Ιστορία - Πολιτισμός
Τρεις Ιεράρχες: Οι Μεγάλοι της Εκκλησίας και της Ιστορίας

Η ελληνική παιδεία και ο πολιτισμός έχουν τη δική τους εορτή. Στις 30 Ιανουαρίου εορτάζουν μαζί με την Εκκλησία μας τη μνήμη τριών ξεχωριστών προσωπικοτήτων της παγκόσμιας ιστορίας, των ισάριθμων Ιεραρχών, του Μεγάλου Βασιλείου, του Γρηγορίου του Ναζιανζηνού και του Ιωάννου του Χρυσοστόμου. Τιμώντας εκείνους, τιμούμε μαζί όλα τα ευγενή ανθρώπινα επιτεύγματα και τον πολιτισμό, διότι αυτοί τα βίωσαν και τα καλλιέργησαν στο έπακρο και γι’ αυτό δικαίως καθιερώθηκαν προστάτες τους.
Ο Μέγας Βασίλειος γεννήθηκε στην Καισάρεια της Καππαδοκίας το 330. Οι γονείς του Βασίλειος και Εμμέλεια, μαζί με τη γιαγιά του Μακρίνα, φρόντισαν να γεμίσουν την ψυχή του με ευσέβεια και αγάπη για την Εκκλησία. Σπούδασε στις πιο ονομαστές σχολές της εποχής του, με αποκορύφωμα τις φιλοσοφικές σχολές των Αθηνών. Εκεί , μαζί με το φίλο του Γρηγόριο το Ναζιανζηνό, σπούδασε τέσσερα χρόνια (351-355), φιλοσοφία, νομικά, ρητορική, γεωμετρία, αστρονομία, μουσική και ιατρική. Όταν ολοκλήρωσε τις σπουδές του επέστρεψε στην πατρίδα του και εργάστηκε ως δικηγόρος και δάσκαλος της ρητορικής. Παράλληλα επισκέφτηκε διάφορα ονομαστά μοναστικά κέντρα προκειμένου να γνωρίσει την μοναχική ζωή. Το 360 αποσύρθηκε μαζί με το φίλο του Γρηγόριο σε ερημική τοποθεσία, κοντά στον Ίρη ποταμό του Πόντου, όπου μόνασε ως το 363 μελετώντας και συγγράφοντας. Το 363 χειροτονήθηκε πρεσβύτερος στη Καισάρεια, αναπτύσσοντας τεράστια φιλανθρωπική δράση. Το 370 εκλέχτηκε αρχιεπίσκοπος Καισάρειας της Καππαδοκίας. Τότε αρχίζει ένα καταπληκτικό κοινωνικό έργο. Ίδρυσε την περίφημη «Βασιλειάδα», ένα τεράστιο συγκρότημα ευποιΐας, το οποίο περιλάμβανε νοσοκομείο, ορφανοτροφείο, πτωχοκομείο, επαγγελματικές σχολές, κλπ. Μέσα σε αυτό έβρισκαν καταφύγιο και βοήθεια χιλιάδες άνθρωποι. Κατά τον φοβερό λιμό του 367-368 έσωσε από βέβαιο θάνατο όλους τους φτωχούς της ευρύτερης περιοχής της Καισάρειας. Ταυτόχρονα ανέπτυξε τεράστια ποιμαντική και συγγραφική δράση. Υπήρξε δεινός θεολόγος, μέγας συγγραφέας, του οποίου το έργο αποτελεί μέχρι σήμερα πρωτοπόρο. Εξαιτίας του φιλάσθενου οργανισμού του και του αφάνταστου κόπου του έργου του πέθανε νέος 49 ετών την 31 Δεκεμβρίου του 378. Η κηδεία του έγινε την 1η Ιανουαρίου του 379 με πρωτοφανείς εκδηλώσεις σεβασμού και τιμής από εχθρούς και φίλους. Η Εκκλησία μας την ημέρα αυτή τιμά την μνήμη του.
Ο Γρηγόριος ο Θεολόγος γεννήθηκε το 329 στην Ναζιανζό της Καππαδοκίας. Ο πατέρας του Γρηγόριος και Νόννα εύποροι όντες έδωσαν μεγάλη μόρφωση μα και ευσέβεια στο παιδί τους. Φοίτησε στις ονομαστές σχολές της Καισάρειας της Καππαδοκίας, της Καισάρειας της Παλαιστίνης, της Αλεξάνδρειας και των Αθηνών. Όπως αναφέραμε εκεί γνωρίστηκε με τον Βασίλειο. Όταν ολοκλήρωσε τις σπουδές του γύρισε στην Ναζιανζό και προτίμησε να αφιερωθεί στην υπηρεσία της Εκκλησίας. Μόνασε για ένα χρόνο μαζί με το Βασίλειο στον Ήρι ποταμό του Πόντου και στη συνέχεια χειροτονήθηκε επίσκοπος Σασίμων. Το 379 σύνοδος επισκόπων της Αντιόχειας αποφάσισε να μεταβεί ο Γρηγόριος στην Κωνσταντινούπολη προκειμένου να αντιμετωπισθεί η αρειανική λαίλαπα στην Βασιλεύουσα. Με ορμητήριο ένα μικρό ναό κήρυττε στα πλήθη και σε μικρό χρονικό διάστημα κατόρθωσε να αναχαιτίσει την αίρεση. Το 380 αναδείχτηκε αρχιεπίσκοπος της Κωνσταντινούπολης χωρίς ουσιαστικά να το επιθυμεί. Όταν κάποιοι αμφισβήτησαν την εκλογή του για τυπικούς λόγους παραιτήθηκε και επέστρεψε στην Καππαδοκία, ζώντας το υπόλοιπο του βίου του με προσευχή, άσκηση, φιλανθρωπία και ησυχία. Συνέγραψε τεράστιο θεολογικό και ποιητικό έργο. Πέθανε στις 25 Ιανουαρίου του 390. Την ημέρα αυτή τιμά η Εκκλησία τη μνήμη του.
Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος γεννήθηκε στην Αντιόχεια το 354. Ο πατέρας του ήταν ειδωλολάτρης, τον οποίο μετέστρεψε στον Χριστιανισμό η σύζυγός του και μητέρα του Ιωάννη υπέροχη Ανθούσα. Αφού ολοκλήρωσε την εγκύκλιο μόρφωσή του, προσκολλήθηκε στον ονομαστό ειδωλολάτρη Λιβάνιο ώστε να συμπληρώσει τις σπουδές του στην ρητορική και τη φιλοσοφία. Η επίδοσή του ήταν τέτοια ώστε ο Λιβάνιος τον προόριζε για διάδοχό του στη Σχολή! Αμέσως μετά σπούδασε Θεολογία στην ονομαστή Θεολογική Σχολή της Αντιόχειας. Άσκησε για λίγο χρόνο το επάγγελμα του ρήτορα, στο οποίο σημείωσε μεγάλη επιτυχία. Όμως πολύ γρήγορα εγκατέλειψε την κοσμική δόξα, το προσοδοφόρο επάγγελμα και τις ιαχές του πλήθους και αφιερώθηκε στην υπηρεσία της Εκκλησίας. Το 380 χειροτονήθηκε διάκονος και το 385 πρεσβύτερος στην Αντιόχεια. Για δεκατρία ολόκληρα χρόνια εργάστηκε δραστήρια και αναδείχθηκε πρότυπο ποιμένα, διδασκάλου και κοινωνικού εργάτη. Πλήθος αναξιοπαθούντων έβρισκαν κοντά του πνευματική και υλική στήριξη. Το 398 οδηγήθηκε παρά τη θέλησή του να αναλάβει το θρόνο της Κωνσταντινουπόλεως. Ως Αρχιεπίσκοπος της Βασιλεύουσας ανέλαβε έναν τιτάνιο αγώνα κατά της διαφθοράς και της ακολασίας που είχε επικρατήσει στην πλούσια πρωτεύουσα του κράτους. Ξεκίνησε το ξεκαθάρισμα από την Εκκλησία και έφτασε μέχρι τα ανάκτορα και ιδιαίτερα στηλίτευσε την διεφθαρμένη αυτοκράτειρα Ευδοξία Ήρθε σε ρήξη με τους ισχυρούς του χρήματος και της κρατικής εξουσίας. Όλοι αυτοί κατόρθωσαν ακόμα και με απόφαση ψευδοσυνόδου (Ιέρειας του 407) να εξοριστεί δύο φορές στον Πόντο. Στις 14 Σεπτεμβρίου του 407 δεν άντεξε τις κακουχίες και πέθανε καθ’ οδόν στα βάθη της Αρμενίας.
Το έργο του Ιωάννη υπήρξε τεράστιο. Το συγγραφικό του έργο κολοσσιαίο. Η κοινωνική του προσφορά ανεκτίμητη. Η Εκκλησία μας του προσέδωσε τον τίτλο Χρυσόστομος, διότι υπήρξε πραγματικά ο μεγαλύτερος Πατέρας ρήτορας, το γλυκόλαλο αηδόνι της Εκκλησίας, όπως παρατηρεί σύγχρονος στοχαστής. Η μνήμη του εορτάζεται στις 13 Νοεμβρίου.
Η τριάδα των κορυφαίων αυτών ιεραρχών της Εκκλησίας μας, έχουν καθιερωθεί στη συνείδηση των πιστών, αλλά και της ανθρώπινης ιστορίας, ως οι φωτεινές εκείνες προσωπικότητες οι οποίες έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του παγκόσμιου πολιτισμού. Είναι οι εκπρόσωποι μιας πλειάδας φωτόμορφων πατέρων της Εκκλησίας μας οι οποίοι όχι μόνο διέσωσαν ό,τι πολύτιμο είχε δημιουργήσει η ανθρώπινη διάνοια ως τότε, κυρίως των ελλήνων, αλλά μέσα στο πνεύμα του φωτός, της ελευθερίας και της αγάπης της απαράμιλλης διδασκαλίας του Χριστού, συνέθεσαν τον νέο πολιτισμό του κόσμου, τον ελληνοχριστιανικό.
Οι τρεις Ιεράρχες έχουν καθιερωθεί ως οι προστάτες των γραμμάτων και του πολιτισμού από τον 10ο κιόλας αιώνα από τον φωτισμένο επίσκοπο Ευχαϊτών Ιωάννη Μαυρόποδα. Εκείνος είχε βάλλει τέλος στην ιερή διαμάχη στους κόλπους της Εκκλησίας για το ποιος από τους τρεις Ιεράρχες υπήρξε ο πιο σπουδαίος. Τέτοια ήταν η επίδραση των μεγάλων αυτών προσωπικοτήτων στη συνείδηση των πιστών! Έτσι από τότε στην ιερή κοινή μνήμη τους (30 Ιανουαρίου) μαζί με αυτούς τιμώνται τα γράμματα και εορτάζουν οι παράγοντες της παιδείας, διδάσκοντες και διδασκόμενοι.
Οι υπέροχες φωτεινές αυτές προσωπικότητες αποτελούν την ηχηρή απάντηση σε όσους είτε από άγνοια, είτε από σκόπιμη εμπάθεια συκοφαντούν τον Χριστιανισμό ως δήθεν σκοταδιστικό σύστημα, το οποίο κατάστρεψε τον αρχαίο πολιτισμό και οδήγησε την ανθρωπότητα στο σκοτεινό μεσαίωνα. Οι τρεις Ιεράρχες, και το σύνολο σχεδόν των πατέρων της Εκκλησίας μας, υπήρξαν φορείς υψηλής μορφωτικής στάθμης. Ο Μέγας Βασίλειος κατείχε όλη σχεδόν τη γνώση της εποχής του, ήταν θεολόγος, φιλόλογος, ιατρός, γεωμέτρης, φυσιοδίφης, νομικός, ρήτορας, μουσικός, κλπ. Ο Γρηγόριος υπήρξε μέγας θεολόγος, απαράμιλλος ποιητής αρχαϊκών στίχων, ρήτορας και φιλόσοφος. Χάρη στην κολοσσιαία μόρφωσή του διετέλεσε καθηγητής των ονομαστών φιλοσοφικών σχολών των Αθηνών! Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος υπήρξε ονομαστός ρήτορας, νομικός, θεολόγος, άριστος φιλόλογος και απαράμιλλος χειριστής του λόγου, γι’ αυτό ονομάστηκε και Χρυσόστομος. Ο ονομαστός εθνικός δάσκαλός του Λιβάνιος είχε πει με πίκρα πως τον υπέροχο αυτό μαθητή του τον κέρδισε ο Χριστιανισμός και έτσι ο εθνισμός έχασε μια σπάνια πνευματική προσωπικότητα!
Η συγκεκριμένη ιστορική περίοδος που έζησαν ήταν εποχή μεταβατική, έντονων πνευματικών συγκρούσεων. Ο αρχαίος κόσμος έδυε κάτω από την ιστορική αναγκαιότητα και μια νέα πραγματικότητα έπαιρνε τη θέση του στο πνευματικό στερέωμα, ο Χριστιανισμός. Αυτή η μετάβαση δεν έγινε χωρίς συγκρούσεις και τριβές. Ο θνήσκων εθνισμός ανθίστατο με όσες δυνάμεις του είχαν απομείνει. Η θλιβερή περίπτωση του ψευτορομαντικού Ιουλιανού (361-363) να νεκραναστήσει την ειδωλολατρία με τη βία και τους διωγμούς κατά του Χριστιανισμού, χωρίς φυσικά αποτέλεσμα, αποτελεί μια φανερή πτυχή της ταραγμένης εκείνης εποχής. Οι εν λόγω πατέρες όμως όχι μόνο είδαν την, χωρίς πισωγύρισμα, ροή των ιστορικών πραγμάτων αλλά συνέβαλλαν θετικά σ’ αυτό. Παράλληλα κράτησαν συνετή στάση μπροστά στις βαρβαρότητες του εθνισμού. Είναι χαρακτηριστική η επιστολή του Γρηγορίου προς τον φίλο του και πρώην συμμαθητή του Ιουλιανό. Προέτρεπε τον φανατικό αυτοκράτορα να μελετήσει καλλίτερα τον ελληνισμό ώστε να διδαχθεί μέσα από αυτόν ότι δεν δικαιολογούνται διωγμοί και κακουργίες στο όνομα αυτού. «Το ελληνίζειν εστί πολυσήμαντον» τόνιζε ο σοφός ιεράρχης. Μετά την επιστολή αυτή ο θηριώδης αυτοκράτορας άρχισε να αλλάζει στάση κατά των Χριστιανών.
