Καθώς οι τηλεοπτικοί δέκτες παρουσιάζουν τη δράση του τουρκικού στρατού στα σύνορα της Τουρκίας με τη Συρία αλλά και εντός του συριακού εδάφους, είναι εμφανές σε όλους όσοι παρακολουθούν ποιες δυνατότητες έχουν σήμερα οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις, ότι οι συγκρούσεις με τους Κούρδους και οι επιχειρήσεις εντός του συριακού εδάφους προσφέρουν στις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις συνεχή εκπαίδευση.
Για τους Ελληνοκύπριους 44 χρόνια μετά την τουρκική εισβολή, οι μνήμες του 1974 είναι ακόμα ζωντανές. Πιστεύουν πως εάν η Τουρκία διατηρήσει τα ίδια με τότε επεμβατικά δικαιώματα, θα δρα όπως κάνει στη Συρία, στο Ιράκ ή αλλού. Και ακριβώς επειδή οι Ελληνοκύπριοι αντιλαμβάνονται τις πραγματικότητες, θέλουν μια λύση του Κυπριακού η οποία να τους διασφαλίζει ότι ο τουρκικός στρατός θα μείνει μακριά, επιτρέποντας σε Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους να προχωρήσουν μαζί. Εξάλλου η Ελλάδα έχει ξεκαθαρίσει πως δεν θέλει να διατηρήσει, μετά τη λύση του Κυπριακού, τα όποια δικαιώματα απέρρεαν από τις συμφωνίες εγγυήσεων του 1960. Τη Βρετανία με διασφάλιση των Βάσεων της στο νησί ολίγο την ενδιαφέρουν τα παρακάτω. Από την άλλη πλευρά, οι Τουρκοκύπριοι βλέποντας την Εθνική Φρουρά να αποκτά όπλα (ακόμα και σήμερα που σπανίως συμβαίνει) πιστεύουν ότι αυτά αγοράζονται για να χρησιμοποιηθούν κατά ανάλογο τρόπο όπως τη δεκαετία του ’60. Οι Τουρκοκύπριοι έχουν υιοθετήσει σε μεγάλο βαθμό τη λογική πως ο μόνος που μπορεί να τους προστατεύσει από τους Ελληνοκύπριους είναι η Τουρκία.
Είναι εμφανές για αμφότερες τις πλευρές ότι το κεφάλαιο Ασφάλεια παίζει και θα συνεχίσει να παίζει έναν καθοριστικό ρόλο στις προσπάθειες λύσης του Κυπριακού. 44 χρόνια μετά τα γεγονότα του 1974, είναι επίσης εμφανής η λάθος διαδρομή που ακολουθήθηκε από το σύνολο της ελληνοκυπριακής ηγεσίας με επικεντρωμένες τις προσπάθειές της στην επίτευξη συμφωνιών επί των λεγόμενων εσωτερικών πτυχών του Κυπριακού. Είτε από δική τους λανθασμένη εκτίμηση των δεδομένων είτε γιατί τους είχαν παροτρύνει οι διάφοροι ξένοι (οι οποίοι σίγουρα δεν ήταν σε θέση να αντιληφθούν τις πραγματικότητες στο νησί), επέλεξαν για τέσσερις δεκαετίες να συζητήσουν το Κυπριακό ως μια διακοινοτική διαφορά, αποφεύγοντας να αγγίξουν μια από τις πλέον σημαντικές πτυχές του Κυπριακού, αυτήν της ασφάλειας. Ακόμα και μετά το 2004, οπότε μια μεγάλη μερίδα των Ελληνοκυπρίων καταφέρθηκε εναντίον του προτεινόμενου σχεδίου γιατί εντόπιζε κενά στο θέμα της ασφάλειας, οι συνομιλίες συνεχίστηκαν στο ίδιο μοτίβο όπως και προηγουμένως.
Χρειάστηκε να φτάσουμε στις τελευταίες συνομιλίες, δηλαδή το 2017 στην Ελβετία, προκειμένου να ανοίξει για τα καλά το κεφάλαιο της ασφάλειας. Κι εκεί φάνηκε ξεκάθαρα ποια από τις δύο πλευρές ανησυχεί γι’ αυτή την πτυχή του Κυπριακού.
Ο Νίκος Αναστασιάδης κατέθεσε πολυσέλιδο έγγραφο μέσα από το οποίο τεκμηριώνει μια κατάσταση ασφάλειας μετά τη λύση του Κυπριακού χωρίς την ομπρέλα των εγγυήσεων και κυρίως των επεμβατικών δικαιωμάτων. Από την άλλη ο Μουσταφά Ακιντζί μέσα από λίγες λέξεις προσπάθησε να δικαιολογήσει την τουρκική θέση για συνέχιση των εγγυήσεων και τη διατήρηση των επεμβατικών δικαιωμάτων.
Αποτέλεσμα ήταν τον Ιούλη του 2017 οι τελευταίες διαπραγματεύσεις που διεξήχθησαν για το Κυπριακό να οδηγηθούν σε αδιέξοδο, χωρίς μέχρι σήμερα να διαφαίνεται εάν υπάρχει ή όχι προοπτική επανέναρξής τους. Επιστροφή στις συνομιλίες σημαίνει και συζήτηση του μείζονος θέματος της ασφάλειας. Γιατί χωρίς να λυθεί αυτή η πτυχή του Κυπριακού σίγουρα δεν μπορεί κανείς να μιλά για λύση αφού δεν τίθεται θέμα να εγκριθεί από τις δύο κοινότητες.
