Ακολουθήστε μας

Γενικά θέματα

Αγωγός – τερματικό και συνεργασία με Ισραήλ στο προσκήνιο – Ο διευθυντής της Noble μιλά στον «Φιλελεύθερο»

Δημοσιεύτηκε

στις

Ο σερβικής καταγωγής διευθυντής της Noble στην Κύπρο, Τζον Τόμιτς.
                        Ο σερβικής καταγωγής διευθυντής της Noble στην Κύπρο, Τζον Τόμιτς.
Λευκωσία: Ο διευθυντης της Noble, που βρίσκεται στην Κύπρο, Τζον Τόμιτς, μιλά στον «Φ» και τονίζει ότι εκείνο που ενδιαφέρει τώρα είναι η εκμετάλλευση του κοιτάσματος όσο το δυνατό πιο σύντομα και ότι είναι επί τάπητος η μελέτη για αγωγό προς την Κύπρο και τερματικό υγροποίησης. Αλλά, στην Κύπρο τα ερωτήματα της επόμενης μέρας, είναι αναπάντητα. Τι θα κάνουμε με το κοίτασμα. Πώς θα το εκμεταλλευτούμε. Αγωγοί μεταφοράς, τερματικό υγροποίησης…

Να προχωρήσουμε το ταχύτερο
Ο διευθυντής της Νoble στην Κύπρο, Τζον Τόμιτς, μιλά στον «Φ» 
ΤΟΥΠΕΤΡΟΥΘΕΟΧΑΡΙΔΗ

ΦωτογραφίαΟσερβικής καταγωγής Τζον Τόμιτς, διευθυντής της Νoble στην Κύπρο, που εγκαταστάθηκε μόνιμα στο νησί μας πριν ένα περίπου χρόνο, είναι γεωλόγος με τεράστια πείρα στον τομέα των κοιτασμάτων. Όπως δηλώνει ο ίδιος στον «Φ», εργάστηκε σχεδόν παντού στον κόσμο – Ασία, Αφρική, Ευρώπη, Αμερική. «Μόνο στον Βόρειο και στον Νότιο Πόλο δεν έχω εργαστεί», μας αναφέρει χαμογελώντας. Η διάθεσή του για την Κύπρο είναι εξαιρετικά θετική.

Και δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς. Προηγουμένως είχε ζήσει στο νησί μας για ένα χρόνο η γυναίκα του και είχε ερωτευθεί το κλίμα, τη φύση, τις αρχαιότητες, τον πολιτισμό, τον κόσμο της Κύπρου. Όλα τα δεδομένα μαζί, συγκλίνουν στο να αισθάνεται πολύ άνετα εδώ. Ακόμα περισσότερο μετά την επίσημη ανακοίνωση των αποτελεσμάτων για το «Αφροδίτη». Που σημαίνουν για τον ίδιο, ότι έκλεισε ακόμα ένας κύκλος του δύσκολου προγράμματός του, να διευθύνει τα όσα αφορούν το συγκεκριμένο κοίτασμα. Ο πρώτος κύκλος, αφορούσε την έρευνα. Ο δεύτερος, τη δοκιμαστική γεώτρηση. Ο τρίτος θα ακολουθήσει και αφορά την αξιολόγηση. Ο επόμενος, ίσως ακόμα πιο δύσκολος για τον Τόμιτς, θα είναι αυτός της εκμετάλλευσης του κοιτάσματος. Τον συναντήσαμε την επομένη των επίσημων ανακοινώσεων από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τον πρόεδρο της Νoble.

Πότε τελειώνετε με το ερευνητικό στάδιο,ήταν η πρώτη μας ερώτηση.
– Αυτή η διαδικασία έχει πολλά στάδια, εξηγεί. Ξεκίνησε με την αξιολόγηση των σεισμογραφικών δεδομένων. Μετά ακολούθησαν οι τρισδιάστατες έρευνες, που ήταν εξαιρετικής σημασίας. Μας έδωσαν τη διάρθρωση του κοιτάσματος, ενδείξεις για το μέγεθος και τον όγκο του και άλλες εξαιρετικής σημασίας πληροφορίες. Όμως η σιγουριά έρχεται μόνο με τη γεώτρηση. Μόνο έτσι βλέπουμε αν πρόκειται για εμπορικά εκμεταλλεύσιμο κοίτασμα. Βλέπουμε την ποιότητα του αερίου, διότι προηγουμένως ξέραμε ότι περιείχε αέριο, αλλά δεν ξέραμε τι σύστασης και τι ποιότητας ήταν αυτό – μπορεί να ήταν κατάλληλο μόνο για τα αναψυκτικά, συμπληρώνει χαριτολογώντας. Εμάς εκείνο το αέριο δεν μας ενδιαφέρει, μας ενδιαφέρει το αέριο σαν καύσιμο. Και επίσης σημαντικό, είναι ότι διαπιστώνουμε τον χαρακτήρα των πετρωμάτων, την πορότητά τους. Γιατί όσο μικρότερους πόρους έχει τόσο λιγότερο φυσικό αέριο σημαίνει ότι περιέχει, όσο μεγαλύτεροι είναι οι πόροι τόσο περισσότερο το αέριο. Επίσης, είναι σημαντικό οι πόροι να είναι συνδεδεμένοι, να μπορεί να κινείται το αέριο μέσα στο κοίτασμα.

Ωραία, αυτό έγινε… – Οι έρευνες, οι αξιολογήσεις αυτές, οι αναλύσεις των πετρωμάτων και του αερίου, διαρκούν εβδομάδες, μπορεί και μήνες. Εδώ είναι που βρισκόμαστε τώρα. Όμως, σε ένα κοίτασμα έκτασης 100 τετρ. χιλιομέτρων όπως αυτό, μια γεώτρηση δεν αρκεί. Θα πρέπει να γίνει και τουλάχιστον ακόμα μία, σε άλλο σημείο. Για να δούμε αν τα δεδομένα είναι τα ίδια ή διαφέρουν, διότι δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι είναι σε όλη την έκταση τα ίδια δεδομένα. Γι’ αυτό και μέχρι τώρα μιλούμε για στατιστικά δεδομένα.

Πότε προγραμματίζετε τη δεύτερη γεώτρηση; – Εντός του 2012. Προς τα μέσα του χρόνου ή το τρίτο τρίμηνο του έτους. Υπάρχει δυσκολία στο να βρούμε ελεύθερο κατάλληλο γεωτρύπανο για τα μεγάλα βάθη της περιοχής και τον τύπο του νερού.