Οι τρεις Ιεράρχες δεν ήταν μόνο θιασώτες του λόγου, αλλά και ακάματοι εργάτες του έργου. Μια σύντομη ματιά στο βίο τους, μας βεβαιώνει για το πολύπλευρο ποιμαντικό, κοινωνικό και πνευματικό τους έργο. Όπως προαναφέραμε η περίφημη και μοναδική «Βασιλειάδα» του Μ. Βασιλείου στην Καισάρεια της Καππαδοκίας, οι τιτάνιοι αγώνες κατά των αρειανών της Κωνσταντινούπολης του Γρηγορίου και το θαυμαστό φιλανθρωπικό έργο του Χρυσοστόμου στην Αντιόχεια και μετά στην Κωνσταντινούπολη, είναι κάποιες από τις δραστηριότητές τους. Παράλληλα μας άφησαν ένα απέραντο συγγραφικό έργο, στο οποίο διασώζεται όχι μόνο ο μοναδικός ελληνικός λόγος και ό,τι καλό είχε δημιουργήσει η αρχαιότητα. Αναφέρω για παράδειγμα τους 17.000 ποιητικούς στίχους του Γρηγορίου οι οποίοι είναι εφάμιλλοι των έργων των μεγάλων ποιητών της ελληνικής αρχαιότητας. Αναφέρω ακόμα και τις προτροπές του Βασιλείου ώστε να ωφεληθούν οι νέοι μελετώντας επιλεκτικά τους έλληνες σοφούς και συγγραφείς.
Οι μεγάλοι αυτοί πατέρες δεν καλλιέργησαν στα πρόσωπά τους μόνο το πνεύμα, αλλά και την αρετή. Τα ιερά συναξάριά τους αναφέρονται με λεπτομέρειες στην καλλιέργεια και τη βίωση των αρετών στην καθημερινή τους ζωή. Παροιμιώδης υπήρξε , για παράδειγμα, η ακτημοσύνη του Βασιλείου, η γλυκύτητα και η ευγένεια του χαρακτήρα του Γρηγορίου και η συμπόνια προς τους ενδεείς του Χρυσοστόμου. Τα γνήσια ανθρώπινα πρότυπα, που σκιαγραφούσαν στα συγγράμματά τους, μιμούνταν πρώτοι αυτοί.
Οι τρεις αυτοί μεγάλοι «φωστήρες της τρισηλίου Θεότητος» πρέπει να αποτελούν και στις ασέληνες σκοτεινές μέρες μας φωτεινά ορόσημα και πνευματικοί δείκτες τόσο όλων των παραγόντων της παιδείας όσο και όλων των σκεπτόμενων ανθρώπων. Ο πνευματικός αποπροσανατολισμός και η πολιτιστική πενία της εποχής μας επιβάλλει να στραφούμε στις καθάριες πνευματικές πηγές των προγόνων μας, να ενστερνιστούμε τις διαχρονικές ιδέες τους, όπως αυτές καλλιεργήθηκαν μέσα στην ελληνορθόδοξη παράδοσή μας, ώστε να μπορέσουμε να βγούμε από το πνευματικό τέλμα που μας εγκλώβισε η σύγχρονη απολυτοποίηση της τεχνολογίας σε βάρος του πνευματικού πολιτισμού.
ΠΗΓΗ: Πεμπτουσία

Ιστορία - Πολιτισμός
Στρατηγός Κ. Μανέτας: Έκθεση δεινοπαθημάτων του Ελληνισμού της Ανατολικής Θράκης
Ένα κείμενο, γροθιά στο στομάχι

Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης
Ο υποστράτηγος Κωνσταντίνος Μανέτας, που τον φοβερό Οκτώβριο του 1922 βρέθηκε ως διοικητής Μεραρχίας στην ευρύτερη περιοχή των Σαράντα Εκκλησιών, υπήρξε ένας εμπειροπόλεμος αξιωματικός, με συμμετοχή σε όλους του πολέμους της εποχής τους. Πήρε μέρος στους Βαλκανικούς Πολέμους και στη Μάχη του Κιλκίς τραυματίσθηκε σοβαρά. Έλαβε μέρος στο Κίνημα Εθνικής Αμύνης, στο Μακεδονικό Μέτωπο, στην Ουκρανική Εκστρατεία και στη Μικρασιατική Εκστρατεία, ως διοικητής Μεραρχίας. Το 1921 τέθηκε σε διαθεσιμότητα για πολιτικούς λόγους (ως βενιζελικός) και επανήλθε στο στράτευμα μετά το Κίνημα των Γονατά- Πλαστήρα, τον Σεπτέμβριο του 1922. Αργότερα ανέπτυξε και πολιτική δράση.
Οι ρίζες του ανάγονταν στους Κολοκοτρωναίους. Η μητέρα του Ζωίτσα Κολοκοτρώνη, ήταν κόρη του Γενναίου Κολοκοτρώνη, γιου του Γέρου του Μωρηά.
Η έκθεσή του για τα δεινοπαθήματα του Ελληνισμού της Ανατολικής Θράκης, που εναπόκειται στο Ιστορικό και Διπλωματικό Αρχείο του Υπουργείου Εξωτερικών, αποτελεί σημαντικό τεκμήριο για τα δραματικά γεγονότα του Οκτωβρίου 1922, όταν ξεριζώθηκαν οι Έλληνες κάτοικοι μέσα σε ασφυκτικές προθεσμίες, με απόφαση των Δυνάμεων της Αντάντ.
Πρόκειται για ένα κείμενο περιγραφικό, με συναισθηματισμό, αλλά και άμεση γνώση των γεγονότων, που αξίζει να διδάσκεται στα σχολεία της Θράκης, για να έχουν γνώση οι νεώτερε γενιές, που πλέον δεν έχουν την τύχη μετά από τόσα χρόνια να έχουν γιαγιάδες και παππούδες, που θα τους αφηγούνται τις ιστορίες του μεγάλου εκείνου διωγμού. Ο στρατηγός Μανέτας αναφέρεται ακόμα και σε τοκετούς στα βοϊδάμαξα κατά τη διάρκεια της φυγής των Θρακών, όπως είχε κάνει και ο διάσημος Έρνεστ Χεμινγουέι στις ανταποκρίσεις του από την Αδριανούπολη προς την καναδική εφημερίδα «Τορόντο Σταρ».
Αναλύσεις
Τα επαγγέλματα στην ελληνική αρχαιότητα
Γράφει η εκπαιδευτικός και συγγραφέας Κρινιώ Καλογερίδου

Γράφει η εκπαιδευτικός και συγγραφέας Κρινιώ Καλογερίδου
”Ἀρετά, πολύμοχθε γένει βροτείῳ, // θήραμα κάλλιστον βίῳ… καὶ θανεῖν ζαλωτὸς ἐν Ἑλλάδι πότμος // καὶ πόνους τλῆναι μαλεροὺς ἀκάμαντας…·” (ελεύθ. μ.τ.φ: Αρετή, που κοπιάζουν για να σε αποκτήσουν οι άνθρωποι,… // αποτελείς το καλύτερο είδος κυνηγιού που θα μπορούσε να κατακτήσει κανείς σε αυτήν την ζωή// […] και θα πρέπει αυτός που έχει μυηθεί στα ιερά και τα όσια των Ελλήνων, να θυσιάσει ακόμα και τη ζωή του για σένα, // αλλά και να έχει το θάρρος να αντέξει σε ατελείωτες δοκιμασίες…).
