Ακολουθήστε μας

Ενεργειακά-Αγωγοί

Το φάρμακο του Ερντογάν και ο ψεύτικος πόλεμος

Δημοσιεύτηκε

στις

Η ηρεμία στη γραμμή αντιπαράταξης είναι παραπλανητική. Διότι, κρύβει την πραγματικότητα. Αποκρύβει δηλαδή τη συνεχή τουρκική απειλή, η οποία θέλει το φάρμακό της. Την αποτροπή. Για να υπάρχει ασφάλεια. Αυτά διδάσκουν οι κανόνες του ρεαλισμού. Αλλιώς, κινδυνεύεις να τιμωρηθείς, όπως συμβαίνει σήμερα στην Κυπριακή ΑΟΖ. Η Τουρκία προκαλεί κλίμα έντασης από την Κύπρο ώς το Αιγαίο και τη Θράκη. Φτάνει ώς τα Σκόπια και στις γειτονικές της χώρες όπως η Συρία. Βεβαίως, ουδόλως θα πρέπει να παίξουμε το παιχνίδι της Άγκυρας, που στόχο έχει το ξέσπασμα κρίσης για να πληγεί η οικονομία της Κύπρου και να φοβηθούν οι ξένες εταιρείες να συνεχίσουν το ερευνητικό έργο τους και την εν συνεχεία εκμετάλλευση του φυσικού αερίου που βρίσκεται εντός της κυπριακής ΑΟΖ. 
 
Οι πόλεμοι των αγωγών και το τεστ των ΗΠΑ 
 
Το είπαμε πολλάκις, αλλά πρέπει να το τονίσουμε για να εμπεδωθεί: Πρώτο: Η Τουρκία θέλει την περιοχή από τη Μαρμαρίδα ώς την Αλεξανδρέττα ως τουρκική λίμνη. Τώρα τη θέλει περισσότερο, επειδή γνωρίζει ότι, με βάση το διεθνές δίκαιο της θάλασσας, από το Αιγαίο ώς την Κύπρο δημιουργείται μια ελληνική ενεργειακή λίμνη!Η οποία, εάν συνδυαστεί με ορθές στρατηγικές κινήσεις, δηλαδή τη δημιουργία ενός άξονα Ισραήλ, Κύπρου, Ελλάδας επί τη βάσει του αγωγού EastMed, το γεωπολιτικό παιχνίδι αλλάζει ριζικά, ειδικά όταν στον αγωγό εμπλέκεται η Ε.Ε., η οποία έχει ήδη αποδεσμεύσει από τις 15 Ιανουαρίου κονδύλι για τη  δημιουργία μελέτης και όταν αναζητά εναλλακτικές πηγές και ενεργειακούς διαδρόμους για την μερική έστω απεξάρτησή της από τη Μόσχα.
 
Μάλιστα, στην Ε.Ε. υπάρχει πρόταση της Επιτροπής, την οποία θεωρεί ως νομικά αβάσιμη η Νομική Υπηρεσία του Συμβουλίου, για την τροποποίηση των υφιστάμενων οδηγιών περί της κατασκευής αγωγού χερσαίου ή υποθαλάσσιου στην περίπτωση εμπλοκής τρίτου κράτους.
 
Το θέμα βρίσκεται σε αρχικό στάδιο και είναι πρόδηλο ότι στην ουσία επιδιώκει την πρόκληση προβλημάτων από Πολωνούς, τις Βαλτικές χώρες και άλλους στην κατασκευή του αγωγού Nord Stream από τη Ρωσία στη Γερμανία, με σαφή τον κίνδυνο η περιοχή από την Πολωνία ώς τις Βαλτικές χώρες να γίνει ένα γεωπολιτικό σάντουιτς μεταξύ δυο υπερδυνάμεων της Ευρασίας. Επειδή στον EastMed και στον Turkish Stream εμπλέκονται τρίτες χώρες, εκ των πραγμάτων το θέμα μάς αφορά. Με τη μόνη διαφορά ότι, ενδεχομένως, στο τέλος της ημέρας να μας βολέψει, διότι πολύ περισσότερα προβλήματα θα προκληθούν για τον Nord Stream και τον Turkish Stream, αφού στόχος είναι να χαλιναγωγηθεί η Ρωσία.
 
Οπότε, ο περιορισμός της εξάρτησης από τη Ρωσία δημιουργεί πολύ ευνοϊκότερη κατάσταση για τη δική μας περίπτωση, στην οποία υπάρχει παροχή φυσικού αερίου από κράτος μέλος.  Άλλωστε, τα κοιτάσματα της «Καλυψούς», όπως και αυτά που θα προκύψουν από άλλα κυπριακά οικόπεδα, επιτρέπουν μια διακλαδική στρατηγική εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου, που δεν περιορίζεται μόνο στον EastMed, αλλά και στη δημιουργία τερματικού, ώστε η Κύπρος να καταστεί ενεργειακό κέντρο με αγωγούς ή άλλως πώς, που θα προέρχονται και από άλλες γειτονικές χώρες. Αυτό δεν σημαίνει ότι κάποιος μπορεί να πει όχι και στη μεταφορά του φυσικού αερίου από το οικόπεδο 12 στην Αίγυπτο, της οποίας η συμμαχία είναι αναγκαία, αφού η ΑΟΖ της με την ΑΟΖ μας τέμνονται σε σημείο επί του οποίου ενώνεται η κυπριακή με την ελληνική ΑΟΖ. 
 
