Κύπρος
Κυπριακό: Σαλαμοποίηση λύσης μέσω ΜΟΕ και τουρκική φόρμουλα για Τύμπου
Πώς η Άγκυρα προσδοκά σε κυριαρχία μέσω της Αμμοχώστου και σε διχασμό Ε/κ – Νομική γνωμάτευση του Ευρωκοινοβουλίου προβλέπει ότι μόνο η Κυπριακή Δημοκρατία μπορεί να ανοίγει και να κλείνει λιμάνια και αεροδρόμια, αλλιώς υπάρχει υπόσκαψη
Η τουρκική φόρμουλα της διασύνδεσης του ανοίγματος του αεροδρομίου της Τύμπου με αυτό της Αμμοχώστου επανέρχεται στο σκηνικό όπως το θέλουν οι Τούρκοι στη λογική των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης. Η πρακτική αυτή προωθείται στο παρασκήνιο και από τους Βρετανούς αλλά και από ημετέρους ενόψει μάλιστα και των εκλογών, υπό την έννοια ότι γίνεται προσπάθεια για την υφαρπαγή των ψήφων από τους Αμμοχωστιανούς. Είναι, δε, ενταγμένη στη λογική τής εν δυνάμει λύσης και της ισότιμης κυριαρχίας, αλλά και της σαλαμοποίησης του Κυπριακού μέσω των ΜΟΕ.
- Στελέχη της Κυβέρνησης δεν συμφωνούν με τη διασύνδεση Τύμπου – Αμμοχώστου
- Ποιοι δηλώνουν άγνοια για την υπόθεση της Τύμπου και ποιοι την καλοβλέπουν
- Ποιες επιλογές έχει ο Πρόεδρος και με ποια νομική βάση
- Ποια είναι η λογική τής εν δυνάμει λύσης και πώς εμφανίζεται στην πράξη
Η μελέτη της φόρμουλας
Η τουρκική πλευρά έχει διασυνδέσει το θέμα του αεροδρομίου της Τύμπου με αυτό της Αμμοχώστου και είναι σε γνώση των Ην. Εθνών. Γνωρίζει, δε, και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Λίαν προσφάτως έχει διαρρεύσει προς τον Τύπο ότι η πρόταση αυτή τελεί υπό την μελέτη κυβερνητικών κλιμακίων. Συναφείς πληροφορίες αναφέρουν ότι ούτε το Υπουργείο Εξωτερικών ούτε σύμβουλοι του Προέδρου έχουν κληθεί από τον Νίκο Αναστασιάδη για να μελετήσουν πρόταση διασύνδεσης του αεροδρομίου της Τύμπου με την πόλη της Αμμοχώστου. Εκείνο που τονίζεται είναι ότι, όντως, θα γίνει από κυβερνητικής πλευράς μελέτη σε ό,τι αφορά τα ΜΟΕ. Στελέχη από το κυβερνητικό στρατόπεδο διαφωνούν με την άποψη της υιοθέτησης μιας πρότασης που θα συνδέει το αεροδρόμιο της Τύμπου μαζί με τον Αμμόχωστο, διαβλέποντας τον κίνδυνο απώλειας κυριαρχίας και δημιουργίας τετελεσμένων υπέρ της τουρκικής πλευράς με τη δική μας συναίνεση. Η διασύνδεση αυτή ευνοείται, όμως, από μέλη της ηγετικής πυραμίδας του ΔΗΣΥ. Εκείνο που θεωρείται ως λογικό είναι η μελέτη του εν λόγω θέματος, για να δοθεί ανάλογη απάντηση.
Στόχοι της Άγκυρας
Η τουρκική φόρμουλα έχει πολλαπλό στόχο:
- Το άνοιγμα του παράνομου αεροδρομίου της Τύμπου και του λιμανιού της Αμμοχώστου. Το θέμα αυτό συνδέεται με ζητήματα εναέριας κυριαρχίας και FIR. Επί του θέματος του ανοίγματος είτε του αεροδρομίου της Τύμπου είτε του λιμανιού της Αμμοχώστου υπάρχει σχετική νομική γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η οποία ρητώς αναφέρει ότι η αρμοδιότητα για το άνοιγμα και το κλείσιμο εισόδων και εξόδων επί του εδάφους της Κύπρου ανήκει στις νόμιμες Αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας. Οποιαδήποτε άλλη ενέργεια, όπως τονίζεται, στη γνωμάτευση, αποτελεί υπόσκαψη της Κυπριακής Δημοκρατίας ως κυρίαρχου κράτους μέλους της ΕΕ. Συνεπώς, ακόμη και αν ανοίξει το λιμάνι της Αμμοχώστου υπό την εποπτεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η νομική διαδικασία είναι σαφής: Μόνο η Κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας μπορεί να δώσει εξουσιοδότηση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ανοίξει το λιμάνι και να ασκεί σχετική εποπτεία. Εάν συμβεί οτιδήποτε άλλο, υπάρχει ο κίνδυνος απώλειας κυριαρχικών δικαιωμάτων και μέσω της ΕΕ θα οδηγηθούμε σε ξεχωριστό καθεστώς στον βορρά, όπως το θέλει η Τουρκία, στη λογική της Ταϊβάν.
