Ακολουθήστε μας

Γενικά θέματα

Τι δέον γενέσθαι στο Κυπριακό, 50 χρόνια μετά την εισβολή

Δημοσιεύτηκε στις

Ορατοί οι νέοι κίνδυνοι

Γιαννάκης Ομήρου

50 χρόνια από την τραγωδία του 1974, το πραξικόπημα, την τουρκική εισβολή και την κατοχή του 37% των εδαφών της Κυπριακής Δημοκρατίας, αδιαμφισβήτητα το Κυπριακό βρίσκεται στη χειρότερή του φάση. Καθ’ όσον μας αφορά θα μπορούσαμε να μιλούμε για κατάντημα, αφού η Κυπριακή Δημοκρατία και η ελληνική κυπριακή πλευρά, το θύμα της τουρκικής επιδρομής, έχουμε διολισθήσει σε ρόλο παράκλητου προς την τουρκική πλευρά για πραγματοποίηση συνομιλιών. Με έγερση θρασύτατων αξιώσεων για να συναινέσουμε σε απευθείας εμπόριο των κατεχομένων, απευθείας πτήσεις, άρση του εμπάργκο και ισότιμο διεθνές καθεστώς. Για να οδηγηθούμε, προτού καν ξεκινήσουν συνομιλίες, σε αναγνώριση χωριστής κυριαρχίας δύο ισότιμων διεθνών οντοτήτων και σε τελική λύση δύο κρατών.

Με την κ. Ολγκίν να εκφράζει μεν την έκπληξή της για την άρνηση του κ. Τατάρ να προσέλθει σε συνομιλίες αλλά και με μήνυμα προς τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη «ότι γνωρίζει τι πρέπει να κάνει για να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις». Προφανώς την ικανοποίηση των αξιώσεων του Ερσίν Τατάρ.

Το ότι φτάσαμε σε αυτό το κάκιστο σημείο να μας αντιμετωπίζει με πρωτοφανή αλαζονεία, έπαρση και θρασύτητα αξιώσεων η τουρκική πλευρά, θα πρέπει βέβαια να το αναζητήσουμε στο πλαίσιο μιας γενναιόψυχης αυτοκριτικής. Με παραδοχή ολέθριων χειρισμών που οδήγησαν τη διεθνή κοινότητα να παραγράψει και να διαγράψει τον διεθνή χαρακτήρα του Κυπριακού και να το αντιμετωπίζει, του ΟΗΕ συμπεριλαμβανομένου, ως διακοινοτική διαμάχη. Γιατί, αντί εξαρχής να καθορίσουμε ως αντίπαλη πλευρά την Τουρκία, ζητώντας μαζί της συνομιλίες για επίλυση της διεθνούς πτυχής του Κυπριακού, συρθήκαμε σε μακροχρόνιες, ατελέσφορες και άκαρπες συνομιλίες με την τουρκοκυπριακή κοινότητα.

Αλλά και χωρίς εκπόνηση εναλλακτικών σχεδίων διαχείρισης του Κυπριακού. Όπως έγινε το 2004 στη Νέα Υόρκη, όταν ενώ το Εθνικό Συμβούλιο αποφάσισε ότι δεν θα έπρεπε να αποδεχθούμε επιδιαιτησία επί του Σχεδίου Ανάν, ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα και δημοψήφισμα χωρίς συμφωνία, αναγκαστήκαμε να τα αποδεχθούμε όλα, ακριβώς εξαιτίας απουσίας εναλλακτικής στρατηγικής και τακτικής (Plan B).

Προφανώς όμως δεν είναι η ώρα της παρελθοντολογίας. Ενώπιόν μας εγκυμονούνται σοβαροί κίνδυνοι να οδηγηθεί το Κυπριακό σε μια εκφυλιστική χρονιότητα παγίωσης των τετελεσμένων με σφραγίδα του ΟΗΕ. Ο οποίος θα κηρύξει αδιέξοδο μετά την έκθεση της κ. Ολγκίν προς τον κ. Γκουτέρες. Με αβέβαιη, οποιαδήποτε νέα μεσολαβητική προσπάθεια αλλά και με συνέχιση περαιτέρω τουρκικών ενεργειών για αμετάκλητη παγίωση των τετελεσμένων. Όπως η επέκταση του οικοδομικού οργασμού επί των ελληνοκυπριακών περιουσιών, ο εποικισμός της Αμμοχώστου και η υλοποίηση στρατιωτικών υποδομών από την Τουρκία – Ναυτική βάση στο Μπογάζι, στρατιωτικό αεροδρόμιο στο Λευκόνοικο.

Χωρίς καθυστέρηση θα πρέπει να διαμορφώσουμε την αναγκαία τακτική αντιμετώπισης των ορθαλμοφανών αυτών κινδύνων.

Ενημέρωση της Διεθνούς και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας για τις τουρκικές μεθοδεύσεις. Κατάδειξη της αδιαλλαξίας της τουρκικής πλευράς, ώστε να γίνει σαφές ότι είναι αυτή που δεν επιτρέπει την επίτευξη προόδου. Προειδοποίηση ότι, αν δεν υπάρξουν αποτελεσματικές παρεμβάσεις και πιέσεις προς την Τουρκία, ούτε συνομιλίες θα υπάρξουν αλλά και αν πραγματοποιηθούν με διατήρηση των τουρκικών αξιώσεων, θα οδηγηθούν σε αποτυχία.
Άμεση διαμόρφωση, σε συνεργασία με την Ελλάδα, μιας στρατηγικής σε σχέση με την αξιοποίηση των ευρωπαϊκών φιλοδοξιών της Τουρκίας.
Οι ευρωτουρκικές σχέσεις είναι ο βασικός μοχλός, το ισχυρό όπλο, η δαμόκλειος σπάθη για να πειθαναγκαστεί η Τουρκία σε εκλογίκευση της συμπεριφοράς της και για συμμόρφωσή της προς τους κανόνες του Διεθνούς και του Ευρωπαϊκού Δικαίου.

Αυτό που επιβάλλεται είναι η διαμόρφωση στρατηγικής, έτσι που να καταστήσουμε σαφές στους εταίρους μας ότι δεν νοείται εξέλιξη των σχέσεων Τουρκίας – Ε.Ε. αν η Τουρκία αρνείται να εκπληρώσεις τις υποχρεώσεις της έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας, που περιλαμβάνουν και την υποχρέωση να συνεργαστεί για λύση στη βάση των ψηφισμάτων των Ηνωμένων Εθνών και των αρχών επί των οποίων εδράζεται η Ε.Ε. Να απαιτήσουμε συμμόρφωση της Τουρκίας στις λεγόμενες κυπρογενείς υποχρεώσεις της όπως αποφασίστηκαν από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το 2005 και επαναβεβαιώθηκαν από τη λεγόμενη αντιδήλωση της 21ης Σεπτεμβρίου 2005.

Ότι δεν μπορεί κανείς να αναμένει ότι θα συνεχιστεί απρόσκοπτα ο όποιος διάλογος Τουρκίας – Ε.Ε., ενώ η Τουρκία θα συνεχίζει την στρεψόδικο στάση της και θα συνεχίζει να περιφρονεί σκαιότατα τις υποχρεώσεις της έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Σε αυτό το σημείο να υπογραμμίσουμε ότι το Κυπριακό δεν μπορεί να μπαίνει στο περιθώριο, στον βωμό βελτίωσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Ασφαλώς επιθυμούμε την επίλυση των όποιων προβλημάτων με την Τουρκία. Στη βάση των κανόνων του Διεθνούς Δικαίου. Όμως, να είναι σαφές. Η οριστική βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων περνά μέσα από τη σωστή και δίκαιη λύση του Κυπριακού. Αυτό θα πρέπει να κατανοεί η ελληνική κυβέρνηση. Όσο συνεχίζεται η τουρκική κατοχή στην Κύπρο και όσο παραμένει άλυτο το Κυπριακό, δεν νοείται οριστική βελτίωση των σχέσεων της Ελλάδας με την Τουρκία.

