Οι αμερικανικές επιθέσεις σε τρεις πυρηνικές εγκαταστάσεις στο Ιράν περιελάμβαναν μια επίθεση στο Φόρντο, την πιο ισχυρά οχυρωμένη πυρηνική εγκατάσταση του Ιράν και μια που είναι κεντρικής σημασίας σε κάθε προσπάθεια καταστροφής της ικανότητας του Ιράν να κατασκευάζει πυρηνικά όπλα.

Τον Μάρτιο του 2023, ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας ανέφερε ότι ανακάλυψε ουράνιο εμπλουτισμένο σε καθαρότητα 83,7% στο Φόρντο – κοντά στο επίπεδο εμπλουτισμού, 90%, που είναι απαραίτητο για πυρηνικά όπλα.

Το Ιράν, το οποίο έχει υπογράψει τη Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων, υποστηρίζει ότι το πυρηνικό του πρόγραμμα προορίζεται για ειρηνικούς σκοπούς.

Το Ιράν κατασκεύασε την εγκατάσταση φυγοκέντρησης στο Φόρντο τη δεκαετία του 2000, γνωρίζοντας ότι έπρεπε να την θάψει βαθιά για να αποτρέψει μια επίθεση. Το 1981, χρησιμοποιώντας μαχητικά αεροσκάφη F-15 και F-16, το Ισραήλ βομβάρδισε μια πυρηνική εγκατάσταση κοντά στη Βαγδάτη, στο πλαίσιο της προσπάθειάς του να εμποδίσει το Ιράκ να αποκτήσει πυρηνικά όπλα. Η εγκατάσταση αυτή ήταν υπέργεια.

«Οι Ιρανοί κατάλαβαν πλήρως ότι οι Ισραηλινοί θα προσπαθούσαν να εισβάλουν στα προγράμματά τους και έχτισαν το Φόρντο μέσα σε ένα βουνό πριν από πολύ καιρό για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα μετά το Ιράκ» που έφερε η επίθεση του 1981, δήλωσε ο Βαλί Νασρ, ειδικός σε θέματα Ιράν και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Τζονς Χόπκινς.

Με την πάροδο των ετών, οι Ισραηλινοί κατέστρωσαν μια ποικιλία σχεδίων για να επιτεθούν στο Φόρντο ελλείψει βομβών καταστροφέων καταφυγίων που παρείχαν οι ΗΠΑ. Σύμφωνα με ένα από αυτά τα σχέδια, το οποίο παρουσίασαν σε ανώτερους αξιωματούχους της κυβέρνησης Ομπάμα, ισραηλινά ελικόπτερα γεμάτα με κομάντος θα πετούσαν στην περιοχή. Οι κομάντος θα εισέβαλαν στη συνέχεια στις εγκαταστάσεις, θα τις εξόπλιζαν με εκρηκτικά και θα τις ανατίναζαν, δήλωσαν πρώην Αμερικανοί αξιωματούχοι.

Το Ισραήλ πραγματοποίησε με επιτυχία μια παρόμοια επιχείρηση στη Συρία πέρυσι, όταν κατέστρεψε μια εγκατάσταση παραγωγής πυραύλων της Χεζμπολάχ.

Αλλά το Φόρντο θα ήταν μια πολύ πιο επικίνδυνη επιχείρηση, δήλωσαν στρατιωτικοί αξιωματούχοι.

«Οι Ισραηλινοί έχουν ξεκινήσει πολλές μυστικές επιχειρήσεις τελευταία, αλλά η φυσική του προβλήματος παραμένει η ίδια», δήλωσε ο στρατηγός Κένεθ Φ. Μακένζι Τζούνιορ, ο οποίος ήταν υπεύθυνος για τα πολεμικά σχέδια του Ιράν όταν διηύθυνε την Κεντρική Διοίκηση του Πενταγώνου μετά τον στρατηγό Βότελ. «Παραμένει ένας πολύ δύσκολος στόχος».

