Ακολουθήστε μας

Σκοπιανό

Ουράνιο Τόξο – ΜΑ.ΚΙ.ΒΕ: Πώς απέτυχαν να φτιάξουν «μακεδονικό μειονοτικό κίνημα» στη Βόρεια Ελλάδα

Δημοσιεύτηκε

στις

Η πρόσφατη ανακοίνωση της κίνησης «Ουράνιο Τόξο» για τη συμφωνία Τσίπρα – Ζάεφ ήρθε να θυμίσει τις κατά καιρούς προσπάθειες να διαμορφωθεί «μειονοτικό» κίνημα στη Βόρεια Ελλάδα

Παρότι η ύπαρξη ενός αριθμού σλαβόφωνων ή δίγλωσσων στη Βόρεια Ελλάδα δεν αμφισβητείται από κανέναν, εντούτοις παραμένει ανοιχτό ζήτημα εάν και σε ποιο βαθμό αυτοί έχουν συνείδηση ή ταυτότητα διακριτή. Η ιστορία των κινήσεων που προσπάθησαν να διεκδικήσουν το ρόλο του εκπροσώπου των «εθνικά μακεδόνων» στην Ελλάδα είναι από αυτή την άποψη ιδιαίτερα διδακτική.

Είναι αλήθεια ότι τα πρώτα χρόνια μετά τον Εμφύλιο στη Βόρεια Ελλάδα επικράτησε ένα καθεστώς αυταρχικής επιτήρησης. Οι πληγές του Εμφυλίου ήταν ανοιχτές, ο αντικομμουνισμός ήταν επίσημη ιδεολογία και θεσμική πρακτική και βέβαια ήμασταν στην κορύφωση του Ψυχρού Πολέμου. Οι απαγορεύσεις στο τοπικό ιδίωμα και η αίσθηση ότι ολόκληρα χωριά ήταν υπό το άγρυπνο βλέμμα της χωροφυλακής και των μονάδων του στρατού κυριαρχούσε. Άλλωστε, λίγες δεκάδες χιλιόμετρα πιο βόρεια, στη «Λαϊκή Δημοκρατία της Μακεδονίας», η επίσημη προπαγάνδα ήταν η  απελευθέρωση της «Μακεδονίας του Αιγαίου»…

Η πίεση

Η κατάσταση αυτή θα συνεχιστεί και μέχρι το τέλος της δικτατορίας. Άλλωστε, οι περιοχές αυτές είχαν να αντιμετωπίσουν και άλλα προβλήματα, εξ ου και η μαζική μετανάστευση στο εξωτερικό. Όμως, η αίσθηση πίεσης όπως και οι συνέπειες του Εμφυλίου, κύρια με τη διαίρεση οικογενειών στις δύο πλευρές των συνόρων, κυριαρχούσαν.
Στη Μεταπολίτευση η διάχυτη αίσθηση εκδημοκρατισμού έδινε ελπίδες ότι αυτό το καθεστώς θα άλλαζε. Αυτό μπορεί να εξηγήσει και τη μαζική προσχώρηση δίγλωσσων κατοίκων στο χώρο του ΠΑΣΟΚ. Το βασικό αίτημα δεν ήταν τόσο η αναγνώριση κάποιας εθνικής ταυτότητας όσο η αποφυγή αδικιών π.χ. στους διορισμούς. Υπήρχε ταυτόχρονα το αίτημα της επιστροφής των πολιτικών προσφύγων από την Γιουγκοσλαβία.
Όμως, η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, παρότι κάνει βήματα πιο ισότιμης μεταχείρισης αρνείται να ικανοποιήσει το αίτημα για επαναπατρισμό των σλαβομακεδόνων πολιτικών προσφύγων. Η σχετική νομοθεσία για την άρση των συνεπειών του Εμφυλίου αρνείται να δεχτεί τους «μη Έλληνες το γένος». Η εξήγηση που δίνεται είναι ότι τα οι συγκεκριμένοι μαχητές του Δημοκρατικού Στρατού που βρέθηκαν στην προσφυγιά ήταν από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές του «μακεδονικού» αλυτρωτισμού. Το ΚΚΕ θα υποστηρίξει ότι πρόκειται για αδικία σε βάρος τους αλλά το ΠΑΣΟΚ δεν θα αλλάξει άποψη.

Διεκδίκηση της ταυτότητας

Την ίδια στιγμή μέσα στο κλίμα της «Αλλαγής» μια νεότερη γενιά θεωρεί ότι πρέπει να διεκδικήσει πιο αποφασιστικά την ταυτότητά της. Αυτό που διεκδικούν είναι περισσότερο η άρση του εμφυλιοπολεμικού κλίματος, δηλαδή να μπορούν να χρησιμοποιούν το ιδίωμα, να ακούγονται τα τραγούδια στα πανηγύρια με λόγια και να μην αισθάνονται πολίτες υπό επιτήρηση. Μια μειοψηφία, όμως, θεωρεί ότι πρέπει να διεκδικήσει ταυτότητα και προσδιορισμό «μειονότητας».
Οι διεργασίες αυτές συμπίπτουν και με την αποδιάρθρωση της Γιουγκοσλαβίας και τη σταδιακή διεκδίκηση των επιμέρους ομοσπονδιακών οντοτήτων να αποκτήσουν καθεστώς κράτους (και αντίστοιχου έθνους). Στην περίπτωση των Σκοπίων έχουμε και τη δραστηριοποίηση και της «μακεδονικής» διασποράς που μάλιστα είναι πιο επιθετική.
Είναι άλλωστε η περίοδος λίγο πριν και λίγο μετά την «Πτώση του Τείχους» όταν στους διεθνείς οργανισμούς αναβαθμίζονται ζητήματα αναγνώρισης και προστασίας μειονοτήτων, μειονοτικών γλωσσών κ.λπ.
Τότε κατατίθεται και η πρώτη αίτηση δημιουργίας σωματείου για τα δικαιώματα των υποτιθέμενων «εθνικά μακεδόνων», με την κατάθεση αίτησης αναγνώρισης της Μακεδονικής Στέγης Πολιτισμού το 1989, η οποία και απορρίπτεται από το Πρωτοδικείο της Φλώρινας. Το 1990 αντιπροσωπεία «μακεδόνων» επισκέπτεται τη Διάσκεψη για την Ασφάλεια και την Συνεργασία στην Ευρώπη (ΔΑΣΕ) στην Κοπεγχάγη. Ανάλογες επισκέψεις θα πραγματοποιηθούν τα δύο επόμενα χρόνια. Τότε είναι που γίνεται προσπάθεια να συγκροτήσουν ως ενιαία κίνηση τη Μακεδονική Κίνηση Βαλκανικής Ευημερίας (ΜΑ.ΚΙ.ΒΕ). Μέσα από τη δράση τους κατορθώνουν να υπάρξουν οι πρώτες αναφορές σε «μειονότητα» σε εκθέσεις διεθνών οργανισμών αλλά και του Αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών. Το 1992, λίγο μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της πΓΔΜ ο αμερικανός πρόξενος συναντιέται στην Αριδαία με ντόπιους «μακεδόνες» ακτιβιστές. Η ΜΑΚΙΒΕ το Γενάρη του 1993 συγκροτείται ως κίνηση με όργανα ενώ λίγο καιρό μετά εκδίδεται η διαβόητη έκθεση του Helsinki Watch για την υποτιθέμενη μειονότητα.