Διαβάζω σχεδόν περίλυπη ένα απόσπασμα κεφαλαίου από το βιβλίο ”Βίοι Φιλοσόφων” του ιστοριογράφου της φιλοσοφίας της αρχαιότητας Διογένη Λαέρτιου (3ος αι. μ Χ) , που είναι αφιερωμένο στη ζωή και το έργο του μεγάλου φιλοσόφου του 4ου αιώνα π Χ, Αριστοτέλη.
Διαβάζω σχεδόν περίλυπη τον ύμνο που έγραψε ο ίδιος ο Σταγειρίτης φιλόσοφος (υπό την ιδιότητα του υμνογράφου), γιατί συνειδητοποιώ ότι – στο αέναο γοργοκύλισμα του χρόνου – το κυνήγι της αρετής για τους νέους φαντάζει (σε βάθος ορίζοντα) σαν ύψιστη πολυτέλεια (και για κάποιους περιττή) μπροστά στο κυνήγι της εύρεσης εργασίας. Της εύρεσης εργασίας προς ενίσχυση της βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης.
Της εύρεσης εργασίας με ειδίκευση, που θα τους εξασφαλίσει το όνειρο μιας άνετης ζωής, αφού ”η εργασία από μόνη της δεν οδηγεί πια στον πλούτο”, όπως λέει ο Νοτιοαφρικανός ανθρωπολόγος Τζέιμς Σάσμαν (συγγραφέας του βιβλίου ”Εργασία”, μιας μελέτης ουσιαστικά για τη στρεβλή παγκόσμια οικονομία και τους κινδύνους της παραγωγικότητας).
Το ”άλφα” στο αλφαβητάρι της Οικονομίας και της οικονομικής της Εργασίας (των οικονομικών πτυχών της, δηλαδή) στην αρχαία Ελλάδα ήταν, αναμφίβολα ο ”οίκος”, το κατάλυμα. Η πρώτη παραγωγική μονάδα (σε καταλυματική μορφή). στην οποία επένδυαν ρίχνοντας όλο το βάρος στην καλή διοίκηση του σπιτιού.
Το λέει, εμμέσως – άλλωστε – και ο Ξενοφών (5ος-4ος. αι. π Χ) στο έργο του ”Οἰκονομικός” – που έχει σαν θέμα τη διαχείριση ενός νοικοκυριού και ενός κτήματος – με τη μορφή εναλλασσόμενου διαλόγου-πεζού λόγου ανάμεσα στον Σωκράτη και στον Κριτόβουλο, γιο του Κρίτωνα, αγαπημένου φίλου και μαθητή του.
Στην εν λόγω πραγματεία, ο Αθηναίος ιστορικός βάζει τον μεγάλο Αθηναίο φιλόσοφο του 5ου αι. π Χ να ρωτά τον νεαρό: ”Πες μου, Κριτόβουλε, άραγε η οικιακή οικονομία είναι το όνομα μιας γνώσης, όπως εκείνη του γιατρού, του μεταλλουργού ή του ξυλουργού;”. Για να μονολογεί, κάποια στιγμή ”[…] Καλός οικονόμος είναι αυτός που διαχειρίζεται σωστά τα οικονομικά του σπιτιού του” (ελ. μτφ).
Η αποφυγή, προφανώς, περιττών δαπανών και η σωστή διαχείριση του πλούτου ήταν η πρώτη μέριμνα για τη συσσώρευσή του, μετά τη διασφάλιση εξ αρχής του είδους οικονομικής ανάπτυξης που θα επέλεγαν στον χερσαίο και θαλάσσιο ελλαδικό χώρο, όπου η ‘συλλεκτική’ οικονομία (την οποία πιστοποιούν εργαλεία προσπορισμού της τροφής των παλαιολιθικών προγόνων μας [κόκαλα, κέρατα, πέτρες κλπ] σε περιοχές της Ελλάδας [Κρήτη, Κυκλάδες κλπ] και της Κύπρου) μετεξελισσόταν σταδιακά σε αγροτική-κτηνοτροφική και η αλιευτική οικονομία σε ναυτική” (βλ. Σαράντος Καργάκος: ”Η Οικονομία κατά την Ελληνική Αρχαιότητα”).
Έτσι, γνώριζαν απ’ την ελληνική αρχαιότητα αυτό το οποίο γνωρίζουμε σήμερα: Ότι, δηλαδή, το επάγγελμα που θα επιλέξει ο άνθρωπος, θα σφραγίσει ολόκληρη τη ζωή του. ”Θα μπει σε αυτήν, όπως σε μια σφαίρα απ’ όπου δεν πρόκειται πια να βγει, όσο μακρά ζωή κι αν ζήσει”, κατά τον μεγάλο δοκιμιογράφο και φιλόσοφο του 20ου αιώνα Ευάγγελο Παπανούτσο (”Πρακτική φιλοσοφία”). ”Σφαίρα” που θα τον κυριεύσει, θα τον υποτάξει σχεδόν δια βίου…
Με τον τρόπο αυτό, θα γίνει το επάγγελμά του ο καθρέφτης της προσωπικότητάς του, όπου θα αντανακλάται ο εσωτερικός κόσμος του και η συνεισφορά του στην κοινωνία. Αυτό που λέμε, δηλαδή, ”κοινωνική συνειδητότητα”, μέσω της οποίας υπηρετείται η κοινωνική αποστολή του ανθρώπου.
Έτσι γνώριζαν οι αρχαίοι μας πρόγονοι ότι το επάγγελμα που θα διάλεγαν θα ήταν η βασική πηγή επιβίωσής τους. Η μόνιμη εργασία τους (κατά κανόνα) προς εξασφάλιση του ”ζην” (με ευκταίο το ”ευ ζην” της ευζωίας και ευδαιμονίας), στην πορεία για εξασφάλιση του βιοπορισμού τους.
Για να ανταποκριθούν επιτυχώς μάλιστα στο βιοποριστικό τους έργο, διάλεγαν διαφόρου είδους επαγγέλματα: ελεύθερα ή εξαρτημένα, χειρωνακτικά ή πνευματικά, έχοντας πλήρη συνείδηση ότι η επαγγελματική τους αποκατάσταση προϋποθέτει έγκυρη επιλογή. Αυτό που λέμε σήμερα ”επαγγελματικό προσανατολισμό”, προοπτική αποκάλυψης των ιδιαίτερων κλίσεων.
Άρα ήταν δεδομένο από τότε ότι το ιδανικό συνταίριασμα της προσωπικότητας ενός ανθρώπου με το επάγγελμα επιλογής του συμβάλλει όχι μόνο στη βελτίωση της ζωής του από υλικής άποψης, αλλά και στην αυτογνωσία του. Αυτογνωσία η οποία θα του ανοίξει το δρόμο για την ευτυχία μέσω του πολιτισμού της καθημερινότητας και της εξανθρώπισής του.