Παραμένει ασαφές πόση ζημιά μπορεί να προκάλεσαν στον Φόρντο οι αμερικανικές επιδρομές νωρίς την Κυριακή. Τρεις ανώτεροι Ιρανοί αξιωματούχοι, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας επειδή δεν είχαν εξουσιοδότηση να μιλήσουν δημόσια, δήλωσαν ότι το Φόρντο χτυπήθηκε από βόμβες γύρω στις 2:30 π.μ.

Ο Τζόσουα Ρόβνερ στο άρθρο του  “Πληροφορίες, Στρατηγική και ο Ισραηλινο-Ιρανικός Πόλεμος” προτείνει τη χερσαία επιχείρηση στις υπόγειες εγκαταστάσεις του Ιραν

 Το γεγονός ότι οι αμερικανικές πληροφορίες έχουν καταλήξει σε διαφορετικά συμπεράσματα από το Ισραήλ είναι ενδιαφέρον. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής μπορεί να μάθουν κάτι σημαντικό για τον πόλεμο ρωτώντας γιατί. Μπορεί επίσης να ωφεληθούν χρησιμοποιώντας τις πληροφορίες ως διπλωματικό εργαλείο. Αν χειριστούν με προσοχή, οι πληροφορίες μπορούν να αυξήσουν την ελευθερία δράσης των υπευθύνων χάραξης πολιτικής, όπως απέδειξε ο Τζόνσον στον Πόλεμο των Έξι Ημερών. Η κατοχή ανεξάρτητων αξιολογήσεων επιτρέπει στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και στους διπλωμάτες να ξεπεράσουν τις ασυμμετρίες πληροφόρησης, δίνοντάς τους διαπραγματευτική ισχύ. Το γεγονός ότι η CIA ενίσχυσε τη θέση του Τζόνσον τον βοήθησε να αποκρούσει τις ισραηλινές προτάσεις.

 Η τρέχουσα σύγκρουση είναι διαφορετική επειδή ο Τραμπ έχει ήδη απορρίψει δημόσια μια βασική κρίση των υπηρεσιών πληροφοριών. Αλλά μπορεί η κυβέρνηση να βρει αξία στη χρήση των αμερικανικών πληροφοριών για να αμφισβητήσει τους ισραηλινούς ισχυρισμούς, ειδικά εάν ο πρόεδρος διστάσει να παρέμβει.

Οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες, για παράδειγμα, μπορεί να υποδηλώνουν τα όρια των αεροπορικών επιδρομών στο Φόρντο. Μπορεί ακόμη και η πιο θανατηφόρα συμβατική βόμβα να μην είναι σε θέση να προκαλέσει μόνιμη ζημιά σε έναν τόσο βαθιά θαμμένο στόχο. Πράγματι, μπορεί να υπάρχουν λόγοι να πιστεύουμε ότι μια χερσαία επιχείρηση έχει μεγαλύτερες πιθανότητες επιτυχίας, ειδικά δεδομένου ότι η ισραηλινή αεροπορική υπεροχή του δίνει την ευκαιρία να στείλει δυνάμεις ειδικών επιχειρήσεων απευθείας στην περιοχή. Η χερσαία επιλογή δεν έχει λάβει μεγάλη προσοχή στο κοινό, αν και έχει έρθει στο προσκήνιο αυτή την εβδομάδα . Μια τέτοια επιχείρηση θα ενείχε πραγματικούς κινδύνους, φυσικά. Το εφιαλτικό σενάριο για το Ισραήλ θα ήταν μια ακινητοποιημένη ομάδα εργασίας βαθιά στο Ιράν εάν η αποστολή αποτύχει. Ωστόσο, εάν οι λανθάνουσες πυρηνικές δυνατότητες του Ιράν αποτελούν υπαρξιακή απειλή, όπως ισχυρίζεται ο Νετανιάχου, τότε το Ισραήλ θα πρέπει να είναι πρόθυμο να αναλάβει εξαιρετικά ρίσκα.

Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση Τραμπ θα πρέπει να επιβάλει τη συζήτηση αντί να αποδέχεται απλώς τις ισραηλινές κρίσεις σχετικά με τον καλύτερο τρόπο προόδου. Η αξιολόγηση των προοπτικών για στρατιωτικές επιλογές απαιτεί καλές πληροφορίες – και προθυμία των υπευθύνων χάραξης πολιτικής να δώσουν προσοχή.

FRANCE24 Οι βόμβες-καταστροφείς καταφυγίων των ΗΠΑ και οι υπόγειες πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν

Εάν οι ΗΠΑ επιλέξουν να προσφέρουν πιο άμεση υποστήριξη στο Ισραήλ στην επίθεσή του κατά του Ιράν, μια πιθανότητα για την Ουάσινγκτον θα ήταν να προμηθεύσει τις βόμβες «bunker-bucker» που θεωρούνται απαραίτητες για να προκαλέσουν σοβαρή ζημιά στην εγκατάσταση εμπλουτισμού πυρηνικών καυσίμων στο Φόρντο της χώρας, η οποία είναι βαθιά ριζωμένη μέσα σε ένα βουνό.

Εάν οι ΗΠΑ αποφασίσουν να υποστηρίξουν το Ισραήλ πιο άμεσα στην επίθεσή του στο Ιράν , μια επιλογή για την Ουάσινγκτον θα ήταν να παράσχει τις βόμβες «bunker-bucker» που θεωρούνται απαραίτητες για να προκαλέσουν σημαντική ζημιά στο εργοστάσιο εμπλουτισμού πυρηνικών καυσίμων του Φόρντο, το οποίο είναι χτισμένο βαθιά μέσα σε ένα βουνό.

Μια τέτοια βόμβα θα έπρεπε να ριφθεί από αμερικανικό αεροσκάφος, κάτι που θα μπορούσε να έχει ευρείες επιπτώσεις, συμπεριλαμβανομένης της διακύβευσης οποιασδήποτε πιθανότητας συμμετοχής του Ιράν στις επιθυμητές συνομιλίες του Τραμπ για το πυρηνικό του πρόγραμμα. Ισραηλινοί αξιωματούχοι έχουν επίσης υπονοήσει ότι υπάρχουν και άλλες επιλογές για να επιτεθεί στο Φόρντο, καθώς επιδιώκει να καταστρέψει τις πυρηνικές δυνατότητες του Ιράν.

Αλλά εκτός από μια επίθεση κομάντο στο έδαφος ή ένα πυρηνικό πλήγμα, η βόμβα-καταστροφέας καταφυγίων φαίνεται η πιο πιθανή επιλογή.

Ο όρος «Bunker buster» χρησιμοποιείται ευρέως για να περιγράψει βόμβες που έχουν σχεδιαστεί για να διεισδύουν βαθιά κάτω από την επιφάνεια πριν εκραγούν. Σε αυτήν την περίπτωση, αναφέρεται στην τελευταία βόμβα GBU-57 A/B Massive Ordnance Penetrator στο αμερικανικό οπλοστάσιο. Η βόμβα ακριβείας με βάρος περίπου 30.000 λιβρών (13.600 κιλών) έχει σχεδιαστεί για να επιτίθεται σε βαθιά θαμμένα και σκληρυμένα καταφύγια και σήραγγες, σύμφωνα με την Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ.

ΤΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΜΕΤΑΦΕΡΕΙ ΕΝΑ ΒΟΜΒΑΡΔΙΣΤΙΚΟ Β-2 ΤΩΝ ΗΠΑ

 Στο αεροπλάνο υπάρχουν δύο εσωτερικοί χώροι για πυρομαχικά και ωφέλιμο φορτίο με επίσημο όριο 40.000 λίβρες (18.000 κιλά). Το μέγιστο εκτιμώμενο όριο είναι 50.000 λίβρες (23.000 κιλά).  Οι επιλογές πυρομαχικών που μεταφέρονται περιλαμβάνουν:

80 βόμβες κλάσης 500 lb (230 kg) ( Mk-82 , GBU-38 ) τοποθετημένες σε συγκρότημα βάσης βομβών (BRA)

