Μήπως ό,τι έγινε με τη Συμφωνία των Πρεσπών ήταν μια τρύπα στο νερό; Αυτό αποδεικνύεται από τις εξελίξεις…

του Παντελή Σαββίδη

Αναζητώντας τις ρίζες του Μακεδονικού σε συζητήσεις, σε παρέες, με ιστορικούς που το κατέχουν, είχαμε φθάσει στην εποχή του Κριμαϊκού Πολέμου. Ο χρόνος περνούσε και μετά την ήττα του 1897 το ελλαδικό κράτος είχε καταληφθεί απο μια φοβία.

Οι τοπικές εξεγέρσεις Ελλήνων στη Μακεδονία και η δραστηριότητα της Εθνικής Εταιρείας στην Αθήνα δημιούργησαν τετελεσμένα που δεν μπορούσε να παραβλέψει η κυβέρνηση. Άρχισε να ενδιαφέρεται.

Ο μόνος ηγέτης που ανέδειξε η Ελλάδα, μετά τον θάνατο του Καποδίστρια, (άλλος δεν υπήρξε), ο Ελευθέριος Βενιζέλος, επεξέτεινε τα σύνορα της χώρας με την πολιτική του και οι πρόσφυγες Θράκης, Πόντου και Μικράς Ασίας διαμόρφωσαν έναν, ευνοϊκό για την Ελλάδα, πληθυσμιακό συσχετισμό.

Στον μεσοπόλεμο και στον Εμφύλιο η Αριστερά είχε μια πολιτική αυτονόμησης της Μακεδονίας και στη συνέχεια (ως επακόλουθο) παραχωρησής της στη Βουλγαρία και στον Ψυχρό Πόλεμο οι σύμμαχοι των νικητών του Εμφυλίου δεν θέλησαν να στεναχωρήσουν τον Τίτο διότι το “έπαιζε” δίπορτο και ανάγκαζαν τις κυβερνήσεις της Αθήνας σε υποχωρήσεις.

Μετά την κατάρρευση του κομμουνισμού το πρόβλημα εμφανίσθηκε με δυσμενείς όρους για την Ελλάδα και χωρίς σαφή πολιτική. Η Αθήνα συνεχώς υποχωρούσε, ελπίζοντας ότι σε κάποιο σημείο των υποχωρήσεών της θα έβρισκε μια ανεκτή λύση.

Δεν είχε συνειδητοποιήσει τι είχε συμβεί στην κοινωνία της γειτονικής χώρας και πόσο ο “μακεδονισμός” έγινε ψευδής, μεν, συνεκτική, όμως, ιδεολογία και ιστορική αναφορά για την διαμόρφωση μιας νέας εθνότητας και ενός νέου κράτους. Με στοιχεία τα οποία ένας λαός, αμάλγαμα διαφόρων επιρροών στην περιοχή και ταυτοτήτων, με την καθοδήγηση μιας σκληρής ηγεσίας και εξυπηρετώντας τα συμφέροντα τριών δυνάμεων (Σερβίας και Βουλγαρίας, κυρίως ,αλλά και ολίγον Αλβανίας) ήταν αποφασισμένος να δημιουργήσει δικό του κράτος με ψευδή ταυτότητα αλλά αποδεκτή απο τις δυνάμεις. Και ανατολικές και δυτικές.

Είτε το συνειδητοποίησε η Αθήνα είτε όχι, το “μακεδονικό” ‘αρχισε να το νοιώθει ως βάρος. Το μοτίβο των αθηναϊκών κυβερνήσεων ήταν “να δώσουμε μια αποδεκτή λύση για να ασχοληθούμε με το κύριο πρόβλημα, τις ελληνοτουρκικές σχέσεις”.

Όπως και με την Κύπρο. Και το κυπριακό η Αθήνα το νοιώθει ως άγος. Για να ενδιαφερθεί, όπως λέει, με τα ελληνοτουρκικά.

Στην Αθήνα, αδιαφορούν, βεβαίως, αν το “μακεδονικό” είναι για τους Μακεδόνες εξίσου σοβαρό με τα προβλήματα που δημιουργεί η Τουρκία και το κυπριακό ενδιαφέρει, εξίσου, τους κυπρίους. Αυτά είναι λεπτομέρειες για τους μανδαρίνους και τις πολιτικές ηγεσίες που αναδεικνύει η χώρα.

Άλλωστε, αυτό ήταν και το επιχείρημα του Νίκου Κοτζιά για να γίνει αποδεκτή η “λύση” που προώθησε. Μια “λύση” που αν γινόταν αποδεκτή απο τις αρχές του ’90 το πρόβλημα θα είχε τελειώσει. Αλλά δεν βρέθηκε, φαίνεται, κανένας τόσο αμοραλιστής πολιτικός, όσο οι Τσίπρας και Κοτζιάς που αδιαφορώντας για τις αντιδράσεις του κόσμου και τα συμφέροντα της χώρας θα αποδέχονταν μια καταστροφική συμφωνία.

Ήταν μια ακόμη ενέργεια νομιμοφροσύνης της Αριστεράς προς τις ΗΠΑ για να την στηρίξουν στην κυβέρνηση. Όπως και η δήλωση Τσίπρα στη Βουλή για τις “Πρέσπες του Αιγαίου” είναι ένα ακόμη μήνυμα προς τις ΗΠΑ “φέρτε μας στην κυβέρνηση για να ικανοποιοήσουμε μια ακόμη πολιτική σας”.

Αυτά δεν θέλουν να τα δουν και να τα συνειδητοποιήσουν οι οπαδοί τους. Δεν απορώ γιατί. Αλλά είναι θέμα άλλου σχολίου.

Η ηγεσία της συριζαίας αριστεράς, όμως, δεν ανέλυσε καλά την πολιτική των ΗΠΑ στην τρέχουσα περίοδο. Δεν αντιλήφθηκε, φαίνεται, εγκαίρως, πως σήμερα η τουρκική πολιτική ενοχλεί τις ΗΠΑ. Και έμεινε εκτεθειμένη αλλά αυτό δεν έχει σημασία για έναν πολιτικό χώρο που ο καιροσκοπισμός είναι κύριο χαρακτηριστικό του.

Για να επανέλθουμε στο Μακεδονικό, τόσο η πολιτική ηγεσία στο σύνολό της όσο και η γραφειοκρατία του υπουργείου εξωτερικών αποδέχτηκαν μια “λύση” που αναγνωρίζει “μακεδονική” ταυτότητα, “μακεδονική” εθνότητα, “μακεδονική” γλώσσα, παίρνοντας μια σύνθετη ονομασία. Μηδενικό όφελος.

Αλλά ήταν τόσο σφοδρή η επιθυμία τους να τελειώνουν με το θέμα που δεν σκέφτηκαν, καν, την συνέχειά του.

Δεν σκέφθηκαν, για παράδειγμα, τι θα γίνει στην περίπτωση που συμβεί αυτό που βλέπουμε σήμερα.

Να αλλάξει η κυέρνηση στα Σκόπια, να έρθει η εθνικιστική αντιπολίτευση, να καταργήσει de facto τη Συμφωνία αλλά όχι de jure.

Έτσι, απο τη μια δεν θα την εφαρμόσει στις λίγες, έστω, περιπτώσεις που θα ευνοούσε την Ελλάδα ούτε και θα υποστεί τις συνέπειες απο μια de jure κατάργησή της.

Ούτε καν Βόρεια Μακεδονία δεν θα ονομάζονται. Παρά μόνο σε κάποια έγγραφα. Αλλά αυτό ως λύση προτάθηκε απο τα πρώτα βήματα της διαμάχης. Και σωστά, δεν έγινε αποδεκτή.

Με λίγα λόγια η πολιτική και του πολιτικού συστήματος της Αθήνας (το πλαίσιο Κοτζιά δεν το υποστηρίζει μόνο ο Συριζα αλλά και η Νέα Δημοκρατία παρά τις φιοριτούρες και τις δικαιολογίες Μητσοτάκη) και της γραφειοκρατίας του ΥΠΕΞ είναι κοντόθωρη και επικίνδυνη.

Πέραν αυτού, το όλο σκηνικό παραπέμπει σε επαναφορά της διαμάχης, όπως πριν. Τα Σκόπια δεν θα τηρούν τη Συμφωνία, η Ελλάδα θα απειλεί και θα παρακαλεί ΗΠΑ και Ε.Ε. να επέμβουν. Τι άλλαξε; Μήπως ό,τι έγινε ήταν μια τρύπα στο νερό;

Πηγή: Ανιχνεύσεις