Μόλις μερικά 24ωρα πριν δοθούν στη δημοσιότητα – σε Λονδίνο και Ουάσιγκτον – τα ονόματα νομικών και φυσικών προσώπων από την Κύπρο που συνεργάζονται με Ρώσους ολιγάρχες, στη Λευκωσία έβλεπαν να ανθίζει ακόμα περισσότερο η συνεργασία με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η αναβάθμιση των σχέσεων μεταξύ Κυπριακής Δημοκρατίας και Ηνωμένων Πολιτειών αποτελεί ένα από τους μακροπρόθεσμους στόχους που έχει ο θέσει ο Νίκος Χριστοδουλίδης από την εποχή που ήταν υπουργός Εξωτερικών. Και σίγουρα το τελευταίο που θα ήθελε αυτή στιγμή θα ήταν μια εξέλιξη η οποία θα ερχόταν να ανατρέψει αυτό το σχεδιασμό. Γι’ αυτό και το μήνυμα που έφυγε από την πρώτη στιγμή ήταν αρκούντως ξεκάθαρο: πλήρης συνεργασία με τις αμερικανικές αρχές. Εξάλλου όλοι αντιλαμβάνονται πως η Κύπρος δεν αντέχει να βρεθεί και πάλι στη γωνιά ελέω Ρώσων ολιγαρχών και κάποιων Κυπρίων συνεργατών τους. 

Η κίνηση του Προέδρου Χριστοδουλίδη να μιλήσει με Ουάσιγκτον είχε μια πολύ συγκεκριμένη στόχευση: Να σταλεί το μήνυμα ότι η Κύπρος δεν κάνει παιχνίδια πίσω από την πλάτη των Αμερικανών υπέρ των Ρώσων και όταν ο ίδιος μιλά για συνεργασία το εννοεί. Ευθύς μετά το Πάσχα και θέλοντας να δώσει συνέχεια στο τηλεφώνημά του προς τη Βικτώρια Νούλαντ ο Νίκος Χριστοδουλίδης συγκάλεσε ευρεία σύσκεψη στο Προεδρικό προκειμένου να ακούσει από έναν έκαστο που έχει λόγο και ρόλο στο όλο θέμα για το πως προτίθεται να το χειριστεί. Κύριο ζητούμενο της όλης σύσκεψης ήταν να δοθούν οδηγίες όπως ένας έκαστος αξιωματούχος ρίξει ιδιαίτερο βάρος συνεργασίας με Λονδίνο και Ουάσιγκτον. Κυρίως όμως η προσοχή ήταν προς την κατεύθυνση των Αμερικανών. 

Αυτό βεβαίως ήταν εμφανές από πριν την δημοσιοποίηση της έκθεσης στην οποία βρίσκονταν και Κύπριοι πολίτες. Σύμφωνα με πληροφορίες η κυβέρνηση γνώριζε τουλάχιστον τρεις ημέρες προηγουμένως για τα πρόσωπα από την Κύπρο που εμπλέκονταν. Η διαχείριση που θα γινόταν ενός τόσο λεπτού  ζητήματος ήταν στο επίκεντρο σύσκεψης που συγκάλεσε ο υπουργός Εξωτερικών στο γραφείο του την Μεγάλη Τετάρτη, 12 Απριλίου. Εκείνο που προβλημάτιζε περισσότερο ήταν πως στην επικείμενη ανακοίνωση συμπεριλαμβάνονταν και Κύπριοι πολίτες, όχι μόνο νομικές οντότητες ή Ρώσοι και κυπριακά διαβατήρια. 

Η ύπαρξη Κυπρίων ήταν ενδεχομένως και το τεστ στο οποίο ήθελαν να βάλουν τη Λευκωσία, ΗΠΑ και Βρετανία. Έχοντας ενημερώσει εκ των προτέρων τις κυπριακές αρχές για την εμπλοκή Κυπρίων, Ουάσιγκτον και Λονδίνο, καιροφυλακτούσαν για να δουν πως θα κινηθούν οι κυπριακές αρχές. Κυρίως ήθελαν να τεστάρουν τη νέα κυβέρνηση της Κύπρου εάν το εννοεί όταν δηλώνει στενός σύμμαχος της Δύσης ή εάν θα συνεχίσει και αυτή να κάνει πλάτες σε Ρώσους ολιγάρχες. 

 Για την κυπριακή κυβέρνηση ήταν από την αρχή ξεκάθαρο πως δεν τίθεται θέμα διατάραξης των σχέσεων με τους Αμερικανούς και παράλληλα δεν είχε καμιά απολύτως πρόθεση να δώσει κάλυψη σε Κύπριους που θεωρούνται συνεργάτες των Ρώσων. Κι αυτό το μήνυμα έφτασε καθαρό και δυνατό προς την Ουάσιγκτον κάτι που καταγράφηκε και μέσα από τη σχετική ανάρτηση που έκανε η πρέσβεις των Ηνωμένων Πολιτειών λίγες ώρες αφ’ ότου δημοσιοποιήθηκε η λίστα ονομάτων εκφράζοντας την εκτίμηση των αμερικανικών αρχών προς τις αντίστοιχες κυπριακές για τη συνεργασία τους προς επιβολή κυρώσεων κατά της Ρωσίας. Στην ανάρτησή της η Τζούλι Φίσερ έγραψε: «Τέθηκε σε ισχύ ένας νέος γύρος χαρακτηρισμών κατά φυσικών και νομικών προσώπων-κλειδιά που επιτρέπουν τη συνέχιση του πολέμου της Ρωσίας και της Ουκρανίας. Οι ΗΠΑ εκτιμούν ιδιαίτερα την υποστήριξη και τη συνεργασία μεταξύ των αμερικανικών και των κυπριακών αρχών για τη διασφάλιση του συντονισμού ώστε (τα συγκεκριμένα πρόσωπα) να λογοδοτήσουν». 

Αλλά και η βρετανική πρεσβεία στη Λευκωσία μετέφερε την ικανοποίηση του Λονδίνου ως προς τις ενέργειες των κυπριακών αρχών: «Την περασμένη εβδομάδα η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου ανακοίνωσε νέες κυρώσεις που στοχεύουν οικονομικούς fixers που διευκόλυναν Ρώσους ολιγάρχες να κύψουν τον πλούτο τους. Η λίστα περιελάμβανε μερικούς Κύπριους. Το Ηνωμένο Βασίλειο εκτιμά τη συνεργασία που έχει με τις κυπριακές αρχές για την καταπολέμηση της εφαρμογής των κυρώσεων. Μαζί μπορούμε να εργαστούμε από κοινού για τον περιορισμό της ικανότητας της Ρωσίας για διεξαγωγή του παράνομου πολέμου της», ανέφερε η ανακοίνωση που εξέδωσε η βρετανική ύπατη αρμοστεία. 

Για τη Βρετανία και τους εταίρους της στην ομάδα των G7 ο στόχος είναι πολύ συγκεκριμένος και είχε καταγραφεί από τον υπουργό Εξωτερικών της χώρας: «Σφίγγουμε τον κλοιό γύρω από τη ρωσική ελίτ και όσους προσπαθούν να τους βοηθήσουν να κρύψουν χρήματα. Δεν υπάρχει μέρος να κρυφτούν». Μια τοποθέτηση που δείχνει επακριβώς το θα σημαίνει εάν είτε η Κύπρος είτε κάποια άλλη χώρα κινηθεί προκειμένου να συγκαλύψει τον οποιονδήποτε θεωρείται συνεργάτης των Ρώσων. 

Η πλήρης συνεργασία σε πολιτικό και τεχνοκρατικό επίπεδο αποτελεί το βασικό ζητούμενο για τη Λευκωσία κι αυτή ήταν η κατάληξη της σύσκεψης, την οποία συγκάλεσε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης επιστρέφοντας από τις γιορτές του Πάσχα. Οι οδηγίες του Προέδρου προς τους υπουργούς και όλους τους εμπλεκόμενους ήταν πολύ ξεκάθαρες: θα πρέπει να συγκεντρωθούν όσο το δυνατό περισσότερα στοιχεία έχουν να κάνουν με εμπλοκή Κυπρίων στις συγκεκριμένες υποθέσεις. Και η συλλογή στοιχεία δεν έχει να κάνει μόνο με τα πρόσωπα για τα ονόματα των οποίων έχουν δημοσιοποιηθεί αλλά αφορά και άλλους οι οποίοι – σύμφωνα με πληροφορίες – ενδέχεται να συμπεριληφθούν σε μια νέα λίστα των αμερικανικών (ενδεχομένως και βρετανικών) αρχών. 

Στον Λόφο έχουν μια πολύ ξεκάθαρη εικόνα: δεν υπάρχει καμιά διάθεση να θυσιάσουν όσα κτίστηκαν τα τελευταία χρόνια προς την κατεύθυνση των Ηνωμένων Πολιτειών προκειμένου να εξυπηρετηθούν τα συμφέροντα του οπουδήποτε. Και η συλλογή πρόσθετων στοιχείων για να σταλούν προς τη Νομική Υπηρεσία για περαιτέρω διερεύνηση δεν έχει να κάνει με οποιαδήποτε προσπάθεια συγκάλυψης αλλά δείχνει την αποφασιστικότητα της Κυπριακής κυβέρνησης να προχωρήσει μέχρι τέλους εναντίον ατόμων που αποδεδειγμένα προβαίνουν σε παραβιάσεις της εφαρμογής των κυρώσεων εναντίον της Ρωσίας. 

Το όλο εγχείρημα δεν είναι τόσο εύκολο όσο μπορεί να φαίνεται γι’ αυτό και η κυβέρνηση θέλει να συγκεντρώσει όσο το δυνατό περισσότερα στοιχεία. Και επειδή το θέμα αφορά την παραβίαση των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί κατά της Ρωσίας, έχει σημασία τόσο η χρονική στιγμή που λήφθηκαν οι συγκεκριμένες αποφάσεις αλλά και από ποιους. Η Κύπρος, ως κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχει κι ένα συγκεκριμένο πλαίσιο κινήσεων εντός του οποίου μπορεί να κινηθεί. 

Σε δηλώσεις του ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης είχε υπογραμμίσει πως «αυτό που πρέπει να διερευνηθεί είναι οι λόγοι που οδήγησαν τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο στη συμπερίληψη αυτών των νομικών και φυσικών προσώπων». Προσθέτοντας χαρακτηριστικά πως εάν «είναι λόγοι παραβίασης ισχυουσών κυρώσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τότε συνίσταται ποινικό αδίκημα». Είναι εμφανές από τις κινήσεις που έχουν γίνει μέχρι σήμερα πως η κυπριακή κυβέρνηση δεν θα διστάσει, εάν στοιχειοθετούνται υποθέσεις, να στείλει και άτομα στα δικαστήρια για παραβίαση των κυρώσεων κατά της Ρωσίας, σύμφωνα με τις αποφάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Δεν θέλει να χάσει την εμπιστοσύνη των ΗΠΑ

Για τη Λευκωσία η συνεργασία με την Ουάσιγκτον είναι πολύτιμη σε πολλά επίπεδα και δεν έχει καμιά διάθεση να τινάξει τις γέφυρες που έχουν κτιστεί τα τελευταία χρόνια. Τόσο ο νυν Πρόεδρος όσο και οι συνεργάτες του, ιδιαίτερα στον διπλωματικό τομέα γνωρίζουν πάρα πολύ καλά πόσος κόπος χρειάστηκε για να κερδίσει η Κύπρος την εμπιστοσύνη των Αμερικανών. Και γι’ αυτό δεν θέλουν να χαθεί αυτή τη εμπιστοσύνη σε μια περίοδο που όλοι στην κυβέρνηση Χριστοδουλίδη βλέπουν να έρχονται πρόσθετα κέρδη και σ’ ότι αφορά τον αμυντικό τομέα. 

Εάν αυτή τη στιγμή χαθεί η σχέση εμπιστοσύνης που έχει κερδισθεί από τους Αμερικανούς τότε τα πράγματα οδηγούνται πίσω στο μηδέν. Ιδιαίτερα σε μια κρίσιμη χρονικά φάση λαμβάνοντας υπόψη και τις επικείμενες εξελίξεις στην Τουρκία. 

Η κρίσιμη μάχη της Ανατολικής Μεσογείου

Οι ΗΠΑ επιχειρούν να επιστρέψουν και πάλι στην Ανατολική Μεσόγειο την οποία είχαν εγκαταλείψει, αφήνοντας το πεδίο ελεύθερο για τη Ρωσία, η οποία ωστόσο δεν θέλησε να αποκτήσει απόλυτη κυριαρχία στην περιοχή. Την αμερικανική αδιαφορία επιχείρησε να εκμεταλλευθεί η Τουρκία, η οποία είχε αντιδράσει έντονα σε κινήσεις της Γαλλίας προς την Ανατολική Μεσόγειο. 

Οι κινήσεις των Αμερικανών να επανέλθουν στην περιοχή χρησιμοποιώντας και την Κύπρο είναι κάτι που ενοχλεί ιδιαίτερα την Τουρκία. Πρώτον την ενοχλεί η αναβαθμισμένη σχέση των Αμερικανών με την Κύπρο. Δεύτερον θεωρούν τις ΗΠΑ εμπόδιο στα σχέδια της Άγκυρας για έλεγχο της Ανατολικής Μεσογείου. 

Σύμφωνα με το Forbes υπήρξαν φέτος δύο περιστατικά που εγείρουν ερωτήματα ως προς τη συνεργασία μεταξύ Τουρκίας και ΗΠΑ και τα οποία υποδηλώνουν τις επιφυλάξεις της Άγκυρας όσον αφορά την παρουσία του Αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού. 

Στις αρχές Απριλίου, το USS San Juan (SSN-751), ένα υποβρύχιο κλάσης Λος Άντζελες, ελλιμενίστηκε στη Λεμεσό. Η επίσκεψη αυτή προκάλεσε την αντίδραση της τουρκικής πλευράς η οποία έβαλε μπροστά το κατοχικό καθεστώς να καταδικάσει την αμερικανική ενέργεια, πριν έρθει να συνυπογράψει και η Άγκυρα. 

Το δεύτερο περιστατικό, ίσως και πιο σοβαρό, είχε να κάνει με την παρουσία αμερικανικού αεροπλανοφόρου στα τουρκικά ύδατα. Μετά τον τραγικό σεισμό που κατέστρεψε την Τουρκία τον Φεβρουάριο, οι ΗΠΑ πρόσφεραν ανθρωπιστική βοήθεια, αποστέλλοντας το αεροπλανοφόρο George HW Bush . Τούρκοι εθνικιστές, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων δημοσιογράφων, εμφανίστηκαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, εκφράζοντας έντονη αντίθεση και προωθώντας θεωρίες συνωμοσίας σχετικά με την παρουσία του αερπολανοφόρου. Μάλιστα ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, σε δήλωσή του είχε απορρίψει την προοπτική ελλιμενισμού του αμερικανικού αερομεταφορέα στην Τουρκία. Αφού σημείωσε ότι δεν υπήρξε σχετικό αίτημα από αμερικανικής πλευράς έσπευσε να σημειώσει πως ακόμα κι αν υπήρχε θα λάμβανε αρνητική απάντηση. 

Φιλελεύθερος