Γράφει ο Σπύρος Γκουτζάνης, Ναυτεμπορική

Το σύνολο των δημοσκοπήσεων όταν περιορίζονται να κάνουν την δουλειά τους, δηλαδή μετρήσεις των στάσεων και διαθέσεων της κοινής γνώμης στην παρούσα συγκυρία και όχι αυθαίρετες εκτιμήσεις των δημοσκόπων, καταγράφουν την δυσοίωνη πραγματικότητα: η κυβέρνηση μεσοσταθμικά κινείται στο 24%, (οι πιο αξιόπιστες μάλιστα την εμφανίζουν γύρω στο 22,5%), παράλληλα υπάρχει κενό στην αντιπολίτευση τόσο στα δεξιά όσο και στα αριστερά, αφού το δεύτερο κόμμα κινείται γύρω στο 10% – 12%.

Οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις καταγράφουν ένα ακόμη περίεργο φαινόμενο: την υψηλή προσδοκία για τη δημιουργία καινούργιων κομμάτων στο κεντροαριστερό φάσμα υπό τον Αλέξη Τσίπρα και στο δεξιό υπό τον Αντώνη Σαμαρά για να καλύψουν το κενό.

Το ότι γίνονται υποθετικές μετρήσεις για το τι ποσοστό θα ψήφιζε ένα κόμμα υπό τον Αντώνη Σαμαρά και αντίστοιχα υπό τον Αλέξη Τσίπρα, πριν οι δύο πρώην πρωθυπουργοί το αναγγείλουν είναι από μόνο του περίεργο. Ο τρόπος με τον οποίο τα αντιμετωπίζει το κυβερνητικό κέντρο αποκαλύπτει την αγωνία του. Οι δύο πρώην πρωθυπουργοί καταρρίπτουν το επιχείρημα ότι δεν υπάρχει εναλλακτική στην παρούσα κυβέρνηση. Είτε συμφωνεί κανείς μαζί τους είτε διαφωνεί αμφότεροι έχουν ασκήσει διακυβέρνηση στο παρελθόν σε πολύ χειρότερες συνθήκες και με πολύ καλύτερα αποτελέσματα από τον νυν πρωθυπουργό.

Οι δύο απειλούν την παρούσα κυβέρνηση: ένα κόμμα Σαμαρά έστω και στο 10% και με ένα ποσοστό να προέρχεται από τη ΝΔ θα κατεβάσει την κυβέρνηση κάτω από το 20%. Ένα κόμμα πάλι υπό τον Τσίπρα έστω και με 15% θα δημιουργήσει αμέσως υπολογίσιμη αντιπολίτευση και θα δημιουργήσει προσδοκίες και δυναμική ενοποίησης του κατακερματισμένου χώρου της κεντροαριστεράς. Ο οποίος όμως είναι σημαντικά συρρικωμένος όπως παντού στην Δύση όπου συντελείται στροφή δεξιά. Όλα αυτά υποθετικά. Αλλά ο μονόφθαλμος θα πάψει να βασιλεύει στους τυφλούς.

Προοδευτισμός και νέα Δεξιά

Φυσικά για να υπάρξουν νέα κόμματα θα πρέπει να υπάρχει η αντίστοιχη ανάγκη που έρχονται να καλύψουν. Ο μεν Αλέξης Τσίπρας στη πρόσφατη τοποθέτησή του στην εκδήλωση του ομώνυμου Ινστιτούτου προσπάθησε να συνδέσει την διεθνή κατάσταση που διαμορφώνεται μετά την άνοδο Τραμπ και την στροφή δεξιά που καταγράφεται συνολικότερα, με τα ελληνικά πράγματα και την παρούσα διακυβέρνηση. Ενώ διαβάζει σωστά τον καπιταλιστικό αυταρχισμό των ακροδεξιών κομμάτων, επιμένει ότι η απάντηση θα δοθεί από ένα νέο προοδευτικό κίνημα. Στην πραγματικότητα τόσο για τον διεθνή χώρο όσο και για τα ελληνικά πράγματα καταφεύγει στα κατάλοιπα της ιδεολογίας και της πολιτικής των Δημοκρατικών που ηττήθηκαν κατά κράτος στην Αμερική και της νεοφιλελεύθερης σοσιαλδημοκρατίας που υποχωρεί παντού στην συλλογική Δύση. Ο προοδευτισμός του Αλέξη Τσίπρα δεν αμφισβητεί την φιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση δίχως σύνορα με όσα την συνοδεύουν -μεταναστευτικό, δικαιωματισμός, πράσινη ατζέντα. Ισχνή όσον αφορά τον διεθνή περίγυρο η ανάγνωση του είναι πιο εύστοχη ως προς την ανάγκη να υπάρξει εναλλακτική εντός Ελλάδος. Όμως αυτή περιγράφεται ως μία διακυβέρνηση δίχως την διαφθορά και την αλαζονεία της παρούσας κυβέρνησης που έχει κάνει ακόμη και τμήματα του κατεστημένου να απηυδίσουν. Γι αυτό άλλωστε λέγεται ότι υποβάλλει τα διαπιστευτήρια του στο σύστημα και αν αληθεύουν οι πληροφορίες με επιτυχία. Ορισμένοι τουλάχιστον από τους μεγάλους οικονομικούς παίκτες της χώρας τον στηρίζουν. Ο Αλέξης Τσίπρας πρεσβεύει μία πιο χρηστή διακυβέρνηση και πιο δίκαιη κατανομή εισοδήματος.