Δείγματα των τελευταίων αναγνωρίζουμε στα πρώτα χρόνια της παρουσίας των πρωτοελλήνων στις διάφορες μορφές οικονομίας και την εξελικτική διαδρομή της. Διαδρομή από τα στοιχειώδη της εποχής του Λίθου σε εκείνην του Χαλκού που ακολούθησε (4.000 π Χ), καθώς την μαλακή πέτρα (ψαμόλιθο και ασβεστόλιθο) – για την κατασκευή εργαλείων – διαδέχθηκαν τα μέταλλα με πρώτο τον χαλκό.
Δείγματα αυτών βρίσκουμε, εν αφθονία, στον μικρασιατικό και τον ευρύτερο ελλαδικό χώρο (Ανατολική Μεσόγειο και Αιγαίο: Κύπρο, Μήλο, Σίφνο, Σύρο, Θήρα και Γουρνιά Κρήτης // Θεσσαλία: Σέσκλο και Διμήνι // Μακεδονία: Άσσηρο και Νέα Νικομήδεια//, καθώς και σε άλλες περιοχές στην Πελοπόννησο, τη Στερεά και την Ήπειρο)!
Ήταν η εποχή που, χάρη στα εργαλεία του, ο άνθρωπος εξανθρωπίστηκε. Έπαιρνε τα φυσικά αντικείμενα και τα έκανε τεχνητά, όταν το χρειαζόταν. Κι αυτή η ανακατασκευή και μετάπλαση γινόταν χάρη στα χέρια του, η εργασία των οποίων συμπορευόταν με τη διαμόρφωση της ομιλίας, την έκφραση του λόγου του.
Έτσι το ανθρώπινο χέρι – στον ελλαδικό χώρο, εν προκειμένω, με πλαίσιο τον ανοιχτό ορίζοντα της Μεσογείου – εξελίχθηκε σταδιακά από θαυμαστό εργαλείο κατασκευών σε σύμβολο της παγκόσμιας χειροτεχνίας, σε όργανο του ανθρώπινου σώματος που εξέφραζε την επινοητικότητα, τη δημιουργικότητα, την ευαισθησία και την αρμονική σύζευξη της ύλης με την ψυχή και το πνεύμα. Το πνεύμα του δημιουργού που σκεφτόταν και κατασκεύαζε έχοντας στη διάθεσή του το πιο θαυμαστό εργαλείο: το χέρι του!
Το χέρι του, χάρη στο οποίο κυριαρχούσε στις δυσκολίες, τα άγχη και τα προβλήματά του και εξελισσόταν σταδιακά με στόχο την ανανέωση που θα έφερνε την ολοκληρωμένη έκφραση του εαυτού του, διάδοχο της παλιάς, νευρωτικής ανισορροπίας του…
Ιστορία - Πολιτισμός
Ποιοί εἶναι οἱ Δροῦζοι τῆς Ἐγγὺς Ἀνατολῆς;
Γράφει ὁ ἱστορικὸς συγγραφέας-ἐρευνητὴς Κων/νος Ποταμιᾶνος

Γράφει ὁ ἱστορικὸς συγγραφέας-ἐρευνητὴς Κων/νος Ποταμιᾶνος
Ἡ ἐμφάνισις τῶν Δρούζων ἢ Δρούσων στὸ προσκήνιο τῆς πολεμικῆς συγκρούσεως στὴν Μέση ἢ ὀρθότερα ἀποκαλούμενη Ἐγγὺς Ἀνατολὴ ἔθεσε τὸ ζήτημα τῆς καταγωγῆς καὶ τῆς ταυτότητος αὐτοῦ τοῦ λαοῦ ποὺ ζῆ στὸν Λίβανο, στὶς ΝΑ. περιοχὲς τῆς Συρίας πρὸς τὴν πλευρὰ τοῦ Ἰσραὴλ καὶ στὴν Ἰορδανία. Ὁμιλῶ γιὰ τὴν ἄνανδρη καὶ ἐγκληματικὴ ἐπίθεσι τῆς Χεζμπολὰ μὲ ρουκέττα στὰ κατεχόμενα ὑψώματα τοῦ Γκολὰν στὶς 27 Ἰουλίου 2024, ποὺ εἶχε ὡς ἀποτέλεσμα τὸν θάνατο 12 ἀγοριῶν καὶ κοριτσιῶν, ἡλικίας 10-20 ἐτῶν, τῆς κοινότητος τῶν Δρούζων, στὸ γήπεδο τοῦ χωριοῦ τους…Εἶναι δύσκολο ἔργο ἡ ἀνασύνθεσις καὶ ἡ σύνοψις τῶν στοιχείων ἐκείνων ποὺ δίδουν μία γενικὴ καὶ κατατοπιστικὴ εἰκόνα γιὰ τὴν ταυτότητα καὶ τὴν θρησκεία τῶν Δρούσων, ποὺ φαίνεται ὅτι εἶναι Ἀραβικῆς καταγωγῆς καὶ ἔχουν μετοικίσει στὶς ἀναφερθεῖσες περιοχὲς ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους χρόνους, ἡ δὲ θρησκεία τους δὲν εἶναι μουσουλμανική, ἀλλὰ περιέχει ὅλα ἐκεῖνα τὰ στοιχεῖα ποὺ σαφῶς δείχνουν ὅτι στρέφεται κατὰ τοῦ προσώπου τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ, εἰδικώτερα προβάλλουν τὸν δικό τους Ἀντίχριστο, τὸν Χάμζα, καὶ πρέπει νὰ τονισθῇ ὅτι πιστεύουν (οἱ Δροῦσοι) σὲ ἀρχάγγελο ὀνόματι…. Ἐζραΐλ! Εἶναι ἐπίσης ἄγνωστο στὸν περισσότερο κόσμο ὅτι αὐτοὶ προσηλύτισαν στὸν Νεστοριανισμὸ τὸν γνωστὸ ψευδοπροφήτη Μωάμεθ, ποὺ δημιούργησε μετὰ αὐτὸς ὅμως τὴν δική του θρησκεία (τὸν Μωαμεθανισμὸ ἢ τὸν Ἰσλαμισμό)…
Στὴν «ΑΠΟΘΗΚΗ ΩΦΕΛΙΜΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ», ἀριθμὸς 75, 1843 διαβάζουμε ὅτι οἱ Δροῦσοι (Δροῦζοι) ἔχουν ἀπόκρυφη θρησκεία καὶ δὲν μποροῦν νὰ θεωρηθοῦν εὐσεβεῖς Μουσουλμάνοι. Ὑπάρχει μία διαίρεσις τοῦ λαοῦ τῶν Δρούζων μὲ βάσι τὴν θρησκεία τους σε τρεῖς κλάσεις ἢ κατηγορίες, ἂν μποροῦμε νὰ τὶς χαρακτηρίσουμε ἔτσι: «Ὁ λαὸς διαιρεῖται σὲ τρεῖς κλάσεις: τοὺς Ἀμαθεῖς, τοὺς ἐν μέρει μυημένους καὶ τοὺς τελείως μυημένους. Οἱ ἀνήκοντες στὴν δεύτερη κλάσι μποροῦν, ἂν θέλουν, νὰ ἐπιστρέψουν στὴν κλάσι τῶν ἀμαθῶν. Λέγεται ὅμως ὅτι παλαιότερα θανατώνονταν ἂν ἐφανέρωναν κάποιο ἀπὸ τὰ μυστήριά τους καὶ εἶναι βέβαιο ὅτι ὑποπίπτουν στὴν ἴδια ποινή, ἂν γίνουν Μωαμεθανοὶ ἢ Χριστιανοί. Δὲν ἐπιζητοῦν νὰ προσελκύσουν προσηλύτους στὴν θρησκεία τους. Στὶς ἑβδομαδιαῖες συνελεύσεις τους, τὸ βράδυ τῆς Πέμπτης, συνεχίζουν οἱ μυημένοι, μετὰ τὴν ἀποχώρησι τῶν ὑπολοίπων, γιὰ πολλὴ ὥρα νὰ τελοῦν ἱεροπραξίες. Εἶναι βέβαιο ὅτι ὅταν κάποιος νέος Δροῦζος μυηθῇ στὶς ἐσωτερικὲς τελετὲς καὶ τὰ δόγματα τῆς θρησκείας του, μεταμορφώνεται τελείως ὡς πρὸς τὸν ἠθικὸ χαρακτῆρα, τοὐλάχιστον φαινομενικά. Διότι πρέπει νὰ σημειώσουμε ὅτι οἱ Δροῦζοι φροντίζουν μᾶλλον γιὰ τὴν ἐξωτερικὴ κοσμιότητα παρὰ γιὰ τὴν γνήσια ἠθική.
