Υπό την σκιά των νέων επιτυχιών που καταγράφουν οι ουκρανικές δυνάμεις στο ανατολικό κομμάτι της χώρας, οι ξένοι αναλυτές και αρθρογράφοι επικεντρώνουν εκ νέου την προσοχή του στη μετεξέλιξη του πολέμου στην Ουκρανία.

Σύμφωνα με τον δυτικό Τύπο οι επόμενοι μήνες θα είναι καθοριστικής σημασίας για την έκβαση του πολέμου. Η μετεξέλιξη των εχθροπραξιών κατά τη διάρκεια του Φθινοπώρου και του Χειμώνα ενδέχεται να κρίνουν το τελικό αποτέλεσμα της αναμέτρησης.

Ο κινεζικός και ινδικός Τύπος εστιάζουν σε μια άλλη διάσταση της αναμέτρησης της Δύσης με την Ρωσία και την Κίνα. Την προηγούμενη εβδομάδα, ο κινεζικός Τύπος εξέφρασε την δυσφορία του Πεκίνου για τις κυρώσεις που επιβάλλουν οι ΗΠΑ στην Κίνα. Ο δε, ινδικός Τύπος χαρακτήρισε ως αναποτελεσματικές τις κυρώσεις της Δύσης κατά της Ρωσίας.

Ο ρωσικός Τύπος συνέχισε και την προηγούμενη εβδομάδα να προσεγγίζει τα αίτια του πολέμου στην Ουκρανία από τη ιδιόρρυθμη οπτική γωνία της Μόσχας. Ο δε, ουκρανικός Τύπος εστίασε στις νέες επιτυχίες των ουκρανικών δυνάμεων.

Το φθινόπωρο και ο χειμώνας θα είναι καθοριστικής σημασίας

«Η καλοκαιρινή περίοδο στον πόλεμο της Ουκρανίας, αν και βίαιη για τους στρατιώτες και τους αμάχους στην πρώτη γραμμή του μετώπου, βιώθηκε από μακριά ως ένα αδιέξοδο και ξέφυγε για λίγο από τα αμερικανικά πρωτοσέλιδα. Το φθινόπωρο και ο χειμώνας θα είναι διαφορετικοί, παρέχοντας απαντήσεις στα δύο ερωτήματα που θα καθορίσουν τη διάρκεια του πολέμου. Πρώτον, πόσα εδάφη μπορεί να απελευθερώσει η Ουκρανία από τη ρωσική κατοχή; Δεύτερον, πόσο ζοφερός και απελπισμένος θα είναι ο ευρωπαϊκός χειμώνας με την διακοπή των κανονικών ρωσικών ενεργειακών προμηθειών και ποιες πολιτικές συνέπειες θα ακολουθήσουν; Βρισκόμαστε στην αρχή και των δύο ιστοριών. Η από καιρό υποσχόμενη ουκρανική αντεπίθεση βρίσκεται επιτέλους σε εξέλιξη», σημειώνει ο Ross Douthat στο άρθρο γνώμης που ήταν δημοσιευμένο στις 14 Σεπτεμβρίου στην ιστοσελίδα της αμερικανικής εφημερίδας «The New York Times», με τον τίτλο «Η αποφασιστική περίοδος του πολέμου στην Ουκρανία». Στην συνέχεια, ο αρθρογράφος τονίζει τα εξής: «Στο καλύτερο στρατιωτικό σενάριο, όπου οι Ρώσοι καταλήγουν να υποχωρούν ολοταχώς από τις σημερινές γραμμές του μετώπου, ο κίνδυνος είναι ότι η απελπισία μπορεί να ωθήσει τη Μόσχα προς την πυρηνική επιφυλακή – ειδικά δεδομένης της ρωσικής στρατηγικής στάσης που προβλέπει τη χρήση τακτικών πυρηνικών όπλων για την αναστροφή των ηττών στο πεδίο της μάχης. Εναλλακτικά, υπάρχει ένα σενάριο όπου μια ουκρανική αντεπίθεση θα διανύσει κάποια απόσταση, αλλά και πάλι θα σταματήσει πολύ κοντά στις προπολεμικές γραμμές ελέγχου».

