Περίληψη: Οι σπόροι της ανομίας που έχει σπείρει ο Τραμπ θα δώσουν άσχημα φρούτα στο μέλλον και οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να προετοιμαστούν για περισσότερες αναταραχές τους επόμενους μήνες και χρόνια.

Γράφει ο DANIEL BYMAN, καθηγητής στη Σχολή Εξωτερικών Υπηρεσιών του Πανεπιστημίου Georgetown και ανώτερος συνεργάτης στο Brookings Institution.

Ο ένοπλος, υπέρ του Trump όχλος που εισέβαλε στο Κογκρέσο την Τετάρτη [1] και διέκοψε βίαια την διαδικασία πιστοποίησης των εκλογών έκανε τη μεγαλύτερη δημοκρατία του κόσμου να μοιάζει με μια μπανανία στα χέρια της κυριαρχίας του όχλου. Πριν από την βία, οι ταραχοποιοί είχαν ακούσει τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, να κηρύσσει ψευδώς τις εκλογές ως νοθευμένες και στην συνέχεια να τους παρακινεί να διαδηλώσουν στο Καπιτώλιο [2]. Όσο σουρεαλιστικό και αν φαίνεται το επεισόδιο, το ακόμη μεγαλύτερο ερώτημα είναι αν αντιπροσωπεύει τον επιθανάτιο ρόγχο μιας διεφθαρμένης και άνομης διοίκησης ή έναν προάγγελο μελλοντικών συγκρούσεων. Και τα δύο μπορεί να είναι αληθή.

—————————————————-

Η παραβίαση της περιμέτρου του Καπιτωλίου ήταν αναμφίβολα μια κολοσσιαία αποτυχία ασφαλείας. Το νομοθετικό σώμα της πιο ισχυρής χώρας στον κόσμο κατακλύστηκε από εκατοντάδες ένοπλους, θυμωμένους διαδηλωτές. Η επιβολή του νόμου, η οποία χρησιμοποιεί βαρύ χέρι ενάντια στους διαδηλωτές του Black Lives Matter [3] και προετοιμάζεται προσεκτικά για να σταματήσει πιθανές επιθέσεις της Αλ Κάιντα, προφανώς δεν ήταν προετοιμασμένη για το μείγμα των λευκών ρατσιστών, των αντικυβερνητικών εξτρεμιστών, των συνωμοσιολόγων, και άλλων υποστηρικτών του Τραμπ οι οποίοι οργάνωσαν ανοιχτά [4] το να «καεί η DC τελείως» (“burn DC to the ground”) για να ανατραπούν οι εκλογές κατόπιν εντολής του προέδρου. Αν και είναι πολύ νωρίς για να καταλογιστούν ευθύνες, η Αστυνομία του Καπιτωλίου και άλλες δυνάμεις ασφαλείας έχουν σαφώς κάποιες εξηγήσεις να δώσουν.

Αξίζει ένα νοητικό πείραμα εδώ: τι θα γινόταν αν μια ομάδα τζιχαντιστών έμπαινε στο διαδίκτυο και ζητούσε από τους υποστηρικτές της να αρπάξουν τα όπλα τους, να συγκεντρωθούν στην Ουάσιγκτον και να καταλάβουν το Κογκρέσο; Σε κάθε στάδιο, θα τους σταματούσαν. Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης [5], οι υπηρεσίες πληροφοριών και επιβολής του νόμου θα συγκέντρωναν αποδεικτικά στοιχεία για ένα προγραμματισμένο έγκλημα και θα εντόπιζαν τα επικίνδυνα άτομα -και στην συνέχεια θα τα συλλάμβαναν προτού προσπαθήσουν να κινηθούν. Εάν κάτι τέτοιο αποτύγχανε, η ανταπόκριση της αστυνομίας θα ήταν επιθετική και αποφασιστική. Ωστόσο, επειδή τα συλλαλητήρια του Τραμπ τακτικά χαρακτηρίζονται από βία [6] και επειδή ο πρόεδρος καταφεύγει ως συνήθως στην εμπρηστική ρητορική, οι πολιτικοί και οι Αρχές επιβολής του νόμου ίσως να έχουν συνηθίσει την απειλή που θα μπορούσαν να θέσουν οι πιο ακραίοι υποστηρικτές του εάν πίεζαν ακόμη περισσότερο.

Ωστόσο, το χάος δεν ήταν παρά μια αποτυχία ασφαλείας˙ έδειξε επίσης πόσο δύσκολο είναι για την επιβολή του νόμου, τον στρατό και άλλες δυνάμεις ασφαλείας να ενεργήσουν σε ένα εξαιρετικά πολιτικό περιβάλλον. Όταν ο Τραμπ ενθαρρύνει την βία [7] και δαιμονοποιεί πολιτικούς αντιπάλους, καθιστά σχεδόν αδύνατο για τους αξιωματούχους ασφαλείας να ενεργήσουν χωρίς να θεωρηθούν ότι συμμετέχουν σε μια εσωτερική πολιτική διαμάχη, μια αντίληψη που προσπαθούν απελπισμένα να αποφύγουν. Τον Ιούνιο, για παράδειγμα, ο Τραμπ σκηνοθέτησε μια φωτογραφία με τον στρατηγό Mark Milley, αρχηγό «ΓΕΕΘΑ», καθώς η αστυνομία απομάκρυνε διαδηλωτές Black Lives Matter από την πλατεία Λαφαγιέτ. Ο Milley αργότερα ζήτησε συγγνώμη για την συμμετοχή του [8] στο θέατρο, και δικαίως. Ήταν ακριβώς το είδος της πολιτικοποίησης που οι αξιωματούχοι πρέπει να αποφεύγουν.

Τα καλά νέα είναι ότι η αποχώρηση του Τραμπ από τον Λευκό Οίκο θα είναι ένα μεγάλο βήμα προόδου. Τα τελευταία χρόνια, το FBI [9] και το Υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας [10] έχουν ήδη αυξήσει την εστίασή τους στην αντικυβερνητική βία, αλλά η διοίκηση εμπόδισε μια ισχυρότερη αντίδραση. Απρόθυμο να αστυνομεύσει τους υπέρ του Τραμπ εξτρεμιστές, επικεντρώθηκε σε λιγότερο επικίνδυνα κινήματα όπως το Antifa [11]. «Υπάρχει κάποια απροθυμία μεταξύ των πρακτόρων να πραγματοποιήσουν μια έρευνα που να στοχεύει αυτό που ο πρόεδρος αντιλαμβάνεται ως βάση του», δήλωσε ένας πρώην ανώτερος αξιωματούχος του FBI [12] στην [εφημερίδα] Washington Post. «Είναι μια κατάσταση χωρίς νίκη για τον πράκτορα ή τον προϊστάμενό του στο FBI». Μόλις φύγει ο Τραμπ, η αστυνομία και άλλοι θα μπορούν να κάνουν την δουλειά τους χωρίς να χρειάζεται να εξετάσουν εάν ο πρόεδρος θα τους υποστηρίξει, θα τους καθυβρίσει, ή θα προσπαθήσει να εκμεταλλευτεί τις πράξεις τους. Εκτός εξουσίας, εξάλλου, [ο Τραμπ] δεν θα έχει πλέον το εκφοβιστικό βήμα που είχε πριν, ακόμα κι αν δεν εξασθενίσει εντελώς. (Πράγματι, τα tweets και οι ομιλίες του μπορεί να γίνουν πιο εξωφρενικά καθώς προσπαθεί απεγνωσμένα να παραμείνει στο προσκήνιο).

Ίσως το μεγαλύτερο ερώτημα που θέτει η επίθεση είναι το μέλλον του κινήματος που δημιούργησε ο Τραμπ. Ο Τραμπ έχει κινητοποιήσει δεκάδες εκατομμύρια Αμερικανούς, συμπεριλαμβανομένων πολλών που δεν ήταν προηγουμένως πολιτικά ενεργοί. Το κίνημα «Make America Great Again» δεν είναι ιδιαίτερα οργανωμένο, αλλά είναι πολύ δικτυωμένο, με τις ιδέες να στροβιλίζονται γρήγορα στο εσωτερικό του, συχνά μέσω των κοινωνικών μέσων. Οι λεπτομέρειες είναι δύσκολο να εντοπιστούν. Έχει πτυχές μιας λατρείας, αλλά βασίζεται επίσης στον εθνικισμό, τον λαϊκισμό, την λευκή υπεροχή, και μια σειρά από θεωρίες συνωμοσίας, συμπεριλαμβανομένου του περίεργου κόσμου του QAnon [13].

Τα μαζικά κινήματα μπορούν να αποτελέσουν και γέφυρα και εμπόδιο κατά της βίας. Μια μελέτη [14] για την Ευρώπη, για παράδειγμα, δείχνει ότι χώρες με ισχυρά αντι-μεταναστευτικά κόμματα είχαν συχνά λιγότερη, κι όχι περισσότερη, αντι-μεταναστευτική βία˙ επειδή οι άνθρωποι ένιωθαν ότι το σύστημα άκουγε τις ανησυχίες τους, ήταν πιο δύσκολο για τους εξτρεμιστές να διοχετεύσουν τον θυμό τους. Ο κίνδυνος γίνεται οξύτερος, ωστόσο, όταν τα κινήματα αισθάνονται ότι έχουν εμποδιστεί από την ειρηνική πολιτική διαδικασία -για παράδειγμα, από εκλογές που θεωρούν νοθευμένες. Ένα τέτοιο γεγονός πείθει τους οπαδούς ότι το ίδιο το σύστημα είναι εναντίον τους και ότι η πολιτική ως συνήθως θα αποτύχει αναπόφευκτα. Η συντριπτική πλειοψηφία των οπαδών θα παραμείνει ειρηνική, αλλά όταν ένα κίνημα έχει εκατομμύρια αποστόλους, ακόμη και ένα μικρό ποσοστό από αυτούς δημιουργεί μεγάλον αριθμό.

Οι αχαλίνωτες θεωρίες συνωμοσίας που επικρατούν στους σκληροπυρηνικούς οπαδούς του Τραμπ τους καθιστούν επικίνδυνους και απρόβλεπτους. Ο Τραμπ έχει από καιρό αγκαλιάσει [15] θεωρίες συνωμοσίας, και πιθανότατα θα συνεχίσει να το κάνει ως πρώην πρόεδρος. Αυτές οι θεωρίες μπορεί να οδηγήσουν μικρές ομάδες ή άτομα να ξεφύγουν από μόνοι τους, χτυπώντας εχθρούς όπως τους αντιλαμβάνονται, για παράδειγμα δημοσιογράφους ή πολιτικούς. Οι σπόροι της ανομίας που έχει σπείρει ο Τραμπ θα δώσουν άσχημα φρούτα στο μέλλον και οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να προετοιμαστούν για περισσότερες αναταραχές τους επόμενους μήνες και χρόνια.

Αλλά οι εταιρείες μέσων κοινωνικής δικτύωσης (social media) μπορούν να επιβραδύνουν την εξάπλωση της παραπληροφόρησης και θα πρέπει να είναι ακόμη πιο επιθετικές. Οι μεγαλύτερες από αυτές τώρα επαγρυπνούν [16] όταν πρόκειται για το Ισλαμικό Κράτος (ή ISIS) και αρχίζουν να κάνουν περισσότερα ενάντια στους λευκούς ρατσιστές και άλλους εγχώριους ριζοσπάστες. Ωστόσο, πρέπει να εντείνουν τις προσπάθειές τους για την καταπολέμηση των Αμερικανών εξτρεμιστών, ακόμη και (ή ειδικά), όταν παρακινούνται από τον Πρόεδρο -ένα πολιτικά επικίνδυνο βήμα. Το Twitter, το Facebook και το YouTube προχώρησαν περισσότερο από ποτέ όταν κατέβασαν τις δημοσιεύσεις του Trump [17] κατά την διάρκεια της κρίσης και θα πρέπει να παραμείνουν σε εγρήγορση για μελλοντικές κρίσεις. Θα πρέπει επίσης να συνεργαστούν στενά με την επιβολή του νόμου για τον εντοπισμό επικίνδυνων προτύπων και αλλιώς να προσπαθήσουν να προβλέψουν την βία για να την καταστείλουν από το ξεκίνημα της.

Μια προφανής λύση είναι η μεγάλης κλίμακας απόρριψη του Τραμπ από το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα. Μην στοιχηματίζετε σε αυτό. Τουλάχιστον ορισμένοι υπεύθυνοι Ρεπουμπλικάνοι έχουν φτάσει στο σημείο καμπής τους και καταδίκασαν τον Τραμπ [18] για πρόκληση βίας. Αλλά πάρα πολλοί άλλοι προσπαθούν να μοιράσουν την διαφορά για να παραμείνουν δίπλα του, μιλώντας για «εκλογικές παρατυπίες» αλλά απορρίπτοντας την βία. Εάν πιστεύουν ότι είναι μια αξιοπρόσεκτη θέση, κοροϊδεύουν τον εαυτό τους. Για τουλάχιστον μερικούς θυμωμένους και συνομωσιολόγους οπαδούς του Τραμπ, μια νοθευμένη εκλογική διαδικασία δικαιολογεί την βία. Όταν οι νομοθέτες παίζουν με αυτή την φωτιά για να φλερτάρουν την έγκριση του Τραμπ, η φωτιά καίει τους πάντες.

Σύνδεσμοι:
[1] https://www.washingtonpost.com/dc-md-va/2021/01/06/dc-protests-trump-ral…
[2] http://www.tampabay.com/news/breaking-news/2021/01/06/ill-never-concede-…
[3] https://www.nytimes.com/2021/01/06/us/politics/capitol-george-floyd-dc-p…
[4] http://www.nytimes.com/2021/01/07/opinion/sway-kara-swisher-john-matze.h…
[5] https://www-jstor-org.proxy.library.georgetown.edu/stable/26497093?seq=1…
[6] http://ballotpedia.org/Violence_and_Donald_Trump%27s_presidential_campaign
[7] https://www.vox.com/21506029/trump-violence-tweets-racist-hate-speech
[8] https://www.nytimes.com/2020/06/11/us/politics/trump-milley-military-pro…
[9] https://www.nytimes.com/2020/09/17/us/politics/fbi-russia.html
[10] https://www.dhs.gov/sites/default/files/publications/2020_10_06_homeland…
[11] https://warontherocks.com/2020/06/what-antifa-is-what-it-isnt-and-why-it…
[12] https://www.washingtonpost.com/national-security/fbi-faces-skepticism-ov…
[13] https://www.nytimes.com/article/what-is-qanon.html
[14] https://ejpr.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/1475-6765.12254
[15] https://www.factcheck.org/2020/10/trumps-long-history-with-conspiracy-th…
[16] https://ctc.usma.edu/a-view-from-the-ct-foxhole-an-interview-with-brian-…
[17] https://www.cnn.com/2021/01/06/tech/twitter-trump-riots-us-capitol/index…
[18] https://twitter.com/dnvolz/status/1346968321124675585/photo/1

Copyright © 2021 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.