Ἡ θρησκεία τῶν Δρούζων-… Ψευδῆ Μεσσία θεωροῦν τόν… Χριστό! Μωάμεθ, ὁ υἱὸς τοῦ …Ἰσραήλ!- Ὁ ἀρχάγγελος … Ἐζραΐλ!
‘’ Οἱ θρησκευτικὲς δοξασίες τῶν Δρούσων’’ λέγει κάποιος, ‘’θὰ μείνουν πάντα ἕνα μυστήριο, ἐκτὸς ἂν κάποιος Δροῦσος τὶς ἀποκαλύψῃ’’. Τέτοια ἀποκάλυψις ἔγινε καὶ εἶναι ἐξαιρετικὰ σημαντικὰ αὐτὰ ποὺ ἀπεκαλύφθησαν. Οἱ Δροῦζοι ἢ Δροῦσοι ἀρχικῶς ἦσαν (καὶ μᾶλλον ἐξακολουθοῦν νὰ εἶναι ἀκόμη) μαθητὲς τοῦ Χάκεμ ἢ Χακέμ, τοῦ ἕκτου Φατιμίδου χαλίφη τῆς Αἰγύπτου, ὁ ὁποῖος τὸν ἑνδέκατο αἰῶνα διεκήρυξε τὸν ἑαυτό του ὡς ἐνσάρκωσι τῆς Θεότητος, καὶ συνέστησε ἀπόκρυφη ἑταιρεία στὸ Κάϊρο, διαιρεμένη σὲ ἐννέα βαθμοὺς ἢ σχολές, ἀπὸ τὶς ὁποῖες ἡ πρώτη ἐδίδασκε ὅτι κάθε θρησκεία εἶναι περιττή, καὶ ὅτι οἱ ἀνθρώπινες πράξεις εἶναι ἀδιάφορες. Οἱ Ἀσσασῖνοι ἦταν κλάδος τῆς αἱρέσεως αὐτῆς».
Εἶναι ἀξιοπερίεργα καὶ δὲν γνωρίζω ἂν σήμερα ἰσχύουν καὶ συμβαίνουν αὐτὰ ποὺ ἀναφέρονται στὸ σπανιώτατο αὐτὸ ἔντυπο ἀπὸ τὸ ὁποῖο ἀντλῶ τὶς πληροφορίες γιὰ τὸν ἐμίρη τῶν Δρούζων. Φυσικὰ τοῦτο προϋποθέτει μία ἐπιτόπια ἐπίσκεψι στὴν χώρα τῶν Δρούσων, κάτι τὸ ὁποῖο φαντάζει ἐξαιρετικῶς ἀπίθανο. Εἰδικώτερα οἱ Δροῦζοι φρονοῦν ὅτι οἱ Ἀπόστολοι παρεδωσαν στοὺς Ἰουδαίους ψεύτικο (ψευδῆ) Μεσσία, ὁ ὁποῖος θυσιάσθηκε γιὰ νὰ κρυφθῆ ὁ ἀληθινός, δηλαδὴ ὁ Χάμζα, ὁ ὁποῖος ἦταν μεταξὺ τῶν μαθητῶν μὲ τὸ ὄνομα Ἐλεάζαρ, καὶ ἐνέπνευσε τὴν διάνοιά του στὸν Ἰησοῦ, τὸν υἱὸ τῆς Μαρίας. Τοὺς Εὐαγγελιστὲς τοὺς ὀνομάζουν «πόδες σοφίας». Παραδέχονται καὶ τὴν μωαμεθανικὴ ἰδέα, ἀλλὰ χωρὶς τὸν Μωάμεθ, καὶ ὅτι ὁ Χάμζα, μὲ τὸ ὄνομα Σαλμάν-ελ- Φαρεσὶ ἔσπειρε αὐτὸν τὸν νέο λόγο. Ἀργότερα ἡ τελευταία ἐνσάρκωσις τοῦ Χάκεμ καὶ τοῦ Χάμζα ἔγινε σὲ συναρμολόγησι τῶν διαφόρων δογμάτων, ποὺ ἀνεφάνησαν ἑπτὰ φορές, δηλαδὴ ἐπὶ Ἐνώχ, Νῶε, Ἀβραάμ, Μωϋσέως, Πυθαγόρου, Χριστοῦ καὶ Μωάμεθ.
Ἐκεῖνος ποὺ ἀπεκάλυψε τὰ θρησκευτικὰ ἀπόκρυφα τῶν Δρούσων εἶναι κάποιος Νερβάλ, ὁ ὁποῖος τὰ ἔμαθε ἀπὸ κάποιον Δροῦσο σεΐχη τοῦ Λιβάνου καὶ τὰ ἐκθέτει στὴν ‘’ κατήχησι τῶν Δρούζων’’ (βλέπε «ΠΑΝΔΩΡΑ», Τόμος 20ός, Ἀπρίλιος 1869-Ἀπρίλιος 1870).
Ἂς δοῦμε κάποια σημαντικὰ στοιχεῖα τὰ ὁποῖα δίνουν μία ἐξήγησι γιὰ τὴν φιλικὴ στάσι τῶν Δρούζων ἢ Δρούσων ἔναντι τῶν Ἑβραίων καὶ τὴν δυνατότητα κατατάξεώς τους στὸν Ἰσραηλινὸ στρατό.
