Διεπιστημονική στρατιωτική επιτροπή για θέματα ηθικής δίνει έγκριση στις γαλλικές Ένοπλες Δυνάμεις για ανάπτυξη εμφυτευμάτων, χαπιών και τεχνολογίας για δημιουργία υπερστρατιωτών στο πλαίσιο του ανταγωνισμού με άλλες χώρες. Η είδηση συμπίπτει με την κυκλοφορία του «Cyberpunk 2077».

Δρ Λάμπρος Γ. Καούλλας

Οι Ένοπλες Δυνάμεις της Γαλλίας έχουν λάβει την έγκριση να προχωρήσουν με την ανάπτυξη «βιονικών» («bionic») ή «επαυξημένων στρατιωτών» («augmented soldiers»), που περιλαμβάνουν εξωτικά χάπια και εμφυτεύματα μικροτσίπ, έπειτα από σχετική γνωμάτευση της αρμόδιας στρατιωτικής επιτροπής για θέματα ηθικής και δεοντολογίας.

Η έκθεση της διεπιστημονικής στρατιωτικής επιτροπής συντάχθηκε από 18 ειδικούς διαφόρων κλάδων και δόθηκε στη δημοσιότητα την Τρίτη (8/12) και λαμβάνει υπ’ όψιν ιατρικές θεραπείες και προσθετικά και εμφυτεύματα που βελτιώνουν τις σωματικές, γνωστικές, αντιληπτικές και ψυχολογικές ικανότητες και θα μπορούσαν να επιτρέψουν τον εντοπισμό θέσης ή τη συνδεσιμότητα με οπλικά συστήματα και άλλους στρατιώτες.

Στόχος του γαλλικού στρατού είναι να μη χάσει στον ανταγωνισμό με χώρες που ήδη αναπτύσσουν «υπερ-στρατιώτες» («super-soldiers»).

Αύξηση μαχητικής ικανότητας

Ένας τομέας που μελετάται είναι η ανάπτυξη εμφυτευμάτων, τα οποία θα αποδεσμεύουν αγχολυτικές ουσίες που βελτιώνουν τις «εγκεφαλικές ικανότητες» («improve cerebral capacity») των στρατιωτικών και την ανοσία στρες, αναφέρουν οι Adam Sage και Michael Evans, οι οποίοι έγραψαν για τη γαλλική έκθεση στους «Times» του Λονδίνου (09/12/2020).

Εξετάζεται επίσης και η ανάπτυξη φαρμάκων που αυξάνουν τη «νοητική ανθεκτικότητα» («mental resilience») σε περίπτωση που πιαστούν αιχμάλωτοι. Άλλες πιθανές παρεμβάσεις που εξετάστηκαν περιλαμβάνουν ιατρικές θεραπείες για την πρόληψη του πόνου και της κόπωσης.

Στην έρευνα περιλαμβάνονται χάπια που θα κρατούν τους στρατιώτες ξύπνιους για πολλές ώρες και εγχειρήσεις που θα βελτιώνουν την ακοή τους.

Κάτι άλλο που εξετάζεται είναι η ανάπτυξη δυνατοτήτων που θα επιτρέπουν στους επιτελείς να διαβάζουν εξ αποστάσεως τις «φυσιολογικές παραμέτρους» («physiological parameters») των στρατιωτών τους, μέσα από τα εμφυτεύματα που θα έχουν.

Άλλα εμφυτεύματα, αναφέρει η έκθεση, θα διευκολύνουν τους στρατιώτες στο να ξεχωρίζουν εύκολα μεταξύ φίλιων και εχθρικών δυνάμεων.

Ζητήματα Στρατηγικής, Πολιτικής & Ηθικής

Η έκθεση αναφέρει πως οι Γαλλικές Ένοπλες Δυνάμεις θα βρίσκονται σε μειονεκτική θέση με άλλες χώρες, αν δεν υποστηρίξουν την έρευνα σε αυτούς τους τομείς.

