Η τραγωδία των Τεμπών, η οποία κόστισε τη ζωή σε 57 συνανθρώπους μας, προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις στην Ελλάδα για την έλλειψη ασφάλειας μεταφορών και ενός φορέα που θα ελέγχει τις αρχές. Την εποχή του σιδηροδρομικού δυστυχήματος στην Ελλάδα δεν υπήρχε εν λειτουργία Οργανισμός Διερεύνησης Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων (National Investigation Body–NIB), παρόλο που υπήρχε υποχρέωση βάσει άρθρου 21 Οδηγίας Ευρωπαϊκής Ένωσης 2004/49/ΕΚ από το 2004. Στην Ελλάδα όμως υπήρχε αντίστοιχη Αεροπορική Αρχή Διερεύνησης υπήρχε από το 2004 (ΕΔΑΑΠ).

Τον Φεβρουάριο του 2025 ο Εθνικός Οργανισμός Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών αναμένεται να ανακοινώσει το πόρισμά του για το σιδηροδρομικό δυστύχημα

Γράφει ο Χρήστος Κωνσταντινίδης

Τον Ιανουάριου του 2023 με τον νόμο ν.5014/2023 (ΦΕΚ 14/Α/21-01-2023) με τίτλο «Θεσμικό πλαίσιο για τη διερεύνηση αεροπορικών και σιδηροδρομικών ατυχημάτων για την ασφάλεια των μεταφορών και άλλες διατάξεις» συστάθηκε ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ, ο Εθνικός Οργανισμός Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών, ο οποίος είναι αρμόδιος για τη διερεύνηση των αεροπορικών ατυχημάτων πολιτικής αεροπορίας και των σιδηροδρομικών ατυχημάτων και την επίτευξη και διατήρηση της ασφάλειας στις μεταφορές, μέσω της έκδοσης συστάσεων ασφαλείας για την πρόληψη μελλοντικών ατυχημάτων.

Εκτός κρατικού ελέγχου και παρεμβατικότητας

Ο οργανισμός, ο οποίος είναι μέλος του Ευρωπαϊκού Δικτύου Εθνικών Αρχών Διερεύνησης(NIB-Network) και υπάγεται στην εποπτεία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Σιδηροδρόμων – European Union Agency for Railways (ERA ), απολαμβάνει λειτουργικής ανεξαρτησίας και δεν υπόκειται σε έλεγχο από κυβερνητικά όργανα ή άλλες διοικητικές αρχές και είναι λειτουργικά και οργανωτικά ανεξάρτητος από κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, του οποίου τα συμφέροντα θα μπορούσαν να έλθουν σε σύγκρουση με την αποστολή που του έχει ανατεθεί. Αυτό σημαίνει, ότι δεν θα επηρεάζεται από κρατική παρεμβατικότητα, προς αποφυγή περιστατικών συγκάλυψης, όπως παρατηρήθηκε και στο δυστύχημα των Τεμπών με το γνωστό… μπάζωμα. Πηγές του φορέα τονίζουν στο Geopolitico.gr, η έρευνα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ είναι ανεξάρτητη από την αστυνομική και δικαστική έρευνα αλλά και από την έρευνα άλλων σιδηροδρομικών φορέων.

Αποστολή του είναι η διεξαγωγή έρευνάς ύστερα από κάθε σοβαρό ατύχημα στο σιδηροδρομικό σύστημα της Ελλάδας, βάσει του αρ. 42 του ν. 5014/2023. Ως «σοβαρό ατύχημα» ορίζεται η κάθε σύγκρουση ή εκτροχιασμός αμαξοστοιχιών, με έναν τουλάχιστον νεκρό ή πέντε ή περισσότερους σοβαρά τραυματισμένους, ή εκτεταμένες ζημίες στο τροχαίο υλικό, τις υποδομές ή το περιβάλλον (άρ. 43.3 του ν.5014/2023). Σε περιπτώσεις μη σοβαρού ατυχήματος, ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ αφού ενημερωθεί για τις συνθήκες ενός συμβάντος από τις εμπλεκόμενες σιδηροδρομικές εταιρείες (ΟΣΕ, Hellenic Train, κλπ) διεξάγει προκαταρκτική διερεύνηση για να λάβει απόφαση, βάσει των κριτηρίων του αρ. 42.2 του ν.5014/2023, για την τυχόν διεξαγωγή έρευνας. Στόχος της έρευνας του ΕΟΔΑΣΑΑΜ είναι η βελτίωση της σιδηροδρομικής ασφάλειας μέσω της αποκόμισης διδαγμάτων για την πρόληψη μελλοντικών ατυχημάτων. Η έρευνα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ δεν αφορά την απόδοση υπαιτιότητας ή ευθύνης αλλά την έκδοση συστάσεων ασφαλείας με σκοπό την βελτίωση της ασφάλειας του σιδηροδρομικού συστήματος. (αρ. 42.4, 49.1 του ν.5014/2023).

Ο ρόλος του στα Τέμπη

Ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ απέκτησε διοικητικό συμβούλιο για να ασκήσει καθήκοντα την 19 Σεπτεμβρίου 2023 με την υπ’ αρ.275597 Απόφαση Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών (ΦΕΚ 988 ΥΟΔΔ 18/09/2023). Με την ανάληψη των καθηκόντων του συμβουλίου του, ο Σιδηροδρομικός Τομέας του ΕΟΔΑΣΑΑΜ, υπεύθυνος για τις διερευνήσεις των ατυχημάτων και συμβάντων στο εθνικό σιδηροδρομικό δίκτυο, έκανε επίσημο αίτημα προς τον Οργανισμό Σιδηροδρόμων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ERA) για την συνδρομή του στο έργο της διερεύνησης του ατυχήματος των Τεμπών.

Ο πρώτος σιδηροδρομικός διερευνητής μετατάχθηκε στον Οργανισμό την 14-03-2024. Άμεσα, ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ ανέλαβε επίσημα την διερεύνηση του τραγικού δυστυχήματος των Τεμπών με την απόφαση 783/15-3-2024 του Συμβουλίου του ΕΟΔΑΣΑΑΜ για την συγκρότηση της επιτροπής διερεύνησης του σιδηροδρομικού δυστυχήματος των Τεμπών. Η επιτροπή διερεύνησης αποτελείται από ένα στέλεχος του ΕΟΔΑΣΑΑΜ (επικεφαλής) και δύο ειδικούς εμπειρογνώμονες του ERA (European Union Agency for Railways), του οργανισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) που θέτει υποχρεωτικές απαιτήσεις για τους ευρωπαϊκούς σιδηροδρόμους και τους κατασκευαστές με τη μορφή Τεχνικών Προδιαγραφών Διαλειτουργικότητας (TSI), οι οποίες ισχύουν για το Διευρωπαϊκό Σιδηροδρομικό Σύστημα .

Η επιτροπή άρχισε αμέσως την έρευνα της σύμφωνα με τα οριζόμενα στο αρ. 46 του ν.5014/2023 και η πλήρης διερεύνηση του ατυχήματος είναι ακόμα σε εξέλιξη. Κατά τη διάρκεια της διερεύνησης, τον Ιούνιο του 2024, είχαν συγκεντρωθεί επαρκή στοιχεία τα οποία υποδείκνυαν την ανάγκη έκδοσης μίας επείγουσας σύστασης ασφαλείας με θέμα την ασφάλεια στις επικοινωνίες μεταξύ σταθμαρχών και των μηχανοδηγών.

Στις 7 Ιουνίου 2024 εκδόθηκε η επείγουσα σιδηροδρομική σύσταση ασφαλείας υπ’ αρ. 2024-01RL (βάσει αρ. 49 του ν.5014/2023), η οποία απευθύνθηκε κυρίως στην Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (για την εφαρμογή της σύστασης ως Αρχή Ασφαλείας Σιδηροδρόμων άρθρου 16 & 17 της Οδηγίας (ΕΕ) 2016/798 για την ασφάλεια των σιδηροδρόμων) και δευτερευόντως στον ΟΣΕ (Διαχειριστής Υποδομής), στις Σιδηροδρομικές Εταιρείες (Hellenic Train, Railcarqo, GFR), στην ΓΑΙΑΟΣΕ, και στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών.

Η ανωτέρω σύσταση ασφαλείας καταλήγει στα κάτωθι:

«…Όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη θα πρέπει να συνεργαστούν χωρίς καθυστέρηση για την εφαρμογή στο ελληνικό σιδηροδρομικό σύστημα:

1. Μιας ασφαλούς μεθοδολογίας για την επικοινωνία, που σέβεται τις απαιτήσεις του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) 2023/1693 της Επιτροπής, που τροποποιεί τον εκτελεστικό κανονισμό (ΕΕ) 2019/773 σχετικά με τις τεχνικές προδιαγραφές διαλειτουργικότητας σχετικά με το υποσύστημα λειτουργίας και διαχείρισης κυκλοφορίας του σιδηροδρομικού συστήματος εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και ιδίως το Παράρτημα Γ.

2. Ένα μέσο επικοινωνίας που επιτρέπει την άμεση επικοινωνία ένας προς έναν μεταξύ των σταθμαρχών και των οδηγών συρμών, για κάθε επικοινωνία που σχετίζεται με την ασφάλεια…».

Η επιτροπή διερεύνησης ξεκίνησε επιτόπου αυτοψίες και συνεντεύξεις με στελέχη εμπλεκόμενων φορέων και οργανισμών. Μέχρι σήμερα, έχουν πραγματοποιηθεί περίπου 60 συνεντεύξεις με στελέχη που προέρχονται από τους εμπλεκόμενους 10 φορείς, οργανισμούς, εταιρείες και υπηρεσίες. Επίσης η επιτροπή έχει έρθει σε επαφή και συνεργάζεται με συγγενείς των θυμάτων καθώς και με πραγματογνώμονες αυτών για την διερεύνηση του ατυχήματος, ενώ δηλώνει ανοικτή και πρόθυμη να συναντηθεί ανά πάσα στιγμή με οικογένειες, νομικούς εκπροσώπους ή πραγματογνώμονες που εκπροσωπούν τα θύματα και τις οικογένειές της και έχει λάβει υπόψη της όλα τα στοιχεία που έχουν κατατεθεί από τα θύματα στις δικαστικές αρχές. Η επιτροπή έχει συνεργασία με τις δικαστικές αρχές που διενεργούν την προανάκριση (ειδικό εφέτη ανακριτή Λάρισας) και λαμβάνει τακτικά από αυτές όλο το προανακριτικό υλικό. Παράλληλα διεξάγονται πραγματογνωμοσύνες σε ειδικά ινστιτούτα του εξωτερικού για ειδικά θέματα που ανέκυψαν κατά τη διερεύνηση (έκρηξη μετά τη σύγκρουση και αιτιολόγηση αυτής, εξέταση καθισμάτων IC62 αναφορικά με αντιπυρικές προδιαγραφές).

Σε αυτή τη φάση, η επιτροπή διερεύνησης βρίσκεται στη διαδικασία συλλογής στοιχείων και ανάλυσης αυτών και προγραμματίζεται να ολοκληρώσει τις εργασίες της με την έκδοση της σχετικής έκθεσης (βάσει αρ. 47 του ν.5014/2023) και την έκδοση των τυχόν νέων συστάσεων ασφαλείας (βάσει αρ. 49 του ν.5014/2023), έως τις 28 Φεβρουαρίου 2025, όταν θα συμπληρωθούν δύο χρόνια από την τραγωδία των Τεμπών. Πρόκειται για μία ημερομηνία ορόσημο, καθώς τότε η Επιτροπή Διερεύνησης θα παρουσιάσει την τελική Έκθεση σε συνέντευξη τύπου και η Έκθεση θα είναι προσβάσιμη σε όλους μέσω της ιστοσελίδας του ΕΟΔΑΣΑΑΜ (www.harsia.gr).

Τα άλλα ατυχήματα

Παράλληλα με την διερεύνηση του ατυχήματος των Τεμπών, ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ έχει ενημερωθεί για περιπτώσεις άλλων σιδηροδρομικών συμβάντων, τα οποία δεν χαρακτηρίζονται ως «σοβαρό ατύχημα» βάσει του αρ. 43.3 του ν.5014/2023 και για τα οποία δεν είναι υποχρεωτική η διερεύνησή τους. Στα ανωτέρω συμβάντα περιλαμβάνεται το συμβάν 148Σ/13-09-24 με δύο συρμούς πλησίον του ΣΣ Αγ. Αναργύρων και το συμβάν 166Σ/10-10-24 με συρμό πλησίον του ΣΣ Πλακεντίας. Για τα συμβάντα αυτά ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ βρίσκεται στην διαδικασία διεξαγωγής προκαταρκτικής διερεύνησης, ώστε βάσει των κριτηρίων του αρ. 42.2 του ν.5014/2023 και της οικίας «Διαδικασία λήψης απόφασης διερεύνησης σιδηροδρομικού συμβάντος», να λάβει απόφαση για την τυχόν διεξαγωγή έρευνας.

Είναι σημαντικό να τονιστεί, όπως περιγράφεται και από τον ίδιο τον οργανισμό, ότι ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ και τα στελέχη του έχουν πλήρη επίγνωση της υψηλότατης αποστολής τους που συνίσταται όχι μόνο στην πραγματική απεικόνιση όλων των αιτιών αυτής της τραγωδίας και την ανάδειξη όλων των συστημικών προβλημάτων που συνέβαλλαν στον αδόκητο χαμό 57 συνανθρώπων μας, ώστε να αποκαλυφθούν όλοι οι παράγοντες που επέφεραν αυτό το δυστύχημα, αλλά και στην επισήμανση με συστάσεις ασφαλείας όλων των σημείων εκείνων που οφείλουν να αλλάξουν και να διορθωθούν ώστε να καταστεί ο ελληνικός σιδηρόδρομος απόλυτα ασφαλής.

«Η ευθύνη και το καθήκον απέναντι στους 57 νεκρούς και τις οικογένειές τους αλλά και στην ελληνική κοινωνία που θα τους θρηνεί για πάντα είναι εκείνη που καθορίζει τις ενέργειες του ΕΟΔΑΣΑΑΜ στην αναζήτηση της αλήθειας», αναφέρεται με νόημα στην τελευταία ανακοίνωση του οργανισμού.

Για τρίμηνη παράταση στα θαλάσσια πάρκα στο Αιγαίο κάνει λόγο η εφημερίδα “Τα Νέα”.

Αλλαγές στο κυβερνητικό χρονοδιάγραμμα ως προς τη χωροθέτηση του θαλάσσιου πάρκου στο Νότιο Αιγαίο, η οποία προβλεπόταν αρχικά να έχει ολοκληρωθεί έως το τέλος του 2024, δείχνουν τουλάχιστον δύο εξελίξεις. Αφενός το ότι η σχετική μελέτη που αφορά τα όρια προστασίας – και η οποία είχε παραδοθεί στον Οργανισμό Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ) από τα τέλη Σεπτεμβρίου – δεν έχει έως σήμερα αναρτηθεί για την απαραίτητη (μηνιαίας διάρκειας) ηλεκτρονική διαβούλευση, αφετέρου το ότι ο αρμόδιος οργανισμός ζήτησε μόλις από την ομάδα που συνέταξε τη μελέτη του θαλάσσιου πάρκου στο Νότιο Αιγαίο να υποβάλει αίτημα παράτασης της σύμβασής της (η οποία κανονικά έληγε στις αρχές Δεκεμβρίου) έως και το πρώτο τρίμηνο του 2025.

Αυτές οι εξελίξεις έχουν σχέση με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Υπενθυμίζεται, ότι η αντίδραση της Τουρκίας στα σχέδια της κυβέρνησης για τη δημιουργία θαλασσίων παρκών στο Αιγαίο ήταν εντονότατη. Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών είχε θέσει ζήτημα «κυριαρχίας των νησιών» ενώ ο Ερντογάν είχε διαμηνύσει ότι η Τουρκία δεν θα δεχθεί de facto καταστάσεις σε αυτή τη γεωγραφία.

Ο ορίζοντας των ανακοινώσεων αλλάζει καθώς μετατίθενται  για τον Μάρτιο του 2025. Γιατί; Επειδή θα έχει προηγηθεί η συνάντηση Μητσοτάκη και Ερντογάν στην Αγκυρα.

Και τί προβλέπει το τρέχον σχέδιο; Το τρέχον σχέδιο για το πάρκο στις Κυκλάδες προβλέπει κατακερματισμό, ενώ δίνεται και παράταση στις συμβάσεις των ειδικών που ασχολούνται με το θέμα.

Με απλά λόγια για χατήρι των Τούρκων και της θετικής ατζέντας δεν προχωρά ο σχεδιασμός και προσαρμόζεται. Υπενθυμίζεται, ότι οι Τούρκοι έχουν δημιουργήσει προβλήματα και στο θέμα της πόντισης ηλεκτρικών καλωδίων, με τρανό παράδειγμα το περιστατικό της Κάσου, το οποίο εξελίσσεται σε πολύκροτο σίριαλ.

Παρέμβαση του Ρουβίκωνα στο Τουρκικό Προξενείο στο Παλαιό Ψυχικό σε ένδειξη αλληλεγγύης στον Κούρδο πολιτικό πρόσφυγα Mehmet Çelik, που βρίσκεται σε απεργία πείνας από τις 30 Οκτώβρη.

Τα μέλη του Ρουβίκωνα αποχώρησαν χωρίς πρόβλημα.

Πώς θα σας φαινόταν αν για χρόνια περνούσατε τη ζωή σας σε καθεστώς φυλάκισης και διαρκούς καθημερινής τρομοκρατίας απλά και μόνο επειδή υπάρχετε;
Αρκεί να κάνουμε αυτό το απλοϊκό ερώτημα στον εαυτό μας, για να κατανοήσουμε έστω και στο ελάχιστο τον παραλογισμό των εκάστοτε εθνικισμών ανά τον κόσμο και της εκάστοτε κρατικής τρομοκρατίας που στρέφουν τα όπλα τους απέναντι στους καταπιεσμένους λαούς αυτού του κόσμου απλά και μόνο επειδή κατοικούν στο ίδιο χωράφι.

Το πιο τρανταχτό παράδειγμα αποτελεί σίγουρα αυτό της Γάζας στην Παλαιστίνη, της μεγαλύτερης υπαίθριας φυλακής παγκοσμίως, που σήμερα μετράει χιλιάδες ερείπια και νεκρούς. Ένα αποικιοκρατικό σχέδιο πλήρους αφανισμού ενός λαού, βγαλμένο από τα πιο αρρωστημένα μυαλά των σιωνιστών εποίκων.

Έτσι και ο Mehmet Çelik και συνολικά ο κουρδικός λαός, με τα μέσα και την κλίμακα της τρομοκράτησης και προσπάθειας αφανισμού τους να ποικίλλουν, βιώνουν και δέχονται τη βαρβαρότητα του τουρκικού εθνικισμού και των διεθνών συνεργατών τους.

Ο Mehmet Çelik βρέθηκε το 2021 σε βάρκα στα ελληνικά χωρικά ύδατα μαζί με άλλους πρόσφυγες, μιας και η ζωή του στην Τουρκία ως Κούρδος είχε καταστεί αβίωτη, δεχόμενος επανειλημμένα την κρατική τρομοκρατία με διώξεις, φυλακίσεις, χάνοντας τους δικούς του ανθρώπους. Ερχόμενος στην Ελλάδα όχι άσυλο δεν βρήκε, αλλά εδώ και τρία χρόνια υφίσταται διαρκείς φυλακίσεις χωρίς να υπάρχει καμία κατηγορία σε βάρος του. Τον τελευταίο έναν χρόνο βρίσκεται σε διοικητική κράτηση στο τμήμα αλλοδαπών στην Πέτρου Ράλλη, ενώ πριν μία εβδομάδα λίγο κινδύνεψε να απελαθεί. Συγκεκριμένα, μεταφέρθηκε στη Θεσσαλονίκη με σκοπό να εκτελεστεί η απέλασή του στην Τουρκία, μια απόφαση που εν τέλει παρέμεινε στον πάγο. Ωστόσο, ο κίνδυνος της απέλασής του παραμένει ακόμα υπαρκτός, μιας και πριν λίγες μέρες από τη Θεσσαλονίκη μεταφέρθηκε σε κέντρο κράτησης στο Παρανέστι της Δράμας, ακόμα πιο κοντά δηλαδή στα ελληνοτουρκικά σύνορα.

Η επιθετικότητα του ελληνικού κράτους απέναντι σε Κούρδους και Τούρκους πολιτικούς πρόσφυγες εκδηλώνεται επανειλημμένα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, οι επιθέσεις ενάντια στους αγωνιστές του Λαϊκού Μετώπου, με πιο πρόσφατη την απόφαση έκδοσης στην Τουρκία του Τούρκου δημοσιογράφου Ali Ercan Gökoğlu, που εν τέλει πάρθηκε πίσω έπειτα από 40 μέρες απεργίας πείνας.

Όσο κι αν ρίχνουν στάχτη στα μάτια, ελληνικό κράτος και τουρκικός εθνικισμός συνεργάζονται άριστα στα πλαίσια της νατοϊκής συμμαχίας και της ευρωπαϊκής πολιτικής των pushbacks, με το αλισβερίσι τους αυτό να έχει θύματα αγωνιστές και αγωνίστριες, πρόσφυγες και μετανάστες.

Ο Mehmet Çelik βρίσκεται σε απεργία πείνας από τις 30 Οκτώβρη, απαιτώντας την άμεση αποφυλάκισή του. Και αν η φυλάκισή του στην Ελλάδα κράτησε 3 χρόνια, στην Τουρκία θα είναι επ’ αόριστον.

ΑΜΕΣΗ ΑΠΟΦΥΛΑΚΙΣΗ ΤΟΥ ΚΟΥΡΔΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΦΥΓΑ MEHMET ÇELIK
ΣΕ ΕΛΛΑΔΑ ΤΟΥΡΚΙΑ ΚΟΥΡΔΙΣΤΑΝ Η ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΤΩΝ ΛΑΩΝ ΘΑ ΝΙΚΗΣΕΙ

ΠΗΓΗ: Ρουβίκωνας/Γιώργος Καλαϊτζίδης