Πιστεύουν ὅτι ὁ Θεός τους ἐμφανίσθηκε παντοδύναμος τὸ ἔτος 400 ἀπὸ Μωάμεθ καὶ διαφημίσθηκε τότε ὅτι καταγόταν ἀπὸ τὸν Μωάμεθ, γιὰ νὰ κρύψῃ τὴν θεότητά του καὶ ὅτι τὸ ἔτος 408 (ἀπὸ Μωάμεθ) ἐμφανίσθηκε διακηρύττοντας τὴν θεότητά του καὶ διέμεινε τὸ 408, ἐνῶ τὸ ἔτος 309 ἐξαφανίσθηκε, διότι ἦταν ἔτος ὀλέθριο. Κατόπιν ἐμφανίσθηκε στὴν ἀρχὴ τοῦ 410 καὶ διέμεινε ὅλο τὸ 411. Καὶ τέλος στὴν ἀρχὴ τοῦ 412 ἔγινε ἄφαντος καὶ ὅτι θὰ ἔλθῃ τὴν ἡμέρα τῆς κρίσεως. «Ἡ ἡμέρα αὐτὴ εἶναι ἡ ἡμέρα κατὰ τὴν ὁποία ὁ Πλάστης θὰ παρουσιασθῇ μὲ τὴν μορφὴ ἀνθρώπου καὶ θὰ βασιλεύσῃ στὸν κόσμο μὲ τὴν δύναμι καὶ μὲ τὸ ξίφος». Ἡ ἐμφάνισις αὐτὴ θὰ γίνῃ «κατὰ τὴν σελήνη Δγεμὰζ ἢ Ρατζάδ, κατὰ τοὺς ὑπολογισμοὺς τῆς Ἐγίρας». Ὁ Θεὸς τῶν Δρούζων ἐμφανίσθηκε μὲ μορφὴ ἀνθρώπου δέκα φορὲς καὶ ἀλληλοδιαδόχως μὲ τὰ ἑξῆς ὀνόματα: «Ἀλῆ, Μπάρ, Μάαλλα, Κάϊσμ, Μάας, Ἀζίζ, Ἀμπαζακαρία, Μανιοὺρ καὶ Χάκεμ».
«Ἡ πρώτη ἐμφάνισις (αὐτὴ τοῦ Ἀλῆ)-κάθε ἐμφάνισις ἀποκαλεῖται ‘’ στάσις’’-ἔγινε σὲ μία πόλι τῆς Ἰνδίας, τὸ ὄνομα Ροχίνμα-Τοχίν.
Ἂς δοῦμε ἕνα ἄλλο χαρακτηριστικὸ ἀπόσπασμα:
«Έρώτησις: Πόσες φορὲς ἐπεφάνη ὁ Χάμζα καὶ πῶς ὠνομάσθη σὲ κάθε ἐμφάνισι; Ἀπάντησις: Ἐπεφάνη ἑπτὰ φορὲς ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ Ἀδὰμ μέχρι τὴν ἐποχὴ τοῦ προφήτου Σαμόδ. Στὸν αἰῶνα τοῦ Ἀδὰμ ἐκαλεῖτο Χατνίλ· στὸν αἰῶνα τοῦ Νῶε, Πυθαγόρας· Δαβὶδ ἐκαλεῖτο ἐπὶ Ἀβραάμ· ἐπὶ Μωϋσέως ὠνομάσθη Χαΐβ καὶ ἐπὶ Ἰησοῦ ἐκλήθη ὁ ἀληθὴς Μεσσίας καὶ ὁ ἀληθὴς Λάζαρος· ἐπὶ Μωάμεθ ὠνομάσθη Σαλμὰν καὶ Φαρζί, καὶ ἐπὶ τῶν χρόνων τοῦ Σαΰ ἔλαβε τὸ ὄνομα Σαλέχ».
Σὲ ἕνα ἄλλο σημεῖο τῆς κατηχήσεως τῶν Δρούζων, ποὺ παρατίθεται ὑπὸ μορφὴν ἐρωταποκρίσεων, ἐπισημαίνεται ὅτι αὐτοί- δηλαδὴ οἱ Δροῦσοι- παραδέχονται τὸ Κοράνι καὶ τὶς Μουσουλμανικὲς τελετές, γιὰ νὰ μὴ κακοποιηθοῦν ἀπὸ τοὺς ὀπαδοὺς τοῦ Ἰσλαμισμοῦ, καὶ ὅλα αὐτὰ τὰ τηροῦν φαινομενικά, γιὰ νὰ παραμένουν ἄγνωστοι.
Ἂς δοῦμε ὅμως κι ἕνα ἄλλο χαρακτηριστικὸ ἀπόσπασμα , ὅπου ὁ Μωάμεθ ἀναφέρεται ὡς … «υἱὸς τοῦ… Ἰσραήλ»(!!!) καὶ τοῦτο ἀσφαλῶς ἐξηγεῖ ἐν μέρει τὶς σημερινὲς φιλικώτατες σχέσεις Δρούζων καὶ Ἰσραηλινῶν. Ὅμως σὲ ἀρκετὰ σημεῖα τῶν ἀπόψεών τους στρέφονται σφοδρότατα ἐναντίον ὅλων, μηδὲ τῶν Ἑβραίων ἐξαιρουμένων ἀλλὰ καὶ μὴ ἐξαιρουμένου καὶ τοῦ «προφήτου» Μωάμεθ. Ἂς δοῦμε τὰ ἑβραΐζοντα στοιχεῖα:
«Ἐρώτησις: Πές μου τὴν ἐτυμολογία τοῦ ὀνόματος Δροῦζος; Ἀπάντησις: Τοῦτο τὸ ὄνομα παράγεται ἀπὸ τὴν ὑποταγή μας στὸν Χάκεμ κατ̉ ἐντολὴν τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος Χάκεμ εἶναι ὁ κύριός μας Μωάμεθ, υἱὸς τοῦ Ἰσραήλ, ὁ ὁποῖος ἐπεφάνη αὐτὸς δι̉ ἑαυτοῦ· καὶ κατὰ τὴν ἐμφάνισι αὐτοῦ, οἱ Δροῦζοι ἀκολουθοῦντες τὶς ἐντολές του, εἰσῆλθαν στὸν νόμο αὐτοῦ, καὶ ἀπ̉ αὐτὸ ὠνομάσθηκαν Δροῦζοι· διότι ἡ ἀραβικὴ λέξις ἐνδερὰζ ἢ ἐνδαρὰδζ εἶναι ταυτόσημη τοῦ δαρχάχ, τὸ ὁποῖο δηλώνει εἴσοδο. Τοῦτο σημαίνει ὅτι ὁ Δροῦζος ἔγραψε τὸν νόμο….Ἄλλη δὲ ἐτυμολογία εὑρίσκομε, γράφοντας τὸ Δροῦζος μὲ ἕνα σ· τότε παράγεται ἀπὸ τὸ δάρας, ἰέρος, μαθητής, τὸ ὁποῖο δηλώνει ὅτι ὁ Δροῦζος ἐσπούδασε τὰ βιβλία τοῦ Χάμζα καὶ ἐλάτρευσε τὸν Παντοδύναμο, ὅπως πρέπει».