Δεύτερο: Στην εκμετάλλευση του φυσικού αερίου εμπλέκονται και οι ΗΠΑ όχι μόνο λόγω της Noble Energy, αλλά και της Exxon Mobil. Οι προγραμματισμένες έρευνες στο οικόπεδο 10 είναι ένα τεστ για τις προθέσεις των ΗΠΑ σε σχέση με τις τουρκικές απειλές. Οι Ιταλοί, πάντως, μέσω ΕΝΙ, δεν ήταν διατεθειμένοι να έρθουν σε σύγκρουση με την Άγκυρα για τη «Σουπιά» ένεκα πολλαπλών συμφερόντων. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι χάθηκε ο πόλεμος ή ότι θα υπαναχωρήσουν. Δεν δόθηκε καν μάχη. Θέλει υπομονή και μυαλό η αντιμετώπιση της Τουρκίας και του θράσους της. Βεβαίως εκείνο που θα πρέπει κι εμείς να κατανοήσουμε είναι ότι επιβάλλεται να ενισχυθούμε στρατιωτικά. Και επιμένουμε ακόμη στην εξής αρχή: Όποιος θέλει πόλεμο είναι ανόητος, αλλά και η αντίληψη που είναι  αντίθετη με τη στρατιωτική ενίσχυση, στη λογική της αποτροπής, είναι επικίνδυνη. Διότι, εάν περνούμε σήμερα κρίση, αυτό είναι αποτέλεσμα της απουσίας αξιόπιστης αποτροπής. Και τι σημαίνει αποτροπή; Ο εχθρός γνωρίζει ότι εάν προβεί σε οποιαδήποτε επιθετική δράση, το κόστος θα είναι μεγαλύτερο του οφέλους.
 
Το οπλοστάσιο του Αττίλα 
 
Το ότι δεν έχουμε άμεση οπτική επαφή με την τουρκική πολεμική μηχανή του Αττίλα, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει. Ότι δεν μας απειλεί. Το αντίθετο. Εκτός των 77 αυτοκινούμενων πυροβόλων που έφερε στην Κύπρο η Τουρκία από τον Μάρτιο ώς τον Ιούνιο, υπάρχουν και άλλα οπλικά συστήματα σε πλήρη επιθετική διάταξη. Ειδικότερα η Τουρκία στην  Κύπρο διαθέτει: 
2 Μηχανοκίνητες Μεραρχίες Πεζικού (28η και 39η)
1 Τεθωρακισμένη Ταξιαρχία (14η)
1 Μηχανοκίνητο Σύνταγμα (ΤΟΥΡΔΥΚ) 
1 Σύνταγμα Καταδρομών
1 Σύνταγμα Πυροβολικού
1 Ναυτική Διοίκηση και επιπρόσθετα οι λεγόμενες Δυνάμεις Ασφαλείας του ψευδοκράτους
 
Είναι σημαντικό επίσης το γεγονός ότι διαθέτει 287 άρματα μάχης Μ48Α5-Τ2 και 640 ερπυστριοφόρα τεθωρακισμένα μεταφοράς προσωπικού και μάχης (Μ113 και NUROL). Τα  77 αυτοκινούμενα πυροβόλα των 155 χιλιοστών, δικής της κατασκευής, που έφερε μεταξύ Μαρτίου και Ιουνίου, μαρτυρούν ότι δεν επιδιώκει μόνο μεγάλο βάθος πυρός, αφού έχουν βεληνεκές περί τα 40 χιλιόμετρα, αλλά και ταχύτητα στις κινήσεις της σε περίπτωση επιχειρήσεων, αφού τα έχει τοποθετημένα σε μονάδες πλησίον της γραμμής αντιπαράταξης και όχι στα μετόπισθεν όπως λέμε. Και αυτό συμβαίνει για δυο λόγους. Ο πρώτος είναι ότι βρίσκεται σε πλήρη επιθετική διάταξη και επιδιώκει να κινηθεί με τις αυτοκινούμενες μονάδες ταχύτητας και ο δεύτερος, που είναι μειονέκτημα για τις τουρκικές μονάδες, λόγω Πενταδακτύλου, είναι η έλλειψη  στρατηγικού βάθους. 
 
 
Το Σύμφωνο του Μονάχου και η ταχύτητα 
 
Η ταχύτητα ήταν ένα από τα στοιχεία που άλλαξαν τη στρατηγική του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Είχε χρησιμοποιηθεί από τον Χίτλερ με τις μηχανοκίνητες μονάδες του παρακάμπτοντας τη Γραμμή Μαζινό, που ήταν φτιαγμένη με βάση τα δόγματα των χαρακωμάτων του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Το γεγονός ότι οι Ναζιστικές δυνάμεις έκαναν περίπατο στη Γαλλία, είχαμε στην ουσία έναν «ψεύτικό πόλεμο». Δηλαδή έναν πόλεμο, που δεν έγινε ποτέ… Εδώ, όμως, δηλαδή από την Κύπρο ώς τη Θράκη, όπως και η απειλή του Χίτλερ πριν από την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ήταν και είναι πραγματική. Και στην ξηρά και στον αέρα και στη θάλασσα. Μάλιστα, διδάσκεται σε όλα τα σοβαρά πανεπιστήμια ως γκάφα ολκής η εξευμενιστική πολιτική των Πρωθυπουργών της Βρετανίας και Γαλλίας Άρθουρ Ντεβίλ Τσάμπερλεν και Εντουάρ Νταλαντιέ, οι οποίοι είχαν την ψευδαίσθηση ότι, με την υπογραφή του Συμφώνου του Μονάχου και την παράδοση της Τσεχοσλοβακίας στον Χίτλερ, θα γλίτωναν από το γενικευμένο πόλεμο. Και είναι τότε, μάλιστα, που τους είπε ο Τσόρτσιλ ότι έχασαν τον πόλεμο χωρίς να δώσουν τη μάχη. Διότι, προφανώς, ο Τσόρτσιλ, ως Βρετανός, ανήκε στη ρεαλιστική σχολή σκέψης και είχε διαβάσει Σου Τζου. Γι’ αυτό και είπε το ιστορικό προς Τσάμπερλεν και Νταλαντιέ, ότι έχασαν τον πόλεμο χωρίς να δώσουν τη μάχη.  
 
