Τί ετοιμάζει η Αθήνα ανατολικά της Κάσου; Είναι ένα θέμα που παρουσιάζει τη Δευτέρα 17 Φεβρουαρίου 2024 η εφημερίδα Τα Νέα.

Η Κάσος μας απασχολεί εντονότατα από το καλοκαίρι του 2024. Ήταν ένα περιστατικό, το οποίο αναλυτές το χαρακτήρισαν ως “νέα” Ίμια. Τουρκικά πολεμικά πλοία εμπόδισαν ερευνητικό πλοίο με ιταλική σημαία να ολοκληρώσει τις έρευνες, που έκανε για λογαριασμό της Ελλάδας.

Ο φιλοκυβερνητικός Τύπος της Τουρκίας με πηγές από τουρκικό υπουργείο Άμυνας πανηγύρισε, γράφοντας ότι η Αθήνα αναγνώρισε ότι η θαλάσσια περιοχή γύρω από την Κάσο ανήκει στην τουρκική υφαλοκρηπίδα και ζήτησε άδεια από την Άγκυρα για τις εργασίες.

Μάλιστα συνέδεσε το θέμα με το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο υποστηρίζοντας ότι με αυτή την κίνηση το αποδέχθηκε η Αθήνα.

Η ελληνική κυβέρνηση απάντησε μέσω πηγών του υπουργείου Άμυνας που αρνήθηκαν ότι υπήρξε κάποιος «σεβασμός» σε παράνομες ενέργειες της Τουρκίας, αλλά και με τη δήλωση του υπουργού Εξωτερικών στη Βουλή πως «δεν υπήρξε καμία απολύτως υποχώρηση» στο επεισόδιο της Κάσου.

Ο Γιώργος Γεραπετρίτης είπε ότι ουδέποτε ζητήθηκε άδεια από την Τουρκία και «το γεγονός ότι έχει επιλέξει η ελληνική κυβέρνηση να διατηρεί διαύλους επικοινωνίας έτσι ώστε να μην παράγονται οι εντάσεις του παρελθόντος, αυτό δεν σημαίνει ότι υπήρξε η οποιαδήποτε παραχώρηση και ούτε και θα υπάρξει ποτέ».

Παρότι οι Τουρκοι μας αποκάλυψαν ότι έγινε μια ακομα υποχωρηση από τηβ Ελλάδα, ο Έλληνας ΥΠΕΞ πανηγύριζε ότι αποφεύχθηκε η κορύφωση της έντασης, ενώ σε συνέντευξή του υποστήριξε, ότι δεν τον ενδιαφέρει να τον χαρακτηρίσουν μειοδότη στην προσπάθεια του να διατηρήσει την ειρήνη.

Ακολούθησαν και άλλα επεισόδια στο σίριαλ με πιο πρόσφατο την παρουσια τουρκικής κορβέτας κατά τη διάρκεια ερευνών βόρεια του Αγίου Νικολάου Κρήτης.

“Οι τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις μας έχουν επανειλημμένα αποδείξει ότι δεν θα επιτρέψουν καμία προσπάθεια παραβίασης των δικαιωμάτων και των συμφερόντων της χώρας μας”, αναφέρουν πηγές του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας της Τουρκίας, με αφορμή την είδηση που κυκλοφόρησε στον Τύπο ότι τουρκική κορβέτα παρενέβη στις εργασίες υποθαλάσσιας πόντισης καλωδίων 7 μίλια βόρεια της νήσου Κρήτης.

“Μέχρι σήμερα οι τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις μας έχουν επανειλημμένα αποδείξει ότι δεν θα επιτρέψουν καμία προσπάθεια παραβίασης των δικαιωμάτων και των συμφερόντων της χώρας μας. Στις περιοχές όπου έχουμε δικαιώματα και συμφέροντα, όπως κάναμε στο παρελθόν, έτσι και σήμερα, αλλά και στο μέλλον, θα προβούμε στις απαραίτητες παρεμβάσεις στις δραστηριότητες που επιχειρεί να διεξάγει η Ελλάδα με τρόπο τετελεσμένο. Σε αυτό το πλαίσιο, τα ελληνικά σκάφη που διεξάγουν τέτοιου είδους δραστηριότητες προειδοποιούνται μέσω ασυρμάτου. Η υιοθέτηση μιας εποικοδομητικής προσέγγισης με στόχο την ειρηνική επίλυση των διαφορών στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο θα είναι προς όφελος όλων”, δήλωσαν χαρακτηριστικά.

