Ακολουθήστε μας

Ιστορία - Πολιτισμός

Εορτή Τριών Ιεραρχών: Γιατί γιορτάζουν μαζί – Ο διττός χαρακτήρας της γιορτής τους

Δημοσιεύτηκε στις

Πότε γιορτάστηκαν για 1η φορά ως προστάτες των Ελληνικών γραμμάτων

Κοινή πορεία είχαν οι Τρεις Ιεράρχες καθώς γεννήθηκαν και οι τρεις πέριξ της περιοχής της Καππαδοκίας, έζησαν την ίδια χρονική περίοδο, έκαναν παρόμοιες σπουδές ,  είχαν κοινούς δασκάλους, ακολούθησαν φιλάνθρωπο αλλά και ασκητικό βίο, και τέλος, μαχήθηκαν σθεναρά και με επιτυχία τον Αρειανισμό.

Και αυτό το τελευταίο κοινό  χαρακτηριστικό, του Βασιλείου του Μέγα, του Ιωάννη του Χρυσοστόμου και του Γρηγορίου του Ναζιανζηνού, η θεολογική μάχη που έδωσαν υπέρ της τριαδικής υπόστασης του Θεού, ήταν που κινδύνεψε να τους «χωρίσει» αλλά τελικά τους ένωσε στο εορτολόγιο της Ορθόδοξης Ελληνικής Εκκλησίας.

Οι Ιωαννίτες, οι Γρηγορίτες και οι Βασιλείτες

Η συμβολή του καθενός από τους τρεις στο χαρακτήρα της τριαδικότητας του Ορθόδοξου Χριστιανικού Δόγματος ήταν τόσο σημαντική που δημιούργησε διαιρέσεις στους κύκλους των ιερωμένων και των πιστών της εποχής. Μεγάλη ομάδα πιστών αλλά και ιερωμένων χωρίστηκαν στα τρία, ανάλογα με το ποιον από τους τρεις ιεράρχες θεωρούσαν πιο σημαντικό. Ετσι δημιουργήθηκαν οι Ιωαννίτες, οι Γρηγορίτες και οι Βασιλείτες.

Πότε και γιατί εισήχθη η κοινή γιορτή στο εορτολόγιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας

Προς εκτόνωση των φατριασμών στους κόλπους της Ορθόδοξης Εκκλησίας και ενώ ο κάθε ένας από τους τρεις Πατέρες της Ορθόδοξης Εκκλησίας είχε τη δική του γιορτή,  ο λόγιος και Μητροπολίτης Ευχαΐτων Ιωάννης Μαυρόποδας (1000 – 1070), εισήγασε στην εκκλησία την εορτή των Τριών Ιεραρχών.

Και ο στόχος του επετεύχθη. Τα πνεύματα εντός της εκκλησίας ηρέμησαν και έκτοτε  οι τρεις Ιεράρχες εορτάζονται μαζί, στις 30 Ιανουαρίου, ως Μεγάλοι Πατέρες και Οικουμενικοί Δάσκαλοι – εκτός απο καθένας στην ημέρα του και από κοινού.

Θεολογικός και εκπαιδευτικός ο χαρακτήρας της γιορτής

Η γιορτή των τριών Ιεραρχών εκτός από το θεολογικό χαρακτήρα έχει και έναν εκπαιδευτικό καθώς εορτάζονται ως προστάτες της Εκπαίδευσης και των Ελληνικών Γραμμάτων. Η πρώτη φορά που εορτάστηκαν με αυτήν την ιδιότητα ήταν στις 30 Ιανουαρίου του 1842.

Ενα χρόνο νωρίτερα και συγκεκριμένα στις 9 Αυγούστου 1841 το Ακαδημαϊκό Συμβούλιο του Οθωνείου Πανεπιστημίου (πρόκειται για το σημερινό Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών – ΕΚΠΑ), ανακήρυξε προστάτες των Ελληνικών Γραμμάτων και της Εκπαίδευσης τους Τρεις Ιεράρχες.

Η τελειωτική κατάργηση της αργίας των Τριών Ιεραρχών

Ετσι από το 1842 έως και το 2020 οι Τρεις Ιεράρχες εορτάζονταν σε όλες τις βαθίδες της εκπαίδευσης η οποία αργούσε κατά την ημέρα της εορτής τους. Η εν λόγω αργία καταργήθηκε το 2020, επί υπουργείας Νίκης Κεραμέως και μέχρι λίγες ημέρες πριν αφορούσε μόνο τα φροντιστήρια και τα κέντρα ξένων γλωσσών.

Σήμερα είναι η πρώτη φορά μετά από πολλά πολλά χρόνια που η αργία δεν ισχύει σε κανέναν εκπαιδευτικό χώρο καθώς πρόσφατη υπουργική απόφαση κατήργησε την αργία και στα φροντιστήρια και τα κέντρα ξένων γλωσσών.

Διαρκή υποβάθμιση της γιορτής καταγγέλλει εκκλησία

Για διαρκή υποβάθμιση της γιορτής  των Τριών Ιεραρχών κάνει λόγο η Εκκλησία της Ελλάδος. Μάλιστα, η Ιερά Σύνοδος διαφωνώντας για μία ακόμη φορά με τη δράση της Πολιτείας, απέστειλε μήνυμα ενόψει της ημέρας σε εκπαιδευτικούς και μαθητές εστιάζοντας στο φαινόμενο της βίας στα σχολεία, το οποίο όπως εκτιμά, «εξελίσσεται σε μάστιγα».

Όπως μεταξύ άλλων αναφέρει η Ιερά Σύνοδος, οι τρεις «Αγιοι των Γραμμάτων» μιλούσαν για «συνεχή αγώνα κατά τῆς ἀδικίας, τῆς ἀνισότητας, τῆς περιφρόνησης τῆς ἀνθρώπινης προσωπικότητας καί τῆς βίας», και τονίζει ότι τον τελευταίο καιρό η βία «ἔχει κάνει ἔντονη τήν παρουσία της καί στόν χῶρο τοῦ σχολείου».

Ενώθηκαν και με φιλία

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον επίσης έχει το γεγονός  ότι ο Αγιος Βασίλειος ο Μέγας, ανέπτυξε φιλικές σχέσεις τόσο με τον Ιωάννη τον Χρυσόστομο όσο και με τον Γρηγόριο το Θεολόγο.

Ο Βασίλειος Καισαρείας γεννήθηκε το 330 μ.Χ. στην Καισάρεια της Καππαδοκίας.

Ο πατέρας του Βασιλείου του Μέγα, ήταν καθηγητής ρητορικής στη Νεοκαισάρεια του Πόντου και η μητέρα του Αγία Εμμέλεια ήταν απόγονος οικογένειας Ρωμαίων αξιωματούχων με πατέρα όμως που είχε μαρτυρήσει για την Χριστιανική του πίστη.

Σπούδασε στην Κωνσταντινούπολη,  κοντά στο γνωστό δάσκαλο της εποχής Λιβάνιο και μετά στην Αθήνα (352).

Στην Αθήνα γνωρίστηκε με το Γρηγόριο τον Ναζιανζηνό, ανέπτυξαν μεγάλη φιλία. Εγγράφηκε στη σχολή του Χριστιανού φιλοσόφου Προαιρεσίου και παρακολούθησε τη διδασκαλία του καθώς και τη διδασκαλία άλλων φιλοσόφων όπως ο Ιμέριος.

Επέστρεψε στην πατρίδα του το καλοκαίρι του 356, εγκαταστάθηκε στην Καισάρεια και, συνεχίζοντας την παράδοση του πατέρα του, έγινε καθηγητής της ρητορικής.

Το 364 χειροτονήθηκε πρεσβύτερος από τον επίσκοπο Ευσέβιο. Μετά τον θάνατο του Ευσέβιου εκλέγεται επίσκοπος Καισαρείας.

Ο Μέγας Βασίλειος σε συνεργασία με τον Άγιο Αθανάσιο αντιμετώπισαν την αίρεση του Αρειανισμού που ήθελε να επιβάλλει ο αυτοκράτορας Ουάλης. Μετά την απόσυρση του Μεγάλου Αθανασίου, ο Μέγας Βασίλειος αναλαμβάνει τα πνευματικά ηνία της οικουμενικής Εκκλησίας. Στην οικουμενική σύνοδο της Νίκαιας κάνει αισθητή την παρουσία του υπερασπιζόμενος το δόγμα της Εκκλησίας.

Το φιλανθρωπικό του έργο και η Βασιλειάδα

Έργο ζωής για τον Βασίλειο τον Μέγα και σημαντικός σταθμός στη ζωή του αποτέλεσε  η ίδρυση και λειτουργία μιας φιλανθρωπικής μονάδας, της  Βασιλειάδας.

Επρόκειτο για ένα πρότυπο κέντρο περίθαλψης και φροντίδας για τα  ασθενέστερα κοινωνικά άτομα. Παρείχε φροντίδα  σε ξένους,  ιατρική περίθαλψη σε φτωχούς και αρρώστους  ενώ κατήρτιζε επαγγελματικά ανειδίκευτους.

Καταπονημένος από την ευρεία δράση που ανέπτυξε σε πολλούς τομείς της χριστιανικής μαρτυρίας καθώς και την ασκητική ζωή, την οποία ακολουθούσε, ο Βασίλειος πεθαίνει την 1 Ιανουαρίου του 379 σε ηλικία 50 ετών. Ο θάνατός του καθιστά σε πένθος όχι μόνο το ποίμνιό του αλλά και όλο το χριστιανικό κόσμο της Ανατολής.

Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος

Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος, γνωστός και ως Ιωάννης της Αντιόχειας, είναι Άγιος, Πατέρας και ιεράρχης της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Γεννήθηκε στην Αντιόχεια της Καππαδοκίας μεταξύ 344 και 354. Έδρασε στην ίδια πόλη, αλλά και στην Κωνσταντινούπολη και τελικά πέθανε εκδιωγμένος από την αυτοκρατορική αυλή το 407, λόγω της κριστικής και του ελέγχου που της ασκούσε.

Γονείς του ήταν ο στρατηγός Σεκούνδος και μητέρα του η Ανθούσα. Τα πρώτα γράμματα τα διδάχθηκε από τη μητέρα του, η οποία χήρεψε στα είκοσί της χρόνια. Στη συνέχεια σπούδασε ρητορική στη σχολή του Λιβάνιου και φιλοσοφία.

Από την εποχή αυτή μάλιστα διαφάνηκε το ταλέντο της ρητορικής του ικανότητος σε σημείο ο δάσκαλός του Λιβάνιος, να θελήσει να τον κάνει συνεχιστή του έργου του στη σχολή.

Η φήμη του ως ρήτορα τον οδήγησε αργότερα στη θέση του αρχιεπισκόπου Κωνσταντινούπολης.

Είχε έντονη συγγραφική δράση και με την πένα του καταπολεμούσε  την αίρεση του Αρειανισμού, τους Ιουδαίους, ενώ  δεν παρέλειπε να στηλιτεύσει και τους πλουσίους που έκαναν άσωτη ζωή. Όπως και ο Μέγας Βασίλειος έτσι και αυτός έφτιαξε πολλά ιδρύματα μεταξύ των οποίων γηροκομεία και πτωχοκομεία και καθιέρωσε συσσίτιο για 7.000 κατοίκους της  Κωνσταντινούπολης.

Το έργο του τον έκανε αγαπητό στο λαό, αλλά μισητό στους πλουσίους καθώς συχνά τους κατηγορούσε για τον τρόπο της ζωής τους. Από το στόχαστρό του δεν ξέφυγε ούτε η Αυτοκράτειρα Ευδοξία, την οποία κατηγόρησε για την κλοπή της περιουσίας μιας χήρας.

Ο Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός ή Γρηγόριος ο Θεολόγος

Ο Γρηγόριος ο Νανζιαζηνός ή Γρηγόριος ο Θεολόγος όπως είναι γνωστός γεννήθηκε στο χωριό Αριανζός, κοντά στη Ναζιανζό της νοτιοδυτικής Καππαδοκίας. Οι γονείς του, Γρηγόριος ο Πρεσβύτερος και Νόννα, ήσαν πλούσιοι γαιοκτήμονες.

Σπούδασε ρητορική και φιλοσοφία στη Ναζιανζό, στην Καισάρεια, στην Αλεξάνδρεια και στην Αθήνα. Στην Αθήνα συνάντησε και έγινε φίλος με το Βασίλειο τον Μέγα και τον μετέπειτα αυτοκράτορα Ιουλιανό, ενώ δάσκαλοί του υπήρξαν οι γνωστοί ρήτορες Ιμέριος και Προαιρέσιος.

Το 361, ο Γρηγόριος επέστρεψε στη Ναζιανζό και χειροτονήθηκε πρεσβύτερος από τον πατέρα του, ο οποίος ήδη είχε γίνει χριστιανός, επηρεασμένος από τη σύζυγό του Νόννα και είχε χειροτονηθεί επίσκοπος Ναζιανζινού.

Οι «Ύβρεις κατά του Ιουλιανού»

Ο νεαρός Γρηγόριος ήθελε να γίνει μοναχός, έφυγε από το σπίτι του, συνάντησε το Μέγα Βασίλειο και μαζί άρχισαν να ζουν σαν ασκητές. Ο Βασίλειος όμως τον προέτρεψε να επιστρέψει στην πατρίδα του και να βοηθήσει τον πατέρα του, κάτι που ο Γρηγόριος έκανε τον επόμενο χρόνο. Επιστρέφοντας βρήκε τους τοπικούς χριστιανούς χωρισμένους λόγω αιρέσεων. Χάρτη στις ρητορικές του ικανότητες κατάφερε να τους ενώσει.

Όταν ο Ιουλιανός έγινε αυτοκράτορας δήλωσε πως ήταν κατά του χριστιανισμού. Ο Γρηγόριος τότε έγραψε τις «Ύβρεις κατά του Ιουλιανού», όπου δηλώνει πως ο χριστιανισμός θα νικήσει ηγέτες σαν τον Ιουλιανό. Ο Ιουλιανός τον εξόρισε, μαζί με άλλους χριστιανούς.

Πολεμώντας τον Αρειανισμό

Μετά το θάνατο το Ιουλιανού επέστρεψε από την εξορία και σε συνεργαία με τον Βασίλειο τα επόμενα χρόνια μαχήθηκαν τον Αρειανισμό, ο οποίος απειλούσε να διαιρέσει την Καππαδοκία.

Το 372 χειροτονήθηκε επίσκοπος Σασίμας. Παραιτήθηκε από τη θέση του και γύρισε και πάλι στη Ναζιανζινό, όπου εργάστηκε κοντά στον πατέρα του. Μετά το θάνατο του πατέρα του μοίρασε την περιουσία του στους φτωχούς και ο ίδιος πήγε να μείνει στο μοναστήρι της Σελεύκειας.

Μετά το θάνατο του αυτοκράτορα Ουάλη, ανέλαβε ο Θεοδόσιος ο Α’, ο οποίος θέλησε να καθαρίσει την Πόλη από τους οπαδούς του Αρειανισμού. Ο Μέγας Βασίλειος, ο οποίος πέθαινε, πρότεινε στον Γρηγόριο να πάει στην Πόλη και να υπερασπιστεί την Τριαδική Παράδοση της Εκκλησίας.

Στη σύνοδο της Νίκαιας το 379, ο Γρηγόριος εκπόνησε πολλές ομιλίες και έπεισε πολλούς πιστούς για την ορθότητα των απόψεων που στήριζε. Τοποθετήθηκε Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινούπουλης από τον Θεοδόσιο.

Τέλος,  πήρε μέρος και στη δεύτερη οικουμενική σύνοδο στην Κωνσταντινούπολη το 381, όπου πήρε τον τίτλο του ηγέτη της Συνόδου. Για να μην διχάσει τους χριστιανούς παραιτήθηκε και επέστρεψε στη Ναζιανζινό όπου έγινε επίσκοπος. Πέθανε στις 25 Ιανουαρίου 390.

Θεωρείται ως ο πιο ταλαντούχος ρήτορας μεταξύ των Πατέρων της Εκκλησίας. Ως κλασικά εκπαιδευμένος ομιλητής και φιλόσοφος του Ελληνισμού, κατάφερε να συνδυάσει τον Ελληνισμό με την πρώτη εκκλησία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.

To Πανεπιστήμιο Αθηνών τιμά τους τρεις Ιεράρχες

Το Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο τιμά σήμερα την γιορτή των Τριών Ιεραρχών με πανηγυρική αρχιερατική θεία λειτουργία που θα τελεστεί στον Πανεπιστημιακό Ιερό Νατό των Εισοδίων της Θεοτόκου (Καπνικαρέα).

Θα ακολουθήσει τελετή στη Μεγάλη Αίθουσα του Πανεπιστημίου Αθηνών ( Κεντρικό κτίριο, Πανεπιστημίου 30), την οποία θα προσφωνήσει ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών, Καθηγητής Γεράσιμος Σιάσος.