Η Νoble μας έχει συνηθίσει στην περιοχή (Ισραήλ) και όχι μόνο, να ξεκινά με συντηρητικές προβλέψεις και να τις αναβαθμίζει με την πρόοδο των δεδομένων από τις έρευνες. Ισχύει αυτό και για το «CyprusΑ»; -Μιλούμε για γεωλογικά δεδομένα. Αν στη δεύτερη γεώτρηση βρούμε καλύτερα πετρώματα με μεγαλύτερη πορότητα, ενδεχομένως οι αριθμοί να αυξηθούν. Αν βρούμε την ίδια ποσότητα και άλλα δεδομένα, ενδεχομένως να μείνουν οι ίδιοι. Αυτό δεν το γνωρίζουμε τώρα, οπότε δεν μπορώ να δώσω άλλη απάντηση. Πάντως, στο τέλος της ημέρας θα έχουμε και πιο ακριβείς αριθμούς.

Ισχύουν οι προτάσεις για αγωγό προς την Κύπρο; Γίνεται σε πρώτο στάδιο ο αγωγός να καλύπτει τις ανάγκες της Κύπρου και σε δεύτερο το θέμα της εξαγωγής; Ισχύουν τα προτεινόμενα χρονοδιαγράμματα σε περίπτωση που η κυβέρνηση συμφωνήσει; Έχετε εισηγήσεις για τερματικό LΝG που να λαμβάνουν υπόψη το γεγονός ότι πολύ πιθανό να υπάρχουν και άλλα κοιτάσματα στην ΑΟΖ Κύπρου, άρα και άλλες εταιρείες με μελλοντικά συμφέροντα σε αγωγούς και τερματικό υγροποίησης LΝG και εξαγωγών; – Τώρα μου θέτετε το ζήτημα της εκμετάλλευσης του κοιτάσματος. Ναι, αντιλαμβανόμαστε ότι πρώτο-πρώτο ζήτημα είναι η κάλυψη των τοπικών αναγκών και παρακάτω το ζήτημα των εξαγωγών. Να βάλουμε όμως δύο δεδομένα: Το πρώτο είναι ότι το κόστος του αγωγού είναι σημαντικό. Το δεύτερο είναι ότι η Κύπρος είναι μια πολύ μικρή αγορά. Άρα, χρειαζόμαστε ένα σχεδιασμό που θα είναι κερδοφόρος και φυσικά θα γίνει σε συνεννόηση με το κράτος της Κύπρου, που έχει και τον πρώτο λόγο στις αποφάσεις, με την εταιρεία να συμμετέχει βέβαια σε αυτές. Έτσι, επί τάπητος είναι η μελέτη για έναν αγωγό προς την Κύπρο, αλλά και τερματικό υγροποίησης φυσικού αερίου (LΝG) για εξαγωγές. Θεωρώ ότι οι απευθείας μέσω αγωγού εξαγωγές δεν ενδείκνυνται, αφού το κόστος του αγωγού θα είναι μεγάλο -μόνο από τα κοιτάσματα προς την Κύπρο το κόστος είναι 1 δισ. δολάρια- ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί εμπορικό, οικονομικό και γεωπολιτικό εγκλωβισμό. Κι αυτό γιατί θα πρέπει να διατίθεται με συγκεκριμένο τρόπο, προς συγκεκριμένη αγορά. Ενώ το LΝG, δίνει ελευθερία εμπορίας -άρα και γεωπολιτικών σχεδιασμών- και μεγαλύτερα κέρδη. Για παράδειγμα, οι τιμές του LΝG στην Ασία είναι πολύ πιο ψηλές από αλλού.

Μπορεί να γίνει τέτοιος σχεδιασμός, χωρίς να συμμετάσχει και το «Λεβιάθαν»; -Εμπορικά, τα μεγέθη των δύο κοιτασμάτων επιτρέπουν και την ανεξάρτητη μεταξύ τους εκμετάλλευση.  

Τι γίνεται με το πετρέλαιο; Υπάρχει σχεδιασμός για να προχωρήσει η έρευνα πιο βαθιά με στόχο το πετρέλαιο στο «Αφροδίτη»; Θα προηγηθεί το «Λεβιάθαν» ή το «Ταμάρ» λόγω των ταυτόσημων γεωλογικών διαμορφώσεων; – Δεν ψάξαμε για πετρέλαιο, αλλά και στην παρούσα γεώτρηση δεν βρήκαμε ενδείξεις για πετρέλαιο, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχει πιο βαθιά. Για την ώρα, δεν μας ενδιαφέρει το πετρέλαιο. Εκείνο που μας ενδιαφέρει είναι η όσο το δυνατόν πιο σύντομη και όσο το δυνατόν καλύτερη εκμετάλλευση του κοιτάσματος φυσικού αερίου. Το πετρέλαιο δεν είναι ένα θέμα επί τάπητος τώρα, θα το δούμε αργότερα. Είμαστε πολύ ικανοποιημένοι από την ποσότητα φυσικού αερίου που βρήκαμε. Τα 7 τρισ. κ. πόδια είναι μια ποσότητα που δικαιολογεί και το ψηλότερο κόστος που έχουμε λόγω του βάθους, αλλά και όλες τις άλλες παραμέτρους.

Πλέον, μετά την ολοκλήρωση των τρισδιάστατων ερευνών και της γεώτρησης, έχετε πλήρη εικόνα για την έκταση του κοιτάσματος και επί χάρτου. Οπότε θα πρέπει να ξέρετε με λεπτομέρεια αν και ποιο ποσοστό του κοιτάσματος ανήκει στην ΑΟΖ του Ισραήλ. Θα μας πείτε; – Όχι, αυτό είναι κάτι που δεν το ξέρουμε. Είναι κάτι που θα διαπιστωθεί μόνο όταν γίνει ανάλογη γεώτρηση και από την πλευρά του Ισραήλ, οπότε δεν έχουμε τέτοια δεδομένα τώρα.

