Ακολουθήστε μας

Ιστορία

Οικία Λάμπρου Τζαβέλα: «Ξανακάπνισε» καμινάδα στο Σούλι μετά από 218 χρόνια

Δημοσιεύτηκε

στις

Αποκαταστάθηκε στην αρχική της μορφή, η κατοικία του Λάμπρου Τζαβέλα στο Σούλι –  Τι λέει στο protothema.gr o απόγονος 8ης γενεάς του θρυλικού οπλαρχηγού

Η οικία του θρυλικού οπλαρχηγού Λάμπρου Τζαβέλα στο Σούλι αποκαταστάθηκε στην αρχική της μορφή και ανοίγει για το κοινό, φυλάσσοντας στο εσωτερικό της ιστορικά κειμήλια της οικογένειας, που έγραψε ιστορία. Το σπίτι, το «Τζαβελλαίικο» όπως είναι γνωστό, βρίσκεται χτισμένο βορειότερα και σε ψηλότερο σημείο του παλαιού Δημοτικού σχολείου του Σουλίου, στους πρόποδες της κορυφής Βούτσι και πλήρως εναρμονισμένο με το φυσικό περιβάλλον. Έξω από αυτό, δεσπόζουν οι προτομές των θρυλικών μορφών του Λάμπρου και της Μόσχως Τζαβέλα.

eik1
eik2

Η προσπάθεια αποκατάστασης της ιστορικής οικίας στην αρχική της μορφή, ξεκίνησε το 1985 με πρωτοβουλία του κ.Λάμπρου Τζαβέλα, Ταξ/χου ε.α. και 7ου κατά σειρά απoγόνου του Λάμπρου Τζαβέλλα, που φέρει και τ΄ όνομά του. Από τότε ο ίδιος είχε βάλει στόχο να «καπνίσει» και πάλι καμινάδα σπιτιού στο Σούλι, «σπάζοντας» την κατάρα του Αλή Πασά. «Πρόκειται για μία επιθυμία που είχε ο πατέρας μου από μικρός στην ψυχή του. Από τότε που ο παππούς του Στρατηγός Λάμπρος Τζαβέλλας, ήρωας των Βαλκανικών πολέμων 1912-1913 του διηγείτο στην Ναύπακτο τα κατορθώματα των προπαππούδων μας στο Σούλι. Του είχε πει τότε πως πρέπει το Τζαβελλαίικο όταν μπορέσουμε να το ξαναφτιάξουμε ενάντια στην κατάρα του Αλή πασά που όταν πήρε το Σούλι το 1803 είπε να μην ξανακαπνίσει ποτέ Σουλιώτικο τζάκι» λέει στο protothema.gr ο κ. Κωνσταντίνος Τζαβέλας, γιος του κ. Λάμπρου Τζαβέλα και απόγονος 8ης γενεάς του θρυλικού Σουλιώτη, συμπληρώνοντας: «Τα χρόνια πέρασαν από τότε και ήρθε το 1985 το πλήρωμα του χρόνου όπου ένα Καπεταναίικο Σουλιώτικο σπίτι, θα άρχιζε και πάλι να ανασηκώνεται και να ζωντανεύει».

eik3

Η πορεία αποκατάστασης

Η προσπάθεια αποκατάστασης της ιστορικής οικίας δεν ήταν εύκολη διαδικασία, αφού όλες οι παρεμβάσεις πραγματοποιήθηκαν μετά τις σχετικές άδειες και υποδείξεις της αρμόδιας αρχαιολογικής υπηρεσίας, μια και ο ιστορικός χώρος του Σουλίου είναι προστατευόμενος. Όλα τα έξοδα αναστήλωσης καλύφθηκαν από την οικογένεια Τζαβέλα, χωρίς καμία οικονομική υποστήριξη απ’ οπουδήποτε όλα αυτά τα χρόνια.

eik4

«Πρώτη μας κίνηση ήταν η διάνοιξη του δρόμου το 1987 μέχρι το σπίτι διότι ήταν αδύνατη η μεταφορά των βαρέων υλικών για την επισκευή του σπιτιού. Όταν ξεκινήσαμε η οικία ήταν ερειπωμένη με την ΝΔ του πλευρά να έχει καταρρεύσει. Με την πρώτη παρέμβασή μας έγινε η αποκατάσταση όλης της ΝΔ πλευράς του σπιτιού. Η τοίχοι σηκώθηκαν πιο ψηλά σε όλο το οίκημα κι ευθυγραμμίστηκαν, ώστε να είναι έτοιμοι για να δεχτούν την στέγη. Ενισχύθηκαν περιμετρικά με οπλισμένο δοκάρι από σκυρόδεμα που ήταν ορατό μόνο από μέσα. Αποκαταστάθηκαν και στερεώθηκαν και πολλά άλλα σημεία τοιχοποιίας που ήταν έτοιμα να καταρρεύσουν. Καθαρίστηκαν τα κάτω δωμάτια ώστε να είναι έτοιμα για να στρωθεί αργότερα πέτρα. Ακολούθησε η αποκατάσταση της παλαιάς πετρόχτιστης μάντρας του βόρειου μέρους του περιβόλου της Οικίας» λέει ο κ.Τζαβέλας.

