Η κίνηση της ελληνοκυπριακής πλευράς με την προώθηση μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης προκαλεί αναταράξεις στα κατεχόμενα, αφού η τουρκοκυπριακή κοινότητα εμφανίζεται διχασμένη. Η μεν ηγεσία των Τουρκοκυπρίων τοποθετείται αρνητικά έναντι των ελληνοκυπριακών ΜΟΕ, ενώ από την άλλη η τουρκοκυπριακή αριστερά εμφανίζεται υποστηρικτική και ζητά όπως αυτά συζητηθούν με θετική διάθεση. Η Λευκωσία από δικής της πλευράς προσπαθεί να κερδίσει τη στήριξη των Ευρωπαίων, οι οποίοι είχαν ζητήσει την προώθηση ΜΟΕ αντί μέτρων κατά της Τουρκίας.

Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, ο οποίος βρέθηκε στη Βρέστη της Γαλλίας για τη διεθνή σύναξη που διοργάνωσε ο Γάλλος Πρόεδρος, άδραξε την ευκαιρία για να συναντηθεί με τον Σαρλ Μισέλ. Στόχος να ενημερώσει τον Προέδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για τα ΜΟΕ που εισηγείται ο ίδιος. Μέτρα τα οποία αποσκοπούν, αφενός, στην καλλιέργεια θετικού κλίματος που να διευκολύνει την προετοιμασία του εδάφους για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό εντός του πλαισίου συμφωνημένων παραμέτρων του ΟΗΕ και, αφετέρου, τον τερματισμό των τουρκικών παράνομων ενεργειών επί ξηράς και θαλάσσης που είναι επιβλαβείς για την Κύπρο και τον λαό της, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπρους, για την ευρύτερη περιοχή και την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Σύμφωνα με τον κυβερνητικό Εκπρόσωπο, Μάριο Πελεκάνο, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ζήτησε την αρωγή της ΕΕγια προώθηση και υλοποίηση των συγκεκριμένων Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, τα οποία, όπως είπε, τυγχάνουν στήριξης και από τουρκοκυπριακά οργανωμένα σύνολα, ενώ παράλληλα ενθάρρυνε την ανάληψη πρωτοβουλιών από μέρους της Ένωσης για επίλυση του Κυπριακού, οι οποίες ασφαλώς να είναι συμπληρωματικές των Καλών Υπηρεσιών του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ.

Τα βλέπουν ως προπαγάνδα 

Αντιλαμβανόμενη ότι η πρόταση της ελληνοκυπριακής πλευράς θα κερδίσει στήριξη εντός της ευρωπαϊκής και διεθνούς κοινότητας, η τουρκοκυπριακή πλευρά άρχισε να τοποθετείται με μεγαλύτερη ένταση εναντίον των ΜΟΕ. Ο Οσμάν Ερτούγ, σύμβουλος του Τουρκοκύπριου ηγέτη, μίλησε για «άσκηση προπαγάνδας που πόρρω απέχει από τη σοβαρότητα». Μια τοποθέτηση που κινείται στη λογική πρόληψης, μιας και όπως είπε και ο Ερτούγ, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, σύμφωνα με πληροφορίες, ετοιμάζεται με επιστολή στον Ερσίν Τατάρ να προτείνει ΜΟΕ τα οποία θα περιστρέφονται γύρω από τον άξονα παράδοσης της περίκλειστης πόλης του Βαρωσιού, με αντάλλαγμα να περάσει υπό τον έλεγχο των Ηνωμένων Εθνών το «αεροδρόμιο» στην Τύμπου. 

Μια πρόταση η οποία ως γνωστόν επισήμως δεν έχει ακόμα υποβληθεί προς την τουρκοκυπριακή πλευρά ή προς τα Ηνωμένα Έθνη, αν και το περιεχόμενό της είχε σε αρκετές περιπτώσεις προταχθεί από τον Πρόεδρο Αναστασιάδη. Ενώ σχετικές αναφορές για ΜΟΕ περιλαμβάνονται και στην τελευταία επιστολή που είχε αποστείλει προς τον ΓΓ ΟΗΕ. 

Σύμφωνα με τον Ερτούγ (πηγή ΓΤΠ) με αυτή τη «λεγόμενη πρόταση», κατά την έκφρασή του, η ελληνοκυπριακή πλευρά ζητά το «αεροδρόμιο» και το λιμάνι Αμμοχώστου μέσω των Ηνωμένων Εθνών και το Βαρώσι μέσω της ΕΕ. Ισχυρίστηκε ότι δεν υπάρχει καμία απολύτως εγγύηση ότι αύριο δεν θα κλείσουν ξανά το «αεροδρόμιο» στην Τύμπου και το λιμάνι Αμμοχώστου, κάτι το οποίο δεν πρέπει να παραβλέπεται, όπως ανέφερε.