Ανεξάρτητος υποψήφιος

Στις βουλευτικές εκλογές του 1993 για πρώτη φορά κατεβαίνει στη Φλώρινα ανεξάρτητος υποψήφιος εξ ονόματος ουσιαστικά της ΜΑΚΙΒΕ αλλά παίρνει μόνο μερικές εκατοντάδες ψήφους. Την επόμενη χρονιά φτιάχνεται το «Ουράνιο Τόξο». Η επιλογή δεν ήταν τυχαία. Τότε στο Ευρωκοινοβούλιο υπήρχε η ομάδα Rainbow που εκπροσωπούσε τοπικιστικά και αυτονομιστικά κόμματα.
Το νεοσύστατο κόμμα καταθέτει ψηφοδέλτιο για τις ευρωεκλογές αλλά αυτές, όπως και ορισμένων ριζοσπαστικών αριστερών ψηφοδελτίων, απορρίπτονται. Ξεσπά θόρυβος για την απαγόρευση κομμάτων, παρεμβαίνει και η ευρωομάδα του Ουράνιου Τόξου και τελικά επιτρέπεται σε όλα τα κόμματα να συμμετάσχουν στις εκλογές.
Ωστόσο, τα αποτελέσματα είναι μάλλον απογοητευτικά. Τα επίσημα αποτελέσματα δίνουν στο κόμμα μόλις 7263 ψήφους. Τα ίδια τα μέλη του Ουράνιου Τόξου υποστηρίζουν ότι σε αυτές πρέπει να προστεθούν και άλλες 3328. Ακόμη και στο νομό Φλωρίνης οι ψήφοι δεν ξεπερνούν τις 2250 (5,7%).
Σε κάθε περίπτωση, το αποτέλεσμα ήταν κατώτερο των προσδοκιών και ανέδειξε μια πολύ απλή αλήθεια. Ότι στην Βόρεια Ελλάδα μπορεί να είναι αρκετοί εκείνοι που έχουν καταγωγή από σλαβόφωνες ή δίγλωσσες οικογένειες αλλά πολύ λίγοι στην πραγματικότητα εκείνοι που έχουν συνείδηση διακριτής «μειονότητας».
Επιπλέον, ήδη από τότε στα μάτια πολλών κατοίκων της περιοχής οι πρωτοβουλίες αυτές δεν έμοιαζαν πια προσπάθειες για να αρθούν επιπτώσεις του Εμφυλίου ή για να αναγνωριστεί μια γλωσσική και πολιτιστική αναφορά, αλλά απόπειρα συντονισμού με τις πολιτικές και τις βλέψεις της νεοσυσταθείσας πΓΔΜ. Και αυτό έκανε αρκετούς να αποστασιοποιηθούν. Αυτό το στοιχείο υπενθύμισε πρόσφατα και ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Κώστας Σέλτσας ο οποίος υποστήριξε σε σχέση με τη Στέγη Μακεδονικού Πολιτισμού ότι «διαφώνησα με το αίτημα, από τη στιγμή που διέβλεψα ότι διαλύεται η Γιουγκοσλαβία κι ότι θα δημιουργηθεί νέο κράτος. Από τη στιγμή εκείνη έφυγα, διότι σε καμία περίπτωση δεν ήθελα τη σύνδεση του σωματείου με τη νέα κρατική οντότητα. Το ξεκινήσαμε το 1988, εγώ αποχώρησα μετά τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας».
Παρά τα πενιχρά αποτελέσματα και την εμφανή αίσθηση ότι δεν εκπροσωπούσαν κάποιον συμπαγή πληθυσμό με συνείδηση μειονότητας τα στελέχη της ΜΑΚΒΕ / Ουράνιο Τόξο επένδυσαν στις διεθνείς επαφές. Το 1995 θα συναντηθούν με την αμερικανίδα υφυπουργό εξωτερικών Νάνσυ Έλι Ράφελ αλλά και με εκπροσώπους άλλων διεθνών οργανισμών.

Η κρίση στο Ουράνιο Τόξο

Οι βουλευτικές εκλογές του 1996 θα αποτελέσουν την πρώτη μεγάλη κρίση του «Ουράνιου Τόξου». Η ηγετική ομάδα με επικεφαλής τον Παύλο Βοσκόπουλο επιλέγει, παρά την ύπαρξη αντιδράσεων στο εσωτερικό της κίνησης, να συνεργαστεί στις εκλογές με την ΟΑΚΚΕ. Η συνεργασία της κίνησης με μια πολιτική οργάνωση που κυρίως είναι γνωστή για την σχεδόν παρανοειδή αντίληψή της ότι στην Ελλάδα τα κόμματα διαχωρίζονται σε κακά ρωσόφιλα και καλά μη ρωσόφιλα, δεν προσδίδει ούτε ιδιαίτερο κύρος, ούτε – κυρίως…– μεγάλη απήχηση και το εγχείρημα καταβαραθρώνεται εκλογικά.
Έκτοτε το Ουράνιο Τόξο θα παραμείνει μια μάλλον περιθωριακή οργάνωση χωρίς ποτέ να μπορέσει να έχει σημαντικά εκλογικά αποτελέσματα. Στις Ευρωεκλογές του 1999 θα πάρουν 4951 ψήφους, του 2004 θα φτάσουν τις 6176, του 2009 θα πέσουν στις 4512 και το 2014 θα πάρουν 5737.
Η αποτυχία να υπάρξει συμπαγής εκλογική στήριξη σε ένα τέτοιο «μειονοτικό» κόμμα, παρότι είχε αναγνώριση διεθνών οργανισμών αλλά και από ένα σημείο και μετά αρκετές δυνατότητες να προβάλει τις θέσεις του και μέσα από το διαδίκτυο, είχε να κάνει ακριβώς με την πραγματικότητα που επικρατεί στη Βόρεια Ελλάδα.
Η πραγματικότητα είναι ότι το μεγαλύτερο μέρος των διγλώσσων δεν διεκδικούσε διακριτή εθνική ταυτότητα, πολλώ δε μάλλον δεν διεκδικούσε χαρακτήρα μειονότητας με εκπρόσωπο την κυβέρνηση των Σκοπίων. Το περισσότερο που διεκδικούσε ήταν να μπορεί να πει τραγούδια στα πανηγύρια, να μιλήσει το ιδίωμα, να πει ελεύθερα ιστορίες από το παρελθόν, να μην αισθάνεται «στιγματισμένο».

