Ακολουθήστε μας

Γενικά θέματα

Syriza : « Un grain de sable dans l’engrenage »

Δημοσιεύτηκε

στις

Eric Toussaint interviewé par Benito Perez (quotidien Le Courrier à Genève)
Toussaint SyrizaEric Toussaint • Spécialiste des dettes publiques, l’ancien
conseiller économique de gouvernements progressistes sud-américains
analyse pour « Le Courrier » les débuts de Syriza à la tête de l’État
grec.
Eric Toussaint a les traits tirés par une semaine éprouvante.
L’esprit demeure pourtant clair et l’enthousiasme intact : la victoire
de Syriza aux législatives grecques a ouvert une de ces parenthèses où
l’Histoire s’accélère et s’écrit soudain sous nos yeux.

Politologue
rompu aux questions économiques, le fondateur et porte-parole du Comité
pour l’annulation de la dettedu
tiers-monde (CADTM) est un observateur-clé de la bataille qui s’est
engagée entre la Grèce et ses créanciers, principalement les Etats du
Nord de l’Europe. En atteste l’intérêt soulevé par ses interventions
samedi, à Genève, lors de la Journée de réflexion sur l’économie,
organisée par Le Courrier. Ancien conseiller du gouvernement équatorien
et du président du Paraguay (Fernando Lugo), le Belge a également été
approché par Syriza. En attendant une éventuelle implication, Eric
Toussaint ne met pas la langue dans sa poche et observe l’expérience
grecque avec un œil bienveillant mais critique. 

Comment jugez-vous les premiers pas du gouvernement de Syriza sur le plan économique ?

Eric Toussaint : Les premières
mesures reviennent sur une série de politiques injustes, impopulaires et
néfastes pour le pays. Très concrètement, le gouvernement a octroyé la
gratuité de l’électricité aux 300000 ménages qui étaient sans courant ;
rétabli le salaire minimum légal à son niveau antérieur (751euros),
réengagé 3500travailleurs licenciés ; dissous l’organe créé par la Troïka pour
gérer les privatisations ; renoncé à la vente des ports du Pirée et de
Thessalonique… En somme, le gouvernement a montré qu’il respecterait le
mandat confié par la population grecque. On ne peut que s’en réjouir. 

La composition du gouvernement, avec la nomination de Yanis
Varoufakis au poste-clé des Finances, est-elle conforme à cet état
d’esprit ?

Pour ma part, je regrette qu’il n’y ait que des hommes parmi les dix
« super-ministres », même si plusieurs femmes figurent à des
vices-ministères importants. Sur le plan économique, si Varoufakis
occupe le devant de la scène, l’homme-clé est [le vice-premier ministre]
Yannis Dragasakis, qui appartient plutôt au secteur modéré de Syriza.
Ce gouvernement est le produit de savants équilibres. De mon côté, je
relèverais la présence très importante de Giorgos Katrougalos, chargé de
la Réforme administrative, celui-là même qui vient d’annoncer la
réembauche des personnes licenciées. Ce juriste est à l’origine, avec
nous, de l’Initiative pour un audit citoyen de la dette grecque ! 

La nomination de Panos Kammenos à la Défense et l’alliance de
Syriza avec son parti de droite AN.EL rend toutefois plus difficile
l’application d’autres promesses électorales, dont la volonté de faire
payer l’Église et d’amaigrir la vache sacrée qu’est l’armée.

Oui. Ce sont deux concessions préoccupantes. Depuis un an et demi,
Alexis Tsipras multiplie les déclarations positives sur l’Eglise, sur
son rôle pour penser les blessures sociales causées par l’austérité. Il
en oublie de rappeler la nécessité, pour ce gros propriétaire foncier,
de contribuer davantage aux finances publiques.
Quant à la présence de Kammenos à la Défense, elle est bien sûr un
message à l’armée : Syriza n’y touchera pas. Or le budget militaire grec
est, proportionnellement, l’un des plus importants de l’Union
européenne. L’Allemagne et la France, qui fournissent principalement
l’armée grecque, ont d’ailleurs veillé à ce que les gouvernements
successifs limitent dans ce domaine leurs efforts d’austérité. Cela dit,
Kammenos a été flanqué d’un garde-fou en la personne du vice-ministre
Costas Ysichos, un Gréco-Argentin, ancien de la guérilla des Montoneros,
situé à la gauche de Syriza.
Je relèverais aussi que, malgré la présence en son sein d’un parti
aux relents racistes, le gouvernement a immédiatement décidé l’octroi de
la nationalité grecque aux enfants de migrants nés ou ayant grandi au
pays. C’est important dans le contexte grec, alors que le précédent
gouvernement avait fait vibrer la corde xénophobe. Syriza montre ici que
l’alliance avec AN.EL s’arrête aux questions économiques et qu’elle
n’en fera pas payer le prix aux migrants. 

Sur la question centrale de la dette, des voix à Syriza prônent un moratoire sur les remboursements, qui devraient être indexés sur la croissance.
Si c’est le cas, c’est déjà une évolution de la position grecque,
probablement due aux réactions très vives et très négatives de
différents personnages clés de la zone euro, ceux-ci laissant au mieux
entrevoir un rééchelonnement des remboursements… La suspension de
paiement, tout comme l’audit de la dette, font en effet partie des armes
envisagées publiquement par Syriza, mais uniquement en second recours.
La stratégie première du gouvernement est de réclamer une négociation et
de convoquer une conférence internationale sur toutes les dettes. Il y a
aussi la volonté de placer le débat au cœur des institutions
européennes, en rejetant l’illégitime Troïka (Banque centrale, FMI, UE). 

Les fronts paraissent donc figés. Jeu de dupes pour faire monter les enchères ou dialogue impossible ?
Je penche pour la seconde option. Syriza propose deux choses
élémentaires : on maintient l’équilibre budgétaire – ce dont peu de
gouvernements européens peuvent se vanter – mais nous répartissons
différemment les charges, allégeant celles qui pèsent sur les victimes
de la crise, et alourdissant celles des gagnants. Deux : on négocie
l’allègement de la dette. Or, pour les dirigeants européens, la dette
est l’instrument pour imposer les mesures néolibérales de l’ajustement
structurel que Syriza a justement décidé de stopper. Aucun compromis ne
paraît donc possible. A la limite, si Syriza avait dit : ‘nous
continuons le modèle néolibéral mais vous allégez la dette’, l’UE aurait
peut-être accepté. En fait, l’Europe exige que Tsipras renie sa parole.
Probablement lui a-t-on dit : ‘Regardez Hollande, il l’a bien fait
avant vous, faites comme tout le monde, comportez vous normalement et
suivez la voie tracée’…
L’élément important de cette semaine, c’est que Syriza a d’ores et
déjà mis un grain de sable dans l’engrenage et ça, c’est décisif. 

De quelles armes disposent chaque camp pour remporter ce bras-de-fer inévitable ?

L’arme de Syriza : suspendre les remboursements

Les chiffres illustrent le défi posé en 2015. La Grèce doit
rembourser 21 milliards d’euros en plusieurs fois, les principales
échéances étant en mars et en juillet-août. Il était prévu, par l’ancien
gouvernement et par la Troïka, que cette dernière prête l’argent
nécessaire pour que la Grèce honore ces remboursements à condition de
poursuivre les privatisations et le reste du plan d’austérité.
Dans cette situation, l’arme de Syriza est simple : suspendre le
paiement. Ensuite, à mon sens, le gouvernement grec devrait créer une
commission d’audit pour déterminer quelles créancessont
légitimes et doivent être remboursées. L’audit peut donner des
arguments en droit pour fonder une suspension du remboursement voire
d’une répudiation de dettes illégales, c’est-à-dire contractées sans
respecter l’ordre interne du pays ou les traités internationaux.
J’ai trouvé une disposition réglementaire de l’UE adoptée en 2013 qui
contraint tout pays sous ajustement structurel à auditer sa dette, afin
d’expliquer pourquoi celle-ci atteint de tels montants et
éventuellement de repérer des irrégularités. 

Comment une dette contractée volontairement par un gouvernement démocratique peut-elle être illégitime ?
Principalement par le fait que ces prêts ont été octroyés à des
conditions abusives. On a obligé la Grèce à mener des politiques de
contre-réforme sociale qui violaient un certain nombre de droits, ainsi
qu’une politique d’austérité qui a détruit l’économie et rendu
impossible le remboursement. On peut aussi démontrer que le gouvernement
a agi illégalement au profit d’intérêts particuliers, ce qui rendrait
la transaction nulle. Un audit de la dette grecque est facile à
réaliser : 80% de celle-ci est aux mains de la Troïka et remonte au plus
tôt à 2010. 

Vous l’avez dit, la majorité des créances grecques sont
depuis lors en mains publiques européennes. N’est-ce pas injuste de
faire payer le contribuable européen ?

Les parlements de ces pays ont accepté ces prêts sous des prétextes
mensongers. On disait : ‘il faut sauver la Grèce’, ‘aider les pauvres
retraités grecs’, alors qu’en réalité, les gouvernements français,
allemand, belge avaient été sollicités par leurs banques, inquiètes de
voir la Grèce ne plus être en mesure de rembourser leurs prêts à haut
risque et à très haut taux. L’objectif de Merkel et Sarkozy était de
permettre à leurs banques de se désengager sans dommages, tout en
profitant d’imposer des mesures antisociales et des privatisations. En
réalité, il ne s’agissait pas de sauver les retraites grecques mais bien
de les réduire ! En conséquence, si l’opération a servi à sauver les
banques créancières, les gouvernements n’ont qu’à prélever le coût de
l’annulation des dettes par un impôt sur ces établissements.

En réalité, les sommes en jeu ne sont pas si importantes pour l’UE.
L’absence de réaction des bourses internationales montre bien qu’il n’y a
pas de risque systémique. Le blocage actuel est davantage une question
idéologique. Le risque, pour l’UE, est de créer un précédent, d’un pays
qui pourrait rester dans l’Union sans appliquer les politiques
néolibérales. Faire échouer Syriza est un message envoyé aux électeurs
chypriotes, portugais, irlandais ou espagnols. En particulier à ces
derniers, qui pourraient être tentés par un vote Podemos dans quelques
mois. 

Concrètement, une suspension du remboursement des créances
signifierait l’arrêt des versements européens et l’explosion, pour la
Grèce, des taux d’intérêts sur les marchés de capitaux. L’État
pourrait-il manquer de liquidités ?

Non. Rien n’indique que le budget ne serait plus à l’équilibre, dès
lors, la Grèce n’a pas besoin de fonds qui iraient de toute façon au
remboursement. Quant à la part des financements grecs obtenus sur les marchés
financiers, elle est minime. De toute façon, ces taux ont déjà explosé
depuis huit jours, alors même que la suspension n’est pas actionnée. 

Quelles sont les armes à disposition de l’UE pour étrangler la Grèce ?
Les banques grecques vont très mal, d’autant plus mal que leurs
propriétaires organisent leur décapitalisation comme on l’a vu en bourse. Or ces banques reçoivent des prêts de la Banque
centrale européenne (BCE) pour leur assurer des liquidités. Je pense
que la BCE pourrait bloquer ces prêts au risque de voir le système
bancaire grec s’effondrer. Face à cela, la Grèce devra agir rapidement,
exproprier les propriétaires des établissements et les transformer en
service public. Mais cela impliquerait une radicalisation du projet de
Syriza. 

Le gouvernement grec peut-il espérer de vrais soutiens internationaux ?
Des mouvements sociaux, oui ! On l’a vu ces dernières semaines, de
nombreux mouvements qui n’avaient jamais appelé à voter pour un parti
ont franchi le pas ! Ce soutien, notamment au sein des grands pays de
l’UE, peut être très important. Si de grands syndicats allemands comme
DGB ou Verdi soutenaient ouvertement Syriza et disaient au gouvernement
SPD-CDU ‘bas les pattes de la Grèce’, ça pourrait peser. Au niveau des
États, hors de l’UE, on peut aussi imaginer que des gouvernements
soutiennent la Grèce dans une optique opportuniste, je pense notamment à
la Russie. Si elle venait à prêter quelques milliards à des taux très
bas sans poser de conditions, cela pourrait aider la Grèce. Bien sûr, je
préfèrerais que ce soient d’autres gouvernements. Il y a dix ans, Hugo
Chávez en aurait certainement pris l’initiative. Mais aujourd’hui le
Venezuela n’en a plus la capacité financière. 

