Κύπρος
Το «όραμα» του Ερντογάν και η προοπτική «τουρκοποίησης» ολόκληρης της Κύπρου
Κλέαρχος Α. Κυριακίδης
Οι επίσημες τουρκικές κυβερνητικές απεικονίσεις που παρουσιάζουν όλη τη Νήσο Κύπρο ως «τουρκοποιημένη», σε συνδυασμό με το «όραμα» του Προέδρου Ερντογάν, ίσως αποκαλύπτουν ότι η Τουρκία έχει ήδη ετοιμάσει σχέδιο για να ελέγχει τη Νήσο – μέσω συνταγματικής «ομοσπονδοποίησης», σύμφωνα με μακρόχρονους τουρκικούς στόχους, μέσω σταδιακής δημογραφικής αλλοίωσης ή μέσω μιας νέας εισβολής. Ελπίζω ότι κάνω λάθος, αλλά φοβάμαι ότι έχω δίκιο.
Στις 19 Σεπτεμβρίου 2020, η Προεδρία της Τουρκίας δημοσίευσε ανακοίνωση με αξιοπρόσεκτο τίτλο, που αποτελούσε απόσπασμα μιας ομιλίας του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν: «Έχουμε ήδη ξεκινήσει προετοιμασίες για να κατασκευάσουμε την Τουρκία του 2053 και του 2071».
Ο Πρόεδρος Ερντογάν επιβεβαίωσε ότι αυτές οι «προετοιμασίες» ήταν πραγματικές: «Δεν τις κάνουμε με λόγια, ρητορική ή κουβέντες, αλλά με συγκεκριμένες ενέργειες». Πρόσθεσε ότι «στόχος» του «κάθε βήματος που κάνουμε» είναι «η μεταμόρφωση της Τουρκίας σε περιφερειακή και παγκόσμια δύναμη». Μάλιστα, «κάθε βήμα» αποτελεί «θεμέλιο λίθο του οράματός μας».
Ο Πρόεδρος Ερντογάν αποκάλυψε ότι αυτό το «όραμα» σχετίζεται με την «επιτυχημένη ολοκλήρωση των πολιτικών, στρατιωτικών και οικονομικών μας προσπαθειών, που εκτείνονται σε μια μεγάλη περιοχή από τη Συρία και τη Λιβύη έως την Ανατολική Μεσόγειο και τον Εύξεινο Πόντο».
Η προεδρική ανακοίνωση της 19ης Σεπτεμβρίου 2020 εξήγησε ότι κατά τη διάρκεια των ετών 2053 και 2071 θα σηματοδοτηθούν «κρίσιμες επέτειοι για την τουρκική ιστορία». Ωστόσο, δεν έδωσε λεπτομέρειες (Δείτε: www.tccb.gov.tr/en/news/542/122127/-we-have-already-started-preparations-to-build-the-turkey-of-2053-and-2071-).
Μια απεικόνιση του Γραφείου Επενδύσεων της Προεδρίας της Τουρκίας στο www.invest.gov.tr/en/whyturkey/top-reasons-to-invest-in-turkey/pages/strategic-location.aspx
Νεο-αποικιακές φιλοδοξίες
Η αλήθεια είναι ότι η 600ή επέτειος της οθωμανικής κατάκτησης της Κωνσταντινούπολης θα σηματοδοτηθεί το 2053 και τουλάχιστον δύο ιστορικές επέτειοι θα σηματοδοτηθούν το 2071.
Η μία θα είναι η 1000ή επέτειος της νίκης των Τούρκων, έναντι των Βυζαντινών, στη Μάχη του Μαντζικέρτ το 1071. Η δεύτερη θα είναι η 500ή επέτειος της νίκης των Τούρκων, έναντι των Βενετών, στην Κύπρο το 1571, στον απόηχο των τουρκικών εισβολών της Κύπρου από το 1570. Ομοίως με το τι έγινε το 1453, αυτές οι εισβολές οδήγησαν σε σφαγές, υποδουλώσεις και μετατροπές εκκλησιών σε τζαμιά, ειδικά στη Λευκωσία και στην Αμμόχωστο. Έτσι, πραγματοποιήθηκε η βίαιη τουρκική κατάκτηση της Κύπρου.
Κατά συνέπεια, ο αυταρχικός Πρόεδρος ενός επιθετικού κράτους δεν κρύβει τη στοργή του για έτη που συνδέονται με τη φρικτή απώλεια αίματος, τη δουλεία, τον εξισλαμισμό και την κατάκτηση. Ούτε κρύβει τις νεο-οθωμανο-ισλαμιστικές και, συνεπώς, τις νεο-αποικιακές φιλοδοξίες του που επικεντρώνονται σε περιοχές, οι οποίες προηγουμένως αποτελούσαν μέρη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και του σχετικού Χαλιφάτου. Μία από αυτές είναι η Ανατολική Μεσόγειος, όπου βρίσκεται η Κυπριακή Δημοκρατία (ΚΔ).
Μια αφίσα των Ένοπλων Δυνάμεων της Τουρκίας, που δημοσιεύτηκε από το Υπουργείο Άμυνας της Τουρκίας στις 27 Φεβρουάριου 2019 στο https://twitter.com/tcsavunma και https://twitter.com/tcsavunma/status/1100827859503980549
Καταφανής προσβολή
Με όλα αυτά υπόψη, προκαλείται ένα απλό ερώτημα: Μήπως η Τουρκία σκοπεύει να αναστήσει την τουρκική κυριαρχία ή ηγεμονία στη Νήσο Κύπρο; Από το 1974, κόντρα στο διεθνές δίκαιο, η Τουρκία έχει ήδη ασκήσει αποτελεσματικό έλεγχο στα κατεχόμενα βόρεια εδάφη της ΚΔ. Ωστόσο, υπάρχουν ξεκάθαρες ενδείξεις ότι, κόντρα στην αλήθεια, η τουρκική κυβέρνηση θεωρεί ήδη τα κατεχόμενα ως αναπόσπαστο μέρος της Τουρκίας και, ως εκ τούτου, τουρκικά. Επιπλέον, φαίνεται πως βλέπει τα ελεύθερα εδάφη της ΚΔ και τα δύο διπλανά απομεινάρια της βρετανικής αποικιοκρατίας με τον ίδιο ψευδή τρόπο.
Αποδεικτικά στοιχεία βρίσκονται σε επίσημες απεικονίσεις, όπως αυτές της Προεδρίας, των Ενόπλων Δυνάμεων, του Υπουργείου Γεωργίας και Δασοκομίας και της Γενικής Διεύθυνσης Ασφάλειας των Ακτών της Τουρκίας. (Δείτε: www.invest.gov.tr/en/whyturkey/top-reasons-to-invest-in-turkey/pages/strategic-location.aspx, https://twitter.com/tcsavunma/status/1100827859503980549, www.mgm.gov.tr/kurumici/radyasyon_mevsimler.aspx, www.kiyiemniyeti.gov.tr/telsiz_mudurlugu).
Πρόκειται, λοιπόν, για καταφανή προσβολή κατά του ΗΒ, κατά της ΚΔ και κατά της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), στην οποία η ΚΔ, αλλά όχι πλέον το Ηνωμένο Βασίλειο (ΗΒ), παραμένει κράτος μέλος. Πρόκειται, επίσης, για κατάφωρη ασέβεια για τις γενικές αρχές του διεθνούς δικαίου και για τις συγκεκριμένες συνθήκες που αφορούν τη Νήσο Κύπρο.
Μια απεικόνιση της Γενικής Διεύθυνσης Ασφάλειας των Ακτών της Τουρκίας στο www.kiyiemniyeti.gov.tr/telsiz_mudurlugu
Σχετικές πραγματικότητες
Χωρίς τη συγκατάθεση του κυπριακού λαού, η Νήσος κυβερνήθηκε από τους Οθωμανούς Τούρκους από τη βίαιη κατάκτηση την 1η Αυγούστου 1571 έως ότου το ΗΒ άρχισε να τη διαχειρίζεται στις 12 Ιουλίου 1878. Ακολούθησε η προσάρτηση της Νήσου από το ΗΒ στις 5 Νοεμβρίου 1914. Οι Βρετανοί είχαν ως αφορμή την τότε συμμαχία της Τουρκίας με τη Γερμανία στις αρχές του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου.
Τελικά, σύμφωνα με το άρθρο 20 της Συνθήκης της Λωζάννης της 24ης Ιουλίου 1923, η Τουρκία αναγνώρισε αυτήν την προσάρτηση: «Η Τουρκία δηλοί ότι αναγνωρίζει την προσάρτησιν της Κύπρου ανακηρυχθείσαν υπό της Βρεττανικής Κυβερνήσεως την 5ην Νοεμβρίου 1914».
Μετέπειτα, και πάλι, χωρίς τη συγκατάθεση του κυπριακού λαού, η Νήσος Κύπρου διχοτομήθηκε στις 16 Αυγούστου 1960 – τη στιγμή της διάλυσης της Βρετανικής Αποικίας του Στέμματος της Κύπρου, εκτός σε δύο σημεία που μετονομάστηκαν σε «Κυρίαρχες Περιοχές των Βάσεων του Ακρωτηρίου και Δεκέλειας», και της ταυτόχρονης εγκαθίδρυσης της ΚΔ.
Το 1960, η Τουρκία ενέκρινε αυτήν την καινούργια νεο-αποικιοκρατική κατάσταση πραγμάτων.
Σύμφωνα με το Άρθρο 1 της Συνθήκης Εγκαθίδρυσης του 1960, η Τουρκία αναγνώρισε την ύπαρξη τόσο της ΚΔ, όσο και των δύο διπλανών περιοχών υπό συνεχιζόμενη βρετανική κυριαρχία.
Σύμφωνα με το Άρθρο 2 της Συνθήκης Εγγυήσεων του 1960, η Τουρκία αναγνώρισε και εγγυήθηκε «την ανεξαρτησίαν, εδαφική ακεραιότητα και ασφάλειαν» της ΚΔ.
Σύμφωνα με το Άρθρο 3 της ίδιας Συνθήκης, η Τουρκία ανέλαβε να σεβαστεί «την ακεραιότητα» των περιοχών «υπό την κυριαρχίαν του ΗΒ».
«Η Κύπρος είναι τουρκική»
Οι επίσημες απεικονίσεις που ψευδώς παρουσιάζουν τη Νήσο Κύπρο ως τουρκική υπογραμμίζουν την αδιαφορία της Τουρκίας γι’ αυτές τις συνθήκες και, ευρύτερα, για το διεθνές δίκαιο. Επίσης, εκδηλώνουν την εχθρική πρόθεση της Τουρκίας, του νεο-αποικιακού «οράματος» του Προέδρου της και τη μακρόχρονη τουρκική δογματική πεποίθηση ότι «η Κύπρος είναι τουρκική». Αυτή η πεποίθηση βγήκε στη φόρα το 1954, με τη δημιουργία του πολιτικού κινήματος με αυτό το όνομα.
Παράλληλα, αυξήθηκε η εκστρατεία της Τουρκίας εναντίον τής τότε προτεινομένης αυτοδιάθεσης, μέσω της ένωσης Ελλάδας-Κύπρου, η οποία αντικατόπτριζε τις φιλοδοξίες των Ελλήνων που αποτελούσαν το 82 τοις εκατόν του λαού της Κύπρου.
Η πεποίθηση ότι «Η Κύπρος είναι τουρκική» εκφράστηκε με θράσος στην Αγγλο-Ελληνο-Τουρκική Διάσκεψη στο Λονδίνο το 1955. Για παράδειγμα, την 1η Σεπτεμβρίου 1955, λίγες μέρες πριν από τα βάρβαρα «Σεπτεμβριανά» στην Κωνσταντινούπολη, ο Φατίν Ζορλού, αντιπρόσωπος της Τουρκίας στη Διάσκεψη, ισχυρίστηκε:
«Με τη γεωγραφική της δομή [η Κύπρος] είναι μια προέκταση της Χερσονήσου της Ανατολίας, το έδαφος της οποίας είναι έδαφος της Ανατολίας [και] το κλίμα της οποίας είναι [κλίμα] της Ανατολίας …» (Πηγή: Cmd 9594, HMSO, London, October 1955, pages 19 to 27.)
Στις 5 Δεκεμβρίου 1955, ο Harold Macmillan, Υπουργός Εξωτερικών του ΗΒ, εκπρόσωπος της χώρας του στη Διάσκεψη στο Λονδίνο και μελλοντικός Πρωθυπουργός, ενημέρωσε το βρετανικό κοινοβούλιο ότι η τότε θέση των Τούρκων ήταν ως εξής:
«Αν εμείς οι Βρετανοί επιλέξουμε να εγκαταλείψουμε την κυριαρχία [της Κύπρου], θα πρέπει να επιστρέψει σε αυτούς… Αυτό, λοιπόν, είναι το νομικό τους επιχείρημα. Αλλά το πρακτικό τους επιχείρημα πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη. Είναι, απλά, αυτό. Λένε: ‘Κοιτάξτε τον χάρτη. Αυτό το νησί απέχει 500 μίλια από την Αθήνα, αλλά μόνο 40 μίλια από την τουρκική ακτή. Δείτε πώς επηρεάζει ολόκληρο τον έλεγχο των δύο κύριων νότιων λιμένων της Τουρκίας, της Μερσίνας και της Αλεξανδρέττας’. Σε άλλα χέρια, σε χέρια διαφορετικά από αυτά της επιλογής ή της συμφωνίας των Τούρκων, θα μπορούσε να είναι ένα πιστόλι στραμμένο στην καρδιά τους. ‘Είναι’, λένε, ‘σε μορφή νησιού [αλλά] στην πραγματικότητα επέκταση της χερσονήσου της Ανατολίας’…».
Με αυτήν τη διεστραμμένη λογική, τα Αγγλονορμανδικά Νησιά θα έπρεπε να ανήκουν στη Γαλλία. Εντούτοις, το διεθνές δίκαιο δεν λειτουργεί έτσι.
Όσον αφορά το επιχείρημα ότι η Κύπρος είναι ένα πιθανό «πιστόλι», αυτό αποτελεί μιαν αντήχηση ενός επιχειρήματος που προβλήθηκε το 1938, σε σχέση με την Τσεχοσλοβακία, από το ναζιστικό καθεστώς του Χίτλερ στη Γερμανία. Αυτό τα λέει όλα.
(Πηγές: Hansard, House of Commons Debates, 5.12.1955, Columns 37-38 και «The Spectator», 1.09.1938, page 9).
Συμπεράσματα
Καταλήγω σε τρία συμπεράσματα.
Πρώτον, παρά το διεθνές δίκαιο, το τουρκικό κράτος εξακολουθεί να πιστεύει ότι «η Κύπρος είναι τουρκική». Ταυτόχρονα, υιοθετεί μια νεο-αποικιακή παραλλαγή του ναζιστικού δόγματος του «ζωτικού χώρου» («Lebensraum»).
Δεύτερον, η νεο-οθωμανο-ισλαμιστική νοοτροπία του σύγχρονου τουρκικού κράτους δεν αναγνωρίζει «τις δύο κοινότητες» ως οντότητες της ΚΔ. Τις θεωρεί ως θρησκευτικές «κοινότητες», που αποτελούνται από μουσουλμάνους και μη μουσουλμάνους αντίστοιχα, υπό την ηγεμονία της Τουρκίας.
Τρίτον, κατευνάζοντας διαδοχικές κυβερνήσεις της Τουρκίας, η ΚΔ και η ΕΕ έχουν ανοίξει την όρεξη του αναξιόπιστου τουρκικού κράτους με προηγούμενη επίδοση ως εισβολέα στην Κύπρο το 1570/71 και το 1974.
Τελειώνω με μία εµπεριστατωµένη εικασία. Οι επίσημες τουρκικές κυβερνητικές απεικονίσεις, που παρουσιάζουν όλη τη Νήσο Κύπρο ως «τουρκοποιημένη», σε συνδυασμό με το «όραμα» του Προέδρου Ερντογάν, ίσως αποκαλύπτουν ότι η Τουρκία έχει ήδη ετοιμάσει σχέδιο για να ελέγχει τη Νήσο – μέσω συνταγματικής «ομοσπονδοποίησης», σύμφωνα με μακρόχρονους τουρκικούς στόχους, μέσω σταδιακής δημογραφικής αλλοίωσης ή μέσω μιας νέας εισβολής.
Ελπίζω ότι κάνω λάθος, αλλά φοβάμαι ότι έχω δίκιο.
* Κεντρική φωτογραφία: Μια απεικόνιση της Γενικής Διεύθυνσης Μετεωρολογίας του Υπουργείου Γεωργίας και Δασοκομίας της Τουρκίας στο www.mgm.gov.tr/kurumici/radyasyon_mevsimler.aspx
*Επίκουρος Καθηγητής στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου UCLan Cyprus. Οι απόψεις του είναι προσωπικές.
Σημερινή
Ιράν
Στρατηγικό πλεονέκτημα για την Ελληνική και Κυπριακή Δημοκρατία
Πλέον το γεωπολιτικό αποτύπωμα ενισχύεται και οι συγκυρίες είναι ευνοϊκές
Γράφει ο Μάριος Πουλίκκας
Η “Κυπριακή Δημοκρατία”, όπως ορίζεται από τις Συμφωνίες Ζυρίχης Λονδίνου του 1959, ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ.
* Οι Τούρκοι οικειοθελώς αποχώρησαν το 1964, απέσυραν την Αναγνώριση τους προς αυτήν και έκτοτε όχι μόνο δεν αναίρεσαν την απόφαση τους, αλλά έβαλαν και την ταφόπλακα της συμμετοχής τους στην “Κυπριακή Δημοκρατία των Συμφωνιών Ζυρίχης Λονδίνου 1959” (και άρα και στην ύπαρξη της) με την Παράνομη Τουρκική Εισβολή, Εθνοκάθαρση και Κατοχή το 1974.
* Το 1964 και παρόλο που οι Έλληνες κρατούσαμε κυνηγετικά όπλα και οι Τούρκοι σύγχρονα για την εποχή στρατιωτικά τυφέκια, καταφέραμε να αντιμετωπίσουμε με επιτυχία το ένοπλο πραξικόπημα τους.
* Με το Ψήφισμα 186/64, του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, η Κυπριακή Δημοκρατία ΧΩΡΙΣ τους Τουρκοκύπριους, είναι η ΜΟΝΗ Αναγνωρισμένη Αρχή στο νησί.
* Η “Κυπριακή Δημοκρατία του 1964” με όλες τις (τύπου Απαρτχάιντ) “Δικοινοτικές Πρόνοιες” σε αχρησία, είναι ένα ΕΝΤΕΛΩΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟ Κράτος από αυτό που προνοούσαν οι Συμφωνίες Ζυρίχης Λονδίνου του 1959.
* Έγιναν σκληρές μάχες και η αντιμετώπιση της τουρκανταρσίας δεν ήταν καθόλου εύκολη υπόθεση.
* Η ψήφιση του 186/64 είναι ίσως η Μεγαλύτερη Διπλωματική ΝΙΚΗ που πετύχαμε ποτέ.
* Σήμερα (αν και εδαφικά κουτσουρεμένη) η “Κυπριακή Δημοκρατία του 186/64”, συνεχίζει να υπάρχει, να αναπτύσσεται και να αποτελεί το καταφύγιο των Ελλήνων της Κύπρου.
* Η πικρία και η απογοήτευση για τις Συμφωνίες Ζυρίχης Λονδίνου, ειδικά μετά από έναν τόσο όμορφο αγώνα όπως αυτόν της ΕΟΚΑ, είναι έντονα συναισθήματα που μας πνίγουν όλους. Δεν παύει όμως να ισχύει ότι εκείνη η Κυπριακή Δημοκρατία ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ και έχει αντικατασταθεί με κόπους και θυσίες, από την “Ελληνική Κυπριακή Δημοκρατία του 186/64”.
* ΠΛΕΟΝ, ΤΟ ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΟ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑ ΕΝΙΣΧΥΕΤΑΙ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΓΚΥΡΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΕΥΝΟΪΚΕΣ
* Δεν υπάρχει άλλος δρόμος από την πλήρη ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ χωρίς υποσημειώσεις. Ούτε ΔΔΟ, ούτε καν “επιστροφή στην Κυπριακή Δημοκρατία” (που πολλοί προτείνουν, εννοώντας την “Κυπριακή Δημοκρατία των Συμφωνιών Ζυρίχης Λονδίνου 1959”). Δεν υπάρχει επιστροφή σε κάτι που ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ.
* ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ και καθολική εφαρμογή της ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΧΩΡΙΣ ΡΑΤΣΙΣΤΙΚΕΣ ΔΙΚΟΙΝΟΤΙΚΕΣ ΠΡΟΝΟΙΕΣ.
Αυτός πρέπει να είναι ο Στόχος.
Με σωστή προσέγγιση μπορεί να επιτευχθεί.
Οι Συγκυρίες είναι ΥΠΕΡ ΜΑΣ.
* Παλαιότερα, οι Αμερικανοί προσπαθούσαν πάντα να κρατούν “ίσες αποστάσεις” με τους Τούρκους για οτιδήποτε αφορούσε στην Κύπρο. Πλέον, ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ούτε τυπική συνεννόηση με το κατοχικό καθεστώς για θέματα συμμετοχής της Κύπρου στις επιχειρήσεις στην Μέση Ανατολή.
* Οι Γερουσιαστές Jerry Moran, Susan Collins, John Boozman και John Cornyn, συναντήθηκαν το πρωί με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας στο πλαίσιο της κοινής βούλησης για περαιτέρω ανάπτυξη και ενδυνάμωση των στρατηγικής σημασίας διμερών σχέσεων Κύπρου – ΗΠΑ. 🇨🇾🇺🇸
* Κατά τη συνάντηση, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναφέρθηκε στις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει η Κυπριακή Δημοκρατία, τόσο με την αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας στον άμαχο πληθυσμό της Γάζας όσο και με την παροχή διευκολύνσεων για τον ασφαλή επαναπατρισμό υπηκόων διαφόρων χωρών που εγκαταλείπουν την περιοχή.
* Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης αναφέρθηκε, επίσης, στη σημασία και το υψηλό επίπεδο συνεργασίας μεταξύ Κύπρου και ΗΠΑ, ειδικά μετά τη Συμφωνία που συνομολογήθηκε τον περασμένο Ιούνιο, για θεσμοθέτηση Στρατηγικού Διαλόγου ανάμεσα στις δυο χώρες.
Για τέλος, αφήνω τα λόγια του πρώην πρωθυπουργού του Ισραήλ: “In Israel, in order to be realist, you must believe in miracles” -David Ben-Gurion
Πόσο ταιριάζουν και στην περίπτωση μας.
Ιστορία
Το σύνδρομο της ύβρεως
Μακάριος, ψευδαισθήσεις, εν αναμονή εισβολής
γράφει η Φανούλα Αργυρού*
« Ο Μακάριος άρχισε να επαναφέρει δημαγωγικά και εποχιακά την αξίωση για Ένωση σε μια άχαρη, άγονη και απολίτικη προσπάθειά του να λυτρωθεί από τις σκληρές κατηγορίες των πολιτικών αντιπάλων του ότι πρόδωσε την Ένωση για να γίνει Πρόεδρος του κράτους…την συντήρηση ψευδαισθήσεων, την εποχική συνθηματολόγηση, την πλήρη παραγνώριση της Τουρκίας και των επεκτατικών αλαλαγμών της, την έκαναν δόγμα όλοι οι συνεργάτες του Μακαρίου… Η δημοκρατία δεν λειτουργούσε…με τις πρώτες προεδρικές εκλογές του 1968 και τις πρώτες βουλευτικές του 1970 , άρχισε δειλά δειλά και νοθευμένα να λειτουργεί μια στοιχειώδης δημοκρατική ζωή, αλλά και πάλι κάτω από τη σκιά του Μακαρίου, που έλεγε τα πάντα. «Η Κύπρος είμαι εγώ…». Όποιος διαφωνούσε μαζί του στιγματιζόταν από τους φανατικούς οπαδούς του ως αντιμακαριακός και επικίνδυνος. Όταν ο ίδιος διακήρυττε την Ένωση ήταν πατριώτης και εθνάρχης , ενώ όταν οι αντίπαλοι του διακήρυτταν ακριβώς τα ίδια με εκείνον ήταν αντιμακαριακοί, ακραίοι, εθνικιστές και επικίνδυνοι…» («7 Προεδρικά Πορτραίτα» Κ. Ν. Χατζηκωστή 2023).
Αυτό το μικρό απόσπασμα συμπλήρωμα για το Α’ και Β’ μέρος που προηγήθηκαν.
Το τουρκικό έγγραφο για πραξικόπημα εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας
Έγγραφο που αποκάλυψε το προμελετημένο τουρκικό έγκλημα εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας, με υπογραφές του αντι-προέδρου της Κύπρου Δρ. Φαζίλ Κουτσουκ και προέδρου της Κοινοτικής Συνέλευσης Ραούφ Ντενκτάς 13 Σεπτεμβρίου 1963, βρήκαν οι αρχές της ΚΔ στο γραφείο του Τουρκοκύπριου υπουργού Γεωργίας Φαζίλ Πλουμέρ. Στην βιασύνη του να το εγκαταλείψει στις 22 Δεκεμβρίου 1963 εγκατέλειψε αριθμό εγγράφων. Το περιεχόμενο του εγγράφου το οποίο προηγήθηκε των προτάσεων Μακαρίου με τα 13 σημεία, κατέγραφε τις τουρκικές εγκληματικές, κακόβουλες και προσχεδιασμένες προθέσεις εναντίον των Ελληνοκυπρίων και της Κυπριακής Δημοκρατίας. (Δημοσίευση στο βιβλίο του πρώην Υπ. Άμυνας Χριστόδουλου Βενιαμίν «Τα δύσκολα χρόνια – Αναμνήσεις μιας ζωής» και Φ.Α. «Διζωνική vs Δημοκρατία 1955-2019»).
Καθώς εξελισσόταν το τουρκικό πραξικόπημα για διάλυση της ΚΔ και αντικατάστασής της με δύο ομόσπονδα κράτη, έγραφε πλέον ο κυπριακός τύπος:
Φιλελεύθερος – 21 Φεβρουαρίου 1964: « Το σατανικό σχέδιο –Δημιουργία τουρκικής Κυπριακής Δημοκρατίας –ΤΟ ΕΓΓΡΑΦΟΝ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΣΥΝΩΜΟΣΙΑΣ- Πλήρης συνεργασία της Τουρκίας δια την εφαρμογή της ανταρσίας προς κατάλυση της Δημοκρατίας (Αναφερόταν στο έγγραφο που βρέθηκε στο γραφείο του Τουρκοκύπριου υπουργού Plumer).
Φιλελεύθερος – 23 Φεβρουαρίου 1964: ΣΥΝΤΑΡΑΚΤΙΚΑΙ αποκαλύψεις της συνωμοσίας ΑΠΡΟΚΑΛΥΠΤΟΣ η συνενοχή της Τουρκίας – ΘΑ ΜΑΣ ΕΠΕΒΑΛΛΕΤΟ Ο ΤΟΥΡΚΙΚΟΣ – Συμφώνησαν μετά του Μεντερές προ της υπογραφής των συμφωνιών Ζυρίχης επί της «τελικής λύσεως» (Η αναφορά αυτή καλύπτει την μυστική συμφωνία Βρετανού υπ. Αποικιών και Τούρκου πρωθυπουργού Menderes στην Κωνσταντινούπολη στις 16 Δεκεμβρίου 1956).
27 Φεβρουαρίου 1974: Η βρετανική Υπάτη Αρμοστεία στην Λευκωσία ανέφερε στο Λονδίνο ότι τα πράγματα στην Κύπρο χειροτέρευσαν λόγω της διαμάχης για την «ομοσπονδία» και ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος σε τελευταία δήλωσή του σε Βέλγο δημοσιογράφο στις 20 Φεβρουαρίου είπε: « Οι τουρκικές απαιτήσεις θα οδηγήσουν αναπόφευκτα σε πολιτική και γεωγραφική διχοτόμηση».
Ελευθερία – 23 Απριλίου 1964: « Επιβεβαίωσης χθεσινών τηλεγραφημάτων της «Ελευθερίας» Η ΒΡΕΤΑΝΙΑ ‘ΑΠΕΦΑΣΙΣΕ’ ΔΙΧΟΤΟΜΗΣΙΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ
ΤΑΥΤΟΣΗΜΟΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΙ ΤΩΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΩΝ ‘ΤΑΙΜΣ’ ΚΑΙ ‘ΝΤΕΙΛΥ ΤΕΛΕΓΚΡΑΦ’ ΠΡΟΕΡΧΟΜΕΝΑΙ ΕΚ ΤΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΤΟΥ ΒΡΕΤΑΝΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ – ΔΙΑ ΤΟΝ ΔΙΑΜΕΛΙΣΜΟΝ ΕΔΡΑΣΕ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΑΚΩΣ Ο ΠΙΚΑΡΝΤ, ΟΠΙΣΘΕΝ ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ ΕΥΡΙΣΚΕΤΑΙ Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΠΟΛΙΤΕΙΑΣ …
Φιλελεύθερος 28 Φεβρουαρίου 1964: Κύριο άρθρο – ΚΑΙ ΠΑΛΙΝ Η ΚΑΤΟΧΗ.- Αναφέρει «… Οι Άγγλοι σήμερον διεκπεραιώνουν μόνοι των το κοινό σατανικό σχεδόν της στρατιωτικής κατακτήσεως της Κύπρου και του αποικιοκρατικού διαμελισμού της μπροστά στα μάτια μας…»
Φιλελεύθερος 1 Απριλίου 1964: «Άγγλοι σκανδαλοθήραι ενσπείρουν ανησυχίας όσον αφορά τα καθήκοντα της εις Κύπρο δυνάμεως του ΟΗΕ».
Μάχη, 1 Μαΐου 1964: «Βρετανοί και βρετανίδες ενίσχυαν παντοιοτρόπως τους τρομοκράτες Πενταδακτύλου – 8η σελίδα – Και άλλο επεισόδιο μεταφοράς Τούρκων δι’ αυτοκινήτου της ΡΑΦ»
Ελευθερία 16 Μαΐου 1964: «Ο Αγγλικός Τύπος ενθαρρύνει την Τουρκία να διενεργήσει αποβάσεις εις την Κύπρο».
Επιστολή Μακαρίου προς τουρκική κυβέρνηση
Την 1η Απριλίου 1964 ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος επανήλθε στο θέμα της Συνθήκης Συμμαχίας και έστειλε επιστολή στην τουρκική κυβέρνηση ενημερώνοντάς την για την απόφασή του να τερματίσει τη Συνθήκη επικαλούμενος τις δραστηριότητες και ανάμιξη της τουρκικής δύναμης στα γεγονότα από τις 25 Δεκεμβρίου 1963 και μετά που αποτελούσαν παραβίαση των όρων εντολής της Συνθήκης. ΄Όμως με κανένα αποτέλεσμα…
Μεσολάβηση Ντίν Άτσεσον Αύγουστος 1964: Ναυάγησε καθώς τα προτεινόμενα απέρριψαν πρώτοι οι Τούρκοι, ο Μακάριος και τελικά και η Ελληνική Κυβέρνηση με τη χαριστική βολή από το Λονδίνο προς τον Αμερικανό ΥΠΕΞ να τερματιστεί η προσπάθεια. Και πως δίχως την αποδοχή της Τουρκίας δεν μπορούσε να προχωρήσει. Δεν υπήρχε εν πάση περίπτωση καμία πιθανότητα γνήσιας Ένωσης…
Κοφίνου
Στο χωριό Κοφίνου στη περιοχή Λάρνακας δημιουργήθηκε ένα ισχυρό στρατιωτικό προπύργιο των Τουρκοκυπρίων. Ήταν μία διαρκής εστία επεισοδίων. Η κυπριακή κυβέρνηση ζήτησε βοήθεια από την ειρηνευτική δύναμη του ΟΗΕ αλλά καθυστερούσε και στις 14 Νοεμβρίου 1967 ο πρόεδρος Μακάριος διέταξε τον Γεώργιο Γρίβα να επέμβει με την Εθνική Φρουρά. Ο Γρίβας, ο οποίος ήταν ο στρατιωτικός διοικητής των κυπριακών στρατιωτικών δυνάμεων δεν δεχόταν, πίστευε ότι ήταν δουλειά της Αστυνομίας, όμως, η κυβέρνηση Μακαρίου επέμενε να αναλάβει ο στρατός οπόταν και υπάκουσε. Ο Γρίβας έστειλε ισχυρές δυνάμεις, πρώτα επιτέθηκε στο μικτό χωριό Άγιος Θεόδωρος και κατέλαβε σχεδόν χωρίς μάχη την τουρκοκυπριακή συνοικία. Στη συνέχεια προχώρησε στο γειτονικό χωριό Κοφίνου όπου σκοτώθηκαν 24 Τουρκοκύπριοι και 9 τραυματίστηκαν, σκοτώθηκε ένας Ελληνοκύπριος και τραυματίστηκαν 2…
Ο Βρετανός ΄Υπ. Αρμοστής στην Λευκωσία διαβεβαίωσε το Λονδίνο ότι όντως οι πρώτες εκτιμήσεις για ευθύνες του Γεωργίου Γρίβα δεν ευσταθούσαν. Σε συνομιλία του με τον τότε υπ. Εξωτερικών Σπύρο Κυπριανού, επανειλημμένα του έδωσε την ευκαιρία να επιρρίψει την ευθύνη στο Γρίβα αλλά ο Κυπριανού αρνήθηκε τονίζοντας ότι η απόφαση δεν ήταν δική του αλλά της κυπριακής κυβέρνησης.
Το επεισόδιο αυτό εκμεταλλεύτηκε άγρια η Τουρκία, μεγαλοποίησε το θέμα και αντέδρασε απειλώντας με εισβολή και απαιτώντας την αποχώρηση της Ελληνικής Μεραρχίας, του Γεώργιου Γρίβα και διάλυση της Εθνικής Φρουράς (τη διάλυση της τελευταίας υποστήριζαν και οι Βρετανοί καθώς και την αποχώρηση της Ε.Μ). Κατάφερε τα δύο πρώτα εντός ημερών (η Αθήνα μαζί με την Μεραρχία απέσυρε και τον Γ. Γρίβα) και το τρίτο, ο Μακάριος το υποστήριζε το 1974…
Το Νοέμβριο 1967, η Μόσχα υποκινούσε με ψίθυρους για πραξικόπημα από την Ελλάδα…Στις 5 Ιουλίου 1967 ο Ρώσος πρέσβης στο Λονδίνο προέβη σε ένα δριμύ κατηγορητήριο εναντίον της ελληνικής κυβέρνησης (σε συνάντησή του στο Φόρειν ΄Οφις)… Η Μόσχα με παντιέρα την υποστήριξη της Ανεξαρτησίας της Κύπρου στήριζε το τουρκικό αίτημα για αποχώρηση της Ελληνικής Μεραρχίας για τα δικά της συμφέροντα…
Ο Μακάριος υποστήριζε την αποχώρηση της Μεραρχίας αλλά δεν το έλεγε δημόσια
22 Νοεμβρίου 1967: Η βρετανική πρεσβεία στην Ουάσιγκτον έγραψε προς το Φόρειν ΄Οφις:«… Ο Μακάριος απέρριψε την αμερικανική εισήγηση να ζητούσε ο ίδιος την μείωση των Ελληνικών Δυνάμεων στο νησί. Είπε πως αν ο ίδιος προέβαινε σε τέτοια απαίτηση θα θεωρείτο προδότης προς την Ελλάδα. ΄Ομως, θα ήταν σύμφωνος αν η μείωση των στρατευμάτων ερχόταν ως ελληνική πρωτοβουλία. Ο Belcher (Αμερικανός πρέσβης) πήρε εντολές να δείξει στον Μακάριο αναφορά από την Αθήνα που φέρει τον Βασιλέα Κωνσταντίνο να υποστηρίζει την ιδέα…»
Το 1967 και πάλι (η πρώτη φορά ήταν το 1964 όταν και η Μόσχα έκανε το ίδιο) ο Αμερικανός πρόεδρος Lyndon B. Johnson μέσω του απεσταλμένου του Cyrus Vance (αλλά και το ΝΑΤΟ) επενέβησαν και σταμάτησαν την όποια πρόθεση της Τουρκίας για εισβολή.
7 Δεκεμβρίου 1967: Ο Βρετανός πρωθυπουργός σε επιστολή του προς τον Johnson επιβεβαίωσε την συνδρομή του τελευταίου, όπως και επιστολή του ΓΓ του ΝΑΤΟ Manlio Brosio προς τον Τούρκο πρωθυπουργό στις 20 Νοεμβρίου 1967 επιβεβαίωσε την συνδρομή της συμμαχίας.
Οι ενδοκοινοτικές συνομιλίες 1968 – 1974 – Επιστροφή Ντενκτάς διευθετήθηκε από τον Μακάριο
Με την αποχώρηση της Ελληνικής Μεραρχίας και το ναυάγιο των διαπραγματεύσεων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, στις 22 Δεκεμβρίου 1967 ο ΓΓ του ΟΗΕ υιοθέτησε ενδοκοινοτικές τοπικές συνομιλίες. Η ιδέα υποστηριζόταν από τον Αρχ. Μακάριο και την βρετανική κυβέρνηση.
13 Μαρτίου 1968: Ο Γλαύκος Κληρίδης είπε στον Βρετανό ΄Υπ. Αρμοστή ότι ο Μακάριος είχε εξουσιοδοτήσει τον Γενικό Εισαγγελέα (Κρ. Τορναρίτη) ο οποίος είχε φύγει την προηγούμενη για Λονδίνο, Στρασβούργο και Βιέννη να κάνει επαφές με τον Ραούφ Ντενκτάς για απευθείας συνομιλίες μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Στόχος, η διακοπή του ελληνο-τουρκικού διαλόγου.
8 Απριλίου 1968 : Η βρετανική «Guardian» έγραψε « ο Μακάριος έστειλε νέο διαβατήριο στον Ντενκτάς». Ο αρχιτρομοκράτης, που η κυβέρνηση Μακαρίου από το 1964 θεωρούσε προδότη της πατρίδας του και πράκτορα ξένων δυνάμεων και ένοχο εγκλημάτων (δηλώσεις Υπεξ Σπ. Κυπριανού 5.8.1965), δεν θα επέστρεφε παράνομα στην Κύπρο. Όλες οι κατηγορίες εναντίον του μπήκαν κατά μέρος και αντί να δικαστεί ορίστηκε αντιπρόσωπος των Τουρκοκυπρίων στις δικοινοτικές διαπραγματεύσεις.
Ο Ντενκτάς είχε διαφύγει στην Τουρκία τον Ιανουάριο του 1964 και συνελήφθη από την ελληνοκυπριακή αστυνομία κατά την διάρκεια της μυστικής καθόδου του στην Κύπρο σε ακτή της περιοχής Καρπασίας το 1967. Αντί να δικαστεί βοηθήθηκε από τον Γλ. Κληρίδη και την κυβέρνηση Μακαρίου να διαφύγει στην Τουρκία. Την διαφυγή του απαίτησε η Τουρκία μέσω των Βρετανών. (Λεπτομέρειες και στο βιβλίο του Χαράλαμπου Χαραλαμπίδη «Ραούφ Ντενκτάς», 2003)
Οι συνομιλίες ξεκίνησαν τον Ιούνιο του 1968 μεταξύ Κληρίδη και Ντενκτάς. Όμως καμία προσπάθεια δεν έγινε για λύση του θέματος. Οι Βρετανοί κάθισαν σε αναμονή και παρακολούθηση, αφήνοντας τα πράγματα να παίρνουν τον δρόμο τους…Ανταλλαγές προτάσεων. Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος έλεγε: «΄Οχι κράτος εν κράτει» και οι Τουρκοκύπριοι «αυτονομία στην δική μας περιοχή»…Στις 18 Οκτωβρίου 1971… συνομιλίες με νομικούς ειδικούς συνεχίστηκαν μέχρι τον Δεκέμβριο του 1973 όταν ο νέος Τούρκος πρωθυπουργός Μπουλέντ Ετσεβίτ πήρε πιο σκληρή γραμμή για ομοσπονδιακή προσέγγιση. Οι συνομιλίες έφθασαν σε αδιέξοδο στις 2 Απριλίου 1974. Ξανάρχισαν στις 11 Ιουνίου 1974. Οι θέσεις διέφεραν κατά πολύ. Τελευταία συνάντηση πριν το πραξικόπημα, στις 9 Ιουλίου, 1974.
1972 – Ρωσικές υποσχέσεις προς Μακάριο
Φεβρουάριος 1972 εφημερίδα «Εστία» Αθηνών: Ο Μακάριος διευθέτησε τη συμφωνία για εισαγωγή τσεχοσλοβακικών όπλων κατά την επίσκεψή του στη Μόσχα (περασμένο Ιούνιο), τρεις Ρώσοι στρατιωτικοί στάλθηκαν στη Κύπρο για να εκπαιδεύσουν ένοπλους του Λυσσαρίδη ενώ άλλοι Κύπριοι στάλθηκαν στη Πράγα…Όταν έκλεισε η συμφωνία οι Ρώσοι είπαν στο Μακάριο ότι η Σοβιετική Ένωση μπορούσε να επέμβει σε υποστήριξη της κυβέρνησης της Λευκωσίας μόνο αν υπήρχε στρατιωτική επέμβαση από έξω, δηλαδή μια τουρκική απόβαση…Σε περίπτωση εσωτερικών ταραχών ο Μακάριος θα έπρεπε να ξεκαθαρίσει με τους αντιπάλους του και να απαλλαγεί από την ελληνική επιρροή με τις δικές του προσπάθειες και με την βοήθεια των συνεργατών του…» (Έκθεση Βρετ. Πρεσβείας Αθηνών).
Η Μόσχα το 1974 έδωσε, ταυτόχρονα με το Λονδίνο, την συγκατάθεσή της στον Ετσεβίτ να εισβάλει.
Συνταγματάρχης G. Stocker
Τον ίδιο χρόνο (1972) στην βρετανική Υπ. Αρμοστεία στη Λευκωσία ο επί Αμυντικών Θεμάτων Συνταγματάρχης G. Stocker προέβη σε μια περίεργη ενέργεια ενημερώνοντας το ΓΕΕΦ (Γενικό Επιτελείο Εθνικής Φρουράς) στη Λευκωσία ότι η Τουρκία προτίθετο να εισβάλει στο νησί.
Στις 27 Μαρτίου 1973 έδωσε λεπτομερέστατες πληροφορίες για το τουρκικό σχέδιο εισβολής το οποίο μεταβιβάστηκε στον Αρχηγό Ενόπλων Δυνάμεων στην Αθήνα από τον Αρχηγό του ΓΕΕΦ στη Λευκωσία Στρατηγό Χαραλαμπόπουλο.
Στις 30 Ιουλίου 1973 ο Stocker επανήλθε στο ΓΕΕΦ και έδωσε φωτοτυπία Σχεδίου Εισβολής των Τούρκων που εξασφάλισε από τον συνάδελφό του στην Άγκυρα.
Στις 5 Αυγούστου 1973 ο Αρχηγός του ΓΕΕΦ στην Λευκωσία ενημέρωσε το υπ. Εσωτερικών και Άμυνας της Κύπρου. Ο Stocker ζήτησε η επαφή του να κρατηθεί μυστική. Στα συμπεράσματά του ο Stocker τόνισε ότι οι Μεγάλες Δυνάμεις δεν επρόκειτο να επέμβουν προς παρεμπόδιση ενός τοιούτου σχεδίου. Οπόταν τόσο η χουντική κυβέρνηση όσο και η κυβέρνηση Μακαρίου, ήταν ενήμερες των τουρκικών προθέσεων με τρομερή λεπτομέρεια.
Στις 28 Αυγούστου 1973 και ο Αμερικανός Στρατιωτικός Ακόλουθος στη Λευκωσία Συντ. Whitley, συναντήθηκε με τον Διοικητή της ΕΛΔΥΚ (Ελληνική Δύναμη Κύπρου – βάση των Συμφωνιών του 1960) … η Αμερική υποστήριζε μια ανεξάρτητη Κύπρο και ότι οι ενωτικοί Κύπριοι έπρεπε να άλλαζαν το πιστεύω τους αλλιώς θα υπέφεραν. (Βιβλίο Χρ. Βενιαμίν, «Τα Δύσκολα Χρόνια αναμνήσεις μιας ζωής.»)
Αυτά γράφονται για να τονιστεί ότι ο Μακάριος τον Ιούλιο του 1974 (βλέπε Δ’ Μέρος τελευταίο που θα ακολουθήσει) γνώριζε πλήρως πλέον τα τουρκικά σχέδια. Που δεν θα άλλαζαν μέχρι σήμερα.
Ο περίεργος Συνταγματάρχης G. Stocker τέλος Απριλίου 1974 υποστήριξε σε έκθεσή του την αντικατάσταση του Μακαρίου και ότι «θα χρειαστεί μια αποφασιστική αντιμετώπιση από την Αθήνα και πρέπει να αποχωρήσουν τόσο οι Έλληνες διδάσκαλοι όσο και οι Έλληνες αξιωματικοί από την Εθνική Φρουρά…»
*Ερευνήτρια/δημοσιογράφος
Τέλος Γ’ Μέρους συνεχίζεται με το τελευταίο.
(Πηγές Βρετανικό Εθνικό Αρχείο Φ.Α. « Διζωνική vs Δημοκρατία 1955-2019»).
ΠΗΓΗ:ΣΗΜΕΡΙΝΗ 6/10/2024
Κύπρος
ΥΠΕΞ: Απεγκλωβίστηκαν από το Λίβανο ακόμη 11 Έλληνες με τις οικογένειές τους
«Με μέριμνα της Πρεσβείας μας στη Λευκωσία και υπό τον συντονισμό της Μονάδας Διαχείρισης Κρίσεων του υπουργείου Εξωτερικών, έξι εξ’ αυτών επαναπατρίστηκαν σήμερα στην Ελλάδα».
Ακόμη 11 Έλληνες πολίτες και μέλη των οικογενειών τους αναχώρησαν από τον Λίβανο και αφίχθησαν στη Λάρνακα με ναυλωμένη πτήση από την Κυπριακή Δημοκρατία και με τη συνδρομή των πρεσβειών Ελλάδας και Κύπρου στη Βηρυτό, όπως αναφέρει το υπουργείο Εξωτερικών σε ανάρτησή του στο Χ.
«Με μέριμνα της Πρεσβείας μας στη Λευκωσία και υπό τον συντονισμό της Μονάδας Διαχείρισης Κρίσεων του υπουργείου Εξωτερικών, έξι εξ’ αυτών επαναπατρίστηκαν σήμερα στην Ελλάδα».
«Ευχαριστούμε την Κυπριακή Δημοκρατία για τη συμπαράσταση και την άμεση ανταπόκριση», προσθέτει το υπουργείο Εξωτερικών.
-
Ιράν11 ώρες πριν
Κόκκινος συναγερμός στο κεντρικό Ισραήλ! Εκτοξεύτηκε βαλλιστικός πύραυλος από την Υεμένη – Αναχαιτίστηκε με επιτυχία λέει ο IDF
-
Video15 ώρες πριν
Ισραήλ: Αν χτυπήσει πυρηνικά, αρχίζει η καταστροφή
-
Video17 ώρες πριν
Ασταμάτητο το Ισραήλ! Βομβάρδισε Ρωσική βάση στην Συρία
-
Εξωτερική Πολιτική3 ημέρες πριν
Στο επίκεντρο η ελληνοαμερικανική συνεργασία σε συνάντηση του Μητσοτάκη με Αμερικανούς γερουσιαστές στα Χανιά
-
Αναλύσεις2 ημέρες πριν
Quo vadis κύριε Γεραπετρίτη;
-
Γενικά θέματα3 ημέρες πριν
Μία νέα αρχή για το «Γεωπολιτικό»
-
Ιράν3 ημέρες πριν
Kίνηση υψηλού ρίσκου του Ισραήλ! Δεν αποκλείει χτύπημα στα πυρηνικά του Ιράν ο Νετανιάχου – Πότε θα χτυπήσει;
-
Video20 ώρες πριν
Σάββας Καλεντερίδης: Δείτε ποιοι μας κυβέρνησαν και ποιοι μας κυβερνούν!