36 × βόμβες κατηγορίας CBU 750 lb (340 kg) σε BRA

16 βόμβες κλάσης 2.000 lb (910 kg) ( Mk-84 , GBU-31 ) τοποθετημένες σε περιστροφικό συγκρότημα εκτοξευτή (RLA)

16 πυρηνικές βόμβες B61 ή B83 στο RLA (στρατηγική αποστολή)

Όπλο αντιμετώπισης: AGM-154 Κοινό Όπλο Αντιμετώπισης (JSOW) και AGM-158 Κοινό Πύραυλο Αέρος-Εδάφους Αντιμετώπισης (JASSM) [

2× GBU-57 Μαζικής Διασποράς

Άρα το σχεδόν αόρατο βομβαρδιστικό μπορεί να μεταφέρει βόμβες «bunker-bucker».

Το ερώτημα είναι οριακό.Χρειαζεται μια τέτοια επίθεση ή το Ισραήλ προσπαθεί να χειραγωγήσει τις ΗΠΑ και την υφήλιο σε κάτι δίπλα καταστροφικό.Πληροφοριες αναφέρουν πως αυτό το ερώτημα θέτουν πολλοί συνεργάτες του Προέδρου ΤΡΑΜΠ και πολλά κράτη που γειτνιάζουν με το Ιράν.Ακομα και σύμμαχοι των ΗΠΑ με μεγάλη επιρροή.Ενω δημόσια έχει τοποθετηθεί με αποτρεπτική αυστηρότητα και η Ρωσία.

Οι επόμενες ημέρες και νύκτες θα είναι όντως κρίσιμες για ολόκληρο τον κόσμο.

Ένοπλη κουρδική ομάδα δήλωσε στο i24news ότι διαθέτει εκατοντάδες μαχητές σε ετοιμότητα και επιδιώκει να έρθει σε επαφή με τον ισραηλινό στρατό (IDF).

Εκπρόσωπος του PAK ανέφερε ότι οι μαχητές τους βρίσκονται κυρίως στο Ιράκ, με δεκάδες πυρήνες μέσα στο Ιράν. Ο ίδιος δήλωσε ότι τις τελευταίες δύο νύχτες, οι δυνάμεις του ιρανικού καθεστώτος έχουν αναπτυχθεί μαζικά στις κουρδικές πόλεις του Ιράν, στην περιοχή που αποκαλούν Ροτζαλάτ ή ανατολικό Κουρδιστάν.

Υπάρχουν πολλές κουρδικές φατρίες στο Ιράν και το Ιράκ, όπως οι Komala, KDPI, PJAK, μεταξύ άλλων.

Οι PJAK, KDPI και Komala εξέδωσαν δηλώσεις αποστασιοποιούμενες από αποσχιστικές ιδέες, εστιάζοντας αντ’ αυτού στον εθνικό στόχο της προώθησης των κουρδικών δικαιωμάτων, ανεξαρτήτως του ποιος θα ηγείται του Ιράν.

Για τις Komala και KDPI, δεν είναι σαφές αν το καθεστώς θα καταρρεύσει. Σύμφωνα με το 964media, ένας διοικητής δήλωσε: «Το Ισραήλ δεν φαίνεται να επιδιώκει αλλαγή καθεστώτος στο Ιράν. Αν το ήθελε, θα είχε καταστρέψει τη φυλακή Εβίν στην Τεχεράνη και παρόμοιες φυλακές σε άλλες πόλεις. Γι’ αυτό πρέπει να μείνουμε εκτός αυτής της υπόθεσης».

Υπάρχει κάποια ασάφεια στο μήνυμα του Ισραήλ σχετικά με το αν επιδιώκει την αλλαγή καθεστώτος στο Ιράν ως πολεμικό στόχο.

Ορισμένοι Κούρδοι ανησυχούν για την πιθανότητα εγκαθίδρυσης του γιου του Σάχη, Ρεζά Παχλαβί, ο οποίος έχει μεγάλη απήχηση στην ιρανική διασπορά και φαίνεται να έχει γοητεύσει το δυτικό κοινό.