Η σοφία του Σου Τζου 
 
Με άλλα λόγια, η Βρετανία για πρώτη φορά είχε εγκαταλείψει τη ρεαλιστική σχολή σκέψης και δη της αποτροπής μέσω ισχύος και είχε υιοθετήσει τον εξευμενισμό. Δηλαδή εφήρμοζε το καλόπιασμα και την υποχωρητικότητα, η οποία όμως εκλαμβανόταν από τον Χίτλερ ως αδυναμία. Αυτή άλλωστε ήταν και μια από τις κύριες αιτίες που δεν απετράπη ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Ταυτοχρόνως, δε, τι είπε ο Σοφός Κινέζος Στρατηγός Σου Τζου; Τόνιζε ότι πρέπει να επιλέγεις τον χρόνο και τον τόπο για να δώσεις τη μάχη εκείνη, που θα σου προσφέρει τη νίκη του πολέμου. Κατ’ αναλογίαν, λοιπόν, δεν θα πρέπει να πέσουμε στην παγίδα της Τουρκίας, η οποία επιλέγει εκείνη τον χρόνο και τον τόπο για να δώσει μάχη και να κερδίσει τον δικό της πόλεμο σε βάρος μας. Δεν πρέπει να παίζει η Άγκυρα τον δικό της πολεμικό αμανέ και εμείς να χορεύουμε. Καλώς ή κακώς, κακώς λέμε εμείς, στην παρούσα φάση, δεν έχουμε αποτροπή. Αυτό το πάθημα θα πρέπει να μας γίνει μάθημα. Διότι ορθώς κρατάμε χαμηλούς τόνους, αλλά είναι επικίνδυνο κάποιοι να μη θέλουν να βλέπουν την τουρκική απειλή, που είναι μέσα στο σπίτι μας. Οι ισχυρές ένοπλες δυνάμεις αποτρέπουν τον πόλεμο, ενώ οι ανίσχυρες τον διευκολύνουν ή για να τον αποφύγεις γίνεσαι θύμα στον εκβιασμό υποκύπτοντας στις αξιώσεις του ισχυρότερου. Και μάλιστα αμαχητί. 
 
Ο Ταγίπ Ερντογάν, με τις απειλές και τις ιαχές πολέμου, θέλει να μας παρασύρει σε μια διαδικασία, που θα είμαστε χαμένοι από κάθε άποψη, οικονομικά ενεργειακά και στρατιωτικά. Γι’ αυτό κι εμείς θα πρέπει να επιλέξουμε τον ευφυή δρόμο της διπλωματίας, λαμβάνοντας, όμως, υπόψη, τα σφάλματα του παρελθόντος και δη την απουσία αποτροπής και αξιόπιστων συμμαχιών, των οποίων, όμως, απαραίτητη προϋπόθεση είναι η απόκτηση δικών σου αξιόπιστων ενόπλων δυνάμεων στο μέτρο του δυνατού. Και, δόξα  τω Θεώ, η τέχνη της στρατηγικής στους βασικούς της κανόνες από την εποχή του Σου Τζου και του Θουκυδίδη δεν άλλαξε. Προχωρεί, όμως, η τεχνολογία και είναι γι’ αυτό που υπάρχουν κράτη μικρά σε μέγεθος, αλλά μεγάλα σε ισχύ. Όπως για παράδειγμα το Ισραήλ
 
Πεδίο δράσης στην Ε.Ε.
 
Υπό αυτές τις συνθήκες, όλα όσα  θεωρεί ο Ερντογάν ως πλεονεκτήματα στρατιωτικά, και όντως είναι, θα πρέπει να του τα μετατρέψουμε σε διπλωματικά μειονεκτήματα και δικά μας «όπλα». Το βασικό πεδίο δράσης είναι η διεθνής κοινότητα και δη η Ε.Ε. Εκεί υπερτερούμε του ΟΗΕ σε θεσμικό επίπεδο και άλλως πως. Όταν, δε, έχουμε στρατηγική και ξέρουμε να οικοδομούμε συμμαχίες με υπομονή και όταν κατανοήσουμε ότι κανείς δεν πρόκειται να μας υπερασπιστεί εάν δεν αποδείξουμε ότι μπορούμε και θέλουμε να υπερασπιστούμε τους εαυτούς μας, θα έχουμε καλύτερες πιθανότητες επιτυχίας. Συνεπώς επιμένουμε ότι θα πρέπει να κατατεθεί εντός της Ε.Ε. φάκελος, εντός του οποίου θα εξηγούνται με σαφήνεια: 
1. Τα ειδικά κυριαρχικά μας δικαιώματα εντός της ΑΟΖ μας. 
2. Η διαρκής τουρκική απειλή και το γεγονός ότι βρισκόμαστε υπό καθεστώς επίθεσης. Αυτό  προκύπτει από την κατοχή εδάφους, θάλασσας και αέρα της Κυπριακής Δημοκρατίας και από τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας 541και 550 για τη μη αναγνώριση του ψευδοκράτους ως προϊόντος χρήσης βίας, δηλαδή επίθεσης, και παραβίασης του άρθρου 1 παρ. 4 του Χάρτη του ΟΗΕ. 3. Ενεργοποίηση και εφαρμογή της αντιδήλωσης της 21ης Σεπτεμβρίου του 2005, που αναφέρει ως προϋπόθεση για την πορεία των ενταξιακών διαδικασιών της Τουρκίας την ομαλοποίηση των σχέσεών της με την Κυπριακή Δημοκρατία και την αναγνώρισή της. Αυτή είναι η βάση των συνομιλιών για λύση. 
 
