Μεγαλύτερη απειλή από το Ιράν για το Ισραήλ χαρακτηρίζει την Τουρκία η εφημερίδα Yedioth Ahronoth σε άρθρο της με τίτλο: “Η Τουρκία είναι περισσότερο επικίνδυνη για το Ισραήλ από το Ιράν“, η οποία είναι από τα παλαιότερα Μέσα στον έντυπο Τύπο στο Ισραήλ (ιδρύθηκε το 1939) με έδρα το Τεκ Αβίβ και εκφράζει τη δεξιά στη χώρα.

Γράφει ο Πυθαγόρειος, κατά κόσμον Γιάννης Λιναρδάτος

Η επιρροή της Τουρκίας είναι πιο ευρεία, ιδεολογική και διασυνδεδεμένη με έναν ευρύτερο περιφερειακό αγώνα ισχύος. Οι φιλοδοξίες της, η υποστήριξη ισλαμιστικών ομάδων, όπως η Μουσουλμανική Αδελφότητα (Μ.Α.), απειλεί να αποσταθεροποιήσει την τάξη της Μέσης Ανατολής.

Η απειλή αυτή δεν διαμορφώνεται μόνο από τις περιφερειακές φιλοδοξίες της Τουρκίας, αλλά και από την ιδεολογική της ευθυγράμμιση με ομάδες όπως η Μουσουλμανική Αδελφότητα, η οποία αμφισβητεί άμεσα τη σταθερότητα του Ισραήλ.

Ιστορικά, το Ισραήλ και η Τουρκία μοιράστηκαν μια πραγματιστική σχέση, ιδίως κατά τη δεκαετία του 1990 και στις αρχές της δεκαετίας του 2000, βασισμένη στις αμοιβαίες ανησυχίες για την ασφάλεια και τα κοινά συμφέροντα. Ωστόσο, η συμμαχία αυτή άρχισε να επιδεινώνεται υπό την ηγεσία του Τούρκου προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, η εξωτερική πολιτική του οποίου έχει μετατοπιστεί σημαντικά προς μια επιθετική στάση στη Μέση Ανατολή. Η Τουρκία του Ερντογάν τοποθετείται όλο και περισσότερο ως αμφισβητίας της υφιστάμενης περιφερειακής τάξης, υιοθετώντας πολιτικές που συχνά συγκρούονται με τα συμφέροντα του Ισραήλ.

Ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που συμβάλλουν στη δυνητική απειλή της Τουρκίας για το Ισραήλ είναι οι στενοί δεσμοί της με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, ένα σουνιτικό ισλαμιστικό κίνημα που ιδρύθηκε στην Αίγυπτο το 1928. Η Μουσουλμανική Αδελφότητα υποστηρίζει την εγκαθίδρυση ενός ισλαμικού χαλιφάτου, με βάση την ερμηνεία του ισλαμικού νόμου, και είναι ιστορικά εχθρική προς την ύπαρξη του Ισραήλ.

Κατά την τελευταία δεκαετία, η Τουρκία υπό τον Ερντογάν έχει συνάψει συμμαχία με την Μουσουλμανική Αδελφότητα, προσφέροντας πολιτική, στρατιωτική και οικονομική υποστήριξη στην ομάδα και τις θυγατρικές της σε ολόκληρο τον αραβικό κόσμο. Σε χώρες όπως η Αίγυπτος, η Λιβύη και η Συρία, η Τουρκία έχει υποστηρίξει ισλαμιστικές φατρίες που συνδέονται με την Μ.Α., μια κίνηση που υπονομεύει άμεσα τα ισραηλινά συμφέροντα.

Η ιδεολογία της Μουσουλμανικής Αδελφότητας είναι ριζικά αντίθετη με το Ισραηλινό κράτος, θεωρώντας το Ισραήλ ως κατακτητή μουσουλμανικών εδαφών, και ιστορικά έχει ζητήσει την καταστροφή του. Ενώ η απειλή του Ιράν για το Ισραήλ είναι σε μεγάλο βαθμό στρατιωτική και επικεντρώνεται στο πυρηνικό ζήτημα, η σύνδεση της Τουρκίας με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα αντιπροσωπεύει μια βαθύτερη, ιδεολογική πρόκληση. Αυτό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό, καθώς η Τουρκία χρησιμοποιεί την πολιτική και στρατιωτική της επιρροή για να διαδώσει τις ιδεολογίες που συνδέονται με την Μουσουλμανική Αδελφότητα σε ολόκληρο τον αραβικό κόσμο, γεγονός που θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει περαιτέρω την περιοχή και να δημιουργήσει ένα πιο εχθρικό περιβάλλον για το Ισραήλ.

Πέρα από την ιδεολογική υποστήριξη, η αυξανόμενη στρατιωτική παρουσία της Τουρκίας σε βασικές ζώνες συγκρούσεων, όπως η Συρία, αποτελεί άμεση απειλή για την ασφάλεια του Ισραήλ. Η επέμβαση του Ερντογάν στη Συρία, όπου η Τουρκία έχει υποστηρίξει ομάδες ανταρτών, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων με διασυνδέσεις με εξτρεμιστικές φατρίες, είχε σημαντικές επιπτώσεις για το Ισραήλ.

Ενώ ο συριακός εμφύλιος πόλεμος φαινόταν αρχικά απομακρυσμένος από τα ισραηλινά συμφέροντα, η αυξανόμενη παρουσία των υποστηριζόμενων από την Τουρκία δυνάμεων στη βόρεια Συρία, σε συνδυασμό με τις επανειλημμένες απειλές του Ερντογάν να επιτεθεί στις κουρδικές δυνάμεις (που είναι βασικοί σύμμαχοι της Δύσης και των ΗΠΑ), έχει δημιουργήσει ένα ασταθές περιβάλλον στα βορειοανατολικά σύνορα του Ισραήλ.

Το Ισραήλ ανησυχεί ήδη για τη στρατιωτική εδραίωση του Ιράν στη Συρία, όπου το Ιράν έχει δημιουργήσει βάσεις και παρέχει όπλα στη Χεζμπολάχ και σε άλλες πολιτοφυλακές που αποτελούν άμεση απειλή. Ωστόσο, ο διευρυνόμενος ρόλος της Τουρκίας στη Συρία αποτελεί μια διαφορετική πρόκληση. Ενώ οι ιρανικές δυνάμεις θεωρούνται γενικά ως αντίπαλοι, οι τουρκικές δυνάμεις μπορεί να θεωρηθούν ως μια πιο απρόβλεπτη απειλή, ιδίως δεδομένης της υποστήριξής τους σε σουνιτικές ισλαμιστικές παρατάξεις και της δυνατότητας αυτών των ομάδων να γίνουν αντιπρόσωποι των τουρκικών συμφερόντων.

Εάν αυτές οι δυνάμεις, οι οποίες μπορεί να περιλαμβάνουν ομάδες που συνδέονται με την Μουσουλμανική Αδελφότητα, αποκτήσουν εξουσία στη Συρία, θα μπορούσαν να πλήξουν τα ισραηλινά συμφέροντα, είτε μέσω άμεσης στρατιωτικής δράσης είτε μέσω της ενθάρρυνσης του αντι-ισραηλινού αισθήματος στην περιοχή.

Επιπλέον, η στρατιωτική παρουσία της Τουρκίας στη Λιβύη, όπου υποστηρίζει την Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας (GNA) στον συνεχιζόμενο εμφύλιο πόλεμο, έχει προκαλέσει ανησυχίες στο Ισραήλ. Το ενδεχόμενο η Τουρκία να δημιουργήσει ένα μόνιμο στρατιωτικό στήριγμα στη Βόρεια Αφρική θα δημιουργούσε ένα νέο μέτωπο κατά του Ισραήλ, δεδομένης της εγγύτητας της Βόρειας Αφρικής με την Ευρώπη και τα σύνορα του ίδιου του Ισραήλ. Αυτό θα μπορούσε να επιτρέψει στην Τουρκία να αποσταθεροποιήσει την ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου, όπου το Ισραήλ έχει κρίσιμα οικονομικά και στρατιωτικά συμφέροντα, συμπεριλαμβανομένης της εξερεύνησης φυσικού αερίου και της θαλάσσιας ασφάλειας.

