Διεθνή
Χριστοδουλίδης: «Επαίσχυντες οι δηλώσεις Ερντογάν! Να απολογηθεί για τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας»
Επίθεση του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας στον Τούρκο ομόλογό του με αφορμή τις δηλώσεις του τελευταίου στην Κερασούντα. «Η Τουρκία θα πρέπει να συμβιβαστεί με το ιστορικό της παρελθόν και να αναγνωρίσει ότι όσα συνέβησαν σε βάρος Αρμενίων, Ασσυρίων και Ελλήνων του Πόντου», ανέφερε.
Επίθεση στον πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, έκανε ο Νίκος Χριστοδουλίδης. Ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης, μιλώντας στην εκδήλωση μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου στις 19 Μαΐου, στο Πολιτιστικό Κέντρο Μητρόπολης Κύκκου «Αρχάγγελος», στη Λευκωσία, έκανε αναφορά σε πρόσφατες προκλητικές δηλώσεις του Τούρκου ομόλογού του στο πλαίσιο της προεκλογικής του εκστρατείας.
Ο Κύπριος ηγέτης χαρακτήρισε τις δηλώσεις Έρντογάν «επαίσχυντες», ενώ έκανε αναφορά σε συνταρακτικές ιστορίες της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου. «Ο Τούρκος Πρόεδρος θα έπρεπε να απολογηθεί για τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που διέπραξαν οι πρόγονοι του. Αυτό του έχει υποδείξει άλλωστε ήδη από το 2006 και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο στην ετήσια έκθεσή του για την πρόοδο της Τουρκίας για την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αναφέρει ρητώς ότι η Τουρκία θα πρέπει να συμβιβαστεί με το ιστορικό της παρελθόν και να αναγνωρίσει ότι όσα συνέβησαν σε βάρος Αρμενίων, Ασσυρίων και Ελλήνων του Πόντου, αρχικά από τους Νεότουρκους και στη συνέχεια από τους Κεμαλιστές, που αποτελούν πράξεις Γενοκτονίας», ανέφερε μεταξύ άλλων ο Νίκος Χριστοδουλίδης.
Διαβάστε αναλυτικά την ομιλία του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Νίκου Χριστοδουλίδη στην Εκδήλωση Εθνικής Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου που πραγματοποιήθηκε στο Πολιτιστικό Κέντρο Μητρόπολης Κύκκου «Αρχάγγελος», Παρασκευή 19 Μαϊου 2023:
Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω κάπως διαφορετικά την ομιλία μου απόψε, μεταφέροντας μια συγκλονιστική μαρτυρία που αποτυπώνει μια από τις τραγικότερες σελίδες του δράματος των Ελλήνων του Πόντου: τη σφαγή των νηπίων της Σάντας.
Γράφει ο αδερφός του καπετάν Ευκλείδη Κουρτίδη θρυλικού ηγέτη κατά το ποντιακό αντάρτικο, ο Κώστας Κουρτίδης, στο ημερολόγιό του για την νύχτα της 10ης προς 11η Σεπτεμβρίου 1921: Η νύχτα αυτή ήταν η πιο τρομακτική νύχτα που έζησα στη ζωή μου. Κάνοντας πρόχειρα προχώματα παραταχτήκαμε για μάχη. Γυναίκες και παιδιά (τριακόσιοι περίπου) μαζεύτηκαν λίγο πιο πάνω μέσα σε μια σπηλιά, τους οποίους φυλούσαν περίπου εκατόν είκοσι νέοι άοπλοι. Επί εννιά ώρες αγωνιζόμασταν ενάντια στον τουρκικό στρατό. Όταν ξημέρωσε και οι Τούρκοι ξεκίνησαν πάλι την επιχείρηση, αντίκρισαν επτά βρέφη σφαγμένα! Τότε ο ίδιος ο μέραρχος επικεφαλής έδωσε διαταγή στον τουρκικό στρατό να γυρίσει πίσω στη Σάντα λέγοντας: άνθρωποι που σκότωσαν τα παιδιά τους είναι αδύνατον να πιαστούν, είναι περιττό να μείνουμε άλλο εδώ». Για να σωθούν τα μεγαλύτερα παιδιά και οι οικογένειές τους, οι μητέρες της Σάντας αναγκάστηκαν να θυσιάσουν τα ίδια τους τα σπλάχνα, αφού τα νήπια έκλαιγαν και θα μπορούσε να γίνουν όλοι αντιληπτοί κατά την προσπάθεια διαφυγής τους από τους Τούρκους. Αυτή η τραγική ιστορία συμπυκνώνει τον ανείπωτο πόνο και που βίωσαν οι Έλληνες του Πόντου. Ούτε οι κακουχίες, ούτε η πείνα ή οι ασθένειες στα τάγματα εργασίας ούτε οι απηνείς διωγμοί και οι μαζικές σφαγές μπορούν να περιγράψουν το ασύλληπτο μαρτύριο των Ποντίων τόσο γλαφυρά όσο η σφαγή των νηπίων της Σάντας και των άλλων νηπίων που θυσιάστηκαν κατά την προσπάθεια διαφυγής των ελληνικών πληθυσμών.
Η Ολομέλεια του Ελληνικού Κοινοβουλίου, στις 24 Φεβρουαρίου 1994, ομοφώνως καθιέρωσε την 19η Μαΐου ως ημέρα μνήμης των θυμάτων της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου από το 1914 μέχρι το 1923.
Μέχρι την έναρξη των διωγμών το 1914, οι περιοχές όπου ζούσαν οι Έλληνες του Πόντου γνώρισαν σημαντική εμπορική, οικονομική και πολιτιστική άνθιση. Λίγο πριν ξεκινήσουν την εθνική εκκαθάριση οι Νεοτούρκοι, οι Πόντιοι αριθμούσαν 700.000 και είχαν ιδρύσει περίπου 1400 σχολεία και πληθώρα θεάτρων και πολιτιστικών ιδρυμάτων. Ωστόσο, οι Νεότουρκοι μετά το ξέσπασμα του Α’ παγκοσμίου πολέμου, με πρόσχημα την εθνική τους ασφάλεια, έθεσαν σε εφαρμογή ένα συντεταγμένο σχέδιο για τον αφανισμό των μη μουσουλμάνων κατοίκων της Αυτοκρατορίας επιδιδόμενοι σε ανελέητους διωγμούς σε βάρος των χριστιανικών πληθυσμών. Αφορμή για την επιδείνωση της κατάστασης αποτέλεσε η ήττα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στη Μάχη του Σαρίκαμις από τη Ρωσική Αυτοκρατορία το 1915, για την οποία θεωρήθηκαν υπαίτιοι οι Έλληνες που υπηρετούσαν στον οθωμανικό στρατό. Το 1917 στη Ρωσία ξέσπασε η Οκτωβριανή Επανάσταση και ο Λένιν ανακάλεσε τα ρωσικά στρατεύματα, με αποτέλεσμα να ανακαταληφθούν εδάφη του Πόντου από τον τουρκικό στρατό. Αμείλικτα, εκδικητικά μέτρα λήφηθηκαν τότε σε βάρος των Ελλήνων του Πόντου που εξαναγκάζονταν σε εκτοπισμό από τα παράλια και μεταφέρονταν μαζικά στο εσωτερικό της Μικράς Ασίας. Οι Έλληνες Πόντιοι, όπως και άλλοι μη μουσουλμάνοι, στρατολογήθηκαν τότε σε τάγματα εργασίας, όπου οι συνθήκες ήταν τόσο άθλιες που ελάχιστοι επιβίωναν. Γερμανοί διπλωμάτες αναφέρουν σε έγγραφο τους προς το Βερολίνο με ημερομηνία τη 12η ΜαΪου 1918 ότι περισσότεροι από 200 000 Έλληνες ηλικίας 15-48 ετών είχαν καταταγεί στα τάγματα εξόντωσης μέχρι το τέλος του 1917. Για να αποφύγουν την κατάταξη πολλοί κατέφευγαν στα βουνά.
Οι Τούρκοι τότε άρχισαν να κάνουν στάχτη ολόκληρα χωριά. Στην επαρχία της Κερασούντας έκαψαν δεκάδες ελληνικά χωριά μέσα σε τρεις μήνες. Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι αναγκάζονταν να διανύσουν πεζοί πορείες προς την Άγκυρα και μεγάλος αριθμός πέθαναν από την εξάντληση στη διαδρομή. Όσοι κατάφεραν να γλιτώσουν κατέφυγαν στη Ρωσική Αυτοκρατορία ως πρόσφυγες, ενώ οι υπόλοιποι Πόντιοι Έλληνες που ζούσαν ακόμη στην Οθωμανική Αυτοκρατορία ξεριζώθηκαν και μεταφέρθηκαν στην Ελλάδα σύμφωνα με τους όρους για ανταλλαγή πληθυσμών που προνοούσε η Συνθήκη της Λωζάνης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή.
Είναι επομένως τουλάχιστον επαίσχυντες οι πρόσφατες δηλώσεις του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κατά την προεκλογική ομιλία του στην Κερασούντα. Ο Ερντογάν είπε συγκεκριμένα ότι «τα πάτρια εδάφη της Κερασούντας είχαν κατατροπώσει τις συμμορίες των Ποντίων» και εξέφρασε την πεποίθηση ότι και «σήμερα η Κερασούντα θα κάνει κόλαση την πατρίδα για τους κλακαδόρους του όρους Καντίλ και του Γκιουλενιστές». Αντί να προκαλεί με τέτοιες δηλώσεις, ο Τούρκος Πρόεδρος θα έπρεπε να απολογηθεί για τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που διέπραξαν οι πρόγονοι του. Αυτό του έχει υποδείξει άλλωστε ήδη από το 2006 και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το οποίο στην ετήσια έκθεσή του για την πρόοδο της Τουρκίας για την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αναφέρει ρητώς ότι η Τουρκία θα πρέπει να συμβιβαστεί με το ιστορικό της παρελθόν και να αναγνωρίσει ότι όσα συνέβησαν σε βάρος Αρμενίων, Ασσυρίων και Ελλήνων του Πόντου, αρχικά από τους Νεότουρκους και στη συνέχεια από τους Κεμαλιστές, που αποτελούν πράξεις Γενοκτονίας.
Το 1948, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, ψήφισε τη «Σύμβαση για την Πρόληψη και Καταστολή του Εγκλήματος της Γενοκτονίας», η οποία τέθηκε σε ισχύ το 1951. Στη Σύμβαση αυτή, η Γενοκτονία αναγνωρίζεται ως ένα διεθνές έγκλημα είτε σε καιρό ειρήνης είτε σε καιρό πολέμου, που δεν δικαιολογείται ούτε από τη στρατιωτική αναγκαιότητα ούτε από τους σκοπούς του πολέμου. Η τέλεση γενοκτονίας εκδηλώνεται δια της συλλογικής και άνευ διακρίσεως εξόντωσης των μελών μιας εθνικής, εθνοτικής, φυλετικής ή θρησκευτικής ομάδας.