Στις 5 και στις 6 Ιουλίου 2017 ο Πρόεδρος Αναστασιάδης κατέθεσε δύο προτάσεις που έκαναν αναφορά στο θέμα της ασφάλειας. Η πρώτη αναφορά γινόταν στις «ελληνοκυπριακές προτάσεις της 5ης Ιουλίου 2017». Για το κεφάλαιο της ασφάλειας αναφερόταν το εξής: Ασφάλεια και Εγγυήσεις
«Ο ΓΓ του ΟΗΕ ανέφερε ότι χρειαζόμαστε ένα νέο καθεστώς ασφάλειας, όχι τη συνέχιση του προηγούμενου, και ότι θα πρέπει να υπάρξει ένα τέλος στο μονομερές δικαίωμα της επέμβασης και ένα τέλος στη Συνθήκη Εγγυήσεων. Σύμφωνα με αυτό, οι Συνθήκες Εγγυήσεων και Συμμαχίας θα πρέπει να τερματιστούν με την έναρξη της εφαρμογής της συμφωνίας λύσης.
Όπως ανέφερε ο ΓΓ του ΟΗΕ, το θέμα της αποχώρησης όλων των ξένων στρατευμάτων είναι χωριστό. Θα υπάρξει μια δραστική μείωση στρατευμάτων (συμπεριλαμβανομένων των όπλων και εξοπλισμών τους) στον αριθμό που προβλεπόταν στη Συνθήκη Συμμαχίας του 1960, όπως αναφέρθηκε από τον ΓΓ του ΟΗΕ. Τα τελευταία εναπομείναντα στρατεύματα με τον ελαφρύ οπλισμό τους θα βρίσκονται από την πρώτη ημέρα σε διαδικασία αποχώρησης. Αυτό θα πρέπει να αντιμετωπιστεί στα πλαίσια μιας Συνθήκης για αποχώρηση στρατευμάτων με σαφώς καθορισμένη ρήτρα λήξης ισχύος, η οποία δεν θα ξεπερνά τους 18 μήνες.
Λαμβάνοντας υπόψη την εισήγηση του ΓΓ του ΟΗΕ ότι η παρούσα κατάσταση θα πρέπει να αντικατασταθεί από ένα στέρεο σύστημα ασφάλειας, όπου όλη η Κύπρος και όλοι οι Κύπριοι και των δύο κοινοτήτων θα αισθάνονται ασφαλείς με έναν ισχυρό μηχανισμό εφαρμογής και επιτήρησης, και λαμβανομένου ότι το σκεπτικό που έθεσε ο ΓΓ του ΟΗΕ ότι οι υφιστάμενες εγγυήτριες δυνάμεις δεν μπορούν να εφαρμόσουν και να επιτηρήσουν τους εαυτούς τους θα πρέπει να αντικριστεί, η ε/κ πλευρά επισυνάπτει μια περιεκτική πρόταση για μια «Νέα Αρχιτεκτονική Ασφάλειας για την Κύπρο».
Την επομένη, στις 6 Ιουλίου 2017, η ελληνοκυπριακή πλευρά κατέθεσε μια πιο ολοκληρωμένη εισήγηση με τίτλο «Η νέα αρχιτεκτονική ασφάλειας της Κύπρου». Το έγγραφο αποτελεί μια ολοκληρωμένη, περιεκτική πρόταση της ε/κ πλευράς για την αρχιτεκτονική ασφάλειας της Κύπρου. Υπενθυμίζεται ότι η ε/κ πλευρά έχει ήδη καταθέσει τα πιο κάτω έγγραφα για την ασφάλεια, τα οποία αντικατοπτρίζονται στο παρόν έγγραφο και παραμένουν σε ισχύ:
– Περιεκτική πρόταση του Σεπτεμβρίου 2016 μέσω του άτυπου εγγράφου (non-paper) «Εγγυήσεις και Ασφάλεια στη μετα-λύση εποχή». – Ερωτήσεις, απαντήσεις και μηχανισμοί που κατατέθηκαν από την ε/κ πλευρά αναφορικά με την ασφάλεια και τις εγγυήσεις και τους μηχανισμούς που χρειάζονται για να είναι δυνατή η αντιμετώπισή τους (Μον Πελεράν, 18-19 Ιανουαρίου 2017).