Η Επιτροπή δήλωσε ότι η Γαλλία πρέπει να διατηρήσει την «επιχειρησιακή υπεροχή των ενόπλων δυνάμεών της σε ένα δύσκολο στρατηγικό πλαίσιο», ενώ σέβεται τους κανόνες που διέπουν το στρατιωτικό, ανθρωπιστικό δίκαιο και τις «θεμελιώδεις αξίες της κοινωνίας μας», αναφέρει ο Jack Guy στο «CNN» (09/12/2020) για το ίδιο θέμα.

Ταυτόχρονα, η στρατιωτική επιτροπή ορίζει ένα ηθικό πλαίσιο για τις υποθετικές -μέχρι στιγμής- αυτές παρεμβάσεις, αναφέροντας πως δεν πρέπει να θέτουν εν αμφιβόλω ή να υποσκάπτουν την «ανθρωπιά» των στρατιωτών, ούτε να δυσχεραίνουν την επανένταξή τους στην πολιτική ζωή. Περαιτέρω παραδείγματα απαγορευμένων τροποποιήσεων περιλαμβάνουν γνωστικά εμφυτεύματα που θα επηρέαζαν την άσκηση της ελεύθερης βούλησης ενός στρατιώτη.

Για παράδειγμα, αναφέρεται πως ένας στρατιώτης ο οποίος έχασε το χέρι του και αυτό αντικαταστάθηκε από προσθετικό, το οποίο μπορεί επιπλέον να χρησιμοποιηθεί ως όπλο, αυτός δεν θα μπορέσει ποτέ να παραιτηθεί από το στράτευμα.

Η Υπουργός Άμυνας της Γαλλίας Florence Parly ζήτησε από την επιτροπή την εξέταση του ζητήματος των «επαυξημένων» στρατιωτών τον περασμένο Ιανουάριο, αλλά ξεκαθάρισε ότι οι «παρεμβατικές» τροποποιήσεις, όπως τα εμφυτεύματα, δεν αποτελούν επί του παρόντος μέρος στρατιωτικών σχεδίων. «Αλλά πρέπει να είμαστε σαφείς, δεν έχουν όλοι τους ίδιους ενδοιασμούς μ’ εμάς και πρέπει να προετοιμαστούμε για ένα τέτοιο μέλλον», ανέφερε.

Η πόρτα, ωστόσο, για μελλοντικές αλλαγές σε αυτήν την πολιτική παραμένει ανοιχτή.

Cyberpunk πειραματισμοί

Τέτοιου είδους εμφυτεύματα για ανάπτυξη των δυνατοτήτων του ανθρώπινου είδους εξιτάρουν τη φαντασία εδώ και δεκαετίες, ιδιαίτερα στη λεγόμενη «cyberpunk» φιλολογία, τέχνη, κινηματογράφο και τα ηλεκτρονικά παιχνίδια.

Ειδικά για τα τελευταία, πριν από λίγους μήνες γράψαμε στη «Σημερινή της Κυριακής» (15/03/2020), με αφορμή τα δυστοπικά σενάρια και τις θεωρίες συνωμοσίας με φόντο τον κορωνοϊό, για το πως μια ολόκληρη γενιά μεγάλωσε με αυτές τις ιδέες, προετοιμάζοντάς την για δυνητικά σκοτεινούς νέους κόσμους.

Για παράδειγμα το «Deus Ex», ένα από κορυφαία της κατηγορίας «action role-playing video game» που κυκλοφόρησε το 2000 και μέχρι το 2016 κυκλοφόρησαν και πέντε συνέχειες.

Στο παιχνίδι ο παίκτης υποδύεται τον πράκτορα JC Denton, που είναι ένας πολεμιστής της UNATCO, ο οποίος ενισχύεται («augmentation») με εφαρμογές νανοτεχνολογίας και κυβερνοτεχνολογίας, καθιστώντας τον εαυτό του ένα υβρίδιο μεταξύ μηχανής και ανθρώπου, προβάλλοντας την ιδέα τού «μετα-ανθρωπισμού» («transhumanism»).

Η UNATCO είναι ένα διεθνές στρατιωτικό Σώμα Ασφαλείας, με σκοπό την καταπολέμηση της αυξανόμενης απειλής της διεθνούς τρομοκρατίας και την ασφάλεια των εμβολίων για την καταπολέμηση ενός κατασκευασμένου ιού που θερίζει την ανθρωπότητα.

Το Deus Ex επανήλθε στην παγκόσμια επικαιρότητα όταν ο Elon Musk, συνιδρυτής και CEO της Tesla, αποφάσισε να χρησιμοποιήσει την εικόνα του JC Denton στο προφίλ του στο Twitter τον Μάιο. Ο Musk είναι επίσης συνιδρυτής της Neuralink, που αναπτύσσει εγκεφαλικά εμφυτεύματα για την θεραπεία εγκεφαλικών ασθενειών αρχικά, αλλά με προοπτική την ενίσχυση του μυαλού πιο μετά.

Μόλις στις 10 Δεκεμβρίου 2020, κυκλοφόρησε το ηλεκτρονικό παιχνίδι «Cyberpunk 2077», στο οποίο ο παίκτης υποδύεται έναν χαρακτήρα με την επιλογή ζωής (lifepath) να είναι νομάς (nomad), σοκακόπαιδο (streetkid) ή σεκιουριτάς (corporate), που πρέπει να επιβιώσει στην ανομία της Night City, μιας τεχνο-μεγαλούπολης στην «Ελευθέρα Πολιτεία της Βόρειας Καλιφόρνιας».

Βασικό μέρος του παιχνιδιού είναι η ενίσχυση του χαρακτήρα με εμφυτεύματα σε όλο το σώμα, περιλαμβανομένου του εγκεφάλου, των οφθαλμών, των αφτιών, του ανοσοποιητικού συστήματος, των πνευμόνων, του σκελετού, των χεριών και των ποδιών.

Πρόγονοί του είναι το πρώτο «Cyberpunk 2013» που κυκλοφόρησε το 1988 και το «Cyberpunk 2020» που κυκλοφόρησε το 1990.

Cyborgs & «πολιτικοί ιοί»

Η δημοσίευση της γαλλικής έκθεσης σχεδόν συνέπεσε με ένα άρθρο που δημοσίευσε ο Διευθυντής Εθνικών Πληροφοριών των ΗΠΑ (US Director of National Intelligence) John Ratcliffe στην «Wall Street Journal» (03/12/2020), στο οποίο εξέφρασε τις ανησυχίες του για την Κίνα, την κομμουνιστική απειλή, την παγκόσμια δημοκρατία και τη στρατιωτική τεχνολογία.

Ο Ratcliffe έγραψε ότι «οι υπηρεσίες πληροφοριών των ΗΠΑ δείχνουν πως η Κίνα διενήργησε ακόμη και ανθρώπινα πειράματα σε μέλη του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού με την ελπίδα της ανάπτυξης στρατιωτών με βιολογικά βελτιωμένες δυνατότητες».

Το κινεζικό ΥΠΕΞ απάντησε στο άρθρο αναφέροντας πως μερικοί Αμερικανοί πολιτικοί «πρέπει να σταματήσουν την παραγωγή και διασπορά πολιτικών ιών και ψεμάτων».

Αναφορά της Ryan Browne πριν από τέσσερα χρόνια στο «CNN» (07/03/2016) πληροφορεί πως ο αμερικανικός στρατός είχε σκοπό να επενδύσει μέχρι και $62 εκατομμύρια στο πρόγραμμα «Neural Engineering System Design Program» για την ανάπτυξη εμφυτεύματος, που θα επιτρέπει στον ανθρώπινο εγκέφαλο να επικοινωνεί απευθείας με υπολογιστές. Αυτή η τεχνολογία, αναφέρει, αν πετύχει, θα κάνει τα «cyborgs» πραγματικότητα.

Ο ερευνητικός βραχίονας του Πενταγώνου, η περίφημη DARPA (Defense Advanced Research Projects Agency) ευελπιστεί ότι το εμφύτευμα θα βοηθήσει και ανθρώπους με προβλήματα ακοής και όρασης, όπως βετεράνους που τραυματίστηκαν στα πεδία των μαχών. Το εμφύτευμα θα είναι πολύ μικρό, όχι πολύ μεγαλύτερο από ένα κυβικό εκατοστό.

Άλλη τεχνολογία που αναπτυσσόταν από τότε είναι ένας εξωσκελετός, ο «Tactical Assault Light Operator Suit», για να δίνει προστασία από εχθρικά πυρά και τεχνολογία στο κράνος που θα ενισχύουν την επικοινωνία και τη όραση την ώρα της μάχης.