Το 1996, ο διαπρεπής μελετητής Gregory Stanton όρισε τις οκτώ καταστάσεις γενοκτονίας. Και παρόλο που θα ανέμενε κανείς ότι η «εξόντωση» θα ήταν το τελικό στάδιο συντέλεσης μιας γενοκτονίας, o Stanton ορίζει ως τελικό στάδιο την άρνηση. Χωρίς την αναγνώριση της ανυπολόγιστης βίας και των απωλειών που αντιμετώπισαν τα θύματα γενοκτονιών η διαδικασία της εξόντωσης συνεχίζεται με άλλη μορφή. Για το ίδιο συνηγορεί και η Διεθνής Ένωση Μελετητών Γενοκτονιών, η οποία αναφέρει πως «η άρνηση μιας γενοκτονίας αναγνωρίζεται παγκοίνως ως το έσχατο στάδιο γενοκτονίας, που εξασφαλίζει την ατιμωρησία για τους δράστες της γενοκτονίας, και ευαπόδεικτα προετοιμάζει το έδαφος για τις μελλοντικές γενοκτονίες». Στις 24 Απριλίου, ο Αμερικανός Πρόεδρος Μπάιντεν αναγνώρισε τη γενοκτονία των Αρμενίων του 1915. Ίσως ο μεγαλύτερος αντίκτυπος αυτής της αναγνώρισης να είναι η αναγνώριση του τεράστιου πόνου των θυμάτων της γενοκτονίας και των απογόνων τους. Η γενοκτονία – και αναφέρομαι στο παράδειγμα των Αρμενίων, για να θυμίσω τις ίδιες υποχρεώσεις για τη γενοκτονία των Ποντίων – κληροδοτεί το αποτύπωμά της στον ψυχισμό των θυμάτων από γενιά σε γενιά. Η αναγνώριση είναι ένα θέμα ηθικής δικαίωσης, ένα ζήτημα της πολιτισμένης ανθρωπότητας.
Στην Κύπρο έχουμε βιώσει και εξακολουθούμε να βιώνουμε την τουρκική πολιτική για αλλοίωση της θρησκευτικής και πολιτιστικής ταυτότητας του τόπου μας. Κατά παράβαση διεθνών Συμβάσεων, η Τουρκία προωθεί την ισλαμοποίηση των κατεχομένων με τη σύληση εκκλησιών και άλλων ιερών χώρων και τη μετατροπή τους σε τεμένη και υποστατικά για άλλες χρήσεις. Πέραν των 520 εκκλησιών και μοναστηριών και όλα τα κοιμητήρια λεηλατήθηκαν και βεβηλώθηκαν στα κατεχόμενα «σε μια μαζική και συστηματική προσπάθεια που χαρακτηρίζεται ως «θεσμοθετημένη εξάλειψη», η οποία αποσκοπεί στην πλήρη εξαφάνιση της ελληνοχριστιανικής πολιτισμικής ταυτότητας. Βιώνουμε την ίδια στιγμή τον τουρκικό αναθεωρητισμό, την επεκτατική πολιτική, τις έκνομες ενέργειες στο Βαρώσι, τον εποικισμό της πατρίδας μας. Ο πόνος και ο σπαραγμός των Ποντίων μας είναι οικείος, τον αναγνωρίζουμε και τον συμμεριζόμαστε.
Η κυπριακή Βουλή των Αντιπροσώπων με ομόφωνη απόφαση της έχει καθιερώσει τη 19η Μαΐου, ημέρα που ο Κεμάλ αποβιβάστηκε στη Σαμψούντα, ως ημέρα τιμής και μνήμης της Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού. Τιμούμε σήμερα το έπος που έγραψε με το αίμα του ο Ελληνισμός του Πόντου, την ηρωική αντίσταση των Ποντίων ενάντια στους φρικαλέους κατατρεγμούς που υπέστησαν από τους Τούρκους.
Σύσσωμος ο κυπριακό λαός καταδικάζουμε την τουρκική βαρβαρότητα σε βάρος των αδελφών μας του Ποντιακού Ελληνισμού. Σε βάρος της γης που γέννησε τον φιλόσοφο Διογένη τον Κυνικό, τον πατέρα της Ιστορίας Στράβων, τον αρχηγό της Φιλικής Εταιρείας Αλέξανδρο Υψηλάντη και τον αδερφό του Δημήτρη, και τόσους άλλους πρωτεργάτες των Γραμμάτων και του Πνεύματος, όπως τον Χάρη Ψωμιάδη που είχα την ευλογία να γνωρίσω από τις πρώτες μέρες που είχα πάει στις ΗΠΑ το 1993 για να σπουδάσω.
Κλείνοντας, θα ήθελα να συγχαρώ θερμά το Ινστιτούτο Ελληνικού Πολιτισμού, τον Σύλλογο Ελλήνων Ποντίων Κύπρου με αντιπροσωπεία του οποίου θα συναντηθούμε σύντομα για να δούμε όλα αυτά που έχετε αναφέρει, και τον Σύλλογο Δράσης «Νίκος Καπετανίδης» που με το έργο τους, με τη σημερινή εκδήλωση μεριμνούν, ώστε να παραμένουν ζωντανές οι θύμησες, η Ιστορία και οι παραδόσεις του Ποντιακού Ελληνισμού.
Να μου επιτρέψετε την ειδική αναφορά στο Σωματείο Δράσης Νίκος Καπετανίδης και να καλοσωρίσω τους εκπροσώπους του στην Κύπρο. Είχα τη μεγάλη τιμή να συμμετάσχω και να είμαι ο κύριος ομιλητής στην εκδήλωση που διοργάνωσαν στη Θεσσαλονίκη στις 19 Σεπτεμβρίου 2022, με τίτλο: «Η επί της Αγχόνης Ανάσταση», για τους Εθνομάρτυρες Πόντου και Κύπρου, Νίκο Καπετανίδη και Ευαγόρα Παλληκαρίδη, και γνωρίζω πάρα πολύ καλά τις αξιέπαινες προσπάθειες που καταβάλλετε.