Μετά το 2008 ακολούθησε η κατασκευή της στέγης, πάντα με τις υποδείξεις της αρχαιολογικής υπηρεσίας και η εσωτερική αρμολόγηση του κτιρίου με ειδικά υλικά και στους τέσσερις χώρους, ενισχύοντας ταυτόχρονα το κτίριο λόγω του βάρους της στέγης. Τα επόμενα χρόνια ακολούθησα εργασίες αποκατάστασης καθαρισμών και αποψίλωσης του περιβάλλοντα χώρου και η τοποθέτηση ιστού σημαίας στον χώρο των προτομών.

Η τελική φάση αποκατάστασης των εσωτερικών χώρων, προκειμένου η ιστορική οικία των Τζαβελλαίων να είναι λειτουργική, έγινε το 2020 με την κατασκευή των τζακιών, των ξύλινων παραδοσιακών κουφωμάτων και πατωμάτων, την στρώση πλακών, τις ηλεκτρολογικές και υδραυλικές εγκαταστάσεις.

eik5

«Ξανακάπνισε» σπίτι στο Σούλι

Τελικά στις 21 Μάϊου 2021 «ξανακάπνισε» σπίτι στο Σούλι, με τον κ.Λάμπρο Τζαβέλα ν’ ανάβει την φλόγα στο τζάκι του αποκατεστημένου σπιτιού, «σπάζοντας» την κατάρα του 1803 από τον Αλή Πασά. «Ανήμερα του Αγίου Κωνσταντίνου, αξιωθήκαμε με μερικούς φίλους, που τους ευχαριστούμε πολύ για την παρουσία τους, να κάνουμε το πρώτο τάμα πραγματικότητα πού ήταν το άναμμα του τζακιού ενάντια στην κατάρα του Αλή Πασά. Ο πατέρας μου γεμάτος συγκίνηση έβαλε φωτιά και κάπνισε την καμινάδα αγαλλιάζοντας τις ψυχές όλων των προγόνων μας Σουλιωτών» λέει ο κ.Τζαβέλας.

Σπίτι – μουσείο

Την Κυριακή 24 Οκτωβρίου 2021 ανοίγει κ’ επίσημα τις πόρτες του η κατοικία του θρυλικού καπετάνιου, όπου και θα επιστρέψουν μόνιμα τα ιστορικά κειμήλια δύο Σουλιώτικων οικογενειών στην πατρογονική τους γη. Του Λάμπρου Τζαβέλα και του Κίτσου Μπότσαρη, τα οποία θα εκτίθενται σε χώρους της κατοικίας που θα λειτουργήσει και ως ιστορικό μουσείο. Στις 11:00 πρωί θα πραγματοποιηθούν τα εγκαίνια από την οικογένεια Τζαβέλα.

«Στο ταξίδι αυτό του χρέους που η οικογένειά μας ξεκίνησε πριν από 36 χρόνια, έχει δώσει πάνω από όλα την ψυχή της και θα συνεχίσει μέχρι να ολοκληρωθεί το Τζαβελλαίικο και να αποτελέσει θαυμαστό μνημείο του Σουλίου και πόλο έλξης για τον κάθε ταξιδευτή στην περιοχή. Στην Οικία Τζαβελλαίων κάθε χρόνο θα εκτίθενται τα κειμήλια της οικογενείας μας και θα συμμετέχει σε εορταστικά δρώμενα και εκδηλώσεις με σκοπό την ανάδειξη και την αποκατάσταση του ευρύτερου Ιστορικού χώρου του Σουλίου» επισημαίνει ο κ.Κωνσταντίνος Τζαβέλλας. απόγονος 8ης γενεάς του Καπετάν Λάμπρου Τζαβέλλα.

eik6

Ο θρυλικός Λάμπρος Τζαβέλας

Ο Λάμπρος Τζαβέλας (Σούλι, 1745 – 1795) ήταν αρχηγός της φάρας (πατριάς) των Τζαβελαίων, Ελληνικής οικογένειας από το Σούλι του νομού Θεσπρωτίας. Η δράση του μαρτυρείται από το 1789. Σε έγγραφο που υπάρχει από εκείνη την εποχή, φαίνεται πως ο Τζαβέλας δίνει την υπόσχεση να επιτεθεί στους Τούρκους και τους Τουρκαλβανούς της Στερεάς Ελλάδας. Ανάλογη υπόσχεση δίνουν κι οι Νικόλαος Ζέρβας και Γεώργιος Μπότσαρης.

Μετά το τέλος του Ρωσοτουρκικού Πολέμου το 1792, ο Αλή Πασάς, με σχέδιο την εδραίωση της κυριαρχίας του στην ηπειρωτική Ελλάδα αλλά και τη Βαλκανική, στράφηκε εναντίον των κλεφτών και των αρματολών. Μακρόχρονες προσπάθειες έκανε δε, μέχρι να καθυποτάξει τους Σουλιώτες. Αποπειράθηκε να το επιτύχει με δόλο. Μετά τον Ιανουάριο του 1792, ζήτησε την βοήθειά τους με την πρόφαση να καθαρίσει το Δέλβινο και το Αργυρόκαστρο από τους ατάκτους. Ο Λάμπρος Τζαβέλας, ο γιος του Φώτος κι άλλοι 70 Σουλιώτες στάλθηκαν. Μόλις κατέφθασαν, ο Αλή Πασάς τους συνέλαβε κι απείλησε ότι θα εκτελέσει τον Φώτο, εκτός εάν γυρνούσε στο Σούλι κι έπειθαν τους κατοίκους να φύγουν.

Ο Λάμπρος γυρνώντας στην πατρίδα του, αποφάσισε μαζί με τους υπόλοιπους Έλληνες να μην παραδοθούν. Απέστειλε μάλιστα στον Αλήτο εξής γράμμα: «Αλή Πασά, χαίρομαι όπου εγέλασα ένα δόλιον. Είμαι εδώ να διαφεντεύσω την πατρίδα μου εναντίον εις ένα κλέπτην. Ο υιός μου θέλει αποθάνει, εγώ όμως απελπίστως θέλω τον εκδικήσει πριν αποθάνω».

Ο μουσουλμάνος άρχοντας επιτέθηκε στο Σούλι με 10.000 Τούρκους κι Αλβανούς τον Ιούλιο του 1792. Στη μάχη της Κιάφας, οι Τουρκαλβανοί αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν αφήνοντάς χιλιάδες νεκρούς και τραυματίες. Δυστυχώς, όμως, στην μάχη αυτή, τραυματίστηκε κι ο Λάμπρος. Πέθανε, τελικώς, τρία χρόνια αργότερα.

Μετά την ήττα του, ο Αλής ζήτησε διαπραγματεύσεις με τους Σουλιώτες. Το αποτέλεσμα των συζητήσεων ήταν η απελευθέρωση των ομήρων και του Φώτου κι η απομάκρυνση των Τουρκαλβανών από τα χωριά της Θεσπρωτίας που σκόρπισαν τον τρόμο και τον θάνατο σε αρκετά χωριά ακόμη, πριν υποχωρήσουν.

ΠΗΓΗ: Protothema.gr
Συνέχεια ανάγνωσης

Αθλητικά

Έκθεση φωτογραφίας στο Μουσείο Προσφυγικού Ελληνισμού της ΑΕΚ για τα 50 χρόνια τουρκικής εισβολής και κατοχής στην Κύπρο!

Με αφορμή τα 50 χρόνια αυτής της θλιβερής επετείου η διοίκηση του Μουσείου και η διοίκηση της ΑΕΚ θέλησαν να αναδείξουν την οδυνηρή πορεία του Κυπριακού Ελληνισμού μέσα από μια σειρά φωτογραφικών και ηχητικών ντοκουμέντων, αποδίδοντας έτσι τον ελάχιστο φόρο τιμής στα θύματα αυτής της τραγωδίας. Χορηγοί της έκθεσης είναι οι εταιρείες SEAJETS και SAFE BULKERS.

Δημοσιεύτηκε

στις

από τον

Το Μουσείο Προσφυγικού Ελληνισμού στην OPAP ARENA εγκαινίασε χτες (14.10.24) την πρώτη του περιοδική έκθεση με θέμα «ΚΥΠΡΟΣ: 50 Χρόνια τουρκικής εισβολής και κατοχής. Ακόμα υπό κατοχή, ακόμα υπό διαίρεση».

Με αφορμή τα 50 χρόνια αυτής της θλιβερής επετείου η διοίκηση του Μουσείου και η διοίκηση της ΑΕΚ θέλησαν να αναδείξουν την οδυνηρή πορεία του Κυπριακού Ελληνισμού μέσα από μια σειρά φωτογραφικών και ηχητικών ντοκουμέντων, αποδίδοντας έτσι τον ελάχιστο φόρο τιμής στα θύματα αυτής της τραγωδίας. Χορηγοί της έκθεσης είναι οι εταιρείες SEAJETS και SAFE BULKERS.