Οργάνωση της κρίσης και  βασικές θέσεις αποτροπής 
 
Στο σημείο αυτό θα πρέπει να επισημανθούν τα εξής, όχι για να ακούμε εμείς, αλλά οι εταίροι μας: Η ενίσχυση του τουρκικού στρατού με 77 αυτοκινούμενα πυροβόλα 177 χιλιοστών, δηλαδή έξι νέες μονάδες πυροβολικού μεταξύ Μαρτίου – Ιουνίου, καταδεικνύει ότι: Α. Η Τουρκία δεν είχε πρόθεση για λύση. Αν είχε τέτοια πρόθεση στο Κραν Μοντανά, που πραγματοποιήθηκε τον Ιούλιο, γιατί να ενίσχυε τις δυνάμεις της από το Μάρτιο ώς τον Ιούνιο. Β. Είχε προγραμματισμένο το ναυάγιο των συνομιλιών για να περάσει στο σχέδιο Β. Δηλαδή, κατοχύρωσε στο Κραν Μοντανά τον διχοτομικό χαρακτήρα της ομοσπονδιακής λύσης, την οποία θα χρησιμοποιήσει για την πλήρη τουρκοποίηση. Πώς; Με την επανέναρξη των συνομιλιών από εκεί όπου έμειναν θέτοντας ως όρο τον έλεγχο του φυσικού αερίου, την κατοχύρωση των Τούρκων πολιτών στην Κύπρο ως Ευρωπαίων, καθώς και των τουρκικών εταιρειών ως ευρωπαϊκών. 
Προς αυτή, δε, την κατεύθυνση μπορεί να βρει στήριξη σε δυο ενδεχόμενες αποφάσεις της Ε.Ε.,  επί των οποίων όμως έχουμε και λόγο και βέτο: 1. Για την κατάργηση της βίζας στους Τούρκους πολίτες, οπότε για τρεις μήνες ούτως ή άλλως θα βρίσκονται στην Κύπρο και μετά όταν μεταβούν σε περίπτωση λύσης στο τουρκοκυπριακό συνιστών κράτος, τρέχα ψάξε να τους βρεις. 2. Για  την εμβάθυνση της τελωνειακής ένωσης, που στηρίζεται στη δυνατότητα ευρωπαϊκών εταιρειών να δρουν στην Τουρκία και τουρκικών στην Ευρώπη. Οι εταίροι μας μπορούν να αντέξουν τον ανταγωνισμό. Εμείς, όχι. Συνεπώς, από τώρα πρέπει να γίνει σαφές ότι η Κυπριακή Δημοκρατία δεν μπορεί να δεχθεί ούτε την κατάργηση της βίζας ούτε την εμβάθυνση της τελωνειακής ένωσης, αλλά ούτε και το άνοιγμα οποιουδήποτε άλλου ενταξιακού κεφαλαίου εφόσον η Τουρκία  κατέχει εδάφη μας και απειλεί εντός της ΑΟΖ μας. Είναι τρεις λοιπόν οι απειλές. Η μια είναι η στρατιωτική και οι άλλες δυο είναι η πληθυσμιακή και η οικονομική.  
   
Οι συνομιλίες  
 
Με βάση τα ανωτέρω, σπάει ο μύθος ότι στο Κραν Μοντανά θα ήταν δυνατό να λυθεί το Κυπριακό. Το μαρτυρούν τα γεγονότα. Οι πρακτικές της Τουρκίας. Και σπάει ο μύθος ότι η ασφάλειά μας είναι η επιστροφή στις συνομιλίες υπό τις υφιστάμενες συνθήκες. Διότι, τι μας λέει η Τουρκία;  Ή θα πάτε σε συνομιλίες για να τα δώσετε όλα ή δια της ισχύος μου και μέσα από τη δική σας αδυναμία και απουσία αποτροπής δεν θα εκμεταλλευτείτε το φυσικό αέριο. Εάν δε αποτύχουν οι συνομιλίες, τα πράγματα θα γίνουν χειρότερα απ’ ό,τι είναι σήμερα, που είναι ελεγχόμενα και με σωστούς χειρισμούς στην Ε.Ε., μπορούν να γίνουν κινήσεις χαλιναγώγησης της Άγκυρας σε επίπεδο διπλωματικής αποτροπής. Διότι, δεν έχει συμφέροντα μόνο η Ε.Ε. στην Τουρκία, αλλά και η Τουρκία στην Ε.Ε. Ας μην ξεχνούμε, μάλιστα, ότι ισχυροί εταίροι μας κατανοούν πλέον πόσο επικίνδυνη είναι η Τουρκία του Ερντογάν για του ίδιους. Εδώ το αντιλαμβάνονται οι ΗΠΑ. Πέραν λοιπόν του δικαίου θα πρέπει να εξισορροπήσουμε τα συμφέροντα, μεταξύ Τουρκίας – Ε.Ε., με εκείνα μεταξύ Ε.Ε. – Κύπρου – Ελλάδας και άλλων συμμάχων όπως το Ισραήλ και η Αίγυπτος, μέσω του φυσικού αερίου. Το οποίο είναι και πρέπει να εμφανιστεί ως ευρωπαϊκή πηγή ενέργειας, που δεν πρέπει να πέσει σε τουρκικά χέρια!
Σημερινή

Ελλάδα

«Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος» στην ηλεκτρική ενέργεια

Δημοσιεύτηκε

στις

Χάρη στις τεχνολογικές εφαρμογές του ευέλικτου συνεχούς ρεύματος, η παραγωγή αιολικής και ηλιακής ενέργειας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη μπορεί να μετατραπεί από διακοπτόμενη και ασταθής σε ευέλικτη και αποδοτική καθαρή ενέργεια και στη συνέχεια να φτάσει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Η Κίνα διαθέτει εταιρείες ηλεκτρικού εξοπλισμού με τις πιο προηγμένες τεχνολογίες, προσφέρει ένα πλήρες φάσμα εξειδικευμένων προϊόντων και έχει την πιο ολοκληρωμένη βιομηχανική αλυσίδα

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ της Κίνας Σι Τζινπίνγκ δήλωσε ρητά ότι η χώρα μας θα συνεχίσει να εμβαθύνει τη συνεργασία της με τα κράτη-εταίρους της Πρωτοβουλίας «Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος» για την πράσινη ενέργεια. Η μετάβαση στην καθαρή ενέργεια αποτελεί σημαντικό μέρος του εθνικού σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» και έχει καθοριστική σημασία για τη μελλοντική ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Ελλάδας. Η Κίνα αποτελεί τον μεγαλύτερο παραγωγό και καταναλωτή ενέργειας παγκοσμίως, ενώ βρίσκεται στην κορυφή του κόσμου όσον αφορά το μέγεθος ανάπτυξης και χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Ταυτόχρονα, διαθέτει πλούσια εμπειρία στα φωτοβολταϊκά, στην αιολική και την υδροηλεκτρική ενέργεια, καθώς και στη μεταφορά της παραγόμενης ισχύος σε μεγάλες αποστάσεις. Η χώρα μας επιθυμεί να ωθήσει τη διεθνή συνεργασία σε σχετικούς τεχνικούς τομείς, να συμβάλει στη μείωση του κόστους παραγωγής καθαρής ενέργειας σε παγκόσμιο επίπεδο και να στηρίξει τον πράσινο μετασχηματισμό και τη μείωση των ρύπων των διάφορων χωρών.

Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ενός διαδρόμου ηλεκτρικής ενέργειας αποτελεί θεμέλιο λίθο για την αναμόρφωση του ενεργειακού τοπίου της Ευρώπης. Η Ευρώπη χαρακτηρίζεται από τη μεγαλύτερη ενεργειακή εξάρτηση από εξωτερικές πηγές στον κόσμο. Για πολλά χρόνια, η μεταφορά φυσικού αερίου από την Ανατολή προς τη Δύση αποτελούσε σημαντικό μέσο κάλυψης του ενεργειακού εφοδιασμού της Ευρώπης. Ωστόσο, η κλιματική αλλαγή και οι παγκόσμιες γεωπολιτικές μεταβολές κατέστησαν ακόμη πιο επείγουσα την ανάγκη για ενεργειακή μετάβαση, με την ευρωπαϊκή ενεργειακή ανεξαρτησία να αποτελεί πλέον προτεραιότητα. Η Νοτιοανατολική Ευρώπη είναι πλούσια σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και χαρακτηρίζεται από χαμηλή ενεργειακή κατανάλωση. Αντίθετα, στην ευρωπαϊκή ενδοχώρα η ενεργειακή κατανάλωση είναι υψηλή. Υπ’ αυτές τις συνθήκες, η πρόταση για τη μεταφορά παραγόμενης ισχύος από τον Νότο στον Βορρά, δηλαδή η μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας από τη Νοτιοανατολική Ευρώπη προς το εσωτερικό της ευρωπαϊκής ηπείρου κερδίζει όλο και μεγαλύτερο έδαφος. Στην Κίνα λέμε ότι «αν επιζητείς τον πλούτο, φτιάξε πρώτα έναν δρόμο». Η φράση αυτή εμπεριέχει τη βασική λογική πίσω από την ταχεία ανάπτυξη των υποδομών της Κίνας τις τελευταίες δεκαετίες. Οι μεταφορές αποτελούν το κλειδί για τη μεγάλης κλίμακας μετακίνηση των παραγωγικών συντελεστών σε μεγάλες αποστάσεις. Το ίδιο ισχύει και για τα ενεργειακά ζητήματα. Εάν η Ευρώπη επιθυμεί την ενεργειακή ανεξαρτησία, πρέπει να μεταφέρει τεράστιες ποσότητες ενέργειας σε μεγάλες αποστάσεις. Η υλοποίηση αυτής της στρατηγικής απαιτεί τη δημιουργία ενός διαδρόμου ηλεκτρικής ενέργειας.

Ο Σιάο Τζουντσένγκ. Φωτ. ΑΠΕ-ΜΠΕ

Η ΕΛΛΑΔΑ αποτελεί σημαντικό κόμβο σε αυτόν τον ευρωπαϊκό διάδρομο της ηλεκτρικής ενέργειας. Χάρη στη μοναδική γεωγραφική της θέση ανάμεσα σε τρεις ηπείρους -την Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική-, η χώρα αποτελεί εκ φύσεως σταθμό διαμετακόμισης ενέργειας. Ταυτόχρονα, η Ελλάδα διαθέτει άφθονες πηγές καθαρής ενέργειας, όπως ηλιακή και αιολική ενέργεια, που προσδίδουν στη χώρα έναν μοναδικό ρόλο με πολλές δυνατότητες στο περιφερειακό ενεργειακό τοπίο.

Η ΣΙΝΟΕΛΛΗΝΙΚΗ συνεργασία στην ηλεκτρική ενέργεια βασίζεται στους συμπληρωματικούς πόρους των δύο χωρών και διαθέτει τεχνολογικά πλεονεκτήματα και ευρείες προοπτικές. Ωστόσο, για να μπορέσει η Ελλάδα να διαδραματίσει στο έπακρο τον ρόλο της στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, πρέπει πρώτα να αντιμετωπιστεί μια σειρά προκλήσεων, ιδιαιτέρως σε τεχνικό επίπεδο. Καθώς η χώρα βρίσκεται σχετικά μακριά από το κέντρο της ευρωπαϊκής ηπείρου, στα παραδοσιακά μέσα μεταφοράς ενέργειας εναλλασσόμενου ρεύματος εμφανίζονται προβλήματα όπως μεγάλες απώλειες ισχύος και περιορισμένες αποστάσεις μεταφοράς. Για τον λόγο αυτό, κατά την ανάπτυξη του ελληνικού δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στις προηγμένες τεχνολογίες μεταφοράς συνεχούς ρεύματος, και ιδιαιτέρως στις τεχνολογίες ευέλικτου συνεχούς ρεύματος και εξαιρετικά υψηλής τάσης, έτσι ώστε να επιτευχθεί αποτελεσματική μεταφορά ενέργειας σε μεγάλες αποστάσεις. Χάρη στις τεχνολογικές εφαρμογές του ευέλικτου συνεχούς ρεύματος, η παραγωγή αιολικής και ηλιακής ενέργειας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη μπορεί να μετατραπεί από διακοπτόμενη και ασταθής σε ευέλικτη και αποδοτική καθαρή ενέργεια και στη συνέχεια να φτάσει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες μέσω ενός δικτύου μεταφοράς συνεχούς ρεύματος εξαιρετικά υψηλής τάσης.

Η ΚΙΝΑ διαθέτει εταιρείες ηλεκτρικού εξοπλισμού με τις πιο προηγμένες τεχνολογίες, προσφέρει ένα πλήρες φάσμα εξειδικευμένων προϊόντων και έχει την πιο ολοκληρωμένη βιομηχανική αλυσίδα στον κόσμο. Η σειρά των κινεζικών αυτών προϊόντων μπορεί να καλύψει πλήρως τις ανάγκες των διάφορων ενεργειακών έργων. Οι χώρες μας αλληλοσυμπληρώνονται σε πόρους και τεχνολογία, δημιουργώντας ευρείες προοπτικές συνεργασίας στον τομέα αυτό.

ΕΙΜΑΙ σίγουρος ότι το μεγάλο έργο του ευρωπαϊκού διαδρόμου της ηλεκτρικής ενέργειας θα προωθήσει τη συνεργασία ανάμεσα στις κινεζικές και τις ελληνικές επιχειρήσεις και θα ωφελήσει τους Ευρωπαίους, συμβάλλοντας περαιτέρω στην ευημερία των λαών μας.