Ο Αντώνης Σαμαράς κινείται σε άλλο επίπεδο, εκφράζει στα καθ’ ημάς την νέα Δεξιά που επικράτησε στις ΗΠΑ και κερδίζει έδαφος στην Ευρώπη. Είναι κατά της παγκοσμιοποίησης, υπέρ του αυστηρού περιορισμού της μετανάστευσης, εχθρός της woke ατζέντας και της πράσινης μετάβασης και υπέρμαχος της ρεαλιστικής σχολής στις διεθνείς σχέσεις. Αναπτύσσει την ανάγκη επανατοποθέτησης της χώρας στον διεθνή περίγυρο, την αντιμετώπιση της Τουρκίας, την διαφυγή από το ενεργειακό μοντέλο της πράσινης ενέργειας. Αλλά δεν έχει εναλλακτική πρόταση για την κατανομή του εισοδήματος και το κοινωνικό κράτος. Ίσως γιατί θα προσκρούσει σε συμφέροντα που θέλει να προσεταιριστεί.

Είναι ο νεοφιλελευθερισμός

Για να γενικεύσουμε τόσο η μία άποψη όσο και η άλλη κινούνται στον αστερισμό του νεοφιλελεύθερου υποδείγματος, που θεωρητικά θέλουν να υπερβούν. Εάν ο νεοφιλελευθερισμός όπως περιέγραψαν οι Πιέρο Νταρντό και Κριστιάν Λαβάλ στο βιβλίο τους «Ο νέος λόγος του κόσμου» είναι ένα αυταρχικό σύστημα διακυβέρνησης που βασίζεται στον γενικευμένο ανταγωνισμό και στην διάλυση κάθε συλλογικότητας, ούτε ο «προοδευτισμός» ούτε η νέα Δεξιά τον αμφισβητεί. Η Δεξιά, παλιά και νέα, βασίζεται στο έθνος ως συνεκτική ιδέα, μόνο που όπως περιγράφει ο Εμμανουέλ Τοντ στο πρόσφατο βιβλίο του «Η ήττα της Δύσης», το κοινωνικό κράτος είναι ο κορμός του έθνους κράτους. Δεν μπορεί να υπάρξει εθνική ενότητα με διαλυμένους τους κοινωνικούς θεσμούς.

Η προοδευτική αριστερή άποψη, (η νεοφιλελεύθερη σοσιαλδημοκρατία εν ολίγοις) δεν μπορεί να αντιληφθεί ακόμη και τώρα αυτό που περιέγραφε εδώ και καιρό ο Ζαν Κλοντ Μισεά στο βιβλίο του «Τα μυστήρια της Αριστεράς», ότι δεν μπορείς να αντιστρατεύεται την οικονομική πτυχή της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης όταν αποδέχεται την πολιτική και πολιτιστική του διάσταση. Είναι σαν να προσπαθείς να τον βγάλεις από την πόρτα όταν έχεις ορθάνοιχτα τα παράθυρα για να επανέλθει. Η νέα Δεξιά πάλι δεν αντιλαμβάνεται – και δεν θέλει άλλωστε – ότι δεν μπορείς να ξορκίσεις την νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση, αμφισβητώντας την πολιτιστική και πολιτική της πτυχή όταν διατηρείς τον οικονομικό της πυρήνα.