Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν πρέπει να πωλούν όπλα στην Τουρκία σύμφωνα με άρθρο γνώμης του Newsweek, λόγω της αυταρχικής πολιτικής της κυβέρνησης Ερντογάν, της συνεργασίας με τη Ρωσία μέσω της αγοράς των S-400 και της αποσταθεροποιητικής της δράσης στη Συρία και την Ανατολική Μεσόγειο. Η πώληση όπλων, σημειώνεται, θα αντέβαινε στις αρχές της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής και στα συμφέροντα της συμμαχίας του ΝΑΤΟ.

Το ζήτημα της πώλησης αμερικανικών όπλων στην Τουρκία έχει επανέλθει στο προσκήνιο, με αναλυτές και πολιτικούς να εκφράζουν σοβαρές επιφυλάξεις για το κατά πόσο αυτή η επιλογή εξυπηρετεί τα εθνικά συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών. Παρά το γεγονός ότι η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ, η εξωτερική της πολιτική και οι εσωτερικές της πρακτικές τα τελευταία χρόνια έχουν έρθει σε αντίθεση με τις βασικές αξίες και τους στρατηγικούς στόχους της Δύσης.

Πρώτον, η Άγκυρα έχει επιδείξει συστηματική απομάκρυνση από τις δημοκρατικές αρχές. Η καταστολή των ελευθεριών του τύπου, οι διώξεις πολιτικών αντιπάλων και η αυταρχική διακυβέρνηση του Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προκαλούν ανησυχία τόσο εντός όσο και εκτός της χώρας. Η ενίσχυση ενός τέτοιου καθεστώτος με αμερικανικά όπλα δεν ευθυγραμμίζεται με τις θεμελιώδεις αξίες των Ηνωμένων Πολιτειών περί ελευθερίας και δημοκρατίας.

Δεύτερον, από γεωπολιτική σκοπιά, η Τουρκία έχει ακολουθήσει μια σειρά πολιτικών που έρχονται σε αντίθεση με τα συμφέροντα των ΗΠΑ και των συμμάχων της. Η αγορά του ρωσικού συστήματος αεράμυνας S-400, παρά τις έντονες αντιρρήσεις της Ουάσιγκτον και του ΝΑΤΟ, είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Αυτή η κίνηση όχι μόνο υπονομεύει τη συλλογική άμυνα της Συμμαχίας, αλλά και εγείρει σοβαρούς κινδύνους ασφάλειας, καθώς μπορεί να εκθέσει ευαίσθητες στρατιωτικές τεχνολογίες της Δύσης στη Ρωσία.

Επιπλέον, η στρατιωτική δραστηριότητα της Τουρκίας στη Συρία και οι συγκρούσεις με τους Κούρδους συμμάχους των ΗΠΑ εντείνουν την ένταση στην περιοχή. Οι ενέργειες της Άγκυρας έχουν, σε πολλές περιπτώσεις, αποσταθεροποιήσει κρίσιμες περιοχές και έχουν υπονομεύσει τις προσπάθειες των ΗΠΑ να καταπολεμήσουν την τρομοκρατία και να επιτύχουν πολιτικές λύσεις.

Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο είναι οι επιδιώξεις της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, όπου η πολιτική της για τους ενεργειακούς πόρους και οι διαμάχες με την Ελλάδα και την Κύπρο έχουν δημιουργήσει εντάσεις, οδηγώντας σε αναταραχή ανάμεσα σε νατοϊκούς εταίρους.

Υπό αυτό το πρίσμα, η πώληση εξελιγμένων αμερικανικών όπλων στην Τουρκία θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει περαιτέρω την περιοχή και να ενδυναμώσει ένα καθεστώς που συστηματικά απομακρύνεται από τη Δύση. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να επανεξετάσουν την πολιτική τους και να συνδέσουν οποιαδήποτε αμυντική συνεργασία με σαφείς προϋποθέσεις για τη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη συμμόρφωση με τους στρατηγικούς στόχους του ΝΑΤΟ.

Η πίεση για την αναθεώρηση της σχέσης με την Τουρκία δεν προέρχεται μόνο από πολιτικούς κύκλους, αλλά και από οργανώσεις υπεράσπισης ανθρωπίνων δικαιωμάτων και από συμμάχους των ΗΠΑ που ανησυχούν για την αξιοπιστία και την ενότητα της Συμμαχίας. Σε μια εποχή όπου οι αυταρχικές δυνάμεις κερδίζουν έδαφος παγκοσμίως, οι Ηνωμένες Πολιτείες καλούνται να σταθούν συνεπείς στις αρχές τους και να επιλέξουν προσεκτικά τους στρατηγικούς τους εταίρους.