Η διαμόρφωση περιγράμματος λύσης του Κυπριακού, με βάση το κοινό ανακοινωθέν του Εθνικού Συμβουλίου του Σεπτεμβρίου του 2009 και με επίσημη κατάθεσή του, ενώπιον της Διεθνούς και της Ευρωπαϊκής Κοινότητας. Είναι αδιανόητο, μισό σχεδόν αιώνα μετά την παράνομη εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο και τους δόλιους ισχυρισμούς της Τουρκίας ότι ο Κυπριακός Ελληνισμός δεν επιθυμεί λύση, να αποφεύγουμε το αυτονόητο. Να καταθέσουμε είτε μια ολοκληρωμένη πρόταση λύσης είτε ένα αδρό περίγραμμα αρχών λύσης. Με αυτό τον τρόπο θα καταρριφθεί η τουρκική προπαγάνδα και θα ισχυροποιηθεί η θέση μας σε διεθνές και ευρωπαϊκό Επίπεδο.
Με αποσύνδεση της εσωτερικής από τη διεθνή πτυχή του Κυπριακού. Η αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων, η απομάκρυνση των εποίκων και η κατάργηση των αναχρονιστικών εγγυήσεων του 1960, θα πρέπει να τεθούν ενώπιον της Τουρκίας, για να τοποθετηθεί ενώπιον των ευθυνών της. Να ζητήσουμε και να επιμείνουμε για τη συζήτηση της διεθνούς πτυχής σε διεθνή διάσκεψη, με συμμετοχή του ΟΗΕ, της Ε.Ε., των τριών εγγυητριών δυνάμεων και της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Με προώθηση αιτήματος για υιοθέτηση δέσμης αρχών λύσης του Κυπριακού σε ένα προσεχές Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Ύστερα από σωστή προετοιμασία και επαφές με τα κράτη – μέλη.
Με συνέχιση της προσπάθειας στην Ε.Ε. για διορισμό πολιτικής προσωπικότητας εγνωσμένου κύρους και αδιαμφισβήτητης αντικειμενικότητας, ως ειδικού απεσταλμένου για το Κυπριακό, με όρους εντολής, να εποπτεύει ότι οι όποιες πρόνοιες της λύσης συζητούνται είναι συμβατές με το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Να είναι σαφές ότι επικουρική θα είναι η συνδρομή της Ε.Ε. στις βασικές προσπάθειες και πρωτοβουλίες του ΟΗΕ για επίτευξη λύσης.
Με προώθηση διαβημάτων για εφαρμογή των ψηφισμάτων 550 (1984) και 789 (1992) του Συμβουλίου Ασφαλείας και της συμφωνίας υψηλού επιπέδου του 1979 Κυπριανού – Ντενκτάς, για κατά προτεραιότητα επιστροφή της Αμμοχώστου.
Η ακινησία, οι απλές διακηρύξεις και η παθητική παρέλευση του χρόνου εμπεδώνουν τα κατοχικά δεδομένα. Είναι η ώρα για μια νέα αρχή με αξιοποίηση του διεθνούς κλίματος για προσήλωση στις αρχές του διεθνούς δικαίου ύστερα και από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

50 χρόνια μετά τη τραγωδία του 1974 δεν νοείται επανάπαυση, εφησυχασμός και συμφιλίωση με την παθητική παρέλευση του χρόνου.

*Πρώην Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων

Ο Σταύρος Καλεντερίδης, ξεκίνησε τις σπουδές του στην Αθήνα, σπουδάζοντας Πολιτική Επιστήμη στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Έπειτα από τέσσερα χρόνια συμμετοχής στα φοιτητικά όργανα συνδιοίκησης της σχολής του και σε διάφορες οργανώσεις νέων, αποφάσισε να συνεχίσει τις σπουδές του στο εξωτερικό. Στη Βοστόνη των Η.Π.Α. ολοκλήρωσε δύο μεταπτυχιακά προγράμματα, στις Διεθνείς Σχέσεις (Αμερικανική εξωτερική πολιτική) και στην Επικοινωνία (Πολιτική Επικοινωνία), ενώ παράλληλα εργάστηκε στο Ελληνικό Προξενείο της Βοστόνης, στη σχολή του ως βοηθός έρευνας και σε δύο πολιτικές καμπάνιες Αμερικανών πολιτικών (Δημοκρατικών – Ρεπουμπλικάνων). Μετά από τρία χρόνια στις Η.Π.Α., άκουσε το κάλεσμα της πατρίδας του και επέστρεψε πίσω με μεγάλο πόθο για προσφορά στην Ελλάδα. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος δύο κοινωφελών οργανισμών, του δέλτα – πολιτική επανάσταση (πολιτικός οργανισμός) και της Λεοντίδας (ίδρυμα προώθησης θεμάτων ιστορίας, πολιτισμού και δημοκρατίας). Σήμερα ζει και εργάζεται στην Αθήνα, ασχολείται με διάφορα εγχειρήματα πολιτικής διπλωματίας και δημοκρατίας, γράφει πολιτικά άρθρα, σχολιάζει την επικαιρότητα και συνεχίζει την προσωπική του μελέτη στην ιστορία και την πολιτική φιλοσοφία.

Γενικά θέματα

Οι αμερικανικές εκλογές και το μέλλον μας

Μετά τις εκλογές θα αρχίσουμε να βλέπουμε τα αποτελέσματα σε έναν κόσμο που αλλάζει δραματικά.

Δημοσιεύτηκε

στις

από τον

Για την Ελλάδα η αμερικανική έκλειψη θα αφήσει σοβαρά κενά ασφαλείας.

Μετά τις εκλογές θα αρχίσουμε να βλέπουμε τα αποτελέσματα σε έναν κόσμο που αλλάζει δραματικά.

Γράφει ο Παντελής Σαββίδης

Από όλα όσα διάβασα για τις αμερικανικές εκλογές, εκείνο που με εντυπωσίασε ήταν η απάντηση που έδωσε ο Ντόναλντ Τραμπ σε έναν Ιρανοαμερικανό δημοσιογράφο όταν τον ρώτησε αν οι ΗΠΑ θα βοηθήσουν στην πτώση του σημερινού ιρανικού καθεστώτος σε περίπτωση που εκείνος εκλεγεί.

Η απάντηση ήταν: «δεν θα εμπλακούμε τόσο βαθιά, εδώ δεν μπορούμε να κυβερνήσουμε τη χώρα μας».

Αυτό που διαισθανόμαστε, ότι η διαχείριση της υπερδύναμης έχει ξεφύγει από τα χέρια των πολιτικών και πλέον έχει αφεθεί στον αυτόματο πιλότο, ο Τραμπ το επιβεβαίωσε.

Υπάρχει πρόβλημα εσωτερικής διακυβέρνησης των ΗΠΑ και διατήρησης της παγκόσμιας ηγεμονίας.

Στο εσωτερικό πεδίο οι δύο υποψήφιοι έχουν πολύ διαφορετικούς προσανατολισμούς. Η πολιτική του Τραμπ διακρίνεται από έντονη εσωστρέφεια, αλλά και η Χάρις θα κρατήσει, απλώς, τα προσχήματα. Δεν θα εγκαταλείψει τον παγκόσμιο ηγετικό ρόλο των ΗΠΑ, αλλά ορισμένες διαστάσεις και της δικής της πολιτικής δεν θα έχουν την εικόνα που γνωρίζαμε. Και σε ό,τι μας αφορά περισσότερο άμεσα, η σχέση Ουάσινγκτον-Βρυξελλών δεν θα είναι όπως παραδοσιακά την γνωρίζαμε.