Θα ακολουθήσει ομιλία του Καθηγητή του Τμήματος Θεολογίας, Αρχιμανδρίτου Ισίδωρου- Χαράλαμπου Κάτσου με τίτλο: «Ο Διάλογος της Θεολογίας με τις Θετικές Επιστήμες. Σύγχρονες Σκέψεις και Κριτικές Παρατηρήσεις με Βάση το Έργο των Τριών Ιεραρχών».

Πηγή: Το Βήμα

Ο Σταύρος Καλεντερίδης, ξεκίνησε τις σπουδές του στην Αθήνα, σπουδάζοντας Πολιτική Επιστήμη στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έπειτα από τέσσερα χρόνια συμμετοχής στα φοιτητικά όργανα συνδιοίκησης της σχολής του και σε διάφορες οργανώσεις νέων, αποφάσισε να συνεχίσει τις σπουδές του στο εξωτερικό. Στη Βοστόνη των Η.Π.Α. ολοκλήρωσε δύο μεταπτυχιακά προγράμματα, στις Διεθνείς Σχέσεις (Αμερικανική εξωτερική πολιτική) και στην Επικοινωνία (Πολιτική Επικοινωνία), ενώ παράλληλα εργάστηκε στο Ελληνικό Προξενείο της Βοστόνης, στη σχολή του ως βοηθός έρευνας και σε δύο πολιτικές καμπάνιες Αμερικανών πολιτικών (Δημοκρατικών – Ρεπουμπλικάνων). Μετά από τρία χρόνια στις Η.Π.Α., άκουσε το κάλεσμα της πατρίδας του και επέστρεψε πίσω με μεγάλο πόθο για προσφορά στην Ελλάδα. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος δύο κοινωφελών οργανισμών, του δέλτα – πολιτική επανάσταση (πολιτικός οργανισμός) και της Λεοντίδας (ίδρυμα προώθησης θεμάτων ιστορίας, πολιτισμού και δημοκρατίας). Σήμερα ζει και εργάζεται στην Αθήνα, ασχολείται με διάφορα εγχειρήματα πολιτικής διπλωματίας και δημοκρατίας, γράφει πολιτικά άρθρα, σχολιάζει την επικαιρότητα και συνεχίζει την προσωπική του μελέτη στην ιστορία και την πολιτική φιλοσοφία.

Ιστορία - Πολιτισμός

Ντοκιμαντέρ στην Τουρκία «φωτίζει» την αδικία στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης

Στο προσκήνιο η ιστορία ενός εμβληματικού εκπαιδευτικού θρησκευτικού ιδρύματος, του οποίου το αδόκητο κλείσιμο εξακολουθεί να αποτελεί σημείο τριβής στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και όχι μόνο…

Δημοσιεύτηκε

στις

από τον

Επιμέλεια: Μαρία Ζαχαράκη, SigmaLive

Πολλές φορές ο κόσμος της τέχνης στην Τουρκία έχει στραφεί σε θέματα που αφορούν την ελληνική μειονότητα στην Κωνσταντινούπολη και, μάλιστα, έχει αναδείξει τις ιστορικές αδικίες και διωγμούς που υπέστη, ακόμη και με τίμημα να χαρακτηριστούν «ανάδελφοι» από την ίδια τους τη χώρα.

Το ντοκιμαντέρ που προβλήθηκε την Πέμπτη, 13 Φεβρουαρίου, στην ιστορική Αστική Σχολή Γαλατά, με τίτλο «Η Θεολογική Σχολή της Χάλκης σήμερα», υπό τη σκηνοθετική καθοδήγηση των Φατίχ Οζτούρκ και Οκάν Σεκέρ και την καθοριστική συμβολή της Ιεράς Μητροπόλεως Δέρκων και ιδιαιτέρως του Ιερολογιώτατου Διακόνου Δανιήλ Ζαφείρη, που συνέβαλε στην παραγωγή και τη διοργάνωση της πρώτης προβολής στην Κωνσταντινούπολη, καταφέρνει ακριβώς αυτό: Να φέρει στο προσκήνιο την ιστορία ενός εμβληματικού εκπαιδευτικού θρησκευτικού ιδρύματος, του οποίου το αδόκητο κλείσιμο εξακολουθεί να αποτελεί σημείο τριβής στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και όχι μόνο…

Η πρώτη προβολή του έργου συγκέντρωσε πλήθος κόσμου και ισχυρές προσωπικότητες, γεγονός που κατέδειξε ότι η θεματική του ντοκιμαντέρ δεν αφορά μόνο την ελληνική κοινότητα, αλλά αγγίζει ένα ευρύτερο ακροατήριο, που αναγνωρίζει την ιστορική και πολιτιστική σημασία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης.

«Το ντοκιμαντέρ αυτό είναι μια αντανάκλαση του αγώνα της Τουρκίας για δημοκρατία, κοσμικότητα και πολιτισμικό πλουραλισμό. Αυτό το ντοκιμαντέρ επικεντρώνεται στην ιστορία ενός σχολείου, αλλά θέλαμε επίσης να δείξουμε τί σημαίνει να είσαι μειονότητα στην Τουρκία.

Η παρουσία, η απουσία και η αβεβαιότητα αυτού του σχολείου συνδέεται άμεσα με τα δικαιώματα των μειονοτήτων, τις πολιτικές θρησκευτικής εκπαίδευσης και τη διαδικασία εκδημοκρατισμού της Τουρκίας.

Πώς μπορεί μια κοινωνία να προχωρήσει μπροστά χωρίς να αντιμετωπίσει την ιστορία της;

Πώς μπορεί μια χώρα που κλείνει τις πόρτες της στον πλουραλισμό να διεκδικεί δημοκρατία;», αναρωτήθηκε ο Οκάν Σεκέρ, ένας εκ των δύο σκηνοθετών του ντοκιμαντέρ, κατά την ομιλία του πριν από την προβολή.

Η Χάλκη μέσα από τα μάτια των αποφοίτων της

Το 30λεπτο ντοκιμαντέρ δίνει βήμα στους αποφοίτους της Σχολής, οι οποίοι μιλούν για τη σημασία της, αλλά και τις δυσκολίες που έχει αντιμετωπίσει διαχρονικά. Ανάμεσά τους, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, ο Σεβ. Μητροπολίτης Γέρων Δέρκων κ. Απόστολος, ο Σεβ. Μητροπολίτης Μύρων κ. Χρυσόστομος, ο Καθηγητής και Άρχων Διδάσκαλος του Γένους κ. Κωνσταντίνος Δεληκωσταντής, ο Διευθυντής του ιστορικού αρχείου του Πατριαρχείου κ. Αντώνης Χατζόπουλος, η ιστορικός και συγγραφέας Πελίν Μπατού και ο καθηγητής Σαλίχ Ιντζί.

Στο φιλμ αναπτύσσονται οι εμβριθείς σκέψεις και θέσεις του Οικουμενικού Πατριάρχη,  καθώς επίσης αναμνήσεις, προτάσεις και προσεγγίσεις κληρικών και λαϊκών αποφοίτων της Σχολής. Παράλληλα, οι δύο Τούρκοι επιστήμονες, που μιλούν, εκφράζουν και αναλύουν τους διαχρονικούς προβληματισμούς και τις συνθήκες, που συνετέλεσαν στην άρση της λειτουργίας της και την κρατούν ακόμη κλειστή.

Μέσα από τις αφηγήσεις τους, το έργο δεν περιορίζεται μόνο στην παρουσίαση της ιστορίας ενός εκπαιδευτικού ιδρύματος, αλλά αγγίζει και τη θρησκευτική ποικιλομορφία και την πολιτισμική πολυφωνία που άλλοτε χαρακτήριζαν την Πόλη. Με αυτόν τον τρόπο, το ντοκιμαντέρ δεν μιλά μόνο για τη Χάλκη, αλλά για έναν ολόκληρο κόσμο που σταδιακά έχει βυθιστεί στη σιωπή.

«Απόψε, έχουμε την ευκαιρία να ανακαλύψουμε εκ νέου, να κατανοήσουμε και να εξηγήσουμε αυτή την κληρονομιά μέσα από τη μαγική γλώσσα του κινηματογράφου.

Απόψε δεν βλέπουμε απλώς μια ταινία- είμαστε μάρτυρες μιας κληρονομιάς, μιας μνήμης και της μεταφοράς του κοινού μας παρελθόντος στο μέλλον», δήλωσε ο σκηνοθέτης του ντοκιμαντέρ, Φατίχ Οζτούρκ.

Η επιλογή της θεματικής και τα μηνύματα που περνά

Το γεγονός ότι μια τουρκική παραγωγή καταπιάνεται με τη Θεολογική Σχολή της Χάλκης δεν είναι τυχαίο. Οι δημιουργοί της ταινίας φαίνεται να θέλουν να περάσουν μηνύματα τόσο προς το εσωτερικό ακροατήριο της Τουρκίας, όσο και προς τη διεθνή κοινότητα.

Οι σκηνοθέτες Φατίχ Οζτούρκ και Οκάν Σεκέρ μίλησαν για τη διαδικασία δημιουργίας του ντοκιμαντέρ, που διήρκεσε ένα χρόνο, με γυρίσματα στην ίδια τη Θεολογική Σχολή, το Οικουμενικό Πατριαρχείο και το Πανεπιστήμιο Medeniyet της Κωνσταντινούπολης.

Ο Σεβ. Μητροπολίτης Γέρων Δέρκων κ. Απόστολος, στην ομιλία του, τόνισε με ιδιαίτερα γλαφυρό τρόπο τη διαχρονική αξία της Σχολής και το ρόλο της στην εκπαίδευση της ελληνορθόδοξης κοινότητας.

«Αν “μία εικόνα είναι χίλιες λέξεις”, θα μπορούσα να πω ότι “μία ταινία είναι χίλιες σκέψεις”. Όταν δε πρόκειται για την τροφό Σχολή μας, την ΙΘΣΧ και ειδικά για την ιστορία και τον πολιτισμό της, τότε οι σκέψεις και οι προτάσεις που θα προβληθούν σήμερα έχουν ιδιαίτερη σημασία και αξία», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Παρόντες ήταν σημαίνοντες εκπρόσωποι του πνευματικού, ακαδημαϊκού και καλλιτεχνικού κόσμου. Ανάμεσά τους, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, η Δήμαρχος Σκουτάρεως Σινέμ Ντεντετάς, εκπρόσωπος του Αρμενικού Πατριαρχείου, καθώς και προσωπικότητες από τον χώρο της τέχνης και του ακαδημαϊκού κόσμου της Τουρκίας.

Το επόμενο βήμα: Διεθνής προβολή

Η κινηματογραφική εταιρεία Kozmopolis Ince Cizgi, υπό την αιγίδα πάντα της Ιεράς Μητροπόλεως Δέρκων και την καθοδήγηση του Ιερολογιώτατου Διακόνου Δανιήλ Ζαφείρη, σχεδιάζει επίσης να παρουσιάσει το ντοκιμαντέρ σε διεθνή κινηματογραφικά φεστιβάλ στην Ευρώπη, την Αμερική και την Αυστραλία. Το έργο στοχεύει να προσεγγίσει ένα ευρύ κοινό, ευαισθητοποιώντας το σχετικά με τη Θεολογική Σχολή της Χάλκης.

«Όλες οι απόψεις που ακούγονται στο ντοκιμαντέρ συγκλίνουν στο εξής ένα σημείο: εκφράζουν την ελπίδα της επαναλειτουργίας της Ιεράς Θεολογικής Σχολής της Χάλκης.