Το αίνιγμα της επόμενης μέρας
Αγωγός – τερματικό και συνεργασία με το Ισραήλ στο προσκήνιο
Φωτογραφία

Το κοίτασμα υπάρχει πέραν πάσης αμφιβολίας, είναι αρκετό για τις ανάγκες της Κύπρου και για σημαντικές εξαγωγές, όμως το πώς θα γίνει αυτό, πώς θα το εκμεταλλευτούμε, είναι το ερώτημα της επόμενης μέρας. Τα θέματα των αγωγών, του τερματικού υγροποίησης ή ακόμα και η μορφή υγροποίησης -το πλωτό δεν είναι εκτός σχεδίων της Νoble- είναι πλέον σε πρώτο πλάνο, με πολλά ερωτηματικά αφού δεν έχουν ληφθεί αποφάσεις. Τι θα γίνει με τα υπόλοιπα κοιτάσματα; Πώς θα εξελιχθεί η πρόταση για συνεργασία με το «Λεβιάθαν» του Ισραήλ, πού θα εξάγεται, είναι επίσης ερωτήματα που θέλουν απάντηση για καταρτισμό στρατηγικής. Η θέση του διευθυντή Υπηρεσίας Ενέργειας Σόλωνα Κασίνη, είναι ότι η ενδεικνυόμενη λύση είναι να γίνει το συντομότερο δυνατό αγωγός προς την Κύπρο και μονάδα υγροποίησης. Αυτό θα επιλύσει το ενεργειακό πρόβλημα της Κύπρου, θα εξασφαλίσει φθηνότερο ηλεκτρισμό σε βιομηχανία και νοικοκυριά, αλλά ταυτόχρονα θα αποτρέψει γειτονικές χώρες από σκέψεις για ανταγωνιστική δραστηριότητα, αφού με το τερματικό στην Κύπρο θα μπορούν να αξιοποιηθούν και κοιτάσματα γειτονικών χωρών όπως το Ισραήλ, αλλά προσεχώς και ο Λίβανος. Αυτό δηλώνει στον «Φ» ο Σόλων Κασίνης, εξηγώντας ότι έχει παραδώσει σχετική πρόταση από 9μήνου στην κυβέρνηση.
 

Προς αυτή την κατεύθυνση ήταν και χθεσινές δημόσιες δηλώσεις του υπουργού Εσωτερικών Νεοκλή Συλικιώτη, σύμφωνα με τον οποίο τώρα επιβάλλεται να συγκροτηθεί ένας ολοκληρωμένος στρατηγικός σχεδιασμός ώστε το νησί μας να γίνει ενεργειακό κέντρο. Η ομάδα εμπειρογνωμόνων, έχει ετοιμάσει έναν οδικό χάρτη για τους επόμενους μήνες και στις αρχές Μαρτίου θα εξεταστεί πώς υλοποιείται ο οδικός αυτός χάρτης, σημειώνει ο υπ. Εσωτερικών. Ο ίδιος δείχνει ότι η συνεργασία με το Ισραήλ, είναι ένα σοβαρό κομμάτι του σχεδιαμσού.
 
Καθοριστικές θα είναι σύμφωνα με τον Νεοκλή Συλικιώτη και οι συνομιλίες με τη Νoble «και ενδεχομένως με Delek», προσθέτει, για την έλευση του φυσικού αερίου στην Κύπρο. Μάλιστα αποκαλύπτει πως «πιθανόν αυτό να έρθει από το Λεβιάθαν, εφόσον αυτή είναι η ταχύτερη οδός.
Υπέρ της συνεργασίας με το Ισραήλ, τάσσεται και ο καθηγητής Μιχάλης Οικονομίδης, που υποδεικνύει με νόημα, πως η διαχωριστική γραμμή των οικοπέδων των δύο χωρών Αφροδίτη και Λεβιάθαν δεν είναι πραγματική αλλά νοητή. Δεν είναι θέμα οικονομικής και γεωπολιτικής στρατηγικής μόνο, αλλά περισσότερο θέμα φυσικής συνεργασίας και αλληλοεξάρτησης των διεργασιών παραγωγής. Σύμφωνα με τον Μιχάλη Οικονομίδη, θα πρέπει να συσταθεί αμέσως φορέας διαχείρισης των κοιτασμάτων. «Για να μπορεί να γίνει σωστή διαχείριση των υδρογονανθράκων χωρίς κρατικές ή άλλες παρεμβάσεις θα πρέπει να δημιουργηθεί ανεξάρτητη Εθνική Εταιρεία Διαχείρισης Υδρογονανθράκων».
 
Στο ίδιο πνεύμα, ο διευθυντής του προεδρικού γραφείου Χρίστος Χριστοφίδης δήλωσε χθες πως «πολύ σύντομα η κυβέρνηση θα προχωρήσει σε ανακοίνωση για τον δεύτερο γύρο των αδειοδοτήσεων και πως μελετούνται ενδεχόμενες συνεργασίες όσον αφορά στο εργοστάσιο υγροποίησης του φυσικού αερίου αλλά και για την εξαγωγή του, επισημαίνοντας ότι θα συζητηθούν τα θέματα αυτά και με άλλες χώρες.

 

Πόσο για την Κύπρο, πόσο για εξαγωγές

Αν η άντληση θα γίνει σε 25 χρόνια, όση δηλαδή είναι η διάρκεια των δικαιωμάτων της Νoble που θα θέλει να εκμεταλλευτεί το μέγιστο του κοιτάσματος, θα πρέπει να αντλούνται 280 εκατ. κ. πόδια ετησίως. Η Κύπρος χρειάζεται μόλις τα 35 εκατ. κ. πόδια περίπου για τις δικές της ανάγκες – περίπου το 1/8 της ποσότητας. Δηλαδή μένει για εξαγωγή φυσικό αέριο της τάξης των 245 εκατ. κ. ποδών ετησίως. Να σημειωθεί ότι σε κοιτάσματα αυτού του μεγέθους διεθνώς, τα στοιχεία δείχνουν ότι η άντλησή τους γίνεται με ρυθμούς 8%14% ετησίως, δηλαδή εξαντλούνται σε 8-12 χρόνια. Αν ακολουθηθούν αυτά τα δεδομένα, οι ποσότητες για εξαγωγή θα πρέπει να διπλασιαστούν και να φτάσουν το μισό δισ. κ. πόδια φυσικού αερίου περίπου ετησίως. 

ΦΟΒΟΥΝΤΑΙ ΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ Οι πολιτικές σχέσεις με την Τουρκία, μπορεί να κάνουν αρκετά σύνθετο το θέμα της εκμετάλλευσης του κοιτάσματος, δήλωσε από τη Νέα Υόρκη στο Βloomberg ο Τζον Μαλόνε, αναλυτής της Global Ηunter SecuritiesLLC. Στο ίδιο πνεύμα και ο Πιέρ Κοντέκ, πρώην διευθυντής της Εlf, δήλωσε σε διεθνή μέρα ενημέρωσης, πως «οι εξαγωγές θα είναι πιο περίπλοκη από την ιστορική ένταση μεταξύ Κύπρου και Τουρκίας». Ο ίδιος πάντως προσθέτει πως «ολόκληρη η περιοχή έχει καλές προοπτικές για περισσότερες ανακαλύψεις, κάτι που θα αλλάξει ουσιαστικά το προφίλ της Κύπρου στα προσεχή 5-10 χρόνια».

Γενικά θέματα

Δυσοίωνα μηνύματα για τη λειψυδρία! Αντιμέτωποι με δυσμενείς καταστάσεις – Συναγερμός για να προστατευθούν ζωές

Η κλιματική αλλαγή καθιστά πιο ακανόνιστο τον κύκλο του νερού, προειδοποίησε ο ΟΗΕ.

Δημοσιεύτηκε

στις

από τον

Νερό: Έκθεση του ΟΗΕ εκπέμπει SOS για την ξηρασία παγκοσμίως λόγω της κλιματικής αλλαγής αλλά και άλλων σημαντικών παραγόντων. 

Αυτή τη στιγμή 3,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι έχουν ανεπαρκή πρόσβαση στο νερό τουλάχιστον ένα μήνα το χρόνο και ο αριθμός τους αναμένεται ότι μέχρι το 2050 θα έχει ξεπεράσει τα 5 δισεκατομμύρια

Οι έντονες ξηρασίες και οι ακραίες πλημμύρες, που όσο περνάει ο καιρός γίνονται και περισσότερες, αποτελούν μια «πρόγευση» των επερχόμενων εξελίξεων, καθώς η κλιματική αλλαγή καθιστά πιο ακανόνιστο τον κύκλο του νερού, προειδοποίησε ο ΟΗΕ.

Τα ποτάμια κατέγραψαν πέρυσι ένα επίπεδο ξηρασίας άνευ προηγουμένου εδώ και 33 χρόνια, σύμφωνα με νέα έκθεση του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού (ΠΜΟ, WMO, OMM), μια υπηρεσία του ΟΗΕ.

«Στο πλαίσιο της κλιματικής αλλαγής, το νερό μας δίνει μια πρόγευση των επερχόμενων εξελίξεων», εκφράζει την ανησυχία της σε ανακοίνωση η γενική γραμματέας του ΠΜΟ Σελέστ Σάουλο. «Τα σημάδια συναγερμού πολλαπλασιάζονται: παρακολουθούμε ένα παροξυσμό ακραίων βροχοπτώσεων, πλημμυρών και ξηρασιών, που επιβαρύνουν πολύ τις ζωές, τα οικοσυστήματα και τις οικονομίες», παρατηρεί.

Αντιμέτωποι με δυσμενείς καταστάσεις

Καθώς η χρονιά 2023 ήταν η πιο ζεστή που έχει καταγραφεί ποτέ, οι αυξημένες θερμοκρασίες και η γενικευμένη εξασθένηση των βροχοπτώσεων συνέβαλαν σε παρατεταμένες ξηρασίες.

Οι πλημμύρες ωστόσο πολλαπλασιάστηκαν: τα ακραία υδρολογικά φαινόμενα ευνοήθηκαν όχι μόνο από φυσικούς κλιματικούς παράγοντες, κυρίως τη μετάβαση από τις συνθήκες Λα Νίνια σε ένα επεισόδιο Ελ Νίνιο στα μέσα του 2023, αλλά επίσης από την ανθρώπινης προέλευσης κλιματική αλλαγή, αναφέρει ο ΠΜΟ.

«Η άνοδος της θερμοκρασίας επιτάχυνε τον υδρολογικό κύκλο, ο οποίος έγινε επίσης πιο ακανόνιστος και λιγότερο προβλέψιμος», εξηγεί η Σάουλο.

Οι συνέπειες είναι πολλαπλές: «Μια πιο ζεστή ατμόσφαιρα που μπορεί να περιέχει περισσότερη υγρασία, η άνοδος της θερμοκρασίας του κλίματος αυξάνει τον κίνδυνο ισχυρών βροχοπτώσεων» ενώ «παραλλήλως η επιτάχυνση της εξάτμισης και της ξήρανσης των εδαφών επιδεινώνει τις ξηρασίες».

Κατά συνέπεια, «βρισκόμαστε αντιμέτωποι με όλο και πιο δύσκολες καταστάσεις, όπου το νερό είναι είτε υπερβολικά άφθονο είτε ανεπαρκές».

Αυτή τη στιγμή 3,6 δισεκατομμύρια άνθρωποι έχουν ανεπαρκή πρόσβαση στο νερό τουλάχιστον ένα μήνα το χρόνο και ο αριθμός τους αναμένεται ότι μέχρι το 2050 θα έχει ξεπεράσει τα 5 δισεκατομμύρια, σύμφωνα με τον ΟΗΕ. Η έκθεση δείχνει ότι τα ύδατα περίπου του 50% των ποταμών του πλανήτη ήταν πέρυσι λιγότερα από το κανονικό.

Οι παγετώνες βρίσκονται επίσης στη γραμμή του μετώπου της ανόδου της θερμοκρασίας του κλίματος: σύμφωνα με προκαταρκτικά δεδομένα για την περίοδο από το Σεπτέμβριο 2022 ως τον Αύγουστο 2023, έχασαν πάνω από 600 γιγατόνους νερού, απώλεια που είναι η χειρότερη σε 50 χρόνια παρατηρήσεων.

«Το λιώσιμο των πάγων και των παγετώνων απειλεί τη μακροπρόθεσμη υδροδοτική ασφάλεια εκατομμυρίων ανθρώπων. Εντούτοις δεν λαμβάνουμε τα επείγοντα μέτρα που επιβάλλονται», κρούει τον κώδωνα του κινδύνου η γενική γραμματέας του ΠΜΟ.

Συναγερμός για να προστατευθούν ζωές

Ο οργανισμός ζητάει να κηρυχθεί από νωρίς συναγερμός για όλους ώστε να προστατευθούν οι ζωές και τα μέσα επιβίωσης που συνδέονται με το νερό και καλεί να βελτιωθούν οι γνώσεις και ο διαμοιρασμός των δεδομένων για τις πηγές νερού.