Οι Αμερικανοί με κάθε τρόπο εξωθούν την Ευρώπη να αντιληφθεί πως τα πράγματα έχουν αλλάξει και η γηραιά ήπειρος θα πρέπει να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα αλλά οι ευρωπαϊκές χώρες δεν θέλουν να αποκλίνουν από την αγκαλιά των ΗΠΑ. Νιώθουν ασφαλείς ως προς την άμυνα που τους προσφέρει η Ουάσινγκτον, αλλά οι Αμερικανοί έχουν άλλες προτεραιότητες. Βλέπουν την Ευρώπη ως τουριστικό προορισμό και ως χώρο ανάπτυξης οικονομικών σχέσεων και τίποτε άλλο. Ο παλιός έρωτας τελείωσε.

Οι Γερμανοί δεν θέλουν να το πιστέψουν, οι Γάλλοι είναι περισσότερο ευέλικτοι και αρχίζουν να μιλούν για αυτονομία της Ευρώπης στην άμυνα, την τεχνολογία, την αναζήτηση κρίσιμων υλικών και άλλα παρόμοια.

Κι αυτό ανεξαρτήτως αν εκλεγεί ο Τραμπ ή η Χάρις. Η διαφορά έγκειται στο θόρυβο με τον οποίο θα φανεί η αλλαγή πολιτικής.

Θα αναγκαστεί, έτσι, η Ευρώπη να αναπτύξει δική της πολιτική; Τι θα κάνει η γερμανική ατμομηχανή της ή η γαλλική παραγωγή ιδεών και προσανατολισμού;

Σε μια εποχή όπου η διεθνής κοινή γνώμη εξοικειώνεται καθημερινά με τη χρήση πυρηνικών όπλων, μια Ευρώπη που αρνείται ακόμη και να δημιουργήσει δικό της στρατό, σε ποια πυρηνική ομπρέλα θα βασιστεί; Θα δεχθεί η Γαλλία να την καλύψει με τη δική της;

Απαντήσεις της Ευρώπης στα ερωτήματα αυτά, απλώς δεν υπάρχουν. Προς το παρόν στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες θα σκέφτονται ποια Ρωσία θα αναδυθεί από τον πόλεμο, πόσο ισχυρή θα είναι η σχέση της με την Κίνα και πόσο απειλητική για την Ευρώπη. Ακόμη, πώς θα αντιμετωπίσουν νέα μεταναστευτικά κύματα από τον Λίβανο και τη Μέση Ανατολή με τις συνεχιζόμενες διαμάχες και την καταστρεπτική, εγκληματική πολιτική του Ισραήλ. Όταν δεν έχεις το γεωπολιτικό βάρος να επέμβεις στις εξελίξεις που θα σε επηρεάσουν, απλώς παρακολουθείς και υφίστασαι τις συνέπειες.

Η Γερμανία είχε την εντύπωση ότι πάντα θα της παρείχετο η δυνατότητα να αγοράζει φθηνό φυσικό αέριο από τη Ρωσία, θα απολάμβανε την ασφάλεια που της παρείχαν οι Αμερικανοί μέσω του ΝΑΤΟ και θα ωφελούνταν από την εσωτερική ευρωπαϊκή αγορά και το άνοιγμα στην Κίνα. Ο αμερικανικός παράγων, όμως, που τα επηρεάζει όλα αυτά, αλλάζει πολιτική. Και η Ευρώπη αδυνατεί να προσαρμοστεί διότι δεν έχει ηγεσία και διότι οικοδομήθηκε με βάση το γερμανικό συμφέρον που ήθελε διεύρυνση και όχι εμβάθυνση.

Η Ευρώπη είναι ένα παλάτι στην άμμο μετά τις αλλεπάλληλες διευρύνσεις.

Και θα γίνει ακόμη πιο χαλαρή με τις νέες εισόδους των χωρών που άρχισαν ενταξιακό διάλογο. Γνωρίζει η Ευρώπη που θέλει να πάει; Μάλλον όχι. Της λείπει η ηγεσία. Με υπαλλήλους στην νοοτροπία δεν οικοδομείς νέες ομοσπονδιακές δομές με παγκόσμιο βάρος.

Αλλά και για την Ελλάδα η αμερικανική έκλειψη θα αφήσει σοβαρά κενά ασφαλείας. Η χώρα –ορθώς– έχει Δυτικό προσανατολισμό, αλλά η Δύση θα στερηθεί ηγεσίας, αν εκδηλωθεί έντονος ο αμερικανικός απομονωτισμός. Ποιος θα καλύψει την αμερικανική ηγεσία; Η λογική απάντηση είναι η Ευρώπη, αλλά αυτήν τη στιγμή η Ευρώπη υπάρχει μόνο σε ήπιες μορφές ισχύος. Στην οικονομία, την επιστήμη, την τεχνολογία. Και η ήπια ισχύς είναι ισχύς αλλά δεν επηρεάζει τις εξελίξεις σε έναν κόσμο που βρίσκεται σε αναβρασμό και μετέρχεται μεθόδους σκληρής βίας, όπως βλέπουμε στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή. Η Ευρώπη ουσιαστικά είναι απούσα και από τα δύο πεδία, και υφίσταται μόνο ως παράμετρος της αμερικανικής παρουσίας.

Ένα άλλο ζήτημα που αναδύεται και θα απαιτήσει απαντήσεις είναι οι παγκόσμιες προκλήσεις, όπως περιγράφηκαν σε μελέτη της RAND Corporation.

Επιγραμματικά, οι προκλήσεις αυτές που οδηγούν στην αλλαγή του ανθρωπολογικού είδους –ή ακόμη και στην εξαφάνιση του ανθρώπου– είναι οι επιπτώσεις της άκριτης χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης, οι πιθανές συγκρούσεις με αστεροειδείς και κομήτες, η ξαφνική αλλαγή του κλίματος, ο πυρηνικός πόλεμος, οι σοβαρές επιπτώσεις από τα υπερηφαίστεια κ.ά.

Για τον καθημερινό άνθρωπο αυτά φαίνονται επιστημονική φαντασία, αλλά δεν είναι. Αποτελούν πραγματικές απειλές των επόμενων δεκαετιών και θα πρέπει να απαντηθούν τα ερωτήματα για την αντιμετώπισή τους.

Στα στενά ελληνοτουρκικά, η πολιτική της κυβέρνησης –και από ό,τι φαίνεται, ολόκληρου του πολιτικού συστήματος– είναι μια συμφωνία με την Τουρκία με τους όρους τής απέναντι πλευράς, που με τις γνωστές ελληνικές πολιτικές αλχημείες θα περάσουν ως βαθυστόχαστη αθηναϊκή πολιτική.

Χωρίς ευρωπαϊκή αμυντική πολιτική και με τη σταδιακή έκλειψη της αμερικανικής παρουσίας από την περιοχή, που κρατούσε κάποιες ισορροπίες, η Αθήνα αισθάνεται ότι πρέπει να συνδιαλλαγεί με την Άγκυρα με το μικρότερο δυνατό κόστος. Μόνο που αυτή η προσέγγιση είναι ξένη για την τουρκική νοοτροπία. Έτσι και αρχίσουν οι υποχωρήσεις, σταματημός δεν θα υπάρξει.

Η ελληνική προσπάθεια διαμόρφωσης πειστικής αποτροπής δεν απέδωσε, έως σήμερα, όσα θα ήθελε η Αθήνα, αλλά με διακηρύξεις του είδους «δεν πρόκειται να προσφύγουμε με τίποτε σε πόλεμο με την Τουρκία» αποδυναμώνεται εξαρχής η αποτροπή.