Το ιταλικό πλοίο βρίσκεται βόρεια της Κρήτης, πολύ μακριά από το τουρκολιβυκό μνημόνιο και είναι μια περιοχή, την οποία η Τουρκία δεν είχε προσεγγίσει ξανά με πολεμικά πλοία για να προκαλέσει παρενόχληση σε ερευνητικό πλοίο, γεγονός που εντείνει τις ανησυχίες, αφού η Άγκυρα αμφισβητεί ελληνική κυριαρχία ακόμα και βόρεια της Κρήτης.

Τη Δευτέρα δημοσίευμα στην εφημερίδα Τα Νέα υποστηρίζει, ότι ξεκινά η αντίστροφη μέτρηση από τώρα έως τα μέσα Μαρτίου για έρευνες εκτός χωρικών υδάτων νοτίως των Δωδεκανήσων. Όπως αναφέρει το ρεπορτάζ της εφημερίδας, το βήμα θα γίνει πριν από τη συνάντηση Μητσοτάκη – Ερντογάν στην Αγκυρα, η οποία όπως όλα δείχνουν θα πραγματοποιηθεί τον Απρίλιο.

Σε ετοιμότητα το Πολεμικό Ναυτικό για πιθανή μαζική παρουσία τουρκικών πολεμικών πλοίων στην περιοχή, αναφερει μεταξύ άλλων το δημοσίευμα.

Μάρτιο περιμένουμε εξελίξεις και στο θέμα των θαλάσσιων πάρκων, για το οποίο η ίδια εφημερίδα αποκάλυψε, ότι θα είναι…κουτσουρεμένα, δηλαδή σε ορισμένα νησιά δεν θα ξεπερνούν τα 3 ν.μ., μια εξέλιξη που σίγουρα συνιστά άλλη μια υποχώρηση στα θέλω της Άγκυρας, η οποία αντέδρασε και σε αυτό το ζήτημα.

Ας ελπίσουμε ότι η προαναγγελία για τις ερευνες ανατολικά της Κάσου σε διεθνή ύδατα, δεν είναι προσπάθεια δημιουργίας εντυπώσεων για τη συσπείρωση ψηφοφόρων, σε μια περίοδο που η δημοτικότητα της κυβέρνησης έχει καταβαραθρωθεί υπό το βάρος της πίεσης σοβαρών θεμάτων όπως η τραγωδία των Τεμπών.

Γράφει ο Μανώλης Κοττάκης

Η αποκατάσταση των σχέσεων Αμερικής – Ρωσίας και η δρομολόγηση της τελικής λύσης του εδαφικού καθεστώτος της Ουκρανίας αποτελούν πολύ μεγάλη ήττα για τη Δύση των Δημοκρατικών και των πολιτικών παραρτημάτων τους στην Ευρώπη. Πολύ μεγάλη ήττα για την προπαγάνδα τους στην Ευρώπη και τον «μακαρθισμό» νέου τύπου. Πολύ μεγάλη ήττα και για τα εθνικά μας συμφέροντα.

Η σωστή πλευρά της Ιστορίας έχασε. H Kομισιόν, στην έδρα των οποίας στις Βρυξέλλες ανεμίζει η ουκρανική σημαία ακόμα και σήμερα, έχασε. Η Ελλάς έχασε. Και δεν έχασε απλώς επειδή μετείχε με φανατισμό ανόητου στο στρατόπεδο των ηττημένων. Εχασε γιατί βγαίνει ζημιωμένη, με το γόητρό της πληγωμένο και τις προσβάσεις της στη νέα εξουσία των ΗΠΑ για την ώρα περιορισμένες. Δεν ενεπλάκημεν απλώς – κατέστημεν η ανόητη εμπροσθοφυλακή. Διαρρήξαμε σχέσεις και δεσμούς δεκαετιών με φίλες χώρες. Επιτεθήκαμε προσωπικά σε ηγέτη χώρας με την οποία μας δένουν ιστορικοί πολιτισμικοί δεσμοί.

Fake News

Ζητήσαμε την παραπομπή του στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, αλλά για άλλους, που φέρεται ότι εξόντωσαν μωράκια, δεν τολμήσαμε.