Τραγούδια και πανηγύρια

Την ίδια στιγμή μετά το κλίμα πανικού των πρώτων χρόνων που ακολούθησε την ανακήρυξη ανεξαρτησίας της πΓΔΜ, άρχισαν να επικρατούν ψυχραιμότερες στάσεις και εγκαταλείφθηκαν οι σκέψεις για επιστροφή σε «εμφυλιοπολεμικές» πρακτικές. Σήμερα και τραγούδια ακούγονται σε αρκετά από τα πανηγύρια και συγκροτήματα από την πΓΔΜ καλούνται και δύσκολα μπορεί κανείς να μιλήσει για δυσμενή μεταχείριση των δίγλωσσων.
Ο Παύλος Βοσκόπουλος μπορεί να εισπράττει διάφορους χαρακτηρισμούς από ακροδεξιά site αλλά π.χ. η εργασιακή του σχέση με το δημόσιο δεν διακυβεύτηκε. Άλλωστε οι πετυχημένες πολιτικές σταδιοδρομίες ουκ ολίγων κομματικών στελεχών που προέρχονται από δίγλωσσες οικογένειες δείχνει ότι δεν βρισκόμαστε πια στα 1949.
Για παράδειγμα ο εξάδελφος του κ. Βοσκόπουλου. Γιάννης Βοσκόπουλος δεν είναι μόνο εξέχον στέλεχος της Νέας Δημοκρατίας στην περιοχή αλλά και ο δήμαρχος της Φλώρινας και πρόσφατα καταδίκασε την κυβερνητική καταστολή των διαδηλωτών κατά της συμφωνίας Τσίπρα-Ζάεφ.
Όπως έχει φανεί και σε αρκετές άλλες περιπτώσεις απλά βήματα ψυχραιμίας, ισονομίας και ενσωμάτωσης είναι τελικά πολύ πιο αποτελεσματικά στο να τραβούν το χαλί κάτω από τα πόδια των όποιων επίδοξων αυτονομιστών.

Αναλύσεις - Γνώμες

Από τον Ιγνάτιεφ στον Μίτσκοσκι – κομβικός ο ρόλος του Κοτζιά στη δημιουργία της «Ενωμένης Μακεδονίας»

Δημοσιεύτηκε

στις

από τον

Γράφει ο Δρ. Ιωάννης Αμπατζόγλου*

Νικολάι Ιγνάτιεφ: Η γένεση του Μακεδονικού Ζητήματος

Το Μακεδονικό Ζήτημα δημιουργήθηκε από τους Ρώσους, οι οποίοι μέσω της θεωρίας του πανσλαβισμού και των Βουλγάρων θέλησαν να κατέβουν στο Αιγαίο Πέλαγος. Κομβικό ρόλο σε αυτή την προσπάθεια έπαιξε ο στρατηγός Νικολάι Ιγνάτιεφ, ο οποίος διορίστηκε το 1864 ως πρεσβευτής της Ρωσίας στην Κωνσταντινούπολη1. Με ενέργειες του Ιγνάτιεφ συστάθηκε το 1870 η Βουλγαρική Εξαρχία και το 1878 υπογράφηκε η βραχύβια Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου με την οποία η Βουλγαρία επεκτάθηκε μέχρι το Αιγαίο Πέλαγος (Μεγάλη Βουλγαρία). Λίγους μήνες μετά υπογράφηκε η Συνθήκη του Βερολίνου με την οποία αφαιρέθηκαν εδάφη από τη Μεγάλη Βουλγαρία.

Ακολούθησε το 1893 η ίδρυση της αυτονομιστικής οργάνωσης ΒΜΡΟ (ΕΜΕΟ – Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση) από τους Βουλγάρους με σύνθημα τη φράση «Η Μακεδονία στους Μακεδόνες» και στόχο τη δημιουργία μιας αυτόνομης Μακεδονίας, η οποία μελλοντικά θα ενώνονταν με τη Βουλγαρία2.

Επί κομμουνιστικής Σοβιετικής Ένωσης (διάδοχη κατάσταση της Ρωσίας) αρχικά υποστηρίχτηκε ο μακεδονισμός των Βουλγάρων και στη συνέχεια η ύπαρξη χωριστού μακεδονικού έθνους και μακεδονικής γλώσσας (Κομιντέρν, 1934)3.

Κρστε Μισίρκωφ: Η ιδέα του ξεχωριστού σλαβικού μακεδονισμού

Το 1903 ο Κρστε Μισίρκωφ διατύπωσε για πρώτη φορά την ιδέα ότι ο μακεδονισμός δεν σχετίζεται με τους Βουλγάρους ούτε με τους υπόλοιπους γνωστούς λαούς των Βαλκανίων. Σχετικά μας διαφωτίζει με την εργασία του «Ιστορική επισκόπηση του Μακεδονικού Ζητήματος (1870-1990) – Ανατομία ενός περίπλοκου διαβαλκανικού ζητήματος»4 ο Σπυρίδων Σφέτας, πανεπιστημιακός καθηγητής και μελετητής της βαλκανικής ιστορίας (απεβίωσε το 2021).

Αναφέρει λοιπόν ο Σφέτας ότι ο Κρστε Μισίρκωφ (με καταγωγή από τη Νέα Πέλλα των Γιαννιτσών) υπήρξε ο εμπνευστής του σλαβομακεδονικού έθνους –ως ξεχωριστού έθνους– και ότι ήταν αυτός που εξέδωσε ένα φυλλάδιο το 1903 στη Σόφια της Βουλγαρίας με τίτλο «Για τις μακεδονικές υποθέσεις». Το κείμενο αυτού του φυλλαδίου είναι γραμμένο στη σλαβική διάλεκτο της περιοχής του Μοναστηρίου και αποτελεί το πολιτικό μανιφέστο του κινήματος της αυτονομίας των «Μακεδόνων». Οι «Μακεδόνες» κατά τον Μισίρκωφ δεν είναι Βούλγαροι ούτε ανήκουν σε κάποιο άλλο γνωστό έθνος των Βαλκανίων αλλά αποτελούν ξεχωριστό έθνος με ξεχωριστή γλώσσα.

Γράφει μεταξύ άλλων στο φυλλάδιό του ο Μισίρκωφ: «…Ποτέ δεν υπήρξε μακεδονική εθνότητα, θα μας πουν, ούτε και τώρα υπάρχει. Στη Μακεδονία υπήρξαν και υπάρχουν δύο σλαβικές εθνότητες, οι Σέρβοι και οι Βούλγαροι. Αυτό σημαίνει ότι μια σλαβομακεδονική εθνική αναγέννηση είναι απλά μια κενή δουλειά μερικών φαντασιόπληκτων που δεν έχουν ιδέα της νοτιοσλαβικής ιστορίας. Η Μακεδονία, θα μας πουν κατόπιν οι αντίπαλοί μας, δεν αποτελεί ούτε γεωγραφική ούτε εθνογραφική ούτε ιστορική ενότητα. Ποτέ δεν επέδρασε στις τύχες των γειτονικών λαών, αλλά υπήρξε η κονίστρα του πολιτικού και πολιτιστικού αγώνα μεταξύ των διαφόρων βαλκανικών εθνοτήτων. Τις ίδιες κρίσεις για την πατρίδα μας ίσως να ακούσουμε και από μερικούς συμπατριώτες μας, Μακεδόνες Σλάβους που αποκαλούνται Βούλγαροι, όταν θα εξαντλήσουν όλα τα άλλα μέσα στον αγώνα εναντίον της μακεδονικής εθνικής συσπείρωσης. Στη Μακεδονία δεν υπάρχει γλώσσα, αλλά μονάχα πολλές διάλεκτοι που διαφέρουν μεταξύ τους, αλλά όλες είναι συγγενείς με τις βουλγαρικές διαλέκτους και μ’ αυτές αποτελούν ένα σύνολο, τη βουλγαρική γλώσσα. Άλλες από τις μακεδονικές διαλέκτους είναι πιο κοντά στη σερβική γλώσσα, θα συνεχίσουν τις αντιρρήσεις τους οι αντίπαλοί μας…»

