Μια απλή επανάληψη του παρελθόντος είναι οι εξελίξεις στο Κυπριακό και η συζήτηση για τα σημεία διέλευσης, όπως αναλύει από το στούντιο της εκπομπής Alpha Καλημέρα ο πολιτικός αναλυτής Χρίστος Ιακώβου, ενώ κάνει μια αναδρομή στα ιστορικά σημεία για το Κυπριακό και στη στάση της τουρκικής πλευράς και το πως η κάθε πλευρά αντιλαμβάνεται τα σημεία διέλευσης. Εξηγεί επίσης γιατί έχουμε χάσμα γενεών ακόμα και στον τρόπο αντίληψης του Κυπριακού.

«Αυτό το οποίο έγινε ήταν αναμενόμενο αν κρίνουμε από τη συμπεριφορά αναφορών πλευρών τον τελευταίο καιρό, είναι μια απλή επανάληψη του παρελθόντος, όπως το έχουμε ζήσει και σε άλλες εποχές.»

Διαχωρίζει ωστόσο τις επαφές και τις διαπραγματεύσεις επί της ουσίας για λύση του Κυπριακού, διαπραγματεύσεις σε στρατηγικό επίπεδο και παραπέμπει στις εντατικοποιημένες συνομιλίες Αναστασιάδη–Ακιντζί το 2016-2017 που κατέληξαν στο Κραν Μοντανά και τη συζήτηση των έξι κεφαλαίων που αφορούσαν στη λύση του Κυπριακού.

«Τώρα βλέπουμε ότι ο διάλογος έχει ξεφύγει από το στρατηγικό επίπεδο και έχει υποβαθμιστεί στο επίπεδο τακτικής, δηλαδή ζητήματα τα οποία αφορούν περισσότερο μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης που αυτό δείχνει και την απουσία προοπτικής μιας σύντομης λύσης του Κυπριακού ζητήματος.»

Σχολιάζει ότι ακόμα και στα πολύ απλά θέματα μπαίνουν οι δύο πλευρές σε μια διαδικασία δούναι και λαβείν και πακέτο, με αμφότερες τις πλευρές να πακετοποιούν τα αιτήματά τους, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να προχωρήσουν σε επιμέρους ζητήματα σε συμφωνία στα οποία συμφωνούν.

Σημειώνει επίσης ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά μιλά για σημεία διέλευσης και η τουρκοκυπριακή για οδοφράγματα, αν και επί της ουσίας δεν έχουν καμία διαφορά.

«Όταν μιλά η τουρκική πλευρά για οδοφράγματα, παραπέμπει περισσότερο σε διασυνοριακό έλεγχο, θέλοντας να καταδείξει ότι εδώ υπάρχουν σύνορα και πρέπει να γίνεται έλεγχος, ενώ για την ελληνική πλευρά απλώς είναι σημεία ελέγχου στα οποία δεν υπάρχει αυτός ο επίσημος χαρακτήρας και δεν σημαίνει ότι η γραμμή αντιπαράταξης γίνεται σκληρό σύνορο.»

«Βλέπουμε ότι ακόμα και στα θέματα τακτικής δείχνει η κάθε πλευρά πώς βλέπει και την ουσία της διαπραγμάτευσης», αναφέρει ο κ. Ιακώβου και εξηγεί ότι η τουρκική πλευρά βλέπει στα οδοφράγματα ένα εν δυνάμει σύνορο, το οποίο θα νομιμοποιηθεί μέσα από κάποιες συνομιλίες, ενώ για την ελληνική πλευρά είναι μια γραμμή στην οποία γίνεται ένας έλεγχος με βάση κάποιες αρχές που διέπουν τη διεθνή πρακτική.

Υπάρχει προοπτική;

Ερωτηθείς αν υπάρχει περιθώριο να τα βρούμε και να υπάρξει προοπτική για τα επί της ουσίας θέματα, ο κ. Ιακώβου παραπέμπει στο παρελθόν.