«Δεν μπορούμε να διαχειριστούμε ένα πρόβλημα, αν δεν μετρήσουμε την έκτασή του», υπογραμμίζει η Σάουλο.

Συνέχεια ανάγνωσης

Γενικά θέματα

Γιάννος Χαραλαμπίδης στη Σημερινή: Μήλον της Έριδος η Κύπρος για την ασφάλεια Τουρκίας – Ισραήλ

Τα «Ταϊφούν» περιπολούν για την ασφάλεια του Ισραήλ και αναχαιτίζουν πυραύλους του Ιράν από τον τουρκικό εναέριο χώρο στην περιοχή της Αλεξανδρέττας και στη Συρία, όπου υπάρχουν στόχοι της Χεζμπολάχ

Δημοσιεύτηκε

στις

από τον

ΠΗΓΗ: ΣΗΜΕΡΙΝΗ

Η Μέση Ανατολή είναι στις φλόγες και, μετά την επίθεση των Ιρανών με βαλλιστικούς πυραύλους σε βάρος του Ισραήλ, ξεκίνησε επίθεση των Ισραηλινών στον Βόρειο Λίβανο, ενώ αναμένονται και τα αντίποινα σε βάρος της Τεχεράνης.

Γράφει ο Γιάννος Χαραλαμπίδης

Τα «Ταϊφούν» περιπολούν για την ασφάλεια του Ισραήλ και αναχαιτίζουν πυραύλους του Ιράν από τον τουρκικό εναέριο χώρο στην περιοχή της Αλεξανδρέττας και στη Συρία, όπου υπάρχουν στόχοι της Χεζμπολάχ

Τουρκία και Ακρωτήρι

Η Τουρκία επιχαίρει από την κατατριβή του Ισραήλ και του Ιράν. Μπορεί μεν ο Ερντογάν να χαρακτηρίζει τον Νετανιάχου ως εγκληματία πολέμου, αλλά συνεργάζεται με τους Βρετανούς και δη με τα μαχητικά «Ταϊφούν», που επιχειρούν από τις Βάσεις Ακρωτηρίου και:

1) Περιπολούν από τον κόλπο της Αλεξανδρέττας εντός του τουρκικού εναέριου χώρου, με την άδεια της Άγκυρας, προς τη Συρία, όπου υπάρχουν στόχοι της Χεζμπολάχ, καθώς και προς το Ιράκ. 2) Συμμετέχουν στις αναχαιτίσεις των ιρανικών πυραύλων και drones στις επιθέσεις, που δέχεται το Ισραήλ από το Ιράν και συλλέγουν πληροφορίες. 3) Καμιά αμφιβολία δεν υπάρχει για τη συνεργασία των Βάσεων με τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις όταν ενεργούν τα «Ταϊφούν» είτε για επιτήρηση είτε για να προστατεύσουν με οποιονδήποτε τρόπο το Ισραήλ. Ή για να στραφούν σε βάρος της Χεζμπολάχ.

Τόσο οι Βάσεις Ακρωτηρίου όσο και του Αγίου Νικολάου είναι στρατηγικής σημασίας, διότι από τις μεν πρώτες, εκτός των άλλων, ενεργούν ακόμη τα θρυλικά κατασκοπευτικά U2 ως συμπληρωματικά των δορυφόρων, στις δε δεύτερες υπάρχει το Έχελον ως κέντρο συλλογής και επεξεργασίας πληροφοριών. Εκ των πραγμάτων, η Κύπρος, λόγω Βάσεων, τελεί υπό καθεστώς απειλής. Χωρίς να διαθέτει αξιόπιστη εναέρια αποτροπή, αφού οι ρωσικοί TOR-M1 και BUK μερικώς μπορούν να επιχειρήσουν. Ακόμη και αν στραφούν για ν’ αποκρούσουν την ιρανική απειλή ή αυτήν της Χεσμπολάχ, δεν θα μπορούν να καλύπτουν την όποια τουρκική επί της οποίας είναι προσαρμοσμένα τα συστήματα αυτά. Λόγω του κενού που υπάρχει στην αεράμυνα είχε κλείσει η αγορά του αντιαεροπορικού συστήματος BARAK με πυραύλους 35, 70 και 150 χιλιομέτρων. Η κυπριακή Κυβέρνηση αγόρασε το BARAK με πυραύλους των 70 χιλιομέτρων. Με τον πόλεμο στη Γάζα και στον Λίβανο, η παράδοση του συστήματος δεν είναι βέβαιο εάν θα καθυστερήσει ή όχι. Ούτως ή άλλως, η Κυπριακή Δημοκρατία μετά την άρση του εμπάργκο στο στρατιωτικό υλικό από τις ΗΠΑ θα ήταν δυνατό να ζητήσει ακόμη και «Πάτριοτ» ή άλλα σχετικά οπλικά συστήματα αεράμυνας από ευρωπαϊκά κράτη. Επί του παρόντος, τόσο η αεράμυνα των Βάσεων όσο και της Κύπρου ολόκληρης στηρίζεται στον πολεμικό στόλο των ΗΠΑ και των συμμάχων τους, που βρίσκονται στ’ ανοιχτά της Κύπρου. Ως εκ τούτου, θα ήταν μέγα πλήγμα εάν επέτρεπαν ή στη Χεζμπολάχ ή στο Ιράν να κτυπήσει τις Βρετανικές Βάσεις. Εκ των πραγμάτων, η Κύπρος λόγω Βάσεων καλύπτεται, όπως είχαμε ήδη γράψει από την αρχή της κρίσης, κάτω από την Ατσάλινη Αεράμυνα των ΗΠΑ.

Το μήλον της Έριδος

Η Τουρκία δεν είναι άμεσα εμπλεκόμενη στις συγκρούσεις στη Γάζα και στον Λίβανο, όμως υπάρχει μια πολεμική ρητορική που εγείρει το εξής ερώτημα: Μπορεί ή όχι η Τουρκία να κτυπήσει το Ισραήλ, όπως αρχικά απειλούσε ο Τούρκος Πρόεδρος, ο οποίος, όμως, μετά τις τελευταίες εξελίξεις, εμφανίζεται ως να τελεί υπό την απειλή του «σιωνιστικού επεκτατισμού», όπως ισχυρίζεται;

Σε αυτό το παιχνίδι, η Κύπρος καθίσταται γεωστρατηγικό και γεωπολιτικό μήλον της Έριδος, αφού:

1) Αποτελεί το νότιο τμήμα της νήσου, τη μοναδική έξοδο, που διαθέτει το Ισραήλ, λόγω της έλλειψης στρατηγικού βάθους, που είναι περικυκλωμένο από τους Άραβες και την Τουρκία. Άρα ο άξονας προς τη Σούδα μέσω Κύπρου είναι ζωτικός χώρος όχι μόνο για το Ισραήλ, αλλά και για τις ΗΠΑ και τους ΝΑΤΟϊκούς συμμάχους τους. Απόδειξη τούτου συνιστά η συγκέντρωση του 6ου στόλου ως αποτέλεσμα της κρίσης στη Μέση Ανατολή.

2) Αποτελεί ασπίδα και εμφανίζεται ως το αβύθιστο για την Τουρκία αεροπλανοφόρο, καθώς και αναπόσπαστο τμήμα της «Γαλάζιας Πατρίδας».

3) Αποτελεί ασπίδα για την Τουρκία από επιθέσεις που θα ήταν δυνατό να δεχτεί μέσω Κύπρου, εξ ου και η άρνησή της να δεχθεί την παρουσία ελληνικού στρατού και οι διαμαρτυρίες για την όποια στρατιωτική συνεργασία της Κύπρου με το Ισραήλ. Είναι όμως και για το Ισραήλ ασπίδα.

Γιατί;

Διότι, ουδόλως θα ήθελε το Ισραήλ:

Α) Να πέσει η Κύπρος στον πλήρη έλεγχο της Τουρκίας και δη μέσω μιας ομοσπονδιακής ή συνομοσπονδιακής λύσης, με τον πλήρη γεωπολιτικό έλεγχο του νησιού από την Άγκυρα.

Β) Να εγκατασταθούν στην Κύπρο τουρκικά πυραυλικά συστήματα, που θα στοχεύουν το Ισραήλ.

Τα πλεονεκτήματα του Ισραήλ

Το ερώτημα εάν μπορεί να κτυπήσει και να κάνει πόλεμο η Τουρκία με το Ισραήλ απαντάται ως εξής: Η Άγκυρα έχει τη δυνατότητα: 1) Να διενεργήσει επίθεση με την αεροπορία της ή με τη συσσώρευση στόλου. 2) Να κτυπήσει με πυραύλους και δη «Ταϊφούν» με βεληνεκές της τάξης των 600 χιλιομέτρων, όταν αυτά θα είναι επιχειρησιακά διαθέσιμα (αυτά εισήλθαν ήδη σε γραμμή παραγωγής από τον Μάιο του 2023 ).

Όμως η οποιαδήποτε τουρκική επίθεση: Α) Βρίσκεται σε αντίθεση με τα συμφέροντα των ΗΠΑ, που θέτουν υπό την προστασία τους και τον 6ο Στόλο το Ισραήλ, οπότε δεν θα επιτρέψουν στην Τουρκία μια τέτοια δράση. Β) Οτιδήποτε διενεργηθεί από αέρος, είτε είναι από μαχητικά είτε από πυραυλικά συστήματα, θα ήταν δυνατό να αντιμετωπιστεί επιτυχώς από το Ισραήλ είτε με τους arrow και με το “iron dome” είτε με τα πλοία των συμμαχικών δυνάμεων και δη των ΗΠΑ, καθώς και με την ισραηλινή αεροπορία, η οποία υπερτερεί της τουρκικής.

Πύραυλοι και Τεχνητή Νοημοσύνη

Από την άλλη πλευρά το Ισραήλ υπερέχει στην αεροπορία και στα πυραυλικά συστήματα. Στην αεροπορία, εκτός των F-15 και F-16, διαθέτει και τα F-35, οπότε μπορεί να δράσει αναλόγως και με βάθος πυρός. Συν του ότι: i) Τα ισραηλινά F-35 είναι τα μόνα των οποίων οι υπολογιστές και λοιπά συστήματα δεν βρίσκονται κάτω από τον έλεγχο των ΗΠΑ. ii) Η Τουρκία έχει πρόβλημα με την αεράμυνά της επί του παρόντος. Εξ ου και η αγορά των S-400, χωρίς όμως να παρέχει πλήρη κάλυψη, καθώς και η απόφαση που λήφθηκε στις 6.8.2024 για την κατασκευή του τουρκικού “iron dome”. iii) Το Ισραήλ διαθέτει αριθμό επιθετικών πυραύλων μέσου και μακρούς βεληνεκούς, από τους LORA με βεληνεκές 280 χιλιόμετρα ώς τους Jericho – 3 (Ιεριχώ) με βεληνεκές μεταξύ των 4,800 χλμ και 6,500 χιλιομέτρων. iv) Καμιά αμφιβολία δεν υπάρχει ότι το Ισραήλ υπερέχει στους τομείς του κυβερνοχώρου και της Τεχνητής Νοημοσύνης (πάσης φύσεως drones).

Ζώνες ασφαλείας και περιφερειακές δυνάμεις

Υπό αυτές τις συνθήκες και λαμβανομένου υπόψη ότι οι δυο χώρες δεν έχουν σύνορα, το πλεονέκτημα ανήκει στο Ισραήλ. Και όχι στην Τουρκία, η οποία στηρίζει τόσο τη Χαμάς όσο και τη Χεζμπολάχ, διότι θέλει την κατατριβή του Ισραήλ. Η Άγκυρα βολεύεται από το οπλοστάσιο και δη τους πυραύλους της Χεζμπολάχ, των οποίων το βεληνεκές καλύπτει και την Κύπρο. Εξ ου και οι απειλές του μ. Χασάν Νασράλα, ότι η Κύπρος ήταν εν δυνάμει στόχος λόγω των στρατιωτικών της σχέσεων με το Ισραήλ. Ήταν μια απειλή «made in Turkey», στη λογική του “proxy war”. Η εξουδετέρωση του οπλοστασίου της Χεσμπολάχ από το Ισραήλ είναι προς όφελος της Κύπρου, αλλά όχι προς όφελος του Ιράν και της Τουρκίας, η οποία δεν θέλει την εδραίωση του Ισραήλ στην περιοχή και την εξάλειψη των τρομοκρατικών απειλών. Δεν θα ήθελε να δει ούτε τον τερματισμό της σύγκρουσης μεταξύ Ιράν και Ισραήλ, διότι η κατατριβή των δυο χωρών, που συνιστούν περιφερειακές δυνάμεις, είναι για ευνόητους λόγους προς όφελος της Άγκυρας, η οποία εδραιώνεται και στην περιοχή της Συρίας, χωρίς ταυτοχρόνως να επιθυμεί τη δημιουργία ζώνης ασφαλείας στον Βόρειο Λίβανο. Πώς όμως θα ασκήσει κριτική στο Ισραήλ, όταν κατέχει την Κύπρο και όταν έχει ήδη υπό κατοχή τμήμα της Συρίας στη λογική της ζώνης ασφαλείας;

Οι θαλάσσιες οδοί…

Η Τουρκία ελέγχει την περιοχή από τη Μαρμαρίδα ώς την Αλεξανδρέττα στην πρακτική της τουρκικής λίμνης ως τμήμα της «Γαλάζιας Πατρίδας» με μια σειρά από ναυτικές και αεροπορικές Βάσεις στα παράλιά της (Ντάλαμα, Μερσίνα, Άδανα, κ.λπ) και την Κύπρο ως αβύθιστο αεροπλανοφόρο. Η Καρπασία και η Αμμόχωστος έχουν ιδιαίτερη σημασία για τις θαλάσσιες οδούς και δη εκείνες προς την Αλεξανδρέττα, που προτού καταλήξουν εκεί αποκλίνουν προς Ισραήλ, Λίβανο και Συρία. Η Τουρκία θα ήθελε να έχει πρόσβαση στη θάλασσα και μέσω Συρίας, ενώ, ταυτοχρόνως, ουδόλως θα επιθυμούσε τη ζώνη ασφαλείας του Ισραήλ, διότι διευρύνει τον έλεγχο παράλιων περιοχών και ενισχύει τον έλεγχο της θαλάσσιας οδού προς την Αλεξανδρέττα. Μέσα σε αυτό το σκηνικό, ο Ερντογάν εμφανίζεται ως να είναι απειλούμενος από το Ισραήλ, λόγω της εισόδου του στον Λίβανο. Η Τουρκία επιδιώκει τον έλεγχο των θαλασσίων οδών από και προς το Σουέζ και δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι επεκτείνει τη λεγόμενη ΑΟΖ του ψευδοκράτους προς τις νότιες θάλασσες, καθώς και προς τη γραμμή Κρήτη, Κάρπαθος και Ρόδος, όπου βρίσκονται οι πύλες του Αιγαίου.

 

χαρτης 1 .jpg

 

Ο χάρτης δείχνει τα θαλάσσια δρομολόγια από το Σουέζ προς διάφορες κατευθύνσεις στην Ανατολική Μεσόγειο είτε προς Κύπρο είτε προς Αιγαίο είτε προς άλλες χώρες της περιοχής και δη προς την Αλεξανδρέττα. Η Τουρκία στοχεύει στον πλήρη έλεγχο των οδών αυτών. Θεωρεί την Κύπρο δεδομένη και σημαντικό τον έλεγχο των πυλών του Αιγαίου, όπως και της Κύπρου καθώς και της Καρπασίας. Πολύ, δε, θα ήθελε η Τουρκία να βγει μέσω Συρίας στη θάλασσα. Καθόλου δεν επιθυμούσε τη δημιουργία κουρδικής περιοχής με πρόσβαση στη θάλασσα. Στην παρούσα φάση η Άγκυρα δεν θα ήθελε να δει την ενίσχυση του Ισραήλ στην περιοχή και δη μέσω της αύξησης ενός παράλιου τμήματος του Λιβάνου, που θα εμπίπτει σε αυτό που ονομάζει ζώνη ασφαλείας με βάθος ώς 50 χιλιόμετρα.

 

Maritime Map 03 ΟΚΤ 2024.jpg

 

Ο χάρτης αποτυπώνει τη νέα διάταξη των ναυτικών αμερικανικών δυνάμεων και των λοιπών συμμαχικών στην περιοχή του Περσικού Κόλπου, στα στενά του Ορμούζ, στην Ερυθρά θάλασσα και στην Ανατολική Μεσόγειο. Εκ των πραγμάτων, οι Βρετανικές Βάσεις είναι εν δυνάμει στόχος για το Ιράν και τη Χεζμπολάχ. Και, λόγω των κενών της κυπριακής αεράμυνας, ο στόλος των ΗΠΑ είναι αυτός που προσφέρει ατσάλινο θόλο για την αναχαίτιση ενδεχόμενης επίθεσης είτε με πυραύλους είτε με drones.

 

XARTHS 1.jpg

 

Ο χάρτης αυτός αποτυπώνει τη ζώνη ασφαλείας που επιδιώκει να δημιουργήσει στον Λίβανο για να περιορίσει την απειλή της Χεζμπολάχ. Πρόκειται για τα όρια που τελούν κάτω από τον έλεγχο της UNIFIL, η οποία, όμως, αδυνατεί να βάλει χαλινάρι στη Χεζμπολάχ. Οι εντολές της UNIFIL από το Συμβούλιο Ασφαλείας έχουν, μεταξύ άλλων, ως στόχο να βοηθήσουν: α) στην κατάπαυση του πυρός, στην επιστροφή των Λιβανέζων στα σπίτια τους που είχαν αναγκαστεί να φύγουν λόγω εχθροπραξιών και β) τον νόμιμο στρατό του Λιβάνου να ανακτήσει τον έλεγχο της κατάστασης μετά την αποχώρηση των Ισραηλινών και όχι να επιτρέπει την κυριαρχία της Χεζμπολάχ.