Σημειώνοντας ότι δεν είναι δυνατόν να λάβουν σοβαρά υπόψη «εντελώς τεχνητές προσεγγίσεις που επιχειρούν να δημιουργήσουν εντυπώσεις», ο κ. Ερτούγ είπε ότι όσο και αν επιμένουν ο Πρόεδρος Αναστασιάδης και ο υπουργός Εξωτερικών Κασουλίδης, η εν λόγω πρόταση «είναι μια άσκηση προπαγάνδας που πόρρω απέχει από τη σοβαρότητα». Ανέφερε ότι το θέμα αυτό δεν είναι νέο και ότι αυτά που σήμερα ονομάζονται ΜΟΕ είχαν έρθει για πρώτη φορά στην ημερήσια διάταξη το 1981 στο πλαίσιο μιας προσέγγισης που ήταν γνωστή ως «Μέτρα Καλής Θέλησης» και πρόσθεσε ότι ούτε και ο ίδιος θυμάται πόσες φορές τέθηκαν στο τραπέζι. Ισχυρίστηκε μάλιστα ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά είναι αυτή που πάντοτε απέρριπτε την πρόταση «Τύμπου έναντι Βαρωσιού».

Αντιδράσεις εκ των έσω 

Σε αντίθεση με την ηγεσία του κατοχικού καθεστώτος, η τουρκοκυπριακή αριστερά δεν είναι αντίθετη στην πρόταση της ελληνοκυπριακής πλευράς και κυρίως στην εισήγηση «Βαρώσι έναντι Τύμπου». Ο πρόεδρος της συντεχνίας των λεγόμενων «δημόσιων υπαλλήλων» (KTAMS) Γκιουβέν Μπενγκινχάν υποστήριξε (πηγή ΓΤΠ) πως θα πρέπει να συζητηθεί με σοβαρότητα η πρόταση για άνοιγμα του παράνομου, σήμερα, αεροδρομίου στην κατεχόμενη Τύμπου. Σε γραπτή δήλωση, ο κ. Μπενγκινχάν αναφέρει ότι είναι μια στάση που πόρρω απέχει από την ειλικρίνεια και θα αποδυναμώσει την τουρκική πλευρά η χωρίς αξιολόγηση απόρριψη αυτής της πρότασης, η οποία είναι ένα σημαντικό βήμα για να σπάσουν τα «εμπάργκο» που η τουρκοκυπριακή κοινότητα παραπονιέται ότι τη συνθλίβουν εδώ και χρόνια. Η οικονομική κατάσταση βαίνει καθημερινά προς το χειρότερο, πρόσθεσε. «Η μόνη διέξοδος για τους Τουρκοκύπριους, που χάνουν την ικανότητα να αυτοδιοικούνται πολιτικά με ένα οικοδόμημα που εξαρτάται από το εξωτερικό, είναι να συμπεριληφθούν στο διεθνές δίκαιο με μιαν αμοιβαία αποδεχτή λύση κάτω από τη στέγη της δικοινοτικής διζωνικής ομοσπονδίας. Τα γεγονότα που βιώνονται τις τελευταίες μέρες στη χώρα μας κατέδειξαν αυτή την πραγματικότητα για ακόμα μια φορά», είπε.

Ο κ. Μπενγκινχάν απηύθυνε έκκληση προς τους «αρμόδιους» να συμπεριφερθούν υπεύθυνα για να υλοποιηθούν μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης που θα συμβάλουν θετικά στην εξεύρεση λύσης και ταυτόχρονα είναι σημαντικά από οικονομικής άποψης για τους Τουρκοκύπριους.

Ενισχυτική η στάση του ΡΤΚ

Ο κυριότερος άξονας της τουρκοκυπριακής αριστεράς, το Ρεπουμπλικανικό Τουρκικό Κόμμα, τοποθετείται κατά τρόπο που εκτιμάται ως υποβοηθητικός στη θέση της ελληνοκυπριακής πλευράς. Το ΡΤΚ (πηγή Γενί Ντουζέν/ ΓΤΠ) υποστηρίζει όπως διεξαχθούν διπλωματικές διαβουλεύσεις στα Ηνωμένα Έθνη και την Ευρωπαϊκή Ένωση για Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης. Σε γραπτή δήλωση που εξέδωσε την Πέμπτη, το ΡΤΚ (CTP) σημειώνει ότι αντί να απορρίπτονται τα νέα ΜΟΕ που κατ’ ισχυρισμό περιλαμβάνουν και το περίκλειστο Βαρώσι, το λιμάνι της κατεχόμενης Αμμοχώστου, το «αεροδρόμιο» στην Τύμπου και τον διαμοιρασμό των υδρογονανθράκων, πρέπει να διεξαχθούν διαβουλεύσεις με τα πολιτικά κόμματα και τους εταίρους.

Υποστηρίζοντας ότι αναλογεί μεγάλη ευθύνη κυρίως στα ΗΕ και στην ΕΕ για να οικοδομήσουν αυτά τα μέτρα στο πλαίσιο της ομοσπονδιακής λύσης και σε δικοινοτικό άξονα, το CTP επισημαίνει ότι τα ΜΟΕ που ήρθαν στην ημερήσια διάταξη μετά την άτυπη πενταμερή που πραγματοποιήθηκε τον Απρίλιο του 2021 που περιλαμβάνουν το περίκλειστο Βαρώσι, το λιμάνι της κατεχόμενης Αμμοχώστου, το «αεροδρόμιο» στην Τύμπου και τον διαμοιρασμό των υδρογονανθράκων είναι πολύ σημαντικά τόσο για δημιουργία αμοιβαίας εμπιστοσύνης ανάμεσα στις κοινότητες και επίτευξης της ενοποίησής τους, όσο και για την οικονομική ανάπτυξη της βόρειας κατεχόμενης Κύπρου και την υπερπήδηση της αστάθειας την οποία προκαλεί και στις δύο πλευρές το υφιστάμενο στάτους κβο.

Φιλελεύθερος