«Το παρελθόν μας καταδεικνύει ποιο θα είναι και το μέλλον σε τέτοιου είδους διαπραγματεύσεις. Το πλεονέκτημα στη σκηνή το έχει η τουρκική πλευρά η οποία κατέχει το το τμήμα των κατεχομένων της Κύπρου. Επομένως η πλευρά η οποία επείγεται περισσότερο για λύση και πιο επιρρεπής σε υποχωρήσεις, είναι η ελληνική πλευρά. Η τουρκική πλευρά, αυτό το οποίο επεδίωξε από το ’74, είναι να εξαγοράσει χρόνο και να μετατρέψει το χρόνο σε στρατηγικό της σύμμαχο, χρησιμοποιώντας το χρόνο ως στρατηγικό εκβιασμό στην ελληνική πλευρά, ότι δηλαδή δεν μπορείτε να αλλάξετε ουσιαστικά τα δεδομένα, άρα θα πρέπει να συμβιβαστείτε.»

Εξηγεί επομένως ότι από την εποχή Ντεκτάς η τουρκική πλευρά σκληρύνει τη στάση της σε θέματα τακτικής, με αποτέλεσμα όταν κάνει υποχώρηση να παρουσιάζεται η τουρκική πλευρά ότι έχει κάνει υποχωρήσεις, άρα θα πρέπει να κάνει και η άλλη πλευρά.

«Αιφνιδιάστηκε η ελληνική πλευρά το 2003, όταν ο πιο σκληρός πολιτικός,τον οποίο είχε η τουρκική πλευρά στο Κυπριακό που ήταν ο Ραούφ Ντεκντάς, ο οποίος ήταν ηγετική φυσιογνωμία από τη δεκαετία του 50 μέχρι και τις αρχές της πρώτης δεκαετίας του 21ου αιώνα, έκανε εκείνη την κίνηση το Μάρτιο να πει «ναι ανοίγω τα οδοφράγματα», την έκανε εκείνη την κίνηση βεβαίως, διότι πρωτίστως την υπαγόρευσε ο Ερντογάν, θέλοντας εκείνη την περίοδο που μόλις αναλάμβανε να δείξει φιλοευρωπαϊκό πρόσωπο.»

Ο κ. Ιακώβου επισημαίνει ότι η τουρκική πλευρά, η οποία έχει το πλεονέκτημα, μπορεί να αιφνιδιάσει ανά πάσα στιγμή και να κάνει κάποια κίνηση τακτικής και να φέρνει σε αιφνιαδιασμό την ελληνοκυπριακή πλευρά. Παρέπεμψε επίσης στο πως οδηγηθήκαμε στο δημοψήφισμα του 2004, υπογραμμίζοντας ότι και πάλι η ελληνοκυπριακή πλευρά βρέθηκε απροετοίμαστη.

«Είναι τραγικό βεβαίως, μετά από 51 σχεδόν χρόνια να συζητούμε αυτά τα θέματα ήσσονος ή χαμηλής πολιτικής και να υπάρχουν διαφωνίες, ενώ ταυτόχρονα υπάρχει εμφανής απουσία προοπτικής επίλυσης του προβλήματος», σχολιάζει.

«Το παρελθόν έχει καταδείξει ότι αυτά μπορεί να ανατραπούν ανά πάσα στιγμή αν κάνει μια κίνηση η Τουρκία», τονίζει ο κ. Ιακώβου.

«Δεν έχουμε περιθώρια να πάμε σε μια περίοδο πάλι διχασμού αν δεν είμαστε έτοιμοι, διότι ακόμα γλείφουμε τις πληγές από το δημοψήφισμα του 2004», κατέληξε.

Χάσμα γενεών στο Κυπριακό

Κληθείς να σχολιάσει τον τρόπο που αντιλαμβάνονται οι Κύπριοι το Κυπριακό και την λύση του προβλήματος, κάτι το οποίο αναδεικνύεται από το γκάλοπ της εκπομπής Alpha Ενημέρωση, αναφέρει ότι υπάρχει χάσμα γενεών ως προς τον τρόπο αντίληψης των πραγμάτων. Εξηγεί ότι όσοι έχουν γεννηθεί τις τελευταίες δεκαετίες και μετά το άνοιγμα των οδοφραγμάτων, δηλαδή τον Μάρτιο του 2003, ένα μεγάλο μέρος του ελληνικού πληθυσμού έχει εθιστεί με αυτά τα δεδομένα και θεωρεί ότι εκ των πραγμάτων, με το πέρασμα του χρόνου δεν μπορούμε να αλλάξουμε τα δεδομένα, με αποτέλεσμα αυτό να θεωρείται και μια μορφή άτυπης λύσης, το οποίο θα πρέπει να διευθετηθεί μέσω διαπραγματεύσεων.