Η εμφανής αδυναμία της Ελλάδας να μην μπορεί να ακολουθήσει μια κούρσα εξοπλισμών μπορεί να αναζητήσει την εναλλακτική της στην ανάπτυξη σε ανώτατο βαθμό του ψηφιακού πολέμου. Χωρίς να εγκαταλειφθούν οι παραδοσιακές δυνάμεις, η νέα αντίληψη αντιμετώπισης της Τουρκίας θα μπορούσε να εστιαστεί στο ψηφιακό πεδίο σαν να παίζεται παιχνίδι στο διαδίκτυο.

Δημοσιεύματα, εξάλλου, έμπειρων στρατιωτικών όπως ο υποναύαρχος ε.α. Δημήτρης Τσαϊλάς δίνουν τις κατευθύνσεις για την αξιοποίηση ελληνικών πλεονεκτημάτων, όπως τα νησιά, που μέχρι τώρα παραμένουν αναξιοποίητα. Υπάρχουν επιλογές, αρκεί να αποφασίσει το πολιτικό σύστημα να αλλάξει γραμμή προσέγγισης προς την Τουρκία.

Οι θέσεις των δύο Αμερικανών υποψηφίων σε όλα τα θέματα που θίχτηκαν παραπάνω είναι αρκετά διαφορετικές. Μέχρι απολύτως αντίθετες.

Ο Τραμπ θέλει να διώξει τους μετανάστες, να βάλει δασμούς, να μειώσει τους φόρους, να ρίξει τις τιμές, αλλά από τις επιθυμίες του αυτές προκύπτουν αντιτιθέμενα αποτελέσματα. Επιμένει στην παραδοσιακή αντιμετώπιση σύνθετων, σύγχρονων προβλημάτων.

Η Χάρις εστιάζει στην ελευθερία, κι εδώ είναι που έχει ξεπεράσει την κόκκινη γραμμή των Αμερικανών συντηρητικών στο θέμα του φύλου και των συμπαρομαρτούντων του.

Παίζεται κι ένα ακόμη παιχνίδι στις αμερικανικές εκλογές. Ποιος θα τεθεί επικεφαλής της αμερικανικής κοινωνικής ιεραρχίας; Ο λευκός ή ο μαύρος θα είναι η πλειοψηφία που θα καθορίσει τις επιλογές.

Μετά τις εκλογές θα αρχίσουμε να βλέπουμε τα αποτελέσματα σε έναν κόσμο που αλλάζει δραματικά.

Συνέχεια ανάγνωσης

Γενικά θέματα

Θα ανέβει η Ελλάδα στο πυρηνικό βαγόνι;

Δημοσιεύτηκε

στις

από τον

Μετά τις δηλώσεις του πρωθυπουργού ότι δεν θα καταφέρουμε να πιάσουμε τον στόχο των μηδενικών ρύπων δίχως την πυρηνική ενέργεια, η «Κ» αναζήτησε τη γνώμη επιστημόνων, θεσμικών παραγόντων, επικοινώνησε με την ΙΑΕΑ και παρακολούθησε ημερίδα στο κέντρο της Αθήνας, σε μια συζήτηση που ήταν μέχρι πρότινος… αδιανόητη

Οταν ο Μαρκ Νέλσον, επικεφαλής του Radiant Energy Fund που εδρεύει στις ΗΠΑ, ανακοίνωσε στο X ότι ταξιδεύει στην Ελλάδα για να παρακολουθήσει ένα workshop της Athlos Energy, της ελληνικής startup που βάζει στο τραπέζι την προοπτική της πυρηνικής ενέργειας στη χώρα μας, το πολυπληθές κοινό του δεν το άφησε να πέσει κάτω. Εξάλλου, έγραψε ότι «η Ελλάδα δεν έχει πυρηνικό πρόγραμμα… ακόμη». Ο ίδιος είναι full time υποστηρικτής της πυρηνικής ενέργειας, ο οποίος έχει δηλώσει ότι δουλεύει για τα πυρηνικά όπως… ένας αντιδραστήρας – 24 ώρες τη μέρα, 7 ημέρες την εβδομάδα.

Αυτό το «ακόμη» είναι κάτι που, έτσι κι αλλιώς, τροφοδοτεί έτι περαιτέρω τη συζήτηση περί της απόκτησης πυρηνικής ενέργειας από τη χώρα μας. Η αρχή είχε γίνει από ομιλία του Ελληνα πρωθυπουργού στο Economist Government Roundtable, όπου είχε δηλώσει ότι δεν θα καταφέρουμε να πιάσουμε τον στόχο των μηδενικών ρύπων δίχως την πυρηνική ενέργεια.

Το χαμένο τρένο, οι SMRs και οι αντιδραστήρες «τσέπης»

Η κουβέντα, ασφαλώς, δεν περιστρέφεται γύρω από την ανάπτυξη μεγάλων πυρηνικών αντιδραστήρων, το τρένο των οποίων έχουμε χάσει. Μάλιστα, την ιστορία του… χαμένου δρομολογίου έχει τεκμηριώσει, με πάσα αρχειακή λεπτομέρεια, στο βιβλίο του «Ατομική εποχή» ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Αχιλλέας Χεκίμογλου, τον οποίο και συμβουλευθήκαμε.

Οι ανάγκες της Ελλάδας και το κόστος – Σενάριο

Η χώρα μας, σύμφωνα με πρόχειρους υπολογισμούς του Δημήτρη Μητράκου, θα χρειαζόταν περί τους 4 ή 5 SMRs, για να καλύψει το 5-10% του ενεργειακού της μείγματος, με δεδομένο ότι το 90% θα προέρχεται από ΑΠΕ.

Οι υπολογισμοί των ειδικών της αγοράς εκτιμούν ότι η εγκατάσταση –και μόνον αυτή– ενός SMR κοστίζει έως και 3 δισ. δολ. ανά μονάδα, με τους μικροαντιδραστήρες, τους «τσέπης» δηλαδή, να ξεκινούν από τα 50 εκατ. δολ.

Σε όλα αυτά δεν περιλαμβάνονται οι δεκάδες μελέτες, οι αδειοδοτήσεις, οι πιθανές απαλλοτριώσεις, οι γεωτρήσεις και άλλα κατασκευαστικά έργα και, βεβαίως, το προσωπικό σε κάθε στάδιο της ανάπτυξης ενός SMR.

Αλλωστε, όπως μας είπε ο Δημήτρης Μητράκος, αναπληρωτής καθηγητής Πυρηνικής Τεχνολογίας στο ΕΜΠ, πλέον δεν συμφέρει –κυρίως για οικονομικούς λόγους– η κατασκευή μεγάλης, συμβατικής πυρηνικής μονάδας, η οποία θα κοστίσει, εκτός από χρόνο, και πολλά δισ. ευρώ για να υλοποιηθεί.

Η πυρηνική τεχνολογία έχει προχωρήσει αρκετά και έχουν καλυφθεί τα ζητήματα ασφαλείας που ανησυχούσαν κυβερνήσεις και επιστήμονες και εξακολουθούν να προκαλούν αρνητικές αντιδράσεις από την κοινή γνώμη λόγω ιστορικού (Τσερνόμπιλ, Φουκουσίμα κ.λπ.). Πλέον, η πολιτική, οικονομική και επιστημονική κουβέντα έχει στραφεί στους SMRs (Small Modular Reactors), δηλαδή τους μικρούς αρθρωτούς αντιδραστήρες, και τους μικροαντιδραστήρες ή αντιδραστήρες «τσέπης».