- Τη δημιουργία συνθηκών χωριστής κυριαρχίας και οντότητας πριν από τη λύση του Κυπριακού, για να προκαθορίζει τη συμφωνία και το τελικό διχοτομικό της αποτέλεσμα. Σε αυτήν τη λογική εμπίπτει και η δημιουργία τετελεσμένων, καθώς και η σαλαμοποίηση του κυπριακού προβλήματος μέσω των ΜΟΕ.
- Τη δημιουργία συνθηκών εντός της ελληνοκυπριακής πλευράς μεταξύ των Αμμοχωστιανών και των λοιπών Ελληνοκυπρίων προσφύγων και άλλων, που θα είναι αντίθετη με τη διασύνδεση, ακόμη και αυτήν την παραχώρηση μέρους της κρατικής κυριαρχίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, κυρίως μέσω της Τύμπου.
- Τη δημιουργία συνθηκών ανάπτυξης στα κατεχόμενα προτού προκύψει τελική λύση, οπότε η τουρκική πλευρά αποκτά ακόμη ένα εκβιαστικό πλεονέκτημα στις συνομιλίες για την τελική λύση. Δεν θα έχει ανάγκη για παραπέρα βήματα, αφού πλέον θα τερματιστεί το λεγόμενο εμπάργκο, που οφείλεται στην κατοχή.
Όταν η τουρκική πλευρά αναφέρεται σε νέες ιδέες εννοεί και αυτήν της Τύμπου σε σχέση με τον εναέριο χώρο και τμήμα του FIR, που εντάσσει, όπως και το θέμα του λιμανιού της Αμμοχώστου, στη βάση του νέου συνεταιρισμού και της ισότιμης κυριαρχίας. Η Άγκυρα πάντως επιδιώκει εκ των προτέρων να δημιουργήσει κλίμα ότι αυτή έχει προτάσεις, ενώ η κυπριακή πλευρά εκείνο που επιθυμεί είναι να διατηρήσει τον έλεγχο τής κυριαρχίας και, ως εκ τούτου, είναι αυτή που φέρει ευθύνη για τη μη εξεύρεση λύσης.
Η απάντηση της Κυβέρνησης
Η κ. Λουτ, πάντως, μετά τις επαφές της στην Άγκυρα, θα εισηγηθεί στον Γ. Γραμματέα του ΟΗΕ τη σύγκληση Πενταμερούς, παρότι η τουρκική πλευρά επιμένει ότι θα θέσει επί τάπητος θέσεις συνομοσπονδίας. Το γεγονός αυτό είναι αντίθετο με τους όρους εντολής του Συμβουλίου Ασφαλείας. Λογικά ο Πρόεδρος θα έπρεπε να ζητήσει και από την κ. Λουτ και από τον κ. Γκουτέρες να μη συγκαλέσουν υπό αυτές τις συνθήκες Πενταμερή και, αν την καλέσουν, να δεσμευτούν ότι δεν θα επιτρέψουν στην τουρκική πλευρά να θέσει στο τραπέζι ζητήματα που είναι εκτός των όρων εντολής. Αλλιώς, η τουρκική πλευρά θα θεωρηθεί υπεύθυνη για το όποιο αδιέξοδο. Όπως, δε, γίνεται αντιληπτό, μια από τις μεθόδους που θα χρησιμοποιήσει η τουρκική πλευρά είναι αυτή της πλαγίας οδού, μέσω δηλαδή Τύμπου και λιμανιού Αμμοχώστου.
Υπό αυτές τις συνθήκες, εκείνο που έχει σημασία είναι όπως είναι έτοιμη η κυπριακή Κυβέρνηση επί του θέματος της Τύμπου και του λιμανιού της Αμμοχώστου στην εξής βάση:
- Υπάρχει κατατεθειμένη πρόταση στην ΕΕ, με την οποία συμφώνησε και η Επιτροπή, όπως ανοίξει το λιμάνι της Αμμοχώστου κατόπιν εξουσιοδότησης από την Κυπριακή Δημοκρατία προς την ίδια την Επιτροπή για να εμπορεύονται από κοινού Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι με ταυτόχρονη επιστροφή της περίκλειστης πόλης στους νόμιμους κατοίκους της υπό το καθεστώς των Ην. Εθνών.
- Η Τύμπου δεν μπορεί να λειτουργήσει παρά μόνο υπό τον έλεγχο της Κυπριακής Δημοκρατίας και του δικού της Κέντρου Ελέγχου Εναέριας Κυκλοφορίας, που είναι διεθνώς αναγνωρισμένο. Οποιοδήποτε άλλο Κέντρο Ελέγχου, που δεν είναι ενταγμένο στους θεσμούς της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά σε αυτούς του ψευδοκράτους, δημιουργεί συνθήκες για δυο οντότητες προ της λύσης.