«Αυτό σημαίνει ότι μετατρέπει τη λύση για κάποιους ότι είναι απλώς μια συνοριακή διευθέτηση με κάποια συμβολική επάνοδο κάποιων προσφύγων στα σπίτια τους και αυτό θα είναι μια λύση. Για τους παλαιότερους όμως που έχουν μεγαλώσει διαφορετικά, οι παραστάσεις καθώς επίσης και οι απαιτήσεις για τη λύση είναι πολύ διαφορετικές. Για αυτούς που μεγάλωσαν με το «Δεν ξεχνώ», «απελευθέρωση», «επιστροφή», έχει άλλο περιεχόμενο από ότι για τους νεότερους που έχουν μάθει περισσότερο το «επανένωση», «λύση». »

Η μπάλα βρίσκεται στα πόδια του Ερσίν Τατάρ. Πήγε, η μπάλα, «συστημένη» στη διάρκεια της χθεσινής συνάντησης με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη, στην παρουσία του εκπροσώπου των Ηνωμένων Εθνών, στα πόδια του και αντέδρασε ενστικτωδώς. Ο κατοχικός ηγέτης, ως αναμενόταν, έστειλε την μπάλα στην κερκίδα, για να αποφύγει να τοποθετηθεί ενώ επιφυλάχθηκε να εξετάσει τις προτάσεις που υπέβαλε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης.

Γράφει ο Κώστας Βενιζέλος, Φιλελεύθερος

Δεν ήταν προετοιμασμένος, είπε, αν και είχαν υποβληθεί και τον περασμένο Οκτώβριο, στο δείπνο με τον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες.

Δεν ήταν προετοιμασμένος, είπε, να απαντήσει στην πρόταση του Προέδρου Χριστοδουλίδη και παρέπεμψε σε νέα συνάντηση, που φαίνεται ότι θα γίνει την ερχόμενη εβδομάδα. Αιφνιδιάστηκε; Πήγε απλά για να μην του πούνε ότι απέρριψε μια συνάντηση; Προφανώς και ενόψει της άτυπης Πενταμερούς Διάσκεψης, που χρονικά τοποθετείται τον Μάρτιο, η τουρκική πλευρά θέλει να δίνει «θετικά» δείγματα γραφής. Προσέρχεται ενίοτε και σε συναντήσεις, γεμίζοντας, συνήθως, απλά την καρέκλα.

Τι έγινε χθες; Ισχύει η γνωστή ρήση: «Τι είχες Γιάννη, ό,τι είχα πάντα». Η ελληνική πλευρά, παρουσιάσθηκε με εναλλακτικές ιδέες σε συνδυασμό με τη διάνοιξη νέων οδοφραγμάτων. Αιφνιδίασε. Παράλληλα, όμως, καθόρισε και την ατζέντα των συζητήσεων γιατί εκ των πραγμάτων η τουρκική πλευρά θα πρέπει να τοποθετηθεί.

Ο Πρόεδρος πρότεινε, χθες, τέσσερες ιδέες/ προτάσεις πολιτικής και τέσσερα οδοφράγματα/ διελεύσεις. Τη δημιουργία Επιτροπής Νεολαίας, Επιτροπή Αλήθειας για τους Αγνοούμενους, Συμβουλευτικό Σώμα κοινωνίας των πολιτών, εφαρμογή Συμφωνίας της Πύλας, που ειρήσθω εν παρόδω, η κατοχική πλευρά αρνείται να υλοποιήσει επιχειρώντας κινήσεις επιβολής τετελεσμένων. Πρότεινε και τη διάνοιξη τεσσάρων οδοφραγμάτων/ διαβάσεων, που ικανοποιούν όλους. Η Λευκωσία προτείνει τις διαβάσεις Κόκκινα- Πύργος, Αθηαίνου- Πυρόι και δυο οδοφράγματα, που αφορούν τη Μια Μηλιά και τη Λουρουτζίνα (διευκόλυνση κατοίκων της για πρόσβαση στις ελεύθερες περιοχές, το λεγόμενο passage). Σημειώνεται ότι η κατοχική πλευρά επιμένει στην Μια Μηλιά ενώ χθες «γενναιόδωρα» έθεσε και ένα άλλο, για Λουρουτζίνα- Λύμπια. Όλα δικά τους τα θέλουν!