Ο Δημήτρης Ψαθάς, ο γνωστός Έλληνας συγγραφέας και δημοσιογράφος, στο συγκλονιστικό έργο του «Η γη του Πόντου», όπου εξιστορεί τους διωγμούς και την αντίσταση του Ελληνισμού της ιδιαίτερης πατρίδας του, έγραφε: Να ρίξουμε τον πέπλο της λήθης στο παρελθόν, αλλά να ξέρουμε, όχι να κρύβουμε…».
Η οικοδόμηση, λοιπόν, της ειρήνης και της συμφιλίωσης θα είναι εφικτή και είναι εφικτή αν βασίζεται σε στέρεα θεμέλια, μόνον εάν θέσουμε τον δάκτυλον επί τον τύπον των ήλων και αποδεχτούμε την ιστορική αλήθεια και αναγνωριστούν τα εγκλήματα που έχουν γίνει.
ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ ΜΕ ΣΗΜΑΣΙΑ
Ρωσικό χτύπημα σε τουρκικό πλοίο στην Ουκρανία με 4.000 τόνους υγραερίου
Ρωσικές δυνάμεις στόχευσαν σήμερα το τουρκικής ιδιοκτησίας πλοίο ORINDA, ενώ ήταν αγκυροβολημένο στο λιμάνι Izmail της Ουκρανίας στην περιοχή της Οδησσού, με αποτέλεσμα να προκληθεί πυρκαγιά στο πλοίο και να γίνουν εκκενώσεις σε κοντινές περιοχές λόγω κινδύνου έκρηξης.
Το Ορίντα, μεταφέροντας περίπου 4.000 τόνους υγροποιημένου αερίου πετρελαίου (LPG), βρέθηκε στο επίκεντρο των συνεχιζόμενων ρωσικών επιχειρήσεων κατά ουκρανικών υποδομών. Η φωτιά που ξέσπασε οδήγησε ακόμη και σε εκκενώσεις στο ρουμανικό χωριό Πλάουρου, ακριβώς απέναντι από το Ισμαΐλ.
Από σχετικό χάρτη στο φιλο-κυβερνητικό κανάλι AHaber προκύπτει ότι το πλοίο ήταν αρκετά μακριά από την Οδησσό, στα σύνορα Ρουμανίας / Μολδαβίας.
Δείτε τον χάρτη ΕΔΩ
Η Γενική Διεύθυνση Ναυτιλιακών Υποθέσεων της Τουρκίας επιβεβαίωσε ότι και τα 16 μέλη του τουρκικού πληρώματος απομακρύνθηκαν με ασφάλεια.
«Κανένας από αυτούς δεν τραυματίστηκε και έχουν μεταφερθεί σε ασφαλή τοποθεσία», ανέφερε η ανακοίνωση.
Ουκρανικά πυροσβεστικά συνεργεία επιχειρούν στην περιοχή, ενώ οι αρχές θα διεξάγουν λεπτομερή εκτίμηση των ζημιών μόλις η πυρκαγιά τεθεί υπό πλήρη έλεγχο. Τούρκοι αξιωματούχοι δηλώνουν ότι παρακολουθούν στενά την κατάσταση σε συνεργασία με τις ουκρανικές αρμόδιες υπηρεσίες.
Από την έναρξη του πολέμου, αρκετά τουρκικά ή τουρκικής σημαίας πλοία έχουν υποστεί ζημιές σε αντίστοιχες επιθέσεις, κυρίως όταν ήταν αγκυροβολημένα κοντά σε ουκρανικές εγκαταστάσεις, χωρίς όμως να υπάρχουν τραυματισμοί πληρωμάτων.
Ρωσική επίθεση σε ενεργειακή υποδομή – δεκάδες χιλιάδες χωρίς ρεύμα
Σε παράλληλο περιστατικό, ρωσικός πύραυλος έπληξε ενεργειακή εγκατάσταση της μεγαλύτερης ιδιωτικής εταιρείας της Ουκρανίας, Ντετέκ, στην Οδησσό, αφήνοντας 36.500 νοικοκυριά χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα. Οι αρμόδιες αρχές ανέφεραν ότι μέσω εφεδρικών γραμμών επανηλεκτρίστηκαν περίπου 4.000 σπίτια, ενώ για τα υπόλοιπα 32.500 θα απαιτηθεί σημαντικός χρόνος εργασιών.
🟥 Ukrayna’da Rusya tarafından vurulduğu iddia edilen Türk gemisinden ilk görüntüler… https://t.co/1eSZHACngC pic.twitter.com/uoGIclCf9K
— Halk TV (@halktvcomtr) November 17, 2025
ΠΗΓΗ: SigmaLive
ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ ΜΕ ΣΗΜΑΣΙΑ
Le Monde: «Το ζήτημα των Αρμενίων του Ναγκόρνο-Καραμπάχ δεν είναι ζήτημα συνόρων ή εθνότητας, αλλά της οικουμενικότητας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων»
Η δικαιοσύνη αρχίζει εκεί όπου οι συνειδήσεις αρνούνται να αποστρέψουν το βλέμμα. Καμία ειρήνη δεν μπορεί να γεννηθεί από τη λήθη.»
«Το ζήτημα των Αρμενίων του Ναγκόρνο-Καραμπάχ δεν είναι ζήτημα συνόρων ή εθνότητας, αλλά της οικουμενικότητας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», δηλώνουν 23 διεθνείς κοινοβουλευτικοί. – Le Monde
Μετάφραση από Armenian Weekly
Με την ευκαιρία της 2ης επετείου της απόφασης της 17ης Νοεμβρίου 2023 του Διεθνούς Δικαστηρίου, σε άρθρο της κορυφαίας γαλλικής εφημερίδας Le Monde, 23 κοινοβουλευτικοί από πολλές χώρες καλούν σε σεβασμό του διεθνούς δικαίου και στην επιστροφή των Αρμενίων του Ναγκόρνο-Καραμπάχ — κάτι που δεν έχει ακόμη γίνει, παρά τις σχετικές διεθνείς αποφάσεις. Ακολουθεί η πλήρης μετάφραση του άρθρου:
«Στις 17 Νοεμβρίου 2023, το Διεθνές Δικαστήριο εξέδωσε απόφαση με την οποία διέταξε το Αζερμπαϊτζάν να διασφαλίσει άμεσα την ασφαλή, αξιοπρεπή και ανεμπόδιστη επιστροφή των εκτοπισμένων Αρμενίων του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, την προστασία της περιουσίας τους και τη διατήρηση της κληρονομιάς τους. Η απόφαση αυτή, ληφθείσα στο όνομα του διεθνούς δικαίου, υπερισχύει κάθε πολιτικής σκοπιμότητας, συνθήκης ή διμερούς συμφωνίας. Κι όμως, δύο χρόνια αργότερα, παραμένει γράμμα κενό.
Καμία ενέργεια δεν έχει αναληφθεί για να επιτραπεί η επιστροφή των εκτοπισμένων στα σπίτια τους, η προστασία των δικαιωμάτων τους ή η καταγραφή της κατάστασης των πόλεων και των χωριών που εγκατέλειψαν. Η περιουσία και η πολιτιστική κληρονομιά των Αρμενίων συνεχίζουν να καταστρέφονται, να αλλοιώνονται ή να επαναχρησιμοποιούνται στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ, με στόχο την εξάλειψη κάθε ίχνους της παρουσίας και της μνήμης τους. Η παθητικότητα των διεθνών οργανισμών και κρατών είναι ανησυχητική — ιδίως σε μια εποχή όπου και άλλοι πληθυσμοί ανά τον κόσμο αντιμετωπίζουν παρόμοιες απειλές. Θα επιτρέψει άραγε η αδράνεια να θεωρηθεί ανεκτό αυτό που το διεθνές δίκαιο έχει ορίσει ξεκάθαρα ως έγκλημα κατά της ανθρωπότητας και εθνοκάθαρση;
Ας υπενθυμίσουμε τα γεγονότα. Στις 19 Σεπτεμβρίου 2023, μετά από εννέα μήνες ολοκληρωτικού αποκλεισμού που αποσκοπούσε στην εκκένωση της περιοχής από τους κατοίκους της, το Αζερμπαϊτζάν εξαπέλυσε αποφασιστική στρατιωτική επίθεση στον θύλακα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Μέσα σε λίγες μέρες, οι τελευταίοι 120.000 Αρμένιοι της περιοχής — εξαντλημένοι από την πείνα, τις στερήσεις, την έλλειψη περίθαλψης και τρομοκρατημένοι από πράξεις βίας κατά αμάχων — αναγκάστηκαν να πάρουν τον δρόμο της εξορίας.
Μέχρι σήμερα, δεν έχει δοθεί καμία πολιτική απάντηση ανάλογη με τη σοβαρότητα του εγκλήματος. Η πραγματικότητα των συσχετισμών ισχύος δεν μπορεί να αναστέλλει την εφαρμογή του διεθνούς δικαίου: το δικαίωμα των κατοίκων του Ναγκόρνο-Καραμπάχ να επιστρέψουν υπερβαίνει τις γεωπολιτικές σκοπιμότητες και παραμένει συλλογική ευθύνη που αναγνωρίζεται από διεθνείς συμβάσεις.
Σύγχυση μεταξύ ειρήνης και αδικίας
Το διεθνές δίκαιο είναι σαφές: το Άρθρο 12 του Διεθνούς Συμφώνου Ατομικών και Πολιτικών Δικαιωμάτων αναγνωρίζει σε κάθε άνθρωπο το δικαίωμα να εισέλθει στη δική του χώρα. Το δικαίωμα αυτό δεν εξαρτάται από την επίσημη ιθαγένεια, αλλά από έναν βαθύ και διαρκή δεσμό με μια γη, έναν πολιτισμό, μια μνήμη. Το δικαίωμα αυτό δεν ανήκει στα κράτη, αλλά στα άτομα. Καμία αρχή — μέσω αδράνειας ή παραίτησης — δεν μπορεί να στερήσει τους δικαιούχους από αυτό.
Η σύγχυση μεταξύ ειρήνης και αδικίας βρίσκεται στον πυρήνα της ειρηνευτικής συμφωνίας μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν, που υπογράφηκε στις 8 Αυγούστου στην Ουάσιγκτον. Παρουσιάστηκε ως ιστορικό κείμενο. Ωστόσο, η συμφωνία αυτή δεν περιλαμβάνει ούτε την επιστροφή των βίαια εκτοπισμένων, ούτε την απελευθέρωση των αιχμαλώτων πολέμου, ούτε την προστασία της αρμενικής πολιτιστικής κληρονομιάς. Στην πράξη, επικυρώνει τα αποτελέσματα της εθνοκάθαρσης, ενώ ενισχύει τη στρατηγική θέση του Μπακού και των συμμάχων του. Τι είδους ειρήνη μπορεί να οικοδομηθεί πάνω σε παζάρια και στη διαγραφή του δικαίου;
Και πάνω απ’ όλα, ποιο κουτί της Πανδώρας ανοίγουν οι δημοκρατίες όταν σιωπούν μπροστά σε ένα έγκλημα τέτοιας κλίμακας; Τι αξία έχει το διεθνές δίκαιο, όταν είναι οι ίδιες που παραμερίζουν μια τόσο προφανή παραβίασή του; Το ζήτημα των Αρμενίων του Ναγκόρνο-Καραμπάχ δεν είναι ζήτημα συνόρων ή εθνότητας, αλλά της οικουμενικότητας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της αξιοπιστίας όσων ισχυρίζονται ότι τα υπερασπίζονται.
Η άρνηση των δικαιωμάτων των βίαια εκτοπισμένων απλώς και μόνο επειδή είναι Αρμένιοι, ή η μεταβίβαση της ευθύνης αποκλειστικά στη Δημοκρατία της Αρμενίας, θα σήμαινε την απόρριψη της ίδιας της ιδέας της οικουμενικότητας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν είναι πολιτικές θέσεις· είναι υποχρεώσεις που ισχύουν για όλα τα κράτη και υπερισχύουν κάθε συμμαχίας. Γι’ αυτό εμείς, κοινοβουλευτικοί από διάφορες χώρες, διακηρύσσουμε ότι η υπεράσπιση του δικαιώματος επιστροφής των Αρμενίων του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, η προστασία της κληρονομιάς τους και η εξασφάλιση δικαιοσύνης για τα θύματα αποτελούν κοινή ευθύνη — θεμελιωμένη στις αξίες μας και απαραίτητη για τη διαφύλαξη της ειρήνης και της δικαιοσύνης στον κόσμο.
Στα εθνικά κοινοβούλια, καθώς και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, αναδύονται συγκλίνουσες πρωτοβουλίες ώστε οι δεσμεύσεις των διεθνών συμβάσεων να αποκτήσουν επιτέλους απτή μορφή: εξασφάλιση του δικαιώματος επιστροφής των εκτοπισμένων, προστασία της απειλούμενης πολιτιστικής κληρονομιάς και δίωξη όσων ευθύνονται για τις παραβιάσεις. Πρωτοβουλίες οργανώνονται ώστε να υπερασπιστούμε αυτή την κοινή ευθύνη και να επανέλθει ο σεβασμός του δικαίου στο επίκεντρο της πολιτικής δράσης.
Η δικαιοσύνη αρχίζει εκεί όπου οι συνειδήσεις αρνούνται να αποστρέψουν το βλέμμα. Καμία ειρήνη δεν μπορεί να γεννηθεί από τη λήθη.»
Οι υπογράφοντες
European Parliament
François-Xavier Bellamy, Member of the European Parliament (France), LR;
Nathalie Loiseau, Member of the European Parliament (France), Horizons;
Murielle Laurent, Member of the European Parliament (France), PS;
Loucas Fourlas – Member of the European Parliament (Cyprus), Christian Democrat;
Geadis Geadi, Member of the European Parliament (Cyprus), European Conservatives and Reformists;
Costas Mavrides, Member of the European Parliament (Cyprus), Democratic Party;
France
Étienne Blanc, French Senator for the Rhône, LR;
Gilbert-Luc Devinaz, French Senator for the Rhône, PS;
Emmanuel Mandon, French Deputy for the Loire, Les Démocrates;
Alexandra Martin, French Deputy for Alpes-Maritimes, LR;
Isabelle Santiago, French Deputy for Val-de-Marne, PS;
Switzerland
Erich Vontobel, Swiss National Councillor, Federal Democratic Union;
Alex Farinelli, Swiss National Councillor, Liberal-Radical Party;
Stefan Müller-Altermatt, Swiss National Councillor, The Centre;
Nicolas Walder, Swiss National Councillor, The Greens;
Carlo Sommaruga, Member of the Swiss Council of States, Swiss Socialist Party;
Denmark
Sjúrður Skaale, Denmark’s Parliament Member, Social Democratic Party;
Anders Vistisen, Denmark’s Parliament Member, Danish People’s Party;
Cyprus
Marios Mavridis, Member of the House of Representatives of Cyprus, Democratic Party;
Belgium
Karl Vanlouwe, Member of the Belgian Senate;
Argentina
Mónica Fein, Deputy of Argentina, Socialist Party;
Esteban Paulón, Deputy of Argentina, Socialist Party;
Uruguay
Gerardo Sotelo, Deputy of Uruguay, Independent Party;
Διεθνή
Al Jazeera: Θα ενισχύσει ή θα αποσταθεροποιήσει η αναμόρφωση της άμυνας του Πακιστάν την ισορροπία ισχύος των ενόπλων δυνάμεών του;
Η τροπολογία αναδιαμορφώνει τη στρατιωτική διοίκηση, εντείνοντας τους φόβους για αποδυνάμωση του πολιτικού ελέγχου και περιορισμό της αυτονομίας του ναυτικού και της αεροπορίας.
Ο στρατάρχης Asim Munir (στο κέντρο) περιστοιχίζεται από τον αρχηγό της αεροπορίας Air Chief Marshal Zaheer Ahmad Baber Sidhu (αριστερά) και τον αρχηγό του ναυτικού Admiral Naveed Ashraf (δεξιά) στις 19 Μαΐου, μία ημέρα πριν λάβει τον πεντάστερο βαθμό από την κυβέρνηση.
Του Abid Hussain, Al Jazeera
Ισλαμαμπάντ, Πακιστάν – Το Πακιστάν κωδικοποίησε τη φιλόδοξη αναδιάρθρωση των ενόπλων δυνάμεών του και της δικαιοσύνης μετά την υπογραφή, την Πέμπτη, της 27ης Συνταγματικής Τροπολογίας από τον πρόεδρο Asif Ali Zardari.
Η τροπολογία, η οποία πέρασε από τα δύο νομοθετικά σώματα νωρίτερα μέσα στην εβδομάδα εν μέσω διαμαρτυριών της αντιπολίτευσης και κριτικής από ακτιβιστές και εν ενεργεία δικαστές, επιφέρει μεγάλες αλλαγές στην ανώτατη δικαστική εξουσία της χώρας.
Όμως, πολλοί αναλυτές θεωρούν πως το πλέον καθοριστικό στοιχείο της είναι η σαρωτική αναθεώρηση του Άρθρου 243, της συνταγματικής διάταξης που ορίζει τη σχέση μεταξύ πολιτικής εξουσίας και στρατού.
Οι αλλαγές παρέχουν ισόβια ασυλία από ποινική δίωξη στα κορυφαία στρατιωτικά στελέχη, αναμορφώνουν σημαντικά την αρχιτεκτονική διοίκησης των ενόπλων δυνάμεων και γέρνουν περαιτέρω την εσωτερική ισορροπία υπέρ του στρατού.
Αναλυτές προειδοποιούν ότι αυτή η αμφιλεγόμενη μεταρρύθμιση κινδυνεύει να συγκρουστεί με βαθιά ριζωμένες θεσμικές κουλτούρες και να ταράξει τη λεπτή ισορροπία μεταξύ πολιτικής και στρατιωτικής εξουσίας.
Το Al Jazeera ζήτησε σχόλιο από το τμήμα δημοσίων σχέσεων των ενόπλων δυνάμεων, χωρίς να λάβει απάντηση.
Νέα δομή διοίκησης
Το αναθεωρημένο Άρθρο 243 θεσμοθετεί νέο αξίωμα, αυτό του Αρχηγού Αμυντικών Δυνάμεων (CDF), το οποίο θα κατέχεται ταυτόχρονα από τον Αρχηγό του Στρατού (COAS). Αυτό ουσιαστικά παρέχει στον αρχηγό του στρατού εξουσία διοίκησης πάνω στην Πολεμική Αεροπορία (PAF) και το Πολεμικό Ναυτικό (PN).
Ο εν ενεργεία COAS είναι ο στρατάρχης Asim Munir, ο οποίος ανέλαβε διοίκηση τον Νοέμβριο 2022 και προάχθηκε σε πεντάστερο αξιωματικό στις 20 Μαΐου φέτος, μόλις 10 ημέρες μετά τον τετραήμερο πόλεμο με την Ινδία.
Ο Munir έγινε μόλις ο δεύτερος Πακιστανός στρατιωτικός που λαμβάνει αυτόν τον βαθμό – μετά τον στρατάρχη Ayub Khan τη δεκαετία του 1960. Η αεροπορία και το ναυτικό ουδέποτε είχαν πεντάστερο αξιωματικό.
Η τροπολογία καταργεί επίσης τη θέση του Προέδρου της Μικτής Επιτροπής Αρχηγών Επιτελείων (CJCSC) στο τέλος του μήνα. Τη θέση κατέχει σήμερα ο στρατηγός Sahir Shamshad Mirza, ο οποίος αποστρατεύεται στις 27 Νοεμβρίου.
Επιπλέον, δημιουργείται το νέο αξίωμα Διοικητή της Εθνικής Στρατηγικής Διοίκησης (CNSC), επικεφαλής του πυρηνικού οπλοστασίου. Το αξίωμα θα κατέχεται αποκλειστικά από αξιωματικό του στρατού, κατόπιν διαβούλευσης με τον CDF, με θητεία 3 ετών και δυνατότητα ανανέωσης.
Τα πεντάστερα αξιώματα μετατρέπονται πλέον από τιμητικές αναφορές σε συνταγματικά αναγνωρισμένες θέσεις με ευρείες εξουσίες και προνόμια.
Οι πεντάστεροι αξιωματικοί αποκτούν ισόβια ασυλία από ποινική δίωξη και «διατηρούν βαθμό, προνόμια και στολή δια βίου».
Για την απομάκρυνσή τους απαιτείται πλειοψηφία 2/3 στο κοινοβούλιο, ενώ μια εκλεγμένη κυβέρνηση μπορεί να αποπεμφθεί με απλή πλειοψηφία.
Η ειδικός στο συνταγματικό δίκαιο Reema Omer σημείωσε ότι οι τίτλοι αυτοί «υπονοούν πραγματική εξουσία, όχι απλώς τιμητική». Η ισόβια ασυλία, είπε, είναι «ανησυχητική από την άποψη του κράτους δικαίου».
Ένας πρώην αντιστράτηγος δήλωσε ανώνυμα ότι οι αλλαγές φαίνεται να στοχεύουν στη «συγκέντρωση εξουσίας» στα χέρια του αρχηγού του στρατού.
Λίγες ώρες μετά την επικύρωση, η κυβέρνηση εισήγαγε τροποποιήσεις στους κανονισμούς των τριών κλάδων.
Με βάση τον νέο Στρατιωτικό Νόμο, η θητεία του αρχηγού του στρατού επανεκκινεί από την ημερομηνία ανάληψης του ρόλου του ως CDF.
Πριν από την τροποποίηση, η θητεία του είχε οριστεί ως πενταετής – έως το 2027. Με τις νέες ρυθμίσεις, παρατείνεται τουλάχιστον έως τον Νοέμβριο του 2030.
Στρατιωτική κυριαρχία – και ο ρόλος της σύγκρουσης με την Ινδία
Από το 1947, ο στρατός του Πακιστάν υπήρξε ο ισχυρότερος θεσμός της χώρας. Τέσσερα πραξικοπήματα και δεκαετίες άμεσης στρατιωτικής διακυβέρνησης συνοδεύτηκαν από σοβαρή επιρροή ακόμη και επί πολιτικών κυβερνήσεων.
Κανένας πρωθυπουργός δεν ολοκλήρωσε πλήρη πενταετή θητεία. Οι τρεις από τους τέσσερις στρατιωτικούς ηγέτες κυβέρνησαν πάνω από εννέα χρόνια.
Ο πρώην αρχηγός Bajwa παραδέχθηκε το 2022 ότι ο στρατός παρενέβαινε στην πολιτική για δεκαετίες, υποσχόμενος αλλαγή πορείας.
Αλλά δικαιωματικές οργανώσεις και κόμματα της αντιπολίτευσης υποστηρίζουν ότι η επιρροή του στρατού έχει ενισχυθεί ακόμη περισσότερο.
Η αναδιάρθρωση έρχεται έξι μήνες μετά τον σύντομο πόλεμο με την Ινδία, γεγονός που πολλοί συνδέουν με τα νέα μέτρα.
Ο καθηγητής Aqil Shah (Georgetown University) σημείωσε ότι η σύγκρουση δημιούργησε «το παράθυρο ευκαιρίας» για αυτή την «άνευ προηγουμένου διεύρυνση εξουσιών» του αρχηγού του στρατού.
Οι υποστηρικτές της τροπολογίας, ωστόσο, ισχυρίζονται ότι ενισχύει την ασφάλεια της χώρας και τη διακλαδική συνεργασία.
Φόβοι ανισορροπίας
Πρώην αξιωματικοί και αναλυτές δηλώνουν ότι η τροπολογία απειλεί να ενισχύσει ακόμη περισσότερο την κυριαρχία του στρατού εις βάρος ναυτικού και αεροπορίας.
Η κατάργηση της CJCSC αφαιρεί έναν από τους ελάχιστους θεσμούς που μπορούσε να λειτουργήσει ως μηχανισμός εξισορρόπησης.
Αναλυτές προειδοποιούν ότι η αεροπορία και το ναυτικό ενδέχεται να χάσουν αυτονομία στον στρατηγικό σχεδιασμό και πιθανότατα και στις προαγωγές.
Ο Majid Nizami σημειώνει ότι η θέση CDF είναι ασαφής και ότι ο διπλός ρόλος του αρχηγού του στρατού μπορεί να δημιουργήσει τριβές.
Έλεγχος του πυρηνικού οπλοστασίου
Η τροπολογία ενισχύει επίσης τον στρατιωτικό έλεγχο στο πυρηνικό πρόγραμμα του Πακιστάν, αν και οι λεπτομέρειες παραμένουν θολές.
Το Strategic Plans Division (SPD), που διαχειρίζεται τους πυραύλους και τα πυρηνικά όπλα, λειτουργούσε ήδη στην πράξη υπό τον στρατό.
Πολιτικές συνέπειες
Οι επικριτές χαρακτηρίζουν την τροπολογία ως «συνταγματική παράδοση» της πολιτικής τάξης προς τον στρατό.
Η δημόσια προβολή του στρατάρχη Munir έχει αυξηθεί, ιδίως μετά τις επανειλημμένες επισκέψεις του στις ΗΠΑ, όπου ο Ντόναλντ Τραμπ τον αποκάλεσε «αγαπημένο μου στρατάρχη».
Ο πρώην πρωθυπουργός Imran Khan, φυλακισμένος για δύο χρόνια, κατηγορεί τον Munir ότι οργάνωσε το πραξικοπηματικού τύπου χτύπημα εναντίον του — κατηγορία που ο στρατός αρνείται.
Στις εκλογές του 2024, το PTI αποκλείστηκε ως κόμμα, αλλά ανεξάρτητοι υποψήφιοί του κέρδισαν τις περισσότερες έδρες.
Ο καθηγητής Shah υποστηρίζει ότι η κυβέρνηση Sharif στηρίζει την τροπολογία επειδή θεωρεί τον Munir εγγυητή της εξουσίας της.
Ο αναλυτής Nizami προειδοποιεί ότι, αντί για συνεργασία μεταξύ των κλάδων, υπάρχει κίνδυνος δημιουργίας θεσμικής ανισορροπίας.
-
Άμυνα1 μήνα πρινΑποκάλυψη Ινδού στρατηγού! Πως ινδική φρεγάτα εξανάγκασε σε οπισθόχωρηση τρία τουρκικά πολεμικά πλοία
-
Δημοκρατία2 μήνες πρινΜε τη σημαία δεν παίζουμε! Η Pizza Fan διέκοψε τη συνεργασία με κωμικό που προσέβαλε την ελληνική σημαία
-
ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ ΜΕ ΣΗΜΑΣΙΑ3 μήνες πρινΣημαντικό ορόσημο στην Αγγλία! Ολόκληρη ενορία Προτεσταντών στο Χάλιφαξ μεταστράφηκε στην Ορθοδοξία
-
Αναλύσεις4 εβδομάδες πρινΠολλαπλά «εγκεφαλικά» μοίρασε ο μεγάλος Εμίρ Κουστουρίτσα με όσα είπε για τη woke ατζέντα
-
Πολιτική2 μήνες πρινΕνδιαφέρουσα στιχομυθία Μαρινάκη-Τζονσον! “Προτιμώ να κρατήσει κομμάτια της Ουκρανίας η Ρωσία για να μην πεθαίνουν παιδιά” πρότεινε ο πρόεδρος του Ολυμπιακού! “Ποια κομμάτια της Τσεχοσλοβακίας θα δίνατε στον Χίτλερ;” απάντησε ο πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας
-
Άμυνα5 ημέρες πρινΤέξας – Αεροπορική Βάση Sheppard: Ένας Έλληνας πιλότος κερδίζει τον σεβασμό της Αμερικής
-
Άμυνα2 μήνες πρινΣτα κάγκελα τα τουρκικά ΜΜΕ! Η Ελλάδα “κλείδωσε” τουρκικά Μη Επανδρωμένα Αεροσκάφη
-
Διεθνή2 μήνες πρινΗ Άγκυρα «μαζεύει τα πανιά» της: Η αιφνιδιαστική ακύρωση της άσκησης «Γαλάζια Πατρίδα»