Η τρομοκρατία στο Πακιστάν δεν είναι απλώς έργο μεμονωμένων παραγόντων ή απομονωμένων εξτρεμιστικών πυρήνων — είναι μια κρίση βαθιά ριζωμένη στο πολιτικό και στρατιωτικό ιστό της χώρας. Επί δεκαετίες, τόσο οι πολιτικές όσο και οι στρατιωτικές αρχές είτε υποστήριζαν είτε έκλειναν τα μάτια σε μαχητικές ομάδες, συχνά με το πρόσχημα της στρατηγικής άμυνας ή της ιδεολογικής αλληλεγγύης. Αυτές οι πολιτικές, που αρχικά αποσκοπούσαν στην απόκτηση επιρροής στο γειτονικό Αφγανιστάν και στην αντιπαράθεση με την Ινδία, έχουν αποβεί καταστροφικές, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό.

Μία από τις πιο φρικτές υπενθυμίσεις αυτού του αυτοκαταστροφικού χάους ήταν η επίθεση του 2014 στο Δημόσιο Σχολείο του Στρατού στο Πεσαβάρ. Τρομοκράτες από το Tehrik-i-Taliban Pakistan (TTP) εισέβαλαν στο σχολείο και δολοφόνησαν πάνω από 130 παιδιά. Το TTP, που κάποτε θεωρούνταν πλεονέκτημα κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης ΗΠΑ-Σοβιετικής Ένωσης στο Αφγανιστάν, έχει πλέον στραφεί εναντίον του ίδιου του Πακιστάν. Με τα χρόνια, ευθύνεται για τον θάνατο δεκάδων χιλιάδων Πακιστανών πολιτών και προσωπικού ασφαλείας — ένα τραγικό τίμημα που υπογραμμίζει πόσο βαθιά έχει ριζώσει η τρομοκρατία στο έδαφος της χώρας.
Ακόμη και Πακιστανοί ηγέτες έχουν παραδεχθεί την άβολη αλήθεια της ανοιχτής υποστήριξης προς τρομοκρατικές οργανώσεις. Ο Υπουργός Άμυνας Χαουάτζα Ασίφ, σε συνέντευξή του στο Sky News, παραδέχτηκε ότι το Πακιστάν ουσιαστικά έκανε τη «βρώμικη δουλειά» της Δύσης για πάνω από τρεις δεκαετίες. Ομοίως, ο πρώην Πρωθυπουργός Ιμράν Χαν δήλωσε το 2019 ότι το Πακιστάν είχε γίνει κέντρο τζιχαντιστικών ομάδων κατά τη διάρκεια του Αφγανικού Τζιχάντ, με την υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών.

Ίσως το πιο ανησυχητικό στοιχείο αυτής της σύνδεσης είναι η φημολογούμενη εμπλοκή των Ειδικών Δυνάμεων του Πακιστάν στην εκπαίδευση μαχητών. Σύμφωνα με διάφορες πηγές πληροφοριών, ελίτ μονάδες όπως η Ομάδα Ειδικών Υπηρεσιών (SSG) έχουν συμμετάσχει στην εκπαίδευση μελών από τις Lashkar-e-Taiba και Jaish-e-Mohammad. Αυτά τα στρατόπεδα, που βρίσκονται σε περιοχές όπως το Μουριντκέ και το Μπαχαβαλπούρ, λέγεται ότι λειτουργούν με την σιωπηρή έγκριση των κρατικών αρχών. Η εκπαίδευση που προσφέρεται ξεπερνά τα βασικά του αντάρτικου πολέμου. Οι νεοσύλλεκτοι φέρεται να διδάσκονται νυχτερινές επιχειρήσεις, στρατηγικές επικοινωνίας, τακτικές επιβίωσης και τεχνικές συντονισμένης επίθεσης — όλα χαρακτηριστικά επίσημης στρατιωτικής εκπαίδευσης.

Αυτή η δομημένη προετοιμασία έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την εικόνα χάους που συχνά συνδέεται με τις τρομοκρατικές πολιτοφυλακές. Στην πραγματικότητα, υποκλαπείσες επικοινωνίες και μαρτυρίες μαχητών αποκαλύπτουν συχνά ένα επίπεδο πολυπλοκότητας που υποδεικνύει ξεκάθαρα στρατιωτική εμπλοκή. Δεν πρόκειται για χαλαρά οργανωμένες ομάδες μαχητών, αλλά για συστηματικά εκπαιδευμένους πράκτορες, καλλιεργημένους με ακρίβεια και σκοπό.

