Γενικά θέματα
H Ουκρανία έτοιμη για το δόγμα του σοκ
Sean Guillory*
Σε μια στιγμή όπου στον δυτικό λόγο
ακούγονται και πάλι φωνές που αμφισβητούν, κατά κάποιο τρόπο, την
οικονομική αποτελεσματικότητα της λιτότητας, αυτού του είδους ο
σκεπτικισμός εξαφανίζεται, μάλλον ειρωνικά, όταν κανείς περάσει στην
άλλη πλευρά: στα ερείπια του Σιδηρού Παραπετάσματος.
Η νεοφιλελεύθερη πίστη εξαπλώνεται και ακόμη πιο ανατολικά. Η ουκρανική ηγεσία επέδειξε μια ασυγκράτητη προθυμία να αντικαταστήσει τον έναν αφέντη –τη Ρωσία– με έναν άλλο: το δυτικό οικονομικό και επιχειρηματικό κεφάλαιο. Ακόμη και τη στιγμή που γίνεται γνωστό το «χρηματοπιστωτικό ναυάγιο» που επέβαλε η Τρόικα στην Ελλάδα και η απόλυτη αποτυχία της λιτότητας ως οικονομικής πολιτικής, η ουκρανική κυβέρνηση είναι αποφασισμένη, έως και ενθουσιώδης, να εφαρμόσει τις καθοριζόμενες από το ΔΝΤ μεταρρυθμίσεις με την τυφλή εμπιστοσύνη ότι αυτές θα επιφέρουν οικονομική ανάκαμψη αλλά και στο όνομα των «ευρωπαϊκών αξιών», που αυτή τη στιγμή βρίσκονται υπό αμφισβήτηση.
«Οι αγνώμονες Έλληνες»
Έτσι, η ελληνική κρίση έδωσε την ευκαιρία στους υποστηρικτές του νεοφιλελευθερισμού της Ουκρανίας να δηλώσουν την αφοσίωσή τους, επιπλήττοντας τους Έλληνες για έλλειψη πίστης.
Στη Financial Times, ο πρωθυπουργός Αρσένι Γιατσενιούκ διαμαρτυρόταν για το ενδιαφέρον που εκδηλώνεται απέναντι στους αγνώμονες Έλληνες, τη στιγμή που η Ουκρανία «περνάει απαρατήρητη». Πρόσθεσε ότι η ελληνική πανωλεθρία ήταν μια «πολιτική καταστροφή» όχι μόνο για τους Έλληνες αλλά και γιατί «λειτούργησε ως αντικίνητρο απέναντι σε άλλες κυβερνήσεις που καλούνταν να κάνουν σκληρές μεταρρυθμίσεις». Αντίστοιχα, σε συνέντευξή του στο CNBC, ο Γιατσενιούκ απέρριψε ως αβάσιμη τη σύγκριση Ουκρανίας και Ελλάδας, καθώς αντίθετα με τους Έλληνες, όπως είπε, «εμείς δεν εκβιάζουμε κανέναν».
Οι υπουργικοί συνεργάτες του Γιατσενιούκ ευθυγραμμίζονται απόλυτα σε αυτό το πνεύμα. «Υπάρχει τεράστια διαφορά ανάμεσα στην Ελλάδα και σε εμάς», δήλωσε στο BuzzFeed o Ντμίτρι Σίμκι, ανώτατος αξιωματούχος της κυβέρνησης Ποροσένκο στους τομείς των οικονομικών και πολιτικών μεταρρυθμίσεων. «Η Ελλάδα “πείστηκε” να προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις μόλις πρόσφατα, ενώ η Ουκρανία έχει πλάνο. Και προχωράμε βάσει αυτού του πλάνου».
Οι υποστηρικτές της Ουκρανίας, παρενέβησαν κι αυτοί στη συζήτηση. Στην Washington Post, o Τζάκσον Ντιλ υποστήριξε: «Σε αντίθεση με την Ελλάδα, [η Ουκρανία] έκανε όλα τα επώδυνα βήματα προς τη λιτότητα, όπως απαιτούσε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ακόμα και σε περίοδο πολέμου. Κι όμως, η Ευρωπαϊκή Ένωση κατέθεσε 222 δισ. δολάρια για να διασώσει την Ελλάδα, ενώ προσέφερε μόλις 5,5 δισ. δολάρια στην Ουκρανία».
Σε ανάλογο τόνο, ο Έβγκεν Βορόμπιοφ δήλωσε στο Foreign Policy: «Σε συστηματική αντίθεση με την παρούσα κυβέρνηση στην Αθήνα, το Κίεβο αφοσιώνεται στην προσπάθεια να κάνει όλες τις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, προκειμένου να επιστρέψει σε καθεστώς οικονομικής εξυγίανσης». Από τους πρωτεργάτες της υποστήριξης στην Ουκρανία, ο Άντερς Ασλούντ επανέλαβε το μάντρα: «Η πρώτη, εδώ και χρόνια, σοβαρή και ικανή κυβέρνηση της Ουκρανίας υιοθέτησε τις μεταρρυθμίσεις ζωτικής σημασίας που ζητούσε η Δύση… Το Κίεβο κάνει όλα όσα πρέπει, αλλά η Ευρωπαϊκή Ένωση τι κάνει; Διέθεσε με τα βίας 5 δισ. ευρώ σε δάνεια προς την Ουκρανία, ενώ έδωσε 200 δισ. ευρώ στην Ελλάδα. Είναι ακατανόητο».
Είναι αλήθεια ότι η αφοσίωση της ουκρανικής κυβέρνησης στο πνεύμα των απαιτήσεων ανταμείφθηκε απλώς με ρητορικές φαμφάρες στην Ουάσιγκτον. Μετά τη συνάντησή τους με τον Γιατσενιούκ, ο Πρόεδρος Ομπάμα και ο Αντιπρόεδρος Μπάιντεν επαίνεσαν «την ισχυρή αντίσταση της Ουκρανίας σε λαϊκιστικά μέτρα που θα μπορούσαν να απειλήσουν την οικονομική της σταθερότητα». Η αμερικανή υπουργός Εμπορίου Πένυ Πρίτζκερ πρόσθεσε: «αυτές είναι δύσκολες επιλογές. Ο πρωθυπουργός υφίσταται πίεση. Όσο, όμως, προχωρούν προς τα μπροστά, δεν θα είναι μόνοι».
Τελικά, αν κανείς το σκεφτεί, όλα αυτά έχουν νόημα. Η μόνη επιλογή της Ουκρανίας είναι να «προχωρήσει προς τα μπροστά», καθώς δεν έχει καμία ισχύ για να πράξει διαφορετικά. Το να επιστρέψει στην αγκαλιά της Ρωσίας δεν θα ήταν παρά αυτοκτονία. Μεγάλο μέρος της οικονομικής καταστροφής της Ουκρανίας οφείλεται στον πόλεμο της Ρωσίας στα ανατολικά. Ο ενστερνισμός της νεοφιλελεύθερης πίστης είναι τόσο μια εκδήλωση αυθεντικής πεποίθησης, όσο και μια πράξη γεωπολιτικής επιβίωσης.
Νεοφιλελεύθερος μετασχηματισμός
Όπως πολλά άλλα κράτη σε κρίση πριν από αυτήν, η Ουκρανία προσφέρει σήμερα μια άριστη ευκαιρία για τον μετασχηματισμό του νεοφιλελευθερισμού. Ο Μίλτον Φρίντμαν έγραψε κάποτε: «Μόνο μια κρίση, πραγματική ή υποτιθέμενη, παράγει αληθινή αλλαγή. Όταν αυτή η κρίση εκδηλώνεται, οι αποφάσεις που λαμβάνονται βασίζονται στις ιδέες που κυκλοφορούν. Πιστεύω ότι αυτή είναι η βασική αποστολή μας: να δημιουργούμε εναλλακτικές απέναντι στις υφιστάμενες πολιτικές, να τις κρατάμε ζωντανές και διαθέσιμες, έως ότου το πολιτικά αδύνατο γίνει πολιτικά αναπόφευκτο».
Οι μεταρρυθμιστές της Ουκρανίας γνωρίζουν καλά αυτή την αρχή. Όπως το έθεσε ο Αιβάρας Αμπρομαβίκιους, επενδυτικός τραπεζίτης, πιστός οπαδός της λιτότητας και σήμερα υπουργός Οικονομίας και Εμπορίου της Ουκρανίας: «Δεν πρέπει να αφήσουμε αυτήν την κρίση να πάει χαμένη. Είναι μια μοναδική ευκαιρία για μεταρρυθμίσεις».
Η Ουκρανία είναι έτοιμη για το δόγμα του σοκ. Ο πληθυσμός είναι οικονομικά αποπροσανατολισμένος και αναισθητοποιημένος από τον πατριωτισμό. Η ρωσική απειλή, αν και υπαρκτή, χρησιμοποιείται ως μέσο πειθούς του πληθυσμού για συνεχιζόμενες οικονομικές θυσίες. Από το 2012, το ΑΕΠ της Ουκρανίας συρρικνώθηκε κατά 23%. Το ΔΝΤ προβλέπει ότι το 2015 θα μειωθεί επιπλέον κατά 9%. Η κυβέρνηση επέβαλε capital controls, προκειμένου να σταθεροποιήσει το εθνικό της νόμισμα, τη γρίβνα.
Το χρέος της Ουκρανίας προς το ΑΕΠ της έχει εκτοξευθεί στο 158%. Σύμφωνα με ανεπίσημες εκτιμήσεις, η ανεργία κυμαίνεται από 15 έως 18%. Η υποαπασχόληση αυξάνεται, όπως επίσης και οι καθυστερήσεις πληρωμών. Οι εργοδότες της Dnipropetrovsk οφείλουν στους εργαζόμενους 131 εκατομ. γρίβνες, 136 εκατομ. στο Κίεβο και 142 εκατομ. στο Χάρκοβο. Ο πληθωρισμός είναι στο 57% και, σύμφωνα με στοιχεία του Απριλίου, η τιμή της ζάχαρης έχει αυξηθεί κατά 39%, τα γαλακτοκομικά είδη κατά 32%, το ψωμί κατά 21%. Η φτώχεια εκτιμάται γύρω στο 33%. Σύμφωνα, όμως, με μέτρηση των Ηνωμένων Εθνών, η φτώχεια είναι σε ακόμη χειρότερα επίπεδα: 80% των Ουκρανών ζουν με λιγότερα από 5 δολάρια την ημέρα και λιγότερα από 150 δολάρια τον μήνα.
Μολονότι η υποστήριξη προς την κυβέρνηση Ποροσένκο και Γιατσενιούκ έχει μειωθεί δημοσκοπικά, δεν υπάρχουν πολλές ενδείξεις λαϊκής αντίστασης στη λιτότητα. Η Αριστερά που τάσσεται κατά της λιτότητας είναι αδύναμη και οι δεξιές, λαϊκιστικές εξαγγελίες αγγίζουν τα όρια του ψεύδους.
Εν τω μεταξύ, η αποσάθρωση της οικονομικής ασφάλειας των πολιτών, σε επίπεδο καθημερινότητας, εξαπλώνεται. Όπως δήλωσε στο BBC η Γιούλια Μπουρντα, επικεφαλής μιας μη κερδοσκοπικής οργάνωσης για παιδιά με ανάγκες λογοθεραπείας: «Δεν μπορούμε να αγοράσουμε φάρμακα γιατί, αν το κάνουμε, για μια περίοδο δεν θα μπορούμε να αγοράσουμε τρόφιμα. Μπαίνεις στο σούπερ μάρκετ και δεν πιστεύεις στα μάτια σου. Τα χρήματα που έδωσες πριν κάποιο καιρό για ένα κιλό λουκάνικα ή τυρί, τώρα φτάνουν μόνο για 100 γραμμάρια».
Το ΔΝΤ
Σε μια προσπάθεια να σταματήσει την οικονομική αφαίμαξη, το ΔΝΤ προχώρησε σε ένα πακέτο που περιλαμβάνει 40 δισ. δολάρια για την οικονομική διάσωση και ένα απευθείας δάνειο από το ΔΝΤ, ύψους 17,5 δισ. δολαρίων, το οποίο θα δοθεί σταδιακά μέσα σε τέσσερα χρόνια.
Το μεγαλύτερο μέρος του δανείου, τα 10 δισ. θα δοθούν μέσα στο 2015. Επιπλέον, το ΔΝΤ υποστήριξε την απόπειρα της Ουκρανίας να αναδιαρθρώσει το 23 δισ. δολαρίων χρέος που οφείλει σε τέσσερα βασικά επενδυτικά κεφάλαια και hedge funds. Η Ουκρανία ελπίζει ότι οι πιστωτές της θα συμφωνήσουν σε κούρεμα 40%. Μέχρις στιγμής, οι πιστωτές δείχνουν αδιάλλακτοι, υποστηρίζοντας ότι ένα κούρεμα «στέλνει λάθος μήνυμα στις παγκόσμιες κεφαλαιαγορές, τη στιγμή που η Ουκρανία δεν θα μπορούσε να αντέξει μια υποτίμηση». Στις 24 Ιουλίου, η Ουκρανία έκανε μια πληρωμή τόκων 120 εκατομ. δολαρίων για το δάνειό της, ύψους 70 δισ., προκειμένου να αποφύγει τη χρεοκοπία. Παρά τα εμπόδια στο ζήτημα της αναδιάρθρωσης του χρέους, το ΔΝΤ αποφάσισε να απελευθερώσει την επόμενη δόση 1,7 δισ. στο τέλος του Ιουλίου, δίνοντας έτσι στην Ουκρανία μια ακόμα αναγκαία δημοσιονομική ανάσα.
Παρ’ όλα αυτά, η στάση του ΔΝΤ απέναντι στην οικονομική καταστροφή της Ουκρανίας είναι μια επανάληψη της λογικής «λιτότητα και σε αντάλλαγμα προγράμματα διάσωσης»: μια ουκρανική εκδοχή της ευρωπαϊκής λύσης για την Ελλάδα, που θα μπορούσε και να ονομαστεί «δώσε παράταση και προσποιήσου».
Είναι πραγματικά εντυπωσιακό πώς μια τέτοια πολιτική χρεοκοπίας πρόκειται να εφαρμοστεί ξανά. Κι όμως, ιδού. Οι μεταρρυθμίσεις απαιτούν, μεταξύ άλλων, πάγωμα του κατώτατου μισθού, περικοπές στις συντάξεις, μεταρρύθμιση όλων των κοινωνικών αγαθών, μετάλλαξη της ιατρικής περίθαλψης σε ένα μοντέλο αμοιβόμενων υπηρεσιών, μείωση των ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων από 802 σε 317.
Επιπλέον, οι μεταρρυθμίσεις του ΔΝΤ απαιτούν «σημαντική δημοσιονομική εξυγίανση» με μείωση των ελλειμμάτων στο 6,3% του ΑΕΠ. Παρόμοια μέτρα εφαρμόστηκαν στo σύνολο των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου (PIGS), με 5-7% μείωση ελλειμμάτων, το 2011-2013 και 8-9% του ΑΕΠ, τα χειρότερα χρόνια της ελληνικής κρίσης –όλα μάταια.
Το μόνο πλεονέκτημα για την Ουκρανία είναι ότι, σε αντίθεση με την ευρωπαϊκή περιφέρεια, μπορεί να υποτιμήσει το νόμισμά της. Παρ’ όλα αυτά, τα συγκεκριμένα μέτρα μπορεί «να είναι το φιλί του θανάτου, σε συνθήκες οικονομικής αδυναμίας», όπως υποστηρίζει ο Γιούρι Γκοροντνιτσένκο, καθηγητής οικονομικών στο UC Berkeley.
Τις τελευταίες εβδομάδες, πολιτικοί και ειδήμονες υπογραμμίζουν σε όλους τους τόνους ότι η Ουκρανία δεν είναι μια άλλη Ελλάδα. Και πράγματι, δεν είναι. Η οικονομική κατάσταση δεν είναι απολύτως ίδια, παρά τις όποιες ομοιότητες. Ούτε υπάρχει κάποια ουκρανική εκδοχή του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος αν και συνθηκολόγησε τελικά, τουλάχιστον αντιστάθηκε.
Αυτές οι χώρες του μετα-κομμουνιστικού χώρου έχουν μετατραπεί σε εμπροσθοφυλακή της νεοφιλελεύθερης πίστης. Δυστυχώς για την Ουκρανία, η κρίση της δεν αντιπροσωπεύει τόσο ένα πρόβλημα, όσο μια ευκαιρία για να μεγαλώσει το κοπάδι.
Για τον συγγραφέα
Ο *Sean Guillory είναι μεταδιδακτορικός ερευνητής [UCIS/REES] στο University of Pittsburgh. Παρουσιάζει τη διαδικτυακή ραδιοφωνική εκπομπή «New Books in Russian and Eurasian Studies» και έχει λάβει τη διδακτορική του διατριβή στην Ιστορία στο UCLA.
Μετάφραση: Β. Κωνσταντοπούλου
– See more at: http://left.gr/news/h-oykrania-etoimi-gia-dogma-toy-sok#sthash.E79pWMjM.dpuf
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Γενικά θέματα
Δυσοίωνα μηνύματα για τη λειψυδρία! Αντιμέτωποι με δυσμενείς καταστάσεις – Συναγερμός για να προστατευθούν ζωές
Η κλιματική αλλαγή καθιστά πιο ακανόνιστο τον κύκλο του νερού, προειδοποίησε ο ΟΗΕ.
Νερό: Έκθεση του ΟΗΕ εκπέμπει SOS για την ξηρασία παγκοσμίως λόγω της κλιματικής αλλαγής αλλά και άλλων σημαντικών παραγόντων.
Αυτή τη στιγμή 3,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι έχουν ανεπαρκή πρόσβαση στο νερό τουλάχιστον ένα μήνα το χρόνο και ο αριθμός τους αναμένεται ότι μέχρι το 2050 θα έχει ξεπεράσει τα 5 δισεκατομμύρια
Οι έντονες ξηρασίες και οι ακραίες πλημμύρες, που όσο περνάει ο καιρός γίνονται και περισσότερες, αποτελούν μια «πρόγευση» των επερχόμενων εξελίξεων, καθώς η κλιματική αλλαγή καθιστά πιο ακανόνιστο τον κύκλο του νερού, προειδοποίησε ο ΟΗΕ.
Τα ποτάμια κατέγραψαν πέρυσι ένα επίπεδο ξηρασίας άνευ προηγουμένου εδώ και 33 χρόνια, σύμφωνα με νέα έκθεση του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού (ΠΜΟ, WMO, OMM), μια υπηρεσία του ΟΗΕ.
«Στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής, το νερό μας δίνει μια πρόγευση των επερχόμενων εξελίξεων», εκφράζει την ανησυχία της σε ανακοίνωση η γενική γραμματέας του ΠΜΟ Σελέστ Σάουλο. «Τα σημάδια συναγερμού πολλαπλασιάζονται: παρακολουθούμε ένα παροξυσμό ακραίων βροχοπτώσεων, πλημμυρών και ξηρασιών, που επιβαρύνουν πολύ τις ζωές, τα οικοσυστήματα και τις οικονομίες», παρατηρεί.
Αντιμέτωποι με δυσμενείς καταστάσεις
Καθώς η χρονιά 2023 ήταν η πιο ζεστή που έχει καταγραφεί ποτέ, οι αυξημένες θερμοκρασίες και η γενικευμένη εξασθένηση των βροχοπτώσεων συνέβαλαν σε παρατεταμένες ξηρασίες.
Οι πλημμύρες ωστόσο πολλαπλασιάστηκαν: τα ακραία υδρολογικά φαινόμενα ευνοήθηκαν όχι μόνο από φυσικούς κλιματικούς παράγοντες, κυρίως τη μετάβαση από τις συνθήκες Λα Νίνια σε ένα επεισόδιο Ελ Νίνιο στα μέσα του 2023, αλλά επίσης από την ανθρώπινης προέλευσης κλιματική αλλαγή, αναφέρει ο ΠΜΟ.
«Η άνοδος της θερμοκρασίας επιτάχυνε τον υδρολογικό κύκλο, ο οποίος έγινε επίσης πιο ακανόνιστος και λιγότερο προβλέψιμος», εξηγεί η Σάουλο.
Οι συνέπειες είναι πολλαπλές: «Μια πιο ζεστή ατμόσφαιρα που μπορεί να περιέχει περισσότερη υγρασία, η άνοδος της θερμοκρασίας του κλίματος αυξάνει τον κίνδυνο ισχυρών βροχοπτώσεων» ενώ «παραλλήλως η επιτάχυνση της εξάτμισης και της ξήρανσης των εδαφών επιδεινώνει τις ξηρασίες».
Κατά συνέπεια, «βρισκόμαστε αντιμέτωποι με όλο και πιο δύσκολες καταστάσεις, όπου το νερό είναι είτε υπερβολικά άφθονο είτε ανεπαρκές».
Αυτή τη στιγμή 3,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι έχουν ανεπαρκή πρόσβαση στο νερό τουλάχιστον ένα μήνα το χρόνο και ο αριθμός τους αναμένεται ότι μέχρι το 2050 θα έχει ξεπεράσει τα 5 δισεκατομμύρια, σύμφωνα με τον ΟΗΕ. Η έκθεση δείχνει ότι τα ύδατα περίπου του 50% των ποταμών του πλανήτη ήταν πέρυσι λιγότερα από το κανονικό.
Οι παγετώνες βρίσκονται επίσης στη γραμμή του μετώπου της ανόδου της θερμοκρασίας του κλίματος: σύμφωνα με προκαταρκτικά δεδομένα για την περίοδο από το Σεπτέμβριο 2022 ως τον Αύγουστο 2023, έχασαν πάνω από 600 γιγατόνους νερού, απώλεια που είναι η χειρότερη σε 50 χρόνια παρατηρήσεων.
«Το λιώσιμο των πάγων και των παγετώνων απειλεί τη μακροπρόθεσμη υδροδοτική ασφάλεια εκατομμυρίων ανθρώπων. Εντούτοις δεν λαμβάνουμε τα επείγοντα μέτρα που επιβάλλονται», κρούει τον κώδωνα του κινδύνου η γενική γραμματέας του ΠΜΟ.
Συναγερμός για να προστατευθούν ζωές
Ο οργανισμός ζητάει να κηρυχθεί από νωρίς συναγερμός για όλους ώστε να προστατευθούν οι ζωές και τα μέσα επιβίωσης που συνδέονται με το νερό και καλεί να βελτιωθούν οι γνώσεις και ο διαμοιρασμός των δεδομένων για τις πηγές νερού.
«Δεν μπορούμε να διαχειριστούμε ένα πρόβλημα, αν δεν μετρήσουμε την έκτασή του», υπογραμμίζει η Σάουλο.
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Γενικά θέματα
Γιάννος Χαραλαμπίδης στη Σημερινή: Μήλον της Έριδος η Κύπρος για την ασφάλεια Τουρκίας – Ισραήλ
Τα «Ταϊφούν» περιπολούν για την ασφάλεια του Ισραήλ και αναχαιτίζουν πυραύλους του Ιράν από τον τουρκικό εναέριο χώρο στην περιοχή της Αλεξανδρέττας και στη Συρία, όπου υπάρχουν στόχοι της Χεζμπολάχ
Η Μέση Ανατολή είναι στις φλόγες και, μετά την επίθεση των Ιρανών με βαλλιστικούς πυραύλους σε βάρος του Ισραήλ, ξεκίνησε επίθεση των Ισραηλινών στον Βόρειο Λίβανο, ενώ αναμένονται και τα αντίποινα σε βάρος της Τεχεράνης.
Γράφει ο Γιάννος Χαραλαμπίδης
Τα «Ταϊφούν» περιπολούν για την ασφάλεια του Ισραήλ και αναχαιτίζουν πυραύλους του Ιράν από τον τουρκικό εναέριο χώρο στην περιοχή της Αλεξανδρέττας και στη Συρία, όπου υπάρχουν στόχοι της Χεζμπολάχ
Τουρκία και Ακρωτήρι
Η Τουρκία επιχαίρει από την κατατριβή του Ισραήλ και του Ιράν. Μπορεί μεν ο Ερντογάν να χαρακτηρίζει τον Νετανιάχου ως εγκληματία πολέμου, αλλά συνεργάζεται με τους Βρετανούς και δη με τα μαχητικά «Ταϊφούν», που επιχειρούν από τις Βάσεις Ακρωτηρίου και:
1) Περιπολούν από τον κόλπο της Αλεξανδρέττας εντός του τουρκικού εναέριου χώρου, με την άδεια της Άγκυρας, προς τη Συρία, όπου υπάρχουν στόχοι της Χεζμπολάχ, καθώς και προς το Ιράκ. 2) Συμμετέχουν στις αναχαιτίσεις των ιρανικών πυραύλων και drones στις επιθέσεις, που δέχεται το Ισραήλ από το Ιράν και συλλέγουν πληροφορίες. 3) Καμιά αμφιβολία δεν υπάρχει για τη συνεργασία των Βάσεων με τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις όταν ενεργούν τα «Ταϊφούν» είτε για επιτήρηση είτε για να προστατεύσουν με οποιονδήποτε τρόπο το Ισραήλ. Ή για να στραφούν σε βάρος της Χεζμπολάχ.
Τόσο οι Βάσεις Ακρωτηρίου όσο και του Αγίου Νικολάου είναι στρατηγικής σημασίας, διότι από τις μεν πρώτες, εκτός των άλλων, ενεργούν ακόμη τα θρυλικά κατασκοπευτικά U2 ως συμπληρωματικά των δορυφόρων, στις δε δεύτερες υπάρχει το Έχελον ως κέντρο συλλογής και επεξεργασίας πληροφοριών. Εκ των πραγμάτων, η Κύπρος, λόγω Βάσεων, τελεί υπό καθεστώς απειλής. Χωρίς να διαθέτει αξιόπιστη εναέρια αποτροπή, αφού οι ρωσικοί TOR-M1 και BUK μερικώς μπορούν να επιχειρήσουν. Ακόμη και αν στραφούν για ν’ αποκρούσουν την ιρανική απειλή ή αυτήν της Χεσμπολάχ, δεν θα μπορούν να καλύπτουν την όποια τουρκική επί της οποίας είναι προσαρμοσμένα τα συστήματα αυτά. Λόγω του κενού που υπάρχει στην αεράμυνα είχε κλείσει η αγορά του αντιαεροπορικού συστήματος BARAK με πυραύλους 35, 70 και 150 χιλιομέτρων. Η κυπριακή Κυβέρνηση αγόρασε το BARAK με πυραύλους των 70 χιλιομέτρων. Με τον πόλεμο στη Γάζα και στον Λίβανο, η παράδοση του συστήματος δεν είναι βέβαιο εάν θα καθυστερήσει ή όχι. Ούτως ή άλλως, η Κυπριακή Δημοκρατία μετά την άρση του εμπάργκο στο στρατιωτικό υλικό από τις ΗΠΑ θα ήταν δυνατό να ζητήσει ακόμη και «Πάτριοτ» ή άλλα σχετικά οπλικά συστήματα αεράμυνας από ευρωπαϊκά κράτη. Επί του παρόντος, τόσο η αεράμυνα των Βάσεων όσο και της Κύπρου ολόκληρης στηρίζεται στον πολεμικό στόλο των ΗΠΑ και των συμμάχων τους, που βρίσκονται στ’ ανοιχτά της Κύπρου. Ως εκ τούτου, θα ήταν μέγα πλήγμα εάν επέτρεπαν ή στη Χεζμπολάχ ή στο Ιράν να κτυπήσει τις Βρετανικές Βάσεις. Εκ των πραγμάτων, η Κύπρος λόγω Βάσεων καλύπτεται, όπως είχαμε ήδη γράψει από την αρχή της κρίσης, κάτω από την Ατσάλινη Αεράμυνα των ΗΠΑ.
Το μήλον της Έριδος
Η Τουρκία δεν είναι άμεσα εμπλεκόμενη στις συγκρούσεις στη Γάζα και στον Λίβανο, όμως υπάρχει μια πολεμική ρητορική που εγείρει το εξής ερώτημα: Μπορεί ή όχι η Τουρκία να κτυπήσει το Ισραήλ, όπως αρχικά απειλούσε ο Τούρκος Πρόεδρος, ο οποίος, όμως, μετά τις τελευταίες εξελίξεις, εμφανίζεται ως να τελεί υπό την απειλή του «σιωνιστικού επεκτατισμού», όπως ισχυρίζεται;
Σε αυτό το παιχνίδι, η Κύπρος καθίσταται γεωστρατηγικό και γεωπολιτικό μήλον της Έριδος, αφού:
1) Αποτελεί το νότιο τμήμα της νήσου, τη μοναδική έξοδο, που διαθέτει το Ισραήλ, λόγω της έλλειψης στρατηγικού βάθους, που είναι περικυκλωμένο από τους Άραβες και την Τουρκία. Άρα ο άξονας προς τη Σούδα μέσω Κύπρου είναι ζωτικός χώρος όχι μόνο για το Ισραήλ, αλλά και για τις ΗΠΑ και τους ΝΑΤΟϊκούς συμμάχους τους. Απόδειξη τούτου συνιστά η συγκέντρωση του 6ου στόλου ως αποτέλεσμα της κρίσης στη Μέση Ανατολή.
2) Αποτελεί ασπίδα και εμφανίζεται ως το αβύθιστο για την Τουρκία αεροπλανοφόρο, καθώς και αναπόσπαστο τμήμα της «Γαλάζιας Πατρίδας».
3) Αποτελεί ασπίδα για την Τουρκία από επιθέσεις που θα ήταν δυνατό να δεχτεί μέσω Κύπρου, εξ ου και η άρνησή της να δεχθεί την παρουσία ελληνικού στρατού και οι διαμαρτυρίες για την όποια στρατιωτική συνεργασία της Κύπρου με το Ισραήλ. Είναι όμως και για το Ισραήλ ασπίδα.
Γιατί;
Διότι, ουδόλως θα ήθελε το Ισραήλ:
Α) Να πέσει η Κύπρος στον πλήρη έλεγχο της Τουρκίας και δη μέσω μιας ομοσπονδιακής ή συνομοσπονδιακής λύσης, με τον πλήρη γεωπολιτικό έλεγχο του νησιού από την Άγκυρα.
Β) Να εγκατασταθούν στην Κύπρο τουρκικά πυραυλικά συστήματα, που θα στοχεύουν το Ισραήλ.
Τα πλεονεκτήματα του Ισραήλ
Το ερώτημα εάν μπορεί να κτυπήσει και να κάνει πόλεμο η Τουρκία με το Ισραήλ απαντάται ως εξής: Η Άγκυρα έχει τη δυνατότητα: 1) Να διενεργήσει επίθεση με την αεροπορία της ή με τη συσσώρευση στόλου. 2) Να κτυπήσει με πυραύλους και δη «Ταϊφούν» με βεληνεκές της τάξης των 600 χιλιομέτρων, όταν αυτά θα είναι επιχειρησιακά διαθέσιμα (αυτά εισήλθαν ήδη σε γραμμή παραγωγής από τον Μάιο του 2023 ).
Όμως η οποιαδήποτε τουρκική επίθεση: Α) Βρίσκεται σε αντίθεση με τα συμφέροντα των ΗΠΑ, που θέτουν υπό την προστασία τους και τον 6ο Στόλο το Ισραήλ, οπότε δεν θα επιτρέψουν στην Τουρκία μια τέτοια δράση. Β) Οτιδήποτε διενεργηθεί από αέρος, είτε είναι από μαχητικά είτε από πυραυλικά συστήματα, θα ήταν δυνατό να αντιμετωπιστεί επιτυχώς από το Ισραήλ είτε με τους arrow και με το “iron dome” είτε με τα πλοία των συμμαχικών δυνάμεων και δη των ΗΠΑ, καθώς και με την ισραηλινή αεροπορία, η οποία υπερτερεί της τουρκικής.
Πύραυλοι και Τεχνητή Νοημοσύνη
Από την άλλη πλευρά το Ισραήλ υπερέχει στην αεροπορία και στα πυραυλικά συστήματα. Στην αεροπορία, εκτός των F-15 και F-16, διαθέτει και τα F-35, οπότε μπορεί να δράσει αναλόγως και με βάθος πυρός. Συν του ότι: i) Τα ισραηλινά F-35 είναι τα μόνα των οποίων οι υπολογιστές και λοιπά συστήματα δεν βρίσκονται κάτω από τον έλεγχο των ΗΠΑ. ii) Η Τουρκία έχει πρόβλημα με την αεράμυνά της επί του παρόντος. Εξ ου και η αγορά των S-400, χωρίς όμως να παρέχει πλήρη κάλυψη, καθώς και η απόφαση που λήφθηκε στις 6.8.2024 για την κατασκευή του τουρκικού “iron dome”. iii) Το Ισραήλ διαθέτει αριθμό επιθετικών πυραύλων μέσου και μακρούς βεληνεκούς, από τους LORA με βεληνεκές 280 χιλιόμετρα ώς τους Jericho – 3 (Ιεριχώ) με βεληνεκές μεταξύ των 4,800 χλμ και 6,500 χιλιομέτρων. iv) Καμιά αμφιβολία δεν υπάρχει ότι το Ισραήλ υπερέχει στους τομείς του κυβερνοχώρου και της Τεχνητής Νοημοσύνης (πάσης φύσεως drones).
Ζώνες ασφαλείας και περιφερειακές δυνάμεις
Υπό αυτές τις συνθήκες και λαμβανομένου υπόψη ότι οι δυο χώρες δεν έχουν σύνορα, το πλεονέκτημα ανήκει στο Ισραήλ. Και όχι στην Τουρκία, η οποία στηρίζει τόσο τη Χαμάς όσο και τη Χεζμπολάχ, διότι θέλει την κατατριβή του Ισραήλ. Η Άγκυρα βολεύεται από το οπλοστάσιο και δη τους πυραύλους της Χεζμπολάχ, των οποίων το βεληνεκές καλύπτει και την Κύπρο. Εξ ου και οι απειλές του μ. Χασάν Νασράλα, ότι η Κύπρος ήταν εν δυνάμει στόχος λόγω των στρατιωτικών της σχέσεων με το Ισραήλ. Ήταν μια απειλή «made in Turkey», στη λογική του “proxy war”. Η εξουδετέρωση του οπλοστασίου της Χεσμπολάχ από το Ισραήλ είναι προς όφελος της Κύπρου, αλλά όχι προς όφελος του Ιράν και της Τουρκίας, η οποία δεν θέλει την εδραίωση του Ισραήλ στην περιοχή και την εξάλειψη των τρομοκρατικών απειλών. Δεν θα ήθελε να δει ούτε τον τερματισμό της σύγκρουσης μεταξύ Ιράν και Ισραήλ, διότι η κατατριβή των δυο χωρών, που συνιστούν περιφερειακές δυνάμεις, είναι για ευνόητους λόγους προς όφελος της Άγκυρας, η οποία εδραιώνεται και στην περιοχή της Συρίας, χωρίς ταυτοχρόνως να επιθυμεί τη δημιουργία ζώνης ασφαλείας στον Βόρειο Λίβανο. Πώς όμως θα ασκήσει κριτική στο Ισραήλ, όταν κατέχει την Κύπρο και όταν έχει ήδη υπό κατοχή τμήμα της Συρίας στη λογική της ζώνης ασφαλείας;
Οι θαλάσσιες οδοί…
Η Τουρκία ελέγχει την περιοχή από τη Μαρμαρίδα ώς την Αλεξανδρέττα στην πρακτική της τουρκικής λίμνης ως τμήμα της «Γαλάζιας Πατρίδας» με μια σειρά από ναυτικές και αεροπορικές Βάσεις στα παράλιά της (Ντάλαμα, Μερσίνα, Άδανα, κ.λπ) και την Κύπρο ως αβύθιστο αεροπλανοφόρο. Η Καρπασία και η Αμμόχωστος έχουν ιδιαίτερη σημασία για τις θαλάσσιες οδούς και δη εκείνες προς την Αλεξανδρέττα, που προτού καταλήξουν εκεί αποκλίνουν προς Ισραήλ, Λίβανο και Συρία. Η Τουρκία θα ήθελε να έχει πρόσβαση στη θάλασσα και μέσω Συρίας, ενώ, ταυτοχρόνως, ουδόλως θα επιθυμούσε τη ζώνη ασφαλείας του Ισραήλ, διότι διευρύνει τον έλεγχο παράλιων περιοχών και ενισχύει τον έλεγχο της θαλάσσιας οδού προς την Αλεξανδρέττα. Μέσα σε αυτό το σκηνικό, ο Ερντογάν εμφανίζεται ως να είναι απειλούμενος από το Ισραήλ, λόγω της εισόδου του στον Λίβανο. Η Τουρκία επιδιώκει τον έλεγχο των θαλασσίων οδών από και προς το Σουέζ και δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι επεκτείνει τη λεγόμενη ΑΟΖ του ψευδοκράτους προς τις νότιες θάλασσες, καθώς και προς τη γραμμή Κρήτη, Κάρπαθος και Ρόδος, όπου βρίσκονται οι πύλες του Αιγαίου.
Ο χάρτης δείχνει τα θαλάσσια δρομολόγια από το Σουέζ προς διάφορες κατευθύνσεις στην Ανατολική Μεσόγειο είτε προς Κύπρο είτε προς Αιγαίο είτε προς άλλες χώρες της περιοχής και δη προς την Αλεξανδρέττα. Η Τουρκία στοχεύει στον πλήρη έλεγχο των οδών αυτών. Θεωρεί την Κύπρο δεδομένη και σημαντικό τον έλεγχο των πυλών του Αιγαίου, όπως και της Κύπρου καθώς και της Καρπασίας. Πολύ, δε, θα ήθελε η Τουρκία να βγει μέσω Συρίας στη θάλασσα. Καθόλου δεν επιθυμούσε τη δημιουργία κουρδικής περιοχής με πρόσβαση στη θάλασσα. Στην παρούσα φάση η Άγκυρα δεν θα ήθελε να δει την ενίσχυση του Ισραήλ στην περιοχή και δη μέσω της αύξησης ενός παράλιου τμήματος του Λιβάνου, που θα εμπίπτει σε αυτό που ονομάζει ζώνη ασφαλείας με βάθος ώς 50 χιλιόμετρα.
Ο χάρτης αποτυπώνει τη νέα διάταξη των ναυτικών αμερικανικών δυνάμεων και των λοιπών συμμαχικών στην περιοχή του Περσικού Κόλπου, στα στενά του Ορμούζ, στην Ερυθρά θάλασσα και στην Ανατολική Μεσόγειο. Εκ των πραγμάτων, οι Βρετανικές Βάσεις είναι εν δυνάμει στόχος για το Ιράν και τη Χεζμπολάχ. Και, λόγω των κενών της κυπριακής αεράμυνας, ο στόλος των ΗΠΑ είναι αυτός που προσφέρει ατσάλινο θόλο για την αναχαίτιση ενδεχόμενης επίθεσης είτε με πυραύλους είτε με drones.
Ο χάρτης αυτός αποτυπώνει τη ζώνη ασφαλείας που επιδιώκει να δημιουργήσει στον Λίβανο για να περιορίσει την απειλή της Χεζμπολάχ. Πρόκειται για τα όρια που τελούν κάτω από τον έλεγχο της UNIFIL, η οποία, όμως, αδυνατεί να βάλει χαλινάρι στη Χεζμπολάχ. Οι εντολές της UNIFIL από το Συμβούλιο Ασφαλείας έχουν, μεταξύ άλλων, ως στόχο να βοηθήσουν: α) στην κατάπαυση του πυρός, στην επιστροφή των Λιβανέζων στα σπίτια τους που είχαν αναγκαστεί να φύγουν λόγω εχθροπραξιών και β) τον νόμιμο στρατό του Λιβάνου να ανακτήσει τον έλεγχο της κατάστασης μετά την αποχώρηση των Ισραηλινών και όχι να επιτρέπει την κυριαρχία της Χεζμπολάχ.
Οι δυο φωτογραφίες, ημερομηνίας 2/10/2024 από το flightradar24, απεικονίζουν πώς ο Ερντογάν, ενώ από τη μια πυροβολεί φραστικά το Ισραήλ, στην πράξη κάνει πλάτες στις Βρετανικές Βάσεις, που βρίσκονται στην Κύπρο, των οποίων τα αεροσκάφη (Eurofighter Typhoon) αναλαμβάνουν την ασφάλεια της περιοχής, επιχειρώντας από τον τουρκικό εναέριο χώρο για την αναχαίτιση ιρανικών πυραύλων. Μάλιστα, η δεύτερη δείχνει πώς βρετανικό αεροσκάφος ανεφοδιασμού (KC2 Voyager) βρίσκεται εντός του τουρκικού εναέριου χώρου. Για ποιο λόγο άραγε;
*Δρ των Διεθνών Σχέσεων
ΠΗΓΗ: Σημερινή
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
Γενικά θέματα
Reuters: Το Ιράν προσλαμβάνει τρομοκράτες για χτυπήμα σε Ευρώπη και ΗΠΑ! Η αποτροπή χτυπήματος στην Ελλάδα
Την υπόθεση της απόπειρας τρομοκρατικού χτυπήματος στην Αθήνα τον Μάρτιο του 2023 επαναφέρει με νέο δημοσίευμά του το Reuters.
Στα τέλη του περσινού Μαρτίου ύστερα από συνεργασία της ΕΥΠ με τη Μοσάντ είχαν συλληφθεί δύο Πακιστανοί, που φέρεται να σχεδίαζαν τρομοκρατική επίθεση σε εβραϊκό εστιατόριο- συναγωγή στο κέντρο της Αθήνας.
Την υπόθεση της απόπειρας τρομοκρατικού χτυπήματος στην Αθήνα τον Μάρτιο του 2023 επαναφέρει με νέο δημοσίευμά του το Reuters. Το ειδησεογραφικό πρακτορείο σε ένα αναλυτικό ρεπορτάζ περιγράφει το πώς το Ιράν προσλαμβάνει τρομοκράτες για πλήγματα σε Ευρώπη και ΗΠΑ.
Στα τέλη του περσινού Μαρτίου ύστερα από συνεργασία της ΕΥΠ με τη Μοσάντ είχαν συλληφθεί δύο Πακιστανοί, που φέρεται να σχεδίαζαν τρομοκρατική επίθεση σε εβραϊκό εστιατόριο- συναγωγή στο κέντρο της Αθήνας.
Υπήρχε μάλιστα η πληροφορία ότι οι δύο άνδρες θα πληρώνονταν με 16.000 ευρώ για κάθε νεκρό, γι’ αυτό και σχεδίαζαν μαζικό χτύπημα.
«Καθώς η σύγκρουση Ιράν-Ισραήλ εντείνεται, η Τεχεράνη ταράζει τη Δύση με ένα κύμα απόπειρων χτυπημάτων και απαγωγών εναντίον στόχων στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες», αναφέρει το Reuters.
Η Ουάσιγκτον και οι σύμμαχοί της έχουν αναφέρει μια απότομη αύξηση τέτοιων συνωμοσιών που συνδέονται με την Ισλαμική Δημοκρατία. Από το 2020, υπήρξαν τουλάχιστον 33 απόπειρες δολοφονίας ή απαγωγής στη Δύση, στις οποίες οι τοπικές ή ισραηλινές αρχές ισχυρίζονται ότι συνδέεται με το Ιράν, διαπίστωσε το Reuters εξετάζοντας δικαστικά έγγραφα και επίσημες ανακοινώσεις.
Μεταξύ των πρόσφατων φερόμενων στόχων: ένα κτίριο που στεγάζει ένα εβραϊκό κέντρο και ένα εστιατόριο kosher στο κέντρο της Αθήνας. Από το κρησφύγετό του στο Ιράν, ένας Πακιστανός ονόματι Σαγιέντ Φαχάρ Αμπάς στρατολόγησε έναν παλιό γνώριμο που ζούσε στην Ελλάδα και τον οδήγησε να επιτεθεί στον χώρο, ισχυρίζονται οι ερευνητές σε έγγραφα που υποβλήθηκαν στις δικαστικές αρχές της υπόθεσης και τα οποία περιήλθαν στην κατοχή του Reuters. Ο Αμπάς είπε στην επαφή του ότι εργαζόταν για μια ομάδα που θα πλήρωνε περίπου 15.000 ευρώ ανά φόνο.
Σε μια ανταλλαγή WhatsApp τον Ιανουάριο του 2023 που περιγράφεται λεπτομερώς στα έγγραφα, οι δύο άνδρες συζήτησαν εάν θα χρησιμοποιήσουν εκρηκτικά ή εμπρησμό στην επίθεση. Ο Αμπάς τόνισε την ανάγκη παροχής αποδείξεων για απώλειες μετά το πλήγμα. «Υπάρχουν μυστικές υπηρεσίες», είπε, χωρίς να κατονομάσει. «Κάντε τη δουλειά με τρόπο που δεν αφήνει κανένα περιθώριο».
Τα έγγραφα που δεν είχαν αναφερθεί προηγουμένως περιλαμβάνουν εκατοντάδες σελίδες αποδεικτικών στοιχείων που συγκεντρώθηκαν κατά τη διάρκεια της προανακριτικής έρευνας στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένων καταθέσεων μαρτύρων, αστυνομικών καταθέσεων και λεπτομερειών μηνυμάτων WhatsApp.
Οι ελληνικές αρχές συνέλαβαν τον Σιέντ Ιρτάζα Χάιντερ και έναν άλλο Πακιστανό πέρυσι, λέγοντας ότι η αστυνομία βοήθησε στην εξάρθρωση ενός τρομοκρατικού δικτύου που κατευθυνόταν από το εξωτερικό και είχε σκοπό να προκαλέσει «ανθρώπινη απώλεια». Οι δύο άνδρες αντιμετωπίζουν κατηγορίες για τρομοκρατία. Αρνούνται τις κατηγορίες.
Ο Χάιντερ, ο οποίος αφέθηκε ελεύθερος από την προφυλάκιση αυτή την άνοιξη με περιορισμούς, λέει ότι είναι αθώος. Σε συνέντευξή του, ο 28χρονος είπε στο Reuters ότι έστειλε στον Αμπάς εικόνες του κτιρίου αλλά εμπόδισε σκόπιμα να πραγματοποιήσει οποιαδήποτε επίθεση, ελπίζοντας να πληρωθεί χωρίς να βλάψει κανέναν.
Ακολουθήστε το infognomonpolitics.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις που αφορούν τα εθνικά θέματα, τις διεθνείς σχέσεις, την εξωτερική πολιτική, τα ελληνοτουρκικά και την εθνική άμυνα.
-
Ιράν3 ώρες πρινΚόκκινος συναγερμός στο κεντρικό Ισραήλ! Εκτοξεύτηκε βαλλιστικός πύραυλος από την Υεμένη – Αναχαιτίστηκε με επιτυχία λέει ο IDF
-
Video9 ώρες πρινΑσταμάτητο το Ισραήλ! Βομβάρδισε Ρωσική βάση στην Συρία
-
Video7 ώρες πρινΙσραήλ: Αν χτυπήσει πυρηνικά, αρχίζει η καταστροφή
-
Εξωτερική Πολιτική2 ημέρες πρινΣτο επίκεντρο η ελληνοαμερικανική συνεργασία σε συνάντηση του Μητσοτάκη με Αμερικανούς γερουσιαστές στα Χανιά
-
Αναλύσεις2 ημέρες πρινQuo vadis κύριε Γεραπετρίτη;
-
Ιράν2 ημέρες πρινKίνηση υψηλού ρίσκου του Ισραήλ! Δεν αποκλείει χτύπημα στα πυρηνικά του Ιράν ο Νετανιάχου – Πότε θα χτυπήσει;
-
Γενικά θέματα2 ημέρες πρινΜία νέα αρχή για το «Γεωπολιτικό»
-
Αστυνομία2 ημέρες πρινΑποκάλυψη! Ειδικό λογικό ισραηλινής κατασκευής για μαζική αναγνώριση προσώπων αποκτά η ΕΛ.ΑΣ.