Κάναμε την απρέπεια να αποκλείσουμε τη ρωσική αντιπροσωπία από τους εορτασμούς για τη ναυμαχία του Ναβαρίνου στη Μεσσηνία. Κυνηγήσαμε τα Μπαλέτα Μπολσόι. Δήλωσε ο αναπληρωτής υπουργός μας επί των Εξωτερικών ότι οι οικονομικές κυρώσεις εις βάρος της Ρωσίας έχουν στόχο την πρόκληση λαϊκής εξέγερσης και την ανατροπή του Πούτιν. Ομολογήσαμε σε επίπεδο πρωθυπουργού στην Ουάσινγκτον, σε δημόσια συνομιλία του με την αναπληρώτρια γενική γραμματέα του ΝΑΤΟ, ότι «αδυνατίσαμε την αμυντική μας ικανότητα για να βοηθήσουμε με όπλα την Ουκρανία». Πειθαρχήσαμε στις υποδείξεις και δεν ανακηρύξαμε ΑΟΖ, δεν εξορύξαμε τους υδρογονάνθρακές μας, διώξαμε την Total και την Chevron προ διετίας, και δεν επεκταθήκαμε στα 12 μίλια για να υπηρετήσουμε βλακωδώς την πράσινη πολιτική των Δημοκρατικών.

Χειροκροτούσαμε κάθε μέρα τα fake news ότι οι ολιγάρχες ρίχνουν τον Πούτιν, ο στρατός ρίχνει τον Πούτιν, ο λαός ρίχνει τον Πούτιν, και τελικώς αυτοί που έπεσαν ήταν ο Μπάιντεν, ο Σολτς και προσεχώς ο Μακρόν και η Ούρσουλα. Υπήρξαμε τελικώς οι άθλιοι των αθλιοτέρων. Μετατρέψαμε το διεθνές και το διακρατικό σε προσωπικό. Και άλλοι μετείχαν στον πόλεμο στο πλευρό της Δύσης, αλλά δεν έκαναν τέτοια. Δεν έγιναν οι «αυτοφωράκηδες» του κατεστημένου. Σεβάστηκαν. Τώρα έρχεται η ώρα να πιούμε το πικρό ποτήριον… Διπλά. Πρώτον, γιατί ως ηττημένοι (που, όταν είχαμε το πάνω χέρι, δεν ζητήσαμε ποτέ εθνικά ανταλλάγματα, εκτός από ιστορικές ομιλίες στο Κογκρέσο) δεν έχουμε δικαίωμα στη διανομή των λαφύρων. Δεύτερον, διότι ο άφρων τρόπος που πολιτεύτηκε η ελληνική εξωτερική πολιτική την αποξένωσε εντελώς από τον πρόεδρο Τραμπ.

Στις 7 Ιανουαρίου 2020 μόλις είχε αναλάβει την εξουσία, κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ, ο πρωθυπουργός της Ελλάδος Κυριάκος Μητσοτάκης και περνούσε την πόρτα του Λευκού Οίκου. Σήμερα, 14 Φεβρουαρίου 2025, και μετά την ομιλία στο Κογκρέσο με την οποία ο πρωθυπουργός «έβαλε» κατά του Τραμπ για τα γεγονότα του Καπιτωλίου, η Ελλάς προσπαθεί να προσεγγίσει τον Αμερικανό πρόεδρο προσλαμβάνοντας εταιρία λόμπι φίλων του Μπους και του Ρέιγκαν. Τέτοια ντροπή, τέτοιο ρεζίλι! Στοιχειώδης μελέτη όλων των πολέμων στους οποίους ενέπλεξαν οι Δημοκρατικοί τη χώρα τους (Αφγανιστάν, Αραβική Ανοιξη, Βαλκάνια, Ουκρανία τώρα) θα έδειχνε στους φωστήρες της εξωτερικής μας πολιτικής ότι αυτό το κόμμα ξέρει να «βάζει» την Αμερική σε πολέμους, αλλά δεν ξέρει να τη «βγάζει». Με συνέπεια να την πληρώνουν οι Ηρακλείς του στέμματος. Εμείς πήγαμε και γίναμε ένα με αυτούς. Κατά τα άλλα, η εξωτερική πολιτική είναι το δυνατό στοιχείο του κυρίου πρωθυπουργού… Βοήθειά μας!

Σε κάθε περίπτωση, κάποιος πρέπει να λογοδοτήσει για την… ακινησία της εξωτερικής μας πολιτικής προς χάριν του Μπάιντεν και της Ούρσουλα. Για την ακινητοποίηση και την ουσιαστική παραίτηση της Ελλάδος από την άσκηση κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων. Και αυτό μπορεί να γίνει με έναν και μόνο τρόπο: προανακριτική για την Ουκρανία. Τώρα. Βάλατε τη χώρα σε τεράστιους κινδύνους. Πρέπει να εξηγήσετε το γιατί.

Με την Τουρκία να επιδιώκει την αγορά των μαχητικών ευρωπαϊκής συμπαραγωγής Eurofighter και των γαλλικών πυραύλων Meteor, η χώρα μας είχε στο παρελθόν μια μεγάλη ευκαιρία να ελέγξει τέτοιου είδους προμήθειες, συμμετέχοντας ενεργά στην ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία.

Στα τέλη τnς δεκαετίας του 1990 ο τότε πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης είχε επιδιώξει η χώρα μας να ενταχθεί στο πρόγραμμα συμπαραγωγής των Eurofighter. Μάλιστα, είχε ζητήσει να συγκροτηθεί μια διευρυμένη επιτροπή, η οποία επεξεργάστηκε ένα σχέδιο σύμβασή σε κάθε λεπτομέρεια επί έξι μήνες. Στο διάστημα αυτό εκλήθησαν χωριστά όλες οι συμπαραγωγές χώρες (Γερμανία, Αγγλία, Γαλλία, Ισπανία) προκειμένου να ενημερώσουν τα μέλη της επιτροπής για το τι ακριβώς κατασκεύαζε η κάθε μία.

Ενδιαφέρον μόνο για συμπαραγωγή

Η κάθε αντιπροσωπεία ενδιαφερόταν να πουλήσει Eurofighter στη χώρα μας αλλά ο Σημίτης το ξέκοψε σε όλους, ότι η Ελλάδα ενδιαφερόταν μόνο για συμπαραγωγή. Οι πρώτοι που υποχώρησαν ήταν οι Γερμανοί, οι οποίοι πρότειναν σε πρώτη φάση να κατασκευάσει η Ελλάδα βοηθητικά τμήματα για όλα τα Eurofighter που φτιάχνονταν εκείνη την εποχή, που ήταν συνολικά 750. Αν εμείς συμφωνούσαμε στην αγορά 75 αεροσκαφών, τότε θα μπαίναμε στη συμπαραγωγή με ποσοστό 12%, αλλά επειδή δεν έβγαινε το ποσοστό αυτό μόνο με τα βοηθητικά μέρη, θα μπαίναμε αρχικά με 8% και μετά την αγορά των αεροσκαφών η Γερμανία θα αύξανε κι άλλο το ποσοστό μας δίνοντας στην ελληνική αμυντική βιομηχανία κομμάτια της δικής της παραγωγής.

Δημοσίευμα του «Βήματος», στις 23 Ιανουάριου του 2001, ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «η σύμβαση για το Eurofighter, το ποσοστό της ελληνικής συμμετοχής στην κατασκευή του αεροσκάφους, η τιμή του, τα αντισταθμιστικά οφέλη καθώς και η πιθανότητα δημιουργίας γραμμής συναρμολόγησής του στην Ελλάδα θα αποτελέσουν το αντικείμενο της συνεδρίασης της Κυβερνητικής Επιτροπής, την προσεχή Πέμπτη, υπό την προεδρία του Πρωθυπουργού, Κ. Σημίτη».

Τα ερωτήματα για το τίμημα

Βέβαια, υπήρξαν και προβληματισμοί, κυρίως όσον αφορά το οικονομικό σκέλος της συμφωνίας. Άρθρο του «Βήματος» στις 5 Νοεμβρίου του 2000 με τίτλο «Ερωτήματα για την αγορά των αιώνων» έθετε ερωτήματα για «το τίμημα, τον χρόνο παράδοσης και την ελληνική συμμετοχή στο πρόγραμμα και την κατασκευάστρια κοινοπραξία». Συγκεκριμένα, το άρθρο ανέφερε πως οι άλλες χώρες που συμμετείχαν στην κοινοπραξία θα προμηθεύονταν τα ίδια αεροσκάφη σε τιμές κατά 20% χαμηλότερες από ό,τι η Ελλάδα.

Ο Κώστας Σημίτης, σύμφωνα με ανθρώπους που γνωρίζουν τα παρασκήνια της εποχής, θεώρησε πολύ καλούς τους όρους της μελλοντικής συμφωνίας. Μάλιστα, προώθησε το προσχέδιο και στο ΚΥΣΕΑ, προκειμένου να λάβει την έγκρισή του εκτιμώντας ότι αποτελεί ένα πολύ θετικό βήμα για την αμυντική θωράκιση της Ελλάδας. Για λόγους όμως που αφορούσαν το κόστος της όλης επένδυσης και τον αντίκτυπο που θα είχε στον προϋπολογισμό, ο Σημίτης ζήτησε να προχωρήσουν οι διαπραγματεύσεις μετά την ολοκλήρωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004.

