Ακολουθήστε μας

Ελλάδα

Ο ταπεινωτικός πόλεμος του 1897: Οι Τούρκοι μια ανάσα από την Αθήνα

Δημοσιεύτηκε

στις

Ο επονομαζόμενος «ατυχής» ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1897 ήταν αποτέλεσμα της διαχρονικής τάσης των Ελλήνων πολιτών να εμπιστεύονται λαϊκιστές πολιτικούς, οι οποίοι τάζοντας λαγούς με πετραχήλια συχνά-πυκνά οδηγούν τη χώρα στην καταστροφή.

Μια τέτοια καταστροφή παραλίγο να συμβεί το 1897, όταν με φουσκωμένα τα μυαλά η χώρα ενεπλάκη σε έναν αχρείαστο πόλεμο με στόχο να αυξήσει κι άλλο τα εδάφη της, αλλά μέσα σε έναν μήνα είδε τους Τούρκους να φθάνουν στα πρόθυρα της Αττικής.

Ευτυχώς, τότε επενέβησαν οι Μεγάλες Δυνάμεις σώζοντάς μας για άλλη μια φορά…

Όλα ξεκίνησαν στις αρχές του 1896, όταν πρωθυπουργός ήταν ο Θεόδωρος Δηλιγιάννης, λαϊκιστής πολιτικός με δημαγωγικές τάσεις. Εκτός από τα μεγάλα και δυσεπίλυτα οικονομικά προβλήματα, το Κρητικό Ζήτημα παρέμενε ένα αγκάθι.

Το νησί βρισκόταν υπό οθωμανικό ζυγό. Κυβερνήτης ήταν ο ελληνικής καταγωγής Καραθεοδωρή Πασάς τον οποίο οι Τουρκοκρητικοί ήθελαν να εκπαραθυρώσουν διαφωνώντας με την φιλελεύθερη πολιτική του. Ύστερα από εκτεταμένες ταραχές που συνοδεύτηκαν από δολοφονίες χριστιανών προκρίτων, τον Καραθεοδωρή Πασά διαδέχτηκε ο τουρκαλβανός Τουρχάν Πασάς, ο οποίος ούτε και αυτός έγινε αποδεκτός από τους ομοδόξους του.

Με προτροπή των μεγάλων δυνάμεων, τη διοίκηση της Κρήτης ανέλαβε ο χριστιανός Γεώργιος Βέροβιτς, πρώην διοικητής της Σάμου, χωρίς όμως να καταφέρει να ηρεμήσει τα πνεύματα, αφού μετά τις αλλεπάλληλες δολοφονίες οι χριστιανοί, που αποτελούσαν το 80% των κατοίκων της Κρήτης, είχαν ξεσηκωθεί ζητώντας αυτονομία.

Η Αγγλία, η Γαλλία, η Ρωσία, η Αυστρία και η Ιταλία έστειλαν από ένα πλοίο στην Κρήτη για την προστασία των υπηκόων τους. Το ίδιο ήθελε να πράξει και η Ελλάδα, αλλά εμποδίστηκε από τις πρεσβευτές των Μεγάλων Δυνάμεων στην Αθήνα. Πάντως, βοήθεια έφθανε από την Ελλάδα στην Κρήτη, χάρη στην ιδιωτική πρωτοβουλία και συγκεκριμένα την Εθνική Εταιρεία, μια μεγαλοϊδεατική οργάνωση, με βαθιές ρίζες στην ελίτ της αθηναϊκής κοινωνίας και της ελληνικής διασποράς.

Η ενέργεια αυτή προκάλεσε την αντίδραση του Σουλτάνου Αμπντούλ Χαμίτ, ενώ από την πλευρά τους οι Μεγάλες Δυνάμεις προσπαθούσαν να τον πείσουν να δώσει μεγαλύτερα προνόμια στην Κρήτη. Ο Σουλτάνος δέχθηκε ο διοικητής της Κρήτης να είναι πάντοτε χριστιανός και να διορίζεται με τη σύμφωνη γνώμη των μεγάλων Δυνάμεων, αλλά την ίδια ώρα ενθάρρυνε τους Τουρκοκρητικούς να γίνονται καθημερινά προκλητικότεροι.

Στις 24 Ιανουαρίου 1897 οι μουσουλμάνοι προέβησαν σε σφαγές χριστιανών στα Χανιά. Ο Δηληγιάννης, ευρισκόμενος σε δύσκολη θέση και υπό την πίεση των λαϊκών αντιδράσεων, αναγκάσθηκε να στείλει στρατιωτικές δυνάμεις στην Κρήτη, γνωρίζοντας ότι αυτό θα αποτελούσε αιτία πολέμου για την Υψηλή Πύλη. Στολίσκος πολεμικών πλοίων κατευθύνθηκε στο νησί υπό τον βασιλόπαιδα Γεώργιο, ενώ ο συνταγματάρχης Τιμολέων Βάσσος με χίλιους άνδρες αποβιβάσθηκε στον όρμο του Κολυμπαρίου (δυτικά των Χανίων), με εντολή να καταλάβει την Κρήτη εν ονόματι του Βασιλιά Γεωργίου Α’.

Στις 7 Φεβρουαρίου είχε την πρώτη του επιτυχία, όταν κατανίκησε τετραπλάσια δύναμη τουρκοκρητών και οθωμανικών δυνάμεων. Στρατιωτικά αγήματα είχαν αποβιβάσει στο νησί και οι Μεγάλες Δυνάμεις, που απαγόρευσαν κάθε περαιτέρω επιθετική ενέργεια στον Βάσσο και τους άνδρες του. Με την παρουσία ελληνικών δυνάμεων στην Κρήτη, ο Σουλτάνος δεν είχε άλλη δυνατότητα, παρά να κηρύξει τον πόλεμο κατά της Ελλάδας. Το έπραξε στις 5 Απριλίου 1897.

Την εποχή εκείνη, η ελληνοτουρκική μεθόριος διέτρεχε τη γραμμή από την Άρτα έως τις νοτιοανατολικές προσβάσεις του Ολύμπου. Οι Οθωμανοί συγκέντρωσαν στρατιωτική δύναμη, αποτελούμενη από 121.500 άνδρες και 1.300 ιππείς, με αρχηγό τον Ετέμ Πασά και γερμανούς συμβούλους. Οι ελληνικές δυνάμεις παρέταξαν 54.000 άνδρες και 500 ιππείς, με επικεφαλής τον διάδοχο Κωνσταντίνο.

