Εν μέσω εντάσεων στη Μέση Ανατολή και αυξανόμενων γεωστρατηγικών μεταβολών στη Νότια Ασία, ο Ινδός Πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι πραγματοποιεί σήμερα επίσκεψη στην Κύπρο. Αν και παρουσιάζεται επισήμως ως μια διπλωματική επίσκεψη ρουτίνας, στην πραγματικότητα έχει βαθύτερη πολιτική και στρατηγική σημασία. Είναι η πρώτη επίσημη επίσκεψη του Μόντι στη χώρα, σε μια περίοδο όπου η Ινδία επιχειρεί να ενισχύσει τον παγκόσμιο ρόλο της και να επανακαθορίσει τις ισορροπίες ισχύος.

Πολιτικό και στρατηγικό βάθος

Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης θα υποδεχθεί τον Ινδό πρωθυπουργό στο αεροδρόμιο Λάρνακας, υπό αυξημένα μέτρα ασφαλείας λόγω της τρέχουσας κρίσης Ισραήλ–Ιράν. Οι στρατιωτικές επιχειρήσεις στην περιοχή έχουν άμεσο αντίκτυπο στην Κύπρο, η οποία έχει ήδη ενεργοποιήσει σχέδια υποδοχής αμάχων.

Παρά την τεταμένη συγκυρία και το πρόσφατο τραγικό αεροπορικό δυστύχημα στην Ινδία, ο Μόντι δεν άλλαξε το πρόγραμμά του. Σήμερα θα συμμετάσχει σε στρογγυλή τράπεζα στη Λεμεσό με επιχειρηματίες και από τις δύο χώρες, ενώ το βράδυ θα παρακαθίσει σε ανεπίσημο δείπνο εργασίας. Αύριο, θα πραγματοποιηθεί η επίσημη υποδοχή στο Προεδρικό Μέγαρο, συνοδευόμενη από συνάντηση με τον Πρόεδρο και απονομή του Μεγαλόσταυρου του Τάγματος του Μακαρίου Γ’. Στη συνέχεια θα διεξαχθούν διευρυμένες συνομιλίες και κοινή συνέντευξη Τύπου.

Θεματολογία συνομιλιών και ευρύτερες επιδιώξεις

Οι συζητήσεις αναμένεται να εστιάσουν στην ενίσχυση των διμερών σχέσεων σε τομείς όπως η οικονομία, οι υποδομές, το εμπόριο και οι επενδύσεις, ενώ θα εξεταστούν επίσης ζητήματα που αφορούν την ΕΕ-Ινδία, η πρωτοβουλία IMEC (Ινδία–Μέση Ανατολή–Ευρώπη), οι εξελίξεις στη Νότια Ασία, στη Μέση Ανατολή, καθώς και το Κυπριακό.

Ο Μόντι αναμένεται να εκφωνήσει ομιλία στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, εστιάζοντας στις ιστορικές σχέσεις Ινδίας–Κύπρου, που μοιράζονται εμπειρίες αποικιοκρατίας και κοινές φιλοδοξίες για πρόοδο. Θα υπογραφούν συμφωνίες συνεργασίας σε ποικίλους τομείς, ενώ θα ανακοινωθεί και η ίδρυση Ινδοκυπριακού Συμβουλίου Στρατηγικής Συνεργασίας.

Έμμεσο μήνυμα προς την Άγκυρα

Η παρουσία Μόντι στην Κύπρο δεν περνά απαρατήρητη από την Τουρκία. Πρόκειται για έναν διακριτικό αλλά σαφή υπαινιγμό προς την τουρκική κυβέρνηση, η οποία διατηρεί στενές σχέσεις με το Πακιστάν, ιδιαίτερα στο ζήτημα του Κασμίρ. Σε αντάλλαγμα, το Ισλαμαμπάντ υποστηρίζει την τουρκική θέση στο Κυπριακό, αναφερόμενο συχνά στο ψευδοκράτος.

Η επίσκεψη του Μόντι, συνεπώς, συνιστά ένα είδος «διπλωματικής αντεπίθεσης» της Ινδίας, στοχεύοντας σε στρατηγικά ευαίσθητες περιοχές για την Τουρκία. Για την Άγκυρα, η επίσκεψη του Ινδού ηγέτη σε αναγνωρισμένο κυρίαρχο έδαφος ισοδυναμεί με υπονόμευση των τουρκικών αφηγήσεων περί «δύο κρατών» στην Κύπρο.

Κυπριακή γεωστρατηγική σημασία

Η επιλογή της Κύπρου δεν σχετίζεται μόνο με τη διπλωματία ή την ιστορία. Το νησί προσφέρει στρατηγικό πλεονέκτημα για την Ινδία, ως πύλη προς την Ευρώπη και τη Βόρεια Αφρική. Βρίσκεται στο επίκεντρο ενεργειακών ροών και ναυτικών διαδρόμων που συνδέουν την Ινδία με τη Δύση. Η Νέα Δελχί ενδιαφέρεται για επενδύσεις σε LNG, ενεργειακές υποδομές και πρόσβαση σε ευρωπαϊκά προγράμματα απεξάρτησης από ρωσική ενέργεια.

Η ΕΕ ως πρόσθετος παράγοντας

Η επίσκεψη έρχεται λίγους μήνες πριν η Κύπρος αναλάβει την Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ (Α’ εξάμηνο 2026), γεγονός που η Ινδία αξιοποιεί για να ενισχύσει την πολιτική της επιρροή στις Βρυξέλλες. Μέσω της Κύπρου, η Ινδία επιδιώκει πρόσβαση σε ευρωπαϊκά κέντρα λήψης αποφάσεων, χωρίς να εξαρτάται από τις γεωπολιτικές δεσμεύσεις ισχυρότερων κρατών-μελών.

Πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική και συμβολισμοί

Η Ινδία επιχειρεί να ισορροπήσει μεταξύ Ανατολής και Δύσης, συνεργαζόμενη με το ΝΑΤΟ και τις ΗΠΑ, χωρίς να διαταράσσει τους δεσμούς της με τους BRICS. Η Κύπρος, με το ευέλικτο προφίλ εξωτερικής πολιτικής και την ουδέτερη στάση σε αρκετά μέτωπα, είναι ιδανικός εταίρος για τέτοιου είδους πολυεπίπεδη διπλωματία.

Ιστορική βάση και σύγχρονη στρατηγική

Η Ινδία και η Κύπρος διατηρούν ιστορικούς δεσμούς από την εποχή του Κινήματος των Αδεσμεύτων, με τον Μακάριο να έχει καλλιεργήσει στενές σχέσεις με τον Νεχρού και την Ίντιρα Γκάντι. Σήμερα, η σχέση μετατρέπεται σε στρατηγική συνεργασία μεταξύ ενός ισχυρού περιφερειακού παίκτη και ενός κράτους-πυλώνα σταθερότητας στη Μεσόγειο.

Μέσα από αυτή την επίσκεψη, η Ινδία εκπέμπει ένα μήνυμα: ότι η Νέα Δελχί είναι διατεθειμένη να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στο ευρωπαϊκό γεωπολιτικό σκηνικό, αξιοποιώντας συνεργασίες που βασίζονται σε κοινές αξίες, αμοιβαία συμφέροντα και γεωστρατηγικά ανοίγματα.

Η Γαλλία προτίθεται να συμμετάσχει «στις επιχειρήσεις προστασίας και άμυνας» του Ισραήλ, στην περίπτωση που δεχτεί επίθεση από το Ιράν, ανακοίνωσε απόψε ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, την ώρα που συνεχίζονται τα ισραηλινά πλήγματα σε ιρανικούς στόχους.

Στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε, ο Μακρόν απέκλεισε ταυτόχρονα να συμμετάσχει η χώρα του σε επιχειρήσεις εναντίον του Ιράν. «Δεν είναι αυτός ο ρόλος μας», τόνισε, σημειώνοντας επίσης ότι η στήριξη της Γαλλίας προς το Ισραήλ δεν είναι «άνευ όρων και άνευ ορίων».

Ο Μακρόν προέτρεψε τους Γάλλους πολίτες να μην επισκέπτονται την περιοχή.

Επιρρίπτει ευθύνες στην Τεχεράνη

Ο Γάλλος πρόεδρος είπε ότι το Ιράν φέρει μεγάλη ευθύνη για την αποσταθεροποίηση της Μέσης Ανατολής και επειδή συνεχίζει ένα αδικαιολόγητο πυρηνικό πρόγραμμα, ωστόσο παράλληλα ζήτησε αυτοσυγκράτηση. Εξέφρασε τη λύπη του επειδή η Τεχεράνη δεν άδραξε την ευκαιρία που πρόσφερε η Ουάσινγκτον για να βρεθεί μια διπλωματική λύση και παράλληλα την ελπίδα ότι οι συνομιλίες μεταξύ Ιράν και ΗΠΑ θα συνεχιστούν.

Οι πληροφορίες που λάμβανε η Γαλλία σχετικά με το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα ήταν πολύ ανησυχητικές, συνέχισε, σημειώνοντας ότι είχε φτάσει σε «κρίσιμο σημείο» αφού η Τεχεράνη είχε συγκεντρώσει «ποσότητα ουρανίου πάνω από 40 φορές από την επιτρεπόμενη», δεν τηρούσε τις υποσχέσεις της απέναντι στη διεθνή κοινότητα και ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας αδυνατούσε να επιβεβαιώσει ότι επρόκειτο για ένα πρόγραμμα για ειρηνικούς σκοπούς. Παρ’ όλ’ αυτά, το Παρίσι δεν θα συνιστούσε μια επίθεση στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, καθώς θεωρεί ότι υπάρχει ακόμη μια «διπλωματική διέξοδος» για την επίλυση του θέματος.

Ο Μακρόν προειδοποίησε επίσης ότι «θα πρέπει να προετοιμαστούμε για τις οικονομικές συνέπειες», αφού είναι αδύνατον να προβλέψει κανείς τη διάρκεια και την έκταση των επιχειρήσεων και των αντιποίνων. «Μπορεί να επηρεαστεί η παγκόσμια οικονομία, είτε πρόκειται για τις εμπορικές οδούς και τις απειλές για το στενό του Ορμούζ, είτε για την παγκόσμια παραγωγή πετρελαίου», είπε.

Ο πρέσβης του Ισραήλ  στα Ηνωμένα Έθνη, Ντάνι Ντάνον, δήλωσε σε ομιλία του ενώπιον του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ ότι το Ισραήλ έδειξε υπομονή στις διπλωματικές προσπάθειες για τον τερματισμό του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, παρά τους αυξανόμενους κινδύνους.

«Περιμέναμε να αποδώσει η διπλωματία… Βλέπαμε τις διαπραγματεύσεις να παρατείνονται, ενώ το Ιράν έκανεεικονικές παραχωρήσεις ή αρνιόταν να αποδεχθεί τους πιο βασικούς όρους» δήλωσε ο Ντάνον στο Συμβούλιο Ασφαλείας. Ανέφερε επίσης ότι πληροφορίες των μυστικών υπηρεσιών επιβεβαίωσαν ότι το Ιράν θα μπορούσε να παράγει αρκετό σχάσιμο υλικό για την κατασκευή πολλαπλών βομβών μέσα σε λίγες ημέρες.