Όταν ρωτήθηκε αν ο Παχλαβί θα ήταν αποδεκτός τουλάχιστον ως μεταβατική φιγούρα, ο εκπρόσωπος του PAK δήλωσε: «Ο πατέρας και ο παππούς του Ρεζά Παχλαβί ήταν δολοφόνοι κουρδικών ηγετών και ακτιβιστών. Επί της διακυβέρνησής τους, βάφτηκε το Κουρδιστάν με αίμα».

Ο Γκιράν Οζκάν από το Ινστιτούτο Ειρήνης των Κούρδων ήταν πιο διπλωματικός, λέγοντας ότι ο Ρεζά Παχλαβί θα ήταν παρόμοιος με τον Χαμίντ Καρζάι, τον υποστηριζόμενο από τις ΗΠΑ πρόεδρο του Αφγανιστάν, προσθέτοντας: «Απλώς δεν έχει τη λαϊκή υποστήριξη».

Οι Κούρδοι κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα ημιαυτόνομο κράτος από τα συντρίμμια της εισβολής των ΗΠΑ στο Ιράκ, μετά από δεκαετίες βίαιης καταστολής από τον Σαντάμ Χουσεΐν.

Στη Συρία, οι Κούρδοι, που υποστηρίχθηκαν από τη Δύση στη μάχη τους κατά του ISIS, διατήρησαν περιορισμένη αυτονομία στην πατρίδα τους, παρά τις προσπάθειες του τουρκικού στρατού, ο οποίος κατέχει τμήματα της βόρειας Συρίας και πραγματοποιεί τακτικούς βομβαρδισμούς κουρδικών αμάχων με το πρόσχημα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας του PKK.

Ο Οζκάν λέει ότι η επιταχυνόμενη ειρηνευτική διαδικασία του προέδρου Ταγίπ Ερντογάν με το PKK μπορεί να ιδωθεί μέσα από αυτό το πρίσμα.

Υπάρχει κάποιος ενθουσιασμός ότι κάτι παρόμοιο θα μπορούσε να συμβεί στο Ιράν. Το PAK δηλώνει ότι επιθυμεί ένα πλουραλιστικό έθνος όπου τα δικαιώματα όλων γίνονται σεβαστά. Αυτό έρχεται σε μια ευαίσθητη στιγμή, καθώς οι πύραυλοι του Χαμενεΐ εκτοξεύονται κατά του Ισραήλ για έκτη συνεχή ημέρα.

Ορισμένοι Πέρσες μοναρχικοί φοβούνται ότι η προοπτική εδαφικού διαχωρισμού θα μπορούσε να σπρώξει τους Ιρανούς, που είναι ήδη τραυματισμένοι από μια ταχεία και συντριπτική επίθεση του IDF, πίσω προς το καθεστώς.

Επιπλέον, ορισμένοι Κούρδοι στην περιοχή φοβούνται ότι οι αποσχιστικές συζητήσεις θα μπορούσαν να τους θέσουν σε κίνδυνο τόσο στο Ιράν όσο και στο Ιράκ, καθώς οι Κούρδοι του Ιράν έχουν υποστεί για καιρό την καταστολή του ισλαμιστικού καθεστώτος. Η Τζίνα Μάχσα Αμινί, η νεαρή γυναίκα που δολοφονήθηκε επειδή δεν φορούσε σωστά το χιτζάμπ της, ήταν Κούρδισσα.

Οι Κούρδοι ήταν αυτοί που επινόησαν το σύνθημα «Τζιν, Τζιγιάδ, Αζαντί» ή «γυναίκα, ζωή, ελευθερία» – το σύνθημα της αποτυχημένης εξέγερσης του 2022, που καταπνίγηκε βίαια από το καθεστώς.

Οι Κούρδοι αποτελούν περίπου το 15% του πληθυσμού του Ιράν. Είναι η τρίτη μεγαλύτερη εθνοτική ομάδα μετά τους Πέρσες και τους Αζέρους.