Συμπερασματικά, η πώληση όπλων στην Τουρκία, υπό τις παρούσες συνθήκες, δεν θα ενίσχυε την ασφάλεια ούτε θα προωθούσε τα συμφέροντα της Ουάσιγκτον. Αντίθετα, θα αποτελούσε έναν επικίνδυνο συμβιβασμό αξιών και στόχων που θα μπορούσε να έχει μακροπρόθεσμες αρνητικές συνέπειες για την παγκόσμια σταθερότητα και τη φήμη των Ηνωμένων Πολιτειών ως υπέρμαχου της ελευθερίας και της δημοκρατίας.

 Διαβάστε αναλυτικά το άρθρο στο Newsweek

O Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν δήλωσε πρόσφατα ότι η Άγκυρα θα αγοράσει περίπου 20 δισεκατομμύρια δολάρια σε αμερικανικά ανταλλακτικά, πυρομαχικά και ηλεκτρονικά για τον στρατό της. Η Τουρκία δεν θέλει απλώς ανταλλακτικά. Θέλει να γίνει δεκτό ξανά στο μικρό κλαμπ των χωρών που μπορούν να αγοράσουν το προηγμένο μαχητικό F-35. Η Τουρκία αποσύρθηκε από το πρόγραμμα το 2019 για την αγορά του ρωσικού συστήματος αεράμυνας S-400, αψηφώντας τις ρητές προειδοποιήσεις από την κυβέρνηση Τραμπ.

Η Τουρκία δεν παραιτήθηκε ποτέ από το σύστημα, επομένως η Ουάσιγκτον θα πρέπει να αρνηθεί αυτό το αίτημα.

Η κυβέρνηση Τραμπ επέβαλε κυρώσεις στην Τουρκία το 2020. Ο Τραμπ χρησιμοποίησε τον νόμο για την αντιμετώπιση των αντιπάλων της Αμερικής μέσω κυρώσεων (CAATSA), ο οποίος τιμωρεί τις ξένες κυβερνήσεις που πραγματοποιούν σημαντικές αμυντικές αγορές από τη Ρωσία. Η απόκτηση από την Τουρκία του ρωσικού συστήματος S-400 ήταν μια ξεκάθαρη περίπτωση.

Υπάρχουν μόνο 20 χώρες στο κλαμπ F-35 αυτή τη στιγμή. Η Αμερική και οι 19 στενοί σύμμαχοι επωφελούνται από το πιο προηγμένο μαχητικό αεροσκάφος στον κόσμο. Οι εταίροι περιλαμβάνουν την Αυστραλία, τη Νότια Κορέα, το Ηνωμένο Βασίλειο, το Ισραήλ, την Ιταλία, την Ολλανδία, τη Δανία και τη Νορβηγία. Η είσοδος σε αυτό το κλαμπ είναι ίσως το απόλυτο σημάδι εμπιστοσύνης μεταξύ της Ουάσιγκτον και των καλύτερων συνεργατών της.

Η Τουρκία είναι σύμμαχος του ΝΑΤΟ , αλλά δεν της αξίζει να συμπεριληφθεί σε αυτό το αποκλειστικό κλαμπ. Τα προβλήματα ξεπερνούν κατά πολύ την απόκτηση των S-400 από την Τουρκία. Και ο Χακάν Φιντάν, ο άνθρωπος που προσελκύει αυτήν τη στιγμή την Ουάσινγκτον, βρίσκεται στο επίκεντρο αυτών των προβλημάτων.

Πριν γίνει υπουργός Εξωτερικών, ο Φιντάν διηύθυνε την υπηρεσία πληροφοριών της Τουρκίας (MIT) από το 2010 έως το 2023. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο Φιντάν απομάκρυνε την Τουρκία από τις δυτικές συμμαχίες της, ευθυγραμμίζοντάς την με ισλαμιστικά καθεστώτα και εξτρεμιστικά κινήματα.

Ο Φιντάν ήταν κεντρικός για να γίνει η Τουρκία ασφαλές καταφύγιο για τη Χαμάς . Ξεκινώντας το 2011, έδωσε τη δυνατότητα στην ομάδα να δρα σε τουρκικό έδαφος — συγκεντρώνοντας κεφάλαια, στρατολογώντας και συντονίζοντας επιθέσεις κατά του Ισραήλ. Η Χαμάς φέρεται να έλαβε τουρκική υπόσχεση 300 εκατομμυρίων δολαρίων το 2011 και σήμερα διατηρεί γραφεία στην Άγκυρα και την Κωνσταντινούπολη με πρόσβαση στην τουρκική ηγεσία, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Στις 7 Οκτωβρίου, καθώς η Χαμάς πραγματοποίησε τη σφαγή 1.200 Ισραηλινών αμάχων, ο ηγέτης της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγιε φέρεται να πανηγύρισε την επίθεση από την Τουρκία.