Η πρώτη εβδομάδα των πολεμικών επιχειρήσεων (6-11 Απριλίου) αναλώθηκε σε μάχη χαρακωμάτων κατά μήκος των Θεσσαλικών συνόρων. Στις 11 Απριλίου, ο Ετέμ Πασάς και οι άνδρες του εισήλθαν στο ελληνικό έδαφος από τα στενά της Μελούνας και διέσπασαν γρήγορα τις ελληνικές δυνάμεις στον Τύρναβο (12 Απριλίου).

Οι έλληνες στρατιώτες υποχώρησαν άτακτα, συμπτυσσόμενοι στα Φάρσαλα όπου αντέταξαν νέα γραμμή άμυνας. Η Λάρισα αφέθηκε στην τύχη της και καταλήφθηκε από τους Τούρκους στις 13 Απριλίου, αφού προηγουμένως είχε εκκενωθεί από τους κατοίκους της. Την ίδια μέρα, τουρκική δύναμη κατευθύνθηκε στο Βελεστίνο, όπου αντιμετωπίστηκε από τον Συνταγματάρχη Σμολένσκη και την ταξιαρχία του.

Με πεσμένο το ηθικό, οι Έλληνες υπέστησαν και νέα ήττα στα Φάρσαλα, στις 24 Απριλίου, υποχωρώντας αυτή τη φορά με τάξη. Ο Σμολένσκης διατάχθηκε να εγκαταλείψει το Βελεστίνο και να μεταβεί με τις δυνάμεις του στον Δομοκό, όπου ο Έλληνες προετοίμαζαν νέα γραμμή άμυνας. Μάταια, όμως, αφού ο υπέρτερος τουρκικός στρατός πέτυχε μια ακόμη νίκη στις 5 Μαΐου, έχοντας πλέον ανοιχτό το δρόμο για την Αθήνα. Σε μια ύστατη προσπάθεια, ο Σμολένσκης, που αποδείχθηκε ο πιο αξιόπιστος στρατιωτικός, διατάχθηκε από τον Κωνσταντίνο να κρατήσει το πέρασμα στις Θερμοπύλες. Δεν χρειάστηκε, γιατί επενέβησαν οι Μεγάλες Δυνάμεις.

Ο τσάρος Νικόλαος Β’, συγγενής εκ μητρός του έλληνα βασιλιά Γεωργίου Α’, έπεισε τον Σουλτάνο να διατάξει κατάπαυση του πυρός. Το σχετικό πρωτόκολλο υπογράφτηκε στο χωριό Ταράτσα της Λαμίας στις 8 Μαΐου 1897, με τους Οθωμανούς να έχουν ανακαταλάβει όλη τη Θεσσαλία. Στο μέτωπο της Ηπείρου η ανακωχή έγινε μία μέρα νωρίτερα (7 Μαΐου 1897).

Τα πράγματα εκεί είχαν εξελιχθεί καλύτερα για τον Ελληνικό Στρατό. Οι δυνάμεις του συνταγματάρχη Μάνου όχι μόνο κράτησαν στη γραμμή Άρτας – Πέτα, αλλά προήλασαν και μέσα στο τουρκικό έδαφος. Οι απώλειες για την ελληνική πλευρά ήταν 672 νεκροί, 2.383 τραυματίες και 252 αιχμάλωτοι και για την τουρκική 1.111 νεκροί, 3.238 τραυματίες και 15 αιχμάλωτοι.

Πώς φθάσαμε στην ταπεινωτική ήττα

Οι βασικότερες αιτίες για την εθνική ντροπή του 1897 ήταν η έλλειψη διορατικότητας από την πολιτική τάξη και το απαράσκευο του ελληνικού στρατού. Η κυβέρνηση Δηλιγιάννη, για να αντιμετωπίσει το οικονομικό πρόβλημα της χώρας, είχε περικόψει τις στρατιωτικές δαπάνες, ενώ ο κομματισμός βασίλευε στο στρατό, με την προαγωγή στις ανώτερες θέσεις ανίκανων αξιωματικών.

Ο στρατηγός και μετέπειτα δικτάτωρ Θεόδωρος Πάγκαλος χαρακτηρίζει στα Απομνημονεύματά του «ένοπλο συρφετό» το ελληνικό εκστρατευτικό σώμα και αναφέρει σχετικά: «Η κατάστασις του στρατού μας ήτο οικτρά… Τα στελέχη του πεζικού, εκτός ολίγων, ήσαν τελείως αμαθή και ανίκανα. Η μεγίστη πλειοψηφία των ανωτέρων αξιωματικών απετελείτο από αγαθούς τύπους, των οποίων η στρατιωτική μόρφωσις περιωρίζετο εις την τακτικήν της καταδιώξεως, ληστών, φυγοδίκων και ζωοκλεπτών… Αυτός ήτο στρατός, διά του οποίου η ανεκδιήγητος εκείνη κυβέρνησις ενόμιζεν ότι θα νικήση την Τουρκική Αυτοκρατορία…».

Το οριστικό τέλος του ελληνοτουρκικού πολέμου γράφτηκε στις 22 Νοεμβρίου 1897 στην Κωνσταντινούπολη, με καταρρακωμένο το γόητρο της χώρας και την υπερηφάνεια των Ελλήνων. Ο Θεόδωρος Δηληγιάννης είχε παραιτηθεί υπό το βάρος της ήττας και τη Συνθήκη της Κωνσταντινούπολης υπέγραψε ο Αλέξανδρος Ζαΐμης. Με τη συμφωνία, που επεξεργάστηκαν οι Μεγάλες Δυνάμεις, οι εδαφικές απώλειες για την Ελλάδα ήταν μικρές, αφού επανέκτησε τη Θεσσαλία, την οποία είχε χάσει στο πεδίο της μάχης.