– Σχόλια της 29ης Ιουνίου στα ερωτήματα που εντοπίστηκαν από τα Ηνωμένα Έθνη. – Πρόταση της 3ης Ιουλίου 2017 για τους μηχανισμούς παρακολούθησης της εφαρμογής της λύσης. – Πρόταση της 3ης Ιουλίου 2017 για το πώς η ε/κ πλευρά οραματίζεται να είναι το σύστημα ασφάλειας μετά τη λύση και τι θα απογίνει το υφιστάμενο σύστημα. – Άλλες προτάσεις που κατατέθηκαν από την ε/κ πλευρά στη διάρκεια των διαπραγματεύσεων από το 2014. Σ’ αυτές τις προτάσεις η ε/κ πλευρά έχει περιγράψει ένα ισχυρό και περιεκτικό σύστημα ασφάλειας που περιλαμβάνει:
1. Εσωτερικές συνταγματικές διευθετήσεις που σταθεροποιούν τη δικοινοτικότητα και διζωνικότητα της ομοσπονδίας. 2. Επικύρωση της λύσης με ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ κάτω από το Κεφάλαιο 7 και πλήρης αξιοποίηση των δυνάμεων του Συμβουλίου Ασφαλείας κάτω από τη Χάρτα του ΟΗΕ, ειδικότερα το Κεφάλαιο 7. 3. Πλήρης αξιοποίηση των διασφαλίσεων της ΕΕ (Άρθρα 2,7 και 42,7 ΣΕΕ και Άρθρο 222 ΣΛΕΕ). 4. Διεθνής και περιφερειακή προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. 5. Συμβούλιο για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. 6. Πολυεθνική Αστυνομική Δύναμη. 7. Σύμφωνο φιλίας ανάμεσα σε Κύπρο-Ελλάδα-Τουρκία. 8. Ισχυρό μηχανισμό παρακολούθησης της εφαρμογής, στον οποίο θα συμμετέχουν μεταξύ άλλων αποστολή του ΟΗΕ, Επιτροπή Παρακολούθησης, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, το Συμβούλιο Ασφαλείας, μια Συντονιστική και Συμβουλευτική Επιτροπή με τη συμμετοχή των πρώην εγγυητριών, καθώς επίσης και μια διαδικασία που θα έχει τη μορφή μοχλού αντιμετώπισης έκτακτων αναγκών.
Η πρόταση περιλάμβανε επίσης τις εξής νέες προτάσεις, στοχεύοντας περαιτέρω στο να ικανοποιηθούν οι ανησυχίες των Τ/κ στα θέματα ασφάλειας: – Μέλη της Πολυεθνικής Αστυνομικής Δύναμης μπορεί να προέρχονται επίσης από την Ελλάδα, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Τουρκία. – Η ανάπτυξη της Πολυεθνικής Αστυνομικής Δύναμης δεν θα χρειάζεται κατ’ ανάγκη εκ προοιμίου ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας ΟΗΕ. – Όταν ένα από τα συνιστώντα κρατίδια αιτείται ανάπτυξη της Πολυεθνικής Αστυνομικής Δύναμης ως έσχατο μέτρο, θα παρέχεται. – Προσαρμογή διαφόρων εργαλείων που προσφέρονται από την ΕΕ και τα οποία μπορούν να συμβάλουν στην εφαρμογή της λύσης όπως είναι τα σημεία αναφοράς (benchmarks) για την αποδέσμευση διαρθρωτικών κεφαλαίων, οικονομικές διορθώσεις και μηχανισμοί παρακολούθησης που πάνε πέρα από το κεκτημένο (acquis). – Ειδική για την Κύπρο, βάσει του άρθρου 7 της ΣΕΕ, παράλληλη διαδικασία που θα παράσχει στην ΕΕ το δικαίωμα για κυρώσεις σε περίπτωση κατάληψης της εξουσίας με μη συνταγματικό τρόπο από μια κοινότητα ή αλλαγή του συντάγματος κατά τρόπο που βλάπτει την πολιτική ισότητα ή μονομερή ανακήρυξη ανεξαρτησίας ή απόσχισης.
Τι ζητά ο Ακιντζί στο κεφάλαιο της ασφάλειας
Σε αντίθεση με την ελληνοκυπριακή πλευρά, η τουρκοκυπριακή κατέθεσε ένα πολύ γενικό έγγραφο στο οποίο τα θέματα της ασφάλειας και των εγγυήσεων είναι έκτασης μερικών γραμμών. Στο κεφάλαιο των εγγυήσεων ο Μουσταφά Ακιντζί ζήτησε όπως η Συνθήκη Εγγυήσεων εφαρμοστεί τηρουμένων των αναλογιών στη νέα τάξη πραγμάτων. Η εφαρμογή της λύσης να παρακολουθείται από μία νέα Συνθήκη Εγκαθίδρυσης, η οποία να υπόκειται σε αναθεώρηση στο τέλος της τρίτης θητείας της προεδρίας (21 χρόνια), χωρίς όμως χρονοδιάγραμμα κατάργησης. Ομοίως και στα στρατεύματα. Έκανε λόγο για σημαντική μείωση στην αρχή και αναλόγως της προόδου, σε σχέση με την εφαρμογή της λύσης, περαιτέρω σταδιακή μείωση. Ζήτησε μόνιμη στρατιωτική Δύναμη, χωρίς χρονοδιάγραμμα αποχώρησης, καθώς και ένα νέο πρόσθετο, όπως αναφέρει, πρωτόκολλο για τη μεταβατική ασφάλεια.
Επανεξέταση με την ένταξη στην ΕΕ…
Θέση διαχρονική της Τουρκίας ήταν πως δεν πρόκειται να δεχθεί να χάσει κεκτημένα που είχε στην Κύπρο. Γι’ αυτό και η θέση την οποία παρουσίασε στις συνομιλίες του 2017 ήταν σχεδόν μονολεκτική αφού περιοριζόταν στις Εγγυήσεις του 1960 και κατ’ επέκταση τα επεμβατικά δικαιώματα που είχε εξασφαλίσει τότε.