Ναυτεμπορική

Συνέχεια ανάγνωσης

Ενεργειακά-Αγωγοί

Γιατί στην Κίνα οι πυρηνικοί σταθμοί «φυτρώνουν σαν τα μανιτάρια»

Δημοσιεύτηκε

στις

REUTERS/Mike Blake//File Photo

Οι σταθμοί παραγωγής πυρηνικής ενέργειας στην Κίνα «ξεφυτρώνουν» συνεχώς

Την τελευταία δεκαετία, η χώρα έχει προσθέσει περισσότερα από 34 γιγαβάτ πυρηνικής δυναμικότητας, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό των αντιδραστήρων σε 55, ενώ άλλοι 23 είναι υπό κατασκευή.

Για την ιστορία, οι Ηνωμένες Πολιτείες εξακολουθούν να έχουν τον μεγαλύτερο «στόλο» πυρηνικών εργοστασίων στον κόσμο με 94 αντιδραστήρες.

Οι ΗΠΑ «χρειάστηκαν όμως σχεδόν 40 χρόνια για να αναπτύξουν την ίδια δυνατότητα πυρηνικής ενέργειας, που πέτυχε η Κίνα σε μόλις 10 χρόνια», ανέφερε το αμερικανικό υπουργείο Ενέργειας, σε σημείωμα που δημοσιεύθηκε την περασμένη Δευτέρα και υπογραμμίζει την ταχεία ανάπτυξη της κινεζικής πυρηνικής ενέργειας.

Στα τέλη του 2023  και μετά από 10 χρόνια εργασιών, η Κίνα έθεσε σε λειτουργία το πρώτο πυρηνικό εργοστάσιο 4ης γενιάς, στον κόσμο. Κατασκευάστηκε στον κόλπο Σιντάο, στην επαρχία Σαντόγκ που τροφοδοτείται από δύο μικρούς υψηλής θερμοκρασίας αερόψυκτους αρθρωτούς αντιδραστήρες (SMR), με ισχύ 210 μεγαβάτ ο καθένας.

Το ιδιαίτερο με τους αντιδραστήρες αυτούς είναι ότι λέγεται ότι είναι ασφαλέστεροι και πιο αποτελεσματικοί από τους συνηθισμένους. Το ραδιενεργό καύσιμο συσκευάζεται σε μπάλες, διαμέτρου 6 εκατοστών και επομένως είναι ελαφρώς μικρότερες από μια μπάλα του τένις. Κάθε αντιδραστήρας περιέχει έως και 430.000 από αυτές τις μπάλες. Μία σφαίρα λέγεται ότι αποδίδει τόση ενέργεια όσο 1,5 τόνος άνθρακα.

Και στο φεγγάρι

Ταυτόχρονα, η Κίνα μαζί με τη Ρωσία εξετάζουν το ενδεχόμενο κατασκευής πυρηνικού σταθμού στη Σελήνη μεταξύ 2033 και 2035. Μια σκέψη που δεν είναι παράλογη.

Είναι γνωστό ότι η Κίνα έχει σχεδιάσει να στείλει αστροναύτες στη Σελήνη πριν από το 2030.

Η Κίνα είναι πάντως ο μεγαλύτερος καταναλωτής πρώτων υλών στον κόσμο και η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομική δύναμη στον κόσμο, πίσω από τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Μια οικονομία αυτού του μεγέθους χρειάζεται να παράγει τεράστιες ποσότητες ενέργειας για να συνεχίσει και να παρέχει ηλεκτρική ενέργεια στη βιομηχανία της και στους περισσότερους από 1,4 δισεκατομμύρια, κατοίκους της.

Ταυτόχρονα, η πρόκληση είναι μεγάλη, καθώς το Πεκίνο χρειάζεται να μειώσει και τις εκπομπές CO2. Για το λόγο αυτό, η Κίνα έχει ένα σαφές σχέδιο: να γίνει η πρώτη δύναμη  παραγωγής πυρηνικής ενέργειας, στον κόσμο.

Το σχέδιο αυτό εξελίσσεται με μεγάλη ταχύτητα  και η Κίνα αναμένεται στα επόμενα 10 χρόνια να ξεπεράσει τις ΗΠΑ στην παραγωγή πυρηνικής ενέργειας, σύμφωνα με υπολογισμούς του BloombergNEF και του Ινστιτούτου Ενεργειακής Έρευνας .

Σήμερα, οι Ηνωμένες Πολιτείες παρέχουν περίπου το 30,3% της παγκόσμιας πυρηνικής παραγωγής, αλλά η πρόοδός τους ουσιαστικά έχει σταματήσει, ενώ η Κίνα έχει πολλαπλασιάσει το δυναμικό της. Μόνο εφέτος, τρεις ή τέσσερις νέοι αντιδραστήρες θα προστεθούν στο εθνικό πυρηνικό δυναμικό, που θα ανεβάσουν την ισχύ της Κίνας σε περίπου 60,8 γιγαβάτ, λέει ο Λου Τιεζόνγκ, πρόεδρος της China National Nuclear Corporation, στο πρακτορείο Bloomberg.

Οι πυρηνικοί στόχοι

Η Κίνα ποντάρει στην πυρηνική ενέργεια εδώ και χρόνια, ενώ οι προηγμένες χώρες της Δύσης «περιθωριοποίησαν» την παραγωγή τους και τώρα, που έχουν παγιδευτεί στην ενεργειακή κρίση, δεν έχουν τα εργαλεία για να αναπληρώσουν τον χαμένο χρόνο.

Ταυτόχρονα, οι Κινέζοι είναι πολύ καλοί στο σχεδιασμό και την εκτέλεση αυτού του τύπου πολύπλοκων και ακριβών βιομηχανικών εγκαταστάσεων. Ενώ η Δύση έχει σχεδόν ξεχάσει πώς να κατασκευάσει ένα πυρηνικό εργοστάσιο.

Για παράδειγμα, ο τελευταίος πυρηνικός σταθμός που ξεκίνησε να κατασκευάζεται στη Γηραιά Ήπειρο ήταν το 2005 στη Φινλανδία και τελικά εγκαινιάστηκε το 2021, μετά από χρόνια καθυστερήσεων και υπερβάσεων κόστους.

Οι ειδικοί λένε ότι η ΕΕ και άλλες προηγμένες χώρες έχουν χάσει αυτό που είναι γνωστό ως τεχνογνωσία της παραγωγής συμβατικών πυρηνικών σταθμών. Η αλυσίδα εφοδιασμού για την κατασκευή ενός συμβατικού πυρηνικού εργοστασίου έχει σκουριάσει, δεν υπάρχουν εταιρείες που να παρέχουν υποστήριξη ή το ανθρώπινο κεφάλαιο έτοιμο να το κάνει γρήγορα και αποτελεσματικά.

Στην Κίνα συμβαίνει το αντίθετο. Οι κινεζικές εταιρείες ολοκληρώνουν μάλιστα την ανέγερση αντιδραστήρων και στο εξωτερικό σε σχετικά ελκυστικά χρονικά πλαίσια. Η Κίνα κατασκεύασε με επιτυχία έξι πυρηνικούς αντιδραστήρες στο Πακιστάν, σε λιγότερο από έξι χρόνια τον καθένα.

Πυρηνική βοήθεια και στην Τουρκία

Η Τουρκία υποστηρίζει επίσης ότι είναι κοντά στην επίτευξη συμφωνίας με την Κίνα για την κατασκευή νέου πυρηνικού σταθμού.

Ο υπουργός Ενέργειας Αλπαρσλάν Μπαϊρακτάρ είπε ότι οι συνομιλίες θα μπορούσαν να ολοκληρωθούν «σε λίγους μήνες», αφού Κινέζοι αξιωματούχοι επισκέφθηκαν πρόσφατα την πιθανή τοποθεσία του μελλοντικού σταθμού ηλεκτροπαραγωγής κοντά στα σύνορα με τη Βουλγαρία και την Ελλάδα. «Είμαστε σε συζητήσεις με μια κινεζική εταιρεία για μεγάλο χρονικό διάστημα», δήλωσε ο Μπαϊρακτάρ.

Ναυτεμπορική

Συνέχεια ανάγνωσης

Ελλάδα

Τι συμβαίνει με τους υδρογονάνθρακες: Η περιπέτεια της Energean, η Κρήτη και η ExxonMobil

Δημοσιεύτηκε

στις

Γραφειοκρατία και δικαστικές προσφυγές προβληματίζουν ExxonMobil, Energean και HELLENiQ ENERGY

Τον Νοέμβριο του 2023 η Διεύθυνση Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας ενέκρινε με απόφαση της τους περιβαλλοντικούς όρους για την πρώτη μετά από δεκαετίες ερευνητική γεώτρηση υδρογονανθράκων στην Ελλάδα.

Ουσιαστικά μετά από 9 ολόκληρα χρόνια από τότε που παραχωρήθηκε η το block «Ιωάννινα» άνοιξε ο δρόμος για την πρώτη γεώτρηση. Εννέα χρόνια κατά τα οποία οι επενδυτές Repsol (αποχώρησε) και η Energean ήρθαν αντιμέτωπες με δικαστικές προσφυγές κατά των σεισμικών ερευνών αλλά και με μπόλικη γραφειοκρατία καθώς και με κυβερνητικές παλινωδίες ως προς τη στήριξη ή μη των ερευνών για υδρογονάνθρακες.

Η περιοχή έχει μισθωθεί από την ελληνικών συμφερόντων Energean, η οποία δραστηριοποιείται στον Πρίνο και φυσικά στα πλούσια σε υδρογονάνθρακες υπεράκτια κοιτάσματα του Ισραήλ κ.α.

Η περιπέτεια της Energean

Βάση του χρονοδιάγραμματος η Energean επρόκειτο να εκκινήσει τις διαδικασίες προετοιμασίας της γεώτρησης, για την οποία έχουν ταχθεί υπέρ όλοι οι τοπικοί φορείς, η περιφέρεια και άλλες αρμόδιες υπηρεσίες.

Και πράγματι ξεκίνησε την αναζήτηση λιμανιού, γεωτρύπανου την αδειοδοτική διαδικασία για το εργοτάξιο κλπ.

Μόλις τον Φεβρουάριο του 2024 ομάδα κατοίκων και άλλων συλλογικών φορέων προσέφυγαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας κατά της απόφασης του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας η οποία, ειρήσθω εν παρόδω, έλαχε καθολικής θετικής γνωμοδότησης!

Το ΣτΕ αποφάσισε να εκδικάσει την υπόθεση τον Οκτώβριο του 2024… Δηλαδή 8 μήνες μετά την προσφυγή και μία επένδυση της τάξης των 35 με 40 εκατ. ευρώ μόνο στη φάση της πρώτης γεώτρησης βρίσκεται στον αέρα…

Ο χρόνος εκδίκασης της προσφυγής και της έκδοσης της απόφασης λειτουργεί αποτρεπτικά για τους επενδυτές, σύμφωνα με πηγές της πετρελαϊκής αγοράς.

Η Κρήτη και η ExxonMobil

Αντίστοιχα προβλήματα είχαν αντιμετωπίσει και πριν από δύο χρόνια η τότε κοινοπραξία των TotalEnergies – ExxonMobil – HELLENiQ ENERGY στα δύο πολλά υποσχόμενα σε κοιτάσματα φυσικού αερίου υπεράκτια blocks της Κρήτης.

Το αποτέλεσμα ήταν τον Απρίλιο του 2022 να αποχωρήσει η γαλλική TotalEnergies μη πιστεύοντας στην ταχύτητα απονομής της Δικαιοσύνης, όπως είχε διαπιστώσει άλλωστε και με τις δικαστικές προσφυγές κατά της απόφασης για τις σεισμικές έρευνες.

Η ExxonMobil πήρε πάνω της τις παραχωρήσεις «Δυτικά της Κρήτης» και «Νοτιοδυτικά της Κρήτης» αναλαμβάνοντας ρόλο operator με εταίρο την HELLENiQ ENERGY τις σεισμικές έρευνες.

Οι δύο εταιρείες βρίσκονται στο στάδιο της λήψης επενδυτικής απόφασης για το αν θα διενεργήσουν ή όχι την πρώτη ερευνητική γεώτρηση στην Κρήτη με εκτιμώμενο χρόνο λήψης της απόφασης από 12 έως 18 μήνες.