Αναφέρεται τις τελευταίες ημέρες, από διάφορους, πως δεν μπορούν να ικανοποιηθούν τα αιτήματα της Λευκωσίας επειδή αντιδρά ο κατοχικός στρατός. Ή, όπως σημειώνεται, δεν θα πρέπει να επηρεασθούν φυλάκια και υποδομές του τουρκικού στρατού κατοχής! Δηλαδή, με βάση αυτή τη λογική, θα γίνονται «βήματα», που δεν ενοχλούν τους Αττίλες. Βήματα, που δεν θα επηρεάζουν τους στρατιωτικούς τους σχεδιασμούς.

Εάν, αυτά τα βήματα θέλουν να γίνονται, τότε τι σόι λύση επιδιώκεται; Ικανοποιώντας τις τουρκικές στοχεύσεις; Μια λύση που θα εκφράζει τους στρατηγικούς και γεωπολιτικούς σχεδιασμούς της κατοχικής δύναμης. Ε, τότε αυτό δεν θα είναι προφανώς λύση. Θα είναι προσαρμογή στις τουρκικές επιδιώξεις. Κι αυτό δεν θα γίνει, όσο κι εάν κάποιοι «μοιρολογούνται» νυχθημερόν, επικαλούμενοι τις… ευαισθησίες των Ηνωμένων Εθνών, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Τουρκοκυπρίων.

Την ίδια ώρα, όμως, κανείς δεν ασχολείται με τις ευαισθησίες των Ελληνοκυπρίων. Αυτές ποιος θα τις λάβει υπόψη; Είναι προφανώς για αυτούς… ρατσιστικό να συζητούνται ελληνοκυπριακές ευαισθησίες και ανησυχίες. Είναι «ακραίο» και παρακάμπτονται από διάφορους παίκτες αλλά και κάποιους στο εσωτερικό, οι όποιες δικές μας στοχεύσεις.

Η κατοχική πλευρά, όπως επιβεβαιώνεται για μια άλλη φορά, επιμένει στο γνωστό της αμανέ, το δικό της χαβά. Για λόγους τακτικής η Άγκυρα παρουσιάζεται- κι αυτό όχι πάντα- σε συναντήσεις και συνάξεις. Εντάσσει το Κυπριακό σε ένα ευρύτερο σχεδιασμό, που αφορά, μεταξύ άλλων, και τα ευρωτουρκικά.

Η Λευκωσία βρέθηκε χθες ένα βήμα μπροστά από την τουρκική, που προσήλθε στη συνάντηση για να απαγγείλει ο εγκάθετος της κατοχικής δύναμης το γνωστό του…ποίημα.

Το ζητούμενο είναι το επόμενο βήμα. Ενόψει της καθόδου και της αναπληρώτριας Γ.Γ. των Ηνωμένων Εθνών, Ρόζμαρι Ντι Κάρλο, στο νησί, στις 10 Φεβρουαρίου και της Πενταμερούς Διάσκεψης, το Μάρτιο, η Άγκυρα θα απαντήσει προφανώς στις προτάσεις Χριστοδουλίδη. Πιθανότατα και δεν θα τις αποδεχθεί, αλλά θα παρουσιασθεί με κάποιες δικές της ιδέες.

Και το ερώτημα είναι: Εάν για χαμηλής πολιτικής ζητήματα δεν υπάρχει ανταπόκριση από την κατοχική πλευρά, πώς θα λυθεί το Κυπριακό; Να λυθεί πραγματικά και όχι τουρκικά.

Γιάννος Χαραλαμπίδης: Που το πάει ο Ντόναλντ Τραμπ με τη Γροιλανδία; Τα πολλαπλά κάλλη του νησιού την καθιστούν μήλον της Έριδος, αφού το λιώσιμο των πάγων, η αναδιάρθρωση και αναδιάταξη των μεγάλων δυνάμεων, όπως είναι οι ΗΠΑ, η Ρωσία και η Κίνα, δημιουργούν νέες γεωπολιτικές συνθήκες στο παγκόσμιο σύστημα, που είναι συναφείς με την οικονομία, το εμπόριο, τις θαλάσσιες οδούς και ενίοτε τα θέματα της ασφάλειας.