Το ρεκόρ του Φιντάν εκτείνεται πέρα ​​από τη Χαμάς. Η Τουρκία έγινε ισχυρός υποστηρικτής της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, επιτρέποντας στο ισλαμιστικό κίνημα να δημιουργήσει θεσμική παρουσία στην Τουρκία. Η Άγκυρα υπερασπίστηκε την κυβέρνηση των Αδελφών Μουσουλμάνων υπό τον Μοχάμεντ Μόρσι στην Αίγυπτο πριν από την πτώση της το 2014.

Αλλά πουθενά δεν ήταν πιο ορατή η υποστήριξη της Άγκυρας στους ισλαμιστές όσο στη Συρία. Στα πρώτα χρόνια του συριακού εμφυλίου πολέμου, ο Φιντάν και ο Ερντογάν εργάστηκαν για να ανατρέψουν τον Μπασάρ αλ Άσαντ και να εγκαταστήσουν ένα σουνιτικό καθεστώς ευθυγραμμισμένο με την Άγκυρα. Ο Φιντάν υποστήριξε τζιχαντιστικές φατρίες με δεσμούς με την Αλ Κάιντα και τελικά το ISIS . Μέχρι το 2014, η Τουρκία χαλάρωσε τους συνοριακούς ελέγχους, επιτρέποντας στους μαχητές του ISIS να περάσουν στη Συρία. Υπό την καθοδήγηση του Φιντάν, η Τουρκία διευκόλυνε τις χρηματοδοτικές επιχειρήσεις του ISIS—συμπεριλαμβανομένων των πωλήσεων πετρελαίου στη μαύρη αγορά και παράνομων αρχαιοτήτων.

Από την πτώση του καθεστώτος Άσαντ τον Δεκέμβριο του 2024, ο Φιντάν διαφημίζει με υπερηφάνεια τον ρόλο της Άγκυρας στην ενεργοποίηση της στρατιωτικής επίθεσης που έφερε στην εξουσία τη Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ (HTS)—μια θυγατρική της Αλ Κάιντα που χαρακτηρίστηκε από τις ΗΠΑ. Το HTS κυβερνά τώρα τη Συρία με την τουρκική υποστήριξη.

Η Τουρκία απειλεί επίσης τους περιφερειακούς συμμάχους της Αμερικής. Το τουρκικό ναυτικό συνεχίζει να παραβιάζει τις αποκλειστικές οικονομικές ζώνες Ελλάδας και Κύπρου. Η Ελλάδα είναι σύμμαχος του ΝΑΤΟ. Η Κύπρος είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης . Μπορεί κανείς μόνο να φανταστεί τις απειλές που μπορεί να αντιμετωπίσουν αν αντιμετωπίσουν τα τουρκικά F-35 στο μέλλον.

Έπειτα υπάρχει το έλλειμμα δημοκρατίας στην Τουρκία. Οι θεσμοί της χώρας έχουν εκσπλαχνιστεί από τον Ερντογάν, ο οποίος κατείχε την εξουσία για περισσότερες από δύο δεκαετίες. Κατέστρεψε τα μέσα ενημέρωσης, το δικαστικό σώμα, τον στρατό και άλλους θεσμούς που κάποτε ήταν πυλώνες της περήφανης αν και ατελούς φιλελεύθερης τάξης της Τουρκίας.

Με λίγα λόγια, η Τουρκία έχει ένα μακρύ ραπ φύλλο. Αλλά δεν είναι αυτός ο λόγος που αποβλήθηκε από το πρόγραμμα των F-35 το 2019. Τελικά, οι λόγοι ήταν τεχνικοί. Το σύστημα αποτελεί σημαντική κινητική απειλή για τα αμερικανικά και τα συμμαχικά αεροσκάφη, συμπεριλαμβανομένου του F-35. Αποτελεί επίσης απειλή στον κυβερνοχώρο για τα συστήματα του ΝΑΤΟ εάν ενσωματωθούν.

Ο Φιντάν συναντήθηκε πρόσφατα με τον Υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο στην Ουάσιγκτον. Ποτέ δεν ξέρει κανείς τι συμβαίνει κεκλεισμένων των θυρών σε αυτές τις συναντήσεις. Η ανάγνωση της συνάντησης ήταν προσεκτικά σχεδιασμένη και μετέφερε την αίσθηση ότι ο Ρούμπιο ήταν φιλικός αλλά σταθερός σε ορισμένες αμερικανικές ανησυχίες. Αν ο Ρούμπιο έπαιξε σωστά τα χαρτιά του, ήταν πολύ πιο σκληρός με τον Φιντάν από ό,τι περιγράφεται.

Μόνο η πίεση στην Τουρκία θα την ωθήσει να γίνει ο σύμμαχος που περιμένει η Αμερική. Μέχρι τότε, ο Φιντάν δεν θα πρέπει να έχει άλλη μια συνάντηση με τον κορυφαίο διπλωμάτη της Αμερικής και η Τουρκία θα πρέπει να μείνει στο κρύο.

Γράφει ο Γαβριήλ Χαρίτος, Deutsche Welle

Ιδιαίτερα σημαντική για την πορεία των διαπραγματεύσεων ανάμεσα στην Ουάσιγκτον και την Τεχεράνη κρίνεται η σαββατιάτικη, τρίτη κατά σειρά συνάντηση του Αμερικανού ειδικού απεσταλμένου, Στίβεν Γουίτκοφ, με τον Υπουργό Εξωτερικών του Ιράν, Αμπάς Αραγτσί, στην ομανική πρωτεύουσα Μουσκάτ, σε μία προσπάθεια να θεσπισθεί νέο πλαίσιο διεθνούς ελέγχου του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος. Ωστόσο, η συνάντηση ενέχει μία ιδιαίτερη πρωτοτυπία. Πριν την έναρξη των έμμεσων επαφών Γουτίκοφ-Αραγτσί, οι αξιωματούχοι που συνοδεύουν τον Ιρανό υπουργό θα συναντηθούν με κλιμάκιο τεχνικών συμβούλων και εμπειρογνωμόνων του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας – γεγονός που καταδεικνύει την πρόοδο των αμερικανοϊρανικών διαπραγματεύσεων.

Όπως ακριβώς συνέβη στις δύο προηγούμενες συναντήσεις τους στις 12 και 19 Απριλίου, στην Μουσκάτ και στη Ρώμη αντίστοιχα, έτσι και σήμερα, οι δύο αντιπροσωπείες θα βρίσκονται σε διαφορετικούς χώρους. Αμερικανοί και Ιρανοί θα επικοινωνούν με γραπτά σημειώματα, τα οποία και θα διαβιβάζονται από αξιωματούχους του Υπουργείου Εξωτερικών του Ομάν. Δεν αποκλείεται μάλιστα, κάποια από αυτά, να τα διαβιβάζει προσωπικά ο ίδιος ο Ομανός Υπουργός Εξωτερικών, Μπαντρ Μπιν Χάμαντ Αλ-Μπουσάιντι – όπως είχε συμβεί κατά την πρώτη συνάντηση των Γουίτκοφ και Αραγτσί.

Αμπάς Αραγτσί: Ο ψύχραιμος σκακιστής

Παρατηρώντας το πρόγραμμα των συναντήσεων του επικεφαλής της ιρανικής διπλωματίας την εβδομάδα που πέρασε, συμπεραίνεται εύκολα ότι η κυβέρνηση της Τεχεράνης συμπεριφέρεται ως έμπειρος και ψύχραιμος σκακιστής. Συγκεκριμένα, κατά την πρόσφατη επίσημη επίσκεψή του στην Μόσχα, ο Ιρανός Υπουργός Εξωτερικών εξασφάλισε τη συμφωνία της Ρωσίας να επενδύσει στην κατασκευή ενός νέου ιρανικού πυρηνικού εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, με αντάλλαγμα την διοχέτευση ιρανικού φυσικού αερίου στη ρωσική αγορά. Αμέσως μετά, ο Αραγτσί μετέβη στο Πεκίνο, όπου και κατάφερε να λάβει δημόσιες διαβεβαιώσεις περί των σταθερών αντιαμερικανικών κινεζικών αντανακλαστικών και την διπλωματική στήριξη στην επιδίωξη της Τεχεράνης να καταστεί σαφές στην διεθνή κοινότητα ότι το πυρηνικό πρόγραμμα έχει αμιγώς ειρηνικό χαρακτήρα.

Δύο διαφορετικές «γραμμές»;

Τέλος, εντύπωση προκαλεί ο τρόπος με τον οποίον προσεγγίζουν επικοινωνιακά την αμερικανική πολιτική ηγεσία τα καθεστωτικά ειδησεογραφικά Μέσα του Ιράν. Είναι χαρακτηριστικό ότι το χθεσινό κεντρικό άρθρο της αγγλόφωνης εφημερίδας Tehran Times, φαίνεται να αναγνωρίζει τις καλές προθέσεις του άμεσου περιβάλλοντος του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και του ειδικού απεσταλμένου του στις διαπραγματεύσεις, Στίβεν Γουίτκοφ, σε αντίθεση με τα «γεράκια» της παρούσας διακυβέρνησης των Ρεπουμπλικανών, που φέρονται να τάσσονται υπέρ μίας δυναμικής στρατιωτικής αντιμετώπισης. Η εφημερίδα θέτει το ερώτημα στον Λευκό Οίκο εάν τελικά, θα επιλέξει ως προτεραιότητα τα αμιγώς αμερικανικά οικονομικά και στρατηγικά συμφέροντα, ή, αντιθέτως, θα φροντίσει να ικανοποιήσει τις «ισραηλινές επεκτατικές αξιώσεις».

Mπλοφάρει ο Τραμπ;

Από την άλλη, η αμερικανική πλευρά έχει προτιμήσει να προβάλει αντιφατικά μηνύματα προς πάσα κατεύθυνση. Ο Πρόεδρος Τραμπ με διαφορά λίγων ωρών επέλεξε να δηλώνει αισιόδοξος για την πορεία των διαπραγματεύσεων. Στη συνέχεια, μετέβαλε το κλίμα, τονίζοντας ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα αναλάβουν τον πρώτο ρόλο σε ένα ενδεχόμενο κοινό αμερικανοϊσραηλινό στρατιωτικό κτύπημα κατά του Ιράν, εάν οι συνομιλίες καταρρεύσουν. Κατά την χθεσινή συνέντευξή του στο περιοδικό TIME, σε ακόμα ένα κρεσέντο αισιοδοξίας, ο Αμερικανός Πρόεδρος δήλωσε πρόθυμος να συναντήσει όχι μόνο τον Ιρανό Πρόεδρο, Μασούντ Πεζεσκιάν, αλλά ακόμα και τον Ηγέτη της Ισλαμικής Επανάστασης, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, προκειμένου να επιτευχθεί συμφωνία.

Στις 22 Απριλίου 2025, ένα ανοιξιάτικο απόγευμα στην γραφική κοιλάδα Παχαλγκάμ, στο Τζαμού και Κασμίρ, ο ήχος των πυροβολισμών συγκλονίστηκε. Οι τουρίστες -μητέρες, πατέρες, παιδιά- που είχαν έρθει να δουν τα ανθισμένα λιβάδια των Ιμαλαΐων αντιμετώπισαν αντ’ αυτού μια πράξη αιματοβαμμένης βαρβαρότητας. Η επίθεση, που πραγματοποιήθηκε από το Μέτωπο Αντίστασης (TRF), έναν εκπρόσωπο της Λασκάρ-ε-Τάιμπα με έδρα το Πακιστάν, σκότωσε 24 έως 26 πολίτες και τραυμάτισε δεκάδες άλλους.

Το να απορρίπτουμε αυτή τη φρίκη ως απλώς ένα ακόμη κεφάλαιο στη μακρά ιστορία συγκρούσεων της Νότιας Ασίας ισοδυναμεί με το να αγνοούμε εκούσια μια αλήθεια που ο κόσμος αρνείται να αντιμετωπίσει: Η συνεχής χορηγία της τρομοκρατίας στο Κασμίρ από το Πακιστάν δεν είναι ινδικό πρόβλημα. Είναι μια παγκόσμια ντροπή. Και έχει περάσει προ πολλού ο καιρός να την αντιμετωπίζουμε ως τέτοια.

Μια Στρατηγική Αιματοχυσίας, Όχι Πίστης

Αυτή δεν ήταν μια πράξη αντίστασης. Δεν ήταν μια κραυγή για αυτονομία ή δικαιοσύνη. Ήταν μια σκόπιμη πράξη κρατικής τρομοκρατίας που δεν σχεδιάστηκε στις σκιές της εξέγερσης, αλλά στα γραφεία του στρατιωτικού κατεστημένου πληροφοριών του Πακιστάν. Η TRF, όπως και οι Jaish-e-Mohammed, Hizbul Mujahideen και Lashkar-e-Taiba, είναι απλώς ένα νέο πρόσωπο για ένα παλιό τέρας – την Inter-Services Intelligence (ISI), την διαβόητη υπηρεσία κατασκοπείας του Πακιστάν, της οποίας τα δακτυλικά αποτυπώματα είναι χαμένα σε δεκαετίες τρόμου σε όλη τη Νότια Ασία.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟ DIRECTUS.GR