Αναλύσεις
Γαβριήλ Χαρίτος: Το απροσδόκητο μέτωπο
Στις 4 Φεβρουαρίου 2024 περιέγραψα σε ανάλυσή μου στην εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ το μέτωπο του πολέμου που είχε ήδη αρχίσει να διαφαίνεται ήδη από τα τέλη Ιανουαρίου ολοένα και εντονότερα.
Το μέτωπο αυτό δεν ήταν το μέτωπο μεταξύ Ισραήλ και Χαμας ή μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολαχ – όλοι τους παλιοί γνώριμοι είναι άλλωστε.
Απροσδόκητο μέτωπο δεν ήταν ούτε ο αέναος ανταγωνισμός μεταξύ Ισραήλ και Ιράν.
Ακόμα και οι πρωτόγνωρες πυραυλικές επιθέσεις των Χούθι δεν ξάφνιασαν τις ισραηλινές θεωρησεις (το σενάριο αυτό εξεταζόταν τουλάχιστον τρία χρόνια νωρίτερα στον δημόσιο διάλογο στο Ισραήλ)
Το απροσδόκητο μέτωπο είναι αυτό που τώρα, αρχές Μαΐου 2024, βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και είναι αυτό μεταξύ του Ισραήλ και των κέντρων αποφάσεων στην Ουάσιγκτον.
Ήδη από τον περασμένο Δεκέμβριο είχα επισημάνει σε ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές μου παρεμβάσεις τον υφέρποντα αντιαμερικανισμό στον δημόσιο λόγο στο Ισραήλ – κάτι που εν τελει φαίνεται να ενισχύει δημοσκοπικά τις φωνές των Μπεν-Γκβιρ και Σμότριτς.
Παρατηρώντας τις κυλιόμενες δημοσκοπήσεις, η μοναδική αλλαγή που σημειώνεται είναι η (για την ώρα) ήπια ενίσχυση των ποσοστών της εθνοθρησκευτικης Ακροδεξιάς – τη στιγμή που τα ποσοστά όλων ανεξαιρέτως των άλλων πολιτικών κομμάτων παρουσιάζουν στασιμότητα (Μπένι Γκαντς) ή ακόμα και καθίζηση (Νετανιάχου και Λαπίντ).
Και εάν το μέτωπο Ισραήλ-Ουάσιγκτον οξυνθεί, αυτο το απροσδόκητο μέτωπο εκτιμάται ότι θα ξετυλίξει άλλες πτυχές, εξισου απροσδόκητες.
Το ζητούμενο εν τελει είναι εάν οι παρουσες διακυβερνησεις σε Ισραήλ και ΗΠΑ έχουν την πρόθεση να επανεφεύρουν από κοινού σε τι ακριβώς συνίσταται το κοινό σημείο αναφοράς τους, από την πρώτη επίσημη επίσκεψη στον Λευκό Οίκο του Μπεν-Γκουριόν, υπό την ιδιότητα του πρώτου πρωθυπουργού του Ισραήλ στις αρχές της δεκαετίας του 1950, καταλήγοντας στο τι άλλαξε (και τι δεν άλλαξε) μέχρι τον Μάιο του 2024.
Διαβάστε την ανάλυσή μου που δημοσίευσε η Καθημερινή στις 4 Φεβρουαρίου, που δίνει την εικόνα της απαρχής της δύσκολης καμπής των σχέσεων Ισραήλ-ΗΠΑ ενόσω διαρκεί ένας πόλεμος, που φαίνεται πως θα αποδειχθει ως ο πιο μακροχρόνιος πόλεμος του Ισραήλ από της συστάσεώς του.
Αναλύσεις
”Τραμπιστές” οι νεόπτωχοι Αμερικανοί και οι αρνητές της ”woke κουλτούρας”
Γράφει η εκπαιδευτικός και συγγραφέας Κρινιώ Καλογερίδου
Οι ειδήμονες διεθνολόγοι και οι καλά ενημερωμένοι πολιτικοί και δημοσιογράφοι (ρεπόρτερ, ανταποκριτές και αρθρογράφοι) έχουν την τιμητική τους αυτές τις μέρες με αφορμή τις προεδρικές εκλογές στην Αμερική, αποκορύφωμα των οποίων ήταν το ηχηρό αποτύπωμα της βούλησης του αμερικανικού λαού στην κάλπη της 5ης Νοεμβρίου 2024: η θριαμβική επανεκλογή του 45ου Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ ως 47ου Προέδρου των ΗΠΑ.
Γράφει η εκπαιδευτικός και συγγραφέας Κρινιώ Καλογερίδου
Αποτέλεσμα απρόσμενο και δυσάρεστο για τις ελιτίστικες κοινωνίες της παγκόσμιας τάξης και του κατεστημένου της Δύσης που έχει σαν έμβλημά του την αστερόεσσα. Για τους επώνυμους και διάσημους εκφραστές της αμερικανικής… ”γκλαμουριάς” (αστέρες της τηλεδημοκρατίας και της αίγλης του Χόλιγουντ, ως επί το πλείστον) και τις αντιφατικές μάζες όπου γης οι οποίες τους ακολουθούν τυφλά και αψυχολόγητα.
Πορεύονται στη ζωή, κατ’ ουσία, με την εντύπωση ότι οικοδομούν ένα εξελιγμένο παρόν (με βάση την προοδομανία και την αχαλίνωτη ελευθερία) και γίνονται πυλώνες θεμελίωσης ενός ακόμα πιο εξελιγμένου μέλλοντος.
Του μέλλοντος της ”woke κουλτούρας” (κατά των φυλετικών προκαταλήψεων και διακρίσεων), τα στοιχεία της οποίας – όπως ευελπιστούν – θα γίνουν προζύμι εκκόλαψης μιας νέου τύπου πραγματικότητας.
Μιας πραγματικότητας που να βάζει μπροστά θέματα όπως η ισότητα (φυλετική, οικονομική, ισότητας φύλων, δικαιωμάτων ΛΟΑΤΚΙ και ατόμων με αναπηρία), η αποκατάσταση ανισοτήτων στην εκπαίδευση, την εργασία, την πολιτική, την καθημερινή ζωή και το δικαστικό σύστημα [δικαιοσύνη απέναντι σε ανθρώπους, ζώα και περιβάλλον]).
Αλλά και μιας πραγματικότητας άφυλης, άθρησκης, άεθνης και ασπόνδυλης, αποτέλεσμα επιρροής στο φιλοθεάμον αποχαυνωμένο κοινό της διεθνοποιημένης και παγκοσμιοποιημένης εξουσίας. Μιας πραγματικότητας που μπορεί να οδηγήσει σε περιορισμούς της ελευθερίας του λόγου και σε υπερβολική ευαισθητοποίηση σε δευτερεύοντα ζητήματα μειοψηφιών (αδιάφορα για την πλειοψηφία), τα οποία ενδέχεται να προκαλέσουν μικρούς ή μεγάλους διχασμούς στην κοινωνία, όπως φοβούνται οι αρνητές της.
Μιας πραγματικότητας με θρονιασμένες τις ελευθεριότητες κάθε μορφής. Ελευθεριότητες χωρίς όρια, που δίνουν στον άνθρωπο την ψευδαίσθηση της ελευθερίας, ενώ τον οδηγούν στην αλλοτρίωση και αποστασιοποιησή τους από την ουσία της ζωής και την ίδια την ύπαρξή του.
Έτσι που να τον κάνουν να μοιάζει με τους συντρόφους του Οδυσσέα στο παλάτι της Κίρκης, οι οποίοι (κατά την Ομήρου ”Οδύσσεια”) απέβαλαν τον ανθρώπινο εαυτό τους και περιφέρονταν σαν ”γουρούνια” άφιλα και αποξενωμένα μεταξύ τους, με παρέμβαση της μάγισσας.
Κατ’ αυτόν τον τρόπο (όπως λένε οι θιασώτες του τραμπισμού ανά τον κόσμο), οι εμπνευστές της woke ατζέντας οδηγούν τον άνθρωπο στην αποξένωσή του απ’ την πολιτιστική και εθνική του ταυτότητα, από το πνεύμα και την ψυχή του.
Όταν απουσιάζουν όμως αυτά, έρχεται η εσωτερική του αλλοίωση, που κουβαλά την εντύπωση της ατομικής του μηδαμινότητας, της παθητικής συμμετοχής του στο ”ιστορικό γίγνεσθαι” το οποίο χαράσουν ερήμην του οι ”Μεγάλοι” με τις αποφάσεις τους.
Οι ”Μεγάλοι” του νεο-πλουτισμού, στους οποίους, καλώς ή κακώς, ο απλός αμερικανικός λαός στην πλειοψηφία του δεν εντάσσει τον νεοεκλεγέντα Πρόεδρό του (τον ”πιο ισχυρό Ρεπουμπλικανό Πρόεδρο της εποχής του”) λόγω ιδιαιτεροτήτων του που επαυξάνουν τη συναισθηματική νοημοσύνη του έναντι των πολιτικών (”προοδευτικών”) αντιπάλων του στο Δημοκρατικό κόμμα των ΗΠΑ.
Οι ”Μεγάλοι” του νεο-πλουτισμού και της απύθμενης υποκρισίας, που επιβάλλουν την… γαντοφορεμένη δύναμη της πυγμής τους με βάση το δύο μέτρα και δύο σταθμά ως κριτήριο κρίσης και σήμα κατατεθέν της παγκόσμιας επιρροής τους.
Οι ”Μεγάλοι” του νεοπλουτίστικου αμερικανικού ονείρου που το αναθεωρούν και το αναπροσαρμόζουν σύμφωνα με τα δικά τους συμφέροντα εκκολάπτοντας γενιές νεόπτωχων Αμερικανών (αυτούς που ψήφισαν μαζικά τον Ρεπουμπλικανό Ντόναλντ Τραμπ), τους οποίους οδηγούν με ταχύτατα στη μεταβιομηχανική εποχή (βλ. καλπάζουσα μετάβαση στην ψηφιακή τεχνολογία) με θεμέλια ανοίκεια πρότυπα διακυβέρνησης.
”Ξόανα” της δημοκρατίας και της ελευθερίας, στην ουσία, που εργαλειοποιούν τον σεβασμό στη διαφορετικότητα, στο χρώμα και το φύλο και αλλοιώνουν τις έννοιες ”έθνος”, ”πατρίδα” και ”θρησκεία” χαρακτηρίζοντας ”ψεκασμένους” τους πιστούς σε αυτές τις αξίες με στόχο να τις απαξιώσουν στη συνείδηση των πολιτών, ώστε να καταλήξουν βορρά των πατριδοκάπηλων του νεοφασισμού και νεο-ναζισμού, τους οποίους απεχθάνονται.
Έτσι ο Τραμπ ”βαφτίστηκε” ακραίος, ”φασίστας”, αν και ο ίδιος το αρνήθηκε κατηγορηματικά και υποστήριξε ότι κακώς η Αντιπρόεδρος Καμάλα Χάρις αποκαλεί ”Ναζί” όσους ψήφισαν υπέρ του (χωρίς αυτό να αποκλείει, ωστόσο, την έλξη που ασκούν οι υπερσυντηρητικές θέσεις του στους έχοντες κλίση προς τα άκρα, αν κρίνουμε απ’ τη ρητορική και τις εκδηλώσεις πανηγυρισμού δικών μας…).
Σε κάθε περίπτωση, όμως, οι μη συμμεριζόμενοι τις απόψεις των ”Δημοκρατικών” Αμερικανοί δεν ωθήθηκαν – ως φαίνεται – μόνο για ιδεολογικούς λόγους σ’ αυτή την επιλογή, αλλά και για λόγους επιβίωσης, κάλυψης των οικονομικών και επαγγελματικών αναγκών τους (δεδομένου ότι οι περισσότεροι είχαν καταντήσει νεόπτωχοι), αν και ήταν εξίσου πολυπληθείς και κάποιοι άλλοι ψηφοφόροι…
Εκείνοι που αρνούνταν να προσαρμόσουν τις ανθρώπινες λειτουργίες τους (σκέψη, δημιουργικότητα, παραγωγικότητα, πρωτοβουλία) στον ατέρμονα παροντισμό και τα ”αχαρτογράφητα” νερά της εκστρατείας του ”Δημοκρατικού κόμματος μετά την απόσυρση του Τζο Μπάιντεν,
Στον φαύλο κύκλο μιας νεωτεριστικότητας, όπου κάθε έννοια της προόδου και της εξέλιξης παραδόθηκε στον βωμό της ικανοποίησης και του ηθικού εκτραχηλισμού, ενώ διατηρούνταν το προβληματικό μοντέλο της κυριαρχούσας αντίληψης των δύο μέτρων και δύο σταθμών σαν πολιτική πρακτική.
Συνέπεια αυτής ήταν να κλείσουν οι ΗΠΑ συμμαχίες με κατ’ επίφαση δημοκρατικές χώρες περνώντας την αντίληψη ότι δεν απειλούνται η δημοκρατία και οι ελευθερίες των πολιτών τους όσο είναι εξαρτημένες οι ηγεσίες τους από το άρμα τους.
Κι αυτό δεν έκανε ευτυχείς τους σκεπτόμενους Αμερικανούς, που έπεσαν θύματα επαναλαμβανόμενων κρίσεων κατά την τελευταία τετραετία. Δεν έκανε ευτυχείς και εκείνους που έβλεπαν να αποκτά φιλοπόλεμο χαρακτήρα η διακυβέρνηση της Ουάσιγκτον, σε αντίθεση με τις υποσχέσεις τερματισμού των πολέμων που υποσχόταν ο Τραμπ, οι φιλειρηνικές επιλογές του οποίου είχαν επιβεβαιωθεί κατά την προγενέστερη διακυβέρνησή του (2017-’21).
Δεν έκανε ευτυχείς και δημοκρατικούς ακόμα Αμερικανούς πολίτες που κουράστηκαν από την χαλαρότητα των αξιών και των παραδοσιακών μορφών διαβίωσης (τις οποίες υπερασπίζεται η συντηρητική ατζέντα Τραμπ προβάλλοντας τον θεσμό της πυρηνικής οικογένειας), όπως κι από την κουλτούρα της ”πολιτικής ορθότητας” για την επιβολή της οποίας αγωνίστηκε η κυβέρνηση των Δημοκρατικών φτάνοντας στην υπερβολή της.
Υπερβολή γιατί, στην προσπάθειά της να διασφαλίσει την αμεροληψία στην επαφή ανάμεσα σε ανθρώπους διαφορετικών φυλετικών, θρησκευτικών και κοινωνικών ομάδων (ομάδων διαφορετικών φύλων και σεξουαλικών προτιμήσεων) και να λειτουργήσει ως δίχτυ ασφαλείας για παρεμπόδιση της αναπαραγωγής ιδεοληψιών και αρνητικών στερεοτύπων σε βάρος τους, έφτασε να προκαλεί αίσθηση περιχαράκωσης και ασφυξίας στην πλειοψηφία των Αμερικανών που δεν ανήκε στις ομάδες αυτές και ένιωθε να περιορίζεται η ελευθερία έκφρασής της.
Ένιωθε να περιορίζεται και υπό το βάρος της ιστορικής επαλήθευσης περί ”σωστής ή μη πλευράς της ιστορίας”, εκεί που ο Ντόναλντ Τραμπ δεν αναφερόταν καν σ’ αυτά και μιλούσε επίμονα για παύση πολέμου και επικράτηση της ειρήνης, ενώ στο θέμα του politically correct (πολιτικά ορθού) ερχόταν ως απελευθερωτής τους.
Συνελόντι ειπείν, πολλοί ήταν οι λόγοι για τους οποίους προκάλεσε αναστεναγμό ανακούφισης στην πλειοψηφία των Αμερικανών η επανεκλογή του, αλλά και τάσεις φυγής και μετανάστευσης σε απογοητευμένους ψηφοφόρους του Δημοκρατικού Κόμματος.
Την ίδια στιγμή – σε πολιτικό και γεωπολιτικό επίπεδο – Ευρωπαίοι ηγέτες εκδηλώνουν σκεπτικισμό και επιφυλάξεις για την επικείμενη αλλαγή της αμερικανικής πολιτικής, φοβούμενοι τον αντίκτυπο της νίκης του Τραμπ στην Γηραιά Ήπειρο, η οποία θα προκαλέσει ενδεχομένως περαιτέρω άνοδο των ακροδεξιών κομμάτων.
Φοβούμενοι και τη σύγκριση με τα ευρωπαϊκά δεδομένα της αντιμεταναστευτικής πολιτικής του, της πολιτικής του στον εμπορικό, ενεργειακό και χρηματοοικονομικό τομέα (για αντιμετώπιση της οικονομικής παρακμής της Αμερικής), αλλά και τη διαφοροποίησή του απ’ την πολιτική Μπάιντεν για το κλίμα (σ.σ: Ο Τραμπ δεν πιστεύει στην κλιματική αλλαγή, με ό,τι αυτό συνεπάγεται), όπως και τη στάση του απέναντι στις ελίτ που θα είναι ξεκάθαρα απορριπτική…
Έχουμε επιστροφή των ελληνικών μυαλών στην πατρίδα ή όχι;
Ποιά είναι τελικά η αλήθεια;
Γράφει η Βασιλική Καραΐσκου
Το φαινόμενο brain drain δεν είναι νέο και σίγουρα δεν αφορά μόνο την Ελλάδα.
Από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 1.000.100 άτομα αναζήτησαν εργασία στο εξωτερικό. Η διαρροή του ελληνικού ανθρώπινου εξειδικευμένου προσωπικού στο εξωτερικό έχει ως πολύ μεγάλη συνέπεια την απώλεια της αναπτυξιακής πολιτικής της χώρας. Δημιουργεί ελλείψεις σε κλάδους και επιδεινώνει το δημογραφικό πρόβλημα. Δεν πρέπει να αποδίδεται μόνο στην οικονομική κρίση της ελληνικής κοινωνίας, αλλά και σε ευρύτερες αδυναμίες της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας.
Πρόσφατα η κυβέρνηση είδαμε να τοποθετείται αισιόδοξα επί του θέματος, σε εκδήλωση της ΟΝΝΕΔ για τα 50ά γενέθλιά της, με τα στατιστικά στοιχεία από έρευνα του ΕΚΤ του περασμένου μήνα να δείχνουν ότι το στοίχημα του brain drain κερδίζεται στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τα ευρήματα αυτά, οι νέοι επιστρέφουν στην πατρίδα είτε για να δουλέψουν σε επιχειρήσεις με καλύτερους από το παρελθόν μισθούς, είτε για να δουλέψουν εξ αποστάσεως για λογαριασμό ξένων εταιρειών. Όπως αναφέρει ο κύριος Τολιάς, διευθυντή του ΕΚΤ, από τον περασμένο Μάρτιο 25% των επιχειρήσεων προσλαμβάνουν Έλληνες με πολύ υψηλή εξειδίκευση που επαναπατρίστηκαν την τελευταία τριετία.
Γιατί γύρισαν;
Ο νόστος ο καλός καιρός η οικογένεια, οι φίλοι είναι οι σταθερές, αλλά επίσης η βελτιωμένη πολιτική κατάσταση στη χώρα και η βελτίωση της ελληνικής οικονομίας. Επιπλέον, οι επαναπατρισθέντες έχουν περισσότερα κίνητρα, όπως. Η κυβέρνηση τονίζει πως πολιτικές για τη νέα γενιά όσον αφορά φορολογικές ελαφρύνσεις για τους επαναπατρισθέντες, αλλαγές στην αγορά εργασίας, την εκπαίδευση, τη στέγαση και την οικογένεια, ανέστρεψαν το φαινόμενο του brain drain σε brain gain.
Ο όρος brain drain έχει κυριαρχήσει τα τελευταία χρόνια αλλά για την Ελλάδα η διαρροή εργατικών χεριών και μυαλιών ξεκινά από τη δεκαετία του 1950 .
Το πρώτο μεταναστευτικό κύμα Ελλήνων διανοουμένων βρίσκεται χρονολογικά μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν άφησαν τη χώρα τους για να συμβάλουν στην ανοικοδόμηση της κατεστραμμένης Ευρώπης (Λαμπριανίδης, 2011). Η Ελλάδα στα τέλη της δεκαετίας του 1950 έχανε ετησίως το 21% των πτυχιούχων μηχανικών της, που μετακινούνταν προς τις ΗΠΑ (Grubel & Scott, 1966). Στη δεκαετία του 1970, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, το 35% των πτυχιούχων μηχανικών, πάνω από το 27% των πτυχιούχων φυσικών επιστημών και το 25% των οι απόφοιτοι ιατρικών σχολών εγκατέλειψαν τη χώρα. Επίσης, εκτιμάται ότι για την περίοδο μεταξύ 1998 έως το 2007, συνολικά 550.000 Έλληνες (7,3% του ενεργού πληθυσμού) μετανάστευσαν στο εξωτερικό για να συμμετάσχουν σε εξειδικευμένα επαγγέλματα (Ρομπόλης, 2007).
Οι σύγχρονες κοινωνίες όπως διαμορφώνονται σήμερα, διακατέχονται από κινητικότητα και ρευστότητα. Πολλώ δε μάλλον από τη στιγμή που προωθείται η ελεύθερη μετακίνηση των πολιτών λόγω σπουδών εργασίας και διαμονής σε όλες τις χώρες της Ε.Ε. με απώτερο σκοπό τις καλύτερες προοπτικές απασχόλησης και ευκαιρίες σταδιοδρομίας. Στην πρόσφατη βιβλιογραφία, υπάρχει επίσης ενδιαφέρον για τα πρότυπα μετανάστευσης από χώρες της Νότιας Ευρώπης (Ισπανία, Ελλάδα, Πορτογαλία και Ιταλία), ιδιαίτερα μετά την οικονομική κρίση του 2008 (Lafleur & Stanek, 2017; Ramos, 2018). Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με έρευνα του Ευρωβαρόμετρου που αφορούσε νέους 15-35 ετών, το 68% των νέων Ισπανών, το 67% των νέων Ιρλανδών, το 64% των νέων Ελλήνων και το 57% των νέων Πορτογάλων επιθυμούσαν να εργαστούν μόνιμα ή εποχιακά σε άλλη Ευρωπαϊκή χώρα (Deutche Bank, 2011). Οι νέοι ενήλικες μεταξύ 18 και 29 ετών, που μεγαλώνουν σε δυτικές χώρες, παρουσιάζουν παρόμοια χαρακτηριστικά ανάλογα με την ανάπτυξή τους: εξερεύνηση ταυτότητας, αστάθεια, αυτοσυγκέντρωση, αίσθημα ενδιάμεσης σχέσης και δυνατότητες (Arnett, 2004).
Η Ελλάδα έχει πληγεί από το φαινόμενο του brain drain.
Τι λέει ο χώρος της έρευνας…
Οι δείκτες του ΟΟΣΑ μαρτυρούν ότι έχουμε περίπου διπλάσιο αριθμό Ελλήνων αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που ζουν στο εξωτερικό σε σχέση με άλλες χώρες.
Σύμφωνα με τον κύριο Λόη Λαμπριανίδη-καθηγητή του Πανεπιστημίου Μακεδονίας- το 86% των Ελλήνων φεύγουν λόγω χειροτέρευσης της ελληνικής οικονομίας, ενώ το 82% γυρνούν για να απολαύσουν τη χώρα. Από τον Covid και μετά φαίνεται μια τάση επιστροφής, μείωσης της μετανάστευσης, περίπου 300.000 όμως παραμένουν στο εξωτερικό. Κάθε χρόνο βλέπουμε να φεύγουν 27.000 άτομα και να επιστρέφουν 6.900. Ακόμη, ένα μέρος των εργαζομένων που επιστρέφουν, δουλεύουν για το εξωτερικό διαδικτυακά το λεγόμενο “Virtual brain drain”, άρα δεν βοηθούν ουσιαστικά την ελληνική οικονομία. Αυτοί που μεταναστεύουν στο εξωτερικό για εργασία φεύγουν όχι λόγω ανεργίας, αλλά λόγω κακών απολαβών, απουσίας προοπτικών και αντιστοιχίας με το αντικείμενό τους.
Το Δεκέμβριο του 2023 το Εργαστήριο Ποιοτικής Έρευνας στην Ψυχολογία και Ψυχική Υγεία του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών παρουσίασε τα ερευνητικά αποτελέσματα προγράμματος-που χρηματοδοτήθηκε από το ΕΛΙΔΕΚ-σε ημερίδα ιστορίας κινητικότητας νέων επιστημόνων, Brain drain και Brain gain. Στην ημερίδα παρουσιάστηκαν αποτελέσματα από την έρευνα που διεξήχθη σε Έλληνες και Ελληνίδες υψηλής εξειδίκευσης, με προπτυχιακές σπουδές σε ελληνικό δημόσιο πανεπιστήμιο, έζησαν και εργάστηκαν στο εξωτερικό και σήμερα έχουν επιστρέψει και εργάζονται στην Ελλάδα. Δεν υπάρχουν πολλές έρευνες σχετικά με τους ψυχολογικούς μηχανισμούς, συμπεριλαμβανομένων των συναισθημάτων, στην απόφαση των ατόμων να μεταναστεύσουν για εργασία από την Ελλάδα προς το εξωτερικό.
Οι παράγοντες που βρέθηκε να επηρεάζουν την απόφαση των νέων να φύγουν είναι η εργασιακή ικανοποίηση, η ποιότητα ζωής και οι ευκαιρίες που έχουν, όπως έχει δείξει και η βιβλιογραφία (Bozionelos et al., 2015; Froese, 2012; Suutari and Brewster, 2000). Τα άτομα που επιλέγουν να εργαστούν και να ζήσουν στο εξωτερικό συχνά νοηματοδοτούν με θετικούς όρους αυτή τη μετακίνησή τους. Παράλληλα, όμως, υπάρχει ένα αίσθημα συναισθηματικής αποστέρησης, καθώς τα άτομα δεν νιώθουν ότι έχουν κάτι που το αξίζουν στη χώρα προέλευσή τους και θέλουν να το πετύχουν σε μια άλλη χώρα. Από την άλλη, παράγοντες αποτροπής της κινητικότητας είναι οι συναισθηματικοί δεσμοί με τους σημαντικούς ανθρώπους, κάτι που καταδεικνύει και η υπάρχουσα βιβλιογραφία (Bozionelos et al., 2015; Brookfield Global Relocation Services, 2011; Selmer and Lauring, 2011; Tharenou, 2008; Wang and Bu, 2004). Οι νέοι σε ποσοστό κάτω του 20% ανέφεραν ότι είναι σίγουρο να μείνουν η να επιστρέψουν στην Ελλάδα, ενώ το 70% δήλωσαν το αντίθετο. Συνθήκες που αξιολογήθηκαν θετικά στην Ελλάδα είναι η ασφάλεια, ενώ αρνητικά, οι συνθήκες εργασίας και τα επίπεδα των μισθών. Άτομα που τώρα φοιτούν στο εξωτερικό, αξιολογούν χαμηλότερα τις συνθήκες στην Ελλάδα.. Επιπρόσθετα, τα άτομα που ζουν στο εξωτερικό ρωτήθηκαν για το πώς αισθάνονται το μέλλον τους στο εξωτερικό, αποδείχθηκε ότι νιώθουν συναισθήματα αισιοδοξίας και χαράς.
Όσον αφορά το brain gain, η έρευνα έδειξε ότι τα άτομα νοηματοδοτούν την επιστροφή τους στην Ελλάδα με μία αίσθηση υποχρέωσης. Αξιοπερίεργο είναι ότι τα άτομα που επέστρεψαν στην Ελλάδα , όσο πιο αρνητικά αξιολογούν τις πεποιθήσεις τους για την αυτοαξία και τις ικανότητές τους, τόσο περισσότερο επιλέγουν να παραμείνουν στην Ελλάδα. Η μετανάστευση των νέων Ελλήνων δεν γίνεται κατανοητή υπό το πρίσμα μόνο οικονομικών αιτιών, αλλά πρέπει να λαμβάνονται υπόψιν και διαστάσεις όπως η ποιότητα ζωής, η αντιστοιχία της ατομικής νοοτροπίας με το κοινωνικό περιβάλλον και οι αξίες (Bartolini et al., 2017). Από την άλλη μεριά, το brain gain, όπως καταδεικνύει και η βιβλιογραφία (Crescenzi et al. 2015), βασίζεται κυρίως σε παράγοντες όπως οι εργασιακές και οικονομικές συνθήκες, τα κοινωνικά δίκτυα και οι προσωπικές φιλοδοξίες.
Συμπερασματικά…..
Ποιος τελικά λέει την αλήθεια; Οι στατιστικοί δείκτες και τα ευρήματα των επιστημόνων επί του θέματος ή η κυβέρνηση με την εξωραϊσμένη κατάσταση που επιδιώκει να παρουσιάσει;
Βιβλιογραφία
Chalari, A., & Koutantou, E. I. (2021). Narratives of leaving and returning to homeland: The example of Greek brain drainers living in the UK. Sociological Research Online, 26(3), 544-561.
Theodoropoulos, D., Kyridis, A., Zagkos, C., & Konstantinidou, Z. (2014). Brain Drain Phenomenon in Greece: Young Greek scientists on their Way to Immigration, in an era of “crisis”. Attitudes, Opinions and Beliefs towards the Prospect of Migration. Journal of Education and Human Development, 3(4), 229-248.
Subjective Well-Being: Emigration Intention and Its Antecedents (Turulja, L., Kapo, A., & Husić-Mehmedović, M. (2022, October). Subjective Well-Being: Emigration Intention and Its Antecedents. In Interdisciplinary Advances in Sustainable Development: Proceedings of the BHAAAS International Conference on Sustainable Development-ICSD 2022 (pp. 96-108). Cham: Springer International Publishing.)
Georgalou, M. (2021). Emotions and migration in social media discourse: A new Greek migrant case study. Emotion, Space and Society, 38, 100745.
Lazaretou, S. (2022). The Greek brain drain: the new pattern of Greek emigration during the recent crisis. Bank of Greece Economic Bulletin, (43).
Panagiotakopoulos, A. (2020). Investigating the factors affecting brain drain in Greece: looking beyond the obvious. World Journal of Entrepreneurship, Management and Sustainable Development, 16(3), 207-218.
Dohlman, L., DiMeglio, M., Hajj, J., & Laudanski, K. (2019). Global brain drain: how can the Maslow theory of motivation improve our understanding of physician migration?. International journal of environmental research and public health, 16(7), 1182.
Factors Influencing Nurses’ Intention to Leave their Profession in the Midst of the Economic Crisis in Greece (Potira, S., Siskou, O., Spinthouri, M., & Theodorou, M. (2019). Factors influencing nurses’ intention to leave their profession in the midst of the economic crisis in Greece. Advanced Practices in Nursing, 4(1), 1-7.)
Ette, A., & Witte, N. (2021). Brain drain or brain circulation? Economic and non-economic factors driving the international migration of German citizens. In The Global Lives of German Migrants: Consequences of International Migration Across the Life Course (pp. 65-83). Cham: Springer International Publishing.
Khan, J. (2021). European academic brain drain: A meta‐synthesis. European Journal of Education, 56(2), 265-278.
Naumovski, L. (2021). The attraction of intellectual migration-brain drain or exodus of human capital in Southeast Europe-Western Balkans and North Macedonian transitional conditions. The International Journal of Social Sciences World (TIJOSSW), 3(2), 1-24.
Vega-Muñoz, A., Gónzalez-Gómez-del-Miño, P., & Espinosa-Cristia, J. F. (2021). Recognizing new trends in brain drain studies in the framework of global sustainability. Sustainability, 13(6), 3195.
El-Mallakh, N., & Wahba, J. (2021). Upward or downward: Occupational mobility and return migration. World Development, 137, 105203.
Radoeva, G. (2022). The Return of the Exotic Birds Understanding the role of the governmental authorities in the process of brain gain in Bulgaria (Master’s thesis).
Teney, C. (2021). Immigration of highly skilled European professionals to Germany: intra-EU brain gain or brain circulation?. Innovation: The European Journal of Social Science Research, 34(1), 69-92.
https://www.insider.gr/eidiseis/341221/mitsotakis-brain-drain-se-megalo-bathmo-ehei-anastrafei
https://youtu.be/ts48dAP3H34?feature=shared
Αναλύσεις
Η γεωλογική γεωπολιτική του Αιγαίου
Ο Ομότιμος Καθηγητής Γεωφυσικής του Τμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών και Πρόεδρος της Εταιρίας Μελέτης της Αρχαίας Ελληνικής Μυθολογίας , Σταύρος Παπαμαρινόπουλος , σε μια συνέντευξη -έκπληξη με θεματικές που θα αιφνιδιάσουν και θα προκαλέσουν συζητήσεις.Ο Σταύρος Παπαμαρινόπουλος που βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών για την ανακάλυψη της διώρυγας του Ξέρξη στην Ανατολική Χαλκιδική την οποία μνημονεύει ο Ηρόδοτος, ενώ εντόπισε και τον υπόγειο ποταμό Ηριδανό στην Πλατεία Συντάγματος στην Αθήνα , με πάνω από 250 γεωφυσικές έρευνες στην Ελλάδα, στην Αγγλία, στην Γαλλία, στην Ισπανία, στην Ρωσία, στην Κεντρική Ασία στο κεντρικό υψίπεδο των Αλτάι, στην Βορειοανατολική και στην Βορειοδυτική Αφρική επιχειρώντας να εντοπίσει θαμμένες αρχαίες πόλεις, μέλος της Ευρωπαϊκής και της Αμερικανικής Γεωφυσικής Ένωσης, σε τρεις θεματικές πρόκληση : – Παρουσιάζει την Φυσική της Πληροφορίας στη κατασκευή , όπως υποστηρίζει, του καλύτερου ορνιθοτροφείου στο κόσμο, στη Κρήτη μέσα στο 2025 , ως πρόταση για μια άλλη στρατηγική ανάπτυξης της αγροτικής οικονομίας – Το υπόδειγμα του Ησίοδου από την Θεογονία και οι πρακτικές εφαρμογές στο σήμερα των κοινωνιών – Και το “άβατον” της μυθολογίας και των σεναρίων επιστημονικής φαντασίας γύρω από την υπόθεση “Ατλαντίδα και Έλληνες” – Τι μας λέει η ενότητα του Αιγιακού χώρου στις γεωπολιτικές προβολές του σήμερα , ειδικά για την Ανατολική Μεσόγειο…
📺 “ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ” με τον Γιώργο Σαχίνη στην ΚΡΗΤΗ TV
-
Γενικά θέματα3 εβδομάδες πριν
Τί είναι αυτά τα μυστηριώδη φωτεινά στίγμα στον ουρανό της Κύπρου;
-
Διεθνή4 εβδομάδες πριν
Ανατριχιαστικές εικόνες με τον νεκρό ηγέτη της Χαμάς (ΦΩΤΟ)
-
Αναλύσεις3 εβδομάδες πριν
Η Αθήνα παραδίδει τη Θράκη
-
Αθλητικά5 ημέρες πριν
Δεν πούλησε οπαδισμό! Δεν έπαιξε σε τουρκική ομάδα που θα τον απογείωνε οικονομικά – Αντώνης Φώτσης: Ο καλύτερος Έλληνας καλαθοσφαιριστής… ever
-
Video1 μήνα πριν
Ισραήλ: Αν χτυπήσει πυρηνικά, αρχίζει η καταστροφή
-
Άμυνα1 μήνα πριν
Έτοιμος σε 3 χρόνια ο ελληνικός Σιδερένιος Θόλος! Πόσο θα κοστίσει;
-
Άμυνα1 μήνα πριν
Έτοιμη η «πρώτη» Belharra
-
Πολιτική4 ημέρες πριν
Αρμενική Εθνική Επιτροπή Ελλάδος: Μόνον 12 Έλληνες ευρωβουλευτές υπέγραψαν την δήλωση αιτημάτων προς το Αζερμπαϊτζάν, εν όψει της COP29.