Για το ίδιο ζήτημα, για την μετεξέλιξη του πολέμου στην Ουκρανία, η βρετανική εφημερίδα «The Guardian», στις 13 Σεπτεμβρίου δημοσίευσε το ρεπορτάζ του Patrick Wintour με τίτλο «Μακροπρόθεσμη στρατιωτική επένδυση προτείνεται ως εναλλακτική λύση για την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ», το οποίο αναφέρει τα εξής: «Οι σύμμαχοι της Ουκρανίας θα πρέπει να δεσμευτούν σε νομικά δεσμευτικές μεταφορές όπλων μεγάλης κλίμακας και επενδύσεις πολλών δεκαετιών στην άμυνα της χώρας, σύμφωνα με έκθεση που εξετάζει εναλλακτικές λύσεις για τις μακροπρόθεσμες φιλοδοξίες του Κιέβου να ενταχθεί στη συμμαχία του ΝΑΤΟ. Η έκθεση ανατέθηκε από τον Ουκρανό πρόεδρο, Volodymyr Zelenskiy, και συνυπογράφηκε από τον πρώην γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ, Anders Fogh Rasmussen, και τον προσωπάρχη του Zelenskiy, Andrey Yermak. Σκοπός της έκθεσης ήταν να παράσχει μια δομή ασφαλείας για την Ουκρανία που θα εγγυάται ότι η Ρωσία δεν θα επιδιώξει να εισβάλει ξανά». Στην συνέχεια του δημοσιεύματος αναφέρονται τα εξής: «Η έκθεση, η οποία αποτέλεσε αντικείμενο ευρείας διπλωματικής διαβούλευσης, δεν προτείνει να απαιτηθεί από τις χώρες του ΝΑΤΟ συλλογικά να προσφέρουν τα στρατεύματά τους για την υπεράσπιση της κυριαρχίας της Ουκρανίας, αλλά αναφέρει ότι δεν θα πρέπει να υπάρξει κανένας περιορισμός στη στρατιωτική διπλωματική και οικονομική βοήθεια που παρέχουν οι χώρες μέλη του ΝΑΤΟ μέσω διμερών συμφωνιών. Το επίπεδο της υποστήριξης θα μπορούσε να είναι κλιμακούμενο ανάλογα με το επίπεδο της απειλής και θα πρέπει να εφαρμόζεται σε όλα τα διεθνώς αναγνωρισμένα σύνορα της Ουκρανίας. Μια βασική ομάδα συμμαχικών χωρών που θα συνεργαστεί με την Ουκρανία περιλαμβάνει τις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, τον Καναδά, την Πολωνία, την Ιταλία, τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Αυστραλία, την Τουρκία και τις σκανδιναβικές, βαλτικές, κεντρικές και ανατολικές ευρωπαϊκές χώρες. Οι στρατιωτικές εγγυήσεις ενδέχεται να παρέχουν δεσμεύσεις στην Ουκρανία που ισοδυναμούν με “κλειστό ουρανό” μέσω της παροχής εξοπλισμού αντιαεροπορικής και αντιπυραυλικής άμυνας».