Αυτή ήταν πάντοτε η θέση της Τουρκίας και αυτή τη θέση προσπάθησε να εξυπηρετήσει ο Μουσταφά Ακιντζί μέσα από τις δικές του προτάσεις. Αυτή ήταν η θέση που επανέλαβε και ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου στη διάρκεια επαφών και συναντήσεων που είχε σε σχέση με το Κυπριακό. Το μόνο παράθυρο που άφησε ο Τσαβούσογλου για επανεξέταση των θέσεων της Τουρκίας στο θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων είναι μετά την ένταξη της χώρας του στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Κάποιοι ωστόσο επέλεξαν να μην παραδέχονται την τόσο ξεκάθαρη θέση της τουρκικής πλευράς. Και προβάλλουν τον ισχυρισμό ότι είναι έτοιμη η Άγκυρα για επανεξέταση της θέσης της… παραλείποντας το ιδιαίτερα σημαντικό κομμάτι της πρότασης «μετά την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ».
Φιλελεύθερος
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Δεν ανταποκρίνεται στους στόχους ενίσχυσης της, το πρόγραμμα για την Ευρωπαϊκή Αμυντική Βιομηχανία, ύψους 1,5 δισ. ευρώ, εκτιμά το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ).
Σε έκθεση που δημοσίευσε σήμερα, το ΕΕΣ ζητά αρτιότερο σχεδιασμό του προγράμματος για την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία (EDIP) και καλύτερη ισορροπία μεταξύ των στόχων πολιτικής, του προτεινόμενου προϋπολογισμού και του χρονοδιαγράμματος. Η διαβούλευση με το ΕΕΣ επί της πρότασης, είναι υποχρεωτική.
Η ΕΕ, αντιμέτωπη με την επανεμφάνιση πολεμικών επιχειρήσεων μεγάλης κλίμακας στην Ευρώπη, έχει θέσει την άμυνα σε πολύ υψηλή θέση στην ατζέντα της. Η πρόταση EDIP προορίζεται ως το πρώτο βήμα για την εφαρμογή της ευρωπαϊκής βιομηχανικής στρατηγικής στον τομέα της άμυνας.
Στόχος είναι να ενισχυθεί η ευρωπαϊκή βιομηχανική και τεχνολογική βάση στον τομέα της άμυνας (ΕΒΤΒΑ), ειδικότερα δε να διασφαλιστεί η έγκαιρη διαθεσιμότητα και προμήθεια αμυντικών προϊόντων. Παράλληλα επιδιώκεται η συμβολή στην ανάκαμψη, στην ανασυγκρότηση και στον εκσυγχρονισμό της αμυντικής ικανότητας της Ουκρανίας.
«Η νομοθετική πρόταση της ΕΕ για την ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανικής ετοιμότητάς της, χρήζει αρτιότερου σχεδιασμού. Αναγκαία είναι επίσης η επίτευξη κατάλληλης ισορροπίας μεταξύ των στόχων πολιτικής, του προτεινόμενου προϋπολογισμού και του σχετικού χρονοδιαγράμματος», δήλωσε ο Marek Opioła, Μέλος του ΕΕΣ και αρμόδιος για τη γνώμη.
Το ΕΕΣ επισημαίνει τον κίνδυνο, το χρηματοδοτικό κονδύλιο που προτείνεται, ύψους 1,5 δισ. ευρώ, να μην ανταποκρίνεται στις φιλοδοξίες του προγράμματος. Τονίζει ότι η Επιτροπή δεν αξιολόγησε το ύψος της ενωσιακής δημοσιονομικής στήριξης που απαιτείται για την υλοποίηση των προτεινόμενων μέσων πολιτικής.
Η στήριξη της Ουκρανίας
Όσον αφορά το μέσο στήριξης της Ουκρανίας, που περιλαμβάνεται στην πρόταση, το ΕΕΣ διαπιστώνει ότι δεν ορίζεται συγκεκριμένο χρηματοδοτικό κονδύλιο. Τα κράτη μέλη συμφώνησαν να χρησιμοποιήσουν τα κέρδη που αποφέρει η επένδυση δεσμευμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων με σκοπό τη στήριξη της Ουκρανίας · ένα ποσοστό των εσόδων θα μπορούσε να διοχετευθεί στην Ουκρανίας. Ωστόσο, το ΕΕΣ εκτιμά ότι η αδυναμία πρόβλεψης, τόσο του ύψους της χρηματοδότησης από τη συγκεκριμένη πηγή, όσο και της διάρκειάς της, ενέχει κινδύνους.
Πηγή: ΑΜΠΕ
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Το… κοινό μυστικό εκατομμυρίων Ευρωπαίων έβγαλε σε δημόσια θέα ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι, παραδίδοντας την ογκώδη –και πολύ σημαντική- έκθεση που του είχαν ζητήσει η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για τις ενέργειες που θεωρούνται επείγουσες για να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε ένα περιβάλλον όπου ήδη η Κίνα και οι ΗΠΑ προηγούνται με διαφορά ασφαλείας.