Αυτή η επικάλυψη μεταξύ επίσημων δυνάμεων και εξτρεμιστικών ομάδων εγείρει σοβαρά ερωτήματα για την αξιοπιστία του Πακιστανικού κράτους. Ενώ οι αξιωματούχοι συνεχίζουν να αρνούνται οποιαδήποτε υποστήριξη στην τρομοκρατία, τα επαναλαμβανόμενα στοιχεία υποδηλώνουν ένα μοτίβο πολύ συνεπές για να είναι τυχαίο. Αυτή η στρατηγική επιτρέπει στο Πακιστάν να διατηρεί εύλογη άρνηση ενώ επιδιώκει ασύμμετρο πόλεμο μέσω μεσαζόντων — κυρίως κατά της Ινδίας και για επιρροή στο Αφγανιστάν. Επιπλέον, ενισχύει την ανησυχητική ιδέα ότι αυτές οι ομάδες δεν είναι απλώς ανεκτές, αλλά ενεργά υποστηρίζονται και εξοπλίζονται από το κράτος.

Σε απάντηση σε τρομοκρατική επίθεση στο Παχαλγκάμ, η Ινδία εξαπέλυσε στοχευμένες επιθέσεις κατά υποδομών που συνδέονται με διεθνώς απαγορευμένες τρομοκρατικές οργανώσεις που δρουν από το Πακιστάν. Αυτές περιλάμβαναν το κύριο κέντρο της Lashkar-e-Taiba στο Μουριντκέ και εγκαταστάσεις που συνδέονται με τη Jaish-e-Mohammad. Στρατόπεδα εκπαίδευσης όπως τα Syedna Bilal και Sawai Nala στη Μουζαφαραμπάντ επλήγησαν επίσης — τοποθεσίες που φέρεται να χρησιμοποιούνται για την εκπαίδευση μαχητών που εμπλέκονται σε διασυνοριακές επιθέσεις.

Σε μια ευρέως κυκλοφορούσα εικόνα μετά τις ινδικές επιθέσεις σε τρομοκρατικά στρατόπεδα, αξιωματούχοι του Πακιστανικού στρατού και κυβερνητικοί εκπρόσωποι εμφανίζονται να συμμετέχουν σε κηδείες για όσους σκοτώθηκαν στις επιθέσεις. Αυτοί οι αξιωματούχοι στέκονταν πίσω από τον διεθνώς απαγορευμένο και υπό κυρώσεις τρομοκράτη Αμπντούλ Ραούφ της Lashkar-e-Taiba. Επιπλέον, τα φέρετρα ήταν καλυμμένα με την εθνική σημαία του Πακιστάν, μια τιμή που συνήθως προορίζεται για πεσόντες στρατιώτες. Με το να αποδίδει αυτό το επίπεδο σεβασμού σε τρομοκράτες, το κράτος στέλνει ένα βαθιά ανησυχητικό μήνυμα: ότι όσοι διεξάγουν βίαιο τζιχάντ δεν είναι απόβλητοι, αλλά τιμώμενα πρόσωπα εντός της κοινωνίας.

Αυτή η μακροχρόνια πολιτική χρήσης μαχητών ως εργαλείου εξωτερικής πολιτικής έχει πλέον γίνει τεράστια ευθύνη. Αυτό που κάποτε θεωρούνταν έξυπνη τακτική κίνηση, έχει μετατραπεί σε σημαντική απειλή για τη σταθερότητα του ίδιου του Πακιστάν, αμαυρώνοντας τη φήμη του και αποδυναμώνοντας τη διεθνή του θέση. Η άρνηση, σε αυτό το σημείο, μόνο βαθαίνει την κρίση.

Εάν το Πακιστάν ελπίζει να χαράξει μια νέα πορεία, πρέπει να ξεκινήσει με ειλικρινή αυτοκριτική. Αυτό σημαίνει διάλυση των τρομοκρατικών δικτύων, δίωξη όσων τα βοηθούν και τερματισμό της εξάρτησης του κράτους από μαχητικούς μεσολαβητές. Η πολιτική ηγεσία πρέπει να επιβληθεί στις στρατιωτικές και μυστικές υπηρεσίες που ιστορικά έχουν υποστηρίξει αυτές τις ομάδες. Χωρίς μια τέτοια θεμελιώδη αλλαγή, το Πακιστάν κινδυνεύει να θεωρηθεί όχι ως θύμα της τρομοκρατίας, αλλά ως ένας από τους κύριους αρχιτέκτονές της.

ΠΗΓΗ: Afghan Diaspora

Η Ρωσία δηλώνει έτοιμη να προχωρήσει σε νέα ανταλλαγή αιχμαλώτων πολέμου με την Ουκρανία μεταξύ 7 και 9 Ιουνίου, με περίπου 1.200 άτομα να συμμετέχουν από κάθε πλευρά. Την πρόθεση της Μόσχας γνωστοποίησε ο σύμβουλος του Ρώσου προέδρου, Βλαντίμιρ Μεντίνσκι, κατά τη διάρκεια σύσκεψης του Βλαντίμιρ Πούτιν με μέλη της ρωσικής κυβέρνησης.

Όπως σημείωσε ο Μεντίνσκι, αυτή ενδέχεται να είναι η μεγαλύτερη ανταλλαγή μέχρι σήμερα, ενώ υπογράμμισε ότι η ρωσική πλευρά είναι απολύτως έτοιμη για την υλοποίησή της. Οι δύο πλευρές συνεχίζουν να διαμορφώνουν την τελική λίστα, με προτεραιότητα να δίνεται στους τραυματισμένους, τους σοβαρά ασθενείς και τους αιχμαλώτους ηλικίας έως 25 ετών.

Η νέα αυτή ανταλλαγή αναμένεται να αποτελέσει συνέχεια της συμφωνίας που επετεύχθη στην Κωνσταντινούπολη στις 16 Μαΐου και η οποία οδήγησε, στις 25 Μαΐου, στην ολοκλήρωση της διαδικασίας ανταλλαγής αιχμαλώτων σε αναλογία «1.000 προς 1.000». Σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό Άμυνας της Ρωσίας, στρατηγό Αλεξάντρ Φόμιν, η συμφωνία της Κωνσταντινούπολης υλοποιήθηκε πλήρως όσον αφορά την ανταλλαγή.

Σε ανοιχτή ρήξη με τον Ντόναλντ Τραμπ φαίνεται πως οδηγείται ο Έλον Μασκ, μετά την ανάρτησή του στην πλατφόρμα X, όπου χαρακτήρισε το «μεγάλο και όμορφο» νομοσχέδιο του Αμερικανού προέδρου ως «αηδιαστική αθλιότητα».

Η επίθεση αιφνιδίασε την ομάδα του Τραμπ, καθώς δημοσιεύτηκε κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στον Λευκό Οίκο, με αποτέλεσμα να επιτείνει την ήδη τεταμένη ατμόσφαιρα, λίγες ημέρες μετά την αποχώρηση του Μασκ από κυβερνητικό ρόλο. Αν και στο παρελθόν ο Μασκ είχε εκφράσει επιφυλάξεις για το νομοσχέδιο, η δημόσια κριτική του παρέμενε μέχρι πρότινος ήπια.

Η απότομη μεταστροφή του ύφους του αποδίδεται, σύμφωνα με πηγές που επικαλείται το Axios και που γνωρίζουν τη σχέση των δύο ανδρών, σε τέσσερις βασικές αιτίες:

– Πρώτον, η κατάργηση της φορολογικής έκπτωσης για τα ηλεκτρικά οχήματα που επηρεάζει άμεσα την Tesla. Η εταιρεία είχε ήδη δαπανήσει τουλάχιστον 240.000 δολάρια σε lobbying υπέρ του μέτρου, χωρίς επιτυχία.

– Δεύτερον, η απομάκρυνσή του από τη θέση του άμισθου «ειδικού κυβερνητικού υπαλλήλου» στον Λευκό Οίκο, καθώς δεν του επετράπη να παρατείνει τη θητεία του πέραν των 130 ημερών που προβλέπει ο νόμος.

– Τρίτον, η απόρριψη της πρότασης του Μασκ να χρησιμοποιηθεί το δορυφορικό δίκτυο Starlink της SpaceX για τον έλεγχο της εναέριας κυκλοφορίας στις ΗΠΑ, με την ομοσπονδιακή αρχή αεροπορίας να προβάλλει τεχνικές και θεσμικές αντιρρήσεις.

Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι

Το σημείο καμπής ήρθε το βράδυ του Σαββάτου, όταν ο Τραμπ απέσυρε ξαφνικά την υποψηφιότητα του στενού συμμάχου του Μασκ, Τζάρεντ Άιζακμαν, για τη θέση του διοικητή της NASA. Στον Λευκό Οίκο επικράτησε η εντύπωση ότι πίσω από την απόφαση βρισκόταν ο διευθυντής Προσωπικού του προέδρου, Σέρτζιο Γκορ, ο οποίος είχε συγκρουστεί επανειλημμένα με τον Μασκ.

Ωστόσο, άλλοι αξιωματούχοι διέψευσαν αυτό το σενάριο, υποστηρίζοντας ότι Ρεπουμπλικανοί γερουσιαστές αντέδρασαν στην επιλογή Άιζακμαν λόγω της στήριξής του σε Δημοκρατικούς υποψηφίους, με αποτέλεσμα να επιλεγεί τελικά πιο «πιστός» πολιτικά υποψήφιος.