Για το ίδιο ζήτημα, η Sylvie Kauffmann σε ανταπόκριση της από το Κίεβο με τίτλο «Στο Κίεβο, ο πόλεμος και η προσέγγιση με την Ευρωπαϊκή Ένωση ενισχύουν τη δημοκρατική δυναμική», στην γαλλική εφημερίδα «Le Monde», στις 13 Σεπτεμβρίου ανέφερε τα εξής: «Το σοκ της ρωσικής επίθεσης της 24ης Φεβρουαρίου και στη συνέχεια η θετική δυναμική της προοπτικής ένταξης της Ουκρανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία άνοιξε τον Ιούνιο, έδωσαν νέα ώθηση στους ακτιβιστές της δημοκρατίας. Πολλαπλασιάζουν τις προσπάθειές τους για να αναπληρώσουν τον χρόνο που χάθηκε στις τρεις μπερδεμένες δεκαετίες της ανεξαρτησίας της Ουκρανίας. Μπορεί η δημοκρατία να προοδεύσει σε περιόδους πολέμου; Με την πρώτη ματιά, αυτό είναι αντιφατικό, αλλά η Ουκρανία μπορεί να εκπλήξει και σε αυτό το μέτωπο. Πρόσφατα έγιναν απροσδόκητα βήματα (προς την κατεύθυνση του εκδημοκρατισμού). Ο διορισμός του ειδικού εισαγγελέα κατά της διαφθοράς μπλοκαρίστηκε για δύο χρόνια επειδή ο επιλεγείς υποψήφιος δεν ήταν το φαβορί του προέδρου. Όταν όμως αυτό συμπεριλήφθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στους όρους για την εξέταση της αίτησης της Ουκρανίας στην ΕΕ, η κατάσταση ξεμπλόκαρε ξαφνικά και το κοινοβούλιο επιβεβαίωσε τον επιλεγμένο εισαγγελέα. (Την ίδια ώρα) μια νέα μέθοδος (υπέρ του εκδημοκρατισμού της Ουκρανίας) αποδεικνύεται: η αυξημένη επαγρύπνηση των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών». Η κ. Kauffmann προσθέτει και τα εξής: «Σε κάθε περίπτωση, το ουκρανικό πολιτικό τοπίο θα πρέπει να υποστεί μια βαθιά ποιοτική και γενεαλογική ανανέωση. Ο πόλεμος αναδεικνύει νέα πρόσωπα, δημάρχους, κυβερνήτες και στρατιωτικό προσωπικό. Τότε ο κ. Πούτιν θα έχει αποτύχει δύο φορές: όχι μόνο η Ουκρανία θα έχει αποδείξει μια για πάντα ότι είναι πράγματι έθνος, αλλά, ακόμη χειρότερα, ότι αυτό το έθνος είναι ικανό να οικοδομήσει ένα δημοκρατικό κράτος».

Σύμφωνα με την αγγλική υπηρεσία της «Deutsche Welle», ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν οδηγεί μονάχα το Κίεβο σε ιστορικές αλλαγές. Οι επιπτώσεις του πολέμου επιβάλλουν και στην Ευρώπη σημαντικές αλλαγές. Με αυτό το σκεπτικό, η «Deutsche Welle» δημοσίευσε στις 12 Σεπτεμβρίου τις νέες δηλώσεις της Γερμανίδας Υπουργού Άμυνας. Στο δημοσίευμα με τίτλο «Η Γερμανία πρέπει να αποδεχθεί ηγετικό στρατιωτικό ρόλο, λέει ο υπουργός Άμυνας» επισημάνθηκαν τα εξής: «Η υπουργός Άμυνας της Γερμανίας Κριστίν Λάμπρεχτ δήλωσε ότι πιστεύει πως η Γερμανία είναι υποχρεωμένη να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο παγκοσμίως, μεταξύ άλλων και στον στρατιωτικό τομέα, και ότι η χώρα δεν πρέπει να φοβάται την ευθύνη. “Το μέγεθος της Γερμανίας, η γεωγραφική της θέση, η οικονομική της ισχύς – με λίγα λόγια, η επιρροή της – μας καθιστά ηγετική δύναμη είτε το θέλουμε είτε όχι. Και σε στρατιωτικό επίπεδο”, δήλωσε σε μια κεντρική ομιλία για την ασφάλεια στο Βερολίνο. Τα σχόλιά της έρχονται καθώς η Ευρώπη πασχίζει να συμβιβαστεί με τις συνέπειες της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, με τη Γερμανία να επανεξετάζει την αμυντική της στρατηγική μετά από δεκαετίες μεγάλης εξάρτησης από την Ουάσινγκτον για την ασφάλειά της». Στην συνέχεια του δημοσιεύματος αναφέρονται και τα εξής: «”Ο πόλεμος στην Ουκρανία έδειξε σε όλους, ακόμη και σε εμάς τους Γερμανούς που έχουμε συνηθίσει στην ειρήνη, ότι τα κράτη χρειάζονται ένοπλες δυνάμεις ως έσχατη λύση – δηλαδή, όταν ένας εχθρός είναι αποφασισμένος να χρησιμοποιήσει εισβολή, καταστροφή, δολοφονίες και αναγκαστικό εκτοπισμό” ως μέσα για να εξυπηρετήσει τα συμφέροντά του, είπε η ίδια (η κ. Λάμπρεχτ).” Η Γερμανία είναι έτοιμη να πάρει το βάρος από την Αμερική στην Ευρώπη και να συμβάλλει αποφασιστικά στη δίκαιη κατανομή του φορτίου”, δήλωσε η υπουργός. Αρκετοί νομοθέτες από το εσωτερικό της κυβέρνησης συνασπισμού έχουν ζητήσει από το Βερολίνο να στείλει περισσότερο βαρύ οπλισμό στην Ουκρανία, εν μέσω των αναφερόμενων επιτυχιών μιας συνεχιζόμενης αντεπίθεσης κατά των εισβολέων ρωσικών δυνάμεων».

Κίνα και Ινδία προβληματίζονται για τις δυτικές κυρώσεις

«Η κατάχρηση μονομερών κυρώσεων από τις ΗΠΑ πλήττει τα κοινά συμφέροντα του κόσμου», είναι ο τίτλος του άρθρου γνώμης της αγγλικής έκδοσης της κινεζικής εφημερίδας «People’s Daily». Το άρθρο που ήταν δημοσιευμένο στην ιστοσελίδα της εφημερίδας στις 14 Σεπτεμβρίου αναφέρει τα εξής: «Με πολλαπλές δικαιολογίες, οι ΗΠΑ επέβαλαν πρόσφατα μονομερείς κυρώσεις εναντίον σχετικών κινεζικών οντοτήτων και προσώπων. (Αυτή η απόφαση) σαμποτάρει την τάξη και τους κανόνες του διεθνούς εμπορίου και απειλεί τη σταθερότητα των παγκόσμιων βιομηχανικών και εφοδιαστικών αλυσίδων. Οι ΗΠΑ, κουνώντας το ραβδί των μονομερών κυρώσεων, πλήττουν τα κοινά συμφέροντα του κόσμου, όταν η παγκόσμια ανάκαμψη παραμένει υποτονική και η παγκόσμια ανάπτυξη αντιμετωπίζει σοβαρές προκλήσεις. Η Κίνα ακολουθεί μια ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική ειρήνης. Η κανονική οικονομική και εμπορική συνεργασία που διεξάγεται από την Κίνα και τις σχετικές χώρες με βάση τον αμοιβαίο σεβασμό, την ισότητα και τα αμοιβαία οφέλη, και στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου, πρέπει να γίνεται σεβαστή και να προστατεύεται, και να είναι απαλλαγμένη από παρεμβάσεις και περιορισμούς από οποιοδήποτε τρίτο μέρος.» Στη συνέχεια του άρθρου αναφέρονται και τα εξής: «Οι αυθαίρετες και μονομερείς κυρώσεις που επέβαλαν οι ΗΠΑ δεν έχουν καμία νομική βάση. Οι μονομερείς κυρώσεις, σχεδιασμένες για συγκεκριμένες χώρες και τους υπηκόους τους, είναι σαφώς διακριτικές. Η κατάχρηση των μονομερών κυρώσεων από τις ΗΠΑ μετατρέπεται σε παγκόσμια δημόσια απειλή. Ο κόσμος χρειάζεται επειγόντως αλληλεγγύη και συνεργασία για να αντιμετωπίσει την αργή παγκόσμια ανάκαμψη. Η κατάχρηση μονομερών κυρώσεων από τις ΗΠΑ πλήττει τα νόμιμα συμφέροντα των σχετικών μερών, υπονομεύει τις διεθνείς ανταλλαγές και εμποδίζει τη διεθνή επικοινωνία για τις μακροοικονομικές πολιτικές».

Στο ζήτημα των κυρώσεων εστίασε και η αγγλόφωνη ινδική εφημερίδα «The India Times», από μια διαφορετική οπτική γωνία. Σε κύριο άρθρο με τίτλο «Gasastrophe: Η ΕΕ, το Ηνωμένο Βασίλειο πληρώνουν την υπερβολική χρήση των κυρώσεων» που ήταν δημοσιευμένο στις 14 Σεπτεμβρίου, η εφημερίδα ανέφερε τα εξής: «Οι οικονομικές κυρώσεις έχουν επανειλημμένα αποτύχει να επιτύχουν τους στόχους τους, ενώ έχουν προκαλέσει παράπλευρες απώλειες. Ωστόσο, οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και η ΕΕ έσπευσαν να επιβάλλουν κυρώσεις στη Ρωσία, την 11η μεγαλύτερη οικονομία (παγκοσμίως). Η τελευταία φορά που εφαρμόστηκαν κυρώσεις σε μια χώρα παρόμοιου μεγέθους ήταν όταν η Ιταλία εισέβαλε στην Αιθιοπία το 1935, αλλά τότε δεν ήταν στο παιχνίδι οι εξαγωγές ενέργειας. Οι παράπλευρες απώλειες από τις διαταραχές της αγοράς φυσικού αερίου έχουν επεκταθεί μέχρι το Μπαγκλαντές. Δεδομένης της κρισιμότητας της ενέργειας για τη σύγχρονη κοινωνία, τα προβλήματα θα πολλαπλασιαστούν.» Στη συνέχεια, υπό την σκιά των επιπτώσεων του πολέμου στην Ουκρανία και των κυρώσεων που επιβάλλονται στην Ρωσία, η εφημερίδα στέλνει στους Ινδούς πολιτικούς την εξής προειδοποίηση: «Το κλισέ ότι δεν υπάρχει δωρεάν γεύμα σε μια οικονομία (της ελεύθερες αγοράς) παραμένει μια διαχρονικά δοκιμασμένη αρχή. Είναι κάτι που τα πολιτικά στελέχη και τα νομοθετικά σώματα της Ινδίας πρέπει να λάβουν υπόψη τους. Το συνολικό δημόσιο χρέος (της Ινδίας) προς το ΑΕΠ είναι κοντά στο 85%. Πριν από δύο δεκαετίες προέκυψε πολιτική συναίνεση για τη νομοθέτηση του Νόμου περί δημοσιονομικής ευθύνης και διαχείρισης του προϋπολογισμού. Αυτό το πνεύμα πρέπει να αναβιώσει».

Ο ρωσικός και ουκρανικός Τύπος

Σε άρθρο γνώμης που δημοσιεύτηκε από το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων «Ria Novosti» με τίτλο «Η Ευρώπη αυξάνει το διακύβευμα της σύγκρουσης με τη Ρωσία» στις 15 Σεπτεμβρίου ο Peter Akopov προβάλλει την άποψη ότι «Η de facto ηγέτιδα της ενωμένης Ευρώπης, η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Leyen, έκανε ένα νέο βήμα για την κλιμάκωση της σύγκρουσης (με τη Ρωσία) (δηλώνοντας ότι) “θέλω να καταστήσω σαφές ότι οι κυρώσεις κατά της Ρωσίας θα παραμείνουν σε ισχύ μέχρι να διαλυθεί η οικονομία της. Τώρα είναι η ώρα για αποφασιστικότητα, όχι για κατευνασμό”. Αν αυτό δεν είναι μια άμεση κήρυξη ενός μη θερμού πολέμου τότε τι είναι; Η Ευρώπη έχει ανακηρύξει τη Ρωσία ως εχθρό της, ο οποίος πρέπει να συντριβεί: οικονομικά – διαλύοντας την οικονομία μας, στρατιωτικά – νικώντας μας στο ουκρανικό πεδίο μάχης, και πολιτικά – αλλάζοντας την εξουσία μας». Στη συνέχεια ο κ. Akopov προσθέτει τα εξής: «Η σημερινή Ευρώπη είναι οικονομικά πολύ ισχυρότερη από τη Ρωσία, και μαζί με τους Αγγλοσάξονες, η Δύση είναι αισθητά ανώτερη από εμάς και σε στρατιωτική ισχύ, αλλά το διακύβευμα είναι εντελώς ασύγκριτο. Η Δύση θέλει να επεκτείνει την επικράτειά της εις βάρος της περιφέρειας και να οικοδομήσει ένα προπύργιο εναντίον της Ρωσίας, ενώ η χώρα μας αποκαθιστά την ενότητά της και ξεπερνά τις συνέπειες μιας νέας αναταραχής και κρατικής κατάρρευσης. Για εμάς είναι ζήτημα ζωής και θανάτου, ενώ για την Ευρώπη και τη Δύση είναι απλώς μια προσπάθεια να κλέψουν κάτι ξένο, εκμεταλλευόμενοι τη στιγμή της προσωρινής διαίρεσης της ιστορικής Ρωσίας. Έτσι δεν θα υποχωρήσουμε και η Δύση θα χάσει στο τέλος».