Ο κ. Ντράγκι επέδειξε την ανάγκη που όλες οι κυβερνήσεις και όλα τα όργανα σχεδιασμού πολιτικών και λήψης απόφασης της ΕΕ ήδη γνώριζαν: Η Ένωση χρειάζεται μαζικές και επείγουσες –πρόσθετες- επενδύσεις εκατοντάδων δισεκατομμυρίων για να… πλησιάσει ξανά τις δύο υπερδυνάμεις στην τεχνολογία, την καινοτομία και την έρευνα.
Όπως επισημαίνεται από μεγάλα ευρωπαϊκά πρακτορεία, επί της ουσίας ο Μάριο Ντράγκι προειδοποίησε την Ευρωπαϊκή Ένωση ότι βρίσκεται αντιμέτωπη με «υπαρξιακή πρόκληση» αν δεν στραφεί σε μεγάλες επενδύσεις και αν δεν επαναφέρει και δεν εφαρμόσει τον μοχλό ανάπτυξης μέσω «έκδοσης εργαλείων κοινού χρέους», ομολόγων, κλπ.
Ο κ. Ντράγκι παρέδωσε σε λιτή δημόσια τελετή την έκθεσή του στην πρόεδρο της Κομισιόν την περασμένη Δευτέρα. Σε γενικές γραμμές, επισημαίνει –προειδοποιεί- πως η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται σε οικονομική υστέρηση σε σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες και θα πρέπει να συνεχίσει την κοινή έκδοση χρέους για τη βελτίωση της παραγωγικότητας αλλά και την ενίσχυση της ασφάλειάς της (αμυντικές δαπάνες).
Η Ένωση χρειάζεται κατά τον ίδιο πολύ περισσότερο συντονισμό στη βιομηχανική πολιτική, ταχύτερες αποφάσεις και μαζικές επενδύσεις, αν θέλει να συμβαδίσει στον οικονομικό τομέα με ανταγωνιστές όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα.
Μετά την επιτυχία του ιστορικού σχεδίου ανάκαμψης έπειτα από την πανδημία της Covid, η ΕΕ θα πρέπει «να συνεχίσει την έκδοση εργαλείων κοινού χρέους για την χρηματοδότηση κοινών προγραμμάτων επενδύσεων με στόχο την αύξηση της παραγωγικότητας και της ασφάλειας της ΕΕ», σημειώνει στην εισαγωγή της 400σέλιδης έκθεσης ο πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας και πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, επισημαίνοντας το οικονομικό «χάσμα» που χωρίζει την Ευρώπη από τις ΗΠΑ.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάζεται επιπλέον επενδύσεις ύψους 750-800 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως — που αντιστοιχούν στο 5% του ΑΕΠ – , πολύ υψηλότερο του 1%-2% του Σχεδίου Μάρσαλ για την ανοικοδόμηση της Ευρώπης μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπως επισημαίνει το Euronews.
170 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΣΕ 400 ΣΕΛΙΔΕΣ
«Οι ανάγκες για επενδύσεις είναι τεράστιες», προειδοποίησε ο Μάριο Ντράγκι κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στις Βρυξέλλες, παρουσία της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Επιμένοντας ότι υπάρχει ανάγκη «δραστικής αλλαγής» στην ευρωπαϊκή προσέγγιση, παρουσίασε ορισμένες από τις «170 προτάσεις του».
Η ιδέα της έκδοσης κοινού χρέους παραμένει πάντως κόκκινη γραμμή για πολλές χώρες της βόρειας Ευρώπης, με προεξάρχουσα την Γερμανία, που εξακολουθούν να φοβούνται ότι θα υπερχρεωθούν για να καλύψουν τις καθυστερήσεις των χωρών του ευρωπαϊκού νότου. Ήδη, λίγες ώρες μετά τη δημοσιοποίηση της έκθεσης Ντράγκι, ο υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας, Κρίστιαν Λίντνερ δήλωσε πως η ΕΕ θα πρέπει να εργαστεί για την κινητοποίηση των αναπτυξιακών δυνάμεων του ιδιωτικού τομέα και όχι για περισσότερο δημόσιο δανεισμό.
“Ωστόσο, ο κοινός δανεισμός της ΕΕ δεν θα λύσει τα διαρθρωτικά προβλήματα”, δήλωσε ο Λίντνερ, προσθέτοντας ότι το κύριο πρόβλημα δεν είναι η έλλειψη επιδοτήσεων, αλλά η γραφειοκρατία.
Ο Μάριο Ντράγκι αναγνωρίζει ότι αυτό το σχέδιο δεν είναι εφικτό, εκτός «αν συντρέξουν οι πολιτικές και θεσμικές συνθήκες», προσθέτει το Euronews.
Επισημαίνει την ανάγκη κινητοποίησης ιδιωτικών κεφαλαίων για την χρηματοδότηση της καινοτομίας, μέσω της δημιουργίας μίας πραγματικής «Ενωσης αγορών κεφαλαίων».
«Το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα ανά κάτοικο έχει αυξηθεί σχεδόν επί δύο φορές στις Ηνωμένες Πολιτείες σε σχέση με την Ευρώπη από το 2000», προειδοποιεί ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στην έκθεση αυτή, τη σύνταξη της οποίας υπενθυμίζουμε ζήτησε η πρόεδρος της Κομισιόν και προφανώς κάπως θα πρέπει να την αξιοποιήσει.