Πιστεύω ότι το μήνυμα  της σημερινής προβολής θα διαδοθεί ευρέως τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό με ό,τι αυτό συνεπάγεται», ευχήθηκε ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Δέρκων, Απόστολος.

Το ντοκιμαντέρ, και μάλιστα από Τούρκους δημιουργούς, δεν είναι απλώς μια καλλιτεχνική πρωτοβουλία, αλλά ένα μήνυμα που απευθύνεται σε όσους ενδιαφέρονται για τη θρησκευτική ελευθερία στην Τουρκία, την ιστορική μνήμη και τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Είναι μια εξέλιξη που δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητη.

Συνέχεια ανάγνωσης

Ιστορία - Πολιτισμός

Στρατηγός Κ. Μανέτας: Έκθεση δεινοπαθημάτων του Ελληνισμού της Ανατολικής Θράκης

Ένα κείμενο, γροθιά στο στομάχι

Δημοσιεύτηκε

στις

από τον

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης

 

               Ο υποστράτηγος Κωνσταντίνος Μανέτας, που τον φοβερό Οκτώβριο του 1922 βρέθηκε ως διοικητής Μεραρχίας στην ευρύτερη περιοχή των Σαράντα Εκκλησιών, υπήρξε ένας εμπειροπόλεμος αξιωματικός, με συμμετοχή σε όλους του πολέμους της εποχής τους. Πήρε μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους και στη Μάχη του Κιλκίς τραυματίσθηκε σοβαρά. Έλαβε μέρος στο Κίνημα Εθνικής Αμύνης, στο Μακεδονικό Μέτωπο, στην Ουκρανική Εκστρατεία και στη Μικρασιατική Εκστρατεία, ως διοικητής Μεραρχίας. Το 1921 τέθηκε σε διαθεσιμότητα για πολιτικούς λόγους (ως βενιζελικός) και επανήλθε στο στράτευμα μετά το Κίνημα των Γονατά- Πλαστήρα, τον Σεπτέμβριο του 1922. Αργότερα ανέπτυξε και πολιτική δράση.

               Οι ρίζες του ανάγονταν στους Κολοκοτρωναίους. Η μητέρα του Ζωίτσα Κολοκοτρώνη, ήταν κόρη του Γενναίου Κολοκοτρώνη, γιου του Γέρου του Μωρηά.

               Η έκθεσή του για τα δεινοπαθήματα του Ελληνισμού της Ανατολικής Θράκης, που εναπόκειται στο Ιστορικό και Διπλωματικό Αρχείο του Υπουργείου Εξωτερικών, αποτελεί σημαντικό τεκμήριο για τα δραματικά γεγονότα του Οκτωβρίου 1922, όταν ξεριζώθηκαν οι Έλληνες κάτοικοι μέσα σε ασφυκτικές προθεσμίες, με απόφαση των Δυνάμεων της Αντάντ.

               Πρόκειται για ένα κείμενο περιγραφικό, με συναισθηματισμό, αλλά και άμεση γνώση των γεγονότων, που αξίζει να διδάσκεται στα σχολεία της Θράκης, για να έχουν γνώση οι νεώτερε γενιές, που πλέον δεν έχουν την τύχη μετά από τόσα χρόνια να έχουν γιαγιάδες και παππούδες, που θα τους αφηγούνται τις ιστορίες του μεγάλου εκείνου διωγμού. Ο στρατηγός Μανέτας αναφέρεται ακόμα και σε τοκετούς στα βοϊδάμαξα κατά τη διάρκεια της φυγής των Θρακών, όπως είχε κάνει και ο διάσημος Έρνεστ Χεμινγουέι στις ανταποκρίσεις του από την Αδριανούπολη προς την καναδική εφημερίδα «Τορόντο Σταρ».

             Η πολύτιμη αυτή έκθεση φέρεται να έχει συνταχθεί στο χωριό Καδήκιοϊ στις 8 Νοεμβρίου 1922. Στη Θράκη, Ανατολική και Δυτική κατά την εποχή της Τουρκοκρατίας, απαντώνται τουλάχιστον τρία χωριά με το όνομα Καδήκιοϊ, δηλαδή το χωριό του κατή, με άλλα λόγια του ιεροδικαστή των Μουσουλμάνων………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………….
Συνέχεια ανάγνωσης

Αναλύσεις

Τα επαγγέλματα στην ελληνική αρχαιότητα

Γράφει η εκπαιδευτικός και συγγραφέας Κρινιώ Καλογερίδου

Δημοσιεύτηκε

στις

Γράφει η εκπαιδευτικός και συγγραφέας Κρινιώ Καλογερίδου

”Ἀρετά, πολύμοχθε γένει βροτείῳ, // θήραμα κάλλιστον βίῳ… καὶ θανεῖν ζαλωτὸς ἐν Ἑλλάδι πότμος // καὶ πόνους τλῆναι μαλεροὺς ἀκάμαντας…·” (ελεύθ. μ.τ.φ: Αρετή, που κοπιάζουν για να σε αποκτήσουν οι άνθρωποι,… // αποτελείς το καλύτερο είδος κυνηγιού που θα μπορούσε να κατακτήσει κανείς σε αυτήν την ζωή// […] και θα πρέπει αυτός που έχει μυηθεί στα ιερά και τα όσια των Ελλήνων, να θυσιάσει ακόμα και τη ζωή του για σένα, // αλλά και να έχει το θάρρος να αντέξει σε ατελείωτες δοκιμασίες…).

   Διαβάζω σχεδόν περίλυπη ένα απόσπασμα κεφαλαίου από το βιβλίο ”Βίοι Φιλοσόφων” του ιστοριογράφου της φιλοσοφίας της αρχαιότητας Διογένη Λαέρτιου (3ος αι. μ Χ) , που είναι αφιερωμένο στη ζωή και το έργο του μεγάλου φιλοσόφου του 4ου αιώνα π Χ, Αριστοτέλη.

   Διαβάζω σχεδόν περίλυπη τον ύμνο που έγραψε ο ίδιος ο Σταγειρίτης φιλόσοφος (υπό την ιδιότητα του υμνογράφου),  γιατί συνειδητοποιώ ότι – στο αέναο γοργοκύλισμα του χρόνου – το κυνήγι της αρετής για τους νέους φαντάζει (σε βάθος ορίζοντα) σαν ύψιστη πολυτέλεια (και για κάποιους περιττή) μπροστά στο κυνήγι της εύρεσης εργασίας. Της εύρεσης εργασίας προς ενίσχυση της βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης.

   Της εύρεσης εργασίας με ειδίκευση, που θα τους εξασφαλίσει το όνειρο μιας άνετης ζωής, αφού ”η εργασία από μόνη της δεν οδηγεί πια στον πλούτο”, όπως λέει ο Νοτιοαφρικανός ανθρωπολόγος  Τζέιμς Σάσμαν (συγγραφέας του βιβλίου ”Εργασία”, μιας μελέτης ουσιαστικά για τη στρεβλή παγκόσμια οικονομία και τους κινδύνους της παραγωγικότητας).

   Το ”άλφα” στο αλφαβητάρι της Οικονομίας και της οικονομικής της Εργασίας (των οικονομικών πτυχών της, δηλαδή) στην αρχαία Ελλάδα ήταν, αναμφίβολα ο ”οίκος”, το κατάλυμα. Η πρώτη παραγωγική μονάδα (σε καταλυματική μορφή). στην οποία επένδυαν ρίχνοντας όλο το βάρος στην καλή διοίκηση του σπιτιού.

   Το λέει, εμμέσως – άλλωστε – και ο Ξενοφών (5ος-4ος. αι. π Χ) στο έργο του ”Οἰκονομικός” – που έχει σαν θέμα τη διαχείριση ενός νοικοκυριού και ενός κτήματος – με τη μορφή εναλλασσόμενου διαλόγου-πεζού λόγου ανάμεσα στον Σωκράτη και στον Κριτόβουλο, γιο του Κρίτωνα, αγαπημένου φίλου και μαθητή του.

   Στην εν λόγω πραγματεία, ο Αθηναίος ιστορικός βάζει τον μεγάλο Αθηναίο φιλόσοφο του 5ου αι. π Χ να ρωτά τον νεαρό: ”Πες μου, Κριτόβουλε, άραγε η οικιακή οικονομία είναι το όνομα μιας γνώσης, όπως εκείνη του γιατρού, του μεταλλουργού ή του ξυλουργού;”. Για να μονολογεί, κάποια στιγμή ”[…] Καλός οικονόμος είναι αυτός που διαχειρίζεται σωστά τα οικονομικά του σπιτιού του” (ελ. μτφ).

  Η αποφυγή, προφανώς, περιττών δαπανών και η σωστή διαχείριση του πλούτου ήταν η πρώτη μέριμνα για τη συσσώρευσή του, μετά τη διασφάλιση εξ αρχής του είδους οικονομικής ανάπτυξης που θα επέλεγαν στον χερσαίο και θαλάσσιο ελλαδικό χώρο, όπου η ‘συλλεκτική’ οικονομία (την οποία πιστοποιούν εργαλεία προσπορισμού της τροφής των παλαιολιθικών προγόνων μας  [κόκαλα, κέρατα, πέτρες κλπ] σε περιοχές της Ελλάδας [Κρήτη, Κυκλάδες κλπ] και της Κύπρου) μετεξελισσόταν σταδιακά σε αγροτική-κτηνοτροφική και η αλιευτική οικονομία σε ναυτική” (βλ. Σαράντος Καργάκος: ”Η Οικονομία κατά την Ελληνική Αρχαιότητα”).

   Έτσι, γνώριζαν απ’ την ελληνική αρχαιότητα αυτό το οποίο γνωρίζουμε σήμερα: Ότι, δηλαδή, το επάγγελμα που θα επιλέξει ο άνθρωπος, θα σφραγίσει ολόκληρη τη ζωή του. ”Θα μπει σε αυτήν, όπως σε μια σφαίρα απ’ όπου δεν πρόκειται πια να βγει, όσο μακρά ζωή κι αν ζήσει”, κατά τον μεγάλο δοκιμιογράφο και φιλόσοφο του 20ου αιώνα Ευάγγελο Παπανούτσο (”Πρακτική φιλοσοφία”). ”Σφαίρα” που θα τον κυριεύσει, θα τον υποτάξει σχεδόν δια βίου…

   Με τον τρόπο αυτό, θα γίνει το επάγγελμά του ο καθρέφτης της προσωπικότητάς του, όπου θα αντανακλάται ο εσωτερικός κόσμος του και η συνεισφορά του στην κοινωνία. Αυτό που λέμε, δηλαδή, ”κοινωνική συνειδητότητα”, μέσω της οποίας υπηρετείται η κοινωνική αποστολή του ανθρώπου.

   Έτσι γνώριζαν οι αρχαίοι μας πρόγονοι ότι το επάγγελμα που θα διάλεγαν θα ήταν η βασική πηγή επιβίωσής τους. Η μόνιμη εργασία τους (κατά κανόνα) προς εξασφάλιση του ”ζην” (με ευκταίο το ”ευ ζην” της ευζωίας και ευδαιμονίας), στην πορεία για εξασφάλιση του βιοπορισμού τους.