Η Ελλάδα, αυτή τη στιγμή, δεν εντάσσει στο εθνικό σχέδιό της περί ενεργειακού την πυρηνική ενέργεια. Αν, ωστόσο, φτάναμε σε αυτό το σημείο, θα μιλούσαμε, θεωρώ, αποκλειστικά για την περίπτωση των SMRs. – Δημήτρης Μητράκος

«Η Ελλάδα, αυτή τη στιγμή, δεν εντάσσει στο εθνικό σχέδιό της περί ενεργειακού την πυρηνική ενέργεια. Αν, ωστόσο, φτάναμε σε αυτό το σημείο, θα μιλούσαμε, θεωρώ, αποκλειστικά για την περίπτωση των SMRs», λέει στην «Κ» ο Δημήτρης Μητράκος, ο οποίος μας ανέλυσε και τις διαφορές των τριών τύπων.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο Νίκος Τσάφος, ειδικός σύμβουλος του πρωθυπουργού σε ζητήματα ενέργειας, που μίλησε στο εν λόγω workshop την περασμένη Δευτέρα, ήταν περισσότερο διστακτικός, βασιζόμενος στα στοιχεία που δείχνουν, όπως είπε, ότι τα χρονοδιαγράμματα και οι προϋπολογισμοί των πυρηνικών προγραμμάτων με SMRs απέχουν παρασάγγας από τους αρχικούς σχεδιασμούς.

Ετσι, σύμφωνα με τον ίδιο, ακριβώς επειδή «δεν έχουν καταγραφεί μέχρι ώρας success stories διεθνώς», θα πρέπει να περιμένουμε τις εφαρμογές από τις χώρες που προτίθενται να χρησιμοποιήσουν τα πυρηνικά στο ενεργειακό τους μείγμα. «Η κυβέρνηση έχει ανοικτές τις κεραίες της, αλλά καθοδηγείται από τα πραγματικά δεδομένα», ήταν μία αποστροφή της παρέμβασης του Νίκου Τσάφου. Μάλιστα, όπως είπε, η Ελλάδα έχει σημειώσει αξιοσημείωτη επιτυχία στη χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Η κυβέρνηση έχει ανοικτές τις κεραίες της, αλλά καθοδηγείται από τα πραγματικά δεδομένα. – Νίκος Τσάφος

Πηγές του Μεγάρου Μαξίμου, πάντως, σχολιάζουν στην «Κ» ότι η συζήτηση περί των πυρηνικών έχει, αφενός, μεγάλο δρόμο να διανύσει και, αφετέρου, οφείλει να παρακολουθεί τι συμβαίνει στον υπόλοιπο κόσμο ώστε να λάβει πρωτοβουλίες επί του θέματος. «Δεν είναι πολιτική συγκράτηση ή επιστημονική απαισιοδοξία. Είναι η έλλειψη δεδομένων πραγματικής εφαρμογής που μας λείπει προσώρας, προκειμένου να είμαστε σίγουροι περί τίνος κουβεντιάζουμε».

Η Κομισιόν ανοίγει τον δρόμο

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, από πλευράς της, έχει ήδη ανοίξει, και μάλιστα εντατικά, την κουβέντα περί προσθήκης της πυρηνικής ενέργειας στο ενεργειακό της μείγμα, ενώ και η ΙΑΕΑ (η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας) έχει βάλει μπρος την προώθηση των SMRs. Τι θα γίνει, όμως, στην Ελλάδα; Υπάρχουν, άραγε, προοπτικές να αποκτήσουμε πυρηνική ενέργεια –που, σύμφωνα με εισήγηση της Ακαδημίας Αθηνών, αποτελεί την «καθαρότερη» ενέργεια– ή έχουμε ακόμη πολύ δρόμο μπροστά μας;

Το «ναι» της αγοράς, το «όχι» της κοινής γνώμης και η κρίσιμη επιστημονική μάζα

Η ενεργειακή αγορά φαίνεται απολύτως πεπεισμένη ότι οφείλει να εκκινήσει… χθες η ανάπτυξη μικρών πυρηνικών μονάδων στη χώρα μας. Εξάλλου, και από γεωπολιτικής άποψης, είμαστε σε πυρηνική γειτονιά: Τουρκία, Αίγυπτος, Βουλγαρία, Ρουμανία, Ιταλία. Από την άλλη, θεσμικοί παράγοντες και πανεπιστημιακοί, καθείς από το δικό του μετερίζι, θεωρούν ότι απέχουμε από κάτι τέτοιο.

Αυτό που, έτσι κι αλλιώς, είναι σίγουρο είναι ότι η κοινή γνώμη στην Ελλάδα είναι, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, φανερά συγκρατημένη έναντι των πυρηνικών, λόγω κεκτημένης ταχύτητας από το φορτίο μνήμης των πυρηνικών, ενώ άλλες έρευνες δείχνουν και διάσταση επιστημονικών απόψεων με εκείνες των πολιτών, αλλά και της αγοράς. Από την άλλη, όπως έχουν πει ο καθηγητής Πυρηνικής Τεχνολογίας του ΕΜΠ Μάριος Αναγνωστάκης και ο Δημήτρης Μητράκος, από ακαδημαϊκής άποψης δεν είμαστε έτοιμοι για εκπαίδευση πυρηνικών τεχνολόγων.

Εντούτοις, όπως επισημαίνει ο Δημήτρης Μητράκος, «δεν χρειάζεται να έχεις κρίσιμη μάζα για να ξεκινήσεις κάτι τέτοιο. Ούτε η Τουρκία ούτε η Πολωνία είχαν το απαραίτητο προσωπικό. Η εκπαίδευση θα έρθει ως μέρος του συνολικού προγραμματισμού· για παράδειγμα, η ρυθμιστική αρχή, η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας, θα χρειάζεται προσωπικό που θα εκπαιδευτεί».

Δεν χρειάζεται να έχεις κρίσιμη μάζα για να ξεκινήσεις κάτι τέτοιο. Ούτε η Τουρκία ούτε η Πολωνία είχαν το απαραίτητο προσωπικό. Η εκπαίδευση θα έρθει ως μέρος του συνολικού προγραμματισμού· για παράδειγμα, η ρυθμιστική αρχή, η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας, θα χρειάζεται προσωπικό που θα εκπαιδευτεί – Δημήτρης Μητράκος

Παράλληλα, σύμφωνα με τον Χρήστο Χουσιάδα, πρόεδρο της Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας, μας λείπει η πυρηνική νομοθεσία, για την οποία, σε κάθε περίπτωση, απαιτείται χρόνος και διακομματική συναίνεση. «Αν προχωρήσουμε σε αυτό το ζήτημα, η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας είναι έτοιμη να αναλάβει όσα της αναλογούν για τον έλεγχο της λειτουργίας και της ασφάλειάς τους», όπως είπε ο ίδιος στην «Κ».

Η περί ης ο λόγος συναίνεση είναι και αυτό που τονίστηκε στο workshop της Athlos Energy από πολλούς ομιλητές. Η πολιτική σταθερότητα, όπως ακούστηκε πολλές φορές στην ημερίδα, είναι ένας από τους πυλώνες της ανάπτυξης μονάδων πυρηνικής ενέργειας σε κάθε χώρα. Παραδείγματα επ’ αυτού είναι η Εσθονία, η Σουηδία και η Φινλανδία. Μάλιστα, ο Κάλεβ Κάλεμετς, Εσθονός πολιτικός και CEO της Fermi Energia, ανέλυσε διά μακρών τα βήματα ώστε να επιτευχθεί η πολιτική συναίνεση στη χώρα του.

