Ακολουθήστε μας

Ανατολική Μεσόγειος

«Οι Τόμαχοκ και τα μυστικά των αγωγών – Το γεωπολιτικό σκάκι και η φλόγα του αερίου

Δημοσιεύτηκε

στις

Του ΝΙΚΟΥ ΜΕΛΕΤΗ
Noble-MESOGEIOS01-08september2013
Απειλές για την ενεργειακή ασφάλεια και τα νέα σχέδια αξιοποίησης των υδρογονανθράκων της Ανατολικής Μεσογείου, προκαλεί η κλιμάκωση του εμφυλίου πολέμου στην Συρία και η προοπτική μιας στρατιωτικής επέμβασης εναντίον του καθεστώτος Ασαντ.
Το ενδεχόμενο κλιμάκωσης της στρατιωτικής σύγκρουσης αλλά και διάχυσης της κρίσης σε γειτονικές χώρες όχι μόνο καταστρέφει τις ενεργειακές υποδομές της Συρίας που πριν τον πόλεμο εξήγαγε πετρέλαιο, αλλά δυσχεραίνει τον σχεδιασμό των υποδομών που απαιτούνται για την εξαγωγή του φυσικού αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο.

Οι κίνδυνοι αυτοί περιγράφονται στην μεγάλη έκθεση που έδωσε στην δημοσιότητα στις 15 Αυγούστου η αμερικανική υπηρεσία Ενέργειας (US Energy Information Administration-EIA),πριν ακόμη υπάρξει η κλιμάκωση της κρίσης στην Συρία, στην οποία έκθεση μάλιστα γίνεται αναβάθμιση των προβλέψεων των αμερικανών για το μέγεθος των κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου στην Νοτιοανατολική Μεσόγειο.

Η έκθεση της ΕΙΑ κάνει ειδική μνεία στις ανακαλύψεις νέων μεγάλων κοιτασμάτων στην Ανατολική Μεσόγειο αλλά από τον πρόλογο της προειδοποιεί ότι «διάφορα εκκρεμή ζητήματα ,που περιλαμβάνουν ένοπλες συγκρούσεις, εδαφικές αμφισβητήσεις και η μακροοικονομική αβεβαιότητα, ενδέχεται να περιορίσουν την βιωσιμότητα αυτών των πηγών βραχυπρόθεσμα».

Όπως αναφέρεται μάλιστα η «υπέρβαση των προβλημάτων (αναταραχή σε Συρία και Αίγυπτο, εδαφικές διεκδικήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο και οι αρνητικές οικονομικές εξελίξεις λογω της κρίσης στην Κύπρο και του πολέμου στην Συρία) είναι κρίσιμη για το επιτυχές ενεργειακό μέλλον της περιοχής».

Η κλιμάκωση της κρίσης στην Συρία συμπίπτει με μια περίοδο πραγματικής ενεργειακής κοσμογονίας στην Ανατολική Μεσόγειο, με πρωταγωνιστές το Ισραήλ και την Κύπρο. Και μάλιστα την στιγμή που η Κύπρος έχει μπει στην τελική ευθεία για τις γεωτρήσεις άντλησης του φυσικού αερίου από το κοίτασμα Αφροδίτη και στο Ισραήλ αναμένονται οι τελικές αποφάσεις για τον τρόπο και την οδό εξαγωγής του φυσικού αερίου από το κοίτασμα Λεβιάθαν.

ΟΙ προβλέψεις των αμερικανών αλλά και οι δραματικές εξελίξεις στην Συρία, αφορούν άμεσα και την Ελλάδα, καθώς τα ενεργειακά σχέδια της χώρας μας τουλάχιστον σε ότι αφορά τις έρευνες νοτιως της Κρήτης συνδέονται άμεσα με τις αποφάσεις που θα ληφθέν σε Λευκωσία και Τελ Αβίβ για την εξαγωγή του φυσικού αερίου των δυο χωρών προς τις ξένες αγορές

Η ΕΙΑ καταγράφει στο τέλος της πολυσέλιδης έκθεσης της, τα ζητήματα που «απειλούν την έρευνα, την εξόρυξη και την μεταφορά ενέργειας από την Ανατολική Μεσόγειο» που είναι το «περιβάλλον ασφάλειας, οι εδαφικές διαφορές και το μακροοικονομικό κλίμα».

