Ακολουθήστε μας

Γενικά θέματα

Το F-86D/E SABRE σε Ελληνική Υπηρεσία

Δημοσιεύτηκε

5 έτη πριν

στις

Στο τελευταίο μέρος του τρίπτυχου αφιερώματός μας στο σημαντικότερο ίσως αεριωθούμενο μαχητικό της Ιστορίας, εξετάζουμε την ελληνική διάσταση του αεροσκάφους αυτού, με ξεχωριστές αναφορές για την υπηρεσία του στη δύναμη της Ελληνικής Αεροπορίας, για τα αεροσκάφη που απωλέσθησαν και τους πεσόντες με αυτά αεροπόρους μας, αλλά και την τύχη όσων Sabre διασώζονται, ενώ ιδιαίτερη μνεία γίνεται, τέλος, για τη δράση του F-86 με το ακροβατικό σμήνος «Ελληνική Φλόγα», όπως και τη συμμετοχή του στα «Αεροναυτικά Πένταθλα» της δεκαετίας του ’60.
του Θέμη Βρανά 

Canadair Sabre F-86-E (M) Mk2 
Tην αυγή της δεκαετίας του ’50 τα δύο κορυφαία αναχαιτιστικά στον κόσμο ήταν αναμφισβήτητα το αμερικανικό F-86 Sabre και το σοβιετικό MiG-15. Ωστόσο, η μαζική εμφάνιση του MiG-15 στους ουρανούς της Ευρώπης και της Κορέας προκάλεσε μεγάλη ανησυχία στους επιτελείς του νεοσύστατου ΝΑΤΟ, αφού το F-86 Sabre ήταν ακόμη είδος σε ανεπάρκεια. Οι μόνες αεροπορίες που το διέθεταν ήταν η USAF και η καναδική RCAF (Royal Canadian Air Force). H USAF χρησιμοποιούσε τις εκδόσεις F-86A και F-86E, ενώ η RCAF μόνο το F-86E.
Όλη η παραγωγή της North American Aviation μόλις και μετά βίας επαρκούσε για την κάλυψη των αναγκών της USAF στην Κορέα σε Sabre, ενώ τα καναδικά Sabre κατασκευάζονταν από την Canadair Limited κατόπιν αδείας της μητρικής εταιρείας του F-86, North American Aviation. H Canadair τα ονόμαζε CL-13 Mk2, αλλά στους κύκλους της RCAF έγιναν ευρύτερα γνωστά ως Canadair Sabre F-86E Mk2.
Η RCAF κάλυψε το κενό στην ευρωπαϊκή άμυνα στέλνοντας 12 Μοίρες F-86E στη Γαλλία, στη Γερμανία και στη Μ. Βρετανία, ενώ παράλληλα, η Canadair αύξανε κατακόρυφα την παραγωγή της από 10 Sabre το μήνα σε 2 την ημέρα! Έτσι, η βρετανική RAF εφοδιάστηκε με 438 CL-12A Mk4, ενώ και η RCAF, από το 1953, άρχισε να παραλαμβάνει τα νέα της Sabre Mk.5 και Mk.6 που έφεραν τους καναδικούς κινητήρες Οrenda 10 και Orenda 14, με ώση 6.500 και 7.440 λιβρών, αντιστοίχως.
Την ίδια στιγμή, τα Sabre Mk.2 της RCAF, που έφεραν ―όπως και τα Mk.4― αμερικάνικους κινητήρες J-47-GE 13 της General Electric, κρίθηκαν ως πλεονάζοντα και αποφασίστηκε η παραχώρησή τους, στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ, μέσω του MAP (Military Assistance Program: Πρόγραμμα Στρατιωτικής Βοήθειας) στις αεροπορίες της Ελλάδας (ΕΒΑ) και της Τουρκίας (ΤΗΚ). Πριν όμως αυτά παραδοθούν στους νέους τους χρήστες, αποφασίστηκε να τροποποιηθούν, αλλάζοντας την παλιά τους πτέρυγα με μία μεγαλύτερη, δίχως slats, γνωστής και ως σκληρής πτέρυγας ή πτέρυγας 6-3.
Η τροποποίηση αυτή, αλλά και η γενική συντήρηση των αεροσκαφών έγιναν τόσο στον Καναδά από την Canadair Ltd. όσο και από τη συνεργαζόμενη με βρετανική εταιρεία Bristol Aeroplane Ltd. με έδρα το Filton, αφού πρώτα η τελευταία εφοδιάστηκε με πακέτα τροποποίησης από την Canadair. Τα Sabre αυτά με τη νέα πτέρυγα μετονομάστηκαν σε F-86E (M) (M: Modified).
Αξίζει να αναφερθεί ότι η γενική συντήρηση που πέρασαν τα ελληνικά και τουρκικά F-86E Mk.2 έγινε με έξοδα της Μ. Βρετανίας, ως αντάλλαγμα για τη χρηματοδότηση από μέρους των ΗΠΑ της κατασκευής των βρετανικών Hunter, Javelin και Canberra.
Τα ελληνικά Sabre είχαν υπηρετήσει ουσιαστικά με όλες τις καναδικές Μοίρες ή Μονάδες που πέταξαν με Μk.2 (Μοίρες 410, 413, 416, 421, 422, 427, 430, 431, 434, 439, 441, OFU (Overseas Ferry Unit), OTU (Operational Training Unit), CEPE (Central Experimental and Proving Establishment). Από αυτές, το σύνολο σχεδόν υπηρέτησε στην Ευρώπη και επομένως θεωρείται πολύ πιθανό τα περισσότερα αεροσκάφη τους να τροποποιήθηκαν και να συντηρήθηκαν στη Μ. Βρετανία. Μάλιστα, η λογιστική υποστήριξη των F-86E κατά την υπερδεκαετή τους υπηρεσία στην ΕΒΑ ήταν καναδική υποχρέωση.
Η εκπαίδευση των πρώτων Ελλήνων χειριστών και μηχανικών θα γινόταν από ιπτάμενο και τεχνικό προσωπικό της RCAF που είχε αφιχθεί στην Ελλάδα από το 1953, καθώς και από αντιπροσώπους της Canadair και της General Electric που θα παρακολουθούσαν συνεχώς από κοντά όλη τη διαδικασία ένταξης των Sabre σε υπηρεσία, αναφέροντας άμεσα κάθε πρόβλημα στις εταιρείες τους. Το αρχικό καναδικό κλιμάκιο στην Ελλάδα είχε την έδρα του στο ΓΕΑ και το αποτελούσαν ο επισμηναγός Murray Donaldson, ο ανθυπασπιστής Simmonds και ο Dan Alton.
Ενταγμένοι στην ίδια ομάδα ήταν δύο αντιπρόσωποι της Canadair, υπεύθυνοι για τα συστήματα του αεροσκάφους, και δύο της General Electric, αρμόδιοι για τον κινητήρα J-47 GE-13. Ωστόσο, με την πάροδο του χρόνου και την εξοικείωση των Ελλήνων με τα F-86E, στην Ελλάδα παρέμεινε μόνον ένας αντιπρόσωπος από την κάθε εταιρεία. Αξιοσημείωτα, όμως, παραμένουν τα σχόλια δύο Καναδών για τους Έλληνες χειριστές και μηχανικούς.
Ο Dan Alton τονίζει τη φιλική και θετική ανταπόκριση των Ελλήνων σε όλα τα επίπεδα της συνεργασίας τους, ενώ ο αντιπρόσωπος της Canadair B.C. «Buck» Kirlin θεωρεί τους Έλληνες ως μια ικανότατη ομάδα αεροπόρων («… a definitely competent bunch of fliers!»). Θυμάται ότι λόγω της έντονης καλοκαιρινής ζέστης, οι Έλληνες πετούσαν κυρίως το πρωί, ενώ περιγράφει κι ένα ατύχημα ελληνικού Sabre, στο οποίο είχε γίνει λαθεμένη σύνδεση των πηδαλίων κλίσης.
Ο χειριστής, όταν παρέλαβε το αεροπλάνο, δεν έκανε λεπτομερή προ πτήσης έλεγχο, με αποτέλεσμα κατά την απογείωση, μόλις έβαλε κλίση, και τα δύο πηδάλια να κινηθούν προς τα κάτω, μια πολύ δύσκολη και επικίνδυνη κατάσταση για το χειριστή.
Η επίσημη τελετή ένταξης των F-86E (M) Mk2 στην ΕΒΑ έγινε στις 2 Ιουλίου 1954, με τα πρώτα αεροσκάφη να έχουν προσγειωθεί στην Ελευσίνα λίγες μέρες νωρίτερα. Η εκπαίδευση των χειριστών περιλάμβανε 3 εβδομάδες μαθημάτων εδάφους και στη συνέχεια 80 συνολικά ώρες εκπαίδευσης στον αέρα (20 ώρες βασικό + 60 ώρες επιχειρησιακό στάδιο). Οι πρώτοι έξι Έλληνες χειριστές εκπαιδεύτηκαν από τους Καναδούς συναδέλφους τους και κατόπιν ανέλαβαν εξ ολοκλήρου την εκπαίδευση της επόμενης σειράς δέκα χειριστών, καθώς και τη μεταφορά των Sabre από ευρωπαϊκά αεροδρόμια στην Ελλάδα.
Τα F-86E ανέλαβαν να εξοπλίσουν τις νεοσυσταθείσες 341, 342 και 343 Μοίρες Αναχαίτισης. Οι πρώτοι διοικητές των Μοιρών αυτών ήταν ο σμηναγός Τζαβάρας Αναστάσιος (341 ΜΑ), ο σμηναγός Εδμόνδος Λάιτμερ (342 ΜΑ) και ο σμηναγός Γεώργιος Κοντέας (343 ΜΑ). Η εκπαίδευση ολοκληρωνόταν στην 112 Π.Μ. και κατόπιν συνεχίζονταν την 114 Π.Μ., στην Τανάγρα. Πρώτη επιχειρησιακή Μοίρα αναδείχθηκε η 341 Μ.Α. το 1954, ενώ ακολούθησαν το 1955 η 342 και η 343. Το 1956, και οι τρεις Μοίρες Αναχαίτισης βρίσκονταν πλέον σε επιχειρησιακή ετοιμότητα στην 114 Π.Μ.
Τον Μάιο του 1958 η 343 Μ.Α. μετακόμισε στην 111 Π.Μ. στη Νέα Αγχίαλο, ακολουθούμενη τον Ιανουάριο του 1960 από την 341 Μ.Α., αφήνοντας έτσι στην Τανάγρα μόνο την 342 Μ.Α. Το 1961 η 343 άλλαξε τα F-86E Sabre με τα F-86D Sabre Dog, ενώ τον Μάιο του 1962 η 342 μετέφερε τα αεροσκάφη και το προσωπικό της στην 341 Μ.Α.
Έτσι, ως τελευταία Μοίρα F-86E της ΕΒΑ απέμεινε η 341 Μ.Α., η οποία από τον Ιούνιο του 1965 άρχισε την εκπαίδευση στα νεοαφιχθέντα F-5A/8 Freedom Fighter. Η κίνηση αυτή σηματοδότησε και την οριστική απόσυρση των ελληνικών Canadair Sabre, αυτού του έξοχου μαχητικού-θρύλου της Αεροπορίας μας και καύχημα του κάθε εικοσάρη, τότε, και ασπρομάλλη, σήμερα, χειριστή που είχε την ευτυχία να δεθεί, κυριολεκτικά και μεταφορικά, μαζί του.
F-86E
Από τα 110 περίπου Sabre F-86E (M) Mk.2 που παρέλαβε η Ελλάδα, τουλάχιστον εννέα σώζονται μέχρι τις ημέρες μας. Υπάρχουν από ένα στη Θεσσαλονίκη, στη Λάρισα, στη Νέα Αγχίαλο, στην Τανάγρα και στην Ανδραβίδα, ενώ το Τατόι παίρνει τη μερίδα του λέοντος με τέσσερα Sabre! Τα δύο καλύτερα συντηρημένα F-86E ανήκουν στο Μουσείο της Π.Α., μόνο που κανένα τους δεν φέρει τα αυθεντικά του χρώματα. Είναι αξιοσημείωτο δε το γεγονός ότι από τα σωζόμενα Sabre, τα τέσσερα (19294, 19347, 19409, 19448) είναι αεροσκάφη της Ελληνική Φλόγας. Το παρήγορο, βέβαια, είναι ότι τουλάχιστον τα Sabre που ανήκουν σε συλλογές Πτερύγων Μάχης της Π.Α. βρίσκονται σε αξιοπρεπή κατάσταση εξωτερικά.
North American Aviation F-86D Sabre Dog 
Τα πρώτα F-86D Sabre Dog της ΕΒΑ ήρθαν στην Ελλάδα στις 17 Μαΐου 1960. Ήταν πρώην αεροσκάφη της αμερικανικής USAF, τα οποία πριν παραδοθούν στη χώρα μας πέρασαν από γενική συντήρηση στις εγκαταστάσεις της Fiat στην Ελλάδα. Τα αεροσκάφη αυτά παραλαμβάνονταν στο Τορίνο από Έλληνες χειριστές και μεταφέρονταν στην 112 Π.Μ., όπου εντάσσονταν στην 337 ΜΑΠΚ (Μοίρα Αναχαίτισης Παντός Καιρού), της οποίας πρώτος διοικητής, στο νέο της πλέον ρόλο, ήταν ο αντισμήναρχος Οικονόμου.
Οι 25 αρχικοί χειριστές της 337 ΜΑΠΚ ήταν όλοι βετεράνοι των F-86E, προερχόμενοι και από τις τρεις Μοίρες Sabre (341, 342, 343). Αργότερα δε, εντάχθηκαν στη δύναμη της Μοίρας και 8 ανθυποσμηναγοί, οι οποίοι εκπαιδεύτηκαν στα F-86D από τη USAF. Η μετάβαση από τα F-86Ε στα F-86D έγινε πολύ εύκολα και στρωτά, σε σημείο που το Sabre Dog να θεωρείται ευκολότερο στο χειρισμό από το Sabre. Βέβαια, δεν πρέπει να παραγνωρίζουμε το διαφορετικό ρόλο που ανέλαβαν τα Sabre Dog, δηλαδή την αναχαίτιση με δυσμενή καιρό ή στη διάρκεια της νύχτας, μέσω GCI (Ground Controlled Interception: Αναχαίτιση με καθοδήγηση από σταθμό εδάφους).
Στο πλαίσιο αυτό, τα εξωφρενικά dog lights των Sabre αντικαταστάθηκαν από τους πολύ λεπτούς και προσεκτικούς χειρισμούς εντοπισμού, εγκλωβισμού και παρακολούθησης του στόχου μέσω του ραντάρ του F-86D, σε συνεργασία πάντα με το ραντάρ της Πάρνηθας, το θρυλικό MAMBO.
Το Sabre Dog, πέραν του ότι ήταν το πρώτο αεροσκάφος της Πολεμικής μας Αεροπορίας που έφερε ραντάρ, ήταν και το πρώτο μαχητικό της που δεν έφερε πολυβόλα ή πυροβόλα. Ο οπλισμός του περιλάμβανε 24 μη κατευθυνόμενες ρουκέτες Mighty Mouse FFAR (Folding Fin Aircraft Rockets: ρουκέτες πτυσσόμενων πτερυγίων) των 2,75 ιντσών, που εκτοξεύονταν σε ομάδες των 6, 12 ή 24 ρουκετών. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι η έκρηξη κάθε τέτοιας ρουκέτας ισοδυναμούσε με την έκρηξη βλήματος πυροβολικού των 75 mm!
Τον Μάιο του 1961, ένας πυρήνας χειριστών της 337 ΜΑΠΚ ενσωματώνεται στην 343 Μ.Α., στην 111 Π.Μ., και αναλαμβάνει τη μετεκπαίδευση των πιλότων της στα F-86D. Πρώτος διοικητής της 343 ως Μοίρας Αναχαίτισης Παντός Καιρού ήταν ο μετέπειτα Α/ΓΕΑ, Α/ΓΕΕΘΑ και υφυπουργός Εθνικής Aμυνας, κ. Νικόλαος Κουρής. Η 343 ΜΑΠΚ, αν και παρέλαβε δεύτερη τα Sabre Dog, εντούτοις είναι η πρώτη που θα τα αφήσει, τον Νοέμβριο του 1965, αφού από το 1966 και μετά αρχίζει να παραλαμβάνει τα F-5A/B Freedom Fighter.
Τον Νοέμβριο του 1966 ξεκινά η μετεγκατάσταση της 337 ΜΑΠΚ στην 111 Π.Μ., με σκοπό τον επανεξοπλισμό της με F-5A/B. Τα τελευταία Sabre Dog της 337 ΜΑΠΚ αποσύρθηκαν τον Μάιο του 1967, ενώ αξίζει, τέλος, να σημειωθεί ότι σύμφωνα με υπάρχουσες πληροφορίες, 6 έως 7 Sabre Dog διατηρήθηκαν σε επιχειρησιακή ετοιμότητα έως το 1969 στην 114 Π.Μ., μέχρι την έλευση των F-102A Delta Dagger.
Κατά την υπηρεσία των F-86D σημειώθηκε μόνο ένα θανατηφόρο ατύχημα. Αυτό έλαβε χώρα στις 24 Ιουλίου 1961, όταν ο σμηναγός Νικόλαος Τυροβολάς της 343 ΜΑΠΚ τραυματίστηκε θανάσιμα, όταν, το F-86D του συνετρίβη στην περιοχή της Νέας Αγχιάλου. Ο χειριστής του Sabre Dog μεταφέρθηκε στο Ιπποκράτειο Νοσοκομείο της Αθήνας, όπου δυστυχώς εξέπνευσε στις 29 Ιουλίου 1961, λόγω των σοβαρότατων εγκαυμάτων του. Ήταν ένας από τους βετεράνους χειριστές της 337 ΜΑΠΚ που είχαν μετατεθεί στην 343 ΜΑΠΚ για την εκπαίδευση των χειριστών της στα F-86D.
Ευχαριστούμε τον υποπτέραρχο ε.α. (Ι) Αθανάσιο Ντινίδη για την ουσιαστική βοήθεια που μας πρόσφερε στην έρευνά μας για την ιστορία των Sabre Dogs σε ελληνική υπηρεσία.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην ΠΤΗΣΗ 179 – Μάιος 2000. Πρώτη δημοσίευση στο ptisidiastima.com.

Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.

Σχετικά θέματα
Συνέχεια ανάγνωσης

Γενικά θέματα

Δυσοίωνα μηνύματα για τη λειψυδρία! Αντιμέτωποι με δυσμενείς καταστάσεις – Συναγερμός για να προστατευθούν ζωές

Η κλιματική αλλαγή καθιστά πιο ακανόνιστο τον κύκλο του νερού, προειδοποίησε ο ΟΗΕ.

Δημοσιεύτηκε

2 ώρες πριν

στις

7 Οκτωβρίου 2024

από τον

Νερό: Έκθεση του ΟΗΕ εκπέμπει SOS για την ξηρασία παγκοσμίως λόγω της κλιματικής αλλαγής αλλά και άλλων σημαντικών παραγόντων. 

Αυτή τη στιγμή 3,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι έχουν ανεπαρκή πρόσβαση στο νερό τουλάχιστον ένα μήνα το χρόνο και ο αριθμός τους αναμένεται ότι μέχρι το 2050 θα έχει ξεπεράσει τα 5 δισεκατομμύρια

Οι έντονες ξηρασίες και οι ακραίες πλημμύρες, που όσο περνάει ο καιρός γίνονται και περισσότερες, αποτελούν μια «πρόγευση» των επερχόμενων εξελίξεων, καθώς η κλιματική αλλαγή καθιστά πιο ακανόνιστο τον κύκλο του νερού, προειδοποίησε ο ΟΗΕ.

Τα ποτάμια κατέγραψαν πέρυσι ένα επίπεδο ξηρασίας άνευ προηγουμένου εδώ και 33 χρόνια, σύμφωνα με νέα έκθεση του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού (ΠΜΟ, WMO, OMM), μια υπηρεσία του ΟΗΕ.

«Στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής, το νερό μας δίνει μια πρόγευση των επερχόμενων εξελίξεων», εκφράζει την ανησυχία της σε ανακοίνωση η γενική γραμματέας του ΠΜΟ Σελέστ Σάουλο. «Τα σημάδια συναγερμού πολλαπλασιάζονται: παρακολουθούμε ένα παροξυσμό ακραίων βροχοπτώσεων, πλημμυρών και ξηρασιών, που επιβαρύνουν πολύ τις ζωές, τα οικοσυστήματα και τις οικονομίες», παρατηρεί.

Αντιμέτωποι με δυσμενείς καταστάσεις

Καθώς η χρονιά 2023 ήταν η πιο ζεστή που έχει καταγραφεί ποτέ, οι αυξημένες θερμοκρασίες και η γενικευμένη εξασθένηση των βροχοπτώσεων συνέβαλαν σε παρατεταμένες ξηρασίες.

Οι πλημμύρες ωστόσο πολλαπλασιάστηκαν: τα ακραία υδρολογικά φαινόμενα ευνοήθηκαν όχι μόνο από φυσικούς κλιματικούς παράγοντες, κυρίως τη μετάβαση από τις συνθήκες Λα Νίνια σε ένα επεισόδιο Ελ Νίνιο στα μέσα του 2023, αλλά επίσης από την ανθρώπινης προέλευσης κλιματική αλλαγή, αναφέρει ο ΠΜΟ.

«Η άνοδος της θερμοκρασίας επιτάχυνε τον υδρολογικό κύκλο, ο οποίος έγινε επίσης πιο ακανόνιστος και λιγότερο προβλέψιμος», εξηγεί η Σάουλο.

Οι συνέπειες είναι πολλαπλές: «Μια πιο ζεστή ατμόσφαιρα που μπορεί να περιέχει περισσότερη υγρασία, η άνοδος της θερμοκρασίας του κλίματος αυξάνει τον κίνδυνο ισχυρών βροχοπτώσεων» ενώ «παραλλήλως η επιτάχυνση της εξάτμισης και της ξήρανσης των εδαφών επιδεινώνει τις ξηρασίες».

Κατά συνέπεια, «βρισκόμαστε αντιμέτωποι με όλο και πιο δύσκολες καταστάσεις, όπου το νερό είναι είτε υπερβολικά άφθονο είτε ανεπαρκές».

Αυτή τη στιγμή 3,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι έχουν ανεπαρκή πρόσβαση στο νερό τουλάχιστον ένα μήνα το χρόνο και ο αριθμός τους αναμένεται ότι μέχρι το 2050 θα έχει ξεπεράσει τα 5 δισεκατομμύρια, σύμφωνα με τον ΟΗΕ. Η έκθεση δείχνει ότι τα ύδατα περίπου του 50% των ποταμών του πλανήτη ήταν πέρυσι λιγότερα από το κανονικό.

Οι παγετώνες βρίσκονται επίσης στη γραμμή του μετώπου της ανόδου της θερμοκρασίας του κλίματος: σύμφωνα με προκαταρκτικά δεδομένα για την περίοδο από το Σεπτέμβριο 2022 ως τον Αύγουστο 2023, έχασαν πάνω από 600 γιγατόνους νερού, απώλεια που είναι η χειρότερη σε 50 χρόνια παρατηρήσεων.

«Το λιώσιμο των πάγων και των παγετώνων απειλεί τη μακροπρόθεσμη υδροδοτική ασφάλεια εκατομμυρίων ανθρώπων. Εντούτοις δεν λαμβάνουμε τα επείγοντα μέτρα που επιβάλλονται», κρούει τον κώδωνα του κινδύνου η γενική γραμματέας του ΠΜΟ.

Συναγερμός για να προστατευθούν ζωές

Ο οργανισμός ζητάει να κηρυχθεί από νωρίς συναγερμός για όλους ώστε να προστατευθούν οι ζωές και τα μέσα επιβίωσης που συνδέονται με το νερό και καλεί να βελτιωθούν οι γνώσεις και ο διαμοιρασμός των δεδομένων για τις πηγές νερού.

«Δεν μπορούμε να διαχειριστούμε ένα πρόβλημα, αν δεν μετρήσουμε την έκτασή του», υπογραμμίζει η Σάουλο.

Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.

Συνέχεια ανάγνωσης

Γενικά θέματα

Γιάννος Χαραλαμπίδης στη Σημερινή: Μήλον της Έριδος η Κύπρος για την ασφάλεια Τουρκίας – Ισραήλ

Τα «Ταϊφούν» περιπολούν για την ασφάλεια του Ισραήλ και αναχαιτίζουν πυραύλους του Ιράν από τον τουρκικό εναέριο χώρο στην περιοχή της Αλεξανδρέττας και στη Συρία, όπου υπάρχουν στόχοι της Χεζμπολάχ

Δημοσιεύτηκε

10 ώρες πριν

στις

7 Οκτωβρίου 2024

από τον

ΠΗΓΗ: ΣΗΜΕΡΙΝΗ

Η Μέση Ανατολή είναι στις φλόγες και, μετά την επίθεση των Ιρανών με βαλλιστικούς πυραύλους σε βάρος του Ισραήλ, ξεκίνησε επίθεση των Ισραηλινών στον Βόρειο Λίβανο, ενώ αναμένονται και τα αντίποινα σε βάρος της Τεχεράνης.

Γράφει ο Γιάννος Χαραλαμπίδης

Τα «Ταϊφούν» περιπολούν για την ασφάλεια του Ισραήλ και αναχαιτίζουν πυραύλους του Ιράν από τον τουρκικό εναέριο χώρο στην περιοχή της Αλεξανδρέττας και στη Συρία, όπου υπάρχουν στόχοι της Χεζμπολάχ

Τουρκία και Ακρωτήρι

Η Τουρκία επιχαίρει από την κατατριβή του Ισραήλ και του Ιράν. Μπορεί μεν ο Ερντογάν να χαρακτηρίζει τον Νετανιάχου ως εγκληματία πολέμου, αλλά συνεργάζεται με τους Βρετανούς και δη με τα μαχητικά «Ταϊφούν», που επιχειρούν από τις Βάσεις Ακρωτηρίου και:

1) Περιπολούν από τον κόλπο της Αλεξανδρέττας εντός του τουρκικού εναέριου χώρου, με την άδεια της Άγκυρας, προς τη Συρία, όπου υπάρχουν στόχοι της Χεζμπολάχ, καθώς και προς το Ιράκ. 2) Συμμετέχουν στις αναχαιτίσεις των ιρανικών πυραύλων και drones στις επιθέσεις, που δέχεται το Ισραήλ από το Ιράν και συλλέγουν πληροφορίες. 3) Καμιά αμφιβολία δεν υπάρχει για τη συνεργασία των Βάσεων με τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις όταν ενεργούν τα «Ταϊφούν» είτε για επιτήρηση είτε για να προστατεύσουν με οποιονδήποτε τρόπο το Ισραήλ. Ή για να στραφούν σε βάρος της Χεζμπολάχ.

Τόσο οι Βάσεις Ακρωτηρίου όσο και του Αγίου Νικολάου είναι στρατηγικής σημασίας, διότι από τις μεν πρώτες, εκτός των άλλων, ενεργούν ακόμη τα θρυλικά κατασκοπευτικά U2 ως συμπληρωματικά των δορυφόρων, στις δε δεύτερες υπάρχει το Έχελον ως κέντρο συλλογής και επεξεργασίας πληροφοριών. Εκ των πραγμάτων, η Κύπρος, λόγω Βάσεων, τελεί υπό καθεστώς απειλής. Χωρίς να διαθέτει αξιόπιστη εναέρια αποτροπή, αφού οι ρωσικοί TOR-M1 και BUK μερικώς μπορούν να επιχειρήσουν. Ακόμη και αν στραφούν για ν’ αποκρούσουν την ιρανική απειλή ή αυτήν της Χεσμπολάχ, δεν θα μπορούν να καλύπτουν την όποια τουρκική επί της οποίας είναι προσαρμοσμένα τα συστήματα αυτά. Λόγω του κενού που υπάρχει στην αεράμυνα είχε κλείσει η αγορά του αντιαεροπορικού συστήματος BARAK με πυραύλους 35, 70 και 150 χιλιομέτρων. Η κυπριακή Κυβέρνηση αγόρασε το BARAK με πυραύλους των 70 χιλιομέτρων. Με τον πόλεμο στη Γάζα και στον Λίβανο, η παράδοση του συστήματος δεν είναι βέβαιο εάν θα καθυστερήσει ή όχι. Ούτως ή άλλως, η Κυπριακή Δημοκρατία μετά την άρση του εμπάργκο στο στρατιωτικό υλικό από τις ΗΠΑ θα ήταν δυνατό να ζητήσει ακόμη και «Πάτριοτ» ή άλλα σχετικά οπλικά συστήματα αεράμυνας από ευρωπαϊκά κράτη. Επί του παρόντος, τόσο η αεράμυνα των Βάσεων όσο και της Κύπρου ολόκληρης στηρίζεται στον πολεμικό στόλο των ΗΠΑ και των συμμάχων τους, που βρίσκονται στ’ ανοιχτά της Κύπρου. Ως εκ τούτου, θα ήταν μέγα πλήγμα εάν επέτρεπαν ή στη Χεζμπολάχ ή στο Ιράν να κτυπήσει τις Βρετανικές Βάσεις. Εκ των πραγμάτων, η Κύπρος λόγω Βάσεων καλύπτεται, όπως είχαμε ήδη γράψει από την αρχή της κρίσης, κάτω από την Ατσάλινη Αεράμυνα των ΗΠΑ.

Το μήλον της Έριδος

Η Τουρκία δεν είναι άμεσα εμπλεκόμενη στις συγκρούσεις στη Γάζα και στον Λίβανο, όμως υπάρχει μια πολεμική ρητορική που εγείρει το εξής ερώτημα: Μπορεί ή όχι η Τουρκία να κτυπήσει το Ισραήλ, όπως αρχικά απειλούσε ο Τούρκος Πρόεδρος, ο οποίος, όμως, μετά τις τελευταίες εξελίξεις, εμφανίζεται ως να τελεί υπό την απειλή του «σιωνιστικού επεκτατισμού», όπως ισχυρίζεται;

Σε αυτό το παιχνίδι, η Κύπρος καθίσταται γεωστρατηγικό και γεωπολιτικό μήλον της Έριδος, αφού:

1) Αποτελεί το νότιο τμήμα της νήσου, τη μοναδική έξοδο, που διαθέτει το Ισραήλ, λόγω της έλλειψης στρατηγικού βάθους, που είναι περικυκλωμένο από τους Άραβες και την Τουρκία. Άρα ο άξονας προς τη Σούδα μέσω Κύπρου είναι ζωτικός χώρος όχι μόνο για το Ισραήλ, αλλά και για τις ΗΠΑ και τους ΝΑΤΟϊκούς συμμάχους τους. Απόδειξη τούτου συνιστά η συγκέντρωση του 6ου στόλου ως αποτέλεσμα της κρίσης στη Μέση Ανατολή.

2) Αποτελεί ασπίδα και εμφανίζεται ως το αβύθιστο για την Τουρκία αεροπλανοφόρο, καθώς και αναπόσπαστο τμήμα της «Γαλάζιας Πατρίδας».

3) Αποτελεί ασπίδα για την Τουρκία από επιθέσεις που θα ήταν δυνατό να δεχτεί μέσω Κύπρου, εξ ου και η άρνησή της να δεχθεί την παρουσία ελληνικού στρατού και οι διαμαρτυρίες για την όποια στρατιωτική συνεργασία της Κύπρου με το Ισραήλ. Είναι όμως και για το Ισραήλ ασπίδα.

Γιατί;

Διότι, ουδόλως θα ήθελε το Ισραήλ:

Α) Να πέσει η Κύπρος στον πλήρη έλεγχο της Τουρκίας και δη μέσω μιας ομοσπονδιακής ή συνομοσπονδιακής λύσης, με τον πλήρη γεωπολιτικό έλεγχο του νησιού από την Άγκυρα.

Β) Να εγκατασταθούν στην Κύπρο τουρκικά πυραυλικά συστήματα, που θα στοχεύουν το Ισραήλ.

Τα πλεονεκτήματα του Ισραήλ

Το ερώτημα εάν μπορεί να κτυπήσει και να κάνει πόλεμο η Τουρκία με το Ισραήλ απαντάται ως εξής: Η Άγκυρα έχει τη δυνατότητα: 1) Να διενεργήσει επίθεση με την αεροπορία της ή με τη συσσώρευση στόλου. 2) Να κτυπήσει με πυραύλους και δη «Ταϊφούν» με βεληνεκές της τάξης των 600 χιλιομέτρων, όταν αυτά θα είναι επιχειρησιακά διαθέσιμα (αυτά εισήλθαν ήδη σε γραμμή παραγωγής από τον Μάιο του 2023 ).

Όμως η οποιαδήποτε τουρκική επίθεση: Α) Βρίσκεται σε αντίθεση με τα συμφέροντα των ΗΠΑ, που θέτουν υπό την προστασία τους και τον 6ο Στόλο το Ισραήλ, οπότε δεν θα επιτρέψουν στην Τουρκία μια τέτοια δράση. Β) Οτιδήποτε διενεργηθεί από αέρος, είτε είναι από μαχητικά είτε από πυραυλικά συστήματα, θα ήταν δυνατό να αντιμετωπιστεί επιτυχώς από το Ισραήλ είτε με τους arrow και με το “iron dome” είτε με τα πλοία των συμμαχικών δυνάμεων και δη των ΗΠΑ, καθώς και με την ισραηλινή αεροπορία, η οποία υπερτερεί της τουρκικής.

Πύραυλοι και Τεχνητή Νοημοσύνη

Από την άλλη πλευρά το Ισραήλ υπερέχει στην αεροπορία και στα πυραυλικά συστήματα. Στην αεροπορία, εκτός των F-15 και F-16, διαθέτει και τα F-35, οπότε μπορεί να δράσει αναλόγως και με βάθος πυρός. Συν του ότι: i) Τα ισραηλινά F-35 είναι τα μόνα των οποίων οι υπολογιστές και λοιπά συστήματα δεν βρίσκονται κάτω από τον έλεγχο των ΗΠΑ. ii) Η Τουρκία έχει πρόβλημα με την αεράμυνά της επί του παρόντος. Εξ ου και η αγορά των S-400, χωρίς όμως να παρέχει πλήρη κάλυψη, καθώς και η απόφαση που λήφθηκε στις 6.8.2024 για την κατασκευή του τουρκικού “iron dome”. iii) Το Ισραήλ διαθέτει αριθμό επιθετικών πυραύλων μέσου και μακρούς βεληνεκούς, από τους LORA με βεληνεκές 280 χιλιόμετρα ώς τους Jericho – 3 (Ιεριχώ) με βεληνεκές μεταξύ των 4,800 χλμ και 6,500 χιλιομέτρων. iv) Καμιά αμφιβολία δεν υπάρχει ότι το Ισραήλ υπερέχει στους τομείς του κυβερνοχώρου και της Τεχνητής Νοημοσύνης (πάσης φύσεως drones).

Ζώνες ασφαλείας και περιφερειακές δυνάμεις

Υπό αυτές τις συνθήκες και λαμβανομένου υπόψη ότι οι δυο χώρες δεν έχουν σύνορα, το πλεονέκτημα ανήκει στο Ισραήλ. Και όχι στην Τουρκία, η οποία στηρίζει τόσο τη Χαμάς όσο και τη Χεζμπολάχ, διότι θέλει την κατατριβή του Ισραήλ. Η Άγκυρα βολεύεται από το οπλοστάσιο και δη τους πυραύλους της Χεζμπολάχ, των οποίων το βεληνεκές καλύπτει και την Κύπρο. Εξ ου και οι απειλές του μ. Χασάν Νασράλα, ότι η Κύπρος ήταν εν δυνάμει στόχος λόγω των στρατιωτικών της σχέσεων με το Ισραήλ. Ήταν μια απειλή «made in Turkey», στη λογική του “proxy war”. Η εξουδετέρωση του οπλοστασίου της Χεσμπολάχ από το Ισραήλ είναι προς όφελος της Κύπρου, αλλά όχι προς όφελος του Ιράν και της Τουρκίας, η οποία δεν θέλει την εδραίωση του Ισραήλ στην περιοχή και την εξάλειψη των τρομοκρατικών απειλών. Δεν θα ήθελε να δει ούτε τον τερματισμό της σύγκρουσης μεταξύ Ιράν και Ισραήλ, διότι η κατατριβή των δυο χωρών, που συνιστούν περιφερειακές δυνάμεις, είναι για ευνόητους λόγους προς όφελος της Άγκυρας, η οποία εδραιώνεται και στην περιοχή της Συρίας, χωρίς ταυτοχρόνως να επιθυμεί τη δημιουργία ζώνης ασφαλείας στον Βόρειο Λίβανο. Πώς όμως θα ασκήσει κριτική στο Ισραήλ, όταν κατέχει την Κύπρο και όταν έχει ήδη υπό κατοχή τμήμα της Συρίας στη λογική της ζώνης ασφαλείας;

Οι θαλάσσιες οδοί…

Η Τουρκία ελέγχει την περιοχή από τη Μαρμαρίδα ώς την Αλεξανδρέττα στην πρακτική της τουρκικής λίμνης ως τμήμα της «Γαλάζιας Πατρίδας» με μια σειρά από ναυτικές και αεροπορικές Βάσεις στα παράλιά της (Ντάλαμα, Μερσίνα, Άδανα, κ.λπ) και την Κύπρο ως αβύθιστο αεροπλανοφόρο. Η Καρπασία και η Αμμόχωστος έχουν ιδιαίτερη σημασία για τις θαλάσσιες οδούς και δη εκείνες προς την Αλεξανδρέττα, που προτού καταλήξουν εκεί αποκλίνουν προς Ισραήλ, Λίβανο και Συρία. Η Τουρκία θα ήθελε να έχει πρόσβαση στη θάλασσα και μέσω Συρίας, ενώ, ταυτοχρόνως, ουδόλως θα επιθυμούσε τη ζώνη ασφαλείας του Ισραήλ, διότι διευρύνει τον έλεγχο παράλιων περιοχών και ενισχύει τον έλεγχο της θαλάσσιας οδού προς την Αλεξανδρέττα. Μέσα σε αυτό το σκηνικό, ο Ερντογάν εμφανίζεται ως να είναι απειλούμενος από το Ισραήλ, λόγω της εισόδου του στον Λίβανο. Η Τουρκία επιδιώκει τον έλεγχο των θαλασσίων οδών από και προς το Σουέζ και δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι επεκτείνει τη λεγόμενη ΑΟΖ του ψευδοκράτους προς τις νότιες θάλασσες, καθώς και προς τη γραμμή Κρήτη, Κάρπαθος και Ρόδος, όπου βρίσκονται οι πύλες του Αιγαίου.

 

χαρτης 1 .jpg

 

Ο χάρτης δείχνει τα θαλάσσια δρομολόγια από το Σουέζ προς διάφορες κατευθύνσεις στην Ανατολική Μεσόγειο είτε προς Κύπρο είτε προς Αιγαίο είτε προς άλλες χώρες της περιοχής και δη προς την Αλεξανδρέττα. Η Τουρκία στοχεύει στον πλήρη έλεγχο των οδών αυτών. Θεωρεί την Κύπρο δεδομένη και σημαντικό τον έλεγχο των πυλών του Αιγαίου, όπως και της Κύπρου καθώς και της Καρπασίας. Πολύ, δε, θα ήθελε η Τουρκία να βγει μέσω Συρίας στη θάλασσα. Καθόλου δεν επιθυμούσε τη δημιουργία κουρδικής περιοχής με πρόσβαση στη θάλασσα. Στην παρούσα φάση η Άγκυρα δεν θα ήθελε να δει την ενίσχυση του Ισραήλ στην περιοχή και δη μέσω της αύξησης ενός παράλιου τμήματος του Λιβάνου, που θα εμπίπτει σε αυτό που ονομάζει ζώνη ασφαλείας με βάθος ώς 50 χιλιόμετρα.

 

Maritime Map 03 ΟΚΤ 2024.jpg

 

Ο χάρτης αποτυπώνει τη νέα διάταξη των ναυτικών αμερικανικών δυνάμεων και των λοιπών συμμαχικών στην περιοχή του Περσικού Κόλπου, στα στενά του Ορμούζ, στην Ερυθρά θάλασσα και στην Ανατολική Μεσόγειο. Εκ των πραγμάτων, οι Βρετανικές Βάσεις είναι εν δυνάμει στόχος για το Ιράν και τη Χεζμπολάχ. Και, λόγω των κενών της κυπριακής αεράμυνας, ο στόλος των ΗΠΑ είναι αυτός που προσφέρει ατσάλινο θόλο για την αναχαίτιση ενδεχόμενης επίθεσης είτε με πυραύλους είτε με drones.

 

XARTHS 1.jpg

 

Ο χάρτης αυτός αποτυπώνει τη ζώνη ασφαλείας που επιδιώκει να δημιουργήσει στον Λίβανο για να περιορίσει την απειλή της Χεζμπολάχ. Πρόκειται για τα όρια που τελούν κάτω από τον έλεγχο της UNIFIL, η οποία, όμως, αδυνατεί να βάλει χαλινάρι στη Χεζμπολάχ. Οι εντολές της UNIFIL από το Συμβούλιο Ασφαλείας έχουν, μεταξύ άλλων, ως στόχο να βοηθήσουν: α) στην κατάπαυση του πυρός, στην επιστροφή των Λιβανέζων στα σπίτια τους που είχαν αναγκαστεί να φύγουν λόγω εχθροπραξιών και β) τον νόμιμο στρατό του Λιβάνου να ανακτήσει τον έλεγχο της κατάστασης μετά την αποχώρηση των Ισραηλινών και όχι να επιτρέπει την κυριαρχία της Χεζμπολάχ.

 

FLIGHT RADAR.jpg

 

Οι δυο φωτογραφίες, ημερομηνίας 2/10/2024 από το flightradar24, απεικονίζουν πώς ο Ερντογάν, ενώ από τη μια πυροβολεί φραστικά το Ισραήλ, στην πράξη κάνει πλάτες στις Βρετανικές Βάσεις, που βρίσκονται στην Κύπρο, των οποίων τα αεροσκάφη (Eurofighter Typhoon) αναλαμβάνουν την ασφάλεια της περιοχής, επιχειρώντας από τον τουρκικό εναέριο χώρο για την αναχαίτιση ιρανικών πυραύλων. Μάλιστα, η δεύτερη δείχνει πώς βρετανικό αεροσκάφος ανεφοδιασμού (KC2 Voyager) βρίσκεται εντός του τουρκικού εναέριου χώρου. Για ποιο λόγο άραγε;

 

*Δρ των Διεθνών Σχέσεων

ΠΗΓΗ: Σημερινή

Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.

Συνέχεια ανάγνωσης

Γενικά θέματα

Reuters: Το Ιράν προσλαμβάνει τρομοκράτες για χτυπήμα σε Ευρώπη και ΗΠΑ! Η αποτροπή χτυπήματος στην Ελλάδα

Την υπόθεση της απόπειρας τρομοκρατικού χτυπήματος στην Αθήνα τον Μάρτιο του 2023 επαναφέρει με νέο δημοσίευμά του το Reuters.

Δημοσιεύτηκε

1 ημέρα πριν

στις

6 Οκτωβρίου 2024

από τον

Στα τέλη του περσινού Μαρτίου ύστερα από συνεργασία της ΕΥΠ με τη Μοσάντ είχαν συλληφθεί δύο Πακιστανοί, που φέρεται να σχεδίαζαν τρομοκρατική επίθεση σε εβραϊκό εστιατόριο- συναγωγή στο κέντρο της Αθήνας.

Την υπόθεση της απόπειρας τρομοκρατικού χτυπήματος στην Αθήνα τον Μάρτιο του 2023 επαναφέρει με νέο δημοσίευμά του το Reuters. Το ειδησεογραφικό πρακτορείο σε ένα αναλυτικό ρεπορτάζ περιγράφει το πώς το Ιράν προσλαμβάνει τρομοκράτες για πλήγματα σε Ευρώπη και ΗΠΑ.

Στα τέλη του περσινού Μαρτίου ύστερα από συνεργασία της ΕΥΠ με τη Μοσάντ είχαν συλληφθεί δύο Πακιστανοί, που φέρεται να σχεδίαζαν τρομοκρατική επίθεση σε εβραϊκό εστιατόριο- συναγωγή στο κέντρο της Αθήνας.

Υπήρχε μάλιστα η πληροφορία ότι οι δύο άνδρες θα πληρώνονταν με 16.000 ευρώ για κάθε νεκρό, γι’ αυτό και σχεδίαζαν μαζικό χτύπημα.

«Καθώς η σύγκρουση Ιράν-Ισραήλ εντείνεται, η Τεχεράνη ταράζει τη Δύση με ένα κύμα απόπειρων χτυπημάτων και απαγωγών εναντίον στόχων στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες», αναφέρει το Reuters.

Η Ουάσιγκτον και οι σύμμαχοί της έχουν αναφέρει μια απότομη αύξηση τέτοιων συνωμοσιών που συνδέονται με την Ισλαμική Δημοκρατία. Από το 2020, υπήρξαν τουλάχιστον 33 απόπειρες δολοφονίας ή απαγωγής στη Δύση, στις οποίες οι τοπικές ή ισραηλινές αρχές ισχυρίζονται ότι συνδέεται με το Ιράν, διαπίστωσε το Reuters εξετάζοντας δικαστικά έγγραφα και επίσημες ανακοινώσεις.

Μεταξύ των πρόσφατων φερόμενων στόχων: ένα κτίριο που στεγάζει ένα εβραϊκό κέντρο και ένα εστιατόριο kosher στο κέντρο της Αθήνας. Από το κρησφύγετό του στο Ιράν, ένας Πακιστανός ονόματι Σαγιέντ Φαχάρ Αμπάς στρατολόγησε έναν παλιό γνώριμο που ζούσε στην Ελλάδα και τον οδήγησε να επιτεθεί στον χώρο, ισχυρίζονται οι ερευνητές σε έγγραφα που υποβλήθηκαν στις δικαστικές αρχές της υπόθεσης και τα οποία περιήλθαν στην κατοχή του Reuters. Ο Αμπάς είπε στην επαφή του ότι εργαζόταν για μια ομάδα που θα πλήρωνε περίπου 15.000 ευρώ ανά φόνο.

Σε μια ανταλλαγή WhatsApp τον Ιανουάριο του 2023 που περιγράφεται λεπτομερώς στα έγγραφα, οι δύο άνδρες συζήτησαν εάν θα χρησιμοποιήσουν εκρηκτικά ή εμπρησμό στην επίθεση. Ο Αμπάς τόνισε την ανάγκη παροχής αποδείξεων για απώλειες μετά το πλήγμα. «Υπάρχουν μυστικές υπηρεσίες», είπε, χωρίς να κατονομάσει. «Κάντε τη δουλειά με τρόπο που δεν αφήνει κανένα περιθώριο».

Τα έγγραφα που δεν είχαν αναφερθεί προηγουμένως περιλαμβάνουν εκατοντάδες σελίδες αποδεικτικών στοιχείων που συγκεντρώθηκαν κατά τη διάρκεια της προανακριτικής έρευνας στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένων καταθέσεων μαρτύρων, αστυνομικών καταθέσεων και λεπτομερειών μηνυμάτων WhatsApp.

Οι ελληνικές αρχές συνέλαβαν τον Σιέντ Ιρτάζα Χάιντερ και έναν άλλο Πακιστανό πέρυσι, λέγοντας ότι η αστυνομία βοήθησε στην εξάρθρωση ενός τρομοκρατικού δικτύου που κατευθυνόταν από το εξωτερικό και είχε σκοπό να προκαλέσει «ανθρώπινη απώλεια». Οι δύο άνδρες αντιμετωπίζουν κατηγορίες για τρομοκρατία. Αρνούνται τις κατηγορίες.

Ο Χάιντερ, ο οποίος αφέθηκε ελεύθερος από την προφυλάκιση αυτή την άνοιξη με περιορισμούς, λέει ότι είναι αθώος. Σε συνέντευξή του, ο 28χρονος είπε στο Reuters ότι έστειλε στον Αμπάς εικόνες του κτιρίου αλλά εμπόδισε σκόπιμα να πραγματοποιήσει οποιαδήποτε επίθεση, ελπίζοντας να πληρωθεί χωρίς να βλάψει κανέναν.

Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.

Συνέχεια ανάγνωσης

Ινφογνώμων

Infognomon Logo

Περιηγηθείτε στα κορυφαία βιβλία του βιβλιοπωλείου μας

Προβολή όλων

Δημοφιλή