Η φόρμουλα τής εν δυνάμει λύσης
Βεβαίως, η αντίληψη αυτή, δηλαδή της λειτουργίας της Τύμπου, εμπίπτει στη φόρμουλα για την εν δυνάμει λύση. Δηλαδή εφόσον έχει γίνει αποδεκτό ότι ο βορράς θα είναι για πάντα τουρκικός, τότε θα πρέπει να γίνονται βήματα, δηλαδή ΜΟΕ, στο πλαίσιο των οποίων να εμπεδώνεται η πρακτική των δυο συνιστώντων κρατών του νέου πολιτειακού συστήματος. Είναι μέσα σε αυτήν την πολιτική λογική που έχει γίνει δεκτό από την ελληνοκυπριακή πλευρά ότι στον βορρά θα υπάρχει εσαεί τουρκική πλειοψηφία και διοικητικός έλεγχος, οπότε οι Ελληνοκύπριοι που θα επιστρέψουν δεν θα έχουν δικαίωμα ψήφου στις εθνικές εκλογές. Εφόσον, δε, το δικαίωμα της ψήφου είναι συμφυές με την πατρίδα, ήδη η Άγκυρα και οι κατοχικές αρχές έχουν θέσει πυλώνα συνομοσπονδίας στη βάση αυτού που ονομάζουν ως κεκτημένο των συνομιλιών.
Η απειλή του αδιεξόδου και της Αμμοχώστου
Η επιστροφή της κ. Λουτ θα σφραγίσει την ημερομηνία και την ατζέντα της Πενταμερούς. Το πρόβλημα, που εντοπίζει και η Λευκωσία, αλλά και τα Ην. Έθνη, δεν είναι εάν θα συγκληθεί η Πενταμερής, αλλά εάν θα προκύψουν από αυτήν θετικά αποτελέσματα. Εκφράζονται, δε, φόβοι ότι εάν η τουρκική πλευρά δεν πάρει αυτό που θέλει, τότε θα οδηγήσει την κατάσταση σε νέο αδιέξοδο, για να προχωρήσει σε νέα τετελεσμένα ξεκινώντας από την Αμμόχωστο, η οποία πλέον χρησιμοποιείται από την Άγκυρα ως εργαλείο εκβιασμών και διχασμού εντός των Ελληνοκυπρίων.
*Δρ των Διεθνών Σχέσεων
Σημερινή
Ιστορία
Το σύνδρομο της ύβρεως
Μακάριος, ψευδαισθήσεις, εν αναμονή εισβολής
γράφει η Φανούλα Αργυρού*
« Ο Μακάριος άρχισε να επαναφέρει δημαγωγικά και εποχιακά την αξίωση για Ένωση σε μια άχαρη, άγονη και απολίτικη προσπάθειά του να λυτρωθεί από τις σκληρές κατηγορίες των πολιτικών αντιπάλων του ότι πρόδωσε την Ένωση για να γίνει Πρόεδρος του κράτους…την συντήρηση ψευδαισθήσεων, την εποχική συνθηματολόγηση, την πλήρη παραγνώριση της Τουρκίας και των επεκτατικών αλαλαγμών της, την έκαναν δόγμα όλοι οι συνεργάτες του Μακαρίου… Η δημοκρατία δεν λειτουργούσε…με τις πρώτες προεδρικές εκλογές του 1968 και τις πρώτες βουλευτικές του 1970 , άρχισε δειλά δειλά και νοθευμένα να λειτουργεί μια στοιχειώδης δημοκρατική ζωή, αλλά και πάλι κάτω από τη σκιά του Μακαρίου, που έλεγε τα πάντα. «Η Κύπρος είμαι εγώ…». Όποιος διαφωνούσε μαζί του στιγματιζόταν από τους φανατικούς οπαδούς του ως αντιμακαριακός και επικίνδυνος. Όταν ο ίδιος διακήρυττε την Ένωση ήταν πατριώτης και εθνάρχης , ενώ όταν οι αντίπαλοι του διακήρυτταν ακριβώς τα ίδια με εκείνον ήταν αντιμακαριακοί, ακραίοι, εθνικιστές και επικίνδυνοι…» («7 Προεδρικά Πορτραίτα» Κ. Ν. Χατζηκωστή 2023).
Αυτό το μικρό απόσπασμα συμπλήρωμα για το Α’ και Β’ μέρος που προηγήθηκαν.