Δὲν θὰ μακρηγορήσω, ἀλλὰ θὰ παραθέσω ἕνα ἀκόμη ἀπόσπασμα ἀπὸ τὴν «κατήχησι τῶν Δρούζων»:
«Ἐρώτησις: Ποιοί εἶναι οἱ ἀρχάγγελοι , ποὺ φέρουν τὸν θρόνο τοῦ Κυρίου μας; Ἀπάντησις: Εἶναι οἱ ἑξῆς: Γαβριήλ, ὁ ὁποῖος εἶναι ὁ Χάμζα· Μιχαήλ, ὁ ὁποῖος εἶναι ὁ δεύτερος ἀδελφός. Ἐσραφὶλ-Σαλαμέ-ἔβν-ἃβδ-ἐλ-οὐάχαδ. Ἐζραΐλ-Βέχα Ἐδδίν. Μετατρούν-Ἀλῆ ἔβν· Ἀχμέτ….»..
Μία ἐπίσκεψις στὸν Ἐμίρη τῶν Δρούζων
Ἀξιόλογο ἐνδιαφέρον παρουσιάζει μία ἐπίσκεψις Εὐρωπαίων στὸν Ἐμίρη τῶν Δρούσων, χωρὶς ὅμως νὰ προσδιορίζεται ἐπακριβῶς ὁ χρόνος κατὰ τὸν ὁποῖον ἔγινε αὐτή. Ἀξίζει ὅμως νὰ παρατεθῇ ἀπὸ τὸ προαναφερθὲν ἔντυπο (ΑΠΟΘΗΚΗ ΩΦΕΛΙΜΩΝ ΓΝΩΣΕΩΝ), σὲ μία ἁπλουστευμένη καὶ κατανοητὴ γλῶσσα ὅμως, γιὰ νὰ δοθῇ μία πολὺ κατατοπιστικὴ εἰκόνα τῶν Δρούζων τῆς ἐποχῆς ἐκείνης:
«Ὁ ἀρχηγὸς ἢ ὁ Ἐμίρης τῶν Δρούσων κατοικεῖ σὲ ἀπόστασι μιᾶς ὥρας δρόμο περίπου ἀπὸ τὸ Δεΐρ-Ἐλ-Καμάρ, πάνω σὲ λόφο ὁ ὁποῖος ἀνυψώνεται στὴν κοιλάδα σὰν εὐμεγέθης φυσικὸς πύργος, ἔχοντας στὴν κορυφὴ ἢ στὸ ἰσόπεδό του ὡς κορωνίδα τὸ παλάτι, ποὺ ἀποτελεῖται ἀπὸ σωρὸ οἰκοδομῶν. Δύο χιλιάδες ἄνθρωποι ζοῦν σ̉ αὐτὀ καὶ γύρω ἀπ̉ αὐτό, γραμματεῖς, στρατιῶτες, δοῦλοι, ὀπαδοί, ξυλουργοί, κτίστες, σιδηρουργοὶ καὶ ἄλλοι χειροτέχνες. Εὐρύχωρες αὐλὲς ἐκτείνονται ἀπὸ τὴν κορυφὴ στὰ ὀχυρώματα κοντὰ στὴν βάσι. Ὁ Δελαμαρτῖνος, ποὺ ἐπεσκέφθη τὸν τόπο τοῦτο κατὰ τὸ διάστημα τῆς περιοδείας του στὴν Ἀνατολή, ἀπεικονίζει μὲ γραφικὸ τρόπο τὸν Ἀσιατικὸ χαρακτῆρα του. Ἡ ὀγκώδης πύλη τῆς πρώτης αὐλῆς φυλασσόταν ἀπὸ Ἄραβες ὡπλισμένους μὲ πυροβόλα καὶ μακριὲς λεπτὲς ῥομφαῖες. Σὲ μία ἀπὸ τὶς αὐλὲς εἶδε πεντακόσιους ἢ ἑξακόσιους Ἀραβικοὺς ἵππους, πολλοὺς ἀπ̉ αὐτοὺς μὲ πολυτέλεια στρωμένους, καὶ δεμένους ἀπὸ τὸ κεφάλι καἲ τὰ πόδια σὲ σχοινιὰ τεντωμένα σὲ ὅλη τὴν αὐλή. Ἦσαν καὶ πολλὲς καμῆλες στὸ ἴδιο περίφραγμα. Σὲ μία ἀπὸ τὶς ἐνδότερες αὐλὲς νεαροὶ ἔφιπποι ἐξασκοῦνταν στὴν ἱππική. Ἀφοῦ δὲ ἀναγγέλθηκε στὸν Ἐμίρη ἡ ἄφιξις Εὐρωπαίων γιὰ νὰ τὸν ἐπισκεφθοῦν, αὐτοὶ ὡδηγήθησαν σὲ δωμάτια ποὺ ἔβλεπαν σὲ μία ὡραία αὐλή, ποὺ ἦταν διακοσμημένη μὲ Ἀραβότευκτους κίονες καὶ ποὺ εἶχε στὸ κέντρο της μία κρήνη, τῆς ὁποίας τὰ νερὰ μὲ εὐχάριστο μουρμούρισμα ἐκκενώνονταν σὲ κάποια λίθινη δεξαμενή. Τὰ παράθυρα ἦσαν χωρὶς τζάμια, τὰ δωμάτια χωρὶς σκεύη. Τὸ ἀνώμαλο ἔδαφος ἀπετελεῖτο ἀπὸ χῶμα ἀναμεμιγμένο μὲ κατακομμένα ἄχυρα. Κάποιες σαῦρες καὶ ποντικοὶ κατοικοῦσαν στοὺς παλαιοὺς τοίχους. Ψάθες ὅμως μεταφέρθηκαν ἀπὸ τοὺς δούλους , οἱ ὁποῖοι τὶς ἐξάπλωσαν πάνω στὸ ἔδαφος καὶ τὶς ἐπεκάλυψαν μὲ δαμασκηνοὺς τάπητες. Κατόπιν παρατέθηκαν τὰ συνήθη ἀναψυκτικά. Ὁ Δελαμαρτῖνος καὶ οἱ φίλοι του προσκλήθηκαν ἐνώπιον τοῦ Ἐμίρη καὶ παρουσιάσθηκαν σὲ αὐτὸν σὲ μία λαμπρὴ αἴθουσα στρωμένη μὲ μάρμαρα, οἱ τοῖχοι καὶ ἡ στέγη της ἦσαν διακοσμημένοι μὲ Ἀραβουργίες καὶ Ἀραβικὰ ἐπιγράμματα. Στὶς γωνίες τοῦ οἰκήματος αὐτοῦ ὑπῆρχαν μικρὲς βρύσες, σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς μικροὺς μυχούς, μέσα σὲ σιδηρόφρακτο περίβολο, ἀναπαυόταν μία ὑπερμεγέθης τίγρις. Γραμματεῖς μὲ κατάχυτα ἱμάτια, Ἄραβες μὲ πολυτελῆ στολή, μαῦροι καὶ ἡμίμαυροι, στέκονταν μπροστὰ στὸν ἐμίρη,ὁ ὁποῖος εἶχε ξαπλώσει πάνω σὲ σοφᾶ, στὸ ἕνα ἄκρο τῆς αἰθούσης, καὶ ὁ ὁποῖος ἦταν ὑψωμένος γύρω στὸ ἕνα πόδι πάνω ἀπὸ τὸ ὑπόλοιπο μέρος. