Θράκη (Πομακικό)
Στα Πομακοχώρια, στην Ξάνθη, στη γοητεία της Θράκης (μέρος β’)
Η Θράκη είναι ένας γοητευτικός, ιδιαίτερος προορισμός. Και όπως επιμένει η φίλη μου η Aννα, πρέπει κάθε χρόνο όλοι μας να τη βάζουμε στο πρόγραμμά μας. Τιμής ένεκεν. Στο άκρο της πατρίδας μας. Στις συνδέσεις των ανθρώπων. Στις ενώσεις τους. Στα μονοπάτια συνάντησης που ανακαλύπτουν και παλεύουν διχασμούς
Μεγάλη υπόθεση κάθε ταξίδι που αξιώνεσαι και απίστευτα ενδιαφέρον το τι κρατάει η μνήμη σου από το ταξίδι. Με μαγεύει το casting τού νου. Ποια θεωρεί σημαντικά για να κρατήσει και ποια όχι. Να! Κοίτα πώς έμεινε εκείνη η νύφη με το κατακόκκινο νυφικό και τα χρυσαφικά της, μικρό κορίτσι και ο γαμπρός δίπλα της, παιδί κι αυτός, κι έβγαζαν γαμήλιες φωτογραφίες μέσα στο δάσος. Πόσο αθώα ήταν τα βλέμματά τους! Παιδιά σε μια σκηνή σαν από παραμύθι. Και εκείνη η γιαγιά με τη φορεσιά της, που μας κέρασε το πιο μυρωδάτο τσάι και μας ποζάρισε δίπλα στη σόμπα της και τη ρωτήσαμε «πόσων χρόνων είστε;» και είπε την ίδια ηλικία με τη δικιά μας και μουγγαθήκαμε. Και εκείνα τα παπούτσια στη σειρά, έξω από τις πόρτες τους και οι παντόφλες που αυτόματα σου προσφέρουν τόσο φιλόξενα. Και τα χεράκια τους, όπως τα σταυρώνουν στωικά, παλιομοδίτικα και σε κοιτάζουν σαν να είναι από ένα τόσο μακρινό «κάποτε» ή σαν να βγήκαν από ταινία που είδες στο Netflix. Οι Πομάκες στάθηκαν στη μνήμη μου.
Οι Πομάκοι είναι μια ξεχωριστή σελίδα στην ιστορία της Θράκης. Πώς να καταφέρει κανείς σε ένα χρονογράφημα να μεταφέρει τις τόσο πολλές εκδοχές για την καταγωγή τους, για την ονομασία τους; Πώς να μεταφέρει τη μακρά Ιστορία τους; «Οι Βούλγαροι προσπαθούσαν να τους εκβουλγαρίσουν. Το μπόρεσαν μόνο γλωσσικά, καθώς η συνείδηση των Πομάκων παρέμεινε ελληνική. Στα χρόνια της οθωμανικής κυριαρχίας εξαναγκάσθηκαν σε εξισλαμισμό». Ομως ο Π. Παπαχριστοδούλου σημειώνει «Οι Τούρκοι τους θεωρούν Τούρκους, ενώ είναι απλώς Μωαμεθανοί εξισλαμισθέντες τον 17ο αιώνα. Τούτο το βεβαιώνει και η φυσιογνωμία τους η ελληνικότατη. Το βεβαιώνουν τα πανάρχαια ελληνικά ήθη και έθιμα και η ανάμνηση που έχουν για την ελληνική καταγωγή τους, πράγμα που είναι και η αιτία να συμπαθούν τους Έλληνας, ώστε να εκδηλώνουν στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο την προτίμησή τους προς την Ελλάδα αντί προς τη Βουλγαρία».
Η ιστορία των Πομάκων και της σχέσης τους μαζί μας μετράει και πολλά λάθη από μεριάς μας. Όπως, για παράδειγμα, την αποδοχή της ίδρυσης τουρκικού προξενείου στην Κομοτηνή το 1930 επί Ελ. Βενιζέλου χωρίς κανένα αντάλλαγμα. «Ο σκοτεινός και ανθελληνικός ρόλος του προξενείου μέχρι τις μέρες μας είναι πανθομολογούμενος», αλλά και «Το μεγαλύτερο, ίσως, λάθος της Ελλάδας στο θέμα της μουσουλμανικής μειονότητας έγινε το 1953 από την κυβέρνηση Παπάγου. Μετά από διάβημα του τούρκου πρεσβευτή στην Αθήνα, Τζεμίλ Χουσνί Ταράν, δόθηκε εντολή να χρησιμοποιείται για τη μειονότητα ο όρος “τουρκική” αντί του “μουσουλμανική”. Μάλιστα, διατάχθηκε αυτό να αναγράφεται και στις πινακίδες των σχολείων τους. Προς τιμήν τους, οι Πομάκοι αρνήθηκαν να εκτελέσουν τη διαταγή. Μόνο ένα (του Εχίνου) από τα 76 σχολεία του Νομού Ξάνθης άλλαξε την πινακίδα του».
Το σίγουρο είναι ότι η ανάλυση του DNA των Πομάκων επιβεβαιώνει ότι «βρίσκονται γενετικά πλησιέστερα προς τους Ευρωπαίους και τους Ελληνες», ότι η Συνθήκη της Λωζάνης καταστρατηγείται πολλάκις από την Τουρκιά και ότι, ευτυχώς στις μέρες μας, οι μπάρες που τους κρατούσαν απομονωμένους δεν υπάρχουν πια και οι ανεμπόδιστες σχέσεις των ανθρώπων μπορεί να φέρουν καλύτερα αποτελέσματα από την πολιτική.
Σας έγραψα ήδη ότι οι Πομάκες έμειναν στη σκέψη μου… Αυτές και η δύσκολη ακροβασία τους. Το ένα πόδι σε ένα «χθες» ασφυκτικό, υποταγμένο στην αδιαπραγμάτευτη ανδρική εξουσία, το άλλο πόδι σε ένα παρόν που επίσης πιέζει ασφυκτικά, με εκ διαμέτρου αντίθετες αρχές. Της παιδείας, της μόρφωσης, της οικονομικής αυτονόμησης, της ανεμπόδιστης επιλογής συντρόφου… Στοιχειώδη για «Μια» όλη κι όλη ζωή. Σε ποιον, αν όχι στον εαυτό σου, τη χρωστάς; «Με πάντρεψαν 13 ετών. Ο άνδρας μου ήταν 19. Ηθελα να ξεφύγω από τη γονεϊκή πίεση, τις βαριές δουλειές στο σπίτι και στο χωράφι. Αλλά μόλις παντρεύτηκα, διαπίστωσα ότι μου έμελλε να δουλέψω για μεγαλύτερο “χωράφι”», λέει η Εμινέ. Και σε μια άλλη στιγμή τής κουβέντας της, συμπλήρωσε «Πρέπει να αναγνωρίσω στον πρώην άνδρα μου ότι ήθελε μια γυναίκα ξύπνια. Ε, εγώ παραξύπνησα και τον χώρισα. Μετά από 20 χρόνια γάμου ελευθέρωσα κι εκείνον και εμένα. Αλλη ήθελε να παντρευτεί, αλλά έκανε ό,τι τον διέταξαν οι γονείς του».
Ακούω τη δυναμική Εμινέ να μιλάει και δεν με ξεγελάνε τα γέλια της. Μπορώ να αποκρυπτογραφήσω τη θλίψη για τα χρόνια που έχασε. Τρέχει να «τα πιάσει» τώρα. Μελετάει, επιμελέστατη μαθήτρια. Εκείνη στο σχολείο, τα παιδιά της στο πανεπιστήμιο. Ενα δυναμικό τετραπέρατο πλάσμα. Ομως… Μπορώ να αποκρυπτογραφήσω την πίκρα της γυναίκας που έσταζε μέσα της από κάποιον που «της» έκανε παιδιά, ενώ άλλη ποθούσε. Το γινάτι των χαμένων χρόνων τους. «Ελευθέρωσα κι εκείνον και εμένα».
Γεια σου βρε γυναίκα! Πώς τα κατάφερε ετούτο το πλάσμα και ξέφυγε από την πεπατημένη; Πώς γράπωσε το τιμόνι της ζωής της; Εύκολες τις έχετε τέτοιες συμπεριφορές σε τούτα τα χώματα; Μάχη! Αλλά πόσες και πόσες «Εμινέ»; Το ίδιο ακριβώς σκέφτηκα και σ’ εκείνο το κατάστημα που έστησε μια ομάδα γυναικών. Εργα των χεριών τους, με τόσο σύγχρονο σχεδιασμό και αδιανόητα τολμηρούς συνδυασμούς χρωμάτων. Λες και σ’ αυτά διοχετεύουν όλη την εσωτερική ορμή τους για ζωή. Βουρκώνω από συγκίνηση στη σκέψη ότι μόλις φύγαμε θα μετρούσαν τις εισπράξεις τους και θα πετούσαν από χαρά!.. Βήμα το βήμα σε έναν δρόμο απελευθέρωσης… Εύκολα τα έχετε τα βήματα;
Α ρε γυναίκες! Γυναίκα κι εκείνη που άνοιξε το παράθυρό της και μας κοίταξε με θυμό, ενώ μας έδειχνε το κεφάλι της για να μας νουθετήσει ότι κυκλοφορούμε χωρίς μαντίλα. Επρεπε να δείτε το βλέμμα της…Φωτιά! Γυναίκες και γυναίκες. Μη φανταστείτε γραφικότητα στα Πομακοχώρια. Αν το λέει η ψυχή σας, θα ακούσετε τον σιγανό αναστεναγμό ενός «πριν» που θέλει να κερδίσει όσα έχασε, ενώ πολλά τού ανθίστανται. Στα Πομακοχώρια μπορεί να νιώσει κάποιος τα ιερά μεσοδιαστήματα της Ιστορίας που δεν καταγράφονται στις σελίδες της αλλά στο πετσί των ανθρώπων και στις μάχες της μικροϊστορίας τους.
