Των Aslı Aydıntaşbaş, Jeremy Shapiro

Στις 14 Μαΐου, οι Τούρκοι πολίτες θα αποφασίσουν για τον επόμενο πρόεδρό τους και για ένα νέο κοινοβούλιο. Εάν οι δημοσκοπήσεις αποδειχθούν σωστές, οι ψηφοφόροι θα μπορούσαν να επιλέξουν να τερματίσουν την 20ετή διακυβέρνηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και του συντηρητικού – εθνικιστικού Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP).

Όμως, όπως και σε άλλες αγωνιώδεις προεκλογικές διαδικασίες σε παρόμοια πολωμένες κοινωνίες, συμπεριλαμβανομένου του Ισραήλ, της Βραζιλίας και, εεε, των Ηνωμένων Πολιτειών, τα αποτελέσματα θα μπορούσαν επίσης να εκπλήξουν τους πάντες αψηφώντας τις δημοσκοπήσεις και δίνοντας στον Ερντογάν άλλη μια εντολή κυβέρνησης.

Σε κάθε περίπτωση, σημειώστε τη 14η Μαΐου στο ημερολόγιό σας. Οι τουρκικές προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές διαμορφώνονται ως μια κρίσιμη συγκυρία σε μια χώρα που έχει γίνει κεντρική στις γεωπολιτικές εξελίξεις σε όλη την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή. Η Τουρκία έχει γίνει δοκιμαστική περίπτωση για την ανθεκτικότητα της δημοκρατίας απέναντι στον εκλεγμένο αυταρχισμό. Μπορεί επίσης να μετατραπεί σε ένα σπάνιο φωτεινό σημείο για τους δυτικούς επενδυτές που αναζητούν μια θετική ιστορία καθώς οι ΗΠΑ και η Ευρώπη πλησιάζουν στην ύφεση.

Οι επισφαλείς συνθήκες των εκλογών σημαίνουν ότι οι ενέργειες και οι δηλώσεις που κάνουν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής των ΗΠΑ και της Ευρώπης πριν και αμέσως μετά τις εκλογές μπορεί να καθορίσουν τη σχέση τους με την Τουρκία για την επόμενη δεκαετία. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί να ενεργήσουν γρήγορα, με σχετικά λίγες πληροφορίες. Σε άλλες, απαιτείται προσοχή για τη διατήρηση μακροπρόθεσμων συμφερόντων.

Για να τους βοηθήσουμε να πλοηγηθούν σε αυτό το πιθανό περιβάλλον, προσφέρουμε μερικές οδηγίες για το πώς θα μπορούσαν να ανταποκριθούν σε διάφορες περιστάσεις.

Μην προσπαθήσετε να επηρεάσετε το αποτέλεσμα των εκλογών. Η “Δύση” έχει γίνει ο μπαμπούλας στις τουρκικές εκλογές μετά από χρόνια απαράμιλλου αντιαμερικανισμού που έχει διαποτίσει τον δημόσιο διάλογο. Η κυβέρνηση ήδη κατηγορεί την αντιπολίτευση ότι είναι όργανο της Δύσης για να αποδυναμώσει την Τουρκία, να τη διχάσει αν μπορεί και τουλάχιστον να διαδώσει τους γάμους ομοφυλοφίλων για να αποδυναμώσει τις τουρκικές οικογενειακές αξίες. Με τόσα πολλά που διακυβεύονται, ορισμένες δυτικές κυβερνήσεις μπορεί να θέλουν να μπουν στην τουρκική πολιτική με διάφορους λεπτούς τρόπους. Αυτό θα ήταν λάθος. Οι ΗΠΑ και τα περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν σημαντικώς προβληματικά προφίλ στην Τουρκία, μια χώρα που δεν εμπιστεύεται τους ξένους και είναι επικίνδυνα επιρρεπής σε θεωρίες συνωμοσίας. Οποιαδήποτε παρέμβαση, όσο λεπτή ή επιδέξια κι αν είναι, κινδυνεύει με αντίδραση. Μην το προσπαθήσετε καν.

Τονίστε με συνέπεια πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τις εκλογές την ανάγκη για μια ελεύθερη και δίκαιη διαδικασία. Η επιτακτική ανάγκη να μην επηρεαστούν οι εκλογές δεν αποκλείει το να διακηρύσσεται από τα υψηλότερα ύψη των κυβερνήσεων των ΗΠΑ και της Ευρώπης ότι οι σύμμαχοι της Τουρκίας αναμένουν να δουν μια ανεπηρέαστη και δίκαιη ψηφοφορία. Αυτές οι διακηρύξεις θα πρέπει να παραμένουν πάντα στο επίπεδο των αρχών, να κάνουν αναφορές στο σύνταγμα της ίδιας της Τουρκίας και στην επιτυχία δεκαετιών με πολυκομματικές εκλογές και να αποφεύγουν να βαραίνουν συγκεκριμένα αμφιλεγόμενα ζητήματα υπό συζήτηση στην Τουρκία. Σε περίπτωση αμφισβητούμενων εκλογών τις ημέρες μετά τις 14 Μαΐου, οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει απλώς και με συνέπεια να επαναλαμβάνουν την ανάγκη για μια τακτική διαδικασία και να αποδοκιμάζουν οποιαδήποτε βία, αλλά κατά τα άλλα να μην παρεμβαίνουν.

Εάν η αντιπολίτευση κερδίσει, κινηθείτε γρήγορα για να το αναγνωρίσετε αμέσως μόλις το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο της Τουρκίας ανακοινώσει τα αποτελέσματα. Το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο της Τουρκίας θα ανακοινώσει “προσωρινά αποτελέσματα” τα μεσάνυχτα της 14ης Μαΐου και τα τελικά αποτελέσματα στις 19 Μαΐου. Εάν ο αντίπαλος κερδίσει με ένα άνετο προβάδισμα, δεν υπάρχει μεγάλος κίνδυνος αμφισβήτησης. Αν όμως η διαφορά στα αποτελέσματα είναι μικρή, υπάρχει ο κίνδυνος η κυβέρνηση Ερντογάν να επαναλάβει όσα προσπάθησε στις τοπικές εκλογές του 2019 και να λάβει μέτρα για να ανατρέψει τα αποτελέσματα ή να ζητήσει επανακαταμέτρηση. Έτσι, εάν τα αποτελέσματα δείχνουν προβάδισμα για την αντιπολίτευση, οι ΗΠΑ και η ΕΕ θα πρέπει να κινηθούν γρήγορα για να αναγνωρίσουν τη νίκη της αντιπολίτευσης και να εμπλακούν σε διπλωματία σε προεδρικό επίπεδο.

Μείνετε ήσυχοι αν υπάρχει δεύτερος γύρος. Κατά πάσα πιθανότητα, κανένας από τους υποψηφίους δεν θα λάβει το 51% που απαιτείται για να εκλεγεί πρόεδρος στον πρώτο γύρο, οπότε απαιτείται δεύτερος γύρος δύο εβδομάδες αργότερα. Οι υποψήφιοι θα εξακοντίσουν ό,τι βρουν ο ένας στον άλλο και αυτή η περίοδος έχει τη δυνατότητα να είναι ασταθής, όπως συνέβη το καλοκαίρι του 2015 όταν ο Ερντογάν έχασε την πλειοψηφία για να σχηματίσει κυβέρνηση. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την Ευρώπη και τις ΗΠΑ να απέχουν από τη δέσμευση υψηλού επιπέδου, να συνεχίσουν να εκφράζουν υποστήριξη στη δημοκρατική διαδικασία και να αποτρέψουν κάθε πιθανή προκλητικότητα στο Ιράκ ή τη Συρία που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να τροφοδοτήσουν το αφήγημα ότι το μπλοκ της αντιπολίτευσης υποστηρίζεται από εξωτερικές δυνάμεις για να διχάσει την Τουρκία.

Ωθήστε τους Ευρωπαίους να ξανασκεφτούν την Τουρκία. Μια κυβέρνηση που θα σχηματιστεί από την τρέχουσα αντιπολίτευση θα έχει πολλαπλές διπλωματικές και οικονομικές προκλήσεις και τόσο ο συνασπισμός της αντιπολίτευσης (τα αποκαλούμενα ως “Τραπέζι των Έξι” κόμματα της αντιπολίτευσης που συμπορεύονται για αυτές τις εκλογές) όσο και οι δυτικοί εταίροι της Τουρκίας φαίνονται απροετοίμαστοι για μια νέα μέρα χωρίς τον Ερντογάν. Η αποκατάσταση των διαλυμένων δεσμών της Τουρκίας με τους δυτικούς εταίρους της θα πρέπει να ξεκινήσει από την Ευρώπη, με τη μορφή αναζωογόνησης των ετοιμοθάνατων ενταξιακών συνομιλιών της χώρας με την ΕΕ. Τόσο οι ΗΠΑ όσο και τα κράτη μέλη της ΕΕ θα πρέπει να ενθαρρύνουν τους νέους ηγέτες της Τουρκίας να πάνε γρήγορα στις Βρυξέλλες για να ξεκινήσουν τη διαδικασία της ΕΕ. Οι Βρυξέλλες θα πρέπει να προετοιμάσουν ένα ουσιαστικό πακέτο για τη νέα ηγεσία της Άγκυρας, το οποίο θα περιλαμβάνει το άνοιγμα τουλάχιστον ενός από τα παγωμένα κεφάλαια της ενταξιακής διαδικασίας, ξεκινώντας τον τόσο αναγκαίο εκσυγχρονισμό της συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου Τουρκίας-ΕΕ. και επανέναρξη των συνομιλιών για ταξίδια χωρίς βίζα για τους Τούρκους πολίτες στον χώρο Σένγκεν. Σημασία έχει μάλλον η διαδικασία παρά το αποτέλεσμα. Σε αντάλλαγμα, οι νέοι ηγέτες της Τουρκίας θα μπορούσαν να καθησυχάσουν τους Ευρωπαίους ομολόγους τους ότι είναι πρόθυμοι να τηρήσουν τη συμφωνία Τουρκίας-ΕΕ του 2016 για τη μετανάστευση και δεν σχεδιάζουν να στείλουν βιαίως πρόσφυγες από την Τουρκία πίσω στη Συρία.

Στείλτε θετικά μηνύματα για τις σχέσεις ΗΠΑ – Τουρκίας. Σε περίπτωση νίκης της αντιπολίτευσης, η κυβέρνηση των ΗΠΑ θα πρέπει να δηλώσει δημόσια την προθυμία της να συζητήσει και να επιλύσει ορισμένα από τα εκκρεμή ζητήματα που έχει με την Τουρκία, συμπεριλαμβανομένης της πώλησης και του εκσυγχρονισμού των F-16 στην Τουρκία, της απόκλισης Τουρκίας – ΗΠΑ σχετικά με τους Κούρδους στη Συρία, την τουρκική κατοχή ρωσικού αντιαεροπορικού συστήματος S-400 και τη δυνατότητα οικονομικής στήριξης των ΗΠΑ και της ΕΕ για το τουρκικό χρηματοπιστωτικό σύστημα. Μια νίκη της αντιπολίτευσης θα οδηγούσε σε ράλι της αγοράς και θα προσέλκυε τους διεθνείς επενδυτές, αλλά τελικά η Τουρκία θα αντιμετωπίσει οικονομικά εμπόδια. Η υποστήριξη της Ουάσιγκτον από νωρίς θα σήμαινε στο τουρκικό κοινό και στους διεθνείς επενδυτές ότι η Δύση αγκαλιάζει τα αποτελέσματα και ότι η νέα κυβέρνηση θα έχει μια νέα ικανότητα να αντιμετωπίσει τα προβλήματα της Τουρκίας.

Επιδιώξτε τη σταδιακή ομαλοποίηση εάν το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο ανακηρύξει το ΑΚΡ νικητή. Οι εκλογές διεξάγονται υπό ένα πολυκομματικό σύστημα παρακολούθησης στην Τουρκία και τα αποτελέσματα έχουν συνήθως νομιμοποίηση στα μάτια των ψηφοφόρων. Εάν το AKP επικρατήσει στον πρώτο ή τον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών, η Ουάσιγκτον θα πρέπει να αναπτύξει ένα σταδιακό σχέδιο εξομάλυνσης με την κυβέρνηση Ερντογάν, με την οποία οι σχέσεις ήταν ταραχώδεις για πάρα πολύ καιρό. Σε περίπτωση αμφισβητούμενων εκλογών, με τους ψηφοφόρους της αντιπολίτευσης να πιστεύουν ότι υπήρξε νοθεία, οι ΗΠΑ και τα κράτη της ΕΕ θα πρέπει να επιβραδύνουν την αναγνώριση και να περιμένουν την οριστικοποίηση των αποτελεσμάτων. Αλλά τελικά θα έπρεπε να ξεκινήσουν δέσμευση με την κυβέρνηση Ερντογάν για να αντιμετωπίσουν ορισμένα από τα περίεργα ζητήματα στις διμερείς σχέσεις. Θα πρέπει να σκεφτούν τρόπους συμμετοχής στην αίτηση ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ και να εξετάσουν το ενδεχόμενο να συμφωνήσουν στην προσπάθεια της Τουρκίας να αγοράσει κιτ εκσυγχρονισμού για τον στόλο της F-16.

Συνολικά, ενώ τονίσαμε τη σημασία της ταπεινότητας και της κατά περίσταση αριστοτεχνικής αδράνειας, ο ρόλος των ΗΠΑ και της ΕΕ είναι σημαντικός στις τουρκικές εκλογές. Εάν παίξουν καλά τα χαρτιά τους, η Δύση μπορεί να χρησιμεύσει ως backstop απέναντι στην τουρκική σταθερότητα και, σε περίπτωση νίκης της αντιπολίτευσης, μπορεί να συμβάλει στη διασφάλιση μιας ομαλής μεταφοράς της εξουσίας. Αλλά για να γίνει αυτό θα χρειαστεί να αναγνωρίσουμε τα όρια και τις παγίδες της δυτικής εξουσίας και να γνωρίζουμε ακριβώς το πότε να μιλήσουμε και ακριβώς πότε να σιωπήσουμε.

Δείτε τη δημοσίευση του πρωτότυπου άρθρου εδώ

Αναδημοσίευση από capital.gr