Και ο ίδιος ο Μισίρκωφ αντικρούει τις πιο πάνω αντιρρήσεις με το εξής απλό επιχείρημα: «ό,τι δεν υπήρχε στο παρελθόν, μπορεί να δημιουργηθεί αργότερα, αρκεί να το απαιτούν ιδιαίτερα οι διάφορες ιστορικές περιστάσεις».

Τελικά αποδείχτηκε ότι ο Μισίρκωφ είχε δίκιο. Αυτά που δεν υπήρχαν πριν (το μακεδονικό έθνος ως ξεχωριστό έθνος και η μακεδονική γλώσσα ως ξεχωριστή γλώσσα) δημιουργήθηκαν επειδή το απαίτησαν οι ιστορικές περιστάσεις. Και αυτές οι περιστάσεις είναι τα γεωστρατηγικά συμφέροντα των ΗΠΑ και της Γερμανίας στην περιοχή των Βαλκανίων, σε συνδυασμό με τους πρόθυμους Αριστερούς από την ελληνική πλευρά, δηλαδή τους Τσίπρα, Κοτζιά κ.λπ., που δέχτηκαν να συμβάλουν στη σύνταξη της Συμφωνίας των Πρεσπών, την οποία στη συνέχεια υπέγραψαν και επικύρωσαν. Έτσι, έγινε πραγματικότητα το όνειρο του Μισίρκωφ. Αυτό που δεν υπήρχε πριν από τη Συμφωνία των Πρεσπών το έδωσαν σάρκα και οστά. Δημιούργησαν ξεχωριστό «μακεδονικό έθνος» και ξεχωριστή «μακεδονική γλώσσα» με ελληνική συναίνεση.

Γιόσιπ Μπροζ (Τίτο): Ο ξεχωριστός σλαβικός μακεδονισμός – Από το «Βαρντάρσκα» στο «Μακεδονία»

Το 1944 ο κομμουνιστής ηγέτης της Γιουγκοσλαβίας, Γιόσιπ Μπροζ (Τίτο), μετονόμασε τα Σκόπια από Βαρντάρσκα σε Λαϊκή Δημοκρατία της Μακεδονίας και καλλιέργησε την ιδέα ενός χωριστού και διακριτού μακεδονικού έθνους στην προσπάθεια της περαιτέρω αποβουλγαροποίησής του5,6.

Οι λόγοι που έκανε αυτή την ενέργεια, πέραν του γεγονότος ότι ήθελε να απαγκιστρώσει τα Σκόπια από τη Βουλγαρία, ήταν αφενός για να θεμελιώσει μελλοντικές εδαφικές διεκδικήσεις της Γιουγκοσλαβίας επί των ελληνικών εδαφών (Μακεδονία) και αφετέρου για να εξασφαλίσει διέξοδο στο Αιγαίο. Ήδη από το 1944 ανήγγειλε δημόσια ότι στόχος του ήταν να επανενώσει «όλα τα τμήματα της Μακεδονίας που διασπάστηκαν το 1912 και 1913 από τους βαλκάνιους ιμπεριαλιστές»6.

Για την ιστορία αξίζει να αναφερθεί ότι οι ΗΠΑ δεν αποδέχτηκαν αυτές τις ενέργειες του Τίτο και αντέδρασαν δια του Αμερικανού Υπουργού Εξωτερικών Stettinius, ο οποίος τον Δεκέμβριο του 1944, μεταξύ άλλων έγραψε το εξής: «Η (αμερικανική) κυβέρνηση θεωρεί ότι αναφορές του τύπου “μακεδονικό έθνος”, “μακεδονική Μητέρα Πατρίδα” ή “μακεδονική εθνική συνείδηση” αποτελούν αδικαιολόγητη δημαγωγία που δεν αντικατοπτρίζει καμία πολιτική πραγματικότητα και βλέπει σε αυτές την αναγέννηση ενός πιθανού μανδύα που θα υποκρύπτει επιθετικές βλέψεις εναντίον της Ελλάδας»6.

Νικόλαος Κοτζιάς: Η αναγνώριση του ξεχωριστού σλαβικού μακεδονισμού από την Ελλάδα

Ο τότε υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας κ. Νικόλαος Κοτζιάς (Σεπτέμβριος 2015 – Οκτώβριος 2018) σχεδίασε και ολοκλήρωσε τη Συμφωνία των Πρεσπών στην οποία οι Σκοπιανοί χαρακτηρίζονται «Μακεδόνες» και η γλώσσα τους «μακεδονική». Η συγκεκριμένη συμφωνία έγινε με υπόδειξη των ΗΠΑ και της Γερμανίας μιας και αυτή εξυπηρετούσε τα γεωστρατηγικά τους συμφέροντα στην περιοχή των Βαλκανίων. Βέβαια, υπήρχαν και δύο ακόμα λόγοι που ώθησαν τον κ. Κοτζιά να κάνει αυτή την πράξη.

Ως παλιός κομμουνιστής ήθελε να συνεχίσει το έργο της Σοβιετικής Ένωσης, η οποία υποστήριξε το μακεδονισμό, αρχικά με τη βουλγαρική εκδοχή και στη συνέχεια ως ξεχωριστό μακεδονισμό (Κομιντέρν, ξεχωριστό μακεδονικό έθνος και μακεδονική γλώσσα).

Επίσης, η επιλογή του χωριού Ψαράδες, ως σημείου υπογραφής της Συμφωνίας των Πρεσπών, σχετίζεται με την κομμουνιστική ιδεολογία του κ. Κοτζιά. Το 1949 πραγματοποιήθηκε στους Ψαράδες Πρεσπών το δεύτερο συνέδριο του ΣΝΟΦ (СНОФ, Славјаномакедонски Народно Ослободителен Фронт – Σλαβομακεδονικό Λαϊκό Απελευθερωτικό Μέτωπο). Σε εκείνο το συνέδριο, οι ιδεολογικοί πρόγονοι του κ. Κοτζιά, διακήρυξαν το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης του «Μακεδονικού λαού» και ίδρυσαν την ΚΟΕΜ (Комунистичка организација на Егејска Македонија – Κομμουνιστική Οργάνωση της Μακεδονίας του Αιγαίου) ως τμήμα του ΚΚΕ7.

Έτσι, μέσω του κ. Κοτζιά οι ηττημένοι του συμμοριτοπολέμου πήραν το αίμα τους πίσω. Πέραν όμως των ΗΠΑ, της Γερμανίας και των ιδεοληψιών της ελληνικής Αριστεράς, κάτι ακόμα ώθησε τον κ. Κοτζιά να σχεδιάσει και να ολοκληρώσει τη Συμφωνία των Πρεσπών. Αυτό περιγράφεται στο πιο κάτω περιστατικό.

Στις 15-5-2019 ο κ. Κοτζιάς πραγματοποίησε μία ομιλία σχετικά με τη Συμφωνία των Πρεσπών, σε κλειστό ακαδημαϊκό κύκλο στην Οξφόρδη. Κατά τη διάρκεια εκείνης της ομιλίας ανέφερε πάνω από 25 φορές τη φράση «ήθελα να μείνω στην Ιστορία ως ένας πολιτικός που λύνει προβλήματα και όχι που τα διαιωνίζει»8,9,10.

Επομένως, υπήρχαν και λόγοι προσωπικοί, ιδιοτελείς. Ο άνθρωπος αυτός θέλησε να μείνει στην ιστορία μέσω της Συμφωνίας των Πρεσπών. Δεν βρέθηκε κάποιος να του πει ότι και ο Εφιάλτης έμεινε στην ιστορία, όπως επίσης και ο Νενέκος. Δηλαδή τώρα νιώθει υπερήφανος που συμπλήρωσε την τριάδα με τους πιο πάνω αναφερόμενους;

Ο Μισίρκωφ, όπως αναφέρθηκε πριν, έριξε τον σπόρο το 1903 για ένα ξεχωριστό μακεδονικό έθνος και μία ξεχωριστή μακεδονική γλώσσα. Σίγουρα ο σπόρος εκείνος δεν είχε φυτευτεί πολύ βαθιά επειδή ήταν απλά ευσεβείς πόθοι ενός ανθρώπου. Τη σκυτάλη πήρε ο κομμουνισμός για να φτάσουμε στη σημερινή εποχή όπου οι ΗΠΑ και η Γερμανία για τα δικά τους γεωστρατηγικά συμφέροντα έβαλαν μία Αριστερή ελληνική κυβέρνηση (Τσίπρας, Κοτζιάς), 115 χρόνια μετά, να επαναφυτεύσει αυτό τον σπόρο (Συμφωνία Πρεσπών, 2018), σε μεγαλύτερο βάθος αυτή τη φορά, αφού η ελληνική συναίνεση, ότι υφίσταται ξεχωριστό μακεδονικό έθνος και ξεχωριστή μακεδονική γλώσσα, ήταν κομβικής σημασίας.

Χρίστιαν Μίτσκοσκι: Ο σλαβικός μακεδονισμός του VMRO-DPMNE συμπεριλαμβάνει και τους αρχαίους Μακεδόνες

Από τη στιγμή που επικράτησε το VMRO-DPMNE στις διπλές εκλογές των Σκοπίων της 8ης Μαΐου 2024 (προεδρικές και βουλευτικές) περάσαμε στην επόμενη φάση. Αμφισβητείται η Συμφωνία των Πρεσπών από την πρόεδρο των Σκοπίων κ. Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα, από τον πρωθυπουργό κ. Χρίστιαν Μίτσκοσκι αλλά και από το σύνολο της νέας κυβέρνησης, επειδή οι πιο πάνω πολιτικοί όπως και συνολικά το VMRO-DPMNE όλα αυτά τα χρόνια δεν δέχονται ότι η ονομασία του κράτους τους μπορεί να είναι κάτι άλλο πέραν του σκέτο «Μακεδονία» και επίσης επιθυμούν να έχουν την αποκλειστικότητα του μακεδονισμού. Δεν θέλουν ούτε το «Βόρεια» μπροστά από το «Μακεδονία», ούτε να τους απαγορεύεται να χρησιμοποιούν τον Ήλιο της Βεργίνας, ούτε να αμφισβητείται η καταγωγή τους από τους αρχαίους Μακεδόνες κ.λπ.11,12,13

Ας δούμε όμως τι ακριβώς σημαίνει η ονομασία αυτού του κόμματος. Το αγγλικό ακρωνύμιο «VMRO-DPMNE», γράφεται στα σκοπιανά «ВМРО-ДПМНЕ» και σημαίνει «Внатрешна македонска револуционерна организација – Демократска партија за македонско национално единствo». Στα ελληνικά μεταφράζεται ως «Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση – Δημοκρατικό Κόμμα για τη Μακεδονική Εθνική Ενότητα». Έχουν πάρει το πρώτο τμήμα του ακρωνύμιου (VMRO) από την οργάνωση που ίδρυσαν οι Βούλγαροι το 1893 και διέλυσαν επίσης οι Βούλγαροι το 1934 και με το DPMNE δηλώνουν ότι επιδιώκουν την «μακεδονική εθνική ενότητα».

Το κόμμα αυτό, ούτε τώρα, ούτε τα προηγούμενα χρόνια έκρυψε τις απόψεις και τις επιδιώξεις του. Ασπάζεται τη θεωρία που λέει ότι οι αρχαίοι Μακεδόνες δεν ήταν Έλληνες, άλλωστε αυτό το αναφέρουν τα σχολικά σκοπιανά βιβλία εδώ και πολλά χρόνια. Κατ’ αυτούς, οι Σλάβοι που κατέβηκαν στην περιοχή της Μακεδονίας αναμείχθηκαν με τους αρχαίους Μακεδόνες και το αποτέλεσμα αυτής της ανάμειξης είναι οι σημερινοί Σκοπιανοί, οι οποίοι είναι οι πιο κοντινοί συγγενείς των αρχαίων Μακεδόνων. Επομένως ως γνήσιοι απόγονοι των αρχαίων Μακεδόνων δικαιούνται να διεκδικούν την ιστορία των προγόνων τους, τα εδάφη τους, τα σύμβολά τους κ.λπ. Δεν είναι τυχαίο ότι ο χαιρετισμός που κάνουν τα στελέχη, τα μέλη και οι ψηφοφόροι του VMRO-DPMNE (συμπεριλαμβανομένης ολόκληρης της ηγεσίας του κόμματος, πρόεδρος, αντιπρόεδροι κ.λπ.) είναι με τον αντίχειρα και τον δείκτη να σχηματίζουν κύκλο και τα υπόλοιπα τρία δάχτυλα ανασηκωμένα, όπως ακριβώς είναι η γνωστή χειρονομία «ΟΚ». Το «Ο» που σχηματίζουν ο αντίχειρας με τον δείκτη, κατ’ αυτούς, συμβολίζει το αρχικό γράμμα της λέξης «Oбединетa» (προφέρεται «Ομπεντίνετα») που σημαίνει «Ενωμένη», ενώ τα τρία ανασηκωμένα δάκτυλα συμβολίζουν τις τρεις «Μακεδονίες», δηλαδή τη «Μακεδονία του Βαρδάρη» (Σκόπια), τη «Μακεδονία του Αιγαίου» (ελληνική Μακεδονία) και τη «Μακεδονία του Πιρίν» (τμήμα της Βουλγαρίας). Με το συγκεκριμένο χαιρετισμό οι Σκοπιανοί δηλώνουν ότι αγωνίζονται για την «Ενωμένη Μακεδονία», η οποία θα επιτευχθεί με την ένωση των τριών πιο πάνω περιοχών («Μακεδονιών») σε ένα κράτος, δηλαδή ούτε λίγο ούτε πολύ έχουν ως στόχο την κατάληψη ελληνικών εδαφών μέχρι και τη Χαλκιδική! Ο χαιρετισμός αυτός αποκαλείται χαιρετισμός της «Ενωμένης Μακεδονίας» (United Macedonia salute)14.

Αφού λοιπόν πήραν οι Σκοπιανοί από τους Έλληνες τη συγκατάθεση, μέσω της Συμφωνίας των Πρεσπών, ότι είναι και αυτοί Μακεδόνες, τώρα με το VMRO-DPMNE διεκδικούν την αποκλειστικότητα στον μακεδονισμό, επομένως και όλα αυτά που αναφέρθηκαν πιο πάνω, τη μακεδονική ιστορία, τα μακεδονικά εδάφη κ.λπ. με απώτερο στόχο τη δημιουργία της «Ενωμένης Μακεδονίας». Δεν ήταν τυχαία η αναφορά που έκανε πρόσφατα η πρόεδρος των Σκοπίων κ. Σιλιάνοφσκα στα «προσφυγόπουλα από το Αιγαιακό τμήμα της Μακεδονίας» και μέσω αυτής επανέφερε τον «μακεδονικό» αλυτρωτισμό κατά της χώρας μας15,16. Η Συμφωνία των Πρεσπών ήταν ο προθάλαμος όλων αυτών των καταστάσεων που ζούμε τώρα.

Τελικά, ο Νικολάι Ιγνάτιεφ αγωνίστηκε για την ιδέα του πανσλαβισμού, ο Κρστε Μισίρκωφ για την ιδέα του ανεξάρτητου σλαβικού μακεδονισμού, ο Τίτο και ο Μίτσκοσκι για το συμφέρον των πατρίδων τους (ασχέτως του παραλογισμού τους ως προς την απαίτηση οικειοποίησης του μακεδονισμού) και ο Νικόλαος Κοτζιάς για τα συμφέροντα των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων (ΗΠΑ, Γερμανίας), τις ιδεοληψίες της ελληνικής Αριστεράς και τη ματαιοδοξία του. Ο κ. Κοτζιάς συγκρινόμενος με τους υπόλοιπους είναι ο λιγότερο ιδεολόγος. Είναι ταπεινότερα τα ελατήρια που τον οδήγησαν να κάνει ότι έκανε και πραγματικά αποδείχθηκε κατώτερος των περιστάσεων. Τώρα, ότι, αναφέρει συνεχώς τον εαυτό του ως «Καθηγητή» είναι μία ακόμη απόδειξη ότι ο άνθρωπος είναι «κύμβαλο αλαλάζον» γι’ αυτό κάνει θόρυβο. Αφήστε που σχετικά με τους «Καθηγητές» τα έχει πει μια χαρά ο Μπίσμαρκ (Καθηγητές τρεις κι εχάθη η πατρίς!)

Συνοπτικά τα παραπάνω περιγράφονται ως εξής:

Οι οκτώ (8) βαθμίδες για τη δημιουργία Ανεξάρτητου Μακεδονικού Κράτους, στο οποίο θα συμπεριλαμβάνεται και το έδαφος της ελληνικής Μακεδονίας:

  1. Ρωσία – βουλγαρικός μακεδονισμός: Οι Ρώσοι μέσω του Νικολάι Ιγνάτιεφ καταφέρνουν το 1870 να ιδρύσουν τη Βουλγαρική Εξαρχία και το 1878 να υπογραφεί η Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου (δημιουργία Μεγάλης Βουλγαρίας). Λίγους μήνες μετά υπογράφεται η Συνθήκη του Βερολίνου με την οποία η Βουλγαρία χάνει εδάφη που είχε λάβει με τη Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου. Έτσι δημιουργείται το Μακεδονικό Ζήτημα. To 1893 Βούλγαροι ιδρύουν το VMRO. Οι Ρώσοι στηρίζουν τον βουλγαρικό μακεδονισμό.

  2. Μισίρκοφ – ξεχωριστός σλαβικός μακεδονισμός: Ο Κρστε Μισίρκοφ το 1903 διατυπώνει την ιδέα του ξεχωριστού μακεδονικού έθνους και της ξεχωριστής μακεδονικής γλώσσας. Ο μακεδονισμός του Μισίρκοφ είναι ανεξάρτητος από τους Βουλγάρους και από τους άλλους γνωστούς βαλκανικούς λαούς.

  3. Κομμουνισμός – βουλγαρικός μακεδονισμός: Η Κομμουνιστική Σοβιετική Ένωση (διάδοχη κατάσταση της Ρωσίας) συνεχίζει να υποστηρίζει τον βουλγαρικό μακεδονισμό.

  4. Κομμουνιστική Διεθνής – ξεχωριστός σλαβικός μακεδονισμός: Το 1934 μέσω της Κομμουνιστικής Διεθνούς (Κομιντέρν) ο σοβιετικός κομμουνισμός αναγνωρίζει την ύπαρξη χωριστού μακεδονικού έθνους και μακεδονικής γλώσσας.

  5. Τίτο – ξεχωριστός σλαβικός μακεδονισμός, από το «Βαρντάρσκα» στο «Μακεδονία»: Ο κομμουνιστής ηγέτης της Γιουγκοσλαβίας, Τίτο, το 1944 μετονομάζει τα Σκόπια από Βαρντάρσκα σε Λαϊκή Δημοκρατία της Μακεδονίας και καλλιεργεί την ιδέα ενός χωριστού και διακριτού μακεδονικού έθνους.

  6. Κοτζιάς – ξεχωριστός σλαβικός μακεδονισμός με ελληνική συναίνεση: Ο Νικόλαος Κοτζιάς το 2018 ολοκληρώνει και υπογράφει τη Συμφωνία των Πρεσπών, η οποία στις αρχές του 2019 επικυρώνεται από την ελληνική Βουλή. Σε αυτή τη συμφωνία, με τη συναίνεση της ελληνικής πλευράς, οι Σκοπιανοί χαρακτηρίζονται Μακεδόνες και η γλώσσα τους μακεδονική.

  7. Μίτσκοσκι – ξεχωριστός σλαβικός μακεδονισμός που περιλαμβάνει τη μακεδονική αρχαιότητα: Ο Χρίστιαν Μίτσκοσκι το 2024 κερδίζει τις εκλογές στα Σκόπια με το κόμμα VMRO-DPMNE, αναλαμβάνει πρωθυπουργός και ξεκινάει τη θητεία του με μπαράζ παραβιάσεων της Συμφωνίας των Πρεσπών. Για το VMRO-DPMNE η μακεδονική αρχαιότητα ανήκει στους Σκοπιανούς, επειδή θεωρούν ότι αυτοί είναι οι απόγονοι των αρχαίων Μακεδόνων. Στόχος του συγκεκριμένου κόμματος είναι η δημιουργία μιας «Ενωμένης Μακεδονίας» που θα περιλαμβάνει και το έδαφος της ελληνικής Μακεδονίας.

  8. Ανεξάρτητο μακεδονικό κράτος: Στην τελευταία βαθμίδα βρίσκεται η δημιουργία ανεξάρτητου μακεδονικού κράτους, μη ελληνικού, στο οποίο θα συμπεριλαμβάνεται και το έδαφος της ελληνικής Μακεδονίας («Ενωμένη Μακεδονία»). Αυτό θα συμβεί μελλοντικά εάν η Ελλάδα δεν ακυρώσει τη Συμφωνία των Πρεσπών και δεν υπάρξει στη χώρα μας εθνοκεντρική πολιτική.

Ενδεικτικά παρατίθενται μερικές φωτογραφίες ώστε να μην υπάρχει αμφιβολία ότι οι Σκοπιανοί έχουν βλέψεις στα ελληνικά εδάφη.

Ο χαιρετισμός της «Ενωμένης Μακεδονίας». Το μεσαίο από τα τρία ανασηκωμένα δάκτυλα αναγράφει τη λέξη «ЕГЕЈ» που στα σλαβικά σημαίνει «ΑΙΓΑΙΟ» και συμβολίζει την ελληνική Μακεδονία, την οποία οι Σκοπιανοί αποκαλούν «Μακεδονία του Αιγαίου».

Ο αντιπρόεδρος του VMRO-DPMNE, κ. Βλάντο Μισαϊλόφσκι, τη στιγμή που κάνει τον χαιρετισμό της «Ενωμένης Μακεδονίας» (είναι αυτή που περιλαμβάνει και τη Χαλκιδική) ενώ σχολιάζει με τη φράση «Για μια τέλεια Μακεδονία»17.

Ο πρόεδρος της Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών των Σκοπίων, κ. Λιούπτσο Κότζαρεφ (πέμπτος από αριστερά), στις 4-2-2023, σε εκδήλωση Σκοπιανών στον Καναδά για την 150η επέτειο της γέννησης του Βούλγαρου Γκότσε Ντέλτσεφ. Πίσω του σε τεράστιες διαστάσεις βρίσκονται ο Ήλιος της Βεργίνας και ο χάρτης της λεγόμενης «Ενωμένης Μακεδονίας» (είναι αυτή που περιλαμβάνει και τη Χαλκιδική) στον οποίο αναγράφεται η λέξη «Μακεδονία»18.

Ο δήμαρχος της πόλης Ντεμίρ Χισάρ κ. Νίκολα Ναϊντόφσκι (πρώτος από αριστερά) με μέλη του δημοτικού συμβουλίου του στις 10-7-2022 κατά τη διάρκεια πορείας διαμαρτυρίας στα Σκόπια κάνουν το χαιρετισμό της «Ενωμένης Μακεδονίας» ενώ κρατούν πανό που φέρει τον Ήλιο της Βεργίνας, τη λέξη «Μακεδονία» και χάρτη που περιλαμβάνει τη Θάσο και τη Χαλκιδική19.

1. https://www.antibaro.gr/article/20695

2. https://el.wikipedia.org/wiki/Εσωτερική_Μακεδονική_Επαναστατική_Οργάνωση

3. https://el.wikipedia.org/wiki/Ψήφισμα_της_Κομιντέρν_για_το_Μακεδονικό_Ζήτημα

4. https://www.anixneuseis.gr/ιστορικη-επισκόπηση-του-μακεδονικού/

5. https://www.eleftheria.gr/m/απόψεις/item/207115-8-αυγούστου-1944-ο-τίτο-μετονομάζει-τα-σκόπια-από-βαρντάρσκα-σε-«λαϊκή-δημοκρατία-της-μακεδονίας».html

6. https://www.mfa.gr/to-zetema-tou-onomatos-tes-boreias-makedonias/

7. https://www.dimokratia.gr/apopseis/401057/mia-istoria-tha-sas-po/

8. https://www.antibaro.gr/article/23319

9. https://www.antibaro.gr/article/29195

10. https://www.antibaro.gr/article/33837

11. https://www.epitropiellinismou.gr/post/499

12. https://www.epitropiellinismou.gr/post/2089

13. https://www.epitropiellinismou.gr/post/2261

14. https://en-academic.com/dic.nsf/enwiki/9099277

15. https://www.protothema.gr/politics/article/1513861/xefuge-teleios-i-gordana-silianofska-thumithike-tora-tous-makedones-tou-aigaiou/

16. https://x.com/gogamkd/status/1806303063289778322?t=mrnzp4RhgEg4PDMAfb6Q8g&s=19

17. https://www.facebook.com/misajlovskivlado/posts/2624407727866247

18. https://www.facebook.com/groups/203897086311812/posts/6312641085437351/

19. https://x.com/dayastic777/status/1546143107321847810

*Ο Ιωάννης Αμπατζόγλου είναι Ακτινοφυσικός Ιατρικής, διδάκτωρ του Τμήματος Ιατρικής του ΔΠΘ, Επιστημονικά Υπεύθυνος του Τμήματος Ιατρικής Φυσικής του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Αλεξανδρούπολης και Πρόεδρος της Επιτροπής Ελληνισμού.

abadzoglou@yahoo.gr

Συνέχεια ανάγνωσης

Video

Γιώργος Αϋφαντής: Στείλτε μήνυμα στο πολιτικό σύστημα!

Δημοσιεύτηκε

στις

από τον

Γιώργος Αϋφαντής: Μας εξευτελίζουν Σκόπια και Αλβανία! Θέλουν να αλλάξουμε τα βιβλία της ιστορίας μας. Σε αυτές τις ευρωεκλογές στείλτε μήνυμα προς το πολιτικό σύστημα.

Συνέχεια ανάγνωσης

Εξωτερική Πολιτική

Κίσινγκερ για Μακεδονικό: «Ελάτε κρυφά στις ΗΠΑ να το τελειώνουμε το θέμα…»

Δημοσιεύτηκε

στις

(AP Photo/John Duricka)

Άθλια παζάρια στις πλάτες της Μακεδονίας

Τι είχε πει ο Κίσινγκερ στον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη κατά τη συνάντηση που είχαν το 1992 στο Νταβός, παρουσία των Γκλιγκόροφ και Αντοφ

Σταύρος Τζίμας

«…Την ώρα που τρώγαμε στο Νταβός, ο Μητσοτάκης μου έδωσε ένα σημείωμα, ένα μικρό χαρτάκι που έγραφε ότι “το μάξιμουμ που μπορεί να δεχθεί με τα σημερινά δεδομένα η Ελλάδα για αυτό το θέμα είναι το Δημοκρατία της Μακεδονίας-Σκόπια, ή παρένθεση ή παύλα, αυτό είναι το μέγιστο”. Το έγραψε σε ένα λευκό χαρτί και μου είπε: “να το δώσεις στον Γκλιγκόροφ και να του πεις ότι ,αν δεν αλλάξετε όνομα, δεν μπορεί να υπάρξει λύση”».

Ήταν αρχές Φεβρουαρίου του 1992 και γύρω από το τραπέζι στο δείπνο, στο πλαίσιο του γνωστού    παγκόσμιου οικονομικού φόρουμ στο Νταβός κάθονταν ο Χένρι Κίσινγκερ, ο τότε πρωθυπουργός    Κωνσταντίνος Μητσοτάκης και ο στενός συνεργάτης του Κίρο Γκλιγκόροφ, πρόεδρος της βουλής της “Δημοκρατίας της Μακεδονίας” Στόγιαν Αντoφ.

«Ο Μητσοτάκης ήταν επιφυλακτικός για τη συνάντηση μαζί μου. Δεν υπήρχαν  μέχρι τότε επαφές. Τέλος πάντων μας “συνάντησαν”. Ο οικοδεσπότης μάς έβαλε, όχι τυχαία, στο ίδιο τραπέζι στο δείπνο. Ο Μητσοτάκης, εγώ και ο Κίσινγκερ. Και τότε ήταν οι πρώτες συνομιλίες ουσιαστικά», μου είπε σε μια εξόχως ενδιαφέρουσα συνέντευξη για την «Κ» (19 Οκτωβρίου 2014) ο ογδοντάχρονος τότε Στόγιαν Αντοφ, παλιός υπουργός του Τίτο εμφορούμενος από τη γιουγκοσλαβική σχολή σκέψης στα ζητήματα της γεωπολιτικής

Η αποσχιση της τότε ΣΔ Μακεδονίας από την καταρρέουσα Γιουγκοσλαβία ήταν νωπή, και μάλιστα οι πολίτες της  με συντριπτικό ποσοστό σε δημοψήφισμα είχαν ταχθεί υπέρ της ίδρυσης ανεξάρτητου κράτους υπό το όνομα «Δημοκρατία της Μακεδονίας».

Η ελληνική πλευρά  «ψαχνόταν» ως προς την στρατηγική της απέναντι στην εμφάνιση ανεξάρτητου «μακεδονικού κράτους» και εν πολλοίς  είχε εναποθέσει τις ελπίδες της στον Μιλόσεβιτς.

Σε αυτήν την ατμόσφαιρα και με τον γιουγκοσλαβικό εμφύλιο να εξαπλώνεται,  γύρω από το τραπέζι με τους εκλεκτούς μεζέδες στο χιονισμένο Νταβός, ο Κίσινγκερ, όπως μου είπε ο Αντοφ, πρότεινε στον Μητσοτάκη να συναντηθούν  κρυφά στην Αμερική με τον Γκλιγκόρωφ  και να τα βρουν «για να τελειώνουμε το θέμα».

«“Κώστα είστε τυχεροί που με την παρουσία αυτού του κράτους απομακρύνονται τα σύνορά σας κατά διακόσια τριάντα χιλιόμετρα από τον πιο επικίνδυνο γείτονά σας, την Σερβία”, του είπε κάποια στιγμή ο Κίσινγκερ. Όταν η κουβέντα ήρθε στις σχέσεις της χώρας μου με την Ελλάδα ο Κισινγκερ επέμενε  ότι η Αθήνα πρέπει να μας αναγνωρίσει ως Μακεδονία και να ξεκινήσει μια περίοδος σύσφιξης των σχέσεων. Ο Μητσοτάκης του απάντησε  πως αυτό ήταν δύσκολο και ότι το κλίμα στην Ελλάδα δεν ευνοούσε τέτοιες κινήσεις. Του είπε ακόμα ότι υπάρχουν στα Σκόπια κάποιοι που έχουν αλυτρωτικές διαθέσεις και θέλουν να γίνουν κληρονόμοι της ιστορίας της αρχαίας Μακεδονίας. Τώρα που τα βλέπω από απόσταση πολλών χρόνων λέω ότι τα προέβλεψε αυτά ο Μητσοτάκης, τα βλέπουμε μπροστά μας (σ.σ. εννοούσε τα όσα κάνει η κυβέρνηση Γκρουεφσκι). Στην παρατήρηση του  Μητσοτάκη ότι κάποιοι κύκλοι θέλουν να σφετεριστούν την ιστορία της Μακεδονίας, ο Κισινγκερ του απάντησε γελώντας: “υπάρχουν αλήθεια  τέτοιοι μπουνταλάδες;“. Πάνω στην κουβέντα σε κάποια στιγμή ο Κισινγκερ έριξε μια ιδέα. Απευθυνόμενος σε εμένα μου είπε: “πέστε του κ. Γκλιγκόροφ ότι θεωρώ πως είναι απαραίτητο να συναντηθεί με τον Μητσοτάκη” και γυρίζοντας προς εκείνον του λέει: “Κώστα και εσύ κοίτα να συναντηθείς με τον Γκλιγκόροφ, ελάτε σε εμάς στην Αμερική, θα βρεθεί κάποια ευκαιρία για να έρθετε διακριτικά, με κάποια πρόφαση, και εκεί να συνομιλήσετε και να το τελειώνουμε το ζήτημα αυτό”. Ο Μητσοτάκης του είπε: “δύσκολα-δύσκολα”, αλλά δεν το απέρριψε. Ο Κίσσιγκερ επέμενε η συνάντηση να γίνει υπό πλήρη μυστικότητα – κατ’ εξοχήν αμερικάνικη πρακτική. Τέτοια συνάντηση δεν έγινε. Έκανα σημείωμα στον Γκλιγκόροφ, το βρήκε ενδιαφέρον αλλά δεν έγινε τίποτα. Μετά άλλαξαν οι καταστάσεις…»

Ο Αντoφ, όταν τον ρώτησα σχετικά, υποστήριξε ότι το 1992 δεν υπήρχε από τα Σκόπια διάθεση για υποχώρηση. Ούτε ακόμα και το 93, ενόψει της ένταξης της χώρας στον ΟΗΕ, διαφαίνονταν προθέσεις για συμβιβασμό. Ο Γκλιγκορωφ χειριζόταν ο ίδιος προσωπικά το ζήτημα της ονομασίας και απέφευγε να εξωτερικεύει τις σκέψεις του επ’ αυτού. «Μαζί μιλούσαμε με τις ώρες για το ζήτημα αυτό και κάποιες φορές μου έλεγε ότι κάτι πρέπει να γίνει».

Καθημερινή

Συνέχεια ανάγνωσης

Ινφογνώμων

Infognomon Logo

Περιηγηθείτε στα κορυφαία βιβλία του βιβλιοπωλείου μας

Προβολή όλων

Δημοφιλή