Απαντώντας σε δήλωση του Έλληνα Υπουργού στο Λουξεμβούργο ότι τα Σκόπια παραβιάζουν την Συμφωνία των Πρεσπών ο νέος πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας δήλωσε σε τηλεοπτική του συνέντευξη: «Ο άνθρωπος (σ.σ. ο Γ. Γεραπετρίτης) είτε δεν ξέρει τη συμφωνία (των Πρεσπών) είτε δεν την αντιλαμβάνεται».

του Παντελή Σαββίδη

Ο νέος πρωθυπουργός των Σκοπίων ήταν, και πάλι, προκλητικός όχι, μόνο, πολιτικά σε σχέση με τη Συμφωνία των Πρεσπών αλλά και προσωπικά, κατά του Υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη. Αχρείαστη πρόκληση, τουλάχιστον ως προς το ύφος, άγνωστο αν προέρχεται από απειρία ή συνειδητή επιλογή.

Απαντώντας σε δήλωση του Έλληνα Υπουργού στο Λουξεμβούργο ότι τα Σκόπια παραβιάζουν την Συμφωνία των Πρεσπών ο νέος πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας δήλωσε σε τηλεοπτική του συνέντευξη: «Ο άνθρωπος (σ.σ. ο Γ. Γεραπετρίτης) είτε δεν ξέρει τη συμφωνία (των Πρεσπών) είτε δεν την αντιλαμβάνεται».

Γιατί επιμένει στην πολιτική του και γιατί την προβάλλει προκλητικά; .

1.-Ο Χρίστιαν Μίτσκοσκι είναι πολιτικό παιδί του πρώην πρωθυπουργού Νίκολα Γρούεφσκι ο οποίος, κατηγορούμενος στη χώρα του για διαφθορά, έχει καταφύγει στην Ουγγαρία. . Και ο Γκρούεφσκι είχε επιδιώξει κάποιας μορφής λύση με την Ελλάδα στη βάση της σύνθετης ονομασίας, όταν την αποδέχθηκε η Αθήνα, αλλά η προσέγγιση δεν τελεσφόρησε. Η εκλογική πελατεία του VMRO είναι εθνικιστική. Η αποδοχή σύνθετης ονομασίας erga omnes στερεί ένα από τα βασικά στοιχεία διαμόρφωσης εκλογικού ακροατηρίου. Στο εξωτερικό, στα έγγραφα και στις διεθνείς δηλώσεις το ζήτημα της σύνθετης ονομασίας μπορεί να καλυφθεί. Στο εσωτερικό θα ενοχλήσει. Και στα Σκόπια ο «μακεδονισμός» είναι δευτέρα φύση. Ιδιαιτέρως, στη νέα γενιά αποτελεί ερώτημα γιατί τίθεται θέμα ονομασίας τους.

2.-Τα Σκόπια και επί προηγούμενης κυβέρνησης σοσιαλδημοκρατών και τώρα, προφανώς, είναι δυσαρεστημένα από την ευρωπαϊκή πορεία τους. Περίμεναν κάτι καλύτερο ως προς την προοπτική τους. Δεν τους έχει δοθεί. Ούτε και φαίνεται ορατή μια νέα διεύρυνση της Ένωσης Επιδιώκουν να εκδηλώσουν την δυσαρέσκειά τους προς τις Βρυξέλλες, αν και απολαμβάνουν αρκετών προενταξιακών ωφελημάτων. Αλλά αυτά τα θεωρούν δεδομένα. Θα πρέπει να είναι δεδομένα με την συμπεριφορά τους απέναντι στην Αθήνα;

3.–Ο κ.Μίτσκοσκι επηρεάζεται από τον Νίκολα Γκρούεφσκι, ο οποίος, όπως επισημάνθηκε παραπάνω, έχει καταφύγει, στην Ουγγαρία. Θα πρέπει να αναμένουμε να δούμε την νέα κυβέρνηση των Σκοπίων να κινείται σε επίπεδο ευρωπαϊκών επιλογών στον πνεύμα Όρμπαν; Και επηρεασμένη από τον Ούγγρο Πρωθυπουργό δεν πρέπει να αποκλείσουμε και κάποια, ευέλικτα, ανοίγματα προς την Ρωσία. Ή κάποια ανοχή απέναντι στη Μόσχα. Το ίδιο ισχύει και με την Τουρκία, κάτι ευκολότερο να συμβεί.

4.-Αντιλαμβανόμενα την αδύναμη και πολύ εξαρτημένη από τη δύση θέση τους, τα Σκόπια και με τον Μίτσκοσκι, έχουν δηλώσει πως στηρίζουν την Ουκρανία στον πόλεμο με τη Ρωσία αλλά η στάση αυτή αποτελεί αναγκαιότητα από την οποία δεν μπορούν να αποστούν. Η Ρωσία επιχείρησε, ανεπιτυχώς, επί Γκρούεφσκι να αποκτήσει επιρροή στη γειτονική χώρα και η αμερικανική αντίδραση ήταν άμεση και δυναμική. Έγινε μεγάλη προσπάθεια να ενταχθούν τα Σκόπια -και η Αλβανία-στο ΝΑΤΟ. Οι ΗΠΑ δεν επιθυμούν καμιά ρωσική παρουσία στα Βαλκάνια και τις ενοχλούν τα μέγιστα, ακόμη και οι επαφές του Βελιγραδίου με τη Μόσχα. Θα έχει ενδιαφέρον να δούμε πως θα ελιχθεί η νέα ηγεσία της Βόρειας Μακεδονίας.