 

FLIGHT RADAR.jpg

 

Οι δυο φωτογραφίες, ημερομηνίας 2/10/2024 από το flightradar24, απεικονίζουν πώς ο Ερντογάν, ενώ από τη μια πυροβολεί φραστικά το Ισραήλ, στην πράξη κάνει πλάτες στις Βρετανικές Βάσεις, που βρίσκονται στην Κύπρο, των οποίων τα αεροσκάφη (Eurofighter Typhoon) αναλαμβάνουν την ασφάλεια της περιοχής, επιχειρώντας από τον τουρκικό εναέριο χώρο για την αναχαίτιση ιρανικών πυραύλων. Μάλιστα, η δεύτερη δείχνει πώς βρετανικό αεροσκάφος ανεφοδιασμού (KC2 Voyager) βρίσκεται εντός του τουρκικού εναέριου χώρου. Για ποιο λόγο άραγε;

 

*Δρ των Διεθνών Σχέσεων

ΠΗΓΗ: Σημερινή

Συνέχεια ανάγνωσης

Γενικά θέματα

Reuters: Το Ιράν προσλαμβάνει τρομοκράτες για χτυπήμα σε Ευρώπη και ΗΠΑ! Η αποτροπή χτυπήματος στην Ελλάδα

Την υπόθεση της απόπειρας τρομοκρατικού χτυπήματος στην Αθήνα τον Μάρτιο του 2023 επαναφέρει με νέο δημοσίευμά του το Reuters.

Δημοσιεύτηκε

στις

από τον

Στα τέλη του περσινού Μαρτίου ύστερα από συνεργασία της ΕΥΠ με τη Μοσάντ είχαν συλληφθεί δύο Πακιστανοί, που φέρεται να σχεδίαζαν τρομοκρατική επίθεση σε εβραϊκό εστιατόριο- συναγωγή στο κέντρο της Αθήνας.

Την υπόθεση της απόπειρας τρομοκρατικού χτυπήματος στην Αθήνα τον Μάρτιο του 2023 επαναφέρει με νέο δημοσίευμά του το Reuters. Το ειδησεογραφικό πρακτορείο σε ένα αναλυτικό ρεπορτάζ περιγράφει το πώς το Ιράν προσλαμβάνει τρομοκράτες για πλήγματα σε Ευρώπη και ΗΠΑ.

Στα τέλη του περσινού Μαρτίου ύστερα από συνεργασία της ΕΥΠ με τη Μοσάντ είχαν συλληφθεί δύο Πακιστανοί, που φέρεται να σχεδίαζαν τρομοκρατική επίθεση σε εβραϊκό εστιατόριο- συναγωγή στο κέντρο της Αθήνας.

Υπήρχε μάλιστα η πληροφορία ότι οι δύο άνδρες θα πληρώνονταν με 16.000 ευρώ για κάθε νεκρό, γι’ αυτό και σχεδίαζαν μαζικό χτύπημα.

«Καθώς η σύγκρουση Ιράν-Ισραήλ εντείνεται, η Τεχεράνη ταράζει τη Δύση με ένα κύμα απόπειρων χτυπημάτων και απαγωγών εναντίον στόχων στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες», αναφέρει το Reuters.

Η Ουάσιγκτον και οι σύμμαχοί της έχουν αναφέρει μια απότομη αύξηση τέτοιων συνωμοσιών που συνδέονται με την Ισλαμική Δημοκρατία. Από το 2020, υπήρξαν τουλάχιστον 33 απόπειρες δολοφονίας ή απαγωγής στη Δύση, στις οποίες οι τοπικές ή ισραηλινές αρχές ισχυρίζονται ότι συνδέεται με το Ιράν, διαπίστωσε το Reuters εξετάζοντας δικαστικά έγγραφα και επίσημες ανακοινώσεις.

Μεταξύ των πρόσφατων φερόμενων στόχων: ένα κτίριο που στεγάζει ένα εβραϊκό κέντρο και ένα εστιατόριο kosher στο κέντρο της Αθήνας. Από το κρησφύγετό του στο Ιράν, ένας Πακιστανός ονόματι Σαγιέντ Φαχάρ Αμπάς στρατολόγησε έναν παλιό γνώριμο που ζούσε στην Ελλάδα και τον οδήγησε να επιτεθεί στον χώρο, ισχυρίζονται οι ερευνητές σε έγγραφα που υποβλήθηκαν στις δικαστικές αρχές της υπόθεσης και τα οποία περιήλθαν στην κατοχή του Reuters. Ο Αμπάς είπε στην επαφή του ότι εργαζόταν για μια ομάδα που θα πλήρωνε περίπου 15.000 ευρώ ανά φόνο.

Σε μια ανταλλαγή WhatsApp τον Ιανουάριο του 2023 που περιγράφεται λεπτομερώς στα έγγραφα, οι δύο άνδρες συζήτησαν εάν θα χρησιμοποιήσουν εκρηκτικά ή εμπρησμό στην επίθεση. Ο Αμπάς τόνισε την ανάγκη παροχής αποδείξεων για απώλειες μετά το πλήγμα. «Υπάρχουν μυστικές υπηρεσίες», είπε, χωρίς να κατονομάσει. «Κάντε τη δουλειά με τρόπο που δεν αφήνει κανένα περιθώριο».

Τα έγγραφα που δεν είχαν αναφερθεί προηγουμένως περιλαμβάνουν εκατοντάδες σελίδες αποδεικτικών στοιχείων που συγκεντρώθηκαν κατά τη διάρκεια της προανακριτικής έρευνας στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένων καταθέσεων μαρτύρων, αστυνομικών καταθέσεων και λεπτομερειών μηνυμάτων WhatsApp.

Οι ελληνικές αρχές συνέλαβαν τον Σιέντ Ιρτάζα Χάιντερ και έναν άλλο Πακιστανό πέρυσι, λέγοντας ότι η αστυνομία βοήθησε στην εξάρθρωση ενός τρομοκρατικού δικτύου που κατευθυνόταν από το εξωτερικό και είχε σκοπό να προκαλέσει «ανθρώπινη απώλεια». Οι δύο άνδρες αντιμετωπίζουν κατηγορίες για τρομοκρατία. Αρνούνται τις κατηγορίες.

Ο Χάιντερ, ο οποίος αφέθηκε ελεύθερος από την προφυλάκιση αυτή την άνοιξη με περιορισμούς, λέει ότι είναι αθώος. Σε συνέντευξή του, ο 28χρονος είπε στο Reuters ότι έστειλε στον Αμπάς εικόνες του κτιρίου αλλά εμπόδισε σκόπιμα να πραγματοποιήσει οποιαδήποτε επίθεση, ελπίζοντας να πληρωθεί χωρίς να βλάψει κανέναν.

Συνέχεια ανάγνωσης

Ινφογνώμων

Infognomon Logo

Περιηγηθείτε στα κορυφαία βιβλία του βιβλιοπωλείου μας

Προβολή όλων

Δημοφιλή