Αν προχωρήσουμε σε αυτό το ζήτημα, η Ελληνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας είναι έτοιμη να αναλάβει όσα της αναλογούν για τον έλεγχο της λειτουργίας και της ασφάλειάς τους. – Χρήστος Χουσιάδας

Αυτό επισημάνθηκε με κάθε τρόπο και από τη Φάνι Τόνος Πανιάγκουα, από την ΙΑΕΑ, που παρενέβη στη συνάντηση της περασμένης Δευτέρας. Μάλιστα, κατά την παρουσίασή της, τονίστηκε πλείστες όσες φορές –άμεσα και έμμεσα– η εθνική συναίνεση για να πειστεί η υπηρεσία της, ώστε να ξεκινήσει το συμβουλευτικό και επικυρωτικό της έργο για την απόκτηση μονάδων από χώρες που δεν έχουν επιβιβαστεί ποτέ στο πυρηνικό βαγόνι, όπως η Ελλάδα. «Πρόκειται για μακροχρόνια δέσμευση και απαιτεί σοβαρή δουλειά».

Οι προϋποθέσεις της ΙΑΕΑ

Σε επικοινωνία που είχαμε, δε, με την ΙΑΕΑ, η οποία διοργάνωσε αυτές τις ημέρες ένα ευρύ συνέδριο περί τους SMRs, μας έθεσαν υπ’ όψιν τα βήματα που οφείλει να κάνει και να διασφαλίσει κάθε πυρηνικά νεοφώτιστη χώρα, τα οποία παρουσιάζονται στο παρακάτω γράφημα.

Παράλληλα, ο γενικός διευθυντής της υπηρεσίας, Ραφαέλ Μαριάνο Γκρόσι, σημείωσε ότι «το πιθανότερο σενάριο των τελευταίων προβλέψεων της ΙΑΕΑ αποφαίνεται ότι η ικανότητα παραγωγής πυρηνικής ηλεκτρικής ενέργειας το 2050 θα είναι δυόμισι φορές μεγαλύτερη από σήμερα. Το ένα τέταρτο αυτής της νέας χωρητικότητας προβλέπεται να προέρχεται από SMRs. Για να καλύψουμε τις ενεργειακές ανάγκες χαμηλών εκπομπών άνθρακα των χωρών και των βιομηχανιών, πρέπει να διασφαλίσουμε την έγκαιρη ανάπτυξη ασφαλών SMRs. Γι’ αυτό, είναι απαραίτητη η διεθνής συνεργασία».

Τι είναι, τελικά, οι SMRs;

Ως SMRs ορίζονται, σύμφωνα με όσα μας εξηγεί ο Δημήτρης Μητράκος, οι μικροί πυρηνικοί αντιδραστήρες σχάσης με μέγιστη ηλεκτρική ισχύ περίπου 300 Megawatt (MWe) που αντιστοιχούν σε 7,2 εκατ. kWh την ημέρα. Συγκριτικά, οι πυρηνικοί σταθμοί μεγάλου μεγέθους έχουν απόδοση άνω των 1.000 MWe ή 24 εκατ. kWh την ημέρα.

Οι SMRs ποικίλουν σε μέγεθος από περίπου 25 μεγαβάτ ηλεκτρικά (MWe) έως 300 MWe και μπορούν να χρησιμοποιούν μια σειρά από πιθανά ψυκτικά μέσα, όπως νερό, αέριο, υγρό μέταλλο ή λιωμένο άλας, ανάλογα με την τεχνολογία. Κάποιοι από τους προτεινόμενους σχεδιασμούς, εκτός από ηλεκτρισμό, μπορούν να παράγουν και θερμότητα σε υψηλή θερμοκρασία που μπορεί να χρησιμοποιηθεί άμεσα.

Εχει λυθεί το ζήτημα της ασφάλειας σήμερα, αλλά φυσικά απαιτείται εξειδικευμένο προσωπικό και αυστηρή αξιολόγηση και εποπτεία της ασφάλειας – Δημήτρης Μητράκος

Σύμφωνα με τον αναπληρωτή καθηγητή του ΕΜΠ, οι SMRs είναι αντιδραστήρες που δεν μετακινείς, όπως συμβαίνει με τους «τσέπης». Είναι αντιδραστήρες, για τους οποίους οφείλεις να σχεδιάσεις τη χωροθέτηση και να έχεις κάνει τις απαραίτητες εκτενείς γεωλογικές, σεισμολογικές και άλλες μελέτες που αφορούν στην τοποθεσία κατασκευής – «έχει λυθεί το ζήτημα της ασφάλειας σήμερα, αλλά φυσικά απαιτείται εξειδικευμένο προσωπικό και αυστηρή αξιολόγηση και εποπτεία της ασφάλειας», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά.

«Βέβαια, μπορείς να προσθέτεις αντιδραστήρες στο ίδιο σημείο. Προορίζονται κυρίως για παραγωγή ρεύματος για το δίκτυο και για να τροφοδοτήσουν κάποιες βιομηχανικές εφαρμογές με θερμότητα σε υψηλή θερμοκρασία, όπως κάποιες χημικές βιομηχανίες, η πετρελαϊκή βιομηχανία, η παραγωγή υδρογόνου ή η αφαλάτωση που επίσης ενδιαφέρει τη χώρα μας», μας εξηγεί ο Δημήτρης Μητράκος.

Από την άλλη, επειδή συχνά τους μπερδεύουμε με τους αντιδραστήρες «τσέπης», οι τελευταίοι δεν προορίζονται για παροχή ρεύματος στο δίκτυο, αλλά για τοπικές εφαρμογές, για μικρές βιομηχανίες ή για την πολιτική προστασία. Για παράδειγμα, στην Αμερική προορίζονται για στρατιωτικούς σκοπούς ή για μέρη απομονωμένα, όπως η Αλάσκα. Είναι ιδανικοί, όπως λέει ο συνομιλητής μας, για μικρές πόλεις και βιομηχανίες, data centers κτλ. ή για την πρόωση πλοίων.

SMRs, ΑΠΕ και ενεργειακή μετάβαση

Οπως λέει στην «Κ» ο Ανδρέας Θάνος, σύμβουλος ενέργειας στο Massachusetts Department of Public Utilities, «αυτό που έχει η πυρηνική ενέργεια και δεν το έχουν οι ΑΠΕ είναι πρώτα απ’ όλα ότι ένας αντιδραστήρας μπορεί να κρατήσει μέχρι τουλάχιστον 40 χρόνια. Οι ΑΠΕ έχουν προσδόκιμο ζωής έως 25 χρόνια, αλλά λόγω καιρικών συνθηκών δεν αντέχουν ούτε τόσο. Παράλληλα, οι ΑΠΕ διαθέτουν χημικά, τα οποία σε τελική ανάλυση ούτε να κάψουμε μπορούμε ούτε να ανακυκλώσουμε. Είναι οικονομικά ασύμφορο, οπότε τα θάβουμε και δεν μολύνουμε μόνο το περιβάλλον, αλλά μολύνουμε και το νερό που βρίσκεται στο υπέδαφος. Με την πυρηνική ενέργεια υπάρχει η τεχνολογία της ανακύκλωσης. Την ίδια στιγμή, ο χώρος που καταλαμβάνει μία φάρμα ανεμογεννητριών είναι πολύ πιο μεγάλος απ’ ό,τι ένας πυρηνικός αντιδραστήρας ή μία μονάδα φυσικού αερίου για να παραγάγει την ίδια ενέργεια. Συγκρίσιμο με την πυρηνική ενέργεια είναι μόνο το φυσικό αέριο, το οποίο έχει το ίδιο ανθρακικό αποτύπωμα με τους αντιδραστήρες».

Με την πυρηνική ενέργεια υπάρχει αυτή η τεχνολογία της ανακύκλωσης. Την ίδια στιγμή, ο χώρος που καταλαμβάνει μία φάρμα ανεμογεννητριών είναι πολύ πιο μεγάλος απ’ ό,τι ένας πυρηνικός αντιδραστήρας ή μία μονάδα φυσικού αερίου για να παραγάγει την ίδια ενέργεια. – Ανδρέας Θάνος

Στο ίδιο πλαίσιο, ο Δημήτρης Μητράκος επιβεβαιώνει όσα είχε αναφέρει ο Κυριάκος Μητσοτάκης στο Economist Government Roundtable. «Είναι πολύ δύσκολο να φανταστεί κανείς να κατορθώσουμε την ενεργειακή μετάβαση, κατά τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού, χωρίς την πυρηνική ενέργεια».

Και οι λόγοι είναι δύο, όπως λέει στην «Κ». «Ο ένας είναι ότι δεν μπορούμε να στηριχτούμε αποκλειστικά στις ΑΠΕ, διότι αυτές είναι διακοπτόμενες, δηλαδή δεν μπορούμε να τις ελέγξουμε. Ενώ η πυρηνική ενέργεια είναι ευέλικτη και την ελέγχουμε (dispatchable). Δηλαδή, μπορούμε να την ανοιγοκλείνουμε όποτε θέλουμε κατά βούληση και όχι όποτε φυσάει ή έχει ήλιο, έτσι ώστε να στηρίξουμε την επέκταση, στον μέγιστο βαθμό, της εισχώρησης των ανανεώσιμων πηγών χωρίς την εκπομπή διοξειδίου του άνθρακα. Το δεύτερο είναι ότι η πυρηνική ενέργεια έχει πολύ μικρό ανθρακικό αποτύπωμα και απαιτεί πάρα πολύ μικρή έκταση. Είμαστε σίγουροι ότι μας φτάνει ο χώρος, για παράδειγμα, για να έχουμε το 100% της ενέργειας από φωτοβολταϊκά, αιολικά πάρκα και υδροηλεκτρικά; Από την άλλη, ακόμα και αυτό να λύναμε, υπάρχει το θέμα της αποθήκευσης. Σήμερα δεν έχουμε αξιόπιστη αποθήκευση. Κι αυτό, διότι οι μπαταρίες είναι πολύ ακριβές και διαθέτουν πάρα πολύ μικρή ειδική χωρητικότητα».

Οι Διονύσης Χιόνης και Στάθης Βλασσόπουλος της Athlos Energy μάς είπαν ότι είναι έτοιμοι να παρουσιάσουν σχέδιο –έχουν ήδη συνεργασία με την ΙΑΕΑ– στον πρωθυπουργό αν εκείνος τους καλέσει αύριο και τους πει «ξεκινήστε».

Οι ίδιοι θεωρούν ότι είναι «“τρελό” και μόνον που έχει ξεκινήσει αυτή κουβέντα στην Ελλάδα, κάτι που θεωρείτο αδιανόητο επί δεκαετίες». Είναι πεπεισμένοι ότι οι Ελληνες πυρηνικοί τεχνολόγοι της Διασποράς –όπως και οι ίδιοι εξάλλου, που εδρεύουν στην Ελβετία– θα επιστρέψουν στη χώρα για να βοηθήσουν στο εγχείρημα. Και παρότι ομολογούν ότι είναι πολύ αργά τα βήματα για την εύρεση χρηματοδοτικών πόρων, οι επενδύσεις θα βρεθούν όταν η συζήτηση αρχίζει να παίρνει σάρκα και οστά.

Η χρηματοδότηση είναι, άλλωστε, μία από τις προκλήσεις εξαιτίας της συνεχούς αναθεώρησης του χρονοδιαγράμματος και του προϋπολογισμού των έργων, όπως έχει δείξει η ιστορία. Το ίδιο επισημαίνει και ο Δημήτρης Μητράκος στη συνομιλία μας. «Είναι δύσκολο να δεσμεύσει επενδυτής τα εκατομμύριά του σε κάτι που μπορεί να υλοποιηθεί σε 20 χρόνια και να απαιτήσει επιπλέον χρήματα», παρότι οι εξ Αμερικής άνθρωποι της αγοράς θεωρούν ότι οι μεγάλες βιομηχανίες είναι έτοιμες να επενδύσουν στην πυρηνική ενέργεια.

Οι Ελληνες πυρηνικοί τεχνολόγοι της Διασποράς θα επιστρέψουν στη χώρα για να βοηθήσουν στο εγχείρημα. Είναι πολύ αργά τα βήματα για την εύρεση επενδυτικών πόρων, που θα βρεθούν όταν η συζήτηση αρχίζει να παίρνει σάρκα και οστά. – Δ. Χιόνης, Στ. Βλασσόπουλος

Οπως εκτιμά ο Αχιλλέας Χεκίμογλου, θα είναι εύκολη η πρόσβαση στις ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις και στον τραπεζικό δανεισμό, καθώς «όποια επένδυση είναι “πράσινη” παίρνει απόλυτη προτεραιότητα».

Αυτό που κρίνεται, πάντως, ως μεγάλη πρόκληση –τουλάχιστον στα καθ’ ημάς– είναι η συναίνεση των πολιτών. Μπορεί ο ενθουσιώδης Μαρκ Νέλσον να είναι αισιόδοξος ότι αυτό λύνεται –«στις ΗΠΑ έχουμε διαφημιστές και μαρκετίστες που μπορούν να σου πουλήσουν τα πάντα»–, ωστόσο στην Ελλάδα αυτό δεν θα είναι εύκολη υπόθεση. Αλλάζει, ανά τα χρόνια, η θετική υποδοχή της πυρηνικής ιδέας, αλλά ο δρόμος είναι μακρύς.

«Το βλέπω τους φοιτητές μου· παρακολουθούν με επιστημονικό ενδιαφέρον της εξελίξεις στην πυρηνική τεχνολογία και στη συμβολή της στις ενεργειακές ανάγκες της χώρας, αλλά και όλου του κόσμου», λέει, κλείνοντας την κουβέντα μας, ο Δημήτρης Μητράκος.

ΠΗΓΗ: Καθημερινή

Συνέχεια ανάγνωσης

Γενικά θέματα

Σύστημα αναχαίτισης μαζικής επίθεσης drones αναπτύσσει η Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία

«Project 51», ο νέος αυτός anti – drone μηχανισμός θα έχει τη δυνατότητα να ανταποκριθεί σε επίθεση πολλών drone μαζί.

Δημοσιεύτηκε

στις

από τον

H Ελλάδα προχωρά στην ανάπτυξη ενός ακόμα συστήματος αναχαίτισης επιθέσεων από drone το οποίο αναμένεται να αποτελέσει έκπληξη.

«Project 51», ο νέος αυτός anti – drone μηχανισμός θα έχει τη δυνατότητα να ανταποκριθεί σε επίθεση πολλών drone μαζί.

Γράφει ο Xρήστος Μαζάνης, Zougla.gr

Μετά τον «Κένταυρο» και τον «Τηλέμαχο» η Ελλάδα προχωρά στην ανάπτυξη ενός ακόμα συστήματος αναχαίτισης επιθέσεων από drone το οποίο αναμένεται να αποτελέσει έκπληξη. Σύμφωνα με πηγές της Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας, η οποία και αναπτύσσει το συγκεκριμένο σύστημα, που προς το παρόν ονομάζεται «Project 51», ο νέος αυτός anti – drone μηχανισμός θα έχει τη δυνατότητα να ανταποκριθεί σε επίθεση πολλών drone μαζί. Οι ίδιες πηγές τονίζουν στη «Ζούγκλα» πως αφορμή για την κατασκευή αυτού του νέου συστήματος αποτελούν οι μαζικές επιθέσεις από σμήνη drone (swarms drones)  που παρατηρούνται σε πολέμους που βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη ανά τον κόσμο.

«Φανταστείτε 200, 300 ή και 500 drone να έχουν πυρομαχικά πάνω τους και να κάνουν επίθεση. Μπορούν απλά να καταστρέψουν στρατόπεδα, στρατιωτικές εγκαταστάσεις, πετρελαϊκές πηγές και δεν είναι εύκολο να τα αναχαιτίζεις με αντιαεροπορικά συστήματα. Αυτό που κατασκευάζουμε στόχο έχει να αχρηστεύει τα ηλεκτρονικά τους συστήματα από απόσταση και μαζικά έτσι ώστε να περιοριστεί η ζημιά», λέει πηγή που ασχολείται με το συγκεκριμένο project.

Η ίδια πηγή επισημαίνει πως το σύστημα αυτό αναμένεται να παρουσιαστεί επίσημα στις αρχές του 2025 και μάλλον τον Φεβρουάριο. Οι πρώτες δοκιμές έχουν ήδη γίνει με επιτυχία. Ένα κομμάτι του έχει δοκιμαστεί στα εργαστήρια αλλά και σε πραγματικούς στόχους με τους Έλληνες επιστήμονες της ΕΑΒ που το αναπτύσσουν μέχρι στιγμής να είναι ικανοποιημένοι.

Την ίδια ώρα η ΕΑΒ έχει αρχίσει να αναβαθμίζει το anti- drone  σύστημα «Κένταυρος» τις δυνατότητες του οποίου είδαμε ήδη στο πεδίο αφού κατέρριψε drone των Χούθι της Υεμένης.  Όπως τονίζουν οι ίδιες πηγές στη «Ζούγκλα», ο «Κένταυρος» αναπτύσσεται για να μπορεί να αντιμετωπίζει drone με διαφορετικές δυνατότητες και τεχνολογίες, ακόμα και εκείνα τα drone τα οποία καθοδηγούνται και λειτουργούν μέσω δορυφόρου.

Το σύστημα «Κένταυρος» ανιχνεύεται δύσκολα ενώ  έχει τη δυνατότητα να μπλοκάρει τα ηλεκτρονικά συστήματα του εχθρικού μη επανδρωμένου αεροσκάφους και να το αχρηστεύει. Το γεγονός επίσης ότι τοποθετείται σε στρατιωτικά μέσα τα οποία κινούνται το καθιστά ακόμα πιο δύσκολο να εξουδετερωθεί.

Σημειώνεται ότι ο «Κένταυρος» αναμένεται να αποτελέσει μέρος του νέου αντιαεροπορικού και αναβαθμισμένου θόλου που εξετάζει το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας.

H στιγμή που ο “Κένταυρος” αναχαιτίζει drone των Χούθι της Υεμένης στη Ερυθρά Θάλασσα – Tου έχει μπλοκάρει τα ηλεκτρονικά συστήματα και τα εκρηκτικά που μεταφέρει σκάνε

Οι τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν πως αυτό το σύστημα θα τοποθετηθεί σε και θα αναπτυχθεί σε συνεργασία με το ΕΛΚΑΚ (Ελληνικό Κέντρο Αμυντικής Καινοτομίας)  σε 4 φρεγάτες ΜΕΚΟ του Πολεμικού Ναυτικού οι οποίες αναμένεται να αναβαθμιστούν.

«Ακόμα και να μείνεις από πυρομαχικά που αναχαιτίζουν drone, το σύστημα αυτό λειτουργεί με ενέργεια, οπότε αναχαιτίζεις χωρίς να χρειάζεσαι πυρομαχικά», λένε πηγές της ΕΑΒ.

Ο  «Κένταυρος» ο οποίος αναπτύχθηκε από ηλεκτρονικούς μηχανικούς ραντάρ και τηλεπικοινωνιών της ΕΑΒ, βρίσκεται σε φάση ανάπτυξης και παραγωγής. «Χρειάζονται περίπου τρεις μήνες προκειμένου ένα σύστημα να είναι έτοιμο για χρήση», λένε οι ίδιες πηγές.

Σε όλα τα παραπάνω έρχεται να προστεθεί και ακόμα ένα ελληνικής κατασκευής σύστημα anti – drone, ο «Τηλέμαχος».

Ο «Τηλέμαχος» ο οποίος και αυτός έχει τη δυνατότητα να μπλοκάρει να ηλεκτρονικά συστήματα του επιθετικού drone, ανιχνεύει μη επανδρωμένα μεγέθους από 5 ίντσες ακόμα κι αν πετούν 30 εκατοστά από το έδαφος και με χαμηλές ταχύτητες. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να προστατεύσει στρατιωτικές εγκαταστάσεις, πλοία, και στρατιωτικά οχήματα αλλά μπορεί να λειτουργήσει και σε συνεργασία με τον «Κένταυρο» ο οποίος αναχαιτίζει κυρίως drone μεγαλύτερου μεγέθους και σε μεγαλύτερες αποστάσεις.

To σύστημα ραντάρ “Τηλέμαχος”

Το σύστημα «Τηλέμαχος» αναπτύχθηκε αρχικά ως ραντάρ ενώ πρόσφατα ολοκληρώθηκε το σύστημα anti – drone που φέρει με νέες δυνατότητες. Έχει δοκιμαστεί εργαστηριακά, με πραγματικούς στόχους ενώ αναμένεται να δοκιμαστεί και στο πεδίο. Σύμφωνα με πληροφορίες εξετάζεται το ενδεχόμενο να τοποθετηθεί σε υψίστης σημασίας στρατιωτική εγκατάσταση της χώρας μας.

Είναι προφανές λοιπόν πως  ο συνδυασμός όλων αυτών τον anti – drone συστημάτων, όπως εκτιμούν οι ίδιες πηγές, θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα αδιαπέραστο πλέγμα προστασίας  σε πολλά σταθερά σημεία της χώρας ,σε κινούμενους στόχους αλλά και σε εγκαταστάσεις υψηλής σημασίας.

ΠΗΓΗ: Zougla.gr

Συνέχεια ανάγνωσης

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Πολιτική8 ώρες πριν

Προϋπόθεση για την ενταξιακή πορεία της Αλβανίας ο σεβασμός της ελληνικής μειονότητας λένε διπλωματικές πηγές για το παραλήρημα Ράμα

«Η ιστορία δεν παραγράφεται και διατηρεί ζωντανό το αίτημα για πλήρη σεβασμό, εκ μέρους της Αλβανίας, των δικαιωμάτων της ελληνικής...

Αναλύσεις11 ώρες πριν

Εθνική Ασφάλεια δεν είναι μόνο η άμυνα αλλά και οι πυρκαγιές με τις πλημμύρες!

Η Ελλάδα έχει βρεθεί αντιμέτωπη τα τελευταία χρόνια με αρκετά από τα εν λόγω φυσικά φαινόμενα, έχοντας «πληρώσει ακριβά» τις...

Πολιτική11 ώρες πριν

Πρόκληση Ράμα στη Θεσσαλονίκη! “Η Βόρειος Ήπειρος πέθανε”

Συνάντηση με Αλβανούς που ζουν στη Θεσσαλονίκη πραγματοποίησε το πρωί της Κυριακής ο πρωθυπουργός της Αλβανίας, Έντι Ράμα, στο πλαίσιο...

Αναλύσεις12 ώρες πριν

Τι πρέπει να κάνει τώρα η Ελλάδα για την διεκδίκηση των γερμανικών επανορθώσεων

Τρεις βασικές κινήσεις που προτείνει ο πρέσβης ε.τ. Λεωνίδας Χρυσανθόπουλος για τη διεκδίκηση των γερμανικών αποζημιώσεων.

Διεθνή13 ώρες πριν

Times of Israel: Gag order to possibly be lifted as probe widens into PM adviser’s alleged intel leak

Suspects reportedly may face 15 years in jail; Netanyahu attempts to distance himself from spokesman suspected of releasing top-secret documents...

Δημοφιλή