Σε ότι αφορά το «περιβάλλον ασφαλείας» οι αμερικανοί επισημαίνουν ότι ο πόλεμος στην Συρία που έχει προκαλέσει τεράστιες ζημιές στις ενεργειακές υποδομές (υπολογίζονταν στα 8 δις δολάρια μέχρι την Άνοιξη) οι οποίες θα διευρυνθούν όσο διαρκούν οι συγκρούσεις ενώ έχει περιοριστεί απολύτως η δυνατότητα παράγωγης πετρελαίου και φυσικού αερίου. Εκτιμάται μάλιστα ότι διάχυση των συγκρούσεων στην Συρία θα έχει επιπτώσεις στον ενεργειακό τομέα του Ισραήλ, της Ιορδανίας, του Λιβάνου και της Τουρκίας και θα οδηγήσει στην ματαίωση όλων των σχεδίων που προέβλεπαν την χρήση της Συρίας ως χώρο διέλευσης αγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου.

Στο κεφάλαιο των «εδαφικών διαφορών» επισημαίνεται ότι οι διαμάχες για τα θαλάσσια σύνορα υπονομεύουν τα σχέδια συνεκμετάλλευσης πιθανών κοιτασμάτων και περιορίζουν τις δυνατότητες συνεργασίας για την εξαγωγή ενέργειας. Γίνεται ειδική αναφορά στην διαμάχη Ισραήλ-Λιβάνου για μια περιοχή σχεδόν 300 τετραγωνικών μιλίων, μια διαμάχη που επηρεάζει και την συμφωνία για οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών μεταξύ της Κύπρου και του Λιβάνου. Στις διαμάχες αυτές πρέπει να προστεθεί και εκείνη μεταξύ της Αιγύπτου και του Ισραήλ, καθώς επισήμως το Κάιρο αναγνωρίζει θαλάσσια σύνορα όχι με το Ισραήλ αλλά με την Γάζα. Και φυσικά υπάρχει ειδική αναφορά στην Κύπρο με την εκτίμηση ότι η «επιπλοκή που ενδεχομένως θα αποτρέψει επενδυτές είναι η σχέση Κύπρου-Τουρκιάς, περιγράφοντας τις διεκδικήσεις της Τουρκίας έναντι της Κύπρου αλλά και τις απειλές εναντίον των εταίρων ώστε να μην συμμετάσχουν σε έρευνες στην Κύπρο.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το κεφάλαιο της έκθεσης της ΕΙΑ που αναφέρεται στην Συρία η οποία διαθέτει τα μεγαλύτερα κοιτάσματα πετρελαίου στην Ανατολική Μεσόγειο που υπολογίζονται στα 2,5 δις βαρέλια και την κατατάσσουν στην 32η θέση παγκοσμίως ενώ διαθέτει και κοιτάσματα φυσικού αερίου που υπολογίζονται στα 8,5 τρις κυβικά πόδια. Το 2010 η συριακή κυβέρνηση είχε υπολογίσει ότι διαθέτει στο έδαφος της και κοιτάσματα σχιστολιθικού πετρελαίου σχεδόν 50 δις τόνων, που όμως θα είναι δύσκολο τα επόμενα χρόνια να καταστεί βιώσιμη η εξόρυξη του.

Όπως επισημαίνει στην έκθεση της η αμερικανική Υπηρεσία, τα κοιτάσματα βρίσκονται στην κεντρική και ανατολική Συρία στα σύνορα με το Ιράκ και τα περισσότερα από αυτά δεν βρίσκονται πλέον υπό τον έλεγχο των κυβερνητικών δυνάμεων. Έτσι από την ημερήσια παράγωγη των 410 χιλιάδων βαρελιών την ημέρα το 2007, στις ελεγχόμενες από τον Ασαντ περιοχές είχε πέσει τον Ιούνιο 2013 στα 20 χιλιάδες βαρέλια.