  Για να ανταποκριθούν επιτυχώς μάλιστα στο βιοποριστικό τους έργο, διάλεγαν διαφόρου είδους επαγγέλματα: ελεύθερα ή εξαρτημένα, χειρωνακτικά ή πνευματικά, έχοντας πλήρη συνείδηση ότι η επαγγελματική τους αποκατάσταση προϋποθέτει έγκυρη επιλογή. Αυτό που λέμε σήμερα ”επαγγελματικό προσανατολισμό”, προοπτική αποκάλυψης των ιδιαίτερων κλίσεων.

   Άρα ήταν δεδομένο από τότε ότι το ιδανικό συνταίριασμα της προσωπικότητας ενός ανθρώπου  με το επάγγελμα επιλογής του συμβάλλει όχι μόνο στη βελτίωση της ζωής του από υλικής άποψης, αλλά και στην αυτογνωσία του. Αυτογνωσία η οποία θα του ανοίξει το δρόμο για την ευτυχία μέσω του πολιτισμού της καθημερινότητας και της εξανθρώπισής του.

   Δείγματα των τελευταίων αναγνωρίζουμε στα πρώτα χρόνια της παρουσίας των πρωτοελλήνων στις διάφορες μορφές οικονομίας και την εξελικτική διαδρομή της. Διαδρομή από τα στοιχειώδη της εποχής του Λίθου σε εκείνην του Χαλκού που ακολούθησε (4.000 π Χ), καθώς την μαλακή πέτρα (ψαμόλιθο και ασβεστόλιθο) – για την κατασκευή εργαλείων – διαδέχθηκαν τα μέταλλα με πρώτο τον χαλκό.

   Δείγματα αυτών βρίσκουμε, εν αφθονία, στον μικρασιατικό και τον ευρύτερο ελλαδικό χώρο (Ανατολική Μεσόγειο και Αιγαίο: Κύπρο, Μήλο, Σίφνο, Σύρο, Θήρα και Γουρνιά Κρήτης // Θεσσαλία: Σέσκλο και Διμήνι // Μακεδονία: Άσσηρο και Νέα Νικομήδεια//, καθώς και σε άλλες περιοχές στην Πελοπόννησο, τη Στερεά και την Ήπειρο)!

   Ήταν η εποχή που, χάρη στα εργαλεία του, ο άνθρωπος εξανθρωπίστηκε. Έπαιρνε τα φυσικά αντικείμενα και τα έκανε τεχνητά, όταν το χρειαζόταν. Κι αυτή η ανακατασκευή και μετάπλαση γινόταν χάρη στα χέρια του, η εργασία των οποίων συμπορευόταν με τη διαμόρφωση της ομιλίας, την έκφραση του λόγου του.

   Έτσι το ανθρώπινο χέρι – στον ελλαδικό χώρο, εν προκειμένω, με πλαίσιο τον ανοιχτό ορίζοντα της Μεσογείου – εξελίχθηκε σταδιακά από θαυμαστό εργαλείο κατασκευών σε σύμβολο της παγκόσμιας χειροτεχνίας, σε όργανο του ανθρώπινου σώματος που εξέφραζε την επινοητικότητα, τη δημιουργικότητα, την ευαισθησία και την αρμονική σύζευξη της ύλης με την ψυχή και το πνεύμα. Το πνεύμα του δημιουργού που σκεφτόταν και κατασκεύαζε έχοντας στη διάθεσή του το πιο θαυμαστό εργαλείο: το χέρι του!

  Το χέρι του, χάρη στο οποίο κυριαρχούσε στις δυσκολίες, τα άγχη και τα προβλήματά του και εξελισσόταν σταδιακά με στόχο την ανανέωση που θα έφερνε την ολοκληρωμένη έκφραση του εαυτού του, διάδοχο της παλιάς, νευρωτικής ανισορροπίας του…

Συνέχεια ανάγνωσης

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Απόψεις4 ώρες πριν

Δεν υπάρχει οντότητα Ευρώπη

Η "Ευρώπη" καλείται σήμερα να "ανασυνταχθεί" και να αποκτήσει κοινή άμυνα και εξωτερική πολιτική, για να αντιμετωπίσει τη νέα εποχή...

Απόψεις5 ώρες πριν

Οι δηλώσεις του Βανς επιβεβαιώνουν, ότι ο Τραμπ είναι ευλογία για την Ευρώπη!

Η Διάσκεψη του Μονάχου έστειλε το μήνυμα του τέλους της Αμερικανικής στρατιωτικής υποστήριξης.

Διεθνή7 ώρες πριν

«Καμία συμφωνία για την Ουκρανία χωρίς το Κίεβο», λένε Ευρωπαίοι και Ζελένσκι

Με σφοδρή κριτική στον Αμερικανό αντιπρόεδρο Τζέι Ντι Βανς ξεκίνησε η δεύτερη μέρα της Διάσκεψης του Μονάχου για την Ασφάλεια, από τον καγκελάριο της...

Αναλύσεις8 ώρες πριν

BBC: Γιατί ο Βανς επιτέθηκε στην Ευρώπη αλλά αδιαφόρησε για Ουκρανία και αμυντική ατζέντα – Σε ποιους απεθυνόταν πραγματικά ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ;

Σε ανάλυσή του το BBC επιχειρεί να εξηγήσει γιατί ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς, επέλεξε την Παρασκευή (14.2)...

Άμυνα9 ώρες πριν

Αρχηγός Εθνικής Φρουράς: “Βρισκόμαστε 200 μέτρα απέναντι απ’τον Τούρκο! Δεν υπάρχει μεγαλύτερο κίνητρο από το υπηρετήσεις τη πατρίδα σου”

Ο αρχηγός της ΕΦ, εμφανίστηκε ικανοποιημένος από την πορεία αναβάθμισης της αεροπορικής βάσης “Ανδρέας Παπανδρέου” στην Πάφο, ενώ αναφέρθηκε και...

Δημοφιλή