Από την άλλη, ο Καθηγητής Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Harvard, Δρ. Steven Pinker, χαρακτήρισε αυτές τις τεχνολογίες υπερβολικές, καθώς «δεν έχουμε σχεδόν καθόλου ιδέα για το πώς ακριβώς ο εγκέφαλος κωδικοποιεί πολύπλοκες πληροφορίες». Ενδεχομένως μάλιστα ξένα αντικείμενα να προκαλέσουν εγκεφαλική φλεγμονή και οι «νευρολογικές ενισχύσεις» να προκαλέσουν άλλα νευρολογικά προβλήματα.

Βρετανικός Στρατός: Ρομπότ το 2030

Σε συνέντευξή του στη Deborah Haynes στο πρόγραμμα «Sophy Ridge on Sunday» του αγγλικού «Sky News» (08/11/2020), ο Στρατηγός Σερ Nicholas Carter, Αρχηγός του Γενικού Επιτελείου των Ενόπλων Δυνάμεων του Ηνωμένου Βασιλείου (Chief of Defence Staff), προειδοποίησε πως ο κόσμος περνά μια «πολύ αβέβαιη και ανήσυχη» περίοδο ως αποτέλεσμα της πανδημίας του κορωνοϊού, μαζί με το ρίσκο οι περιφερειακές εντάσεις να κλιμακωθούν σε έναν Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ο Βρετανός επικεφαλής των Ενόπλων Δυνάμεων, σχολιάζοντας τον αμυντικό προϋπολογισμό της χώρας του, ανέφερε πως «χρειαζόμαστε μακροπρόθεσμες επενδύσεις, διότι η μακροπρόθεσμη επένδυση μάς δίνει την ευκαιρία να έχουμε εμπιστοσύνη στον εκσυγχρονισμό. Ο εκσυγχρονισμός ουσιαστικά σημαίνει πως θα αποσύρεις μερικές δυνατότητες, πιθανόν της βιομηχανικής εποχής, και θα θέλεις να προσβλέπεις σε μερικές από τις δυνατότητες που χρειάζεσαι για μια πληροφοριακή εποχή».

«Νομίζω αυτό που θα δούμε είναι Ένοπλες Δυνάμεις που είναι σχεδιασμένες για την δεκαετία του 2030. Δεν θα πας εκεί σε μια νύχτα, αλλά αυτή είναι η κατεύθυνση στην οποία οδηγούμαστε. Και πιστεύουμε πως οι Ένοπλες Δυνάμεις που σχεδιάζονται είναι αυτές που είναι οργανωμένες μέσα από το πρίσμα ξηράς, θάλασσας και αέρα, αλλά επίσης και του κυβερνοχώρου και του διαστήματος», ανέφερε, καθώς πιστεύει πως η διακλαδικότητα αυτή προσφέρει την αιχμή που χρειάζονται.

Ερωτηθείς για το αν θα μειωθεί ο στρατός των 82.000 στρατιωτών, ο Αρχηγός ανέφερε: «Όχι, δεν μπορώ να το πω αυτό, τουλάχιστον διότι δεν έχουν παρθεί οι αποφάσεις, αλλά αυτό που υπαινίσσομαι είναι πως χρειάζεται να σκεφτούμε πως μετρούμε τα αποτελέσματα με διαφορετικό τρόπο».

«Εννοώ πως υποψιάζομαι πως μπορεί να έχουμε ένα στρατό των 120.000, εκ των οποίων οι 30.000 μπορεί να είναι ρομπότ, ποιος ξέρει; Αλλά η απάντηση είναι πως πρέπει να ανοίξουμε τα μυαλά μας στο ότι πιθανόν οι αριθμοί να μην είναι αυτοί που καθορίζουν το τι πρέπει να κάνουμε, αλλά το αποτέλεσμα που μπορούμε να πετύχουμε, αυτό είναι στην πραγματικότητα το τι πρέπει να αναζητούμε».

*Αστυνομικές Σπουδές, Ανοικτό Πανεπιστήμιο Κύπρου

Δημοσιεύθηκε στη «Σημερινή της Κυριακής»