Όμως, η Ελλάδα των τόσων οικονομικών προβλημάτων και του τρικούπειου «Δυστυχώς επτωχεύσαμεν!» υποχρεώθηκε να καταβάλει μια υπέρογκη αποζημίωση στην Τουρκία (4.000.000 τουρκικές λίρες), ως πολεμική επανόρθωση. Αναγκάσθηκε να λάβει ένα ακόμη δάνειο και προκειμένου να ξεπληρώσει το δυσβάστακτο χρέος της τέθηκε υπό Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο. Αυτό είχε ως συνέπεια να εκχωρήσει πηγές των δημοσίων εσόδων στους πιστωτές της και να δημιουργηθούν έτσι τα περίφημα μονοπώλια στο τσιγαρόχαρτο, το αλάτι, το πετρέλαιο, τον καπνό, τα σπίρτα και τα τραπουλόχαρτα, που θα διατηρηθούν μέχρι την είσοδο της χώρας μας στην ΕΟΚ το 1981.

Το θετικό για τις εθνικές διεκδικήσεις ήταν η αποχώρηση των Οθωμανών από την Κρήτη, η οποία απέκτησε την αυτονομία της (1898), πρώτο στάδιο για την ενσωμάτωσή της στην Ελλάδα (1913). Η εθνική οργή θα απαλυνθεί με τον καιρό, η φτωχή Ελλάδα γρήγορα θα σηκώσει κεφάλι και 15 χρόνια αργότερα θα γραφτεί το έπος των Βαλκανικών Πολέμων του 1912-1913.

cognoscoteam.gr

 

Ελλάδα

H FIBRAN γιορτάζει τα 50 χρόνια της με νέες επενδύσεις 45 εκατ. ευρώ

Δημοσιεύτηκε

στις

Αύξηση κύκλου εργασιών και κερδοφορίας το 2023, παρά τις πιέσεις από τις τιμές ενέργειας

Nέες επενδύσεις στην Ελλάδα, συνολικού ύψους 45 εκατ. ευρώ, τρέχει από φέτος η ελληνική πολυεθνική βιομηχανία παραγωγής μονωτικών υλικών FIBRAN. Σε συνδυασμό με τις επενδύσεις που έχουν προηγηθεί ή τρέχουν επίσης επί του παρόντος στις μονάδες της στο εξωτερικό ο Όμιλος «τρέχει» και φέτος –χρονιά σημειωτέον κατά την οποία εορτάζει τα 50 χρόνια από την ίδρυσή της –  ανοδικά, έχοντας ξεπεράσει στη χρήση 2023 το «φράγμα» των 200 εκατ. ευρώ τζίρου.

Όπως επισημαίνει σχετικά στη «Ν» η Πρόεδρος και Διευθύνουσα Σύμβουλος της εταιρείας και του Ομίλου, Μαρία Δ. Αναστασιάδου Σαββαΐδου,  το επενδυτικό πρόγραμμα των 45 εκατ. ευρώ αφορά:

  • Νέα γραμμή εξηλασμένης πολυστερίνης στην έδρα της εταιρείας  στην Τερπνή Σερρών. Η νέα γραμμή θα παράγει προϊόντα μεγαλύτερου πάχους (20 cm) με τα καλύτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά και αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Ιούλιο του 2025.
  • Επενδύσεις προσθήκης εξοπλισμού βελτίωσης ποιότητας και αυτοματισμού των παραγόμενων προϊόντων πετροβάμβακα τη μονάδα πετροβάμβακα της εταιρείας επίσης στην Τερπνή Σερρών.
  • Επενδύσεις στην ενέργεια για μετάβαση από την Μέση στην Υψηλή Τάση.
  • Νέες εγκαταστάσεις (αποθήκες κ.α.) στην Τερπνή.
  • Επενδύσεις σε ΑΠΕ στην Κεντρική Μακεδονία και
  • Νέα γραφεία Διοίκησης στην περιοχή της Θέρμης, στη Θεσσαλονίκη. Προβλέπεται μεταφορά της Διοίκησης σε αυτά σε ορίζοντα διετίας.

Έντονη εξωστρέφεια

Παράλληλα, ο Όμιλος επεκτείνει τις επενδύσεις του στην Ιταλία για τη βέλτιστη μακρόχρονη βιώσιμη αξιοποίηση των λατομείων στην Τοσκάνη και για βελτιστοποίηση του εξοπλισμού του εργοστασίου γύψου που εξαγόρασε μαζί με τα τρία λατομεία το 2021. Περαιτέρω, μάλιστα, όπως προσθέτει η κα.Αναστασιάδου Σαββαΐδου, ήδη εξετάζεται και μεσοπρόθεσμο επιχειρηματικό πλάνο επενδύσεων στα Βαλκάνια και την αφρικανική ήπειρο.

Συνολικά, επίσης, την προηγούμενη τριετία η FIBRAN ολοκλήρωσε επενδύσεις της τάξης των 100 εκατ. ευρώ που εκτός από τις προαναφερόμενες επενδύσεις στην Ιταλία αφορούσαν την αγορά εργοστασίου πετροβάμβακα στη Βουλγαρία και στην παραγωγή εξηλασμένης πολυστερίνης στη νέα της μονάδα παραγωγής στην Τσεχία, αμφότερα το 2022. Παράλληλα οι θυγατρικές εταιρείες του Ομίλου στη Σλοβενία, την Ιταλία, την Πορτογαλία και τη Βουλγαρία παίζουν ενεργό ρόλο τόσο στην έρευνα και ανάπτυξη για την υιοθέτηση μοντέλων αειφορίας στη διαχείριση υλικών και στην εφαρμογή των συστημάτων μόνωσης και ξηράς δόμησης σε συνεργασία με τα κορυφαία πανεπιστημιακά ιδρύματα της Ευρώπης αλλά και ως ιδρυτικά μέλη ευρωπαϊκών πρωτοβουλιών για τα δομικά υλικά και την κατασκευή.

Με εμπορική παρουσία σε 46 χώρες, εξαγωγές σε όλες τις ηπείρους και με παρουσία στα σημαντικότερα κατασκευαστικά έργα της Ευρώπης και του κόσμου, όπως προσθέτει η επικεφαλής της, κερδίζει την εμπιστοσύνη των κατασκευαστών, των επενδυτών και του μελετητικού κόσμου.

Εν κατακλείδι, η FIBRAN είναι ίσως ο μοναδικός όμιλος δομικών υλικών στην Ευρώπη που διαθέτει εργοστάσια με όλα τα μονωτικά υλικά (εξηλασμένη πολυστερίνη, πετροβάμβακα, διογκωμένη πολυστερίνη) και προϊόντα ξηράς δόμησης.  «Μπορούμε με ασφάλεια να πούμε ότι δεν υπάρχουν κακά και καλά μονωτικά υλικά και το αποδεικνύουμε στην πράξη.  Αυτό που πρεσβεύουμε είναι ότι επιλέγουμε μονωτικά υλικά ανάλογα με τη χρήση της εφαρμογής, την τοποθεσία του κτιρίου, την ηλικία, τις περιβαλλοντικές και κλιματολογικές συνθήκες, τα ρίσκα και τους κινδύνους», σημειώνει η Πρόεδρος και CEO του Ομίλου.

Αξίζει, δε, να σημειωθεί ότι με το εργοστάσιο παραγωγής πετροβάμβακα στην Τερπνή, ένα από τα ελάχιστα που παράγουν με ηλεκτρικούς φούρνους σε όλο τον κόσμο,  και την πρόσφατη επένδυση στη Βουλγαρία η FIBRAN αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους παραγωγούς πετροβάμβακα στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Πάγιες αρχές του Ομίλου – και η πιο σημαντική παρακαταθήκη από τον ιδρυτή του, Δημήτρη Αναστασιάδη, όπως επισημαίνει η κα. Αναστασιάδου Σαββαΐδου, είναι το τετράπτυχο:

  • Σεμνότητα: Να μιλάνε οι πράξεις σου και όχι τα λόγια σου
  • Νοικοκυροσύνη: Να επενδύεις χωρίς εξαρτήσεις
  • Εξωστρέφεια: Δεν υπάρχουν σύνορα στη δράση αλλά ούτε και στα όνειρα
  • Ανθρωποκεντρικότητα: Ο κάθε άνθρωπος έχει ρίζες και ο σεβασμός στον συνάνθρωπο είναι προϋπόθεση για να επιστρέφει στις ρίζες του.

Στην Ελλάδα, επίσης, η μητρική εταιρεία συμμετέχει διαχρονικά σε ερευνητικά προγράμματα με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Πανεπιστήμιο Πατρών και το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και παράλληλα επενδύει σταθερά στο ανθρώπινο δυναμικό της που πλέον ξεπερνά τα 730 άτομα, όπως και στον κοινωνικό ιστό των περιοχών δραστηριοποίησης.

Σταθερά ανοδική πορεία

Με κύκλο εργασιών που ξεπέρασε το 2023 τα 200 εκατομμύρια ευρώ – συγκεκριμένα ανήλθε σε 200,723 εκατ. ευρώ, έναντι  199,976 εκατ. το 2022 – ο Όμιλος FIBRAN συνεχίζει κάθε χρόνο την ανοδική του πορεία.

Η ελληνική μητρική, με κύκλο εργασιών που ξεπέρασε τα 76 εκατομμύρια ευρώ – συγκεκριμένα ανήλθε σε 76,477 εκατ. ευρώ έναντι 72,786 εκατ. του 2022 – είχε την καλύτερη επίδοση στην ιστορία της. Σημειωτέον, δε, ότι το 2023 η ελληνική μητρική κατέγραψε κέρδη προ φόρων ύψους 9,710 εκατ. έναντι 4,074 εκατ. ευρώ του 2022 και μετά φόρων κέρδη ύψους 7,521 εκατ. ευρώ έναντι 2,526 εκατ. την προηγούμενη χρονιά, με το πολύ μεγάλο κόστος της ενέργειας και τις μειώσεις τιμών στις οποίες προέβη η εταιρεία να συμπιέζουν μάλιστα την κερδοφορία.
Αντίστοιχα, σε επίπεδο Ομίλου τα ενοποιημένα προ φόρων κέρδη ανήλθαν σε 15,736 εκατ. ευρώ έναντι 10,462 εκατ. του 2022 και τα ενοποιημένα μετά φόρων κέρδη σε 12,116 εκατ. έναντι 7,106 εκατ. ευρώ το 2022.

Το «ταξίδι» της FIBRAN ξεκίνησε από το όραμα του ιδρυτή της, αείμνηστου Δημήτρη Αναστασιάδη, για μια πρότυπη παραγωγική μονάδα μονωτικών υλικών σε μια μικρή επαρχιακή κωμόπολη και μια Ελλάδα της παραγωγής και της προκοπής, που παράγει με τις δυνάμεις της προϊόντα καλύτερα από τον διεθνή ανταγωνισμό.

Τα 50 χρόνια διαδρομής της FIBRAN εορτάστηκαν με μια λαμπερή εκδήλωση στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, παρουσία του Υπουργού Ανάπτυξης, Τάκη Θεοδωρικάκου και διακεκριμένων εκπροσώπων του ελληνικού «επιχειρείν».

Ναυτεμπορική

Συνέχεια ανάγνωσης

Ελλάδα

FSRU Αλεξανδρούπολης: Σε εμπορική λειτουργία ο Τερματικός Σταθμός LNG

Δημοσιεύτηκε

στις

Σε λειτουργία ο πρώτος υπεράκτιος σταθμός φυσικού αερίου στη χώρα

Ξεκινά η Εμπορική Λειτουργία του Τερματικού Σταθμού LNG Αλεξανδρούπολης, με στόχο και την ανάδειξη της πόλης σε μια νέα ενεργειακή πύλη για ολόκληρη την Κεντρική και Νοτιοανατολική Ευρώπη.

Η Gastrade, ανακοινώνει ότι θέτει σε εμπορική λειτουργία τον Τερματικό Σταθμό LNG Αλεξανδρούπολης. Πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα ενεργειακά έργα σε Ευρωπαϊκό, Περιφερειακό, Εθνικό και τοπικό επίπεδο, που σχεδιάστηκε, κατασκευάστηκε, ανήκει και θα λειτουργείται από την Gastrade. Ένα έργο-ορόσημο που οραματίστηκε πριν από 15 χρόνια ο Δημήτρης Κοπελούζος.

Αποτέλεσμα μεγάλων συνεργασιών, με πρωτοποριακή σύλληψη το έργο συμβάλλει στην ενεργειακή ασφάλεια και στη διαφοροποίηση των πηγών και των οδών προμήθειας ενέργειας της Νοτιοανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης, αναβαθμίζοντας καθοριστικά τον ρόλο και τη σημασία της Ελλάδας στον σύγχρονο ενεργειακό χάρτη της Ευρώπης, καθιστώντας την ενεργειακή πύλη  για εννέα και πλέον χώρες.

Από την Τελική Επενδυτική Απόφαση στην Έναρξη της Εμπορικής Λειτουργίας

Η υλοποίηση του έργου άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά με τη λήψη της Τελικής Επενδυτικής Απόφασης (FID) στις 27 Ιανουαρίου 2022 από τη Gastrade, Στη συνέχεια, οι χερσαίες και υπεράκτιες κατασκευαστικές εργασίες στην Αλεξανδρούπολη προχώρησαν ταχύτατα, ενώ τον Φεβρουάριο του 2023 ξεκίνησε η κατασκευή της πλωτής μονάδας αποθήκευσης και επαναεριοποίησης LNG (FSRU) στη Σιγκαπούρη. Το FSRU απέπλευσε από το ναυπηγείο Seatrium στις 26 Νοεμβρίου 2023, φτάνοντας στα νερά του Θρακικού Πελάγους στις 17 Δεκεμβρίου 2023, όπου και αγκυροβόλησε στη μόνιμη θέση του.

Με την επιτυχή ολοκλήρωση όλων των δοκιμών λειτουργίας και την έκδοση από το Υπουργείο Ενέργειας και Περιβάλλοντος της άδειας Λειτουργίας του το περασμένο καλοκαίρι, το έργο τέθηκε σε λειτουργική ετοιμότητα επιτρέποντας επίσημα την έναρξη της εμπορικής λειτουργίας του Έργου.

Ο Τερματικός Σταθμός LNG Αλεξανδρούπολης αποτελείται εκτός από το FSRU, από  ένα υποθαλάσσιο και χερσαίο αγωγό μεταφοράς φυσικού αερίου, ο οποίος συνδέει το FSRU με το Ελληνικό Σύστημα Μεταφοράς («ΕΣΜΦΑ») και μέσω αυτού θα παραδίδει φυσικό αέριο εκτός από την Ελλάδα και στη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, τη Βόρεια Μακεδονία, τη Σερβία, τη Μολδαβία και την Ουκρανία στα ανατολικά, καθώς και την Ουγγαρία και Σλοβακία στα δυτικά. Η Πλωτή Μονάδα, που ονομάστηκε «ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΙΣ» προς τιμήν της πόλης και των κατοίκων της, που αγκάλιασαν το φιλόδοξο αυτό σχέδιο από την αρχή, διαθέτει τεχνολογία αιχμής, με μέγιστη δυναμικότητα επαναεριοποίησης 5,5 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων ετησίως.

Η επόμενη μέρα

Ήδη 14 ελληνικές και διεθνείς εταιρείες συμμετέχουν εμπορικά στο έργο δεσμεύοντας σχεδόν το σύνολο της δυναμικότητας του με χρονικό ορίζοντα τουλάχιστον μέχρι το 2030. Ταυτόχρονα, η έναρξη της εμπορικής λειτουργίας του έργου, σηματοδοτεί την επέκταση της πρωτοβουλίας του Κάθετου Διαδρόμου, ενισχύοντας σημαντικά τη δυναμική του με στόχο τη δημιουργία ενός κόμβου συναλλαγών φυσικού αερίου στην Κεντρική και Νοτιοανατολική Ευρώπη.

Η ομάδα της Gastrade, μαζί με τους στρατηγικούς εταίρους και μετόχους της, Ελμίνα Κοπελούζου, Gaslog, ΔΕΠΑ Εμπορίας, Bulgartransgaz και ΔΕΣΦΑ, ευχαριστεί όλους τους φορείς που συνέβαλαν στην επιτυχή ολοκλήρωση αυτού του Εθνικού έργου και παραμένει αφοσιωμένη στη διασφάλιση ενός πιο βιώσιμου και ασφαλούς ενεργειακού μέλλοντος για την Ελλάδα και την Ευρώπη.

Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Gastrade Κωστής Σιφναίος ανέφερε χαρακτηριστικά:

«Είμαστε όλες και όλοι, η ομάδα της Gastrade, πραγματικά υπερήφανοι και ενθουσιασμένοι που φθάσαμε στο τέλος της μεγάλης αυτής διαδρομής με επιτυχία και παραδίδουμε στη χώρα μας και σε όλη τη περιοχή γύρω μας ένα τόσο σημαντικό έργο. Το όραμά μας είναι να λειτουργήσει το έργο αυτό στην αγορά με τρόπο φιλικό για τη κοινωνία της Αλεξανδρούπολης, το περιβάλλον και τους πελάτες μας, προσφέροντας μια σταθερή και αξιόπιστη εναλλακτική πρόταση για όλη την περιφέρειά μας. Θέλουμε να γίνουμε σημείο αναφοράς για τη ποιότητα των υπηρεσιών που θα προσφέρουμε».

«Χρειάστηκαν το όραμα ενός ανθρώπου, δεκαπέντε χρόνια προσπάθειας και δύο σχεδόν χρόνια εντατικής τεχνικής προετοιμασίας, ώστε η Ελλάδα, η Αλεξανδρούπολη, να αποκτήσουν ένα έργο τομή για τα ενεργειακά δεδομένα της ευρύτερης ευρωπαϊκής περιφέρειας. Ο Τερματικός Σταθμός LNG Αλεξανδρούπολης, είναι πολλά περισσότερα από ένα επιχειρηματικό έργο. Είναι μια απτή απόδειξη των δυνατοτήτων που έχουμε στην Ελλάδα να δημιουργούμε ευρωπαϊκές υποδομές που απαντούν σε προβλήματα των καιρών μας, δίνοντας ευκαιρίες και προοπτικές για ένα καλύτερο και βιώσιμο ενεργειακά μέλλον» τονίζει η ιδρύτρια μέτοχος της Εταιρείας κυρία Ελμίνα Κοπελούζου.

«Η GasLog είναι περήφανη για το γεγονός ότι έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη του έργου από την αρχή, τη μετατροπή ενός πλοίου μεταφοράς LNG σε FSRU, την παράδοση της πλωτής μονάδας στην Αλεξανδρούπολη και την επιτυχή έναρξη λειτουργίας του Τερματικού Σταθμού Αλεξανδρούπολης, συμβάλλοντας ως μέτοχος αλλά και ως φορέας λειτουργίας του FSRU, τηρώντας παράλληλα τη δέσμευσή μας για την παροχή αξιόπιστων και καινοτόμων υπηρεσιών LNG σε παγκόσμια κλίμακα», δήλωσε ο κος Paolo Enoizi, Διευθύνων Σύμβουλος της GasLog.

«Η σημερινή μέρα σηματοδοτεί την έναρξη ενός νέου κεφαλαίου στο ενεργειακό τοπίο της περιοχής μας. Ο Τερματικός Σταθμός LNG Αλεξανδρούπολης, σχεδιασμένος με όραμα στραμμένο προς το μέλλον, αντιπροσωπεύει μια απτή λύση στις πιεστικές προκλήσεις της ενεργειακής ασφάλειας και της διαφοροποίησης των πηγών εφοδιασμού στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Μέσω αυτού του έργου, διασφαλίζουμε πρόσβαση σε πιο αξιόπιστες και ποικίλες πηγές ενέργειας, δημιουργώντας νέες οικονομικές ευκαιρίες για την τοπική κοινότητα και ενισχύουμε τη γεωπολιτική θέση του έθνους μας. Είμαστε πολύ περήφανοι για την καθοριστική συμβολή της ΔΕΠΑ Εμπορίας στην επιτυχή υλοποίηση αυτής της στρατηγικής υποδομής, η οποία θα αποφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα τόσο στην Ελλάδα όσο και στις γειτονικές της χώρες», δήλωσε ο Κωνσταντίνος Ξιφαράς, Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΠΑ Εμπορίας.

«Η έναρξη της εμπορικής λειτουργίας του FSRU Αλεξανδρούπολης αποτελεί σημαντικό ορόσημο για τη διασφάλιση της διαφοροποίησης του χαρτοφυλακίου προμηθειών και για την  εξασφάλιση της ενεργειακής ασφάλειας όχι μόνο για τη Βουλγαρία, αλλά και για την περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Η απόφαση, που ελήφθη το 2020, από τη Βουλγαρία και την Bulgartransgaz να γίνουν μέτοχοι με μερίδιο 20% στην Gastrade A.E. αποδείχθηκε στρατηγική. Σήμερα, το FSRU Αλεξανδρούπολης είναι αναμφίβολα μια κρίσιμη υποδομή που εξασφαλίζει πρόσβαση σε προμήθειες φυσικού αερίου από ασφαλείς και αξιόπιστες πηγές, όπως οι ΗΠΑ, το Κατάρ, η Αίγυπτος κ.λπ. Ο αυξανόμενος ρόλος του LNG για την περιοχή και η παρουσία αυτής της νέας δυνατότητας αποθήκευσης και επαναεριοποίησης LNG είναι υψίστης σημασίας για τις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης που στοχεύουν να διαφοροποιήσουν τον εφοδιασμό τους και να ανεξαρτητοποιηθούν από το ρωσικό φυσικό αέριο. Θα βελτιώσει επίσης την ρευστότητα και ολοκλήρωση της ενεργειακής αγοράς στην περιοχή μας,» σχολίασε ο Kiril Ravnachki, Εκτελεστικός Διευθυντής της Bulgartransgaz.

«Η έναρξη της εμπορικής λειτουργίας του Τερματικού Σταθμού LNG της Αλεξανδρούπολης (Alexandroupolis FSRU) αποτελεί ορόσημο, εδραιώνοντας την Ελλάδα ως βασική ενεργειακή πύλη για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη και ευρύτερα. Ο νέος αυτός σταθμός εισαγωγής LNG, σε συνδυασμό με τον σταθμό LNG της Ρεβυθούσας και τις επενδύσεις του ΔΕΣΦΑ για την αύξηση της εξαγωγικής δυναμικότητας του ελληνικού δικτύου, καθώς και με πρωτοβουλίες όπως ο TAP, ο IGB και ο Κάθετος Διάδρομος, ενισχύουν περαιτέρω τις ενεργειακές υποδομές και τη διασυνδεσιμότητα της περιοχής,» πρόσθεσε η κυρία Maria Rita Galli, Διευθύνουσα Σύμβουλος του ΔΕΣΦΑ.

Nαυτεμπορική

Συνέχεια ανάγνωσης

Ελλάδα

Το παγκόσμιο συμφέρον, το συμφέρον τον αγορών και το συμφέρον της χώρας

Δημοσιεύτηκε

στις

Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης (Eurokinissi)

Μήπως αυτή η στρατηγική υπηρετεί τα συμφέροντα μιας μικρής ελίτ και τις προσωπικές φιλοδοξίες του Πρωθυπουργού για πλαισίωση του ιερατείου του Νταβός;

Χάρης Τοπαλίδης

Ήταν τελείως φυσικό, σε μια κοινωνία αποπροσανατολισμένη και προς ώρας γονατισμένη από τη νεοφιλελεύθερη λαίλαπα της φτωχοποίησης, του κορπορατισμού και της συρρίκνωσης της δημόσιας σφαίρας επικοινωνίας και γοητευμένης ταυτόχρονα από τις σειρήνες του life-style, να συμβεί και αυτό: Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης της να τοποθετηθεί στη Γ.Σ. του ΟΗΕ ότι: «το παγκόσμιο συμφέρον διαπερνά το μεμονωμένο συμφέρον των κρατών» και ταυτόχρονα να βραβευθεί στη ΝΥ από τον Α. Μπουρλά με το βραβείο «Global citizen 2024».

Σε ποίες συνθήκες της χώρας ή έστω της τρέχουσας διεθνούς συγκυρίας ανταποκρίνεται αυτή η στάση και η δραστηριότητα του πρώτου πολίτη της στο ανώτατο forum της διεθνούς σκηνής για την ετήσια παρουσίαση της πολιτικής και των θέσεων των κρατών στο διεθνές στερέωμα και τι υποδηλώνει για την ανταπόκρισή του ως Πρωθυπουργού σε αυτές;

Είναι σαφές ότι ο νεολογισμός του Πρωθυπουργού «παγκόσμιο συμφέρον» χρησιμοποιείται ως πολιτική έννοια και όχι ως κάτι ευρύτερο (π.χ. οικουμενικό συμφέρον που εμπλέκει ηθικές και αξιακές θεωρήσεις οικουμενικού χαρακτήρα). Οι πολιτικές οντότητες όμως που δραστηριοποιούνται στην παγκόσμια σκηνή, είναι τα κράτη τα οποία έχουν διαφορετικά και πολλές φορές αντιτιθέμενα συμφέροντα, όπως δείχνει η αιματοβαμμένη πορεία της Ιστορίας. Πώς είναι λοιπόν δυνατό να συγκεραστούν τα επιμέρους εθνικά συμφέροντα σε ένα παγκόσμιο συμφέρον; Πως, με ποιες διαδικασίες θα γίνει επιτέλους ο συγκερασμός – μετά από τόσους αιώνες Ιστορίας – και με ποιά παγκόσμια ιεραρχική οργάνωση θα ασκηθεί η πολιτική του παγκοσμίου συμφέροντος; Ή μήπως ο νεολογισμός του Πρωθυπουργού διαπνέεται απλά από μια ρομαντική και ιδεαλιστική προσέγγιση άλλων εποχών στο παγκόσμιο γίγνεσθαι που θεωρεί τον κοσμοπολιτισμό ως προϋπόθεση για την παγκόσμια ειρήνη και ευημερία και δεν μπορεί να κατηγορηθεί παρά μόνο για έλλειψη ρεαλισμού; Ή μήπως οι διεθνείς συνθήκες χαρακτηρίζονται σήμερα από μια ισορροπία στις διεθνείς σχέσεις, σταθερότητα στους διεθνείς συσχετισμούς, ευημερία στη διεθνή οικονομία και πνεύμα συνεργασίας στις διακρατικές σχέσεις που επιτρέπουν την πρωτοποριακά ρηξικέλευθη έστω προσέγγιση του παγκοσμίου συμφέροντος; Ή τέλος, μήπως παρά τη διεθνή και μάλιστα πολεμική αναταραχή που εξελίσσεται σήμερα γύρω της, η χώρα την οποία εκπροσωπεί, η Ελλάδα, απολαμβάνει υπό την ηγεσία του μια περίοδο δυναμισμού και σταθερότητας, έχοντας αντιμετωπίσει με επιτυχία τα χρόνια ζητήματα ανάπτυξης και τα προβλήματα εθνικής κυριαρχίας με τους γείτονές της και θέλει να αναβαθμίσει τη διεθνή της θέση εξάγοντας και προωθώντας την διεθνή αυτοπεποίθηση και τον κοσμοπολιτισμό που έχουν κατακτήσει οι πολίτες της;

Η προφανής ασυμβατότητα όλων των προηγούμενων ερωτημάτων, που θα μπορούσε να θέσει ένας καλόπιστος παρατηρητής, με τη ζέουσα πραγματικότητα που ζούμε σήμερα αποκαλύπτει για πρώτη φορά τόσο ξεκάθαρα την πολιτική και ιδεολογική στράτευση και στόχευση της κυβέρνησης της ΝΔ και ταυτόχρονα ξεσκεπάζει τις αιτίες των κύριων παθογενειών της αντιπολίτευσης (ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ).

Η υπονόμευση της δημοκρατίας και της εθνικής κυριαρχίας

Η παγκόσμια διακυβέρνηση με τη δημιουργία μιας υπερεθνικής δομής διακυβέρνησης συνιστά από τη δεκαετία του 1970 τον απώτατο διακηρυγμένο στόχο των νεοφιλελεύθερων δυνάμεων της αγοράς. Με βάση το πρόταγμα τους, της μεγαλύτερης αποτελεσματικότητας και της ανεξαρτησίας από τις πολιτικές αποφάσεις, μια υπερεθνική δομή διακυβέρνησης εξασφαλίζει την αυτορρυθμιζόμενη λειτουργία των αγορών σε παγκόσμια κλίμακα σε ένα τέτοιο πλαίσιο.

Το επίπεδο της ρυθμιστικής εξουσίας που είναι ωστόσο δυνατό να θεσμοθετηθεί σε μια τέτοια κλίμακα, είναι μηδαμινό έως ελάχιστο, γιατί μια τέτοια δομή εξουσίας δεν θα διέθετε δημοκρατική νομιμοποίηση και η αντιπροσωπευτικότητά της θα εξαντλούνταν στον υφιστάμενο ηγεμονικό συσχετισμό μεταξύ αναπτυγμένων – αναπτυσσόμενων χωρών (Βορρά-Νότου).

Όπως έχει τεκμηριώσει εμφατικά ο Γερμανός φιλόσοφος J. Habermas, μια πολιτική ρυθμιστική υπερεθνική δομή δεν είναι εφικτή χωρίς τη διαμεσολάβηση μακροπρόθεσμων κοινωνικών και πολιτιστικών διεργασιών σύγκλισης ανάμεσα στα κράτη, που προϋποθέτουν άλλες πολιτικές από αυτές της πολεμικής σύγκρουσης και της μονοπολικής διάρθρωσης της παγκόσμιας ισχύος, που κυριαρχούν σήμερα.

Χωρίς αυτές τις προϋποθέσεις, και καθώς οι πρόνοιες της δημοκρατίας και οι εγγυήσεις του κράτους Δικαίου είναι κατακτήσεις των λαών σε εθνική κλίμακα, η σύσταση μιας πολιτικής ρυθμιστικής υπερεθνικής δομής ομοσπονδιακού τύπου συνιστά κατάφωρη παραβίαση των αρχών της δημοκρατικής λειτουργίας και της εθνικής κυριαρχίας. Προοιωνίζεται περαιτέρω μια κοινωνία τεράστιων κοινωνικών ανισοτήτων, χωρίς συλλογικά δικαιώματα.