Πηγές αναφέρουν στον ΟΤ, ότι υπάρχει προβληματισμός στην κοινοπραξία για το ενδεχόμενο δικαστικής προσφυγής όταν κι εφόσον προχωρήσουν στην απόφαση για γεώτρηση.

Ο κ. Κυριάκος Μητσοτάκης

Την άνοιξη του 2022 ο ίδιος ο πρωθυπουργός κ. Κυριάκος Μητσοτάκης, λίγο μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και την ενεργειακή κρίση ανακοίνωσε την κυβερνητική απόφαση για την επίσπευση του ερευνητικού προγράμματος στα θαλάσσια blocks της Κρήτης και του Ιονίου Πελάγους καθώς και του χερσαίου στα «Ιωάννινα».

Η Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ) έτρεξε σε συνεργασία με τις πετρελαϊκές ταχύτατα τις σεισμικές έρευνες.

Όμως, η νέα δικαστική προσφυγή στο χερσαίο μπλοκ στα Ιωάννινα, προβληματίζει. Και κυρίως προβληματίζει ο χρόνος της έκδοσης των αποφάσεων αλλά και η διάρκεια της υπομονής των επενδυτών, όπως τουλάχιστον σημειώνουν στον ΟΤ παράγοντες της πετρελαϊκής αγοράς.

Το «μπλοκ 10»

Πριν από λίγες ημέρες, η κυβέρνηση ανακοίνωσε τη δημιουργία θαλάσσιου πάρκου στην περιοχή του «μπλοκ 10» στο Ιόνιο Πέλαγος στον Κυπαρισσιακό Κόλπο το οποίο έχει μισθωθεί για έρευνες υδρογονανθράκων από την HELLENiQ ENERGY.

Και στο οποίο δαπανήθηκαν μερικά εκατομμύρια ευρώ για σεισμικές έρευνες.

Ουσιαστικά, αν και η κυβέρνηση είχε αποφασίσει την εκμετάλλευση πιθανών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων λίγους μήνες μετά υπαναχώρησε και έριξε απαγορευτικό.

Οι αντιδράσεις

Οι πετρελαϊκές που έλαβαν σοβαρά υπόψη τους τις ανακοινώσεις του πρωθυπουργού την άνοιξη του 2022 έρχονται αντιμέτωπες με νέα δεδομένα.

Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζουν στον ΟΤ πηγές από το χώρο του upstream.

Και το πλέον ανησυχητικό είναι πώς βλέπουν την πρόκληση νέων εμποδίων και νέων αντιδράσεων.

Σήμερα 29 Απριλίου η «Πανελλαδική συνέλευση για την προστασία της Ελληνικής Τάφρου» με ανακοίνωση της προανήγγειλε ουσιαστικά το μπλοκάρισμα των όποιων ερευνών για υδρογονάνθρακες σε Κρήτη και Ιόνιο Πέλαγος: «Μέσα στην δήθεν προστατευόμενη θαλάσσια περιοχή που προβλέπεται στο Ιόνιο, υπάρχει το λεγόμενο «μπλοκ 10» στον Κυπαρισσιακό κόλπο ήδη παραχωρημένο σε πετρελαϊκές εταιρείες για έρευνα και εξόρυξη υδρογονανθράκων», αναφέρει η οργάνωση και συνεχίζει: «Και πως νοείται προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος όταν στην διπλανή από την εξαγγελθείσα προστατευόμενη περιοχή του Ιονίου, στο μπλοκ Νοτιοδυτικά τη Κρήτης, μέχρι προχθές εξαπολύονταν οι ηχητικές βόμβες των τρισδιάστατων σεισμικών ερευνών που διώχνουν ή και θανατώνουν τα θαλάσσια θηλαστικά, ενώ αν προχωρήσουν σε δοκιμαστικές ή παραγωγικές γεωτρήσεις, αύριο θα γειτνιάζει με μία βιομηχανική θαλάσσια ζώνη γεμάτη πλατφόρμες εξόρυξης, αγωγούς μεταφοράς, πλοία εφοδιασμού και πλοιάρια απορρύπανσης που θα προσπαθούν να μαζέψουν τις αναμενόμενες διαρροές πετρελαιοειδών;»

Και τέλος προαναγγέλλει κινητοποιήσεις πάσας μορφής: «Θα πιέσουμε προς πάσα κατεύθυνση για να γίνει το αυτονόητο και ολόκληρη η Ελληνική Τάφρος να μπει σε καθεστώς απολύτου προστασίας, χωρίς ηχητικές βόμβες, τρυπάνια και πλατφόρμες εξόρυξης, χωρίς σόναρ και στρατιωτικές ασκήσεις, χωρίς την ανεξέλεγκτη κυκλοφορία των πλοίων».

Νέοι εταίροι

Οι προαναφερόμενες εξελίξεις και ιδίως η καθυστέρηση στην απονομή Δικαιοσύνης για επενδυτικές αποφάσεις λέγεται στην αγορά πώς προκαλεί κι άλλα εμπόδια.

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι πετρελαϊκές που έχουν αναλάβει τις παραχωρήσεις αναζητούν εταίρους για να επενδύσουν από κοινού και να μοιράσουν το κόστος των ερευνών και γεωτρήσεων.

Ωστόσο, οι χρονοβόρες διαδικασίες τρενάρουν τα όποια deals και επί της ουσίας αποθαρρύνουν τις επενδύσεις, λένε στην αγορά.

Πριν από ένα χρόνο είχε ακουστεί και το όνομα του κολοσσού της Chevron ότι ενδιαφερόταν να εισέλθει σε παραχωρήσεις του Ιονίου.

Όλες οι εξελίξεις γύρω από το ελληνικό upstream δείχνουν να έχουν παγώσει και να μην προχωρά καμία νέα επενδυτική κίνηση.

Πηγή: ot.gr

Συνέχεια ανάγνωσης

Ινφογνώμων

Infognomon Logo

Περιηγηθείτε στα κορυφαία βιβλία του βιβλιοπωλείου μας

Προβολή όλων

Δημοφιλή