Υπάρχει διάχυτη η αίσθηση ότι ένας από τους λόγους της χαλαρής στάσης των ΗΠΑ σε ότι αφορά την Συρία είναι το μειωμένο ενδιαφέρον για τους ενεργειακούς πόρους της Μ. Ανατολής και την όλο και μεγαλύτερη ενίσχυση της ενεργειακής αυτάρκειας των ΗΠΑ. Στις ΗΠΑ έχει πράγματι υπάρξει ενεργειακή έκρηξη ,με την ανακάλυψη μεγάλων αντισυμβατικών κοιτασμάτων στην Βόρεια Ντακοτα και στο Τέξας, (και την παράλληλη μείωση της ζήτησης) και έτσι πλέον οι ΗΠΑ εισάγουν μόλις το 36% των αναγκών τους σε πετρέλαιο, σημαντικά μειωμένο από το 60% που εισήγαγαν το 2006, ενώ ο μεγαλύτερος προμηθευτής των ΗΠΑ σε πετρέλαιο είναι όχι η Μ. Ανατολη αλλά ο Καναδάς.

Πάντως η μείωση της εξάρτησης δεν σημαίνει και ενεργειακή αυτάρκεια για τις ΗΠΑ και κάθε αναταραχή στην Μ. Ανατολή επηρεάζει και την ενεργειακή τροφοδοσία (και τις τιμές) στις ΗΠΑ. Ωφελημένη όμως από την αναταραχή στην Μ. Ανατολη και την διατήρηση της εκκρεμότητας στην Συρία, δεν είναι άλλη από την Ρωσία η οποία επωφελείται από την άνοδο της τιμής του πετρελαίου στις διεθνείς αγορές, σε μια περίοδο που η Gazprom κλείνει μεγάλα συμβόλαια με τις αγορές της Ανατολής.

«Η Αμερική αποκτά έναν νέο πρόβλημα, η Ρωσία αποκτά νέα κέρδη» ήταν το σχόλιο ρώσου ειδικού όπως το κατέγραψε η έγκυρη επιθεώρηση Foreign Affairs αποτυπώνοντας την εικόνα ενός παράπλευρου πολέμου από αυτόν που διεξάγεται στο έδαφος της Συρίας.

Πηγή: www.ethnos.gr
Read more: http://mignatiou.com/?p=12239#ixzz2eI3bhj7M

Eυρώπη

Future Warfare: Πολεμικό Ναυτικό και επιχείρηση Prosperity Guardian στην Ερυθρά Θάλασσα

Δημοσιεύτηκε

στις

από τον

Χωριανόπουλος Άγγελος από Future Warfare

Ο Yπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Λόιντ Όστιν, κατά την επικείμενη επίσκεψή του στη Μέση Ανατολή, θα ανακοινώσει την έναρξη της επιχείρησης Prosperity Guardian για την αντιμετώπιση των απειλών των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα. Αυτό συμπίπτει με την αναχαίτιση από αμερικανικά και βρετανικά πολεμικά πλοία μη επανδρωμένων αεροσκαφών που εκτοξεύουν οι Χούθι από την Υεμένη διακόπτωντας το παγκόσμιο εμπόριο. Πηγές της ιστοσελίδας από το Πολεμικό Ναυτικό αναφέρουν πως σχετικό αίτημα έχει σταλεί και σε ανώτατα πολιτικά γραφεία της κυβέρνησης χωρίς να έχει περάσει μέχρι στιγμής προς την ηγεσία του Πολεμικού Ναυτικού.

Το USS Carney κατέρριψε 14 μη επανδρωμένα αεροσκάφη, ενώ το HMS Diamond κατέστρεψε ένα με πύραυλο Sea Viper (ASTER-15), σηματοδοτώντας την πρώτη καταστροφή εναέριου στόχου του Βασιλικού Ναυτικού από τον Πρώτο Πόλεμο του Κόλπου. Η δράση αυτή έλαβε χώρα κοντά στο στενό Bab al-Mandab κατά τη διάρκεια ενός κύματος επίθεσης μη επανδρωμένων αεροσκαφών διάρκειας 45 λεπτών.

Οι Βρετανοί ανέφεραν ότι τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη στόχευαν ένα εμπορικό πλοίο, γεγονός που ώθησε το USS Carney να εμπλακεί σε επιχειρήσεις καταστολής τους. Λεπτομέρειες σχετικά με τον οπλισμό που χρησιμοποίησε το Carney δεν αποκαλύφθηκαν για να αποτραπεί στους Χούθι να αξιολογήσουν τα αμερικανικά αποθέματα πυρομαχικών.

Η CENTCOM επιβεβαίωσε την επιτυχή αναχαίτιση του μη επανδρωμένου αεροσκάφους χωρίς να αναφερθούν ζημιές ή τραυματισμοί. Ο εκπρόσωπος των Χούθι, Yahya Sare’e, ισχυρίστηκε ότι το drone επιτέθηκε στο Ισραήλ, αλλά δεν ανέφερε τα υπόλοιπα πλοία. Μετά τις πρόσφατες επιθέσεις των Χούθι σε φορτηγά πλοία στην Ερυθρά Θάλασσα, μεγάλες ναυτιλιακές εταιρείες έχουν διακόψει τις διελεύσεις στην περιοχή. Ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Λόιντ Όστιν θα ανακοινώσει την επιχείρηση Prosperity Guardian, η οποία επικεντρώνεται στη θαλάσσια ασφάλεια στην περιοχή της Ερυθράς Θάλασσας, κατά τη διάρκεια της επικείμενης επίσκεψής του στη Μέση Ανατολή.

Ο Υπουργός Άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου Grant Shapps τόνισε την απειλή για το διεθνές εμπόριο από τις πρόσφατες παράνομες επιθέσεις στην Ερυθρά Θάλασσα. Το Βασιλικό Ναυτικό διαβεβαιώνει τη δέσμευσή του για τη διασφάλιση της ελευθερίας της υπερατλαντικής ναυσιπλοΐας. Τα περιστατικά αυτά σηματοδοτούν την πρώτη αντιμετώπιση εναέριας απειλής από πολεμικό πλοίο του Ηνωμένου Βασιλείου από το 1991, με το USS Carney να συμμετέχει επίσης σε παρόμοιες αμυντικές ενέργειες πρόσφατα.

Ο λόγος συγγραφής της ανάλυσης είναι να καταδείξει στο μέγιστο πως στο χαοτικά μεταβαλλόμενο διεθνές σύστημα εμφανίζονται ευκαιρίες εύρεσης ρόλου στην προστασία του παγκόσμιου εμπορίου από ασύμμετρες απειλές. Η Ελληνική Κυβέρνηση καλό θα ήταν να αντιληφθεί πως αν θελήσει να διαδραματίσει έναν ευρύτερο ρόλο στο Διεθνές Σύστημα, θα ήταν αναγκαίο να επιλέξει μια δομή ενιαίας αεροναυτικής ισχύος η οποία θα μπορούσε να προβάλλει ισχύ και σε επιχειρήσεις στην Ερυθρά Θάλασσα. Το Πολεμικό Ναυτικό θα μπορούσε να κινηθεί αναλόγως στην επιλογή Κορβέτων και της γενικότερης ανανέωσης του Στόλου. Η έννοια περί ανάπτυξης Ναυτικού Ανοιχτής Θαλασσης έχει μερικώς μεταβληθεί αλλά παραμένει επίκαιρη. Ο Στόλος δεν μπορεί να αποτελείται μονάχα από 3 (ή 4) φρεγάτες, 5 κορβέτες και εκσυγχρονισμένες μονάδες επιφανείας. Χρειάζονται πλώρες, όπλα και δίκτυα ISR.

Διαβάστε την συνέχεια 

Συνέχεια ανάγνωσης

AI

Το Ισραήλ ενσωματώνει αθόρυβα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης σε θανατηφόρες στρατιωτικές επιχειρήσεις

Δημοσιεύτηκε

στις

Οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις έχουν αρχίσει να χρησιμοποιούν τεχνητή νοημοσύνη για να επιλέγουν στόχους για αεροπορικές επιδρομές και να οργανώνουν υλικοτεχνική υποστήριξη εν καιρώ πολέμου, καθώς οι εντάσεις κλιμακώνονται στα κατεχόμενα εδάφη και με τον επίδοξο αντίπαλο Ιράν.

Αν και ο στρατός δεν σχολίασε τις συγκεκριμένες επιχειρήσεις, αξιωματούχοι λένε ότι αξιοποιεί τώρα ένα σύστημα συστάσεων τεχνητής νοημοσύνης που μπορεί να συγκεντρώνει τεράστιες ποσότητες δεδομένων για να επιλέξει στόχους για αεροπορικές επιδρομές.

Οι επόμενες επιδρομές μπορούν στη συνέχεια να επεξεργαστούν γρήγορα με ένα άλλο μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης που ονομάζεται Fire Factory, το οποίο χρησιμοποιεί δεδομένα σχετικά με εγκεκριμένους από τον στρατό στόχους για τον υπολογισμό των φορτίων πυρομαχικών, την ιεράρχηση και την ανάθεση χιλιάδων στόχων σε αεροσκάφη και drones, καθώς και προτείνει ένα χρονοδιάγραμμα.

Ενώ και τα δύο συστήματα επιβλέπονται από ανθρώπινους χειριστές που ελέγχουν και εγκρίνουν μεμονωμένους στόχους και σχέδια αεροπορικών επιδρομών, σύμφωνα με αξιωματούχο του Ισραηλινού Στρατού (IDF), η τεχνολογία εξακολουθεί να μην υπόκειται σε κανέναν διεθνή ή κρατικό κανονισμό.

Οι υποστηρικτές της υποστηρίζουν ότι οι προηγμένοι αλγόριθμοι μπορεί να ξεπεράσουν τις ανθρώπινες δυνατότητες και θα μπορούσαν να βοηθήσουν τον στρατό να ελαχιστοποιήσει τις απώλειες, ενώ οι επικριτές προειδοποιούν για τις δυνητικά θανατηφόρες συνέπειες της στήριξης σε όλο και πιο αυτόνομα συστήματα.

«Αν υπάρχει λάθος στον υπολογισμό της τεχνητής νοημοσύνης και αν η τεχνητή νοημοσύνη δεν εξηγείται, τότε ποιον κατηγορούμε για το λάθος;» είπε ο Ταλ Μίμραν, λέκτορας διεθνούς δικαίου στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ και πρώην νομικός σύμβουλος του στρατού.

Οι λεπτομέρειες της επιχειρησιακής χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης από τον στρατό παραμένουν σε μεγάλο βαθμό απόρρητες, ωστόσο δηλώσεις στρατιωτικών αξιωματούχων υποδηλώνουν ότι ο IDF έχει αποκτήσει εμπειρία στο πεδίο της μάχης με τα αμφιλεγόμενα συστήματα.

Το 2021, ο Ισραηλινός Στρατός περιέγραψε τη σύγκρουση 11 ημερών στη Γάζα ως τον πρώτο «πόλεμο της τεχνητής νοημοσύνης» στον κόσμο, επικαλούμενος τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης για τον εντοπισμό σημείων εκτόξευσης πυραύλων και την ανάπτυξη σμήνων drones. Το Ισραήλ πραγματοποιεί επίσης επιδρομές στη Συρία και τον Λίβανο, με στόχο, όπως λέει, αποστολές όπλων σε πολιτοφυλακές που υποστηρίζονται από το Ιράν, όπως η Χεζμπολάχ.

Τους τελευταίους μήνες, το Ισραήλ εκδίδει σχεδόν καθημερινές προειδοποιήσεις προς το Ιράν για τον εμπλουτισμό του ουρανίου, δεσμευόμενο ότι δεν θα επιτρέψει στη χώρα να αποκτήσει πυρηνικά όπλα σε καμία περίπτωση.

Σε περίπτωση που οι δυο τους ξεκινήσουν στρατιωτική σύγκρουση, ο Ισραηλινός Στρατός αναμένει ότι οι Ιρανοί πληρεξούσιοι στη Γάζα, τη Συρία και τον Λίβανο θα αντεπιτεθούν, θέτοντας το έδαφος για την πρώτη σοβαρή πολυμέτωπη σύγκρουση για το Ισραήλ από τον Πόλεμο του Γιομ Κιπούρ.

Τα εργαλεία που βασίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη, όπως το Fire Factory, είναι προσαρμοσμένα για ένα τέτοιο σενάριο, σύμφωνα με αξιωματούχους του IDF.

Ο IDF χρησιμοποιεί εδώ και καιρό την τεχνητή νοημοσύνη, αλλά τα τελευταία χρόνια έχει επεκτείνει αυτά τα συστήματα σε διάφορες μονάδες, καθώς επιδιώκει να τοποθετηθεί ως παγκόσμιος ηγέτης στον αυτόνομο οπλισμό.

Μερικά από αυτά τα συστήματα κατασκευάστηκαν από ισραηλινούς αμυντικούς εργολάβους. Άλλα, όπως οι κάμερες ελέγχου συνόρων StarTrack, οι οποίες εκπαιδεύονται σε πλάνα χιλιάδων ωρών για την αναγνώριση ανθρώπων και αντικειμένων, αναπτύχθηκαν από τον στρατό.

Η ενασχόληση με αυτήν την πληθώρα πληροφοριών είναι ο σκοπός του Κέντρου Επιστήμης Δεδομένων και Τεχνητής Νοημοσύνης, που διευθύνεται από τη μονάδα 8200 του στρατού.

Ο μυστικός χαρακτήρας του τρόπου με τον οποίο αναπτύσσονται τέτοια εργαλεία έχει εγείρει σοβαρές ανησυχίες, συμπεριλαμβανομένου του ότι το χάσμα μεταξύ ημιαυτόνομων συστημάτων και πλήρως αυτοματοποιημένων μηχανημάτων θανάτωσης θα μπορούσε να μειωθεί εν μία νυκτί.

Σε ένα τέτοιο σενάριο, οι μηχανές θα είχαν την εξουσία να εντοπίζουν και να χτυπούν στόχους, με τους ανθρώπους να απομακρύνονται εξ ολοκλήρου από τις θέσεις λήψης αποφάσεων.

Το Ισραήλ λέει ότι δεν σκοπεύει να αφαιρέσει την ανθρώπινη εποπτεία τα επόμενα χρόνια.

Πηγή: Bloomberg

Συνέχεια ανάγνωσης

Ανατολική Μεσόγειος

Stratfor: Πώς θέλει να υλοποιήσει ο Ερντογάν το όραμα της «μεγάλης Τουρκίας»

Δημοσιεύτηκε

στις

από τον

Η (τελευταία;) θητεία αναμένεται να αφιερωθεί στην προσπάθεια δημιουργίας μιας νέας «Οθωμανικής Αυτοκρατορίας». Γιατί η συγκυρία τον βοηθά, πώς επηρεάζονται Κύπρος και Ελλάδα. Ο ρόλος της Συρίας. Ο κίνδυνος του λάθους.

Πέντε χρόνια είναι πολύς χρόνος για έναν πολιτικό ηγέτη. Αλλά για ένα έθνος-κράτος όπως η Τουρκία, όπου η πρόοδος μετριέται με όρους δεκαετιών, είναι μόλις μία στιγμή. Μετά την επανεκλογή του στις 28 Μαΐου, ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αναμετράται με τον στόχο να καταστήσει την επόμενη (και πιθανώς τελευταία) θητεία του —η οποία λήγει το 2028— ένα καθοριστικό κεφάλαιο στην εν εξελίξει μετατροπή της Τουρκίας σε μια ανεξάρτητη μεγάλη δύναμη.