Ενα απόγευμα μας βρήκε στην Ξάνθη. Στην παλιά της πόλη…Ηταν έρωτας με την πρώτη ματιά. Εκείνα τα μεγαλοπρεπή σπίτια της που προδίδουν ένα οικονομικά εύρωστο παρελθόν, κυρίως από τα καπνά, την καλλιέργεια, την επεξεργασία, τη διακίνησή τους. Μέγαρα πετάγονται απρόσμενα στις ανηφόρες και στις κατηφόρες της και κόβεται η ανάσα σου από την ομορφιά τους. Σε ποια χώρα βρίσκομαι; Πόσες χώρες έχει η χώρα μου! Να και «Το σπίτι του Μάνου Χατζιδάκι». Για την ακρίβεια, το σπίτι όπου έζησε τα πρώτα χρόνια της ζωής του. Ενα αριστούργημα αρχιτεκτονικής ενός ζάπλουτου εβραίου καπνέμπορα.
Ο ακριβός μου Μάνος Χατζιδάκις. Της Αθανασίας. Χαϊδεύει η μνήμη εκείνον και τη Φλέρυ «του». Σιγοτραγουδάω. Μου άρεσε ότι έζησε εκεί τα πρώτα χρόνια των παιδικών καταγραφών. Θα μου άρεσε περισσότερο αν η οδός έφερε το όνομά του, αν εκεί μπορούσα να ακούσω το «Χαμόγελο της Τζοκόντας» κάθε στιγμή της ημέρας… Στον δρόμο «του», να παίζει τη μουσική του! Ξέρω, είναι τρελή ιδέα. Με ξεσήκωσε η αισθητική των ιδιωτών. Εκείνο το πανέμορφο, αμιγώς βιβλιοπωλείο, το Bookstore στον ίδιο δρόμο, δηλαδή στην Ελ. Βενιζέλου 29. Εκείνα τα καλαίσθητα μπαράκια. Εκείνο το «Σπίτι της σκιάς», που οπωσδήποτε να επισκεφτείτε, ενός ευρηματικού μυαλού του Τριαντάφυλλου Βαΐτση, που ξεκίνησε ως μηχανικός για να εξελιχθεί σε έναν τολμηρό καλλιτέχνη που στις σκιές φανερώνει «πράματα και θάματα ». Πώς από εκείνα τα ανακυκλώσιμα υλικά βγαίνουν στα σκοτάδια μας έργα τέχνης και σκέψης; Πώς μας συνδέει με την παιδική μας ηλικία σε εκείνα τα αξημέρωτα, εξαναγκαστικά «Κοιμήσου! Και μην ακούσω κιχ!». Κι εμείς; Τι να κάνουμε; Παίζαμε με το σκοτάδι!.. (Να είναι καλά ο Νίκος που «πίεσε» την επίσκεψή μου).
Το βράδυ μας βρήκε στο εστιατόριο «Παλαιά Πόλις» (εννοείται στην Παλιά Πόλη). Για το φαγητό τι να σας πω; Φτάνει αυτό που είπα στην αεικίνητη, φιλόξενη ιδιοκτήτριά, την Ελένη Κηπουρού. «Αν ξημερωθώ, θα είναι θαύμα, αλλά χαλάλι σας με τέτοιες νοστιμιές!». Δεν έμεινε τίποτα να μην το δοκιμάσουμε.
Στην Ξάνθη θα ευχαριστηθείτε την κουζίνα μιας Ανατολής που κλείνει το μάτι σε μια Δύση. Η Θράκη είναι ιδιαίτερος προορισμός. Είναι ένα αεράκι που φέρνει κάτι… Εκεί που δεν το περιμένεις… Να, όπως η επίσκεψη σε ένα κόσμημα μουσείο, το Αρχαιολογικό των Αβδήρων, που καμαρώνει την ευρωπαϊκή του διάκριση. Οπωσδήποτε να επισκεφτείτε «Τη Μέκκα των Ελλήνων διανοητών της αρχαιότητας». Και ας μελαγχολήσετε στο τέλος της επίσκεψης παρατηρώντας το «Πωλητήριό» του. Να δω πότε επιτέλους θα μάθουν τα Μουσεία μας να έχουν και εισπράξεις! Αλλά στα «οπωσδήποτε» και η επίσκεψή στο Οχυρό Νυμφαίας, το νεότερο Στρατιωτικό Μουσείο της «Γραμμής Μεταξά»… (Πώς και δεν το μετονομάσαμε «Γραμμής του Λαού»; Καθώς, όπως συχνά επικαλούμαστε, «το Οχι δεν το είπε ο Μεταξάς, αλλά ο Ελληνικός Λαός»; Αστειεύομαι, σατιρίζοντας τον τρόπο που μελετούσαμε την Ιστορία μας ανέκαθεν).
Σε κείνα τα χώματα ερχόμαστε σε επαφή με τις σελίδες της Ιστορίας μας που έτρεμαν και ετοιμάστηκαν για τον «Κίνδυνο εκ Βουλγαρίας». Τόσο που ο ύψιστος, «Ο κίνδυνος εκ Τουρκίας», έχει ξεθωριάσει όλες τις άλλες ματωμένες σελίδες μας. Είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα επίσκεψη, μια ευκαιρία που δεν θα έχετε άλλη στη ζωή σας. (Οσο βέβαια άντεξα ως κλειστοφοβική). Στη σιγαλιά του τοπίου, στο τέρμα Ελλάδα, έπιασα την κουβέντα με έναν στρατιώτη Πομάκο που υπηρετούσε τη στρατιωτική θητεία του στη μητέρα Ελλάδα. Και ενώ ήμουν «πλήρης» ηρωικής πατρίδας, ξαφνικά ακούστηκε ο μουεζίνης για προσευχή από τον μιναρέ του.
Η Θράκη είναι ένας γοητευτικός, ιδιαίτερος προορισμός. Και όπως επιμένει η φίλη μου η Αννα, πρέπει κάθε χρόνο όλοι μας να τη βάζουμε στο πρόγραμμά μας. Τιμής ένεκεν. Στο άκρο της πατρίδας μας. Στις συνδέσεις των ανθρώπων. Στις ενώσεις τους. Στα μονοπάτια συνάντησης που ανακαλύπτουν και παλεύουν διχασμούς. Οι άνθρωποι βρίσκουν πάντα τον τρόπο. Θράκη… Εις το επανιδείν… Δίκιο έχει η Αννα.
ΥΓ. (Αφιερώσεις όπως στα παλιά ραδιόφωνα) Κορίτσια… Ολες σας «μία και μία» στη μνήμη ενός ταξιδιού. Τι ωραία που περάσαμε! Θα έχουμε να θυμόμαστε. Με έναν κωδικό… Τσουπ! Μια σταγόνα μνήμης. «Στροφή!». Αγαπητέ Αντώνη, η ξενάγησή σου ήταν η επιτομή της ξενάγησης. Νίκο, Κωνσταντίνε, αριστεύσατε.
ΠΗΓΗ: protagon.gr
Video
Ευριπίδης Στυλιανίδης στον Σάββα Καλεντερίδη: Τι είπε ο Ερντογάν όταν τον συνάντησα στην Ελλάδα
Εκπομπή Geopolitics με τον Σάββα Καλεντερίδη στην τηλεόραση της “Ναυτεμπορικής”
Θράκη (Πομακικό)
Θέμα «τουρκικής» μειονότητας στη Θράκη προωθεί η Τουρκία και στην Ισλαμική Διάσκεψη
Στο ψήφισμα του ο Οργανισμός Ισλαμικής Συνεργασίας (OIC) υιοθετεί όλα τα θέματα που προωθεί ο τουρκισμός στη Θράκη, δίνοντας εικόνα «καταπίεσης» των μελών της μειονότητας και παραβίασης ακόμη και των στοιχειωδών ανθρώπινων δικαιωμάτων και θέτει μάλιστα την Ελλάδα υπό τη «επιτήρηση» του ζητώντας από τον ΓΓ να παρέμβει προς τη χώρα μας και να υποβάλει νέα έκθεση στην επόμενη συνεδρίαση του OIC.
Mε παρέμβαση της Τουρκίας για μια ακόμη φορά ο Οργανισμός Ισλαμικής Συνεργασίας (OIC), συμπεριέλαβε στις αποφάσεις του, κείμενο το οποίο υιοθετεί όλες τις αιτιάσεις και διεκδικήσεις της Άγκυρας για τη μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη, την οποία καταγράφει ως «Τουρκική», καθώς αναφέρει επίσης και για «μουσουλμάνους των Δωδεκανήσων».
Στο κείμενο των αποφάσεων της 50ης Συνόδου Υπουργών Εξωτερικών που συνήλθε στο Καμερούν παρουσία και του Τούρκου ΥΠΕΞ Χ. Φιντάν, περιλαμβάνεται και ειδική ενότητα με Εκθέσεις, οι οποίες περιέχουν και συστάσεις για μουσουλμανικούς πληθυσμούς ανά τον κόσμο που παραβιάζονται τα δικαιώματα τους. Η λίστα αυτή περιλαμβάνει τη μουσουλμανική κοινότητα στο Μιανμάρ, στην Κριμαία στις Φιλιππίνες και τη «τουρκική μειονότητα στη Θράκη και τον μουσουλμανικό πληθυσμό στη Δωδεκάνησο».
Με δεδομένο ότι ο OIC έχει 57 κράτη μέλη και καλύπτει έναν πληθυσμό σχεδόν 2,1 δισ. ανθρώπων, το γεγονός ότι στις αποφάσεις του υιοθετεί και προβάλει όλη την τουρκική επιχειρηματολογία για τη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης δημιουργεί μια ιδιαίτερα αρνητική εικόνα για τη χώρα μας. Και μάλιστα σε μια περίοδο που οι «ειδήσεις» για υποτιθέμενες παραβιάσεις δικαιωμάτων των μουσουλμάνων τροφοδοτεί αντιδράσεις και ακραίων ισλαμικών φωνών και οργανώσεων.
Συγχρόνως όμως αυτή η παραμορφωτική εικόνα για την κατάσταση της ελληνικής μουσουλμανικής μειονότητας αποσκοπεί στο να πλήξει και τις σχέσεις της χώρας μας με τον Αραβικό και Μουσουλμανικό Κόσμο, είτε ενοχοποιώντας τις σχέσεις αυτές είτε βάζοντας στην ατζέντα τους έστω και εμμέσως θέμα «τουρκικής μειονότητας».
Στο ψήφισμα του ο OIC υιοθετεί όλα τα θέματα που προωθεί ο τουρκισμός στη Θράκη, δίνοντας εικόνα «καταπίεσης» των μελών της μειονότητας και παραβίασης ακόμη και των στοιχειωδών ανθρώπινων δικαιωμάτων και θέτει μάλιστα την Ελλάδα υπό τη «επιτήρηση» του ζητώντας από τον ΓΓ να παρέμβει προς τη χώρα μας και να υποβάλει νέα έκθεση στην επόμενη συνεδρίαση του OIC.
Η Τουρκία επιχειρεί εντατικά να κρατήσει ψηλά στην ατζέντα το μειονοτικό και με τη διεθνοποίηση του, ενώ είναι χαρακτηριστικό ότι το τελευταίο δίμηνο υπάρχει μια συντονισμένη επικοινωνιακή «επίθεση» με τακτικά και συχνά δημοσιεύματα από τα τουρκικά κρατικά ΜΜΕ, Anadolu και ΤΡΤ με αντικείμενο τις δήθεν παραβιάσεις των δικαιωμάτων της «τουρκικής», όπως την ονομάζουν, μειονότητας στη Θράκη
Η απόφαση του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας:
«ΑΠΟΦΑΣΗ 3/50-MM
Σχετικά με την κατάσταση της Τουρκικής Μουσουλμανικής μειονότητας στη Δυτική Θράκη και τον Μουσουλμανικό Πληθυσμό των Δωδεκανήσων.
Η 50η Σύνοδος του Συμβουλίου των Υπουργών Εξωτερικών του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας που πραγματοποιήθηκε στη Γιαουντέ της Δημοκρατίας του Καμερούν στις 29-30 Αυγούστου 2024
Έχοντας πλήρη επίγνωση ότι οι μουσουλμάνοι στην Ελλάδα, γενικά, και η τουρκική μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη της Ελλάδας και ο μουσουλμανικός πληθυσμός στα Δωδεκάνησα ειδικότερα, αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του Μουσουλμανικού Κόσμου Χαιρετίζοντας το άνοιγμα ενός τζαμιού στην Αθήνα, το οποίο, ωστόσο, διοικείται από ένα συμβούλιο που αποτελείται από μη μουσουλμάνους,
Υπενθυμίζοντας τις αρχές και τους στόχους του Χάρτη του OIC, τα ψηφίσματα που εγκρίθηκαν από τις ισλαμικές διασκέψεις κορυφής του OIC, τις διασκέψεις των υπουργών εξωτερικών, το Συμβούλιο και τις διεθνείς συμφωνίες, διακηρύξεις και συμβάσεις που ζητούν τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των πολιτικών, κοινωνικών, πολιτιστικών και οικονομικών δικαιωμάτων και της ελευθερίας της λατρείας, και ειδικότερα της Συνθήκης της Λοζάνης, η οποία εγγυάται τα δικαιώματα της τουρκικής μουσουλμανικής μειονότητας στη Δυτική Θράκη της Ελλάδας, δυνάμει της οποίας έχουν το δικαίωμα να χρησιμοποιούν τη μητρική τους γλώσσα, δηλαδή την τουρκική, και ασκούν τις θρησκευτικές τους τελετές,
Έχοντας εξετάσει την έκθεση του Γενικού Γραμματέα σχετικά με την κατάσταση των μουσουλμανικών κοινοτήτων και μειονοτήτων σε κράτη μέλη που δεν είναι μέλη του OIC:
1. καλεί την Ελλάδα να διασφαλίσει τον πλήρη σεβασμό όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της θρησκευτικής ελευθερίας για όλους τους μουσουλμάνους που ζουν στη χώρα
2. καλεί την Ελλάδα να λάβει τα κατάλληλα μέτρα για την προάσπιση των βασικών δικαιωμάτων και ελευθεριών καθώς και της ταυτότητας της τουρκικής μουσουλμανικής μειονότητας που προέρχονται από διμερείς και διεθνείς Συμφωνίες
3. ζητεί εκ νέου από την Ελλάδα να αναγνωρίσει τους εκλεγμένους μουφτήδες της Ξάνθης και της Κομοτηνής ως επίσημους μουφτήδες
4. καλεί την Ελλάδα να λάβει τα αναγκαία μέτρα για την εκλογή των διοικητικών συμβουλίων των Βακουφίων από την τουρκική μουσουλμανική μειονότητα, προκειμένου να διασφαλιστεί η αυτοδιοίκησή τους
5. τονίζει την ανησυχία του για την πρακτική της Ελλάδας όσον αφορά τον διορισμό 240 ιμάμηδων/θρησκευτικών εκπαιδευτών, παρά τις αντιδράσεις της τουρκικής μουσουλμανικής μειονότητας
6. παροτρύνει την Ελλάδα να εφαρμόσει τις ετυμηγορίες του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) σχετικά με τις μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ) της τουρκικής μουσουλμανικής μειονότητας
7. παροτρύνει εκ νέου την Ελλάδα να αποκαταστήσει τα δικαιώματα ιθαγένειας δεκάδων χιλιάδων μελών της τουρκικής μειονότητας από τα οποία αφαιρέθηκε η ιθαγένεια βάσει του άρθρου 19 του νόμου αριθ. 3370/1955 περί ελληνικής ιθαγένειας
8. επαναλαμβάνει την πρόσκλησή του προς την Ελλάδα να λάβει τα αναγκαία και επείγοντα μέτρα, σε διαβούλευση με την τουρκική μουσουλμανική μειονότητα, για την αντιμετώπιση των εκπαιδευτικών ζητημάτων της, τα οποία συνδέονται επίσης άμεσα με την κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη της περιοχής στην οποία ζει
9. ζητεί από τον Γενικό Γραμματέα να κινήσει έρευνα ιδίως σχετικά με τα ζητήματα που θίγονται στο παρόν ψήφισμα και να υποβάλει σχετική έκθεση στην τεσσαρακοστή έκτη σύνοδο του Συμβουλίου των Υπουργών Εξωτερικών·
10. χαιρετίζει την έναρξη για το ακαδημαϊκό έτος 2016-2017 ενός «Προγράμματος Ισλαμικών Σπουδών» στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης·
11. σημειώνει τη στήριξη που παρέχει το Πανεπιστήμιο Al-Azhar σε θρησκευτικά ζητήματα και θρησκευτικά σχολεία για μουσουλμάνους στην Ελλάδα·
12. καλεί τον Γενικό Γραμματέα να επαναλάβει τον διάλογο και τη συνεργασία με την κυβέρνηση της Ελλάδας με στόχο την ενίσχυση της ευημερίας και της ευημερίας των μουσουλμάνων στην Ελλάδα, ιδίως της τουρκικής μουσουλμανικής μειονότητας και του μουσουλμανικού πληθυσμού στα Δωδεκάνησα
13. Ζητεί από τον Γενικό Γραμματέα να παρακολουθήσει την εφαρμογή του παρόντος ψηφίσματος και να υποβάλει σχετική έκθεση στην 51η Σύνοδο του Συμβουλίου των Υπουργών Εξωτερικών».
ΠΗΓΗ: Liberal.gr
Εθνική Άμυνα
Προκόπης Παυλόπουλος: Η Τουρκία αμφισβητεί προκλητικά την αλήθεια! Επίδειξη περιφρόνησης στο Διεθνές Δίκαιο στη Θράκη
Στη διαδρομή των 100 και πλέον χρόνων από την ενσωμάτωσή της στον Εθνικό μας Κορμό, η Ελληνική -και Ευρωπαϊκή πλέον- Θράκη εξελίσσεται ως το πεδίο εκείνο, όπου η Τουρκία κάνει, δυστυχώς αδιαλείπτως, πραγματική «επίδειξη» της περιφρόνησής της προς το Διεθνές και το Ευρωπαϊκό Δίκαιο, αμφισβητώντας προκλητικώς την αλήθεια και εγείροντας, συνεχώς, νέα ζητήματα θεσμικώς και πολιτικώς αδιανόητων διεκδικήσεων.
Για την Συνθήκη της Λωζάνης και το ζήτημα των μεονοτήτων μίλησε ο Προκόπης Παυλόπουλος με αφορμή την Εθνική Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας (14 Σεπτεμβρίου). Σε ομιλία του στην Τρίπολη, κατά την εκδήλωση για την Εθνική Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας που οργάνωσε η Περιφέρεια Πελοποννήσου, με θέμα «Η Συνθήκη της Λωζάνης και το ζήτημα των Μειονοτήτων», ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Ακαδημαϊκός και Επίτιμος Καθηγητής της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ επισήμανε, μεταξύ άλλων, και τα εξής:
Αποτελεί πλέον αδιαμφισβήτητη ιστορική αλήθεια το γεγονός ότι ο Ελευθέριος Βενιζέλος, με το κορυφαίο πολιτικό του ήθος και το εμβληματικό διεθνές κύρος του διαδραμάτισε καταλυτικό, κυριολεκτικώς, ρόλο ως προς την διατύπωση και την τελική σύναψη της Συνθήκης της Λωζάνης, συμμετέχοντας στην Συνδιάσκεψη της Λωζάνης μεταξύ 1922 και 1923. Επισημαίνεται -για πολλοστή φορά λόγω της απαράδεκτης διαχρονικής «αναθεωρητικής» τουρκικής τακτικής- πως η Συνθήκη της Λωζάνης ισχύει και θα ισχύει στο ακέραιο, δοθέντος ότι από την ίδια της την θεσμική φύση και υπόσταση δεν είναι δυνατό νομικώς να αναθεωρηθεί.
Α. Με «χαίνουσες» ακόμη τις Εθνικές μας πληγές από την Μικρασιατική Καταστροφή και την φρικτή Γενοκτονία του Ελληνισμού της Μικράς Ασίας, η τριμελής ηγεσία της Επαναστατικής Επιτροπής -η οποία, στο μεταξύ, είχε αναλάβει τις τύχες του Τόπου υπό συνθήκες έκτακτης ανάγκης- που αποτελούσαν οι συνταγματάρχες Νικόλαος Πλαστήρας και Στυλιανός Γονατάς και ο υποπλοίαρχος Δημήτριος Φωκάς, απευθύνθηκε στον Ελευθέριο Βενιζέλο, ο οποίος τότε βρισκόταν στο Παρίσι. Βάζοντας, ως αυθεντικός πολιτικός Ταγός και πραγματικός Πατριώτης που «επιστρατεύεται» κάτω από εξαιρετικά κρίσιμες συνθήκες, στο περιθώριο την πικρή εμπειρία του εντελώς πρόσφατου παρελθόντος, ο θριαμβευτής της Συνθήκης των Σεβρών της 10ης Αυγούστου 1920 και ουσιαστικός διαμορφωτής της, σύμφωνα με αυτήν, «Ελλάδας των δύο ηπείρων και των πέντε Θαλασσών» δέχθηκε, ανεπιφυλάκτως, να εκπληρώσει εκ νέου το Εθνικό Χρέος του για την «ανασύνταξη» της υπό κατάρρευση Πατρίδας. Δίχως ψευδαισθήσεις, αλλά με τον υπερήφανο και ανεπιτήδευτο ρεαλισμό μεγάλου ηγέτη, ο Ελευθέριος Βενιζέλος προσήλθε επικεφαλής της Ελληνικής Αντιπροσωπείας στην Συνδιάσκεψη της Λωζάνης για να περισώσει ό,τι ήταν δυνατό από το υπό διάλυση, άλλοτε λαμπρό, «οικοδόμημα» της Συνθήκης των Σεβρών.
Β. Καθ’ όλη την διάρκεια της Συνδιάσκεψης της Λωζάνης, από την 1η Νοεμβρίου 1922 έως την 24η Ιουλίου 1923, ο Ελευθέριος Βενιζέλος «ξεδίπλωσε», με μεγάλη διεθνή απήχηση, το κύρος του, τις γνώσεις του και ιδίως τις εμπειρίες του για όλα τ’ «ανοικτά μέτωπα» της Ελλάδας. Μ’ έμφαση στα ζητήματα των συνόρων μας, των Νησιών του Αιγαίου, της αποτελεσματικής προστασίας του Πατριαρχείου, της αντίκρουσης των περί πολεμικών αποζημιώσεων εξωπραγματικών τουρκικών αξιώσεων και του ολοκληρωμένου καθορισμού του νομικού καθεστώτος των Μειονοτήτων στην Ελλάδα και στην Τουρκία αντιστοίχως. Καίτοι η επιτυχία του Ελευθερίου Βενιζέλου ήταν, υπό τις τραγικές περιστάσεις της εποχής, οφθαλμοφανής, ο ίδιος απέφυγε κάθε θριαμβολογία, με πλήρη επίγνωση ότι ο «γολγοθάς» δεν είχε τελειώσει για την Πατρίδα. Ενδεικτικό είναι ότι αμέσως μετά την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης, την 24η Ιουλίου 1923, μεταξύ της Ελλάδας, της Τουρκίας και των Συμμάχων, ο Ελευθέριος Βενιζέλος τηλεγράφησε στους Νικόλαο Πλαστήρα και Στυλιανό Γονατά: «Ευχαρίστως αγγέλω υμίν ότι σήμερον, μεταμεσημβρίαν, εις την μεγάλην αίθουσαν του Πανεπιστημίου Λωζάννης, υπεγράφη η Συνθήκη της Ειρήνης μετά πασών των σχετικών συμβάσεων, δηλώσεων και πρωτοκόλλων. Η Συνθήκη αύτη, συναφθείσα μετά την Μικρασιατικήν Καταστροφήν, δεν σημαίνει, ατυχώς, Ελληνικόν θρίαμβον. Αλλά η Επανάστασις δύναται να είναι υπερήφανος ότι αναδιοργανώσασα Εθνικόν Στρατόν έδωκε τα μέσα εις την Αντιπροσωπείαν της να επιτύχη την συνομολόγησιν εντίμου ειρήνης, ήτις επιτρέπει εις την Ελλάδα να επιστρέψη εις τα έργα ειρήνης και να αφοσιωθή εις το έργον της εσωτερικής περισυλλογής.»
Ι. Οι περί των Μειονοτήτων στην Ελλάδα και στην Τουρκία ρυθμίσεις των διατάξεων της Συνθήκης της Λωζάνης
Η περαιτέρω ανάλυση θα επικεντρωθεί, πρωτίστως, στο ζήτημα Μειονοτήτων εντός των ορίων της Ελλάδας και της Τουρκίας, σύμφωνα με τις διατάξεις της Συνθήκης της Λωζάνης. Και στο σημείο αυτό διευκρινίζεται, ευθύς εξ αρχής, ότι το σημαντικότερο επίτευγμα του Ελευθερίου Βενιζέλου ήταν εκείνες οι ρυθμίσεις της Συνθήκης της Λωζάνης, οι οποίες καθορίζουν ότι η μεν Μειονότητα στην Ελλάδα είναι Θρησκευτική, ήτοι Μουσουλμανική, ενώ η Μειονότητα στην Τουρκία είναι Εθνική, ήτοι Ελληνική. Και με δεδομένο ότι, όπως η Ελλάδα -και όχι μόνο- έχει καταστήσει urbi et orbi σαφές, από την ίδια την νομική φύση της η Συνθήκη της Λωζάνης δεν καταργείται ούτε αναθεωρείται, περαιτέρω συνάγεται, με σαφήνεια, πως οι διατάξεις της ισχύουν και θα ισχύουν, στο ακέραιο, μεταξύ των συμβαλλόμενων μερών, άρα και έναντι της Τουρκίας. Αυτή δε η διαρκής και αδιάλειπτη ισχύς της Συνθήκης της Λωζάνης επιτρέπει, ανά πάσα στιγμή, να κριθούν αλλά και να συγκριθούν, αντιστοίχως, η στάση της Ελλάδας καθώς και η στάση της Τουρκίας ως προς την εφαρμογή της, από την έναρξη της ισχύος της έως σήμερα.
Α. Η Σύμβαση της 30ής Ιανουαρίου 1923 περί ανταλλαγής των Ελληνικών και Τουρκικών πληθυσμών και οι έννομες συνέπειές της ως προς το ζήτημα των Μειονοτήτων
Της Συνθήκης της Λωζάνης προηγήθηκε, πάντοτε στο πλαίσιο της κατά τ’ ανωτέρω Συνδιάσκεψης της Λωζάνης, η Σύμβαση περί ανταλλαγής των Ελληνικών και Τουρκικών πληθυσμών -μετά του σχετικού Πρωτοκόλλου- η οποία υπογράφηκε, μεταξύ της Ελληνικής Κυβέρνησης και της Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης της Τουρκίας, την 30ή Ιανουαρίου 1923.
-
Κρίσιμες, ως προς το ζήτημα των Μειονοτήτων στην Ελλάδα και στην Τουρκία, είναι οι διατάξεις της ως άνω Σύμβασης που εμπεριέχονται στα άρθρα:
α) 2, σύμφωνα με τις οποίες: «Δεν θα περιληφθώσιν εις την εν τω πρώτω άρθρω προβλεπομένην ανταλλαγήν: α) οι Έλληνες κάτοικοι της Κωνσταντινουπόλεως, β) οι Μουσουλμάνοι κάτοικοι της Δυτικής Θράκης. Θέλουσι θεωρηθή ως Έλληνες κάτοικοι της Κωνσταντινουπόλεως, πάντες οι Έλληνες οι εγκατεστημένοι ήδη προ της 30ής Οκτωβρίου 1918, εν τη περιφέρεια της Νομαρχίας Κωνσταντινουπόλεως, ως αύτη καθορίζεται δια του νόμου του 1912. Θέλουσι θεωρηθή ως μουσουλμάνοι κάτοικοι της Δυτικής Θράκης, πάντες οι Μουσουλμάνοι οι εγκατεστημένοι εν τη περιοχή ανατολικώς της μεθορίου γραμμής της καθορισθείσης τω 1913 δια της Συνθήκης του Βουκουρεστίου.
β) 3, σύμφωνα με τις οποίες: «Οι Έλληνες και οι Μουσουλμάνοι, οι εγκαταλείψαντες ήδη από της 18ης Οκτωβρίου 1912 τα εδάφη, ων οι Έλληνες και Τούρκοι κάτοικοι θέλουσιν αμοιβαίως ανταλλαγή, θα θεωρηθώσι περιλαμβανόμενοι εν τη ανταλλαγή τη προβλεπομένη εν τω 1 άρθρω.
γ) 5, σύμφωνα με τις οποίες: «Υπό την επιφύλαξιν των διατάξεων των άρθρων 9 και 10 της παρούσης Συμβάσεως, τα δικαιώματα ιδιοκτησίας και αι απαιτήσεις των εν Τουρκία Ελλήνων ή των εν Ελλάδι Μουσουλμάνων, ουδόλως θέλουσι θιγή συνεπεία της γενησομένης δυνάμει της παρούσης Συμβάσεως ανταλλαγής.
2. Οι προμνημονευόμενες διατάξεις της Σύμβασης περί ανταλλαγής των Ελληνικών και Τουρκικών πληθυσμών αποτελούν, έκτοτε, αναπόσπαστο τμήμα της Συνθήκης της Λωζάνης, όπως προκύπτει από τις διατάξεις:
α) Του άρθρου 19 της Σύμβασης αυτής, σύμφωνα με τις οποίες: «Η παρούσα Σύμβασις θα έχη το αυτό κύρος και την αυτήν ισχύν έναντι των ώδε Υψηλών Συμβαλλομένων Μερών, ωσεί περιελαμβάνετο αύτη εν τη Συνθήκη Ειρήνης, ήτις θέλει συναφθή μετά της Τουρκίας. Η ισχύς ταύτης άρξεται αμέσως μετά την επικύρωσιν της ειρημένης Συνθήκης παρά των δυο υψηλών Συμβαλλομένων Μερών».
β) Του άρθρου 142 της Συνθήκης της Λωζάνης, σύμφωνα με τις οποίες: «Η συνομολογηθείσα την 30ην Ιανουαρίου 1923 μεταξύ της Ελλάδος και της Τουρκίας ειδική Σύμβασις περί ανταλλαγής των ελληνικών και τουρκικών πληθυσμών θα έχη μεταξύ των δύο τούτων Υψηλών Συμβαλλομένων Μερών την αυτήν ισχύν και κύρος, ως εάν περιελαμβάνετο εν τη παρούση Συνθήκη».
Β. Η γραμματική και τελεολογική ερμηνεία των διατάξεων της Σύμβασης της 30ής Ιανουαρίου 1923 περί ανταλλαγής Ελληνικών και Τουρκικών πληθυσμών και της Συνθήκης της Λωζάνης, ως προς το ζήτημα των Μειονοτήτων
Από την γραμματική και τελεολογική ερμηνεία των διατάξεων του άρθρου 142 της Συνθήκης της Λωζάνης, οι οποίες καθιστούν αναπόσπαστο μέρος της και τις ρυθμίσεις των διατάξεων των προμνημονευόμενων άρθρων 2,3 και 5 της Σύμβασης περί ανταλλαγής Ελληνικών και Τουρκικών πληθυσμών της 30ής Ιανουαρίου 1923, συνάγεται, και μάλιστα ανενδοιάστως, ότι:
-
Οι διατάξεις αυτές προέβλεψαν, μεταξύ άλλων, και την ανταλλαγή των Μειονοτήτων.
α) Με την έννοια της αμοιβαίας μετεγκατάστασης Τούρκων υπηκόων, Ελληνικού Ορθόδοξου Θρησκεύματος, στην Ελλάδα και Ελλήνων υπηκόων, Μουσουλμανικού Θρησκεύματος, στην Τουρκία.
β) Όμως, η Συνθήκη της Λωζάνης εξαίρεσε, ρητώς, από την ρύθμιση αυτή τόσο τους Μουσουλμάνους μόνιμους κατοίκους της Δυτικής Θράκης, όσο και, τους Έλληνες μόνιμους κατοίκους της Περιφέρειας της Κωνσταντινούπολης, των Πριγκηπονήσων και των Περιχώρων, εγκατεστημένων στην Τουρκία προ της 30ής Οκτωβρίου 1918.
2. Εκ τούτων συνάγεται, επίσης ανενδοιάστως, και ότι:
α) Οι Μουσουλμάνοι της Δυτικής Θράκης συνιστούν αμιγώς «Θρησκευτική Μειονότητα» και είναι, κατά πάντα, Έλληνες ως προς την ιθαγένειά τους. Επέκεινα:
α1) Αφενός μπορούν να διεκδικήσουν, με κάθε νόμιμο μέσο, την ακώλυτη άσκηση και όλων, ανεξαιρέτως, των δικαιωμάτων που, κατά το Σύνταγμά μας, το Ευρωπαϊκό Δίκαιο και το Διεθνές Δίκαιο, αναγνωρίζονται στα μέλη Θρησκευτικών Μειονοτήτων. Κυρίως δε τα δικαιώματα, τα οποία σχετίζονται με την Θρησκευτική Ελευθερία και την συνακόλουθη απόρριψη κάθε μορφής αντίθετων προς αυτή διακρίσεων που θα μπορούσαν να οδηγήσουν, αμέσως ή εμμέσως, ιδίως σε παραβίαση της αρχής της Ισότητας (άρθρο 4 του Συντάγματος) και των γενικών ρητρών του σεβασμού της αξίας του Ανθρώπου (άρθρο 2 παρ. 1 του Συντάγματος) και της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητάς του (άρθρο 5 παρ. 1 του Συντάγματος).
α2) Αφετέρου, όμως, δεν μπορούν να διεκδικήσουν την υπεράσπιση δικαιωμάτων ή έννομων συμφερόντων η οποία, αμέσως ή εμμέσως, θα έθετε εν αμφιβόλω την Ελληνική ιθαγένειά τους. Πολλώ δε μάλλον δικαιωμάτων ή έννομων συμφερόντων που θα ήταν σε θέση, και πάλι αμέσως ή εμμέσως, ν’ αλλοιώσουν την φύση της ως αμιγώς Θρησκευτικής Μειονότητας, προσδίδοντάς της χαρακτηριστικά Εθνικής Μειονότητας, π.χ. Τουρκικής Μειονότητας.
β) Οι Έλληνες της Κωνσταντινούπολης, των Πριγκηπονήσων και των Περιχώρων, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν στην Τουρκία προ της 30ής Οκτωβρίου 1918, είναι μέλη αμιγώς Εθνικής Μειονότητας. Επέκεινα, το Κράτος της Τουρκίας:
β1) Δεν νομιμοποιείται, κατ’ ουδένα τρόπο, να τους απαγορεύει, αμέσως ή εμμέσως, την καθ’ οιονδήποτε τρόπο επίκληση της Ελληνικής τους καταγωγής και την υπεράσπιση των κάθε είδους δικαιωμάτων ή και έννομων συμφερόντων, τα οποία συνδέονται, καθ’ οιονδήποτε τρόπο, με την ως άνω επίκληση.
β2) Επίσης δεν νομιμοποιείται, και πάλι κατ’ ουδένα τρόπο, να προβαίνει, με απώτερο σκοπό την «στόχευση» της Ελληνικής τους καταγωγής, σε διακρίσεις ή, a fortiori, σε διώξεις εις βάρος τους κατά την άσκηση των κάθε είδους δικαιωμάτων, τα οποία τους αναγνωρίζει το Σύνταγμα της Τουρκίας και, κυρίως, το Διεθνές και το Ευρωπαϊκό Δίκαιο, καθ’ ό μέτρο τούτο επηρεάζει εν προκειμένω και την Έννομη Τάξη της Τουρκίας, λόγω των Ευρωπαϊκών της δεσμεύσεων κατά την, όποια έως σήμερα, ενταξιακή της πορεία και προοπτική.
ΙΙ. Η διαχρονική πορεία εφαρμογής της Συνθήκης της Λωζάνης, αναφορικά με τις περί Μειονοτήτων διατάξεις της, από την Ελλάδα
Η ανάλυση του όλου κανονιστικού πλαισίου των περί Μειονοτήτων διατάξεων της Συνθήκης της Λωζάνης, η οποία προηγήθηκε, επιτρέπει, με μεγάλη θεσμική αλλά και πολιτική ευχέρεια και ακρίβεια, την ως σήμερα αποτίμηση του κατά πόσον η Ελλάδα και η Τουρκία σεβάσθηκαν η μεν πρώτη τις υποχρεώσεις της έναντι της Θρησκευτικής Μειονότητας των Μουσουλμάνων της Δυτικής Θράκης, η δε δεύτερη τις υποχρεώσεις της έναντι της Εθνικής Μειονότητας των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης, των Πριγκηπονήσων και των Περιχώρων, οι οποίοι εγκαταστάθηκαν στην Τουρκία προ της 30ής Οκτωβρίου 1918. Ειδικότερα σε ό,τι αφορά την Μουσουλμανική Μειονότητα της Δυτικής Θράκης -η οποία, ας σημειωθεί, περιλαμβάνει και Πομάκους, καθώς και Ρομά- η Ελλάδα έχει συμπεριφερθεί κατά τρόπο πλήρως σύμφωνο με την Συνθήκη της Λωζάνης αλλά και με το Ευρωπαϊκό Δίκαιο και το εν γένει Διεθνές Δίκαιο, ως προς τα κάθε είδους Δικαιώματα των Μειονοτήτων, θρησκευτικά ή μη. Τα όσα δε ισχυρίζεται περί του αντιθέτου η Τουρκία, όσον αφορά τα ζητήματα αφενός των Μουφτήδων και, αφετέρου, του δικαιώματος αυτοπροσδιορισμού, είναι παντελώς έωλα, όπως προκύπτει, μεταξύ άλλων, και από τα εξής:
Α. Το καθεστώς του Μουφτή
Το νομικό καθεστώς του Μουφτή διέπεται πλέον από τις διατάξεις των άρθρων 137 επ. του ν. 4964/2022 (ΦΕΚ, Α΄, 30.7.2022), με τις οποίες επήλθε ουσιώδης εκσυγχρονισμός της οργάνωσης και λειτουργίας των Μουφτειών Θράκης. Όπως συνέβαινε και κατά την προϊσχύσασα νομοθεσία, έτσι και κατά τις διατάξεις του άρθρου 143 παρ. 3 του ως άνω νόμου ο Μουφτής είναι δημόσιος υπάλληλος. Και μάλιστα δημόσιος υπάλληλος που κατέχει θέση προϊσταμένου γενικής διεύθυνσης.
1. Ειδικότερα, κατά τις προαναφερόμενες διατάξεις του ν. 4964/2022, ο Μουφτής διορίζεται με προεδρικό διάταγμα, εκδιδόμενο ύστερα από πρόταση του Υπουργού Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων (άρθρο 156).
α) Του διορισμού αυτού προηγείται δημόσια προκήρυξη (άρθρο 151), σύνταξη καταλόγου υποψηφίων (άρθρο 152) και διατύπωση απλής αιτιολογημένης γνώμης –χωρίς συγκριτική αξιολόγηση– για τα προσόντα, κωλύματα, ασυμβίβαστα και την επάρκεια των υποψηφίων, από Συμβουλευτική Επιτροπή εκ 33 μελών, Ελλήνων πολιτών της Μουσουλμανικής Μειονότητας Θράκης (άρθρα 153-155). Ο Υπουργός Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων επιλέγει, κατά διακριτική ευχέρεια, εφόσον όμως αυτός έχει τα κατά νόμο προσόντα, τον Μουφτή μεταξύ των υποψηφίων, ως προς τους οποίους γνωμοδότησε η αρμόδια Συμβουλευτική Επιτροπή.
β) Ο Μουφτής δεν είναι μόνο θρησκευτικός λειτουργός. Είναι και δημόσιος λειτουργός, ο οποίος κατά τις διατάξεις του άρθρου 146 παρ. 8 έχει συγκεκριμένη δικαιοδοσία επί διαφορών που εισάγονται ενώπιόν του, εφόσον το ζητήσουν τα διάδικα μέρη αποδεχόμενα και την εφαρμογή του ιερού μουσουλμανικού νόμου για την επίλυσή τους. Πρόκειται, κυρίως, για διαφορές οικογενειακού και κληρονομικού δικαίου, ειδικότερα δε για διαφορές επί γάμων, διαζυγίων, διατροφών, εποπτειών, κηδεμονιών, χειραφεσίας ανηλίκων, ισλαμικών διαθηκών και εξ αδιαθέτου διαδοχής. Οι δικαιοδοτικής φύσης αποφάσεις του Μουφτή πρέπει, για να παράγουν δεδικασμένο και εκτελεστότητα, να κηρυχθούν προηγουμένως εκτελεστές από το Μονομελές Πρωτοδικείο της περιφέρειας όπου εδρεύει ο Μουφτής.
2. Από το γράμμα και το πνεύμα των προμνημονευόμενων διατάξεων προκύπτει ότι μεταξύ των άλλων αρμοδιοτήτων του – κατά βάση θρησκευτικής φύσης- ο Μουφτής εξακολουθεί ν’ ασκεί, εντός της Ελληνικής Έννομης Τάξης, και δημόσιου δικαίου καθήκοντα. Και για την ακρίβεια καθήκοντα δικαιοδοτικής υφής – καθήκοντα «ιεροδίκη»- ανάλογα μ’ εκείνα των τακτικών δικαστηρίων. Άρα, ως προς αυτά τα καθήκοντα ο Μουφτής είναι όργανο του Ελληνικού Κράτους, το οποίο ασκεί δημόσια εξουσία.
α) Κατά τούτο ορθώς ο Μουφτής διορίζεται, επί θητεία (πενταετή), υπό τους όρους και τις προϋποθέσεις των διατάξεων των άρθρων 143 επ. του ν. 4964/2022, κατά τ’ ανωτέρω. Αυτό δε είναι απολύτως σύμφωνο με το Σύνταγμά μας, με το Ευρωπαϊκό Δίκαιο αλλά και με το Διεθνές Δίκαιο, το οποίο έχει καταστεί μέρος της Έννομης Τάξης μας. Πραγματικά, στην θεωρία αλλά και στην πράξη του Δημόσιου Δικαίου γίνεται καθολικώς δεκτό ότι τα όργανα του Κράτους, τα οποία ασκούν οιασδήποτε μορφής δημόσια εξουσία, διορίζονται από τις κατά νόμο οριζόμενες αρχές. Μόνο δε μέσω της πράξης διορισμού τούς εκχωρείται νομίμως το μέρος δημόσιας εξουσίας, το οποίο μπορούν ν’ ασκήσουν. Συνακόλουθα, η πράξη διορισμού, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, αφενός οριοθετεί επακριβώς την έκταση της παραχωρούμενης στα όργανα αυτά δημόσιας εξουσίας και, αφετέρου, τα νομιμοποιεί ως προς την κατά το Σύνταγμα άσκησή της. Εκλογή οργάνων της Εκτελεστικής Εξουσίας και της Δικαστικής Εξουσίας είναι κατά το Σύνταγμά μας νοητή και επιτρεπτή, εκτός των νομικών προσώπων δημόσιου δικαίου που η αυτοδιοίκησή τους κατοχυρώνεται συνταγματικώς (π.χ. ΟΤΑ, ΑΕΙ), μόνο στο πλαίσιο οργάνωσης και λειτουργίας σωματειακής μορφής νομικών προσώπων δημόσιου δικαίου – κλασικό παράδειγμα οι Δικηγορικοί Σύλλογοι και άλλοι, ανάλογης υφής, επαγγελματικοί σύλλογοι – και νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου, αλλά μόνον εφόσον αποτελούν, σύμφωνα με το Σύνταγμα, μέρος του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα.
β) Συνεπώς, κατά το Σύνταγμα εκλογή του Μουφτή από ένα είδος «λαϊκής βάσης» δεν είναι επιτρεπτή. Οι δε περί του αντιθέτου ισχυρισμοί της Τουρκίας είναι παντελώς αυθαίρετοι -ας μην παραβλέπεται το γεγονός ότι ούτε στην ίδια την Τουρκία υπάρχει οργανωμένο καθεστώς εκλογής Μουφτή- πράγμα το οποίο σημαίνει, αυτοθρόως, ότι οι «εκλεγμένοι μουφτήδες» στην Ελληνική Θράκη δρουν παρανόμως, ήτοι εκτός των ρυθμίσεων του Ελληνικού Συντάγματος και της εκτελεστικής του νομοθεσίας, και επομένως δεν αναγνωρίζονται από το Ελληνικό Κράτος. Επιπλέον, οι ισχυρισμοί της Τουρκίας ότι η Ελλάδα πρέπει να προβεί, ως προς τον Μουφτή, σε πλήρη διαχωρισμό μεταξύ «θρησκευτικού λειτουργού» και «ιεροδίκη», όχι μόνο συνιστούν ωμή και παράνομη επέμβαση στο εσωτερικό της Ελληνικής Έννομης Τάξης και, κατά συνέπεια, στις αρμοδιότητες του Ελληνικού Κράτους. Αλλά, επιπροσθέτως, τυχόν αποδοχή τους θα οδηγούσε σε πλήρη σύγχυση ως προς τις αρμοδιότητες του Μουφτή, η οποία θ’ απέβαινε εις βάρος αυτού τούτου του κοινού αισθήματος της Μουσουλμανικής Μειονότητας στην Ελληνική Θράκη, με ό,τι αυτό θα μπορούσε να συνεπάγεται για την ειρηνική διαβίωση στο εσωτερικό της Μειονότητας. Αυτή δε η τελευταία διαπίστωση καθιστά ακόμη πιο ύποπτη την εμμονή της Τουρκίας σε τέτοιες, παντελώς αβάσιμες, αιτιάσεις, όταν μάλιστα υπό το σημερινό καθεστώς του Μουφτή η κοινωνική ζωή της Μουσουλμανικής Μειονότητας στην Ελληνική Θράκη είναι απολύτως ομαλή και αρμονική, παρά τα κατά καιρούς θρασύτατα και εντελώς παράνομα «απονενοημένα διαβήματα» των τουρκικών αρχών και των «φερέφωνών» τους κυρίως εντός του τουρκικού Προξενείου Κομοτηνής.
Β. Το δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι
Η Ελλάδα ενεργεί, πάντοτε, σύμφωνα με το ισχύον Σύνταγμα, το Ευρωπαϊκό Δίκαιο και το Διεθνές Δίκαιο και ως προς το ζήτημα της άσκησης του δικαιώματος του συνεταιρίζεσθαι όσων μελών της Μουσουλμανικής Μειονότητας διεκδικούν, με προφανείς στοχεύσεις και δρώντας καταφανώς παρανόμως, την ίδρυση σωματείων στην βάση της λεγόμενης «συλλογικής τουρκικής εθνοτικής ταυτότητας».
1. Συγκεκριμένα δε, τα αρμόδια όργανα της Ελληνικής Πολιτείας αποφασίζουν με βασικό γνώμονα την Συνθήκη της Λωζάνης, πρωτίστως με βάση την προαναφερθείσα πρόβλεψή της ότι ειδικώς η Μουσουλμανική Μειονότητα της Ελληνικής Θράκης είναι αμιγώς Θρησκευτική Μειονότητα. Επιπλέον, τα όργανα της Ελληνικής Πολιτείας λαμβάνουν υπόψη, ως άλλωστε οφείλουν, εν προκειμένω και όλες τις συνταγματικώς, αλλά και από πλευράς Ευρωπαϊκού και Διεθνούς Δικαίου, καθιερωμένες ρυθμίσεις, ως προς τους όρους και τις προϋποθέσεις της εν γένει άσκησης του δικαιώματος του συνεταιρίζεσθαι. Γεγονός το οποίο, δυστυχώς, δεν θέλουν ν’ αποδεχθούν και να κατανοήσουν ορισμένα μέλη της Μουσουλμανικής Μειονότητας που δεν μπορούν να κρύψουν τα πραγματικά τους κίνητρα. Δοθέντος ότι συμπεριφέρονται ως εάν δεν γνωρίζουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των Ελλήνων Πολιτών εν γένει, όταν προσφεύγουν π.χ. ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου με αντικείμενο την άσκηση ουσιαστικών δικαιωμάτων, όπως είναι και το δικαίωμα του συνεταιρίζεσθαι.
α) Την ακρίβεια της κατά τ’ ανωτέρω διαπίστωσης καταδεικνύουν, μεταξύ άλλων, και οι διατάξεις του ν. 4491/2017, καθ’ ό μέτρο τροποποίησαν και τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 758 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας. Ειδικότερα, κατά τις διατάξεις του άρθρου 29 του ν. 4491/2017: «Στο τέλος της παραγράφου 1 του άρθρου 758 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας προστίθενται εδάφια ως εξής: “Η αίτηση ανάκλησης ή μεταρρύθμισης του πρώτου εδαφίου επιτρέπεται, επίσης, μετά την έκδοση οριστικής απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, με την οποία κρίνεται ότι η δικαστική απόφαση που δέχθηκε ή απέρριψε την αρχική αίτηση εκδόθηκε κατά παράβαση δικαιώματος που αφορά στον δίκαιο χαρακτήρα της διαδικασίας που τηρήθηκε ή διάταξης ουσιαστικού δικαίου της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, με την επιφύλαξη των όρων και περιορισμών που προβλέπονται στις επιμέρους διατάξεις της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου περί προστασίας της εθνικής ασφάλειας, της δημόσιας τάξης, της πρόληψης του εγκλήματος, της προστασίας της υγείας ή ηθικής και της προστασίας των δικαιωμάτων και ελευθεριών των τρίτων. Στην περίπτωση αυτή η αίτηση ασκείται μέσα σε προθεσμία ενενήντα (90) ημερών, η οποία αρχίζει από την ημερομηνία που καθίσταται οριστική η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.”»
β) Και κατά την μεταβατική διάταξη του άρθρου 30 του ως άνω ν. 4491/2017: «Η διάταξη του προηγούμενου άρθρου καταλαμβάνει και τις υποθέσεις, για τις οποίες έχει εκδοθεί οριστική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου πριν από τη δημοσίευση του παρόντος, εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά και σύμφωνα με τους περιορισμούς της διάταξης της παραγράφου 2 του άρθρου 11 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και τις λοιπές διατάξεις της Σύμβασης αυτής, καθώς και τις διεθνείς συνθήκες. Στην περίπτωση αυτή η προθεσμία άσκησης της αίτησης ανάκλησης ή μεταρρύθμισης είναι ένα (1) έτος από τη δημοσίευση του παρόντος.»
2. Οι διατάξεις αυτές των άρθρων 29 και 30 του ν. 4491/2017 ικανοποιούν πλήρως και τις απαιτήσεις εκτέλεσης, στο ακέραιο, των αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, οι οποίες εκδόθηκαν μετά τις προσφυγές π.χ. του «Συλλόγου Μειονότητας Ν. Έβρου», του «Πολιτιστικού Συλλόγου Τούρκων Γυναικών Νομού Ροδόπης» και της «Τουρκικής Ένωσης Ξάνθης», που αφορούσαν απορρίψεις των αρμόδιων Ελληνικών αρχών αναφορικά με την σύσταση αντίστοιχων σωματειακών ενώσεων. Πρόκειται για τις αποφάσεις, κατά σειρά, ΕΔΔΑ, Bekir–Ousta κατά Ελλάδας, 11.10.2007, ΕΔΔΑ, Emin κ.ά. κατά Ελλάδας, 27.3.2008 και ΕΔΔΑ, Tourkiki Enosi Xanthis κ.ά. κατά Ελλάδας, 27.3.2008. Υπό τα δεδομένα των διατάξεων των άρθρων 29 και 30 του ν. 4491/2017, οι προμνημονευόμενες ενώσεις αποκτούν, μετά την έκδοση των προαναφερόμενων αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, το δικαίωμα κατάθεσης αίτησης ανάκλησης ή μεταρρύθμισης των προηγούμενων εις βάρος τους δικαστικών αποφάσεων, υπό τους όρους και τις προϋποθέσεις των διατάξεων της νέας παρ. 1 του άρθρου 758 του ν. 4491/2017. Είναι φανερό, πάντα υπό το φως των προαναφερόμενων διατάξεων των άρθρων 29 και 30 του ν. 4491/2017, ότι το εν προκειμένω αρμόδιο δικαστήριο θα κρίνει τις αιτήσεις αυτές με βάση τις ακόλουθες νομοθετικές προβλέψεις:
α) Κατά πρώτο λόγο το δικαστήριο θα λάβει υπόψη του ότι οι κάθε είδους αρμόδιες Ελληνικές αρχές, κατά την εξέταση των αιτήσεων και για την σύσταση τέτοιων ενώσεων, νομιμοποιούνται αλλά και υποχρεούνται να ελέγξουν, φυσικά με ειδικώς αιτιολογημένη κρίση, αν και κατά πόσον οι αιτήσεις αυτές είναι σύμφωνες και με τις διατάξεις του εδ. α΄ της παρ. 2 του άρθρου 11 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, κατά τις οποίες: «Η άσκησις των δικαιωμάτων τούτων δεν επιτρέπεται να υπαχθή εις ετέρους περιορισμούς πέραν των υπό του νόμου προβλεπομένων και αποτελούντων αναγκαία μέτρα εν δημοκρατική κοινωνία, δια την εθνικήν ασφάλειαν, την δημοσίαν ασφάλειαν, την προάσπισιν της τάξεως και πρόληψιν του εγκλήματος, την προστασίαν της υγείας και της ηθικής, ή την προστασίαν των δικαιωμάτων και ελευθεριών των τρίτων».
β) Και κατά δεύτερο λόγο το δικαστήριο υποχρεούται, κατά τις διατάξεις του άρθρου 30 του ν. 4491/2017, να κρίνει τις σχετικές αιτήσεις και υπό το φως των δεσμεύσεων, οι οποίες προκύπτουν από άλλες «Διεθνείς Συνθήκες», όπως είναι για την Ελληνική Θράκη κατ’ εξοχήν η Συνθήκη της Λωζάνης.
β1) Οπωσδήποτε δε βαρύνουσα σημασία κατά την διαμόρφωση της ως άνω δικαστικής κρίσης έχουν οι προβλέψεις της Συνθήκης της Λωζάνης, κατά τις οποίες -όπως ήδη διευκρινίσθηκε- η Μουσουλμανική Μειονότητα της Ελληνικής Θράκης είναι αμιγώς «Θρησκευτική» και κατ’ ουδένα τρόπο «Εθνική». Τούτο σημαίνει, μεταξύ άλλων, και ότι το κατά περίπτωση αρμόδιο δικαστήριο δεν έχει δικαιοδοσία να εγκρίνει την σύσταση σωματείων, τα οποία αποβλέπουν, αμέσως ή και εμμέσως, στην αναγνώριση δήθεν «τουρκικής μειονότητας» οιασδήποτε μορφής, στην Ελληνική Θράκη. Αφού κάτι τέτοιο έρχεται σ’ ευθεία αντίθεση με τις διατάξεις της Συνθήκης της Λωζάνης που, όπως προεκτέθηκε, εμμέσως πλην σαφώς απαγορεύουν την θεσμική «μετάπτωση» της αμιγώς Θρησκευτικής Μουσουλμανικής Μειονότητας σε Εθνική, π.χ. Τουρκική.
β2) Επιπροσθέτως, η κατά τ’ ανωτέρω δικαστική οπτική, αναφορικά με τον πλήρη σεβασμό της Συνθήκης της Λωζάνης ως προς τις Μειονότητες, συμβαδίζει με το γράμμα και το πνεύμα των ως άνω διατάξεων του άρθρου 11 παρ. 2 εδ. α΄ της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Και τούτο, αφενός διότι η αναφορά στα «αναγκαία μέτρα εν δημοκρατική κοινωνία» περιλαμβάνει, αναμφιβόλως, τον αδιάστικτο σεβασμό του Διεθνούς Δικαίου εν συνόλω -επομένως και της Σύμβασης της Λωζάνης- δοθέντος ότι, e contrario, δημοκρατική κοινωνία δεν υφίσταται όπου δεν διασφαλίζεται ο πλήρης σεβασμός του Διεθνούς Δικαίου. Και, αφετέρου, διότι και μόνον η αναγνώριση «Τουρκικής» -ήτοι «Εθνικής»- Μειονότητας, κατά προφανή παραβίαση της Συνθήκης της Λωζάνης, είναι ικανή να οδηγήσει σε περιστολή της προστασίας «των δικαιωμάτων και ελευθεριών τρίτων», οι οποίοι, με βάση την Συνθήκη της Λωζάνης, επιδιώκουν να υπερασπισθούν την ιδιότητά τους ως μελών της αμιγώς Θρησκευτικής Μουσουλμανικής Μειονότητας.
Συμπερασματικά
Στην διαδρομή των 100 και πλέον χρόνων από την ενσωμάτωσή της στον Εθνικό μας Κορμό, η Ελληνική -και Ευρωπαϊκή πλέον- Θράκη εξελίσσεται ως το πεδίο εκείνο, όπου η Τουρκία κάνει, δυστυχώς αδιαλείπτως, πραγματική «επίδειξη» της περιφρόνησής της προς το Διεθνές και το Ευρωπαϊκό Δίκαιο, αμφισβητώντας προκλητικώς την αλήθεια και εγείροντας, συνεχώς, νέα ζητήματα θεσμικώς και πολιτικώς αδιανόητων διεκδικήσεων.
Α. Ιδίως δε κατά την τρέχουσα περίοδο, η Ελληνική Θράκη υφίσταται, και αυτή, ορισμένες από τις συνέπειες των σχεδόν γραφικών -πλην όχι λιγότερο επικίνδυνων- «σουλτανικών» φαντασιώσεων του τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Ταυτοχρόνως όμως -και εν πολλοίς χάρη στο απαράμιλλο φρόνημα, με το οποίο όλα αυτά τα δύσκολα χρόνια αντιμετώπισαν αποτελεσματικώς την τουρκική προκλητικότητα οι κάτοικοι της Ελληνικής Θράκης, και μάλιστα ανεξαρτήτως Θρησκεύματος- η περιοχή αυτή αναδεικνύεται και σε πεδίο Εθνικής έμπνευσης, σε ό,τι αφορά την υπεράσπιση των Εθνικών μας Θεμάτων και, επέκεινα, των Εθνικών μας Δικαίων έναντι των ιταμών προκλήσεων της Τουρκίας. Βασική Εθνική Θέση μας είναι και το ότι η Συνθήκη της Λωζάνης του 1923 -και όλες οι μεταγενέστερες, κάθε μορφής, εκτελεστικές της ρυθμίσεις- δεν επιδέχονται, καθ’ οιονδήποτε τρόπο, αναθεώρηση ή τροποποίηση. Άρα, το σύνολο των ρυθμίσεων της Συνθήκης της Λωζάνης αποτελούν -και θ’ αποτελούν και στο μέλλον- το συμπαγές θεσμικό και πολιτικό θεμέλιο των σχέσεων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, τόσον ως προς τα μεταξύ τους σύνορα όσο και ως προς όλα τα επιμέρους ζητήματα, τα οποία εμπίπτουν στο κανονιστικό τους πλαίσιο. Εφόσον δε καταστεί αναγκαίο, η Τουρκία θα πάρει την δέουσα απάντηση όχι μόνο στα Διεθνή και Ευρωπαϊκά Fora, αλλά και «επί του πεδίου». Οι Ένοπλες Δυνάμεις μας το αποδεικνύουν καθημερινά.
Β. Όμως, η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Διεθνής Κοινότητα δεν επιτρέπεται να παραμένουν απαθείς μπροστά σε αυτή την επίδειξη προκλητικότητας από την πλευρά της Τουρκίας και στην Ελληνική Θράκη. Άλλωστε, η προκλητικότητα αυτή δεν αφορά μόνο την Ελλάδα, δοθέντος ότι προσβάλλει ευθέως τόσο το Ευρωπαϊκό όσο και το Διεθνές Δίκαιο. Κατ’ εξοχήν δε η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει χρέος ν’ αντιληφθεί, ότι η κατά τ’ ανωτέρω ωμή παραβίαση της Συνθήκης της Λωζάνης -και του Διεθνούς Δικαίου εν γένει- αφορά Έλληνες αλλά και, ταυτοχρόνως, Ευρωπαίους Πολίτες. Αν σε αυτά προστεθεί και το ότι η Τουρκία κατέχει, επί 50 σχεδόν χρόνια, το ένα τρίτο του εδάφους της Μαρτυρικής Κύπρου -ήτοι του εδάφους πλήρους Κράτους-Μέλους της Διεθνούς Κοινότητας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης- επίσης κατά προκλητική παράβαση κάθε έννοιας του Διεθνούς Δικαίου, γίνεται αυτονοήτως αντιληπτό γιατί ιδίως η Ευρωπαϊκή Ένωση, αφήνοντας την παθητική ως τώρα στάση της, πρέπει να προχωρήσει αμέσως στην επιβολή αυστηρών κυρώσεων εναντίον της Τουρκίας. Μάλιστα δε επειδή, εν ονόματι της πεμπτουσίας της Διεθνούς Νομιμότητας, δεν νοείται επιλεκτική εφαρμογή του Διεθνούς Δικαίου, όπως -ορθώς και δικαίως- επιβάλλονται αυστηρές κυρώσεις στην Ρωσία για την εξίσου βάρβαρη εισβολή της στην Ουκρανία, το αυτό πρέπει να συμβεί με την Τουρκία για την συνολική, κατά τ’ ανωτέρω, προκλητική συμπεριφορά της εις βάρος όχι μόνο της Ελλάδας και της Κύπρου αλλά, κατ’ αποτέλεσμα, και εις βάρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και της Διεθνούς Κοινότητας.»
-
Γαλλία2 ημέρες πριν
Έτοιμη η «πρώτη» Belharra
-
Εθνική Άμυνα2 ημέρες πριν
Έτοιμος σε 3 χρόνια ο ελληνικός Σιδερένιος Θόλος! Πόσο θα κοστίσει;
-
Ιράν3 ημέρες πριν
Κόκκινος συναγερμός στο κεντρικό Ισραήλ! Εκτοξεύτηκε βαλλιστικός πύραυλος από την Υεμένη – Αναχαιτίστηκε με επιτυχία λέει ο IDF
-
Video3 ημέρες πριν
Ισραήλ: Αν χτυπήσει πυρηνικά, αρχίζει η καταστροφή
-
Ιστορία1 ημέρα πριν
Πιέσεις στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση να ανοικτούν τα πρακτικά της Δίκης των Ελλήνων που εκτελέστηκαν στην Αμάσεια το 1921
-
Video3 ημέρες πριν
Ασταμάτητο το Ισραήλ! Βομβάρδισε Ρωσική βάση στην Συρία
-
Αναλύσεις5 ημέρες πριν
Quo vadis κύριε Γεραπετρίτη;
-
Γενικά θέματα5 ημέρες πριν
Μία νέα αρχή για το «Γεωπολιτικό»