Τα συμφέροντα της χώρας

Τι σημαίνει, στο πλαίσιο αυτό, η τοποθέτηση του πρωθυπουργού στον ΟΗΕ και η βράβευσή του από το Atlantic Council ένα think tank των ΗΠΑ στενά συνδεδεμένο με το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ (Νταβός);

Είναι κατ’ αρχήν σαφές ότι ως παγκόσμιο συμφέρον εννοείται το συμφέρον της Δύσης. Επομένως, συμμερίζεται απολύτως την πολεμική ανάγκη το συμφέρον της Δύσης να καταστεί παγκόσμιο συμφέρον. Κατά δεύτερο λόγο, και καθώς τα εθνικά συμφέροντα δεν μπορούν να συγκεραστούν σε ένα παγκόσμιο, όπως ρητά αναγνωρίζει, το υπερεθνικό συμφέρον που επικαλείται είναι το συμφέρον των αγορών, που «διαπερνά τα εθνικά συμφέροντα», στο οποίο στρατεύεται. Τοποθετείται δηλαδή, ως εάν η στράτευση της χώρας στο Δυτικό στρατόπεδο και στα συμφέροντα των αγορών συνιστά τη θεμελιώδη πολιτική της χώρας για την ανάπτυξη και την ασφάλειά της στο νέο διεθνές περιβάλλον. Επιχειρείται δηλαδή ένα άλμα στη θέση της χώρας στον διεθνή καταμερισμό εργασίας και στον διεθνή της προσανατολισμό, καθώς ταυτίζει τα συμφέροντά της αποκλειστικά με αυτά των αναπτυγμένων κεφαλαιοκρατικά χωρών του Βορρά. Εδώ εγείρονται τα ερωτήματα: (α) μήπως υπάρχουν εγγυήσεις για υποστήριξη από τις τελευταίες στα πεδία της ανάπτυξης και της ασφάλειας, που, παρά το γεγονός ότι αντιβαίνουν στην πρόσφατη εμπειρία μας, έχουν δοθεί αλλά δεν τις γνωρίζουμε; (β) μήπως έχει μειωθεί, χωρίς να ομολογείται, τόσο η ισχύς της χώρας ώστε να είναι υποχρεωμένη να ακολουθήσει εκούσια ή ακούσια τις προτεραιότητες του Βορρά (καμία άλλη χώρα του Ευρωπαϊκού Νότου δεν έχει υιοθετήσει τόσο εμφατικά την Ατζέντα του) ακόμη και αν αντίκεινται στα σαφώς διαφορετικής φύσης συμφέροντα της χώρας; (γ) καθώς η χώρα κάθε άλλο παρά παρουσιάζει συγκριτικό πλεονέκτημα σε κεφάλαια και χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, (το τραπεζικό της σύστημα δεν έχει καν ακόμη αποκτήσει την αυτονομία του από τα κεφάλαια των φορολογουμένων) πως εξηγείται η ταύτισή της με τα συμφέροντα των αυτορρυθμιζόμενων αγορών; (δ) ή μήπως αυτή η στρατηγική υπηρετεί τα συμφέροντα μιας μικρής ελίτ και τις προσωπικές φιλοδοξίες του Πρωθυπουργού για πλαισίωση του ιερατείου του Νταβός;

Ποια είναι όμως αυτή η Ατζέντα, σε τι αποσκοπεί και πως συνδέεται με τον φορέα της επιβράβευσης του Πρωθυπουργού στη Νέα Υόρκη; Πρόκειται για τη νεοφιλελεύθερη Ατζέντα της ψηφιακής και πράσινης μετάβασης, όπως έχει σχεδιαστεί από το Δημοκρατικό Κόμμα των ΗΠΑ, για την παγκόσμια προώθηση της μονοπολικής ηγεμονίας τους στην εποχή που ανοίγεται μπροστά μας και διαδέχεται τον φιλελευθερισμό. Η Ατζέντα αυτή, αναδιαρθρώνοντας ριζικά τις σχέσεις κεφαλαίου εργασίας υπέρ του κεφαλαίου και τις σχέσεις Βορρά Νότου υπέρ του Βορρά, έχει διχάσει τις ΗΠΑ, αλλά είναι κυρίαρχη στα ΜΜΕ και στις τρέχουσες πολιτικές ηγεσίες της Ευρώπης.  Πώς αυτό; κύριος φορέας της προώθησής της στην Ευρώπη, με γόνιμα όπως φαίνεται αποτελέσματα, είναι το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός, στενά συνδεδεμένο με το Atlantic Council από το οποίο και εκπορεύθηκε, σε αναγνώριση των υπηρεσιών του Πρωθυπουργού, και η βράβευση του, ως παγκόσμιου Πολίτη το 2024.

Το καταληκτικό ερώτημα που εγείρεται είναι: πως είναι δυνατόν σήμερα, και η κυβέρνηση της ΝΔ και η αντιπολίτευση (ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ) να αναγνωρίζουν τον ίδιο μέντορα της πολιτικής τους; Η ταύτιση με το  Πρόγραμμα του Δημοκρατικού Κόμματος των ΗΠΑ προβάλλεται από μεν τη νεοφιλελεύθερη ΝΔ, ως τεκμήριο της προσχώρησής της στη νέα λεωφόρο της προόδου από δε την Αριστερά/Κεντροαριστερά, ως ανταπόκρισή της στην Ατζέντα της νέας Μέκκας του σοσιαλισμού και της προοδευτικότητας.

Υπηρετεί αυτή η Ατζέντα τα συμφέροντα της χώρας; Την απάντηση πρέπει να την αναζητήσουμε στην εκλογική καταβαράθρωση του πολιτικού συστήματος, στη διαρκώς συρρικνούμενη απήχηση της κυβέρνησης και στην καχεξία της Αντιπολίτευσης αλλά και στην τεράστια άνοδο της Ακροδεξιάς.

Πηγή: Έθνος

Συνέχεια ανάγνωσης

Ινφογνώμων

Infognomon Logo

Περιηγηθείτε στα κορυφαία βιβλία του βιβλιοπωλείου μας

Προβολή όλων

Δημοφιλή