Αναλύσεις
Η Τουρκία απεργάζεται σχέδια αναθεωρητισμού σε Θράκη-Αιγαίο
Δεν είναι ανάγκη να είναι κανείς φυσιογνωμιστής, μορφοψυχολόγος, για να ερμηνεύσει τα υποσυνείδητα μηνύματα που εκπέμπει το βλέμμα του Ταγίπ Ερντογάν σε κάθε συνάντησή του με τον Κυριάκο Μητσοτάκη με αποκορύφωμα την τελευταία στην Άγκυρα (13/5/’24).
Συνάντηση όπου το κλίμα ήταν ”φτιαχτά” εποικοδομητικό, (”καλό” για τα μάτια του κόσμου, σαν να λέμε), αφού το (πλάγιο) βλέμμα του Τούρκου Προέδρου άλλα μαρτυρούσε. Και αυτά τα άλλα δεν εξέπεμπαν διάθεση για συγκλίσεις και ”συμφιλίωση” παρεξηγημένων γειτόνων.
Δεν εξέπεμπαν διάθεση για διατήρηση των ”ήρεμων νερών” στο Αιγαίο (όπως εύχεται διακαώς ο Έλληνας πρωθυπουργός), αλλά διάθεση εκδήλωσης των πραγματικών του προθέσεων τις οποίες πιέζεται να κρύψει.
Πιέζεται να τις κρύψει ο Ταγίπ Ερντογάν στο πλαίσιο της διπλωματικής ευελιξίας και προς ικανοποίηση Αμερικανών και Γερμανών (των κύριων τροφοδοτών των εξοπλιστικών ”προγραμμάτων εν αναμονή” της Τουρκίας), πράγμα που εξηγεί το βλέμμα του ”Πίσω έχει η αχλάδα την ουρά” της τουρκικής ηγεσίας.
Βλέμμα βουλιμικό του… ”καζάν καζάν” στόχου του Ερντογάν για ακριβά ανταλλάγματα, που θα αποβούν μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα σε βάρος μας, όπως συνέβη στην περίπτωση της πρόσφατης εκλογής μας ως προσωρινού (μη-μόνιμου) μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Εκλογή που κατακτήσαμε με τη συγκατάθεσή της Τουρκίας, για να την ξεπληρώσουμε επώδυνα ψηφίζοντας ως Γ.Γ του ΟΑΣΕ (Οργανισμό Ασφαλείας και Συνεργασίας της Ευρώπης) τον μόνιμο εκπρόσωπό της Φεριντούν Σινιρίογλου, ένθερμο υποστηρικτή της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο και της κατοχής επί μισό αιώνα του βόρειου τμήματος του νησιού.
Βλέμμα… βουβής απάντησης στην αφελή προσδοκία μας περί ”ελληνοτουρκικής φιλίας”. Αφελή, γιατί – όσο ο Έλληνας πρωθυπουργός ονειρεύεται ξαναζέσταμα της ”ελληνοτουρκικής φιλίας”, που το εγκαινίασε… χορευτικά (ως ΥΠΕΞ) ο αλήστου μνήμης ΓΑΠ το 2001 (βλ. ζεϊμπέκικο για τα μάτια του Τούρκου ομολόγου του Ισμαήλ Τζεμ) – το ”Τουρκάκι από τον Πόντο”, που έγινε από πάμφτωχος κουλουρτζής στην Κωνσταντινούπολη… ”σουλτάνος”, γιγαντώνει την αμυντική βιομηχανία της χώρας του.
Τη γιγαντώνει μετατρέποντας την Τουρκία σε εξαγωγό χώρα οπλικών συστημάτων, ενώ παράλληλα διευρύνει τα πυρηνικά της σχέδια σημαδεύοντας τις εκπροσώπους του Ελληνισμού στη Μεσόγειο (βλ. τροχοδρόμηση συμφωνίας Κίνας-Τουρκίας για τουρκικό πυρηνικό σταθμό στην Ανατολική Θράκη, μετά την ρωσοτουρκική συνεργασία, με τετελεσμένο ήδη τον πυρηνικό σταθμό στο Ακούγιου, απέναντι από την Κύπρο).
Όσο ο Έλληνας πρωθυπουργός ονειρεύεται ξαναζέσταμα της ”ελληνοτουρκικής φιλίας”, ο ”δάκτυλος Ερντογάν” ωθεί τους τουρκόψυχους μειονοτικούς του υποψήφιου DEB (βλ. ΚΙΕΦ) στη Θράκη (οι οποίοι λόγω, αδράνειας των ελληνικών κομμάτων στις Ευρωεκλογές, ”έδωσαν έδαφος” στην Τουρκία με την νίκη του μειονοτικού κόμματος) να θέτουν θέμα αναγνώρισης ”τουρκικής” μειονότητας. Κάτι που ζήτησε τελευταία και άλλος ”αγγελιοφόρος ” της Άγκυρας στην Ελλάδα.
Ο αποκαλούμενος ”Πρόεδρος του Συλλόγου Πολιτισμού και Αλληλεγγύης Τούρκων Ρόδου, Κω και Δωδεκανήσου” Μουσταφά Καϊμακτσί, ο οποίος δεν βρήκε… ρεαλιστικό τον όρο ”μουσουλμανική” μειονότητα στα λόγια του Έλληνα πρωθυπουργού απ’ τη στιγμή που ”δεν υπάρχουν Έλληνες μουσουλμάνοι στην Ελλάδα, αλλά πολιτιστικά Τούρκοι”!!!
Δείγμα ότι η Τουρκία και οι κρυφοί ή φανεροί άνθρωποί της σε ελληνικό έδαφος απεργάζονται σχέδια αναθεωρητισμού σε Θράκη (όπου πιέζουν για αναγνώριση μειονότητας από κοινού με μουσουλμάνους της Δωδεκανήσου) και Αιγαίο (όπου ετοιμάζουν έρευνες με τα γεωτρύπανά τους σε Καστελόριζο και Κρήτη)) εκμεταλλευόμενοι την κατευναστική πολιτική μας που εκδηλώνεται σε μόνιμη βάση είτε δια της υποχώρησης είτε δια της σιωπής.
Δια της αιδήμονος σιωπής η οποία τροχοδρομεί στις ράγες της πολιτικής της ηττοπάθειας και της μονόπλευρης υποχωρητικότητας (το casus belli δεν έπαψε να ισχύει), την οποία διοχέτευσαν δόλια στους Έλληνες οι ”Ανανιστές” και οι ”τουρκολάγνοι” της αθηναϊκής ”ελίτ”.
Οι ευεπίφοροι ξένων επιρροών διπλωμάτες, σύμβουλοι και πολιτικοί, που – με τις ευλογίες των ξένων – πέρασαν στην Ελλάδα κολάρο απ’ το 1996 τον ”μινιμαλισμό” τους (βλ. ”Καστελόριζο πιο κοντά στην Τουρκία…”, ”συνεκμετάλλευση” στο Αιγαίου, ετοιμότητα παραχώρησης μικρονήσων στη Χάγη και λοιπές δηλώσεις εθνικά απαράδεκτες) πείθοντας τους κυβερνώντες ότι είναι… ”μαξιμαλισμός” η δικαιωματική διεκδίκηση εκ μέρους μας της επέκτασης των χωρικών μας υδάτων στα 12 νμ…
Ηττοπαθής εξωτερική πολιτική υποχώρησης μέχρις εσχάτων, την οποία εκμεταλλεύεται φυσικά η πάντα ανικανοποίητη Τουρκία, γι’ αυτό και ο πήχυς των απαιτήσεών της από τον Ελληνισμό ανεβαίνει, κλιμακώνεται (βλ. ισλαμοποίηση Αγίας Σοφίας το ’20 Μονή της Χώρας το ’24) βλέποντας πως εμείς ”καθεύδουμε υπό μανδραγόρα”. Κοινώς, αγρόν αγοράζουμε.
Και ο ύπνος συνεχίστηκε αδιατάρακτος, όταν ”βάφτισαν” οι Τούρκοι ερήμην μας το Αιγαίο ”Τουρκοαιγαίο”. Και πάλι όμως δεν ξυπνήσαμε. Και, αν ξυπνήσαμε, ξυπνήσαμε πιο ανέμελοι και ανεύθυνοι από πριν, έτοιμοι να δικαιολογηθούμε και για την περίπτωση ακόμα που θα βρεθούμε να έχουμε μια χώρα ακρωτηριασμένη…
Έτσι εξηγείται γιατί πάντα πιάνει τόπο το παιχνίδι της ”στάχτης στα μάτια” που μας ρίχνει η Τουρκία παριστάνοντας το ”θηρίο” το οποίο τιθασεύσαμε και βάλαμε σε δρόμο… συμφιλίωσης και ειρήνης, ενώ στην πραγματικότητα δεν υποχώρησε σπιθαμή απ’ την αναθεωρητική στρατηγική του, όπως έδειξαν οι επιστολές της Τουρκίας στον ΟΗΕ.
Επιστολές που διαπνέονται απ’ τις μαξιμαλιστικές ονειρώξεις ενός κακού γείτονα ο οποίος εποφθαλμιά τα ελληνικά νησιά του Βόρειου-Βορειοανατολικού Αιγαίου και όχι μόνο – δια της εμμονής του στην αποστρατιωτικοποίησή τους – και την τουρκοποίησης όλης της Κύπρου (βλ. τουρκικό σχέδιο διχοτόμησης στο Κυπριακό).
Ενός κακού γείτονα που αμφισβητεί το καθεστώς κυριαρχίας και τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας μας:
- Την κήρυξη των ΕΧΥ στα 12 ν μ, δικαίωμα που μας δίνει η Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας (1982).
- Την αρχή εσχάτως της μέσης γραμμής στις εκβολές του Έβρου (βλ. Πρωτόκολλο Αθηνών 1926),με αφορμή τις έρευνες του πλοίου R/V ALKYONπλησίον και ανοικτά των εκβολών του Έβρου και εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων μέχρι τις 22 Ιουνίου με βάση δική μας NAVTEX, σε απάντηση της οποίας η Τουρκία εξέδωσε δική της για να τις μπλοκάρει
- Τη δυνατότητά μας να κλείσουμε τον ”δούρειο ίππο” της Τουρκίας στη Θράκη (βλ. Τουρκικό Προξενείο Κομοτηνής), πηγή προβοκάτσιας κάθε είδους και εθνικής τουρκικής επιρροής σε ελληνόψυχους μουσουλμάνους.
- Τη δυνατότητα να κάνουμε στρατιωτικές ασκήσεις (Έβρος-Αιγαίο) ή και επισκέψεις ακόμα (σε πολιτικό και στρατιωτικό επίπεδο) σε ακριτικά ελληνικά νησιά και όχι μόνο.
- Τη δυνατότητα να αποτρέπουμε την είσοδο σε ελληνικά χωρικά ύδατα (ΕΧΥ) τουρκικών αλιευτικών, ακταιωρών ή ερευνητικών σκαφών, όπως συνέβη στον τρέχοντα χρόνο με την προσέγγιση του τουρκικού ερευνητικού σκάφους”Tubitak Marmara” στα Ίμια για επιστημονικές και περιβαλλοντικές πρακτικές (με την αιτιολογία ότι ”Το Αιγαίο δεν ανήκει σε μία χώρα”), η αποστολή του οποίου ξεκίνησε από τις τουρκικές ακτές στις 20 Μαῒου και έληξε ήδη στις 15 Ιουνίου…
- Τη δυνατότητα να χαράξουμε θαλάσσια πάρκα σε Αιγαίο και Ιόνιο, όπως προανήγγειλε ο πρωθυπουργός τον περασμένο Απρίλιο με αφορμή την 9η Διεθνή Διάσκεψη ”Our Ocean Conference” που έγινε στην Αθήνα για την προστασία των ωκεανών.
Δυνατότητα την οποία προτίθεται να αναστείλει επ’ αόριστον – ως φαίνεται – η Τουρκία, αν πιστέψουμε τις σχετικές διαρροές απ’ το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών της (βλ. σχετικό δημοσίευμα εφημερίδας ”Sabah”, σύμφωνα με το οποίο – κατ’ εντολή Ερντογάν – ”θα σχεδιαστούν τουρκικά πάρκα στις ίδιες περιοχές που προτείνει η Ελλάδα”…
Δείγματα απύθμενης ζηλοφθονίας, διεκδικητικότητας και επιθετικότητας της Άγκυρας, που αποδεικνύουν πανηγυρικά (σε όσους δεν στρουθοκαμηλίζουν και δεν ελπίζουν στη διασφάλιση φιλειρηνικής προοπτικής εκ μέρους της με δικές μας υποχωρήσεις) πως έχει γράψει στα παλαιότερα των υποδημάτων της τα συμφωνηθέντα στη Διακήρυξη των Αθηνών (7/12/’23) απ’ τη στιγμή που αρνείται να εγκαταλείψει τη διεκδίκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας τα οποία έρχονται κόντρα στο αναθεωρητικό δόγμα της. Το εθνικό τουρκικό δόγμα και όραμα της ”Γαλάζιας Πατρίδας”…
Αυτό, προφανώς, δεν έχει αντιληφθεί ακόμα ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης, ο οποίος – αντί να λειτουργεί προληπτικά (από κοινού με τον ΥΠΕΘΑ Νίκο Δένδια) βάσει του κυρίαρχου διαχρονικά δόγματος ”Si vis pacem, para bellum” (”Αν θέλετε ειρήνη προετοιμαστείτε για πόλεμο”) – βλ. Vegetius (4ος αι. μ Χ), με έμπνευση από το έργο του Πλάτωνα ”Νόμοι” – δείχνει να τυρβάζει περί άλλων σε βάση… ελληνοτουρκικής προσέγγισης.
Ο μόνος διορατικός στο θέμα των τουρκικών προθέσεων (και γι’ αυτό ιδιαίτερα ανήσυχος) φαίνεται να είναι ο Νίκος Δένδιας (από τη θέση του ΥΠΑΜ), ο οποίος – αντιλαμβανόμενος προφανώς το ”παιχνίδι” της τουρκικής επιρροής σε βάρος μας με την περικύκλωση της Ελλάδας δια του ”μουσουλμανικού τόξου” (βλ. αμφισβήτηση… ”συνεργατική” της ελληνικής κυριαρχίας από Αλβανία, Βόρεια Μακεδονία και Τουρκία) – εκδήλωσε πρόθεση να ενεργοποιήσει έστω και αργά τα αμυντικά αντανακλαστικά μας προωθώντας την ”προληπτική άμυνα” με την ίδρυση Ελληνικού Κέντρου Αμυντικής Καινοτομίας και επεκτείνοντας τις δυνατότητες της υπάρχουσας Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας (ΕΑΒ), ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες των Ενόπλων Δυνάμεων.
Ωραία ακούγονται όλα αυτά, αρκεί να μην αποδειχθούν σχέδια επί χάρτου όπως συμβαίνει συνήθως…
Κρινιώ Καλογερίδου
Αναλύσεις
Το Παιχνίδι με τον Συριακό Αγωγό: πώς τα σχέδια της Τουρκίας επηρεάζουν τις περιφερειακές φιλοδοξίες του Ισραήλ
Η πτώση του καθεστώτος Άσαντ στη Συρία αναβίωσε τα σχέδια της Τουρκίας να κατασκευάσει αγωγούς πετρελαίου και φυσικού αερίου μέσω της χώρας, μετατρέποντάς την σε περιφερειακό «ενεργειακό διάδρομο» για τα γειτονικά κράτη.
Γράφει ο Dr. Elai Rettig
BESA Geo-Energy Insights No. 7
13 Ιανουαρίου 2025
ΠΕΡΙΛΗΨΗ: Η πτώση του καθεστώτος Άσαντ στη Συρία αναβίωσε τα σχέδια της Τουρκίας να κατασκευάσει αγωγούς πετρελαίου και φυσικού αερίου μέσω της χώρας, μετατρέποντάς την σε περιφερειακό «ενεργειακό διάδρομο» για τα γειτονικά κράτη. Μερικά από αυτά τα σχέδια θα προσφέρουν στα κράτη του Αραβικού Κόλπου μια πιο βολική χερσαία οδό για την εξαγωγή ενέργειας στην Ευρώπη μέσω της Τουρκίας, θέτοντας μια πρόκληση στις παρόμοιες φιλοδοξίες του Ισραήλ. Το Ισραήλ έχει άλλες ευκαιρίες να εξάγει το φυσικό του αέριο σε νέες αγορές μέσω αγωγού, αλλά ενέχουν τον κίνδυνο να υπονομεύσουν τη σχέση του Ισραήλ με την Ελλάδα και την Κύπρο. Το Ισραήλ θα πρέπει να ακολουθήσει στενά το «παιχνίδι του αγωγού» στη Συρία για να διασφαλίσει ότι οι νέες οικονομικές ευκαιρίες στην περιοχή δεν θα το παρακάμψουν.
Η κατάρρευση του καθεστώτος Άσαντ τον Δεκέμβριο του 2024 αναβίωσε αρκετά έργα ενεργειακής υποδομής υπό την ηγεσία της Τουρκίας που είχαν εγκαταλειφθεί λόγω του συριακού εμφυλίου πολέμου. Ενώ ορισμένα από αυτά τα έργα υπονομεύουν το συμφέρον του Ισραήλ να γίνει «ενεργειακός διάδρομος» μεταξύ της Ευρώπης και των Αραβικών κρατών του Κόλπου, άλλα έχουν τη δυνατότητα να ανοίξουν νέες αγορές στην περιοχή για ισραηλινές εξαγωγές φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό το άρθρο θα επισημάνει τρία από αυτά τα πιθανά έργα και θα εξετάσει τις επιπτώσεις τους στα ισραηλινά περιφερειακά συμφέροντα: 1) ένας κοινός αγωγός φυσικού αερίου Τουρκίας-Κατάρ μέσω της Συρίας. 2) επέκταση του αραβικού αγωγού φυσικού αερίου προς την Τουρκία. και 3) νέους αγωγούς πετρελαίου από τα κράτη του Αραβικού Κόλπου στη Συρία για να αντικαταστήσουν τις ιρανικές προμήθειες πετρελαίου.
1.- Το έργο του αγωγού φυσικού αερίου Τουρκίας-Κατάρ μέσω της Συρίας
Αμέσως μετά την πτώση του καθεστώτος Άσαντ, τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης άρχισαν να αναφέρουν την επιθυμία της κυβέρνησής τους να αναβιώσει ένα παλιό σχέδιο για την κατασκευή αγωγού φυσικού αερίου μεταξύ Κατάρ και Τουρκίας μέσω της Συρίας. Ο αγωγός ανακοινώθηκε για πρώτη φορά το 2009 και προωθήθηκε κυρίως από την Τουρκία. Το Κατάρ τελικά εγκατέλειψε την ιδέα λόγω τεχνικών και πολιτικών δυσκολιών, συμπεριλαμβανομένης της έκρηξης του εμφυλίου πολέμου στη Συρία, υψηλών διαφορών μεταξύ Κατάρ και Σαουδικής Αραβίας και μεταξύ της Τουρκίας και του καθεστώτος του Άσαντ, και της πτώσης των τιμών του πετρελαίου το 2014 που έριξαν σε αναμονή τα σχέδια υποδομής σε πολλές περιφερειακές πηγές ενέργειας. Τώρα που το καθεστώς Άσαντ έχει πέσει και οι σχέσεις μεταξύ του Κατάρ και της Σαουδικής Αραβίας έχουν θερμανθεί, η Τουρκία ενδιαφέρεται και πάλι για την προώθηση του έργου του αγωγού φυσικού αερίου Τουρκίας-Κατάρ.
Προτεινόμενος αγωγός φυσικού αερίου Τουρκίας-Κατάρ
Ένας κοινός αγωγός φυσικού αερίου με το Κατάρ θα εξυπηρετούσε πολλά σημαντικά τουρκικά συμφέροντα. Θα επέτρεπε στην Τουρκία να ενισχύσει τη θέση της ως η κύρια χώρα διέλευσης μη ρωσικού φυσικού αερίου προς την Ευρώπη. να παρέχει στην Τουρκία μια πρόσθετη πηγή φθηνού φυσικού αερίου για την εξυπηρέτηση της νοτιοανατολικής Τουρκίας, η οποία υποφέρει από διακοπές ρεύματος το χειμώνα λόγω της αναξιόπιστης προμήθειας από το Ιράν και το Ιράκ· και να ενισχύσει τους δεσμούς Τουρκίας και Κατάρ με το νέο καθεστώς στη Συρία.
Σε αυτό το στάδιο, δεν υπάρχει σαφές χρονοδιάγραμμα για την κατασκευή του αγωγού και καμία εκτίμηση σχετικά με την αναμενόμενη δυναμικότητα ή το κόστος ενός τέτοιου έργου. Το Κατάρ πιθανότατα θέλει να περιμένει και να δει ότι το νέο καθεστώς στη Συρία θα είναι σε θέση να αποκτήσει τον έλεγχο του κέντρου της χώρας προτού λάβει επενδυτικές αποφάσεις. Κατά κανόνα, οι εταιρείες ενέργειας δεν επενδύουν σε διασυνοριακούς αγωγούς φυσικού αερίου πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων εάν δεν είναι βέβαιοι ότι η χώρα διέλευσης θα παραμείνει σταθερή και αξιόπιστη για τα επόμενα 10-15 χρόνια, που είναι η απαραίτητη περίοδος για την ανάκτηση του κόστους του αγωγού. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό σε περιοχές της κεντρικής Συρίας όπου θα πρέπει να περάσει ο προτεινόμενος αγωγός – περιοχές που εξακολουθούν να παρουσιάζουν δραστηριότητα από το ISIS και παρόμοιες ομάδες και ως εκ τούτου θα απαιτούν ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας.
Εν τω μεταξύ, το Κατάρ προτιμά να επικεντρωθεί στην εξασφάλιση των θαλάσσιων μεταφορών του προς την Ευρώπη, καθώς έχει γίνει ένας σημαντικός προμηθευτής LNG στην Ευρώπη μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία. Το Κατάρ επενδύει επίσης σε μεγάλο βαθμό σε πιθανά έργα παραγωγής φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο, τα οποία θα του δώσουν στενότερη πρόσβαση στην Ευρώπη και θα του παράσχουν κάποια μόχλευση στη συνεχιζόμενη θαλάσσια διαμάχη Τουρκίας-Κύπρου. Αυτές οι επενδύσεις περιλαμβάνουν την πρόσφατη απόκτηση μεριδίου 23% σε ένα κοίτασμα φυσικού αερίου στην Αίγυπτο και μια συνεργασία σε δύο νέες εργασίες γεώτρησης στα κυπριακά ύδατα.
Για το Ισραήλ, η ενεργειακή σύνδεση που δημιουργήθηκε μεταξύ Τουρκίας και Κατάρ μέσω της Συρίας θα μπορούσε να υπονομεύσει ορισμένες από τις φιλοδοξίες του να γίνει μέρος ενός οικονομικού διαδρόμου μεταξύ της Ευρώπης και των Αραβικών κρατών του Κόλπου, γνωστού και ως Διάδρομος Ινδίας-Μέσης Ανατολής-Ευρώπης (IMEC).
Εάν εγκατασταθεί επιτυχώς ένας νέος αγωγός φυσικού αερίου μεταξύ Κατάρ και Τουρκίας, θα είναι πολύ πιο εύκολο να συμπληρωθεί αυτή η διαδρομή με πρόσθετες υποδομές, όπως δρόμους, σιδηροδρομικές γραμμές και καλώδια ηλεκτρισμού.
Θα ήταν επομένως πιο εύκολο για τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και άλλα κράτη του Αραβικού Κόλπου να συνδεθούν με αυτά και να εξάγουν ξηρό αέριο και άλλα προϊόντα στην Ευρώπη μέσω Τουρκίας παρά να κατασκευάσουν έναν ολοκαίνουργιο διάδρομο μέσω της Ιορδανίας και του Ισραήλ για να φτάσει στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ενώ είναι σαφές ότι τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα δεν θα θέλουν να εξαρτώνται από το Κατάρ ή την Τουρκία ως εταίρους διαμετακόμισης, η απήχησή τους ως εναλλακτικής λύσης θα αυξηθεί για τα ΗΑΕ όσο ο πόλεμος στη Γάζα συνεχίζεται και το καθεστώς του Ισραήλ ως νησίδας περιφερειακής σταθερότητας συνεχίζει να αμφισβητείται. Το Ισραήλ θα πρέπει να έχει υπόψη του ότι η συνέχιση του πολέμου και οι επακόλουθες καθυστερήσεις στην ομαλοποίηση των σχέσεων Σαουδικής Αραβίας-Ισραήλ θα μπορούσαν τελικά να οδηγήσουν σε ένα σημείο όπου ένα επικερδές περιφερειακό οικονομικό σχέδιο θα παρακάμψει εντελώς το Ισραήλ στο δρόμο του προς την Ευρώπη.
Το Ισραήλ θα πρέπει να συνεχίσει να προωθεί την ιδέα ενός διαδρόμου Ανατολής-Μεσογείου με την Κύπρο και την Ελλάδα, ιδιαίτερα σε πιθανούς επενδυτές στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, ως ουσιαστικό στοιχείο των περιφερειακών οικονομικών σχεδίων.
2.-Τουρκική σύνδεση με τον αραβικό αγωγό φυσικού αερίου στη Συρία
Ενώ τα σχέδια αγωγών της Τουρκίας με το Κατάρ μπορεί να υπονομεύσουν τα ισραηλινά συμφέροντα, ένα άλλο τουρκικό σχέδιο μπορεί να βοηθήσει το Ισραήλ να ανοίξει νέες αγορές για τις εξαγωγές φυσικού αερίου του. Τον τελευταίο μήνα, η Τουρκία επανεξετάζει τη δυνατότητα σύνδεσης με τον αραβικό αγωγό φυσικού αερίου μέσω του κυρίως παραμελημένου τμήματός του στη Συρία. Ο αραβικός αγωγός φυσικού αερίου, που εγκαινιάστηκε το 2003, σχεδιάστηκε αρχικά για να επιτρέψει στην Αίγυπτο να εξάγει φυσικό αέριο προς τα βόρεια προς την Ιορδανία και τη Συρία. Τα σχέδια για περαιτέρω επέκταση του αγωγού προς την Τουρκία υπογράφηκαν το 2006 και το 2008, αλλά εγκαταλείφθηκαν το 2009, κυρίως λόγω οικονομικών διαφορών και του γεγονότος ότι η Αίγυπτος δεν είχε άλλο αέριο προς εξαγωγή. Σήμερα, ο αγωγός εξυπηρετεί κυρίως το Ισραήλ, καθώς διοχετεύει ισραηλινό αέριο στην Ιορδανία και νότια στην Αίγυπτο, ενώ το τμήμα της Συρίας παραμένει αχρησιμοποίητο. Ο αγωγός μπορεί να μεταφέρει περίπου 10 BCM φυσικού αερίου ετησίως, αλλά αυτή η ποσότητα μπορεί να αυξηθεί στα 15 BCM, δεδομένης της αναβάθμισης του αγωγού με πρόσθετους σταθμούς συμπίεσης.
Ο αραβικός αγωγός φυσικού αερίου
πηγή: Wikipedia
Εάν η Τουρκία συνδεθεί στην πραγματικότητα με τον αραβικό αγωγό φυσικού αερίου στο συριακό τμήμα του, το Ισραήλ θα μπορούσε θεωρητικά να μεταφέρει αέριο προς τα βόρεια μέσω της Ιορδανίας στην Τουρκία και από εκεί στην Ευρώπη (είτε απευθείας είτε μέσω συμφωνιών ανταλλαγής).
Ένα τέτοιο σχέδιο δεν είναι πιθανό να συμβεί χωρίς σημαντική βελτίωση στις διπλωματικές σχέσεις Ισραήλ-Τουρκίας, καθώς και εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ του Ισραήλ και του νέου καθεστώτος στη Συρία.
Αλλά ακόμα κι αν δεν συμβεί τίποτα από αυτά, το ισραηλινό αέριο μπορεί να φτάσει στην Τουρκία εάν η Ιορδανία ή η Αίγυπτος χρησιμεύουν ως «τελικός χρήστης» του ισραηλινού φυσικού αερίου που στη συνέχεια θα το πωλούν στην Τουρκία. Μια παρόμοια ρύθμιση υπήρξε τα τελευταία δύο χρόνια: το ισραηλινό αέριο εξάγεται στην Αίγυπτο, η οποία στη συνέχεια το υγροποιεί και το εξάγει στην Τουρκία και σε άλλους προορισμούς.
Υπάρχει ένα εμπόδιο, ωστόσο. Οποιαδήποτε συμφωνία δημιουργήσει το Ισραήλ για την πώληση αερίου με αγωγό στην Τουρκία, έστω και έμμεσα, θα μπορούσε να εκληφθεί από την Κύπρο και την Ελλάδα ως υπονόμευση των συμφερόντων τους με το Ισραήλ.
Επιπλέον, η νέα σύνδεση με τον αγωγό ενδέχεται να υπονομεύσει ορισμένους από τους στόχους του Φόρουμ Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου (EMGF). Το τουρκικό σχέδιο σύνδεσης με τον αραβικό αγωγό φυσικού αερίου στη Συρία είναι μόνο ένα από τα πολλά σχέδια για σημαντικές συνδέσεις υποδομής μεταξύ των δύο χωρών. Τούρκοι αξιωματούχοι έχουν ήδη συζητήσει έργα που προάγουν τις διασυνοριακές οδικές, σιδηροδρομικές και επικοινωνιακές υποδομές με το νέο συριακό καθεστώς. Τέτοια έργα θα ενισχύσουν περαιτέρω την επιρροή της Τουρκίας στη Συρία και θα μπορούσαν να προσφέρουν στην Άγκυρα αρκετά οφέλη.
Το ένα θα ήταν η σύνταξη μιας νέας συμφωνίας για τα θαλάσσια σύνορα μεταξύ Τουρκίας και Συρίας που θα αμφισβητούσε τις θαλάσσιες διεκδικήσεις της Κύπρου και θα υπονόμευε τη συνεργασία στο EMGF.
Το Ισραήλ θα πρέπει να λάβει μέτρα για να κατευνάσει τέτοιες ανησυχίες από την Κύπρο και την Ελλάδα. Θα πρέπει να καταστήσει σαφές ότι οποιαδήποτε ευκαιρία μπορεί να έχει το Ισραήλ να εξάγει φυσικό αέριο μέσω της Τουρκίας δεν θα έρχεται σε αντίθεση με τα σχέδιά του για την ανάπτυξη κοινών υποδομών στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ακόμη και αν υλοποιηθούν τα σχέδια του αγωγού στη Συρία, οι ισραηλινές εταιρείες φυσικού αερίου δεν θα θέλουν να βασίζονται στη Συρία και την Τουρκία ως τις κύριες χώρες διέλευσης για το φυσικό αέριο τους και θα το χρησιμοποιούν μόνο προσεκτικά και σε περιορισμένες ποσότητες. Επιπλέον, οι ισραηλινές ενεργειακές εταιρείες δεν θέλουν να βασίζονται στην Αίγυπτο και την Ιορδανία ως τελικούς χρήστες για να πουλήσουν ισραηλινό αέριο στην Τουρκία, εν μέρει για ζητήματα πληρωμής χρέους. Θα προτιμούσαν ακόμη μια πιο άμεση διαδρομή προς νέες αγορές για να διαφοροποιήσουν το χαρτοφυλάκιό τους, όπως ένα κοινό έργο LNG με την Κύπρο.
3.-Μη ιρανικοί αγωγοί πετρελαίου και συνδέσεις ηλεκτρικής ενέργειας με τη Συρία
Το νέο καθεστώς στη Συρία έχει ενεργειακά συμφέροντα πέρα από τη χρήση της χώρας ως περιοχής διέλευσης για αγωγούς φυσικού αερίου. Η Συρία έχει απεγνωσμένη ανάγκη από σταθερό εφοδιασμό πετρελαίου τώρα που δεν διαθέτει τακτικό εφοδιασμό ιρανικού αργού πετρελαίου και καυσίμων. Κατά τη διάρκεια του καθεστώτος του Άσαντ, η Συρία λάμβανε περίπου το 90% της προμήθειας πετρελαίου της από το Ιράν (60.000-70.000 βαρέλια την ημέρα), ενώ ένα άλλο 10% προερχόταν από τοπικά συριακά κοιτάσματα πετρελαίου. Επιπλέον, η Χεζμπολάχ μετέφερε λαθραία καύσιμα στη Συρία μέσω του Λιβάνου (παρά τα προβλήματα του ίδιου του Λιβάνου με σοβαρές ελλείψεις πετρελαίου). Η νέα πραγματικότητα της Συρίας είναι πολύ διαφορετική. Αμέσως μετά την κατάρρευση του καθεστώτος του Άσαντ, το Ιράν διέκοψε όλες τις αποστολές πετρελαίου στη Συρία. Την ίδια στιγμή, το Ισραήλ βομβάρδισε τις διαδρομές λαθρεμπορίου της Χεζμπολάχ προς τη Συρία, εμποδίζοντας έτσι τη λαθραία εισαγωγή καυσίμων από τον Λίβανο.
Αγωγοί πετρελαίου και φυσικού αερίου στη Συρία
Πηγή: U.S. Energy Information Administration
Υπό αυτές τις νέες συνθήκες, η Συρία αναζητά τώρα συμφωνίες συνεργασίας για να λαμβάνει τακτικές προμήθειες πετρελαίου από έναν ή περισσότερους γείτονές της. Το πιο άμεσο μέσο θα ήταν οι διασυνοριακές αποστολές με φορτηγά, οι οποίες είναι ακριβές και σπάνιες. Μακροπρόθεσμα, η Συρία θα αναζητήσει νέα έργα αγωγών για να εξασφαλίσει μια συνεπή ροή.
Η πιο προφανής πηγή θα ήταν ο υπάρχων αγωγός πετρελαίου μεταξύ Συρίας και Κιρκούκ στο Ιράκ, ο οποίος σταμάτησε τη λειτουργία του στη δεκαετία του 1980 και θα απαιτούσε αποκατάσταση.
Ωστόσο, αυτά τα κοιτάσματα πετρελαίου βρίσκονται τώρα υπό τον έλεγχο της Κουρδικής Περιφερειακής Κυβέρνησης (KRG) στο βόρειο Ιράκ, κάτι που μπορεί να προκαλέσει την αντίθεση της Τουρκίας.
Επιπλέον, το Κατάρ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και η Σαουδική Αραβία εξετάζουν την πιθανότητα να γίνουν ο νέος προμηθευτής πετρελαίου της Συρίας ως μέρος του περιφερειακού παιχνιδιού για να αποκτήσουν πολιτική βάση με το νέο συριακό καθεστώς.
Τους επόμενους μήνες θα πρέπει να περιμένουμε να δούμε πολλές κινήσεις προς αυτή την κατεύθυνση.
Η Σαουδική Αραβία έχει υψηλά κίνητρα να προμηθεύσει πετρέλαιο στη Συρία αντί για το Κατάρ και ενδεχομένως να αποτρέψει άλλα σχέδια του Κατάρ να ενισχύσει την παρουσία της στη Συρία μαζί με την Τουρκία.
Η Σαουδική Αραβία έχει υψηλά κίνητρα να προμηθεύσει πετρέλαιο στη Συρία αντί για το Κατάρ και ενδεχομένως να αποτρέψει άλλα σχέδια του Κατάρ να ενισχύσει την παρουσία της στη Συρία μαζί με την Τουρκία.
Φαίνεται ότι σε αυτή τη φάση, το Ισραήλ δεν έχει λάβει ακόμη σαφή απόφαση σχετικά με τη φύση της σχέσης του με το νέο καθεστώς στη Συρία. Αυτό είναι κατανοητό, λαμβάνοντας υπόψη τα πολυάριθμα πολιτικά σενάρια που θα μπορούσαν ακόμη να συμβούν στη Συρία που θα άλλαζαν εντελώς τους υπάρχοντες υπολογισμούς. Ωστόσο, όσον αφορά τις δυνατότητες, μια συμφωνία εξομάλυνσης μεταξύ Ισραήλ και Συρίας θα μπορούσε να ανοίξει νέους ενεργειακούς δρόμους και οικονομικές ευκαιρίες για το Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένων των εξαγωγών φυσικού αερίου, της βοήθειας στον εφοδιασμό πετρελαίου, της δημιουργίας κοινών ανεμογεννητριών στα Υψίπεδα του Γκολάν και πολλά άλλα.
Εάν το Ισραήλ αργήσει να αντιδράσει στις εξελίξεις σχετικά με τις νέες ενεργειακές υποδομές στη Συρία, ειδικά εκείνες υπό την ηγεσία της Τουρκίας, μπορεί να χάσει μια πολύτιμη οικονομική και πολιτική ευκαιρία να γίνει αναπόσπαστο μέρος ενός νέου περιφερειακού ενεργειακού διαδρόμου.
*Ο Δρ Elai Rettig είναι επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικών Σπουδών και ανώτερος ερευνητής στο Κέντρο Στρατηγικών Σπουδών Begin-Sadat στο Πανεπιστήμιο Bar-Ilan. Ειδικεύεται στην ενεργειακή γεωπολιτική και την εθνική ασφάλεια.
Αναλύσεις
Μιχάλης Ιγνατίου: Η απορωσοποίηση της Κύπρου που εφήρμοσε ο Χριστοδουλίδης θα επιβραβευτεί από τις ΗΠΑ
H αμερικανική κυβέρνηση θα προχωρήσει σήμερα σε σημαντικές στρατηγικές συμφωνίες με την Κυπριακή Δημοκρατία.
Γράφει ο Μιχάλης Ιγνατίου*, Hellas Journal
Ο σχεδιασμός του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκου Χριστοδουλίδη και των στενών συνεργατών στα υπουργεία Εξωτερικών και Άμυνας για απορωσοποίηση της Μεγαλονήσου, φαίνεται ότι θα επιβραβευθεί σήμερα από την κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών.
Ο Κύπριος Πρόεδρος τόλμησε να καλέσει το αμερικανικό FBI στην Κύπρο για να βοηθήσει στην πάταξη της διαφθοράς και επίσης οδήγησε το κυπριακό καράβι προς τη Δύση, και ειδικά προς την Αμερική.
Η προσήλωση του κ. Χριστοδουλίδη και των στενών συνεργατών του, ειδικά του Κωνσταντίνου Κόμπου, στο σκοπό που έθεσαν αναμένεται να αντιμετωπιστεί με θετικότατο τρόπο, και στην αποδοχή της Κύπρου ως στρατηγικού εταίρου της Ουάσιγκτον.
Σύμφωνα με πληροφορίες της Hellas Journal και του Σκάι, η αμερικανική κυβέρνηση θα προχωρήσει σήμερα σε σημαντικές στρατηγικές συμφωνίες με την Κυπριακή Δημοκρατία.
Αν και οι πλευρές, η Ουάσιγκτον και η Αθήνα, δεν επιβεβαίωσαν τις πληροφορίες, στρατιωτική πηγή στην αμερικανική πρωτεύουσα μας ενημέρωσε ότι σύντομα θα γίνουν ανακοινώσεις.
Μία από τις συμφωνίες αφορά την πρόσβαση της Λευκωσίας σε δωρεάν στρατιωτικό υλικό των ΗΠΑ.
ΚΑΤΑ ΤΑ ΑΛΛΑ: Ο σύμβουλος εθνικής ασφαλείας του Λευκού Οίκου, Μάικ Γουόλτς ανακοίνωσε την πρώτη κίνηση του εκλεγμένου Προέδρου εναντίον της Κίνας.
Ήταν έκπληξη η δήλωση του διότι αφορά την Ταϊβάν, την οποία το Πεκίνο έχει σχέδιο να την προσαρτήσει σε δύο με τρία χρόνια.
Ο κ. Γουόλτς, που θα είναι ο κατ’ εξοχήν προεδρικός σύμβουλος του κ. Τραμπ, δήλωσε ότι θα επιταχυνθούν οι παραδόσεις όπλων που έχουν αγοραστεί από την Ταϊβάν για την αποτροπή των απειλών της Κίνας.
Ο νέος σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας ήταν κατηγορηματικός και μίλησε για μέσα αποτροπής της Κίνας. Μίλησε για εκκρεμείς παραγγελίες 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων, στρατιωτικού υλικού. Πλήρωσαν και πρέπει να τους παραδώσουμε το πολεμικό υλικό, είναι το μήνυμα του νέου Λευκού Οίκου.
Οπωσδήποτε η αντίδραση του Πεκίνου θα είναι οξύτατη διότι οποιαδήποτε στρατιωτική ενίσχυση της Ταϊβάν θεωρείται σχεδόν πολεμική ενέργεια.
Η δεύτερη είδηση που σύμφωνα με τις πληροφορίες εξόργισε τον κ. Τραμπ ήρθε από τον απερχόμενο Πρόεδρο, Τζο Μπάιντεν.
Αφαίρεσε την Κούβα από τη μαύρη λίστα των κρατών που υποστηρίζουν την τρομοκρατία, με αντάλλαγμα την αποφυλάκιση 500 και πλέον μαχητών της Δημοκρατίας στη χώρα.
Η συναλλαγή έγινε με τη βοήθεια της Καθολικής Εκκλησίας.
Γενικά το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα και ειδικά ο κ. Τραμπ και ο νέος υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο θεωρούνται μεγάλοι πολέμιοι του κομμουνιστικού κόμματος της Κούβας.
Η απόφαση του κ. Μπάιντεν στοχεύει βασικά τον διάδοχο του.
Ο Ντόναλντ Τραμπ, τον Ιανουάριο του 2021, λίγες μέρες πριν παραδώσει την εξουσία στον Τζο Μπάιντεν, πήρε την ακριβώς αντίθεση απόφαση: Να εντάξει την Κούβα στον αμερικανικό κατάλογο των χωρών που υποστηρίζουν την τρομοκρατία, μαζί με τη Βόρεια Κορέα, το Ιράν και τη Συρία.
Πως θα απαντήσει ο κ. Τραμπ; Όπως φαντάζεται ο καθένας. Θα επαναφέρει την Κούβα στη λίστα μόλις επιστρέψει στο Λευκό Οίκο, καθώς είναι μία εκ των συμφωνιών του με τον Μάρκο Ρούμπιο.
Ο τελευταίος, ως γερουσιαστής από τη Φλόριντα, έχτισε όλη την πολιτική του καριέρα βασιζόμενος στην κουβανική διασπορά κατά του Κάστρο.
Θυμίζουμε ότι οι γονείς του έφυγαν από την Κούβα για τις Ηνωμένες Πολιτείες το 1956, τρία χρόνια πριν ο Φιντέλ Κάστρο αναλάβει τα ηνία της χώρας του, μετά την επανάσταση του, και την εγκαθίδρυση κομμουνιστικού καθεστώτος.
* Ο Μιχάλης Ιγνατίου είναι διαπιστευμένος ανταποκριτής στο Λευκό Οίκο και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, και συγγραφέας. Είναι ο ιδρυτής της ιστοσελίδας Hellas Journal
Αναλύσεις
Ξεσάλωσε ο Μπαχτσελί! Στο στόχαστρο τα Δωδεκάνησα
Ο Σάββας Καλεντερίδης στην εκπομπή της Τρίτης 14 Ιανουαρίου 2025
Θέματα Εκπομπής 14ης Ιανουαρίου 2025
1. Μεγάλης Σημασίας η 1η συνεδρίαση του Ανωτάτου Συμβουλίου Στρατηγικής Συνεργασίας Ελλάδος-Σαουδικής Αραβίας
2. Ξεσάλωσε ο Μπαχτσελί – Απείλησε την Ελλάδα και έβαλε στο στόχαστρο τα Δωδεκάνησα 25:00
3. Συρία: Έξι χώρες της Ε.Ε. υπέγραψαν κείμενο και ζητούν την υπό όρους άρση των κυρώσεων στη Δαμασκό – Οι Κούρδοι συνεχίζουν να πλήττουν τους μισθοφόρους της Τουρκίας στο φράγμα Τισρίν 38:30
4. Ισραήλ-Χαμάς: Πιο κοντά από ποτέ στην υπογραφή συμφωνίας μόνιμης κατάπαυσης του πυρός 45:00
5. ΗΠΑ: Δικαστικοί λειτουργεί στέφουν τα βέλη τους κατά Μπάιντεν και Τραμπ – Στο τραπέζι συμφωνία με τη Γροιλανδία 51:20
6. Ρωσία-Ουκρανία: Η εικόνα στα μέτωπα Τσιάσιβ Γιάρ-Τορέτσκ-Προκόφσκ 01:03:00
-
Γενικά θέματα3 μήνες πριν
Τί είναι αυτά τα μυστηριώδη φωτεινά στίγμα στον ουρανό της Κύπρου;
-
Διεθνή3 μήνες πριν
Ανατριχιαστικές εικόνες με τον νεκρό ηγέτη της Χαμάς (ΦΩΤΟ)
-
Αθλητικά2 μήνες πριν
Δεν πούλησε οπαδισμό! Δεν έπαιξε σε τουρκική ομάδα που θα τον απογείωνε οικονομικά – Αντώνης Φώτσης: Ο καλύτερος Έλληνας καλαθοσφαιριστής… ever
-
Αναλύσεις3 μήνες πριν
Η Αθήνα παραδίδει τη Θράκη
-
Ενδιαφέροντα1 μήνα πριν
Αποκάλυψη του ηθοποιού Κωστή Σαββιδάκη! Κόπηκε ταινία στην Ελλάδα από φεστιβάλ επειδή προέβαλλε την Ορθοδοξία
-
Διεθνή2 μήνες πριν
Οι Ουκρανοί ακολουθούν το… δόγμα Μπάιντεν! Χτύπησαν με ATACMS τη Ρωσία – Οδηγούμαστε σε πυρηνικό ολοκαύτωμα;
-
Πολιτική2 μήνες πριν
Αρμενική Εθνική Επιτροπή Ελλάδος: Μόνον 12 Έλληνες ευρωβουλευτές υπέγραψαν την δήλωση αιτημάτων προς το Αζερμπαϊτζάν, εν όψει της COP29.
-
Αθλητικά2 μήνες πριν
Πονάει η λέξη ελευθερία! Οι Τούρκοι ζητούν τιμωρία της Ανόρθωσης για πανό με μήνυμα απελευθέρωσης της Κύπρου σε ματς με τη Μπούρσασπορ