Τα πορίσματα της έκθεσης του Μάριο Ντράγκι προορίζονται να γίνουν πηγή έμπνευσης του έργου της νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα πέντε προσεχή χρόνια.
Symbolbild zum Thema EU-Wirtschaft, Konjunkturrückgang, Rezession in der Eurozone
ΣΤΑΣΙΜΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΥΦΕΣΗ
Η Ευρωπαϊκή Ένωση πλήττεται από οικονομική στασιμότητα εδώ και ενάμισι χρόνο. Οι επιδόσεις της στην υπέρβαση της κρίσης που προκλήθηκε από την πανδημία ήταν χαμηλότερες σε σχέση με τις ΗΠΑ, όπως συνέβη και με τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008.
Η υστέρηση εξηγείται «κυρίως με τη μεγαλύτερη επιβράδυνση της παραγωγικότητας στην Ευρώπη» και αντιπροσωπεύει απειλή για το κοινωνικό της μοντέλο, προειδοποιεί ο Μάριο Ντράγκι.
«Αν η Ευρώπη δεν καταφέρει να γίνει παραγωγικότερη, θα είμαστε αναγκασμένοι να κάνουμε επιλογές. Δεν θα μπορούμε ταυτόχρονα να έχουμε ηγετική θέση στον τομέα των νέων τεχνολογιών, να είμαστε υπόδειγμα κλιματικής υπευθυνότητας και ανεξάρτητος παράγοντας στην διεθνή σκηνή. Δεν θα μπορούμε να χρηματοδοτήσουμε το κοινωνικό μας μοντέλο. Θα πρέπει να αναθεωρήσουμε προς τα κάτω ορισμένες έως και το σύνολο των φιλοδοξιών μας. Πρόκειται για μία υπαρξιακή πρόκληση».
ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΠΥΛΩΝΕΣ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΝΤΡΑΓΚΙ
Οι προτάσεις τις οποίες καταγράφει στην έκθεσή του ο πρώην πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: την τόνωση της καινοτομίας και την κάλυψη του χάσματος που υπάρχει αυτή τη στιγμή με τις ΗΠΑ, τον συνδυασμό της απανθρακοποίησης της οικονομίας με την ανταγωνιστικότητα, και την αύξηση της ασφάλειας και τη μείωση των εξαρτήσεων.
Ειδικά για τη διασύνδεση της ανταγωνιστικότητας με την πράσινη μετάβαση, ο κ. Ντράγκι επεσήμανε πως η αγορά ενέργειας της ΕΕ λειτουργεί βάσει ενός σχεδιασμού (TargetModel) από την εποχή όπου στο ενεργειακό μείγμα κυριαρχούσαν το φυσικό αέριο και τα ορυκτά καύσιμα, κάτι που δεν ισχύει σήμερα, ενώ στην αγορά κυριαρχούν εδραιωμένα συμφέροντα, με αποτέλεσμα να μην αξιοποιούνται τα οφέλη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας μεταξύ άλλων για μείωση των τιμών ενέργειας.
Τα κύρια ερωτήματα, κατά τον Μάριο Ντράγκι, είναι πώς θα χρηματοδοτηθούν οι τεράστιες επενδύσεις που χρειάζονται και πώς θα μπορέσουν οι 27 να συντονίσουν τις πολιτικές τους.
Όπως σημείωσε ο κ. Ντράγκι, η στρατηγική περιέχει 170 αναλυτικές προτάσεις, οι οποίες είναι αμέσως εφαρμόσιμες χάρη στο προβάδισμα της Ευρώπης όσον αφορά την ποιότητα της εκπαίδευσης, των συστημάτων υγείας και των συστημάτων κοινωνικής ευημερίας.
The flags of China and the European Union waving. International relations and diplomacy.
ΤΟ ΧΑΣΜΑ ΣΤΗΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΕΝΑΝΤΙ ΤΩΝ ΗΠΑ
Όσον αφορά τους πυλώνες της στρατηγικής που προτείνει, ο κ. Ντράγκι σημείωσε κατ’ αρχήν πως πρέπει να κλείσει το χάσμα στην καινοτομία με τις ΗΠΑ, καθώς η Ευρώπη βρίσκεται σε μια «στατική βιομηχανική δομή» με εταιρίες μεσαίου μεγέθους στους ίδιους τομείς όπως πριν 20 χρόνια, τη στιγμή που οι ΗΠΑ έχουν μεταβεί στην ψηφιακή εποχή.
Υπενθύμισε πως από το 2008, το 30% των εταιριών με αξία πέραν του 1 δις ευρώ εγκατέλειψαν την ΕΕ, με τις πλείστες να πηγαίνουν στις ΗΠΑ. Η αδυναμία στον τομέα της τεχνολογίας, όπως είπε, περιορίζει παράλληλα και την καινοτομία σε παραδοσιακούς τομείς.
Σε σχέση με τον δεύτερο πυλώνα, τον συνδυασμό της ανταγωνιστικότητας με την πράσινη μετάβαση, ο κ. Ντράγκι σημείωσε πως η αγορά ενέργειας της ΕΕ σήμερα «είναι ακόμα σχεδιασμένη για μια εποχή όταν το φυσικό αέριο και τα ορυκτά καύσιμα ήταν τα σημαντικά στοιχεία του ενεργειακού μείγματος».
Το 2020, συνέχισε, το φυσικό αέριο καθόριζε τις τιμές της ενέργειας κατά το 60%, παρά το ότι αποτελούσε μόλις 20% του μείγματος, ενώ στην αγορά κυριαρχούν «εδραιωμένα συμφέροντα» και η ενέργεια αποτελούσε μηχανή εσόδων για τους εθνικούς προϋπολογισμούς.
Το αποτέλεσμα, πρόσθεσε, είναι πως δεν μπορούμε να αξιοποιήσουμε τα οφέλη των ανανεώσιμων για τους καταναλωτές, και για αυτό «πρέπει να στοχεύσουμε στην αποσύνδεση» ώστε οι πολίτες να δουν τη διαφορά στους λογαριασμούς.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο πρώην επικεφαλής της ΕΚΤ υπογράμμισε την ανάγκη καθαρών τεχνολογιών και την αύξηση της παροχής πράσινης ενέργειας, κάτι που κάνουν με κίνητρα οι ΗΠΑ, τη στιγμή που η Κίνα ανταγωνίζεται την ΕΕ στην παραγωγή αυτών των τεχνολογιών.
Τρίτον, ο κ. Ντράγκι αναφέρθηκε στον πυλώνα των προτάσεων που αφορούν την αύξηση της ασφάλειας και τη μείωση των των εξαρτήσεων, μεταξύ άλλων μέσω εξωτερικής οικονομικής πολιτικής, συμφωνίες με χώρες κλειδιά και οικοδόμηση των δυνατοτήτων της αμυντικής βιομηχανίας.
ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΕΔΡΟΥ
Μιλώντας στο πλαίσιο της συνέντευξης Τύπου, η κ. Φον ντερ Λάιεν υπογράμμισε πως από τότε που ζήτησε τη συγκεκριμένη έκθεση από τον κ. Ντράγκι, πριν έναν χρόνο, το θέμα της ανταγωνιστικότητας έχει κερδίσει δυναμική στις συζητήσεις των κρατών μελών, με την ίδια να το αναδεικνύει στις πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές για τη δεύτερη θητεία της τις οποίες δημοσίευσε τον Ιούλιο ενόψει της έγκρισης της υποψηφιότητας της από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Στην παρέμβασή της, η κ. Φον ντερ Λάιεν εστίασε σε τρεις εισηγήσεις της έκθεσης που θεώρησε σημαντικές: την ανάγκη να προχωρήσουν η ψηφιακή και η πράσινη μετάβαση – καθώς οι βάσεις έχουν μπει – μέσω της στήριξης στη βιομηχανία, την ανάγκη για ενίσχυση των δεξιοτήτων των εργαζομένων που θα παράγουν και θα χειρίζονται νέες τεχνολογίες, και την ανάγκη η ΕΕ να είναι ανθεκτική ώστε να καταστεί ανταγωνιστική εστιάζοντας σε ζητήματα όπως την πρόσβαση σε κρίσιμες πρώτες ύλες, απαραίτητα εξαρτήματα ή διασύνδεση στον τομέα της ενέργειας.
Εξηγώντας τη φιλοσοφία της ογκώδους έκθεσης, ο κ. Ντράγκι σημείωσε πως αν και έχει ειπωθεί πολλές φορές πως η ανάπτυξη στην ΕΕ επιβραδύνεται, έως και πριν δύο χρόνια δεν θα γινόταν η σημερινή συζήτηση. Ωστόσο σήμερα, επεσήμανε, το παγκόσμιο εμπόριο έχει επίσης επιβραδυνθεί, η αγορά της Κίνας είναι λιγότερη ανοιχτή και μάλιστα ανταγωνίζεται την ΕΕ, η Ευρώπη έχει χάσει τη Ρωσία ως κύρια πηγή φτηνής ενέργειας, και πλέον πρέπει να επενδύσει στην άμυνα της για πρώτη φορά από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Στο παρελθόν, σημείωσε, η Ευρώπη μπορούσε να επενδύει στην αύξηση του πληθυσμού, ο οποίος αναμένεται να μειωθεί σταδιακά την επόμενη δεκαετία, τη στιγμή που η παραγωγικότητα παραμένει αδύναμη και οι φιλοδοξίες αυξάνονται, τόσο στον τομέα της κλιματικής αλλαγής όσο και στην άμυνα, παράλληλα με την ανάγκη να διατηρηθεί το μοντέλο κοινωνικής πρόνοιας της ηπείρου.
«Οι επενδύσεις που προϋποθέτουν όλα αυτά είναι τεράστιες» τόνισε, κάνοντας λόγο για ανάγκη αύξησης των επενδύσεων κατά 5% του ΑΕΠ, στα επίπεδα που καταγράφηκαν τελευταία φορά τις δεκαετίες του 1960 και του 1970. Η ανάπτυξη, συνέχισε, είναι κρίσιμης σημασίας ώστε η ΕΕ να μπορεί να διασφαλίσει τις ιδρυτικές αξίες της ευημερίας, της ισότητας, της ελευθερίας και της δημοκρατίας.
ΒΑΡΟΥΦΑΚΗΣ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΑΠΕΡΓΙΑ
Τον Μάρτιο του 2024, όταν οι Βρυξέλλες και άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και πόλεις συγκλονίζονταν από τον ξεσηκωμό των οργανωμένων γεωργοκτηνοτρόφων, απαιτώντας αλλαγές στις πολιτικές της ΕΕ για την πράσινη μετάβαση και την προστασία του περιβάλλοντος και τη διαφύλαξη των συμφερόντων των αγροτών έναντι του αθέμιτου ανταγωνισμού που υφίστανται από συναδέλφους τους σε τρίτες χώρες, όπου δεν εφαρμόζονται τα αυστηρά και δαπανηρά κριτήρια καταλληλότητας προϊόντων που επιβάλλονται στην ΕΕ, ο οικονομολόγος Γιάνης Βαρουφάκης είχε δημοσιεύσει ένα άρθρο στον ευρωπαϊκό Τύπο, το οποίο άγγιζε κάποια από τα θέματα που αγγίζει σήμερα και η έκθεση Ντράγκι.
Ο κ. Βαρουφάκης είχε γράψει μεταξύ άλλων σε εκείνο το άρθρο: «Επί πλέον, υπάρχουν δύο πρόσθετα προβλήματα που αγνοούνται εσκεμμένα. Το ένα είναι η Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ, που οι Βρυξέλλες διατυμπανίζουν αλλά δεν έχουν τη δυνατότητα να χρηματοδοτήσουν. Παραδείγματος χάριν, στην Ολλανδία το κορυφαίο οικολογικό πρόβλημα είναι τα νιτρικά άλατα που δηλητηριάζουν δεκαετίες τώρα τον υδροφόρο ορίζοντα. Μετά από δεκαετίες που η κυβέρνηση έκανε τα στραβά μάτια, ξάφνου – υπό την πίεση των Βρυξελλών – απαίτησε από τους Ολλανδούς αγρότες να λύσουν το πρόβλημα με δικό τους κόστος, μεταξύ άλλων μέτρων, “θυσιάζοντας” μία στις τρεις αγελάδες.
Ακόμα πιο δυσεπίλυτο είναι το δεύτερο πρόβλημα που προκάλεσε η 15ετής οικονομική ύφεση που ακολούθησε το τραπεζικό Κραχ του 2008. Το αποτέλεσμα των πανευρωπαϊκών πολιτικών λιτότητας, που ήταν η βασική πολιτική αντιμετώπισης της κρίσης αυτής, ήταν η κατάρρευση των επενδύσεων.
Τα αποτελέσματα αυτής της επιλογής είναι καταιγιστικά: Η επενδυτική απεργία ευθύνεται για τη σημερινή αποβιομηχάνιση της Γερμανίας και της Βόρειας Ιταλίας ταυτόχρονα.
Ολόκληρο το βιομηχανικό καρτέλ της Βόρειας και Κεντρικής Ευρώπης αποδομείται και, έτσι, αδυνατεί να χρηματοδοτεί την Κοινή Αγροτική Πολιτική, όπως είχε συμφωνηθεί με τους τσιφλικάδες του Βορρά από την δεκαετία του ’50.
Παράλληλα, μένει με άδεια τα ταμεία η Πράσινη Συμφωνία της ΕΕ, με τα βάρη της να πέφτουν δυσανάλογα στους ώμους των αγροτών και των λαϊκών τάξεων.
Με άλλα λόγια», επισήμανε ο κ. Βαρουφάκης, «για τον ξεσηκωμό ακόμα και των πλουσιότερων Γερμανών και Ολλανδών μεγαλοαγροτών, που για πρώτη φορά συναγωνίζονται τους Έλληνες, Γάλλους και Ισπανούς συναδέλφους τους στις κινητοποιήσεις και στα μπλόκα, ευθύνεται ο ανόητος χειρισμός της αναπόφευκτης κρίσης του ευρώ».
Από το περιοδικό Insider
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Αλί Χαμενεΐ. Φωτ. Office of the Iranian Supreme Leader/WANA (West Asia News Agency) via REUTERS
Ανέφερε ότι «θρηνεί» για τον θάνατο του ηγέτη της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα
Τις «ΗΠΑ και ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες» που «ψευδώς υποστηρίζουν ότι φέρνουν ειρήνη και ηρεμία στην περιοχή» κατηγόρησε ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, για τις περιφερειακές εντάσεις στη Μέση Ανατολή, στις πρώτες του δηλώσεις μετά την πυραυλική επίθεση στο Ισραήλ.
Είπε ότι πρέπει να «χαθούν» από την περιοχή, ώστε οι χώρες της περιοχής να ζήσουν ειρηνικά.
Ανέφερε επίσης ότι «θρηνεί» για τον θάνατο του ηγέτη της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα, αλλά δεν ανέβαλε το πρόγραμμά του επειδή το πένθος του Ιράν είναι μια «αναζωογονητική και κινητήρια δύναμη».
Η εντολή εκτόξευσης πυραύλων στο Ισραήλ την Τρίτη δόθηκε από τον ανώτατο ηγέτη της χώρας – ο οποίος παραμένει σε ασφαλή τοποθεσία, δήλωσε ανώτερος Ιρανός αξιωματούχος στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters.
Ναυτεμπορική
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