Το τουρκικό έγγραφο για πραξικόπημα εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας
Έγγραφο που αποκάλυψε το προμελετημένο τουρκικό έγκλημα εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας, με υπογραφές του αντι-προέδρου της Κύπρου Δρ. Φαζίλ Κουτσουκ και προέδρου της Κοινοτικής Συνέλευσης Ραούφ Ντενκτάς 13 Σεπτεμβρίου 1963, βρήκαν οι αρχές της ΚΔ στο γραφείο του Τουρκοκύπριου υπουργού Γεωργίας Φαζίλ Πλουμέρ. Στην βιασύνη του να το εγκαταλείψει στις 22 Δεκεμβρίου 1963 εγκατέλειψε αριθμό εγγράφων. Το περιεχόμενο του εγγράφου το οποίο προηγήθηκε των προτάσεων Μακαρίου με τα 13 σημεία, κατέγραφε τις τουρκικές εγκληματικές, κακόβουλες και προσχεδιασμένες προθέσεις εναντίον των Ελληνοκυπρίων και της Κυπριακής Δημοκρατίας. (Δημοσίευση στο βιβλίο του πρώην Υπ. Άμυνας Χριστόδουλου Βενιαμίν «Τα δύσκολα χρόνια – Αναμνήσεις μιας ζωής» και Φ.Α. «Διζωνική vs Δημοκρατία 1955-2019»).
Καθώς εξελισσόταν το τουρκικό πραξικόπημα για διάλυση της ΚΔ και αντικατάστασής της με δύο ομόσπονδα κράτη, έγραφε πλέον ο κυπριακός τύπος:
Φιλελεύθερος – 21 Φεβρουαρίου 1964: « Το σατανικό σχέδιο –Δημιουργία τουρκικής Κυπριακής Δημοκρατίας –ΤΟ ΕΓΓΡΑΦΟΝ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΣΥΝΩΜΟΣΙΑΣ- Πλήρης συνεργασία της Τουρκίας δια την εφαρμογή της ανταρσίας προς κατάλυση της Δημοκρατίας (Αναφερόταν στο έγγραφο που βρέθηκε στο γραφείο του Τουρκοκύπριου υπουργού Plumer).
Φιλελεύθερος – 23 Φεβρουαρίου 1964: ΣΥΝΤΑΡΑΚΤΙΚΑΙ αποκαλύψεις της συνωμοσίας ΑΠΡΟΚΑΛΥΠΤΟΣ η συνενοχή της Τουρκίας – ΘΑ ΜΑΣ ΕΠΕΒΑΛΛΕΤΟ Ο ΤΟΥΡΚΙΚΟΣ – Συμφώνησαν μετά του Μεντερές προ της υπογραφής των συμφωνιών Ζυρίχης επί της «τελικής λύσεως» (Η αναφορά αυτή καλύπτει την μυστική συμφωνία Βρετανού υπ. Αποικιών και Τούρκου πρωθυπουργού Menderes στην Κωνσταντινούπολη στις 16 Δεκεμβρίου 1956).
27 Φεβρουαρίου 1974: Η βρετανική Υπάτη Αρμοστεία στην Λευκωσία ανέφερε στο Λονδίνο ότι τα πράγματα στην Κύπρο χειροτέρευσαν λόγω της διαμάχης για την «ομοσπονδία» και ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος σε τελευταία δήλωσή του σε Βέλγο δημοσιογράφο στις 20 Φεβρουαρίου είπε: « Οι τουρκικές απαιτήσεις θα οδηγήσουν αναπόφευκτα σε πολιτική και γεωγραφική διχοτόμηση».
Ελευθερία – 23 Απριλίου 1964: « Επιβεβαίωσης χθεσινών τηλεγραφημάτων της «Ελευθερίας» Η ΒΡΕΤΑΝΙΑ ‘ΑΠΕΦΑΣΙΣΕ’ ΔΙΧΟΤΟΜΗΣΙΝ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ
ΤΑΥΤΟΣΗΜΟΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΙ ΤΩΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΩΝ ‘ΤΑΙΜΣ’ ΚΑΙ ‘ΝΤΕΙΛΥ ΤΕΛΕΓΚΡΑΦ’ ΠΡΟΕΡΧΟΜΕΝΑΙ ΕΚ ΤΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΤΟΥ ΒΡΕΤΑΝΟΥ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ – ΔΙΑ ΤΟΝ ΔΙΑΜΕΛΙΣΜΟΝ ΕΔΡΑΣΕ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΑΚΩΣ Ο ΠΙΚΑΡΝΤ, ΟΠΙΣΘΕΝ ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ ΕΥΡΙΣΚΕΤΑΙ Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΠΟΛΙΤΕΙΑΣ …
Φιλελεύθερος 28 Φεβρουαρίου 1964: Κύριο άρθρο – ΚΑΙ ΠΑΛΙΝ Η ΚΑΤΟΧΗ.- Αναφέρει «… Οι Άγγλοι σήμερον διεκπεραιώνουν μόνοι των το κοινό σατανικό σχεδόν της στρατιωτικής κατακτήσεως της Κύπρου και του αποικιοκρατικού διαμελισμού της μπροστά στα μάτια μας…»
Φιλελεύθερος 1 Απριλίου 1964: «Άγγλοι σκανδαλοθήραι ενσπείρουν ανησυχίας όσον αφορά τα καθήκοντα της εις Κύπρο δυνάμεως του ΟΗΕ».
Μάχη, 1 Μαΐου 1964: «Βρετανοί και βρετανίδες ενίσχυαν παντοιοτρόπως τους τρομοκράτες Πενταδακτύλου – 8η σελίδα – Και άλλο επεισόδιο μεταφοράς Τούρκων δι’ αυτοκινήτου της ΡΑΦ»
Ελευθερία 16 Μαΐου 1964: «Ο Αγγλικός Τύπος ενθαρρύνει την Τουρκία να διενεργήσει αποβάσεις εις την Κύπρο».
Επιστολή Μακαρίου προς τουρκική κυβέρνηση
Την 1η Απριλίου 1964 ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος επανήλθε στο θέμα της Συνθήκης Συμμαχίας και έστειλε επιστολή στην τουρκική κυβέρνηση ενημερώνοντάς την για την απόφασή του να τερματίσει τη Συνθήκη επικαλούμενος τις δραστηριότητες και ανάμιξη της τουρκικής δύναμης στα γεγονότα από τις 25 Δεκεμβρίου 1963 και μετά που αποτελούσαν παραβίαση των όρων εντολής της Συνθήκης. ΄Όμως με κανένα αποτέλεσμα…
Μεσολάβηση Ντίν Άτσεσον Αύγουστος 1964: Ναυάγησε καθώς τα προτεινόμενα απέρριψαν πρώτοι οι Τούρκοι, ο Μακάριος και τελικά και η Ελληνική Κυβέρνηση με τη χαριστική βολή από το Λονδίνο προς τον Αμερικανό ΥΠΕΞ να τερματιστεί η προσπάθεια. Και πως δίχως την αποδοχή της Τουρκίας δεν μπορούσε να προχωρήσει. Δεν υπήρχε εν πάση περίπτωση καμία πιθανότητα γνήσιας Ένωσης…
Κοφίνου
Στο χωριό Κοφίνου στη περιοχή Λάρνακας δημιουργήθηκε ένα ισχυρό στρατιωτικό προπύργιο των Τουρκοκυπρίων. Ήταν μία διαρκής εστία επεισοδίων. Η κυπριακή κυβέρνηση ζήτησε βοήθεια από την ειρηνευτική δύναμη του ΟΗΕ αλλά καθυστερούσε και στις 14 Νοεμβρίου 1967 ο πρόεδρος Μακάριος διέταξε τον Γεώργιο Γρίβα να επέμβει με την Εθνική Φρουρά. Ο Γρίβας, ο οποίος ήταν ο στρατιωτικός διοικητής των κυπριακών στρατιωτικών δυνάμεων δεν δεχόταν, πίστευε ότι ήταν δουλειά της Αστυνομίας, όμως, η κυβέρνηση Μακαρίου επέμενε να αναλάβει ο στρατός οπόταν και υπάκουσε. Ο Γρίβας έστειλε ισχυρές δυνάμεις, πρώτα επιτέθηκε στο μικτό χωριό Άγιος Θεόδωρος και κατέλαβε σχεδόν χωρίς μάχη την τουρκοκυπριακή συνοικία. Στη συνέχεια προχώρησε στο γειτονικό χωριό Κοφίνου όπου σκοτώθηκαν 24 Τουρκοκύπριοι και 9 τραυματίστηκαν, σκοτώθηκε ένας Ελληνοκύπριος και τραυματίστηκαν 2…
Ο Βρετανός ΄Υπ. Αρμοστής στην Λευκωσία διαβεβαίωσε το Λονδίνο ότι όντως οι πρώτες εκτιμήσεις για ευθύνες του Γεωργίου Γρίβα δεν ευσταθούσαν. Σε συνομιλία του με τον τότε υπ. Εξωτερικών Σπύρο Κυπριανού, επανειλημμένα του έδωσε την ευκαιρία να επιρρίψει την ευθύνη στο Γρίβα αλλά ο Κυπριανού αρνήθηκε τονίζοντας ότι η απόφαση δεν ήταν δική του αλλά της κυπριακής κυβέρνησης.
Το επεισόδιο αυτό εκμεταλλεύτηκε άγρια η Τουρκία, μεγαλοποίησε το θέμα και αντέδρασε απειλώντας με εισβολή και απαιτώντας την αποχώρηση της Ελληνικής Μεραρχίας, του Γεώργιου Γρίβα και διάλυση της Εθνικής Φρουράς (τη διάλυση της τελευταίας υποστήριζαν και οι Βρετανοί καθώς και την αποχώρηση της Ε.Μ). Κατάφερε τα δύο πρώτα εντός ημερών (η Αθήνα μαζί με την Μεραρχία απέσυρε και τον Γ. Γρίβα) και το τρίτο, ο Μακάριος το υποστήριζε το 1974…
Το Νοέμβριο 1967, η Μόσχα υποκινούσε με ψίθυρους για πραξικόπημα από την Ελλάδα…Στις 5 Ιουλίου 1967 ο Ρώσος πρέσβης στο Λονδίνο προέβη σε ένα δριμύ κατηγορητήριο εναντίον της ελληνικής κυβέρνησης (σε συνάντησή του στο Φόρειν ΄Οφις)… Η Μόσχα με παντιέρα την υποστήριξη της Ανεξαρτησίας της Κύπρου στήριζε το τουρκικό αίτημα για αποχώρηση της Ελληνικής Μεραρχίας για τα δικά της συμφέροντα…
Ο Μακάριος υποστήριζε την αποχώρηση της Μεραρχίας αλλά δεν το έλεγε δημόσια
22 Νοεμβρίου 1967: Η βρετανική πρεσβεία στην Ουάσιγκτον έγραψε προς το Φόρειν ΄Οφις:«… Ο Μακάριος απέρριψε την αμερικανική εισήγηση να ζητούσε ο ίδιος την μείωση των Ελληνικών Δυνάμεων στο νησί. Είπε πως αν ο ίδιος προέβαινε σε τέτοια απαίτηση θα θεωρείτο προδότης προς την Ελλάδα. ΄Ομως, θα ήταν σύμφωνος αν η μείωση των στρατευμάτων ερχόταν ως ελληνική πρωτοβουλία. Ο Belcher (Αμερικανός πρέσβης) πήρε εντολές να δείξει στον Μακάριο αναφορά από την Αθήνα που φέρει τον Βασιλέα Κωνσταντίνο να υποστηρίζει την ιδέα…»
Το 1967 και πάλι (η πρώτη φορά ήταν το 1964 όταν και η Μόσχα έκανε το ίδιο) ο Αμερικανός πρόεδρος Lyndon B. Johnson μέσω του απεσταλμένου του Cyrus Vance (αλλά και το ΝΑΤΟ) επενέβησαν και σταμάτησαν την όποια πρόθεση της Τουρκίας για εισβολή.
7 Δεκεμβρίου 1967: Ο Βρετανός πρωθυπουργός σε επιστολή του προς τον Johnson επιβεβαίωσε την συνδρομή του τελευταίου, όπως και επιστολή του ΓΓ του ΝΑΤΟ Manlio Brosio προς τον Τούρκο πρωθυπουργό στις 20 Νοεμβρίου 1967 επιβεβαίωσε την συνδρομή της συμμαχίας.
Οι ενδοκοινοτικές συνομιλίες 1968 – 1974 – Επιστροφή Ντενκτάς διευθετήθηκε από τον Μακάριο
Με την αποχώρηση της Ελληνικής Μεραρχίας και το ναυάγιο των διαπραγματεύσεων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, στις 22 Δεκεμβρίου 1967 ο ΓΓ του ΟΗΕ υιοθέτησε ενδοκοινοτικές τοπικές συνομιλίες. Η ιδέα υποστηριζόταν από τον Αρχ. Μακάριο και την βρετανική κυβέρνηση.
13 Μαρτίου 1968: Ο Γλαύκος Κληρίδης είπε στον Βρετανό ΄Υπ. Αρμοστή ότι ο Μακάριος είχε εξουσιοδοτήσει τον Γενικό Εισαγγελέα (Κρ. Τορναρίτη) ο οποίος είχε φύγει την προηγούμενη για Λονδίνο, Στρασβούργο και Βιέννη να κάνει επαφές με τον Ραούφ Ντενκτάς για απευθείας συνομιλίες μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Στόχος, η διακοπή του ελληνο-τουρκικού διαλόγου.
8 Απριλίου 1968 : Η βρετανική «Guardian» έγραψε « ο Μακάριος έστειλε νέο διαβατήριο στον Ντενκτάς». Ο αρχιτρομοκράτης, που η κυβέρνηση Μακαρίου από το 1964 θεωρούσε προδότη της πατρίδας του και πράκτορα ξένων δυνάμεων και ένοχο εγκλημάτων (δηλώσεις Υπεξ Σπ. Κυπριανού 5.8.1965), δεν θα επέστρεφε παράνομα στην Κύπρο. Όλες οι κατηγορίες εναντίον του μπήκαν κατά μέρος και αντί να δικαστεί ορίστηκε αντιπρόσωπος των Τουρκοκυπρίων στις δικοινοτικές διαπραγματεύσεις.
Ο Ντενκτάς είχε διαφύγει στην Τουρκία τον Ιανουάριο του 1964 και συνελήφθη από την ελληνοκυπριακή αστυνομία κατά την διάρκεια της μυστικής καθόδου του στην Κύπρο σε ακτή της περιοχής Καρπασίας το 1967. Αντί να δικαστεί βοηθήθηκε από τον Γλ. Κληρίδη και την κυβέρνηση Μακαρίου να διαφύγει στην Τουρκία. Την διαφυγή του απαίτησε η Τουρκία μέσω των Βρετανών. (Λεπτομέρειες και στο βιβλίο του Χαράλαμπου Χαραλαμπίδη «Ραούφ Ντενκτάς», 2003)
Οι συνομιλίες ξεκίνησαν τον Ιούνιο του 1968 μεταξύ Κληρίδη και Ντενκτάς. Όμως καμία προσπάθεια δεν έγινε για λύση του θέματος. Οι Βρετανοί κάθισαν σε αναμονή και παρακολούθηση, αφήνοντας τα πράγματα να παίρνουν τον δρόμο τους…Ανταλλαγές προτάσεων. Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος έλεγε: «΄Οχι κράτος εν κράτει» και οι Τουρκοκύπριοι «αυτονομία στην δική μας περιοχή»…Στις 18 Οκτωβρίου 1971… συνομιλίες με νομικούς ειδικούς συνεχίστηκαν μέχρι τον Δεκέμβριο του 1973 όταν ο νέος Τούρκος πρωθυπουργός Μπουλέντ Ετσεβίτ πήρε πιο σκληρή γραμμή για ομοσπονδιακή προσέγγιση. Οι συνομιλίες έφθασαν σε αδιέξοδο στις 2 Απριλίου 1974. Ξανάρχισαν στις 11 Ιουνίου 1974. Οι θέσεις διέφεραν κατά πολύ. Τελευταία συνάντηση πριν το πραξικόπημα, στις 9 Ιουλίου, 1974.
1972 – Ρωσικές υποσχέσεις προς Μακάριο
Φεβρουάριος 1972 εφημερίδα «Εστία» Αθηνών: Ο Μακάριος διευθέτησε τη συμφωνία για εισαγωγή τσεχοσλοβακικών όπλων κατά την επίσκεψή του στη Μόσχα (περασμένο Ιούνιο), τρεις Ρώσοι στρατιωτικοί στάλθηκαν στη Κύπρο για να εκπαιδεύσουν ένοπλους του Λυσσαρίδη ενώ άλλοι Κύπριοι στάλθηκαν στη Πράγα…Όταν έκλεισε η συμφωνία οι Ρώσοι είπαν στο Μακάριο ότι η Σοβιετική Ένωση μπορούσε να επέμβει σε υποστήριξη της κυβέρνησης της Λευκωσίας μόνο αν υπήρχε στρατιωτική επέμβαση από έξω, δηλαδή μια τουρκική απόβαση…Σε περίπτωση εσωτερικών ταραχών ο Μακάριος θα έπρεπε να ξεκαθαρίσει με τους αντιπάλους του και να απαλλαγεί από την ελληνική επιρροή με τις δικές του προσπάθειες και με την βοήθεια των συνεργατών του…» (Έκθεση Βρετ. Πρεσβείας Αθηνών).
Η Μόσχα το 1974 έδωσε, ταυτόχρονα με το Λονδίνο, την συγκατάθεσή της στον Ετσεβίτ να εισβάλει.
Συνταγματάρχης G. Stocker
Τον ίδιο χρόνο (1972) στην βρετανική Υπ. Αρμοστεία στη Λευκωσία ο επί Αμυντικών Θεμάτων Συνταγματάρχης G. Stocker προέβη σε μια περίεργη ενέργεια ενημερώνοντας το ΓΕΕΦ (Γενικό Επιτελείο Εθνικής Φρουράς) στη Λευκωσία ότι η Τουρκία προτίθετο να εισβάλει στο νησί.
Στις 27 Μαρτίου 1973 έδωσε λεπτομερέστατες πληροφορίες για το τουρκικό σχέδιο εισβολής το οποίο μεταβιβάστηκε στον Αρχηγό Ενόπλων Δυνάμεων στην Αθήνα από τον Αρχηγό του ΓΕΕΦ στη Λευκωσία Στρατηγό Χαραλαμπόπουλο.
Στις 30 Ιουλίου 1973 ο Stocker επανήλθε στο ΓΕΕΦ και έδωσε φωτοτυπία Σχεδίου Εισβολής των Τούρκων που εξασφάλισε από τον συνάδελφό του στην Άγκυρα.
Στις 5 Αυγούστου 1973 ο Αρχηγός του ΓΕΕΦ στην Λευκωσία ενημέρωσε το υπ. Εσωτερικών και Άμυνας της Κύπρου. Ο Stocker ζήτησε η επαφή του να κρατηθεί μυστική. Στα συμπεράσματά του ο Stocker τόνισε ότι οι Μεγάλες Δυνάμεις δεν επρόκειτο να επέμβουν προς παρεμπόδιση ενός τοιούτου σχεδίου. Οπόταν τόσο η χουντική κυβέρνηση όσο και η κυβέρνηση Μακαρίου, ήταν ενήμερες των τουρκικών προθέσεων με τρομερή λεπτομέρεια.
Στις 28 Αυγούστου 1973 και ο Αμερικανός Στρατιωτικός Ακόλουθος στη Λευκωσία Συντ. Whitley, συναντήθηκε με τον Διοικητή της ΕΛΔΥΚ (Ελληνική Δύναμη Κύπρου – βάση των Συμφωνιών του 1960) … η Αμερική υποστήριζε μια ανεξάρτητη Κύπρο και ότι οι ενωτικοί Κύπριοι έπρεπε να άλλαζαν το πιστεύω τους αλλιώς θα υπέφεραν. (Βιβλίο Χρ. Βενιαμίν, «Τα Δύσκολα Χρόνια αναμνήσεις μιας ζωής.»)
Αυτά γράφονται για να τονιστεί ότι ο Μακάριος τον Ιούλιο του 1974 (βλέπε Δ’ Μέρος τελευταίο που θα ακολουθήσει) γνώριζε πλήρως πλέον τα τουρκικά σχέδια. Που δεν θα άλλαζαν μέχρι σήμερα.
Ο περίεργος Συνταγματάρχης G. Stocker τέλος Απριλίου 1974 υποστήριξε σε έκθεσή του την αντικατάσταση του Μακαρίου και ότι «θα χρειαστεί μια αποφασιστική αντιμετώπιση από την Αθήνα και πρέπει να αποχωρήσουν τόσο οι Έλληνες διδάσκαλοι όσο και οι Έλληνες αξιωματικοί από την Εθνική Φρουρά…»
*Ερευνήτρια/δημοσιογράφος
Τέλος Γ’ Μέρους συνεχίζεται με το τελευταίο.
(Πηγές Βρετανικό Εθνικό Αρχείο Φ.Α. « Διζωνική vs Δημοκρατία 1955-2019»).
ΠΗΓΗ:ΣΗΜΕΡΙΝΗ 6/10/2024
Κύπρος
ΥΠΕΞ: Απεγκλωβίστηκαν από το Λίβανο ακόμη 11 Έλληνες με τις οικογένειές τους
«Με μέριμνα της Πρεσβείας μας στη Λευκωσία και υπό τον συντονισμό της Μονάδας Διαχείρισης Κρίσεων του υπουργείου Εξωτερικών, έξι εξ’ αυτών επαναπατρίστηκαν σήμερα στην Ελλάδα».
Ακόμη 11 Έλληνες πολίτες και μέλη των οικογενειών τους αναχώρησαν από τον Λίβανο και αφίχθησαν στη Λάρνακα με ναυλωμένη πτήση από την Κυπριακή Δημοκρατία και με τη συνδρομή των πρεσβειών Ελλάδας και Κύπρου στη Βηρυτό, όπως αναφέρει το υπουργείο Εξωτερικών σε ανάρτησή του στο Χ.
«Με μέριμνα της Πρεσβείας μας στη Λευκωσία και υπό τον συντονισμό της Μονάδας Διαχείρισης Κρίσεων του υπουργείου Εξωτερικών, έξι εξ’ αυτών επαναπατρίστηκαν σήμερα στην Ελλάδα».
«Ευχαριστούμε την Κυπριακή Δημοκρατία για τη συμπαράσταση και την άμεση ανταπόκριση», προσθέτει το υπουργείο Εξωτερικών.
Video
Διχασμός για το αν το Ισραήλ θα χτυπήσει τα πυρηνικά του Ιράν
Ο Σάββας Καλεντερίδης στην εκπομπή της Παρασκευής 4 Οκτωβρίου 2024
Ο Σάββας Καλεντερίδης στην εκπομπή της Παρασκευής 4 Οκτωβρίου 2024
Θέματα Εκπομπής 4ης Οκτωβρίου 2024
1. Το δίδυμο Μητσοτάκη-Γεραπετρίτη επιμένει στο λάθος με την Τουρκία
2. Διχασμένες οι απόψεις για το αν το Ισραήλ θα χτυπήσει τα πυρηνικά του Ιράν 18:25
3. ΗΠΑ: Απανωτά σκάνδαλα του συζύγου της Χάρις ρίχνουν σκιά στον προεκλογικό της αγώνα 45:10
4. Ρωσία-Ουκρανία: Ο Ζελένσκι τα βάζει με τη Δύση 49:00
-
Εξωτερική Πολιτική2 ημέρες πριν
Στο επίκεντρο η ελληνοαμερικανική συνεργασία σε συνάντηση του Μητσοτάκη με Αμερικανούς γερουσιαστές στα Χανιά
-
Ιράν2 ημέρες πριν
Kίνηση υψηλού ρίσκου του Ισραήλ! Δεν αποκλείει χτύπημα στα πυρηνικά του Ιράν ο Νετανιάχου – Πότε θα χτυπήσει;
-
Αναλύσεις2 ημέρες πριν
Quo vadis κύριε Γεραπετρίτη;
-
Video19 ώρες πριν
Live: Άλλη μια νύχτα τρόμου στη Βηρυτό! Εν αναμονή ισραηλινής επίθεσης το Ιράν
-
Γενικά θέματα2 ημέρες πριν
Μία νέα αρχή για το «Γεωπολιτικό»
-
Αστυνομία2 ημέρες πριν
Αποκάλυψη! Ειδικό λογικό ισραηλινής κατασκευής για μαζική αναγνώριση προσώπων αποκτά η ΕΛ.ΑΣ.
-
Video1 ημέρα πριν
Γιώργος Αϋφαντής: Στείλτε Patriot στην Κύπρο!
-
Video1 ημέρα πριν
Νετανιάχου σε Μακρόν: Ντροπή σου