Une question agite beaucoup les économistes : la rupture
préconisée par Syriza est-elle possible ou non sans sortir de l’euro ?
Qu’en pensez-vous ?

“Tout ça pour réguler un peu le capitalisme ?!”

Eh bien, on va voir ! Syriza a une très bonne formule : ‘aucun
sacrifice pour l’euro’, car ça n’en vaut pas la peine. Syriza ne prendra
l’initiative de quitter la zone euro que contraint, car la majorité des
Grecs demeure attachée à la monnaie unique. De plus, une sortie
n’aurait d’intérêt qu’en cas de nationalisation des banques et de
contrôle strict des mouvements de capitaux, ce qui explique des
réticences dans l’aile la moins radicale de Syriza. Plus généralement,
une telle décision augmenterait le niveau de conflictualité avec
l’Europe.
L’intérêt, pour le gouvernement, serait de pouvoir s’endetter dans
une nouvelle monnaie nationale auprès de sa Banque nationale. A
condition bien sûr que la population garde confiance dans ce « nouveau
drachme ». On pourrait aussi imaginer une réforme monétaire
redistributrice, avec un taux de change différencié selon le volume de
la transaction, afin de favoriser les moins riches. Cela a déjà été
fait, par exemple en Belgique juste au lendemain de la seconde guerre
mondiale, et permet aussi de lutter contre l’inflation (voir encadré « Réforme monétaire redistributive »).
En revanche, une dévaluation pour
rendre les exportations grecques plus attractives serait risquée pour
le pouvoir d’achat des Grecs. Et ce serait rester dans la même logique
de compétitivité. 

Les pays de la zone euro n’ont, eux, aucun intérêt à expulser la Grèce.
Non, si ce n’est peut-être comme une punition politique. Pour montrer
ce qu’il en coûte de se révolter… Mais il n’existe aucun mécanisme
légal pour le faire ! 

Dans le contexte actuel, les mesures du gouvernement de
Syriza sont courageuses, mais elles consistent quand même principalement
à des retours à une situation antérieure pas vraiment très
progressiste. Il y a aussi cet appel à un New Dealeuropéen. Quel est, au fond, le projet politique de Syriza ?

Franchement, je me pose la même question. Mais le calendrier est tel,
qu’on va le savoir dès les prochains moins. Jusqu’à présent, l’option
était de revenir à un peu d’État social. On est encore loin de revenir à
la situation précédente ! Au-delà de Syriza, ma préoccupation est que
la gauche radicale européenne n’envisage plus une alternative de pouvoir
hors du cadre d’un capitalisme réglementé. Certes, le rapport de force
n’est pas bon et la restauration de droits sociaux est déjà une avancée.
Mais il y a eu tant de sacrifice ! Le capitalisme a montré si
clairement là où il nous menait, qu’il y a de quoi donner une chance à
un projet émancipateur ou socialiste, appelons-le comme on veut, du
moment qu’il mette fin à l’injustice sociale et que la population
participe directement aux choix politiques et économiques de la société.
Je trouverais regrettable que toutes ces souffrances, tous ces efforts
ne débouchent que sur du capitalisme un peu régulé. Évidemment, il faut
mener ces transformations avec l’accord de la population, à son rythme.
Syriza a été élu pour remettre un peu de justice sociale, pas sur un
programme d’émancipation. Mais pour entraîner la population, il faut
pouvoir lui présenter un projet, une perspective. Et en ce domaine, il y
a un vrai déficit de réflexion et d’élaboration. 

Réforme monétaire redistributive |1|
Une
redistribution des richesses peut également être réalisée par le biais
d’une réforme monétaire appropriée. Sans développer ici, on peut
s’inspirer de la réforme monétaire réalisée après la Seconde Guerre
mondiale par le gouvernement belge ou, à un autre coin de la planète et à
une autre époque, par les autorités nicaraguayennes en 1985. Elle vise à
opérer une ponction notamment sur les revenus de ceux et celles qui se
sont enrichis sur le dos des autres. Le principe est simple : il s’agit,
lors d’un changement de monnaie, de ne garantir la parité automatique
entre l’ancienne et la nouvelle monnaie (un ancien euro contre un
nouveau drachme par exemple) que jusqu’à un certain plafond.
Au-dessus de ce plafond, la somme excédentaire doit être placée sur
un compte bloqué et son origine, justifiée et authentifiée. En principe,
ce qui excède le plafond fixé est changé à un taux moins favorable (par
exemple : deux anciens euros contre un nouveau drachme) ; en cas
d’origine délictueuse avérée, la somme peut être saisie. Une telle
réforme monétaire permet de répartir une partie de la richesse de
manière plus juste socialement. Un autre objectif de la réforme est de
diminuer la masse monétaire en circulation de manière à lutter contre
des tendances inflationnistes. Pour qu’elle soit efficace, il faut avoir
établi un contrôle strict sur les mouvements de capitaux et sur les
changes.
Voici un exemple (bien sûr les barèmes indiqués peuvent être
largement modifiés après une étude sérieuse de la répartition de
l’épargne liquide des ménages et l’adoption de critères rigoureux) :
1€ s’échangerait contre 1 Drachme nouveau jusque 200.000 €
1€ = 0,7 Drachme nouveau entre 200.000 et 250.000 €
1€ = 0,6 Drachme nouveau entre 250.000 et 350.000 €
1€ = 0,5 Drachme nouveau entre 350.000 et 500.000 €
1€ = 0,4 Drachme nouveau entre 500.000 et 600.000 €
1€ = 0,2 Drachme nouveau au dessus de 600.000 €
1€ = 0,1 Drachme nouveau au dessus d’un million d’euros
Si un foyer a 200.000 € en liquide, il obtient en échange 200.000 Drachmes nouveaux
S’il a 250.000 €, il obtient 200.000 + 35.000 = 235.000 Drachmes nouveaux (D.n.)
S’il a 350.000 €, il obtient 200.000 + 35.000 + 60.000 = 295.000 D.n.
S’il a 500.000 €, il obtient 200.000 + 35.000 + 60.000 + 75.000 = 370.000 D. n.
S’il a 600.000 €, il obtient 200.000 + 35.000 + 60.000 + 75.000 + 40.000 = 415.000 D.n.
S’il a 1 million €, il obtient 415.000 + 80.000 = 495.000 D.n.
S’il a 2 millions €, il obtient 415.000 + 80.000 + 100.000 = 595.000 D.n.

mondialisation

Γενικά θέματα

Δυσοίωνα μηνύματα για τη λειψυδρία! Αντιμέτωποι με δυσμενείς καταστάσεις – Συναγερμός για να προστατευθούν ζωές

Η κλιματική αλλαγή καθιστά πιο ακανόνιστο τον κύκλο του νερού, προειδοποίησε ο ΟΗΕ.

Δημοσιεύτηκε

στις

από τον

Νερό: Έκθεση του ΟΗΕ εκπέμπει SOS για την ξηρασία παγκοσμίως λόγω της κλιματικής αλλαγής αλλά και άλλων σημαντικών παραγόντων. 

Αυτή τη στιγμή 3,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι έχουν ανεπαρκή πρόσβαση στο νερό τουλάχιστον ένα μήνα το χρόνο και ο αριθμός τους αναμένεται ότι μέχρι το 2050 θα έχει ξεπεράσει τα 5 δισεκατομμύρια

Οι έντονες ξηρασίες και οι ακραίες πλημμύρες, που όσο περνάει ο καιρός γίνονται και περισσότερες, αποτελούν μια «πρόγευση» των επερχόμενων εξελίξεων, καθώς η κλιματική αλλαγή καθιστά πιο ακανόνιστο τον κύκλο του νερού, προειδοποίησε ο ΟΗΕ.

Τα ποτάμια κατέγραψαν πέρυσι ένα επίπεδο ξηρασίας άνευ προηγουμένου εδώ και 33 χρόνια, σύμφωνα με νέα έκθεση του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού (ΠΜΟ, WMO, OMM), μια υπηρεσία του ΟΗΕ.

«Στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής, το νερό μας δίνει μια πρόγευση των επερχόμενων εξελίξεων», εκφράζει την ανησυχία της σε ανακοίνωση η γενική γραμματέας του ΠΜΟ Σελέστ Σάουλο. «Τα σημάδια συναγερμού πολλαπλασιάζονται: παρακολουθούμε ένα παροξυσμό ακραίων βροχοπτώσεων, πλημμυρών και ξηρασιών, που επιβαρύνουν πολύ τις ζωές, τα οικοσυστήματα και τις οικονομίες», παρατηρεί.

Αντιμέτωποι με δυσμενείς καταστάσεις

Καθώς η χρονιά 2023 ήταν η πιο ζεστή που έχει καταγραφεί ποτέ, οι αυξημένες θερμοκρασίες και η γενικευμένη εξασθένηση των βροχοπτώσεων συνέβαλαν σε παρατεταμένες ξηρασίες.

Οι πλημμύρες ωστόσο πολλαπλασιάστηκαν: τα ακραία υδρολογικά φαινόμενα ευνοήθηκαν όχι μόνο από φυσικούς κλιματικούς παράγοντες, κυρίως τη μετάβαση από τις συνθήκες Λα Νίνια σε ένα επεισόδιο Ελ Νίνιο στα μέσα του 2023, αλλά επίσης από την ανθρώπινης προέλευσης κλιματική αλλαγή, αναφέρει ο ΠΜΟ.

«Η άνοδος της θερμοκρασίας επιτάχυνε τον υδρολογικό κύκλο, ο οποίος έγινε επίσης πιο ακανόνιστος και λιγότερο προβλέψιμος», εξηγεί η Σάουλο.

Οι συνέπειες είναι πολλαπλές: «Μια πιο ζεστή ατμόσφαιρα που μπορεί να περιέχει περισσότερη υγρασία, η άνοδος της θερμοκρασίας του κλίματος αυξάνει τον κίνδυνο ισχυρών βροχοπτώσεων» ενώ «παραλλήλως η επιτάχυνση της εξάτμισης και της ξήρανσης των εδαφών επιδεινώνει τις ξηρασίες».

Κατά συνέπεια, «βρισκόμαστε αντιμέτωποι με όλο και πιο δύσκολες καταστάσεις, όπου το νερό είναι είτε υπερβολικά άφθονο είτε ανεπαρκές».

Αυτή τη στιγμή 3,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι έχουν ανεπαρκή πρόσβαση στο νερό τουλάχιστον ένα μήνα το χρόνο και ο αριθμός τους αναμένεται ότι μέχρι το 2050 θα έχει ξεπεράσει τα 5 δισεκατομμύρια, σύμφωνα με τον ΟΗΕ. Η έκθεση δείχνει ότι τα ύδατα περίπου του 50% των ποταμών του πλανήτη ήταν πέρυσι λιγότερα από το κανονικό.

Οι παγετώνες βρίσκονται επίσης στη γραμμή του μετώπου της ανόδου της θερμοκρασίας του κλίματος: σύμφωνα με προκαταρκτικά δεδομένα για την περίοδο από το Σεπτέμβριο 2022 ως τον Αύγουστο 2023, έχασαν πάνω από 600 γιγατόνους νερού, απώλεια που είναι η χειρότερη σε 50 χρόνια παρατηρήσεων.

«Το λιώσιμο των πάγων και των παγετώνων απειλεί τη μακροπρόθεσμη υδροδοτική ασφάλεια εκατομμυρίων ανθρώπων. Εντούτοις δεν λαμβάνουμε τα επείγοντα μέτρα που επιβάλλονται», κρούει τον κώδωνα του κινδύνου η γενική γραμματέας του ΠΜΟ.

Συναγερμός για να προστατευθούν ζωές

Ο οργανισμός ζητάει να κηρυχθεί από νωρίς συναγερμός για όλους ώστε να προστατευθούν οι ζωές και τα μέσα επιβίωσης που συνδέονται με το νερό και καλεί να βελτιωθούν οι γνώσεις και ο διαμοιρασμός των δεδομένων για τις πηγές νερού.

«Δεν μπορούμε να διαχειριστούμε ένα πρόβλημα, αν δεν μετρήσουμε την έκτασή του», υπογραμμίζει η Σάουλο.

Συνέχεια ανάγνωσης

Γενικά θέματα

Γιάννος Χαραλαμπίδης στη Σημερινή: Μήλον της Έριδος η Κύπρος για την ασφάλεια Τουρκίας – Ισραήλ

Τα «Ταϊφούν» περιπολούν για την ασφάλεια του Ισραήλ και αναχαιτίζουν πυραύλους του Ιράν από τον τουρκικό εναέριο χώρο στην περιοχή της Αλεξανδρέττας και στη Συρία, όπου υπάρχουν στόχοι της Χεζμπολάχ

Δημοσιεύτηκε

στις

από τον

ΠΗΓΗ: ΣΗΜΕΡΙΝΗ

Η Μέση Ανατολή είναι στις φλόγες και, μετά την επίθεση των Ιρανών με βαλλιστικούς πυραύλους σε βάρος του Ισραήλ, ξεκίνησε επίθεση των Ισραηλινών στον Βόρειο Λίβανο, ενώ αναμένονται και τα αντίποινα σε βάρος της Τεχεράνης.

Γράφει ο Γιάννος Χαραλαμπίδης

Τα «Ταϊφούν» περιπολούν για την ασφάλεια του Ισραήλ και αναχαιτίζουν πυραύλους του Ιράν από τον τουρκικό εναέριο χώρο στην περιοχή της Αλεξανδρέττας και στη Συρία, όπου υπάρχουν στόχοι της Χεζμπολάχ

Τουρκία και Ακρωτήρι

Η Τουρκία επιχαίρει από την κατατριβή του Ισραήλ και του Ιράν. Μπορεί μεν ο Ερντογάν να χαρακτηρίζει τον Νετανιάχου ως εγκληματία πολέμου, αλλά συνεργάζεται με τους Βρετανούς και δη με τα μαχητικά «Ταϊφούν», που επιχειρούν από τις Βάσεις Ακρωτηρίου και:

1) Περιπολούν από τον κόλπο της Αλεξανδρέττας εντός του τουρκικού εναέριου χώρου, με την άδεια της Άγκυρας, προς τη Συρία, όπου υπάρχουν στόχοι της Χεζμπολάχ, καθώς και προς το Ιράκ. 2) Συμμετέχουν στις αναχαιτίσεις των ιρανικών πυραύλων και drones στις επιθέσεις, που δέχεται το Ισραήλ από το Ιράν και συλλέγουν πληροφορίες. 3) Καμιά αμφιβολία δεν υπάρχει για τη συνεργασία των Βάσεων με τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις όταν ενεργούν τα «Ταϊφούν» είτε για επιτήρηση είτε για να προστατεύσουν με οποιονδήποτε τρόπο το Ισραήλ. Ή για να στραφούν σε βάρος της Χεζμπολάχ.

Τόσο οι Βάσεις Ακρωτηρίου όσο και του Αγίου Νικολάου είναι στρατηγικής σημασίας, διότι από τις μεν πρώτες, εκτός των άλλων, ενεργούν ακόμη τα θρυλικά κατασκοπευτικά U2 ως συμπληρωματικά των δορυφόρων, στις δε δεύτερες υπάρχει το Έχελον ως κέντρο συλλογής και επεξεργασίας πληροφοριών. Εκ των πραγμάτων, η Κύπρος, λόγω Βάσεων, τελεί υπό καθεστώς απειλής. Χωρίς να διαθέτει αξιόπιστη εναέρια αποτροπή, αφού οι ρωσικοί TOR-M1 και BUK μερικώς μπορούν να επιχειρήσουν. Ακόμη και αν στραφούν για ν’ αποκρούσουν την ιρανική απειλή ή αυτήν της Χεσμπολάχ, δεν θα μπορούν να καλύπτουν την όποια τουρκική επί της οποίας είναι προσαρμοσμένα τα συστήματα αυτά. Λόγω του κενού που υπάρχει στην αεράμυνα είχε κλείσει η αγορά του αντιαεροπορικού συστήματος BARAK με πυραύλους 35, 70 και 150 χιλιομέτρων. Η κυπριακή Κυβέρνηση αγόρασε το BARAK με πυραύλους των 70 χιλιομέτρων. Με τον πόλεμο στη Γάζα και στον Λίβανο, η παράδοση του συστήματος δεν είναι βέβαιο εάν θα καθυστερήσει ή όχι. Ούτως ή άλλως, η Κυπριακή Δημοκρατία μετά την άρση του εμπάργκο στο στρατιωτικό υλικό από τις ΗΠΑ θα ήταν δυνατό να ζητήσει ακόμη και «Πάτριοτ» ή άλλα σχετικά οπλικά συστήματα αεράμυνας από ευρωπαϊκά κράτη. Επί του παρόντος, τόσο η αεράμυνα των Βάσεων όσο και της Κύπρου ολόκληρης στηρίζεται στον πολεμικό στόλο των ΗΠΑ και των συμμάχων τους, που βρίσκονται στ’ ανοιχτά της Κύπρου. Ως εκ τούτου, θα ήταν μέγα πλήγμα εάν επέτρεπαν ή στη Χεζμπολάχ ή στο Ιράν να κτυπήσει τις Βρετανικές Βάσεις. Εκ των πραγμάτων, η Κύπρος λόγω Βάσεων καλύπτεται, όπως είχαμε ήδη γράψει από την αρχή της κρίσης, κάτω από την Ατσάλινη Αεράμυνα των ΗΠΑ.

Το μήλον της Έριδος

Η Τουρκία δεν είναι άμεσα εμπλεκόμενη στις συγκρούσεις στη Γάζα και στον Λίβανο, όμως υπάρχει μια πολεμική ρητορική που εγείρει το εξής ερώτημα: Μπορεί ή όχι η Τουρκία να κτυπήσει το Ισραήλ, όπως αρχικά απειλούσε ο Τούρκος Πρόεδρος, ο οποίος, όμως, μετά τις τελευταίες εξελίξεις, εμφανίζεται ως να τελεί υπό την απειλή του «σιωνιστικού επεκτατισμού», όπως ισχυρίζεται;

Σε αυτό το παιχνίδι, η Κύπρος καθίσταται γεωστρατηγικό και γεωπολιτικό μήλον της Έριδος, αφού:

1) Αποτελεί το νότιο τμήμα της νήσου, τη μοναδική έξοδο, που διαθέτει το Ισραήλ, λόγω της έλλειψης στρατηγικού βάθους, που είναι περικυκλωμένο από τους Άραβες και την Τουρκία. Άρα ο άξονας προς τη Σούδα μέσω Κύπρου είναι ζωτικός χώρος όχι μόνο για το Ισραήλ, αλλά και για τις ΗΠΑ και τους ΝΑΤΟϊκούς συμμάχους τους. Απόδειξη τούτου συνιστά η συγκέντρωση του 6ου στόλου ως αποτέλεσμα της κρίσης στη Μέση Ανατολή.

2) Αποτελεί ασπίδα και εμφανίζεται ως το αβύθιστο για την Τουρκία αεροπλανοφόρο, καθώς και αναπόσπαστο τμήμα της «Γαλάζιας Πατρίδας».

3) Αποτελεί ασπίδα για την Τουρκία από επιθέσεις που θα ήταν δυνατό να δεχτεί μέσω Κύπρου, εξ ου και η άρνησή της να δεχθεί την παρουσία ελληνικού στρατού και οι διαμαρτυρίες για την όποια στρατιωτική συνεργασία της Κύπρου με το Ισραήλ. Είναι όμως και για το Ισραήλ ασπίδα.

Γιατί;

Διότι, ουδόλως θα ήθελε το Ισραήλ:

Α) Να πέσει η Κύπρος στον πλήρη έλεγχο της Τουρκίας και δη μέσω μιας ομοσπονδιακής ή συνομοσπονδιακής λύσης, με τον πλήρη γεωπολιτικό έλεγχο του νησιού από την Άγκυρα.

Β) Να εγκατασταθούν στην Κύπρο τουρκικά πυραυλικά συστήματα, που θα στοχεύουν το Ισραήλ.

Τα πλεονεκτήματα του Ισραήλ

Το ερώτημα εάν μπορεί να κτυπήσει και να κάνει πόλεμο η Τουρκία με το Ισραήλ απαντάται ως εξής: Η Άγκυρα έχει τη δυνατότητα: 1) Να διενεργήσει επίθεση με την αεροπορία της ή με τη συσσώρευση στόλου. 2) Να κτυπήσει με πυραύλους και δη «Ταϊφούν» με βεληνεκές της τάξης των 600 χιλιομέτρων, όταν αυτά θα είναι επιχειρησιακά διαθέσιμα (αυτά εισήλθαν ήδη σε γραμμή παραγωγής από τον Μάιο του 2023 ).

Όμως η οποιαδήποτε τουρκική επίθεση: Α) Βρίσκεται σε αντίθεση με τα συμφέροντα των ΗΠΑ, που θέτουν υπό την προστασία τους και τον 6ο Στόλο το Ισραήλ, οπότε δεν θα επιτρέψουν στην Τουρκία μια τέτοια δράση. Β) Οτιδήποτε διενεργηθεί από αέρος, είτε είναι από μαχητικά είτε από πυραυλικά συστήματα, θα ήταν δυνατό να αντιμετωπιστεί επιτυχώς από το Ισραήλ είτε με τους arrow και με το “iron dome” είτε με τα πλοία των συμμαχικών δυνάμεων και δη των ΗΠΑ, καθώς και με την ισραηλινή αεροπορία, η οποία υπερτερεί της τουρκικής.

Πύραυλοι και Τεχνητή Νοημοσύνη

Από την άλλη πλευρά το Ισραήλ υπερέχει στην αεροπορία και στα πυραυλικά συστήματα. Στην αεροπορία, εκτός των F-15 και F-16, διαθέτει και τα F-35, οπότε μπορεί να δράσει αναλόγως και με βάθος πυρός. Συν του ότι: i) Τα ισραηλινά F-35 είναι τα μόνα των οποίων οι υπολογιστές και λοιπά συστήματα δεν βρίσκονται κάτω από τον έλεγχο των ΗΠΑ. ii) Η Τουρκία έχει πρόβλημα με την αεράμυνά της επί του παρόντος. Εξ ου και η αγορά των S-400, χωρίς όμως να παρέχει πλήρη κάλυψη, καθώς και η απόφαση που λήφθηκε στις 6.8.2024 για την κατασκευή του τουρκικού “iron dome”. iii) Το Ισραήλ διαθέτει αριθμό επιθετικών πυραύλων μέσου και μακρούς βεληνεκούς, από τους LORA με βεληνεκές 280 χιλιόμετρα ώς τους Jericho – 3 (Ιεριχώ) με βεληνεκές μεταξύ των 4,800 χλμ και 6,500 χιλιομέτρων. iv) Καμιά αμφιβολία δεν υπάρχει ότι το Ισραήλ υπερέχει στους τομείς του κυβερνοχώρου και της Τεχνητής Νοημοσύνης (πάσης φύσεως drones).

Ζώνες ασφαλείας και περιφερειακές δυνάμεις

Υπό αυτές τις συνθήκες και λαμβανομένου υπόψη ότι οι δυο χώρες δεν έχουν σύνορα, το πλεονέκτημα ανήκει στο Ισραήλ. Και όχι στην Τουρκία, η οποία στηρίζει τόσο τη Χαμάς όσο και τη Χεζμπολάχ, διότι θέλει την κατατριβή του Ισραήλ. Η Άγκυρα βολεύεται από το οπλοστάσιο και δη τους πυραύλους της Χεζμπολάχ, των οποίων το βεληνεκές καλύπτει και την Κύπρο. Εξ ου και οι απειλές του μ. Χασάν Νασράλα, ότι η Κύπρος ήταν εν δυνάμει στόχος λόγω των στρατιωτικών της σχέσεων με το Ισραήλ. Ήταν μια απειλή «made in Turkey», στη λογική του “proxy war”. Η εξουδετέρωση του οπλοστασίου της Χεσμπολάχ από το Ισραήλ είναι προς όφελος της Κύπρου, αλλά όχι προς όφελος του Ιράν και της Τουρκίας, η οποία δεν θέλει την εδραίωση του Ισραήλ στην περιοχή και την εξάλειψη των τρομοκρατικών απειλών. Δεν θα ήθελε να δει ούτε τον τερματισμό της σύγκρουσης μεταξύ Ιράν και Ισραήλ, διότι η κατατριβή των δυο χωρών, που συνιστούν περιφερειακές δυνάμεις, είναι για ευνόητους λόγους προς όφελος της Άγκυρας, η οποία εδραιώνεται και στην περιοχή της Συρίας, χωρίς ταυτοχρόνως να επιθυμεί τη δημιουργία ζώνης ασφαλείας στον Βόρειο Λίβανο. Πώς όμως θα ασκήσει κριτική στο Ισραήλ, όταν κατέχει την Κύπρο και όταν έχει ήδη υπό κατοχή τμήμα της Συρίας στη λογική της ζώνης ασφαλείας;

Οι θαλάσσιες οδοί…

Η Τουρκία ελέγχει την περιοχή από τη Μαρμαρίδα ώς την Αλεξανδρέττα στην πρακτική της τουρκικής λίμνης ως τμήμα της «Γαλάζιας Πατρίδας» με μια σειρά από ναυτικές και αεροπορικές Βάσεις στα παράλιά της (Ντάλαμα, Μερσίνα, Άδανα, κ.λπ) και την Κύπρο ως αβύθιστο αεροπλανοφόρο. Η Καρπασία και η Αμμόχωστος έχουν ιδιαίτερη σημασία για τις θαλάσσιες οδούς και δη εκείνες προς την Αλεξανδρέττα, που προτού καταλήξουν εκεί αποκλίνουν προς Ισραήλ, Λίβανο και Συρία. Η Τουρκία θα ήθελε να έχει πρόσβαση στη θάλασσα και μέσω Συρίας, ενώ, ταυτοχρόνως, ουδόλως θα επιθυμούσε τη ζώνη ασφαλείας του Ισραήλ, διότι διευρύνει τον έλεγχο παράλιων περιοχών και ενισχύει τον έλεγχο της θαλάσσιας οδού προς την Αλεξανδρέττα. Μέσα σε αυτό το σκηνικό, ο Ερντογάν εμφανίζεται ως να είναι απειλούμενος από το Ισραήλ, λόγω της εισόδου του στον Λίβανο. Η Τουρκία επιδιώκει τον έλεγχο των θαλασσίων οδών από και προς το Σουέζ και δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι επεκτείνει τη λεγόμενη ΑΟΖ του ψευδοκράτους προς τις νότιες θάλασσες, καθώς και προς τη γραμμή Κρήτη, Κάρπαθος και Ρόδος, όπου βρίσκονται οι πύλες του Αιγαίου.

 

χαρτης 1 .jpg

 

Ο χάρτης δείχνει τα θαλάσσια δρομολόγια από το Σουέζ προς διάφορες κατευθύνσεις στην Ανατολική Μεσόγειο είτε προς Κύπρο είτε προς Αιγαίο είτε προς άλλες χώρες της περιοχής και δη προς την Αλεξανδρέττα. Η Τουρκία στοχεύει στον πλήρη έλεγχο των οδών αυτών. Θεωρεί την Κύπρο δεδομένη και σημαντικό τον έλεγχο των πυλών του Αιγαίου, όπως και της Κύπρου καθώς και της Καρπασίας. Πολύ, δε, θα ήθελε η Τουρκία να βγει μέσω Συρίας στη θάλασσα. Καθόλου δεν επιθυμούσε τη δημιουργία κουρδικής περιοχής με πρόσβαση στη θάλασσα. Στην παρούσα φάση η Άγκυρα δεν θα ήθελε να δει την ενίσχυση του Ισραήλ στην περιοχή και δη μέσω της αύξησης ενός παράλιου τμήματος του Λιβάνου, που θα εμπίπτει σε αυτό που ονομάζει ζώνη ασφαλείας με βάθος ώς 50 χιλιόμετρα.

 

Maritime Map 03 ΟΚΤ 2024.jpg

 

Ο χάρτης αποτυπώνει τη νέα διάταξη των ναυτικών αμερικανικών δυνάμεων και των λοιπών συμμαχικών στην περιοχή του Περσικού Κόλπου, στα στενά του Ορμούζ, στην Ερυθρά θάλασσα και στην Ανατολική Μεσόγειο. Εκ των πραγμάτων, οι Βρετανικές Βάσεις είναι εν δυνάμει στόχος για το Ιράν και τη Χεζμπολάχ. Και, λόγω των κενών της κυπριακής αεράμυνας, ο στόλος των ΗΠΑ είναι αυτός που προσφέρει ατσάλινο θόλο για την αναχαίτιση ενδεχόμενης επίθεσης είτε με πυραύλους είτε με drones.

 

XARTHS 1.jpg

 

Ο χάρτης αυτός αποτυπώνει τη ζώνη ασφαλείας που επιδιώκει να δημιουργήσει στον Λίβανο για να περιορίσει την απειλή της Χεζμπολάχ. Πρόκειται για τα όρια που τελούν κάτω από τον έλεγχο της UNIFIL, η οποία, όμως, αδυνατεί να βάλει χαλινάρι στη Χεζμπολάχ. Οι εντολές της UNIFIL από το Συμβούλιο Ασφαλείας έχουν, μεταξύ άλλων, ως στόχο να βοηθήσουν: α) στην κατάπαυση του πυρός, στην επιστροφή των Λιβανέζων στα σπίτια τους που είχαν αναγκαστεί να φύγουν λόγω εχθροπραξιών και β) τον νόμιμο στρατό του Λιβάνου να ανακτήσει τον έλεγχο της κατάστασης μετά την αποχώρηση των Ισραηλινών και όχι να επιτρέπει την κυριαρχία της Χεζμπολάχ.

 

FLIGHT RADAR.jpg

 

Οι δυο φωτογραφίες, ημερομηνίας 2/10/2024 από το flightradar24, απεικονίζουν πώς ο Ερντογάν, ενώ από τη μια πυροβολεί φραστικά το Ισραήλ, στην πράξη κάνει πλάτες στις Βρετανικές Βάσεις, που βρίσκονται στην Κύπρο, των οποίων τα αεροσκάφη (Eurofighter Typhoon) αναλαμβάνουν την ασφάλεια της περιοχής, επιχειρώντας από τον τουρκικό εναέριο χώρο για την αναχαίτιση ιρανικών πυραύλων. Μάλιστα, η δεύτερη δείχνει πώς βρετανικό αεροσκάφος ανεφοδιασμού (KC2 Voyager) βρίσκεται εντός του τουρκικού εναέριου χώρου. Για ποιο λόγο άραγε;

 

*Δρ των Διεθνών Σχέσεων

ΠΗΓΗ: Σημερινή

Συνέχεια ανάγνωσης

Γενικά θέματα

Reuters: Το Ιράν προσλαμβάνει τρομοκράτες για χτυπήμα σε Ευρώπη και ΗΠΑ! Η αποτροπή χτυπήματος στην Ελλάδα

Την υπόθεση της απόπειρας τρομοκρατικού χτυπήματος στην Αθήνα τον Μάρτιο του 2023 επαναφέρει με νέο δημοσίευμά του το Reuters.

Δημοσιεύτηκε

στις

από τον

Στα τέλη του περσινού Μαρτίου ύστερα από συνεργασία της ΕΥΠ με τη Μοσάντ είχαν συλληφθεί δύο Πακιστανοί, που φέρεται να σχεδίαζαν τρομοκρατική επίθεση σε εβραϊκό εστιατόριο- συναγωγή στο κέντρο της Αθήνας.

Την υπόθεση της απόπειρας τρομοκρατικού χτυπήματος στην Αθήνα τον Μάρτιο του 2023 επαναφέρει με νέο δημοσίευμά του το Reuters. Το ειδησεογραφικό πρακτορείο σε ένα αναλυτικό ρεπορτάζ περιγράφει το πώς το Ιράν προσλαμβάνει τρομοκράτες για πλήγματα σε Ευρώπη και ΗΠΑ.

Στα τέλη του περσινού Μαρτίου ύστερα από συνεργασία της ΕΥΠ με τη Μοσάντ είχαν συλληφθεί δύο Πακιστανοί, που φέρεται να σχεδίαζαν τρομοκρατική επίθεση σε εβραϊκό εστιατόριο- συναγωγή στο κέντρο της Αθήνας.

Υπήρχε μάλιστα η πληροφορία ότι οι δύο άνδρες θα πληρώνονταν με 16.000 ευρώ για κάθε νεκρό, γι’ αυτό και σχεδίαζαν μαζικό χτύπημα.

«Καθώς η σύγκρουση Ιράν-Ισραήλ εντείνεται, η Τεχεράνη ταράζει τη Δύση με ένα κύμα απόπειρων χτυπημάτων και απαγωγών εναντίον στόχων στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες», αναφέρει το Reuters.

Η Ουάσιγκτον και οι σύμμαχοί της έχουν αναφέρει μια απότομη αύξηση τέτοιων συνωμοσιών που συνδέονται με την Ισλαμική Δημοκρατία. Από το 2020, υπήρξαν τουλάχιστον 33 απόπειρες δολοφονίας ή απαγωγής στη Δύση, στις οποίες οι τοπικές ή ισραηλινές αρχές ισχυρίζονται ότι συνδέεται με το Ιράν, διαπίστωσε το Reuters εξετάζοντας δικαστικά έγγραφα και επίσημες ανακοινώσεις.

Μεταξύ των πρόσφατων φερόμενων στόχων: ένα κτίριο που στεγάζει ένα εβραϊκό κέντρο και ένα εστιατόριο kosher στο κέντρο της Αθήνας. Από το κρησφύγετό του στο Ιράν, ένας Πακιστανός ονόματι Σαγιέντ Φαχάρ Αμπάς στρατολόγησε έναν παλιό γνώριμο που ζούσε στην Ελλάδα και τον οδήγησε να επιτεθεί στον χώρο, ισχυρίζονται οι ερευνητές σε έγγραφα που υποβλήθηκαν στις δικαστικές αρχές της υπόθεσης και τα οποία περιήλθαν στην κατοχή του Reuters. Ο Αμπάς είπε στην επαφή του ότι εργαζόταν για μια ομάδα που θα πλήρωνε περίπου 15.000 ευρώ ανά φόνο.

Σε μια ανταλλαγή WhatsApp τον Ιανουάριο του 2023 που περιγράφεται λεπτομερώς στα έγγραφα, οι δύο άνδρες συζήτησαν εάν θα χρησιμοποιήσουν εκρηκτικά ή εμπρησμό στην επίθεση. Ο Αμπάς τόνισε την ανάγκη παροχής αποδείξεων για απώλειες μετά το πλήγμα. «Υπάρχουν μυστικές υπηρεσίες», είπε, χωρίς να κατονομάσει. «Κάντε τη δουλειά με τρόπο που δεν αφήνει κανένα περιθώριο».

Τα έγγραφα που δεν είχαν αναφερθεί προηγουμένως περιλαμβάνουν εκατοντάδες σελίδες αποδεικτικών στοιχείων που συγκεντρώθηκαν κατά τη διάρκεια της προανακριτικής έρευνας στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένων καταθέσεων μαρτύρων, αστυνομικών καταθέσεων και λεπτομερειών μηνυμάτων WhatsApp.

Οι ελληνικές αρχές συνέλαβαν τον Σιέντ Ιρτάζα Χάιντερ και έναν άλλο Πακιστανό πέρυσι, λέγοντας ότι η αστυνομία βοήθησε στην εξάρθρωση ενός τρομοκρατικού δικτύου που κατευθυνόταν από το εξωτερικό και είχε σκοπό να προκαλέσει «ανθρώπινη απώλεια». Οι δύο άνδρες αντιμετωπίζουν κατηγορίες για τρομοκρατία. Αρνούνται τις κατηγορίες.

Ο Χάιντερ, ο οποίος αφέθηκε ελεύθερος από την προφυλάκιση αυτή την άνοιξη με περιορισμούς, λέει ότι είναι αθώος. Σε συνέντευξή του, ο 28χρονος είπε στο Reuters ότι έστειλε στον Αμπάς εικόνες του κτιρίου αλλά εμπόδισε σκόπιμα να πραγματοποιήσει οποιαδήποτε επίθεση, ελπίζοντας να πληρωθεί χωρίς να βλάψει κανέναν.

Συνέχεια ανάγνωσης

Ινφογνώμων

Infognomon Logo

Περιηγηθείτε στα κορυφαία βιβλία του βιβλιοπωλείου μας

Προβολή όλων

Δημοφιλή