Η ακύρωση της συμφωνίας

Τον Μάρτιο εκείνης της χρονιάς διενεργήθηκαν εκλογές, η Νέα Δημοκρατία έγινε κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής ακύρωσε τη συμφωνία. Συγκεκριμένα, η τότε κυβέρνηση ακύρωσε την αγορά 60 Eurofighter, συνολικής αξία5 5 δισεκατομμυρίων ευρώ. Αντιθέτως, προχώρησε στην αγορά αμερικανικών F-16 Block 50, τα οποία υπάρχουν ακόμα στον στόλο και αυτή την περίοδο η χώρα μας προσπαθεί να τα εκσυγχρονίσει σε Viper. Σύμφωνα με αναλυτές, εκείνη την περίοδο η Ελλάδα έχασε μια μεγάλη ευκαιρία να γίνει συμπαραγωγός χώρα των Eurofighter. Αν συνέβαινε αυτό, η Τουρκία δεν θα μπορούσε να διαπραγματεύεται την αγορά των συγκεκριμένων αεροσκαφών και των πυραύλων Meteor χωρίς και την ελληνική συναίνεση και τουλάχιστον οι ελληνικές κυβερνήσεις θα είχαν έναν αποτελεσματικότερο μοχλό πίεσης προς τις μεγάλες κατασκευάστριες χώρες. Επιπλέον, η Τουρκία θα ήταν αναγκασμένη για όσα μέρη θα παράγονταν στη χώρα μας να κλείνει συμφωνίες με την ελληνική αμυντική βιομηχανία.

Γαλλικά αεροσκάφη, αμερικανικός οπλισμός

Η Τουρκία, η οποία διεκδικεί την απόκτηση σαράντα Eurofighter, έχει καταστήσει σαφή τη θέση της πως εάν δεν αποκτήσει παράλληλα και τους Meteor, θα ακυρώσει τη συμφωνία, καθώς θέλει να εξοπλίσει το νέο της μαχητικό αεροσκάφος με το πλέον συμβατό οπλικό σύστημα. Ένα αντίθετο παράδειγμα στην ιστορία των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων αποτελεί η αγορά των πολεμικών αεροσκαφών Μιράζ. Τα πρώτα Μιράζ προσγειώθηκαν στην Τανάγρα στις 5 Αυγούστου 1975, επί πρωθυπουργίας Κωνσταντίνου Καραμανλή, και πολύ σύντομα η χώρα μας είχε στη διάθεσή της σαράντα αεροσκάφη τέτοιου τύπου.

Στο μεταξύ, έπειτα από ασφυκτικές αμερικανικές πιέσεις, τα αεροσκάφη αυτά δεν εφοδιάστηκαν ποτέ με γαλλικά όπλα, αλλά με αμερικανικούς πυραύλους. Συγκεκριμένα, η χώρα μας δεν προμηθεύτηκε ποτέ τους γαλλικούς πυραύλους μεσαίου βεληνεκούς Matra Super 530F, αλλά χρησιμοποίησε τους αμερικανικούς ΑΙΜ-9Ρ για τον οπλισμό των Μιράζ. Παρότι έγιναν οι απαραίτητες προσαρμογές έτσι ώστε αυτός ο συνδυασμός να είναι λειτουργικός, εν τούτοις δεν ήταν λίγες οι περιπτώσεις που παραλίγο να υπάρξουν ατυχήματα. Από την άλλη πλευρά, στα 28 χρόνια της «θητείας» τους στην Πολεμική Αεροπορία τα Μιράζ συμπλήρωσαν πάνω από 160.000 ώρες πτήσης, κυρίως αναχαιτίζοντας τουρκικά αεροσκάφη στο Αιγαίο. Την 1η Ιουλίου 2003 τα 40 Mirage F-1 που αγοράστηκαν από τη Γαλλία το 1975 αποσύρθηκαν από την Πολεμική Αεροπορία.

Η «αγορά του αιώνα» και οι αντικαταστάσεις

Το 1985, επί κυβερνήσεως Ανδρέα Παπανδρέου, η Ελλάδα θα προχωρούσε στη λεγόμενη «αγορά του αιώνα», αγοράζοντας συνολικά 80 μαχητικά αεροσκάφη, 40 F-16 και 40 Μιράζ 2000. Πλέον η Ελλάδα έχει αντικαταστήσει τα Μιράζ με 24 σύγχρονα αεροσκάφη Ραφάλ, ενώ διαθέτει και 36 πυραύλους Meteor, οι οποίοι αποτελούν την αιχμή του δόρατος της Πολεμικής Αεροπορίας.

ΠΗΓΗ: Το Βήμα