Παναγιώτης Τήλλυρος
1. Η επιθετικότητα της Τουρκίας κατά της Κύπρου και η αδυναμία αντίδρασης της διεθνούς κοινότητας και εμπλεκόμενων δρώντων
Στις 5.2.2018, η Τουρκία εισέβαλε ξανά στην Κύπρο με την έκδοση της παράνομης και άκυρης Navtex 0153/18 και την παρεμπόδιση του γεωτρητικού πλοίου Saipem 12000 της Ιταλικής εταιρείας ENI να προχωρήσει με την προγραμματισμένη γεώτρηση στον στόχο Σουπιά (cuttlefish) στο θαλασσοτεμάχιο 3 της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) της Κυπριακής Δημοκρατίας. Στις 20.2.2018 η Τουρκία προχώρησε στην έκδοση νέας Navtex ανανεώνοντας τον ναυτικό αποκλεισμό του γεωτρύπανου μέχρι τις 10.3.2018 με το πρόσχημα δήθεν στρατιωτικών ασκήσεων. Ως προς την ανανέωση της Navtex δεν υπήρχε καμία αμφιβολία από την αρχή. Στην προκείμενη περίπτωση δεν λήφθηκαν προορατικά (proactive) μέτρα παρόλο που η συμπεριφορά της Τουρκίας ειδικά απέναντι στην Ελληνισμό είναι προβλέψιμη. Υπήρξε ξανά εναπόθεση ελπίδων σε συναισθηματικές ψευδαπάτες, παρόλο που οι διεθνείς σχέσεις πρέπει να αντικρίζονται και να αναλύονται μέσα από το υπόδειγμα του απόλυτου ρεαλισμού.
Αν το γεωτρητικό πλοίο Saipem 12000 της Ιταλικής εταιρείας ENI τρυπήσει για φυσικό αέριο στο θαλασσοτεμάχιο 3 της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας (κάτι που δεν προβλέπεται να γίνει τουλάχιστον στο παρόν στάδιο, αφού το Saipem θα αναχωρήσει σύντομα για το Μαρόκο) τότε η Τουρκία θα έχει πετύχει μόνο μία «τακτική νίκη» αλλά όχι μία «στρατηγική νίκη» που είναι και ο σκοπός της. Η «τακτική νίκη» θα έχει μόνο οικονομικό κόστος. Η «στρατηγική νίκη» θα προκαλέσει ακόμη ένα τετελεσμένο και θα προκαλέσει τεράστια ζημιά στο ενεργειακό πρόγραμμα της Κύπρου με πολλές οδυνηρές προεκτάσεις. Υπάρχει μόνον ένας τρόπος να τρυπήσει το Saipem 12000: Να συνοδευτεί στον χώρο της γεώτρησης από ένα Ιταλικό ή/και ένα Γαλλικό πολεμικό πλοίο.
Αν η Άγκυρα έβλεπε αποφασιστικότητα να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις της τότε θα αναθεωρούσε τη στάση της. Δυστυχώς η Κύπρος βρίσκεται ξανά μόνη. Ούτε η Ευρωπαϊκή Ένωση που έχει εύλογα συμφέροντα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής, τα οποία δεν περιορίζονται στα ενεργειακά, ούτε ισχυρά μέλη της όπως η Γαλλία και η Ιταλία, που έχουν και αποικιοκρατική παράδοση δεν φαίνονται διατεθειμένα να εξασκήσουν δυναμική εξωτερική πολιτική προφανώς γιατί τα συμφέροντα τους με την Τουρκία είναι μεγαλύτερα. Τουλάχιστον από τη Γαλλία θα αναμενόταν κάποιου είδους έμπρακτης εμπλοκής. Η Ιταλία αποδείχτηκε αδύναμη να στηρίξει την Ιταλική ENI, όπου το Υπουργείο Οικονομίας της χώρας κατέχει το 30,1% του μετοχικού κεφαλαίου και τον έλεγχο της εταιρείας.
Από την Βρετανία που είναι και εγγυήτρια δύναμη της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν θα αναμενόταν τίποτε περισσότερο από την υποκριτική τήρηση φαινομενικά ίσων αποστάσεων κατά παράβαση των εγγυητικών της υποχρεώσεων μπροστά στην επιθετικότητα της Τουρκίας και την παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου. Στην πραγματικότητα η Βρετανική πολιτική είναι απόλυτα φιλοτουρκική στο πλαίσιο του ανέκαθεν δόγματος «διαίρει και βασίλευε», έτσι ώστε η Κυπριακή Δημοκρατία να μην μπορεί ποτέ να έχει πραγματική ανεξαρτησία ή να μπορεί να υιοθετήσει πολιτικές ενάντιες στα συμφέροντα της Βρετανίας. Τα Ηνωμένα ΄Εθνη ακολούθησαν ξανά την Ποντιοπιλατική πεπατημένη νίπτοντας τας χείρας τους και αγνοώντας την ίδια τη Σύμβαση τους για το δίκαιο της θάλασσας (UNCLOS 1982), επιβραβεύοντας έτσι την Τουρκία που την καταστρατηγεί. Με τη στάση τους αυτή αποδυναμώνουν την αξιοπιστία του Οργανισμού και τον σπρώχνουν προς την αυτοαναίρεση όπως συνέβη και με την Κοινωνία των Εθνών τη δεκαετία του 1930 όταν αυτή αποδείχτηκε ανίκανη να αντιμετωπίσει την επιθετικότητα των δυνάμεων του άξονα.
Σε αντίθεση με το Ισραήλ που έμπρακτα προασπίστηκε με στρατιωτικά μέσα τη γεώτρηση της Αμερικανικής εταιρείας ισραηλινών συμφερόντων Noble στο τεμάχιο 12 (Αφροδίτη) το 2012, οι εμπλεκόμενες Ευρωπαϊκές δυνάμεις της Ιταλίας και Γαλλίας απέτυχαν να σταθούν στο πλευρό του δικαίου και των δικών τους συμφερόντων, που δεν περιορίζονται βέβαια στην Κύπρο. Για την Τουρκία η εισβολή στην ΑΟΖ της Κύπρου παρέμεινε μια μικρή κρίση χαμηλής έντασης χωρίς να χρειαστεί κλιμάκωση της για να πετύχει τους σκοπούς της. Η Τουρκία δοκίμασε (tested) τις αντιδράσεις της Διεθνούς Κοινότητας και κυρίως της Ελλάδας, γνωρίζοντας ότι οι δυνατότητες της Κύπρου είναι ελάχιστες ως μηδαμινές. Η απουσία έμπρακτης υποστήριξης της Λευκωσίας από τις εμπλεκόμενες χώρες δεν προοιωνίζει θετικές εξελίξεις για το μετέπειτα ενεργειακό πρόγραμμα της Κυπριακής Δημοκρατίας αν και δεν προβλέπεται ότι η Άγκυρα θα τολμήσει να παρενοχλήσει τη γεώτρηση της Exxon-Mobil στο θαλασσοτεμάχιο 10 κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2018. Για μια ακόμη φορά επιβεβαιώνεται ότι η διπλωματία χωρίς ισχύ έχει μηδενική αξία ή προσδοκώμενο όφελος.
2. Στόχοι της Τουρκίας με την εισβολή της στην Κυπριακή ΑΟΖ
Περνώντας από τις παρενοχλήσεις εξ’ αποστάσεως με το Barbaros στην πειρατική πράξη παρεμπόδισης της γεώτρησης με τον πολεμικό της στόλο οι στρατηγικοί στόχοι της Τουρκίας συνίστανται στους ακόλουθους:
α. Να σταματήσει το ερευνητικό πρόγραμμα της Κυπριακής Δημοκρατίας για εξεύρεση υδρογονανθράκων και περαιτέρω να παρεμποδίσει την εκμετάλλευση τους.
β. Να διεκδικήσει σημαντικό μέρος της ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας κατά παράβαση της Σύμβασης για το δίκαιο της θάλασσας.
γ. Να γίνει συνδικαιούχος, συνιδιοκτήτης και συγκυρίαρχος στον ενεργειακό πλούτο της Κύπρου, με το πρόσχημα των Τουρκοκυπρίων και να καταστεί μέρος της ενάσκησης της ενεργειακής πολιτικής της, έτσι ώστε να την κατευθύνει προς τον στόχο της Τουρκίας να καταστεί η ίδια ενεργειακός κόμβος.
δ. Να υφαρπάξει τον ενεργειακό πλούτο που βρίσκεται στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας και να τον διοχετεύσει μέσω αγωγού στην Τουρκία επιβάλλοντας τους όρους της για τις τιμές και καθιστώντας τη Κύπρο όμηρο της, παρόλο που η Κύπρος έχει στη διάθεση της πολύ καλύτερες εξαγωγικές επιλογές.
ε. Να εξαναγκάσει τις πετρελαϊκές εταιρείες που εμπλέκονται στο πρόγραμμα διερεύνησης και παραγωγής υδρογονανθράκων να διαπραγματεύονται ουσιαστικά μαζί της μέσω μιας λεγόμενης Επιτροπής συνδιαχείρισης των υδρογονανθράκων, προβάλλοντας τους Τουρκοκυπρίους ως συνιδιοκτήτες, καταργώντας έτσι την κρατική υπόσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία εκπροσωπεί όλους τους Κυπρίους.
στ. Να εξευτελίσει και να σύρει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ένα εντελώς παροπλισμένο και αποδυναμωμένο πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας για να του επιβάλει τους όρους της για επίλυση του Κυπριακού στη βάση της προτεινόμενης συγκυριαρχίας σε μια συνομοσπονδία. Το φυσικό αέριο θα τεθεί εκβιαστικά στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για να είναι μέρος της λύσης. Πολύ χειρότερα, η Άγκυρα είναι σήμερα προσανατολισμένη στην αρπαγή των υδρογονανθράκων της Κύπρου χωρίς λύση, το χαρτί των οποίων παρουσιαζόταν μέχρι πρόσφατα ως κίνητρο για λύση του Κυπριακού. Η Τουρκία δεν θα αποδεχτεί την αποχώρηση όλων των κατοχικών στρατευμάτων, ούτε και την κατάλυση του ρόλου της ως εγγυήτριας δύναμης.
ζ. Να καταργήσει με την προτεινόμενη λύση την Κυπριακή Δημοκρατία και να την μετατρέψει όχι απλά σε δορυφόρο της δικής της σφαίρας επιρροής αλλά σε αποικία. Ήδη στο κατεχόμενο Βόρειο τμήμα της Κύπρου έχει εγκαταστήσει εκατοντάδες χιλιάδες έποικους στο πλαίσιο της σταδιακής τουρκοποίησης της με βάση την Έκθεση του Ismail Nihat Erim το 1956.
η. Χρησιμοποιώντας τραμπουκικές τακτικές εξαναγκασμού και κατατριβής να μετατρέψει τη θάλασσα της Λεβαντίνης σε τουρκική λίμνη και να αποδείξει σε διεθνές επίπεδο ότι είναι ο ηγεμόνας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής.
θ. Να παρεμποδίσει άλλες μεγάλες και περιφερειακές δυνάμεις να έχουν πρόσβαση ή αποφασιστικό ρόλο στους πλουτοπαραγωγικούς πόρους της περιοχής και στον χρόνο και στον τρόπο αξιοποίησης τους εκτός κάτω από τους δικούς της όρους.
Προβάλλεται από ορισμένους το επιχείρημα ότι η αυξημένη επιθετικότητα οφείλεται στο γεγονός ότι δεν του βγαίνει του Ερντογάν ο εύκολος περίπατος στην Κουρδική επαρχία Αφρίν της Βόρειας Συρίας, όπου επιδιώκει να αναβιώσει την Οθωμανική αυτοκρατορία και να παρεμποδίσει την εκκόλαψη Κουρδικού κράτους. Το κάνει αυτό με την ανοχή της Ρωσίας και του Ιράν, χωρών που βρίσκονται σε αντιπαράθεση με τα αμερικανικά και ισραηλινά συμφέροντα στην περιοχή. Επίσης λέγεται ότι η πρόκληση έντασης τόσο στην Κύπρο όσο και στο Αιγαίο γύρω από τα Ίμια, όπου το σκάφος UMUT της τουρκικής ακτοφυλακής εμβόλισε στις 12.2.2018 το σκάφος «Γαύδος» του Ελληνικού Λιμενικού Σώματος, απευθύνεται στην τουρκική κοινή γνώμη και στους εθνικιστές για να κερδίσει ο Ερντογάν τις προεδρικές εκλογές του 2019.
Παρόλο που τα πιο πάνω πιθανόν να ισχύουν είναι άσχετα με τις βασικές παραμέτρους που κατευθύνουν την τουρκική εξωτερική πολιτική, η οποία βασίζεται σε μια μακροχρόνια άποψη της ιστορίας, κατά την κινέζικη παράδοση, την οποίαν η Άγκυρα έχει εφαρμόσει μεθοδικά και με επιτυχία κατά του Ελληνισμού και δυστυχώς με τραγικά αποτελέσματα για την Κύπρο όπου η Τουρκία εισέβαλε το 1974 με βάση συστηματικό σχεδιασμό. Οι βασικοί στόχοι της Τουρκίας είναι εθνικιστικοί και αποσκοπούν στην αρπαγή εδαφών όπως ανέκαθεν στην ιστορία της Οθωμανικής αυτοκρατορίας αλλά και του πλούτου που αποφέρουν τα εδάφη και οι θαλάσσιες τους ζώνες. Αυτή η πραγματικότητα ισχύει σε όλες τις περιπτώσεις: Στη Κύπρο, στο Αιγαίο, στη Συρία και στο Ιράκ όπου η Άγκυρα εποφθαλμιά τα πετρέλαια της Μοσούλης και όπου συνεργάστηκε με το Ισλαμικό κράτος για την αγορά φθηνού πετρελαίου. Στη Συρία η Τουρκία διεκδικεί μερίδιο από τα οικονομικά οφέλη μαζί με τη Ρωσία, την Αμερική και το Ιράν. Συγκεκριμένα, η Άγκυρα ανέπτυξε τη θεωρία των γκρίζων ζωνών στο Αιγαίο από τα μέσα της δεκαετίας του 1990. Επιδιώκει ξεκάθαρα να καταστεί εταίρος στον ενεργειακό του πλούτο, αλλά και να αποδυναμώσει πλήρως την Ελλάδα. Δεν πρέπει να υπάρχει η αυταπάτη ότι ο Ερντογάν κάνει απλά εξωτερική πολιτική για εσωτερική κατανάλωση. Η Τουρκία διαθέτει θεσμούς που ανέκαθεν και πάντοτε προωθούν τους στόχους της με μακροχρόνιο σχεδιασμό.
Για επίτευξη των επιδιώξεων της η Τουρκία από την εποχή του Κεμάλ Ατατούρκ έχει συστηματικά κτίσει ένα στρατιωτικό κράτος, όπως και το Ισραήλ, με μια διαφορά: Το Ισραήλ επιδιώκει την επιβίωση του στο Αραβικό περιβάλλον όπου συστάθηκε το 1948, ενώ το Τουρκικό δόγμα είναι άκρως επιθετικό, κατακτητικό και αρπακτικό, σύμφωνα με τη παράδοση των Τουρκικών ορδών που εισέβαλαν στη Βυζαντινή αυτοκρατορία.
Η Άγκυρα επιδιώκει συστηματικά να ενταχθεί στην ομάδα των μεγάλων δυνάμεων, όχι απλά της Γαλλίας και της Βρετανίας αλλά των υπερδυνάμεων της Αμερικής και της Ρωσίας. Διακηρύττει ότι έχει τόση ισχύ ώστε μπορεί να διεξάγει πόλεμο σε δύο μέτωπα στην Ανατολή και στη Δύση, όπως η Γερμανία κατά τον πρώτο και τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Η Τουρκία διατύπωσε το δόγμα των 2,5 πολέμων, (iki buçuk savaş doktrini), για πρώτη φορά τη δεκαετία του 1990, εκφράζοντας τη στρατηγική της να είναι έτοιμη ανά πάσα στιγμή να αντιμετωπίσει ταυτόχρονα εξωτερικές και εσωτερικές απειλές: Στη Δύση εναντίον της Ελλάδας, στην Ανατολή κατά της Συρίας ή του Ιράκ και στο εσωτερικό μέτωπο κατά των Κούρδων. Ενάντια σε αυτόν τον διακηρυγμένο σχεδιασμό, στην αυξανόμενη τουρκική απειλή και στις προκλητικές διεκδικήσεις της Τουρκίας στο Αιγαίο και στην Κύπρο, η Ελλάδα αντέταξε τα φοβικά της σύνδρομα, τα συνηθισμένα ελληνικά κενά, την ανασφάλεια, τη γύμνια, την επιπολαιότητα και τις αυταπάτες της κάστας που κυβερνά το Αθηναϊκό κράτος.
3. Ανασκόπηση των Ελληνοτουρκικών σχέσεων μέσα από τα διδάγματα του Ιστορικού Θουκυδίδη
Σύμφωνα με την αμερικανική ιστοσελίδα globalfirepower.com που υπολογίζει τον Δείκτη Ισχύος (Power Index) των χωρών η Τουρκία διαθέτει περίπου διπλάσια, στρατιωτική ισχύ από την Ελλάδα, αφού αυτή κατατάσσεται στη 8η θέση ενώ η Ελλάδα στην 28η. Είναι ενδιαφέρον ότι η Τουρκία βρίσκεται μπροστά από τη Γερμανία την Ιταλία και το Ισραήλ (9η, 11η και 15η θέση αντίστοιχα). Αυτό καταδεικνύει και τι μπορεί να κάνει ακόμη και μια ισχυρή χώρα όπως η Ιταλία αναφορικά με το Ιταλικό γεωτρύπανο της ENI έστω και αν παραγνωρίζονταν τα ευρύτερα οικονομικά της συμφέροντα με την Τουρκία. Η εγκληματική διαχείριση του Ελληνικού κράτους για τόσες δεκαετίες οδήγησε την Ελλάδα στη σημερινή θλιβερή της κατάσταση. Δεν υπάρχει επαρκής αποτρεπτική ισχύς εξ’ ου και η αποθράσυνση της Τουρκίας στα υποσυστήματα γεωπολιτικής ισχύος που αφορούν άμεσα την Ελλάδα και την Κύπρο: Στην Θράκη και στο Αιγαίο, στα Βαλκάνια και στην Ανατολική Μεσόγειο. Από τη στιγμή που δεν υπάρχει αποτροπή η Τουρκία αποκομίζει τεράστια πολιτικά και οικονομικά οφέλη με την πολιτική των κανονιοφόρων με μηδενικό κόστος.
Ο πόλεμος κατά τον Clausewitz αποτελεί συνέχεια της πολιτικής. Η Τουρκία εφαρμόζει συστηματικά αυτό τα δόγμα με την εισβολή στην Κύπρο το 1974, με τον ακήρυκτο πόλεμο στο Αιγαίο, με την εισβολή στο Αφρίν, της Συρίας (από την οποίαν άρπαξε το 1939 την Αλεξανδρέττα που ίδρυσε ο Μέγας Αλέξανδρος) και την θαλάσσια εισβολή στην ΑΟΖ της Κύπρου στις 5.2.2018 με την έκδοση της Navtex 0153/18.
Κατά την πρόσφατη εισβολή της Τουρκίας στη θαλάσσια ζώνη της Κύπρου η Ελλάδα ήταν ξανά απούσα, αφού αναλώνεται στα συνήθη σκάνδαλα, μιζών, διαπλοκής, διαφθοράς και πελατειακών σχέσεων όπως το σκάνδαλο Novartis, τα οποία απέτρεψαν τη δημιουργία ενός κανονικού κράτους και βύθισαν τη χώρα στο έσχατο σημείο της παρακμιακής της διαδρομής. Πρόσθετα, η χώρα αναλώνεται σε διαδικασίες συναισθηματικής έξαρσης για το όνομα των Σκοπίων, που έπρεπε να είχε επιλυθεί από το 1991, και το οποίο δεν είναι για τον Ελληνισμό τόσο σημαντικό σε σχέση με τη γεωπολιτική και ενεργειακή αξία της Κύπρου και της Ανατολικής Μεσογείου.
Τα ίδια δεινά βέβαια διαπλοκής, διαφθοράς μαστίζουν και την Κύπρο όπου το τραπεζικό κατεστημένο μαζί με το πελατειακό κομματικό σύστημα επέβαλαν τόση αναξιοκρατία και επέδειξαν τόση ανικανότητα που οδήγησαν στην κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος και το ανήκουστο στην ιστορία εγκληματικό κούρεμα του Μαρτίου 2013, όπου οι κόποι, οι μόχθοι και ο πλούτος του Κυπριακού λαού πέρασαν στα χέρια των κλεπτοκρατών, ενώ το τραπεζικό σύστημα πέρασε ουσιαστικά στα χέρια ξένων συμφερόντων. Αυτή η παράνομη ενέργεια αποδυνάμωσε και το κράτος αλλά και τις αντιστάσεις του κυπριακού λαού στην παρούσα κρίσιμη καμπή της ιστορίας του. Βέβαια το πολιτικο-οικονομικό κατεστημένο της Ελλάδας συνέδραμε στην οικονομική εισβολή της Κύπρου από το Euro group και την Τρόικα, εκμεταλλευόμενο την ανικανότητα των κυπριακών θεσμών ελέω αναξιοκρατίας να υπερασπιστούν τα δικαιώματα των Κυπρίων πολιτών. Το κούρεμα του ελληνικού χρέους τον Οκτώβριο του 2011 κόστισε στην Κύπρο €4,5 δις ή 25% του κυπριακού ΑΕΠ, ενώ τα κυπριακά τραπεζικά καταστήματα στην Ελλάδα παραχωρήθηκαν με κέρδος €3,2 δις προς όφελος της τότε Τράπεζας Πειραιώς (σημερινής Astrobank) εις βάρος των Κύπριων κατόχων αξιογράφων, μετόχων και καταθετών. Το παράνομο κούρεμα έπληξε την αμυντική ικανότητα της Κύπρου αφού η Ευρωπαϊκή Ένωση ενήργησε δυσμενώς σε βάρος της Κύπρου σε σύγκριση με την Ελλάδα, Ιρλανδία, Ισπανία και Πορτογαλία που επίσης χρειάστηκαν χρηματοοικονομική στήριξη. Όπως και τότε, και τώρα δεν υπήρξε κοινοτική αλληλεγγύη σε σχέση με την παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας, παρόλο που στην κυπριακή ΑΟΖ διακυβεύονται ύψιστα κοινοτικά συμφέροντα που άπτονται της ενεργειακής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Όταν η Ελλάδα εκδιώχθηκε το 1922 από την ιστορική της εστία και τον οικονομικό της πνεύμονα στην Μικρά Ασία, κυρίως από τα δικά της λάθη και λιγότερο από τις επιβουλές των ξένων, από νικήτρια στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο βρέθηκε βαριά ηττημένη, ενώ η Τουρκία από ηττημένη θριάμβευσε επιβάλλοντας τη Συνθήκη της Λωζάνης (24.7.1923), η οποία αντικατέστησε τη Συνθήκη των Σεβρών (10.8.1920). Και αντί να ακολουθήσει τη μοναδική συνταγή επιβίωσης δηλαδή να κτίσει ένα πανίσχυρο στρατιωτικά κράτος στο πρότυπο του Ισραήλ, βασισμένο σε μια ισχυρή οικονομία, αυτό το έκανε η Τουρκία. Το αποτέλεσμα είναι το σημερινό ανισοζύγιο δυνάμεων και ο φόβος του αντιπάλου. Η Ελλάδα είναι σήμερα χρεωκοπημένη, με μια οικονομία χωρίς βιομηχανική ραχοκοκαλιά και ένα λαό εξαθλιωμένο από τα μέτρα λιτότητας της Τρόϊκα, η οποία εκλιπαρεί να της χαρίσουν τα χρέη. Σύμφωνα με τον Δείκτη Δυστυχίας (Misery Index) του Bloomberg, που δημοσιεύτηκε στις 15.2.2018, η ελληνική οικονομία είναι η 5η πιο μίζερη στον πλανήτη με τις πιο άθλιες προοπτικές για το 2018, ενώ η κουρεμένη Κύπρος βρίσκεται στην 18η θέση.
Από την άλλη, η Τουρκία βρίσκεται στη 18η θέση στην Ομάδα των G20 πιο προηγμένων βιομηχανικών χωρών με στόχο να εισέλθει στις πρώτες 10. Έχει αναπτυγμένη στρατιωτική βιομηχανία, η οποία σε περίπτωση πολέμου αποτελεί παράμετρο ισχύος. H στρατιωτική βιομηχανική υποδομή μιας χώρας καθορίζει την ισχύ των ενόπλων δυνάμεων της και το επίπεδο της ασφάλειά της κάτι που είναι ιστορικά επιβεβαιωμένο. Η Χιτλερική Γερμανία άντεξε για σχεδόν ένα χρόνο, αντί για τρεις μήνες που υπολογιζόταν, από την απόβαση των συμμάχων στη Νορμανδία στις 6.6.1944 (D-Day) μέχρι την συνθηκολόγηση άνευ όρων στις 8.5.1945 γιατί ήταν σε θέση να αυξήσει την παραγωγή στρατιωτικού υλικού και εφοδίων πολέμου. Η Ελλάδα κατάφερε να αφανίσει σχεδόν εξολοκλήρου την όποια στρατιωτική βιομηχανία διέθετε σαν να μην έχει διδαχτεί τίποτε από τη μικρασιατική καταστροφή όπου δεν μπορούσε να συντηρήσει τις γραμμές ανεφοδιασμού του στρατού της. Αυτό προδιαγράφει μια αρνητική δυναμική και προοπτική στην περίπτωση σύγκρουσης με την Τουρκία.
Η εγχώρια πολιτική ελίτ της Ελλάδας ενδεχόμενα βολεύεται με την ανυπαρξία στρατιωτικής βιομηχανίας γιατί έτσι αυξάνονται τα κερδοφόρα συμβόλαια εισαγωγών και οι μίζες που προσφέρονται. Φαίνεται να ελπίζει πως θα τη σώσουν οι ‘‘σύμμαχοι” ή η Ευρωπαϊκή Ένωση παραγνωρίζοντας τον Θουκυδίδη που τονίζει ότι η ελπίδα δεν είναι στρατηγική. Κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πόλεμου οι Μήλιοι γνώριζαν ότι δεν δύνανται να υπερισχύσουν των Αθηναίων εξαιτίας του δίκιου τους γιατί όπως δήλωσε και ο Βρετανός φιλόσοφος Bertrand Russell ‘‘ο πόλεμος δεν καθορίζει ποιος έχει δίκιο αλλά ποιος παραμένει (νικά) και ουαί τοις ηττημένοις (Vae victis), όπως δήλωσαν οι Γαλάτες στους ηττημένους Ρωμαίους.
Οι αβέβαιες ελπίδες φέρνουν την καταστροφή, όπως δήλωσαν οι Αθηναίοι στους Μηλίους αφού «κατά την ανθρώπινη λογική μπορούμε να μιλάμε για δίκαιο όταν και τα δύο μέρη έχουν ίση ισχύ και ότι οι ισχυροί πράττουν ότι τους επιτρέπει η δύναμή τους ενώ οι αδύναμοι παραχωρούν ότι τους επιβάλλει η αδυναμία τους». Γι΄αυτό και θα ήταν σοφότερο και η Ελλάδα και η Κύπρος να μην στηρίζονται στους εταίρους τους είτε στο ΝΑΤΟ είτε στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία επέβαλε το εγκληματικό κούρεμα τον Μάρτιο του 2013 για να αποδυναμώσει την Κυπριακή Δημοκρατία, αντί να την ενισχύσει ως το νοτιοανατολικό της σύνορο. Ούτε οι οποιεσδήποτε τριμερείς ή τετραμερείς συμφωνίες ή συνεταιρισμοί με περιορισμένο περιεχόμενο ή έκταση (συνεργασία σε θέματα χαμηλής πολιτικής) μπορούν να φανούν χρήσιμες απέναντι στην επιθετικότητα της Τουρκίας, η οποία μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με επίδειξη σκληρής ισχύος.
Από τη σοφία του Θουκυδίδη προκύπτει ξεκάθαρα ότι στο άναρχο διεθνές σύστημα που περιλαμβάνει κράτη-μέλη άνισου μεγέθους, ανάπτυξης και κατ΄ επέκταση άνισης οικονομικής και στρατιωτικής ισχύος αναπόφευκτα θα προκύψουν ηγεμονικές αξιώσεις όπως αυτές της Τουρκίας σε βάρος της Ελλάδας και της Κύπρου, που ανέκαθεν αντιμετώπιζαν φοβερά διλήμματα ασφαλείας, ειδικά η Κύπρος. Οι δύο χώρες βρίσκονται σήμερα εγκλωβισμένες στη «Θουκυδίδεια παγίδα» ενός ίσως αναπόφευκτου πολέμου ύστερα από σειρά λαθών δεκαετιών. Η ανερχόμενη ισχυρή αναθεωρητική δύναμη της Τουρκίας προκαλεί την υπάρχουσα τάξη στην Ανατολική Μεσόγειο και στη Μέση Ανατολή. Σήμερα, τα κράτη πολεμούν για τους ίδιους λόγους που ο Θουκυδίδης εντόπισε πριν από 2.500 χρόνια: «από φόβο, για την τιμή και για το συμφέρον». Αναφορικά με αυτά τα τρία κίνητρα η Τουρκία δεν φαίνεται να φοβάται τη Ρωσία, (κατέρριψε το ρωσικό βομβαρδιστικό τύπου Sukhoi Su-24M που επιχειρούσε δράση κατά Σύριων Τουρκμένων ανταρτών στη βόρεια Συρία και όμως κατάφερε να πείσει τον Πούτιν να της πωλήσει το Αντιαεροπορικό Πυραυλικό Συγκρότημα S-400 «Triumph» που η ίδια η Ρωσία χρησιμοποιεί στη Συρία), ενώ απειλεί τους Αμερικανούς να φύγουν από το Manbij, έδαφος στη Συρία που ελέγχεται από τις κουρδικές δυνάμεις του YPG (Δυνάμεις Προστασίας του Λαού) για να μην δεχτούν οθωμανικό χαστούκι!
Η Τουρκία, πιστή στην παράδοση λεηλασίας, συμπεριφέρεται παντελώς ανέντιμα και ανήθικα με τις παράνομες απαιτήσεις της σε βάρος της Κύπρου και της Ελλάδας (αφού στις διεθνείς σχέσεις δεν τίθεται κατά κανόνα ζήτημα ηθικής) και ενεργεί αποκλειστικά για το αρπακτικό της συμφέρον από τότε που τα οθωμανικά φύλα εισέβαλαν στη Βυζαντινή αυτοκρατορία. Αντίθετα, η Ελλάδα υποφέρει από το φοβικό σύνδρομο της ήττας που προσκολλήθηκε από το 1922, έχει χάσει την τιμή και την αξιοπρέπεια της, που έγιναν παρανάλωμα στα επί δεκαετίες γλέντια της κλεπτοκρατικής διαφθοράς και της κακοδιοίκησης, ενώ έπαψε να αναγνωρίζει ποιο είναι το πραγματικό συμφέρον της: Για παράδειγμα ότι η Κύπρος ήταν ανέκαθεν το προπύργιο της δικής της ασφάλειας και ότι από τότε που παραδόθηκε προδοτικά στους Τούρκους τον Ιούλιο του 1974 άρχισε ο εφιάλτης των Τουρκικών αξιώσεων στο Αιγαίο, που είναι και ο μοναδικός πνεύμονας που της έχει μείνει, αφού απώλεσε τον άλλο της Μικράς Ασίας. Αν χαθεί το Αιγαίο που προσδίδει στην Ελλάδα το ελάχιστο στρατηγικό βάθος που της απέμεινε τότε τίθεται σε αμφιβολία η ίδια η ύπαρξη της.
4. Ο Αγωγός της Ανατολικής Μεσογείου
Η ανακάλυψη στις 8.2.2018 από τις Διεθνείς Εταιρείες Πετρελαίου ENI και Total του κοιτάσματος Καλυψώ στο Τεμάχιο 6 στην κυπριακή ΑΟΖ, η οποία προκάλεσε και την τουρκική πειρατική πρόκληση, θεωρείται σημαντικότατη σύμφωνα με το αναθεωρημένο μοντέλο εξερεύνησης ανθρακικών πετρωμάτων το οποίο βασίζεται στην ανακάλυψη του Αιγυπτιακού zohr. Σύμφωνα με την Αμερικανική Γεωλογική Επισκόπηση τα αποθέματα φυσικού αερίου στη λεκάνη της Λεβαντίνης και την Ανατολική Μεσόγειο (περιοχή μεταξύ Κύπρου, Λιβάνου και Αιγύπτου) ξεπερνούν τα 340 Τρισεκατομμύρια Κυβικά πόδια (ΤΚΠ) φυσικού αερίου (και 1,76 δις βαρέλια πετρελαίου), που είναι περισσότερα από τα αποδεδειγμένα αποθέματα των ΗΠΑ. Κατά συνέπεια η Ανατολική Μεσόγειος συνιστά ενεργειακό καταλύτη ‘‘αλλαγής παιχνιδιού’’ (game changer) για την Ευρώπη, στο βαθμό που οι ισχυρές τουλάχιστον χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποφασίσουν ότι δεν θα επιτρέψουν στην Τουρκία να μονοπωλήσει την κατάσταση.
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες άρχισε να προβάλλεται τα τελευταία δύο χρόνια όλο και πιο δυναμικά η ιδέα του αγωγού φυσικού αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο προς την Ευρώπη γνωστού ως East Med. Εκτός από τις παραδοσιακές πηγές εφοδιασμού με φυσικό αέριο από τη Ρωσία, τη Νορβηγία και τη Βόρειο Αφρική, η Ευρώπη αναζητά νέες προμήθειες μέσω του «νότιου διαδρόμου» που περιλαμβάνει τον «τέταρτο διάδρομο» από την Κασπία (από το Αζερμπαϊτζάν και πιθανώς το Τουρκμενιστάν μέσω Τουρκικού εδάφους και των αγωγών TANAP-TAP) και τον «πέμπτο διάδρομο» από την Ανατολική Μεσόγειο. Άρχισε δε να ψιθυρίζεται από τους προαγωγούς του έργου East Med, πίσω από τον οποίον κρύβονται τεράστια ιδιωτικά εμπορικά συμφέροντα, ακόμη και στο παρόν στάδιο της χρηματοδότησης μελετών από την Ευρωπαϊκή Ένωση ως έργου κοινού συμφέροντος, ότι το κόστος κατασκευής του έχει μειωθεί δραστικά στα $5 δις από $10-15 δις που υπολογιζόταν προηγουμένως. Ποτέ όμως δεν εξηγήθηκε πως και γιατί μειώθηκε το κόστος τόσο δραστικά. Ούτε αναλύθηκε πως θα προσπελαστούν τα τεράστια τεχνικά προβλήματα σε ορισμένα σημεία της υποθαλάσσιας διέλευσης.
Αλλά ακόμη και αν αγνοηθούν οι πιο πάνω παραδοχές δεν μπορούν να μην ληφθούν υπόψη οι γεωπολιτικές παράμετροι. Το κυριότερο σημείο είναι ότι δεν λαμβάνεται υπόψη η αντίδραση της Τουρκίας, η οποία επιμένει όπως τα κοιτάσματα φυσικού αερίου της Ανατολικής Μεσογείου διοχετευθούν με αγωγό μέσα από το έδαφος της στο πλαίσιο του στόχου της να καταστεί ενεργειακό κέντρο (energy hub). Αυτό θα σήμαινε πως οποιαδήποτε απεξάρτηση κερδίσει η ενεργειακή τροφοδοσία της Ευρώπης από τη Ρωσία θα μετατρεπόταν σε τουρκική εξάρτηση. Κατ΄ αρχήν η Τουρκία δεν θα επιτρέψει την κατασκευή του East Med εκτός αν εξαναγκαστεί από συνασπισμένες δυνάμεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπως η Γαλλία, η Γερμανία και η Ιταλία και υπάρξει στήριξη από τις ΗΠΑ. Βέβαια θα μπορούσε να προβληθεί η θέση ότι η Γαλλία και η Ιταλία θερίζουν σήμερα ότι έσπειραν το 1922 σε σχέση με τα σύγχρονα συμφέροντα τους όταν παρέδωσαν οπλισμό στην Τουρκία και βοήθησαν τον Κεμάλ Ατατούρκ να εκδιώξει τους Έλληνες και τους άλλους χριστιανικούς πληθυσμούς από την Μικρά Ασία.
Παραχώρησαν στους Τούρκους, εχθρούς τους κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, τόσους συντελεστές δυνητικής ισχύος όπως αμαχητί την Ανατολική Θράκη και τα στενά του Βοσπόρου / Δαρδανελίων, (τα οποία αποτελούν ένα από τα επτά περάσματα της γης (choke points) όπου μπορεί να παρεμποδιστεί η θαλάσσια μεταφορά πετρελαίου και φυσικού αερίου), ώστε μετέτρεψαν την Τουρκία στη δύναμη που είναι σήμερα. Από τότε, αργά ή γρήγορα η άνοδος της Τουρκίας ως ισχυρής στρατιωτικής δύναμης ήταν αναπόφευκτη. Η Ελλάδα αντί να διατηρεί την ισορροπία δυνάμεων παρέμεινε ουραγός με αποτέλεσμα να μην τολμά να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 ναυτικά μίλια, που αποτελεί δικαίωμα της το οποίο απορρέει από το Διεθνές Δίκαιο, λόγω του τουρκικού casus belli. Ούτε και έχει προβεί σε καθορισμό της ΑΟΖ της με συμφωνίες οριοθέτησης με την Κύπρο και την Αίγυπτο για τους ίδιους λόγους. Η ατολμία των Ελλήνων πολιτικών έχει καταποντίσει τη χώρα σε μια λιμνάζουσα κατάσταση.
Έχω αναλύσει σε άλλη αρθρογραφία καθώς και σε πανεπιστημιακή διατριβή πως ο αγωγός φυσικού αερίου East Med δεν συνιστά τη βέλτιστη εξαγωγική επιλογή για τα κυπριακά κοιτάσματα φυσικού αερίου. Η άριστη οικονομική και γεωπολιτική επιλογή είναι το Τερματικό Υγροποίησης Φυσικού Αερίου, όπως αναλύεται πιο κάτω .
5. Τα οφέλη του Κυπριακού Τερματικού Υγροποίησης Φυσικού Αερίου
Ένας Τερματικός Σταθμός υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ) στο Βασιλικό στην Κύπρο θα εξυπηρετούσε τόσο τα συμφέροντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και της ίδιας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Μια Μονάδα ΥΦΑ με έδρα την Κύπρο αποτελεί τη βέλτιστη επιλογή εκμετάλλευσης και εξαγωγής του φυσικού της αερίου αφού διασφαλίζει το ενεργειακό μέλλον της χώρας και την τροχιά ανάπτυξης της οικονομίας. Ταυτόχρονα θα προσδώσει στην οικονομία μία σημαντική βιομηχανική βάση γύρω από την οποία θα συγκεντρωθεί μια πλειάδα από υποστηρικτικές παραγωγικές μονάδες και υπηρεσίες.
Ένα Τερματικό ΥΦΑ δύο συστοιχιών είναι πλήρως δικαιολογημένο, εφόσον η πρόσφατη ανακάλυψη του κοιτάσματος της Καλυψώς στο θαλασσοτεμάχιο 6 έχει ανεβάσει τα αποθέματα φυσικού αερίου της Κύπρου στα 12 περίπου ΤΚΠ συμπεριλαμβανομένων των υφιστάμενων 4,5 ΤΚΠ αποθεμάτων της Αφροδίτης (τεμάχιο 12).
Tα σχόλια αντιπροσωπεύουν την προσωπική γνώμη των συγγραφέων τους και όχι αυτή του Sigmalive.com