Η Γ. Διευθύντρια του Μουσείου κα Έφη Μαυροπούλου, καλωσορίζοντας τους καλεσμένους και κάνοντας μια εισαγωγή στο θέμα της βραδιάς, τόνισε: «ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ είναι πολλά για να παραμένει ακόμα διαιρεμένη και κατεχόμενη η Κύπρος. ΠΕΝΗΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ, όμως, είναι λίγα για να ξεχάσουμε. Θέλουμε να θυμόμαστε, όχι μόνο για την υπενθύμιση της τραγωδίας ή για να ξύνουμε διαρκώς μια πληγή, αλλά για να επουλωθεί αυτή η πληγή με την αποκατάσταση της δικαιοσύνης και την επιδιωξη μιας δίκαιης και βιώσιμης λύσης».

Στη συνέχεια ο Πρέσβης της Κυπριακής Δημοκρατίας, κ. Σταύρος Αυγουστίδης, αφού ευχαρίστησε για αυτήν την πρωτοβουλία τη διοίκηση του Μουσείου Προσφυγικού Ελληνισμού και τη διοίκηση της ΠΑΕ ΑΕΚ, τόνισε μεταξύ άλλων τη σημασία αυτής της επετείου λέγοντας: «Παρότι πέρασαν 50 χρόνια από την τουρκική εισβολή, οι μνήμες παραμένουν ολοζώντανες, καθότι η Κύπρος εξακολουθεί να ματώνει από το βαθύ τραύμα της εισβολής και τις τραγικές συνέπειες της». 

Ο κ. Αυγουστίδης εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του Κυπριακού λαού στην Ελλάδα και τον απανταχού Ελληνισμό, καθώς συμπορεύεται με τις προσπάθειες που καταβάλλει η Κύπρος για απελευθέρωση και επανένωση του νησιού. Τέλος ο κ. Πρέσβης τόνισε ότι «η μνήμη είναι οδύνη αλλά ταυτόχρονα είναι πηγή δύναμης, εγρήγορσης και αγώνα».

Στα εγκαίνια παρευρέθησαν ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Νέας Ιωνίας, Φιλαδελφείας, Ηρακλείου και Χαλκηδόνος κ. κ. Γαβριήλ, ο πρόεδρος της ΠΑΕ ΑΕΚ κ. Ευάγγελος Ασλανίδης, ο κ. Πόλυς Χατζηιωάννου, ο Δήμαρχος Ν. Φιλαδέλφειας-Ν. Χαληδόνας κ. Χάρης Τομπούλογλου, ο Βουλευτής Επικρατείας του ΠΑΣΟΚ κ. Δημήτρης Μάντζος, ο Βουλευτής Δωδεκανήσου της Ν.Δ. κ. Βασίλειος Νικόλαος Υψηλάντης. Επίσης παρευρέθησαν δημοσιογράφοι, εκπρόσωποι ομογενειακών κυπριακών οργανώσεων και εκπρόσωποι των σωμάτων ασφαλείας της Κύπρου και της Ελλάδας. 

Η έκθεση διοργανώθηκε υπό την αιγίδα της Πρεσβείας της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Αθήνα, ενώ το φωτογραφικό υλικό έχει παραχωρηθεί από το Γραφείο Τύπου και Πληροφοριών της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι το τέλος του 2024 στις ώρες λειτουργίας του Μουσείου Προσφυγικού Ελληνισμού 10.00-18.00 καθημερινά εκτός Δευτέρας.

Συνέχεια ανάγνωσης

Αναλύσεις

Προκόπης Παυλόπουλος: Αποφασισμένος να θωρακίσει την Ελευθερία σε Ελλάδα και Κύπρο ο Ελληνισμός

Διπλό μήνυμα του τέως Προύδρου Δημοκρατίας κατά τον χαιρετισμό του σε αποκαλυπτήρια μνημείου για την Επανάσταση του 1821 στην Πάφο

Δημοσιεύτηκε

στις

από τον

Χαιρετισμό κατά την τελετή αποκαλυπτηρίων του Μνημείου για τα 200 χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 στην Πάφο απηύθυνε ο τέως Πρόεδρος Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος.

Διπλό μήνυμα του τέως Προύδρου Δημοκρατίας κατά τον χαιρετισμό του σε αποκαλυπτήρια μνημείου για την Επανάσταση του 1821 στην Πάφο

Με ιερή συγκίνηση βρίσκομαι σήμερα εδώ, στην Ιστορική Πάφο, κατά την τελετή των αποκαλυπτηρίων του Μνημείου για τα 200 χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Ήτοι της Εθνεγερσίας των Ελλήνων, την 25η Μαρτίου του 1821 στην Αγία Λαύρα, η οποία σήμανε την έναρξη του «επικού» Αγώνα για την απελευθέρωση του Έθνους των Ελλήνων από τον τουρκικό ζυγό, ύστερα από τέσσερις αιώνες σκλαβιάς και μαρτυρίου. Στο πλαίσιο της τελετής αυτής επιτρέψατέ μου να «εκπέμψω» μόνο τα εξής δύο «μηνύματα», τα οποία ενώνουν τον Ελληνισμό στο σύνολό του για την υπεράσπιση της Ελευθερίας του και της ιστορικής προοπτικής του, όπως αρμόζει στο Έθνος των Ελλήνων. Το Έθνος για το οποίο η Αντίσταση εναντίον κάθε κατακτητή, μ’ ένα αδιαπραγμάτευτο «ΟΧΙ» κάθε φορά, συνιστά παράδοση αιώνων, από τους Μηδικούς Πολέμους έως τις μέρες μας.

Ι. Μήνυμα πρώτο: Όλος ο Ελληνισμός, μέχρι τα πέρατα της Οικουμένης, υπό όρους αρραγούς ενότητας είναι αποφασισμένος να θωρακίσει, με κάθε νόμιμο μέσο και δίχως ίχνος υποχώρησης ή υπαναχώρησης, την Ελευθερία του και την εδαφική ακεραιότητα καθώς και την κυριαρχία τόσο της Ελληνικής Δημοκρατίας όσο και της Κυπριακής Δημοκρατίας. Το μήνυμα αυτό απευθύνεται πρωτίστως προς την Διεθνή Κοινότητα και προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, καλώντας τες να δώσουν από την πλευρά τους την δέουσα, έμπρακτη, απάντηση στην ιταμή στάση της Τουρκίας για τις προκλήσεις και απειλές της αφενός εναντίον της Ελλάδας και, αφετέρου και κατ’ εξοχήν, εναντίον την Μαρτυρικής Κύπρου, το ένα τρίτο του εδάφους της οποίας στενάζει ακόμη υπό την βάρβαρη τουρκική κατοχή.

ΙΙ. Μήνυμα δεύτερο: Πέρασαν πάνω από 200 χρόνια αφότου συντελέσθηκε η «έκρηξη» της Εθνεγερσίας του 1821. Πλην όμως για εμάς, τους Έλληνες, η 25η Μαρτίου 1821 δεν συνιστά, κατ’ ουδένα τρόπο, μιαν απλή επέτειο έστω και ιστορικών διαστάσεων αφού ευοδώθηκε με την ίδρυση του Νεώτερου Ελληνικού Κράτους, το 1830. Και για να γίνω σαφέστερος: Από εδώ, από την Μαρτυρική Κύπρο, διαμηνύουμε προς όλο τον κόσμο και προεχόντως προς της Τουρκία ότι η Εθνεγερσία του 1821, ως «κτμα ς αε μλλον» και όχι ως «γώνισμα ς τ παραχρμα κούειν» κατά Θουκυδίδη, συνεχίζεται και θα συνεχισθεί. Και μάλιστα έως ότου απελευθερωθεί από τον αδίστακτο τουρκικό στρατό κατοχής και η τελευταία σπιθαμή του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας αλλά και έως ότου επιλυθεί το Κυπριακό Ζήτημα με λύση δίκαιη και βιώσιμη, σύμφωνα με τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου και του Ευρωπαϊκού Δικαίου.

Αιωνία η Μνήμη των αδελφών μας Κυπρίων Αγωνιστών, οι οποίοι έπεσαν μαχόμενοι υπέρ της Ελευθερίας και του Έθνους, ιδίως αφότου άρχισε ο Ιερός Αγώνας της ΕΟΚΑ κατά της στυγνής Αγγλοκρατίας και έως την ιταμή εισβολή της Τουρκίας, το 1974.

Συνέχεια ανάγνωσης

Διεθνή

Μπόμπι Σαντς: Ένα χαμογελαστό παιδί

Ήρεμος στο κελί του, περίμενε καρτερικά τον επερχόμενο θάνατο του για το υπέρτατο ιδανικό…την Ελευθερία της χώρας του…της αγαπημένης του Erin.

Δημοσιεύτηκε

στις

από τον

Ο Μπόμπι Σαντς έχει μείνει στην Ιστορία σαν ένας ιδεολόγος ήρωας, που το μοναδικό που ζητούσε ήταν μία ενωμένη Ιρλανδία. Με το χαμογελαστό πρόσωπο του και τη θυσία μέχρι τέλους μοιάζει με θρησκευτική φιγούρα.

Ήρεμος στο κελί του, περίμενε καρτερικά τον επερχόμενο θάνατο του για το υπέρτατο ιδανικό…την Ελευθερία της χώρας του…της αγαπημένης του Erin.

Γράφει ο Βασίλης Λαζάρου

Μέχρι και το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η Βρετανική Αυτοκρατορία είχε δώσει την αυτονομία στις περισσότερες από τις αποικίες και τις κατακτήσεις της. Στο Νησί όμως το Στέμμα συνέχιζε να καταδυναστεύει τις περιοχές της Σκωτίας και της Ιρλανδίας. Ο πόλεμος για την ανεξαρτητοποίηση της Erin ( το όνομα της Ιρλανδίας στην γλώσσα των ντόπιων ), είχε ξεκινήσει δεκαετίες πριν αλλά κάθε προσπάθεια πνιγόταν στο αίμα από τις Βρετανικές δυνάμεις κατοχής.

Μέσα από την δημιουργία και την δράση του ΙΡΑ ( Irish Republican Army ) , ξεπήδησαν πολλοί αφανείς αλλά και διάσημοι ήρωες, οι οποίοι έχουν καταγραφεί στο συλλογικό ασυνείδητο των Ιρλανδών και έχουν επηρεάσει γενιές ανθρώπων που μάχονται ακόμα για την ένωση της Ιρλανδίας και της ακόμα βρετανοκρατούμενης Βόρειας Ιρλανδίας. Ένας από αυτούς ήταν και ο Μπόμπι Σαντς.

Η ΖΩΗ ΣΕ ΜΙΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΔΙΧΑΣΜΕΝΗ ΧΩΡΑ

Ο Σαντς γεννήθηκε το 1954 στο Μπέλφαστ και από μικρός βίωσε τι σήμαινε να είσαι καθολικός στη Βόρεια Ιρλανδία, όπου οι Βρετανοί συντηρούσαν και ενίσχυαν το διαχωρισμό του πληθυσμού σε προτεστάντες και καθολικούς, για να διαιωνίζουν, με το «διαίρει και βασίλευε», την κυριαρχία τους.

Στα 15 χρόνια του εγκατέλειψε το σχολείο και μετά από διετή φοίτηση σε τεχνική σχολή, έπιασε δουλειά σε μια επιχείρηση κατασκευής αμαξωμάτων, απ’ όπου απολύθηκε εξαιτίας της θρησκευτικής «καταγωγής» του. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με μια επίθεση προτεσταντών κατά του σπιτιού της οικογένειας του, τον οδηγεί το 1972 στην απόφαση να στρατολογηθεί στον ΙRA και να αγωνιστεί για την αποτίναξη της βρετανικής κυριαρχίας και την ανεξαρτησία της Βόρειας Ιρλανδίας.

ΣΤΙΣ ΤΑΞΕΙΣ ΤΟΥ IRA

Οι δεσμοί του με την οργάνωση, που διεκδικούσε με δυναμικά μέσα την απόσπαση της Βόρειας Ιρλανδίας από τη Μεγάλη Βρετανία, δεν πέρασαν απαρατήρητοι από τις αρχές. Αργότερα, εκείνο το έτος, συνελήφθη για κατοχή πυροβόλων όπλων και καταδικάστηκε σε φυλάκιση τριών ετών.

Στη φυλακή συνάντησε κορυφαία στελέχη του IRA, όπως ο Τζέρι Άνταμς, τα οποία εκτίμησαν τις ικανότητές του, με αποτέλεσμα μετά την αποφυλάκισή του να ανέλθει τάχιστα στην ιεραρχία της οργάνωσης. Ανήκε στην αριστερή πτέρυγα του IRA και παρότρυνε τους συντρόφους του να υιοθετήσουν σοσιαλιστικές πολιτικές. Ο Σαντς ήταν θαυμαστής της πολιτικής δράσης και του συγγραφικού έργου των Τζορτζ Τζάκσον, Φραντς Φανόν, Τσε Γκεβάρα και του ιρλανδού σοσιαλιστή Τζέιμς Κόνολι. Κατά τη διάρκεια της προφυλάκισής του παντρεύτηκε τη φίλη του Τζέραλντι Νόουντ, με την οποία απέκτησε ένα γιο, τον Γκέραρντ Σαντς.

Μετά την αποφυλάκιση του, το 1976, επιστρέφει στο επιχειρησιακό πόστο του και συνεχίζει τη δράση του στον ΙRA. Συλλαμβάνεται ξανά τον Οκτώβριο του ίδιου έτους έπειτα από βομβιστική επίθεση (χωρίς θύματα) και ανταλλαγή πυρών. Τα στοιχεία δεν ήταν επαρκή ώστε να κατηγορηθεί για τη βομβιστική επίθεση, ωστόσο ο εντοπισμός ενός ρεβόλβερ στο αυτοκίνητο που επέβαινε μαζί με άλλους τρεις συντρόφους του είχε ως αποτέλεσμα να δικαστούν με το νόμο κατά της «τρομοκρατίας». Το 1977 επιβλήθηκε σε όλους ποινή φυλάκισης 14 χρόνων.

ΣΤΗΝ ΦΥΛΑΚΗ ΤΟΥ MAZE

Μέχρι το 1976, οι Βορειοιρλανδοί που φυλακίζονταν ως μέλη του ΙRA και του INLA, θεωρούνταν πολιτικοί κρατούμενοι. Το Μάρτιο εκείνης της χρονιάς η βρετανική κυβέρνηση τους εξομοίωσε με τους ποινικούς, με κοινούς εγκληματίες δηλαδή και αυτό είχε ως συνέπεια την απώλεια κάποιων δικαιωμάτων και την πιο σκληρή αντιμετώπιση τους. Το γεγονός προκάλεσε αντιδράσεις εντός και εκτός των φυλακών. Πολλοί από τους Βορειοιρλανδούς φυλακισμένους αρνούνται να φορέσουν τις στολές των ποινικών και κατασκευάζουν, σε ένδειξη διαμαρτυρίας και αντίστασης, στολές από τις κουβέρτες τους. Είναι η αντίδραση που έμεινε γνωστή ως «διαμαρτυρία της κουβέρτας».

Ζητούσαν να μη φορούν στολές της φυλακής, να μην εργάζονται γι’ αυτήν, να έχουν ελεύθερη συναναστροφή με τους άλλους κρατουμένους, να μπορούν να οργανώνουν τις δικές τους εκπαιδευτικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες και να έχουν το δικαίωμα να δέχονται επίσκεψη και να δέχονται δέματα και γράμματα μια φορά την εβδομάδα.

Η ΠΡΩΤΗ ΑΠΕΡΓΙΑ ΠΕΙΝΑΣ

Η πρώτη απεργία πείνας ξεκίνησε το 1980, με τη συμμετοχή ανδρών και γυναικών από τρεις διαφορετικές φυλακές.

Όταν ένας κρατούμενος, ο Σον Μακένα, κινδύνευσε να χάσει τη ζωή του ύστερα από 53 ημέρες απεργίας, η κυβέρνηση της Μάργκαρετ Θάτσερ φάνηκε διαλλακτική, ανακοινώνοντας ότι θα συνθηκολογούσε. Η απεργία τερματίστηκε χωρίς κανείς να χάσει τη ζωή του, αλλά πολύ γρήγορα αποκαλύφθηκε ότι το κείμενο που είχαν συντάξει οι Βρετανοί ήταν γεμάτο γενικολογίες και αόριστες υποσχέσεις, που το μοναδικό de facto δικαίωμα που παραχωρούσαν ήταν αυτό που είχε να κάνει με το ρουχισμό.

«Δεν υφίσταται πολιτική δολοφονία, πολιτικός βομβαρδισμός ή πολιτική βία. Υπάρχει μόνο εγκληματική δολοφονία, εγκληματικός βομβαρδισμός και εγκληματική βία», έλεγε η «Σιδηρά Κυρία», θέλοντας να αποφύγει οποιοδήποτε φλερτ με την έννοια «επαναστάτης» και να προσδώσει αμιγώς τρομοκρατική διάσταση στη δράση των μαχητών του IRA.

1η ΜΑΡΤΙΟΥ ΤΟΥ 1981

Την 1η Μάρτη του 1981 ξεκίνησε νέα απεργία πείνας με βασικό αίτημα να αναγνωριστούν οι κρατούμενοι πολέμου ως πολιτικοί κρατούμενοι.

Ο Bobby Sands ήταν ο πρώτος που αρνήθηκε την τροφή. «Δεν θα με σπάσουν καθώς η επιθυμία για ελευθερία και για την ελευθερία του Ιρλανδικού λαού βρίσκεται στην καρδιά μου. Θα φθάσει η μέρα όπου όλος ο λαός της Ιρλανδίας θα έχει την επιθυμία για ελευθερία. Τότε θα αλλάξουν τα πράγματα» είχε δηλώσει.

«Πιστεύω και στηρίζω το θεόσταλτο δικαίωμα του Ιρλανδικού έθνους στην κυρίαρχη ανεξαρτησία και το δικαίωμα κάθε Ιρλανδού και Ιρλανδής να στηρίξει αυτό το δικαίωμα με την ένοπλη επανάσταση» υποστήριζε ο Sands. Την ίδια ώρα, η κυβέρνηση της Βρετανίας, διά στόματος της πρωθυπουργού, Μάργκαρετ Θάτσερ, απέρριπτε δημόσια το συμβιβασμό με τα αιτήματα που ζητούσαν οι κρατούμενοι. Λίγο πριν την έναρξη της απεργίας, ο ανεξάρτητος Ιρλανδός βουλευτής Tyrone πέθανε.

Στις εκλογές που προκηρύχθηκαν για την κάλυψη της θέσης του, όλες οι ριζοσπαστικές δυνάμεις των Ρεπουμπλικάνων της Βόρειας Ιρλανδίας, υποστηρίζουν την υποψηφιότητα του Μπόμπι Σάντς, ο οποίος εκλέγεται με 30.492 ψήφους, αφήνοντας δεύτερο τον Χάρι Γουέστ, αρχηγό των Ενωτικών – οπαδών της βρετανικής κυριαρχίας στη Β. Ιρλανδία – του Όλστερ. Επρόκειτο για μια μεγάλη νίκη των Ρεπουμπλικάνων και μια βαριά ήττα της κυβέρνησης Θάτσερ.

ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΜΠΟΜΠΙ ΚΑΙ Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΑΓΑΝΑΚΤΗΣΗ

Παρά την εκλογή του, ο Σαντς συνέχισε την απεργία πείνας, καθώς η στάση της Θάτσερ δεν άλλαξε. Στις 3 Μαΐου έπεσε σε κώμα και στις 5 Μαΐου 1981 άφησε την τελευταία του πνοή στη φυλακή του Μέιζ. Ο Μπόμπι Σαντς ήταν 27 ετών και είχε αρνηθεί τροφή για 66 ημέρες. Τις τελευταίες εβδομάδες της ζωής του τις πέρασε σε μία κλίνη νερού για την προστασία του φθαρμένου και εύθραυστου σώματός του.

Ο θάνατος του Σαντς προκάλεσε κύματα αγανάκτησης σ’ όλο τον κόσμο. Οι ΗΠΑ εξέφρασαν «βαθιά λύπη», εφημερίδες σε όλο τον κόσμο καταδίκασαν την «αναισθησία» της Θάτσερ ν’ αφήσει ένα μέλος του κοινοβουλίου να πεθάνει και μεγάλες ταραχές ξέσπασαν στους δρόμους της Βόρειας Ιρλανδίας.

«Ο κύριος Σαντς ήταν ένας καταδικασμένος εγκληματίας. Ο ίδιος επέλεξε να χάσει τη ζωή του. Ήταν μια επιλογή που η οργάνωσή του δεν άφησε σε πολλά από τα θύματα της…», δήλωσε με τον παροιμιώδη κυνισμό που τη διέκρινε η Θάτσερ, την ίδια μέρα στη Βουλή των Κοινοτήτων.

Η ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΤΗΣ ‘’ ΜΕΓΑΛΗΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ‘’

Τους επόμενους μήνες, εννέα ακόμη κρατούμενοι, μέλη του IRA, πέθαναν σε απεργίες πείνας, που σταμάτησαν τελικά στις 3 Οκτωβρίου 1981. Τελικά, η βρετανική κυβέρνηση, υποκύπτοντας και στις διεθνείς πιέσεις, ικανοποίησε τα περισσότερα αιτήματα των φυλακισμένων στελεχών του IRA και πολλοί από αυτούς απελευθερώθηκαν βάσει της λεγόμενης «Συμφωνίας της Μεγάλης Παρασκευής» (10 Απριλίου 1998), που έθεσε τέλος στις μακροχρόνιες συγκρούσεις στη Βόρεια Ιρλανδία και είναι γνωστή στη βρετανική πολιτική ιστορία ως «Οι Ταραχές» («The Troubles»).

Ο Μπόμπι Σαντς έχει μείνει στην Ιστορία σαν ένας ιδεολόγος ήρωας, που το μοναδικό που ζητούσε ήταν μία ενωμένη Ιρλανδία. Με το χαμογελαστό πρόσωπο του και τον θυσία μέχρι τέλους μοιάζει με θρησκευτική φιγούρα. Ήρεμος στο κελί του, περίμενε καρτερικά τον επερχόμενο θάνατο του για το υπέρτατο ιδανικό…την Ελευθερία της χώρας του…της αγαπημένης του Erin.

So to all you people

My song to you I’ve sung

In memory of a brave young Belfast man

Who would not concede defeat,

From his stand would not retreat.

I sing of the gallant Bobby Sands,

Bobby Sands.

Yes I sing of the late great Bobby Sands.

Συνέχεια ανάγνωσης

ΙΝΦΟΓΝΩΜΩΝ

Infognomon Logo

Περιηγηθείτε στα κορυφαία βιβλία του βιβλιοπωλείου μας

Προβολή όλων

Δημοφιλή