τρομοκρατική οργάνωση ISIS επανεμφανίζεται με ορμή στη Συρία, εκμεταλλευόμενη το πολιτικό και στρατιωτικό κενό που άφησε πίσω της η πτώση του καθεστώτος Άσαντ και η αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων.

Μόνο μέσα στον Οκτώβριο, οι μαχητές του Ισλαμικού Κράτους πραγματοποίησαν 117 επιθέσεις στη βορειοανατολική Συρία — περισσότερες απ’ όσες καταγράφηκαν συνολικά καθ’ όλη τη διάρκεια του 2024, σύμφωνα με την εβδομαδιαία έκδοση της οργάνωσης al-Naba.

Επιστροφή στη Ντέιρ εζ-Ζορ

Κέντρο δράσης των τζιχαντιστών παραμένει η επαρχία Ντέιρ εζ-Ζορ, όπου περίπου 3.000 μαχητές εξαπολύουν καθημερινά επιθέσεις εναντίον αμάχων και στρατιωτικών στόχων. Η περιοχή αυτή υπήρξε παλαιότερα προπύργιο των δυνάμεων του Αλ Τζολάνι, του σημερινού προέδρου της Συρίας Αχμέντ αλ-Σαράα, ο οποίος προέρχεται από τους κόλπους των ισλαμιστών.

Οι επιχειρήσεις του ISIS επικεντρώνονται στις γραμμές ανεφοδιασμού και στις εγκαταστάσεις των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF), με 29 επιθέσεις στη Ντέιρ εζ-Ζορ, πέντε στη Ράκα και τέσσερις στην αλ-Χασάκα τους τελευταίους δύο μήνες.

Στόχος οι κουρδικές δυνάμεις

Κουρδικές πηγές ανέφεραν στη «Ναυτεμπορική» ότι η τακτική του ISIS στοχεύει «στην αποδυνάμωση των κουρδικών δυνάμεων και στη διάχυση του τρόμου στους αμάχους». Μικρές ομάδες, συχνά με μοτοσικλέτες και πολιτική ενδυμασία, στήνουν αιφνιδιαστικές ενέδρες και επιθέσεις υψηλής ακρίβειας.

Οικονομικός αντίκτυπος και λαθρεμπόριο

Η αναζωπύρωση των επιθέσεων έχει σοβαρές οικονομικές συνέπειες, καθώς οι περιοχές όπου δρουν οι τρομοκράτες φιλοξενούν κρίσιμες ενεργειακές υποδομές φυσικού αερίου και πετρελαίου. Η παράνομη εκμετάλλευση και το λαθρεμπόριο αυτών των πόρων αποτελούν σήμερα την κύρια πηγή χρηματοδότησης για ένοπλες ομάδες στη Συρία.

Το κενό εξουσίας

Η αποχώρηση περίπου 500 Αμερικανών στρατιωτών από τον Απρίλιο του 2025 και η πτώση του καθεστώτος Άσαντ τον Δεκέμβριο του 2024 δημιούργησαν ένα εκτεταμένο κενό εξουσίας, το οποίο έσπευσε να καλύψει το ISIS. Η μεταβίβαση στρατιωτικών βάσεων και της ευθύνης ασφαλείας στις SDF του Αχμέντ αλ-Σαράα άφησε ανεξέλεγκτο επιχειρησιακό χώρο για τους τρομοκράτες.

«Όταν η εξουσία υποχωρεί, κάποιος άλλος εμφανίζεται. Είναι κανόνας της γεωπολιτικής — και στη Συρία επαναλαμβάνεται με ανησυχητική ακρίβεια», σχολιάζουν οι ίδιες κουρδικές πηγές.

Ανταγωνισμοί και περιφερειακές ισορροπίες

Η Τουρκία και άλλες περιφερειακές δυνάμεις επιχειρούν να εκμεταλλευθούν την κατάσταση για να ενισχύσουν την παρουσία και την επιρροή τους στη Συρία. Ο εδαφικός κατακερματισμός και η απουσία κρατικού μηχανισμού αποτρέπουν κάθε σοβαρή προσπάθεια ανοικοδόμησης και αυξάνουν το κόστος ασφάλειας για όσους δραστηριοποιούνται οικονομικά στην περιοχή.

Crowdfunding για την ανοικοδόμηση

Παρά τη γενικευμένη ανασφάλεια, το καθεστώς του Αλ-Σαράα προωθεί μέσω διαδικτύου εκστρατείες crowdfunding για την ανοικοδόμηση της χώρας. Από τα μέσα του καλοκαιριού έχουν ξεκινήσει τουλάχιστον δέκα τέτοιες καμπάνιες, συγκεντρώνοντας πάνω από 500 εκατομμύρια δολάρια. Μόνο η καμπάνια για την Ιντλίμπ συγκέντρωσε 208 εκατομμύρια δολάρια σε μία ημέρα, με μεγαλύτερο δωρητή τον Σύρο δισεκατομμυριούχο Γασάν Αμπούντ, ο οποίος πρόσφερε 55 εκατομμύρια δολάρια.

Ερωτήματα για τη διαφάνεια

Ωστόσο, ειδικοί εκφράζουν σοβαρές ανησυχίες για την προέλευση των κεφαλαίων, καθώς η διαφάνεια είναι ανύπαρκτη. Παρά τα ποσά που συγκεντρώνονται, η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ότι το συνολικό κόστος ανοικοδόμησης της Συρίας ανέρχεται σε περίπου 216 δισεκατομμύρια δολάρια — ποσό που καμία διαδικτυακή εκστρατεία δεν μπορεί να καλύψει.

Η Συρία, κατακερματισμένη και ασταθής, μοιάζει να επιστρέφει στον εφιάλτη του 2014. Ένα κράτος-φάντασμα, όπου το ISIS βρίσκει ξανά χώρο να αναπνεύσει.