Τα επόμενα πέντε χρόνια είναι βέβαιο ότι ο Ερντογάν θα προχωρήσει κατά καιρούς σε στρατιωτικές επεμβάσεις, όπως ακριβώς έκανε από τότε που ανέλαβε την εξουσία, το 2002. Αν ενδιαφέρεται να αφήσει κληρονομιά διαρκείας, δεν αποκλείεται να μπει στον πειρασμό να ακολουθήσει βήματα χωρών όπως το Ισραήλ, η Ινδία και η Ρωσία, οι οποίες έχουν κατηγορηθεί -λιγότερο ή περισσότερο- ότι επέκτειναν δια της βίας την επιρροή και την ισχύ τους, παραβιάζοντας το μεταπολεμικό αξίωμα της εδαφικής ακεραιότητας και μη αλλαγής συνόρων.

Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία είναι το πιο κραυγαλέο παράδειγμα επεκτατισμού. Αλλά οι ενέργειες του Ισραήλ και της Ινδίας στα παλαιστινιακά εδάφη και στο Κασμίρ αντίστοιχα προσφέρουν μια ιδέα για την ποικιλία των τρόπων με τους οποίους θα μπορούσε να δράσει η Τουρκία. Ο Ερντογάν θα μπορούσε, για παράδειγμα, να προβεί σε επιθετικές ενέργειες στη θάλασσα για να επεκτείνει τις διεκδικήσεις της Τουρκίας, να εγκαταστήσει δημοκρατίες μαριονέτες στη μεθόριο με τη Συρία ή ακόμη και να προσπαθήσει μια μονομερή προσάρτηση στην Κύπρο. Όμως, όλες αυτές οι ενέργειες θα απαιτούσαν προσεκτικό χρονοδιάγραμμα, ώστε να μη γυρίσουν μπούμερανγκ υπονομεύοντας τη φιλοδοξία του Ερντογάν να τον θυμούνται ως τον πρόεδρο που οδήγησε την Τουρκία στην πορεία να ξαναγίνει μεγάλη δύναμη.

Η οπτική Ερντογάν για τη μεγάλη Τουρκία

Όταν ανέβηκε στην εξουσία ο Ερντογάν, το 2002, η Τουρκία ζούσε ακόμα στη σκιά των εταίρων της στο ΝΑΤΟ, ιδιαίτερα των ΗΠΑ. Όμως ο Ερντογάν και το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) άρχισαν γρήγορα να διεκδικούν την ανεξαρτησία της χώρας από τη συμμαχία.

Σε μια πρώτη κίνηση το 2003, το τουρκικό κοινοβούλιο μπλόκαρε την εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ από αμερικανικές βάσεις στην Τουρκία. Η κίνηση γέννησε δυσπιστία μεταξύ Ουάσιγκτον και Άγκυρας — και η μνησικακία εδραιώθηκε με τα χρόνια, καθώς η Τουρκία άρχισε να χρησιμοποιεί τη στρατιωτική της δύναμη και το πολιτικό της κεφάλαιο για να αναδιαμορφώσει τη διεθνή φήμη της, από κοσμικό κράτος με τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό στο ΝΑΤΟ σε πρωτοϊσλαμιστικό, πρόθυμο να επέμβει σε συγκρούσεις κοντά ή και πιο μακριά, ανεξάρτητα από τη διεθνή κυρίαρχη γνώμη. Η Τουρκία δεν εγκατέλειψε το ΝΑΤΟ, ούτε το ΝΑΤΟ εγκατέλειψε την Τουρκία. Αλλά ο Ερντογάν είχε αποφασίσει πως η Τουρκία πρέπει να κοιτάξει τα δικά της συμφέροντα, μερικές φορές επιθετικά, κάτι που δεν έκανε το ΝΑΤΟ.

Ο Ερντογάν ανέλαβε την εξουσία όταν σήμαινε η αρχή του τέλους για το μεταψυχροπολεμικό μονοπολικό momentum της αμερικανικής κυριαρχίας. Ακόμη και τότε, ο Ερντογάν δεν έβλεπε τον κόσμο με όρους «τέλους της ιστορίας», κατά Φράνσις Φουκουγιάμα, και επικράτησης του φιλελεύθερου δημοκρατικού καπιταλισμού, αλλά ως εφαλτήριο για ιστορικές δυνάμεις και ιδεολογίες προκειμένου προοπτικά να επιβεβαιώσουν την ύπαρξή τους, ύστερα από σχεδόν έναν αιώνα καταστολής από τους παγκόσμιους πολέμους και τις ιδεολογικές διαμάχες του 20ού αιώνα. Η Τουρκία θα έμοιαζε γεωπολιτικά περισσότερο με την Οθωμανική Αυτοκρατορία: μια μεγάλη δύναμη που, αν χρειαζόταν, θα επιδίωκε μονομερώς και επιθετικά το εθνικό συμφέρον της.

Δεν φαίνεται ότι η επόμενη θητεία Ερντογάν θα αλλάξει αυτή την προσέγγιση. Η Τουρκία δεν θέλει να είναι μέρος της Ανατολής ή της Δύσης, ή αναγκαστικά μέρος του ισλαμικού κόσμου (εκτός αν είναι ηγέτιδα δύναμη). Θέλει να είναι η Turkiye, βάσει της επίσημης αλλαγής ονομασίας του 2021. Όπως το βλέπει ο Ερντογάν, η Τουρκία είναι μια μεγάλη δύναμη από μόνη της, με ηγετικό ρόλο στη Μέση Ανατολή, το Ισλάμ, τη Μεσόγειο, τη Μαύρη Θάλασσα, την Κεντρική Ασία, ακόμη και μέχρι την Αφρική. Και πιστεύει ότι τα επόμενα χρόνια θα καθορίζει τις πολιτικές του όλο και περισσότερο με στάτους μεγάλης δύναμης, ακόμη και οδηγώντας σε προσαρτήσεις εδαφών.

Ο Ερντογάν στην εποχή των προσαρτήσεων

Ιστορικά, πρωταρχικό χαρακτηριστικό των μεγάλων δυνάμεων είναι ο εδαφικός επεκτατισμός. Η Ρώμη δεν χτίστηκε σε μια μέρα, ούτε χτίστηκε με ειρηνικές εκλογές. Ωστόσο, μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο επεκτατισμός έγινε ταμπού (σε μεγάλο βαθμό αντικαταστάθηκε με ιδεολογικό επεκτατισμό, μέσω θεσμών όπως το Σύμφωνο της Βαρσοβίας). Οι υπερδυνάμεις ανησυχούσαν ότι κράτη που θα προσπαθούσαν να κατακτήσουν το ένα το άλλο θα μπορούσαν να οδηγήσουν σ’ έναν καταστροφικό Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Αλλά σήμερα αυτό το ταμπού έχει αποδυναμωθεί. Το Ισραήλ, η Ινδία και η Ρωσία τα τελευταία χρόνια έχουν προσαρτήσει εδάφη, επίσημα ή ανεπίσημα, με διάφορους βαθμούς επιτυχίας ή αποτυχίας, χωρίς να πυροδοτηθεί πυρηνικό ολοκαύτωμα ή διηπειρωτικές εχθροπραξίες. Και το έκαναν για να αναδιαμορφώσουν τα κοντινά τους εξωτερικά περιβάλλοντα και να εκπληρώσουν ιδεολογικές επιταγές. Για παράδειγμα, ο στρατηγικός φόβος της Ρωσίας για στρατιωτική περικύκλωσή της από τη Δύση επικαλύπτεται με τη ρωσοκεντρική κοσμοθεωρία που αρνείται την ουκρανική εθνικότητα.

για τη συνέχεια Euro2Day

 

Συνέχεια ανάγνωσης

Ινφογνώμων

Infognomon Logo

Περιηγηθείτε στα κορυφαία βιβλία του βιβλιοπωλείου μας

Προβολή όλων

Δημοφιλή