Σε ανάλυση με τίτλο «Με την επιτυχή επιχείρηση στο Χάρκοβο, η Ουκρανία γυρίζει τον πόλεμο υπέρ της» που δημοσιεύτηκε στην αγγλόφωνη ουκρανική εφημερίδα «Kyiv Independent», ο Illia Ponomarenko στρέφει την προσοχή του στην πρόσφατη επιτυχία των ουκρανικών δυνάμεων στο ανατολικό κομμάτι της χώρας. Ο κ. Ponomarenko αναφέρει τα εξής: «Κι όμως, αυτό που συνέβη στις αρχές Σεπτεμβρίου στην ανατολική περιφέρεια Χάρκοβο της Ουκρανίας μπορεί να αναδειχθεί στην ιστορία ως ένα θαύμα. Μέσα σε λίγες ημέρες, ένα ουκρανικό χτύπημα προκάλεσε την κατάρρευση του ρωσικού μετώπου στην περιοχή. Για να γλιτώσουν από μια συντριπτική ήττα, οι δυνάμεις του Κρεμλίνου αναγκάστηκαν να αποσυρθούν αλαφιασμένες από το έδαφος που κατείχαν από το Μάρτιο. Η επιθετική επιχείρηση της Ουκρανίας έκανε κάτι περισσότερο από το να απελευθερώσει το μεγαλύτερο μέρος της περιφέρειας Χάρκοβο, καθώς οι ουκρανικές μονάδες πλησιάζουν τα ρωσικά σύνορα. Ξεπέρασε και τις πιο αισιόδοξες προσδοκίες και κατέστησε μια από τις ισχυρότερες στρατιωτικές ομάδες της Ρωσίας αποδιοργανωμένη και πολεμικά αναποτελεσματική. Η μάχη αποτελεί επιχειρησιακή επιτυχία και είναι βέβαιο ότι θα έχει μακροχρόνιες συνέπειες για τη Ρωσία». Ο Ουκρανός αναλυτής προσθέτει και τα εξής: «Χωρίς αυτόν τον κρίσιμο άξονα, οι πιθανότητες είναι μεγάλες ότι η Ρωσία έχει χάσει τη μόνη ρεαλιστική της επιλογή να καταλάβει την υπόλοιπη περιφέρεια του Ντονέτσκ, κάτι που η Ρωσία έχει επανειλημμένα δηλώσει ως πρωταρχικό της στόχο στην Ουκρανία. Οι ρωσικές δυνάμεις έχουν καταλάβει το σύνολο της περιφέρειας Λουχάνσκ, αλλά αγωνίζεται να καταλάβει το σύνολο της περιφέρειας Ντονέτσκ, από την οποία περίπου το μισό παραμένει υπό ουκρανικό έλεγχο. Οι ταχείς ουκρανικοί ελιγμοί θέτουν τις ρωσικές δυνάμεις υπό σοβαρή απειλή απομόνωσης και πλήρους αποπροσανατολισμού».