5.-Καθ υπόδειξιν δυνάμεων που θέλουν να έχουν επιρροή στην περιοχή, και η ελληνική παρουσία τις ενοχλεί, τα Σκόπια θα «σηκώσουν» την αντιπαράθεση με την Ελλάδα. Η Τουρκία εργάζεται, ήδη, εδώ και καιρό προς αυτήν τη κατεύθυνση. Οι στρατιωτικές, οικονομικές, πολιτικές και πολιτιστικές σχέσεις Άγκυρας- Σκοπίων είναι πολύ καλές και οι δηλώσεις τούρκων επισήμων παραπέμπουν σε προσφορά προστασίας. Η ανάληψη, ανά εξάμηνο, της επιτήρησης του εναέριου χώρου της γειτονικής χώρας από τις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις είναι αξιοσημείωτη. Όπως και η κάποιας μορφής εκπαίδευση των ενόπλων δυνάμεων της Βόρειας Μακεδονίας από τις ελληνικές. Η επιρροή και το αποτέλεσμα θα κριθούν εν καιρώ.

6.-Σε επίπεδο κοινωνίας εκδηλώνεται μια μεγάλη ώσμωση των πολιτών της γειτονικής χώρας για επισκέψεις, αγορές αλλά και διαμονή στην Ελλάδα αλλά χωρίς να αγγίζεται, παρά μόνο επιφανειακά, ο πυρήνας της ταυτότητάς τους. Αν και μια κρίσιμη μάζα στην πνευματική τάξη της γειτονικής χώρας έχει την τάση να εγκαταλείψει τον μακεδονισμό όπως αναπτύχθηκε στη γειτονική χώρα από το 1945 ως σήμερα και όπως τον αναπαράγει η πρόσληψή του από το VMRO.

Εκείνο που δεν μπορεί να κατανοήσει καλά η Αθήνα είναι ότι η Βόρεια Μακεδονία αλλά και τα υπόλοιπα βαλκάνια βρίσκονται, ακόμη, στον σκληρό πυρήνα της νεοτερικότητας (μερικές περιοχές μπορεί να είναι, ακόμη, και προνεοτερικές). Σε αντίθεση με την Ελλάδα που τα κύρια, πλέον, χαρακτηριστικά της είναι μετανεωτερικά. Ποια η διαφορά; Στα Βαλκάνια δίνουν έμφαση στις συλλογικές ταυτότητες (εθνικές και όποιες άλλες), στην Ελλάδα στις ατομικές ελευθερίες και τις ατομικές ταυτότητες. Αυτή η διαφορά είναι καταλυτική στον τρόπο που αντιμετωπίζονται οι βαλκανικές εξελίξεις. Και το πρόβλημα δεν είναι, μόνο, η Βόρεια Μακεδονία.

Τέλος, σημειώνεται ότι η σχετική αναφορά του άρθρου 1 παράγραφος 3 της Συμφωνία των Πρεσπών λέει ακριβώς τα εξής:

Σύμφωνα με τις διαπραγματεύσεις αυτές έχουν γίνει αμοιβαίως αποδεκτά και συμφωνηθεί τα ακόλουθα:

α) Tο επίσημο όνομα του Δεύτερου Μέρους θα είναι «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας», το οποίο θα είναι το συνταγματικό όνομα του Δεύτερου Μέρουςκαι θα χρησιμοποιείται erga omnes ,όπως προβλέπεται στην παρούσα Συμφωνία.Το σύντομο όνομα του Δεύτερου Μέρους θα είναι «Βόρεια Μακεδονία».

Δηλαδή, ο κ. Γεραπετρίτης είχε απόλυτο δίκαιο. Παρόλα αυτά χαρακτηρίστηκε απο τον σκοπιανό πρωθυπουργό άσχετος.

Η γενική τάση στην Ευρώπη είναι μετανεωτερική Αποδόμηση των συλλογικών ταυτοτήτων και απόλυτη ελευθερία ανάδειξης των ατομικών ιδιαιτεροτήτων. Είσαι ό,τι αισθάνεσαι (κατά το είσαι ό,τι δηλώσεις). Η τάση αυτή αποδομεί τις συλλογικότητες. Τα κράτη θα αποτελούνται από άτομα με πλήθος ταυτοτήτων χωρίς η αίσθηση εθνική ταυτότητας να είναι η κυρίαρχη.

Σε μια τέτοια κοινωνία η μεν νεωτερική αντίληψη όσων αισθάνονται μακεδόνες και έχουν δικαίωμα αυτοπροσδιορισμού θα μπορεί να μετατρέπεται σε συλλογικό αίτημα, η δε μετανεωτερική νοοτροπία της νεοελλαδικής κοινωνίας θα αφεθεί στη δυναμική του ο καθένας είναι και κάνει ό,τι θέλει.

– Στη βάση αυτού του σκεπτικού, προφανώς, το Πρωτοδικείο Φλώρινας απέρριψε τις ενστάσεις και ενέκρινε το «Κέντρο Μακεδονικής Γλώσσας»