Παρά την αποδυνάμωσή του λόγω των διεθνών κυρώσεων και της αυξανόμενης απομόνωσης, το Ιράν εξακολουθεί να διαθέτει τη δυνατότητα να προκαλέσει σοβαρή αποσταθεροποίηση στη Μέση Ανατολή και, κατ’ επέκταση, στην παγκόσμια οικονομία, ανάλογα με τον τρόπο που θα επιλέξει να απαντήσει στο ισραηλινό πλήγμα.

Ποιες είναι, όμως, οι πιθανές κινήσεις της Τεχεράνης και πώς θα μπορούσε να εξελιχθεί η επόμενη ημέρα; Οι Times παρουσιάζουν πέντε πιθανά σενάρια:

1. Πυραυλικές επιθέσεις κατά αμερικανικών βάσεων και του Ισραήλ

Με χιλιάδες πυραύλους μέσου βεληνεκούς στο οπλοστάσιό του, το Ιράν διατηρεί τη δυνατότητα να πλήξει αμερικανικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις στην περιοχή, όπως βάσεις στο Ιράκ και την αεροπορική βάση al-Udeid στο Κατάρ. Ένα ενδεχόμενο πλήγμα θα μπορούσε να είναι συντονισμένο και πολλαπλό, με τη συμμετοχή ένοπλων παρατάξεων προσκείμενων στην Τεχεράνη, όπως στο Ιράκ και την Υεμένη. Η εμπλοκή τέτοιων ομάδων καθιστά την άμυνα πιο περίπλοκη, αυξάνοντας τον κίνδυνο ευρείας ανάφλεξης.

2. Επιθέσεις σε κρίσιμες πετρελαϊκές εγκαταστάσεις

Η Μέση Ανατολή παράγει περίπου το 30% της παγκόσμιας προσφοράς πετρελαίου, με βασικά κέντρα παραγωγής σε Σαουδική Αραβία, ΗΑΕ και Κουβέιτ. Το Ιράν έχει δείξει στο παρελθόν – όπως το 2019 – ότι δεν διστάζει να πλήξει πετρελαϊκές εγκαταστάσεις στρατηγικής σημασίας. Τυχόν επανάληψη τέτοιων επιθέσεων θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει την παραγωγή και να πυροδοτήσει έντονες αναταράξεις στις διεθνείς αγορές ενέργειας.

3. Ναυτιλιακός αποκλεισμός στα Στενά του Ορμούζ

Περίπου το ένα τρίτο του παγκόσμιου πετρελαίου διακινείται μέσω των Στενών του Ορμούζ, καθιστώντας τον Περσικό Κόλπο κρίσιμο κόμβο. Σε περίπτωση στρατιωτικής σύγκρουσης, το Ιράν μπορεί να επιχειρήσει να διακόψει τη ναυσιπλοΐα, προκαλώντας σοβαρή ενεργειακή και ναυτιλιακή κρίση. Στο παρελθόν, η Τεχεράνη έχει επιτεθεί ή απειλήσει πλοία στην περιοχή για να ασκήσει πίεση στις δυνάμεις του Κόλπου και στις ΗΠΑ.

4. Άμεση επίθεση στο Ισραήλ

Η Τεχεράνη έχει διακηρύξει πως θα απαντήσει δυναμικά σε επιθέσεις κατά των πυρηνικών της υποδομών. Τον Οκτώβριο, είχε εκτοξεύσει σειρά πυραύλων ως αντίποινα για ισραηλινό βομβαρδισμό. Μια πιο ευρείας κλίμακας επίθεση δεν αποκλείεται, εφόσον το Ιράν θελήσει να διαμηνύσει αποφασιστικότητα, με το ρίσκο όμως σοβαρής κλιμάκωσης.

5. Ενεργοποίηση συμμαχικών ένοπλων οργανώσεων

Παρότι η Χεζμπολάχ και η Χαμάς φαίνεται να έχουν αποδυναμωθεί στρατιωτικά, το Ιράν εξακολουθεί να διαθέτει συμμάχους όπως οι Χούθι στην Υεμένη, οι οποίοι έχουν ήδη εκτοξεύσει πυραύλους κατά του Ισραήλ. Στο Ιράκ, φιλοϊρανικές πολιτοφυλακές έχουν πραγματοποιήσει επιθέσεις τόσο σε αμερικανικούς όσο και σε ισραηλινούς στόχους. Η ενεργοποίησή τους θα μπορούσε να μετατρέψει τη σύγκρουση σε πολυμέτωπο πόλεμο δι’ αντιπροσώπων.

Η κατάσταση παραμένει εξαιρετικά ρευστή. Οι αποφάσεις που θα λάβει η ιρανική ηγεσία τις επόμενες ώρες ή ημέρες θα καθορίσουν το εύρος της περιφερειακής αστάθειας και τις παγκόσμιες επιπτώσεις που ενδέχεται να ακολουθήσουν.

Η Μέση Ανατολή βυθίζεται σε πρωτοφανή κλιμάκωση, καθώς το Ιράν απάντησε αργά το βράδυ της Παρασκευής στην ισραηλινή επιχείρηση «Rising Lion», εξαπολύοντας την επιχείρηση «Αληθινή Υπόσχεση 3». Όπως μετέδωσε η κρατική τηλεόραση του Ιράν, οι εκτοξεύσεις πραγματοποιήθηκαν το βράδυ του Σαββάτου, με το Τελ Αβίβ να παραμένει σε κατάσταση ύψιστου συναγερμού.

Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της ισραηλινής υπηρεσίας πρώτων βοηθειών Μαγκέν Νταβίντ Αντόμ (MDA), επτά άτομα έχουν τραυματιστεί από τις προηγούμενες επιθέσεις, στην ευρύτερη περιοχή του κεντρικού Ισραήλ.

Εικόνες που μετέδωσε το Ισραηλινό Κανάλι 12 απεικονίζουν κτίριο που φαίνεται να έχει πληγεί άμεσα από πύραυλο. Την ίδια στιγμή, ο ισραηλινός στρατός ανακοίνωσε ότι κατέστρεψε εργοστάσιο εμπλουτισμού ουρανίου στο Ισφαχάν, στο πλαίσιο αντεπιθέσεων σε ιρανικές στρατηγικές υποδομές.

Τεχεράνη: «Δεν θα επιδείξουμε αυτοσυγκράτηση»

Η διπλωματική αντιπαράθεση εντείνεται παράλληλα με τις στρατιωτικές επιχειρήσεις. Ο Ιρανός Υφυπουργός Εξωτερικών, Αμπάς Αραγτσί, ξεκαθάρισε στον Βρετανό ομόλογό του, Ντέιβιντ Λάμι, ότι «το Ιράν δεν προτίθεται να επιδείξει αυτοσυγκράτηση μετά την επίθεση του Ισραήλ στο έδαφός μας», απορρίπτοντας τις εκκλήσεις της Δύσης για αποκλιμάκωση.

Συναγερμός στον IAEA για τις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις

Ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (IAEA) δήλωσε ότι παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και αναμένει επίσημη ενημέρωση από την Τεχεράνη σχετικά με τις αναφορές για επιθέσεις στα πυρηνικά συγκροτήματα του Ισφαχάν και του Φορντό.

Καθώς οι εξελίξεις τρέχουν με ανησυχητικούς ρυθμούς, το ενδεχόμενο μιας γενικευμένης ανάφλεξης στη Μέση Ανατολή μοιάζει πιο πιθανό από ποτέ.