Δεδομένου του αυξανόμενου ρόλου της Τουρκίας στη Συρία και των στενών δεσμών της με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, το Ισραήλ αντιμετωπίζει μια σύνθετη πρόκληση στην περιοχή. Το ιδεολογικό υπόβαθρο της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας την καθιστά δυνητικά πιο επικίνδυνη αντίπαλο από το Ιράν. Η απειλή του Ιράν επικεντρώνεται κυρίως γύρω από τα πυρηνικά όπλα και τη στρατιωτική υποστήριξη της Χεζμπολάχ και άλλων ομάδων, αλλά η επιρροή της Τουρκίας είναι πιο διαδεδομένη, ιδεολογική και διασυνδεδεμένη με ευρύτερους περιφερειακούς αγώνες ισχύος. Οι φιλοδοξίες της Τουρκίας στη Μέση Ανατολή, σε συνδυασμό με την υποστήριξή της σε ισλαμιστικές ομάδες όπως η Μουσουλμανική Αδελφότητα, απειλούν να αναδιαμορφώσουν την περιφερειακή τάξη με τρόπους που υπονομεύουν την ασφάλεια του Ισραήλ.

Δεδομένης της αυξανόμενης απειλής από την Τουρκία, το Ισραήλ πρέπει να επανεξετάσει τη στρατηγική του στάση στην περιοχή. Ενώ το Ιράν παραμένει πρωταρχική προτεραιότητα λόγω του πυρηνικού του προγράμματος και της στρατιωτικής του περιχαράκωσης, το Ισραήλ πρέπει επίσης να λάβει υπόψη του την ιδεολογική πρόκληση που θέτει η υποστήριξη της Τουρκίας προς τη Μουσουλμανική Αδελφότητα. Η ενίσχυση των συμμαχιών με αραβικά έθνη που είναι επιφυλακτικά απέναντι στην τουρκική επέκταση -όπως η Αίγυπτος, η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα- θα μπορούσε να συμβάλει στην εξισορρόπηση της περιφερειακής επιρροής της Τουρκίας. Επιπλέον, το Ισραήλ πρέπει να συνεχίσει να ενισχύει τις στρατιωτικές του δυνατότητες, ιδίως στην αεράμυνα και τη συλλογή πληροφοριών, για να αντιμετωπίσει το αυξανόμενο στρατιωτικό αποτύπωμα της Τουρκίας στη Συρία και τη Λιβύη.

Το Ισραήλ θα πρέπει επίσης να αυξήσει τις διπλωματικές του προσπάθειες για να εκθέσει τον αποσταθεροποιητικό ρόλο της Τουρκίας στην περιοχή, ενισχύοντας παράλληλα τις δικές του σχέσεις με κουρδικές ομάδες και άλλες μη ισλαμιστικές φατρίες στη Συρία. Με τον τρόπο αυτό, το Ισραήλ μπορεί να διατηρήσει μια ευέλικτη και ολοκληρωμένη προσέγγιση στην πολυδιάστατη απειλή που θέτει η Τουρκία, διασφαλίζοντας τη μακροπρόθεσμη ασφάλειά του σε μια όλο και πιο ασταθή Μέση Ανατολή.

Ενώ το Ιράν θεωρείται εδώ και καιρό η μεγαλύτερη απειλή για το Ισραήλ, η άνοδος της Τουρκίας ως περιφερειακής δύναμης με στενή ιδεολογική σχέση με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα αποτελεί μια δυνητικά πιο επικίνδυνη πρόκληση. Οι στρατιωτικές επεμβάσεις της Τουρκίας, η υποστήριξή της σε σουνιτικές ισλαμιστικές ομάδες και οι φιλοδοξίες της να αποκαταστήσει την κυριαρχία της περιόδου της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας την φέρνουν σε άμεση αντίθεση με τα ισραηλινά συμφέροντα. Ως εκ τούτου, το Ισραήλ πρέπει να υιοθετήσει μια πολυδιάστατη στρατηγική που να αντιμετωπίζει τόσο τις στρατιωτικές όσο και τις ιδεολογικές πτυχές της τουρκικής απειλής. Με τον τρόπο αυτό, το Ισραήλ μπορεί να διασφαλίσει την ασφάλειά του και να πλοηγηθεί στην ολοένα και πιο πολύπλοκη δυναμική της Μέσης Ανατολής.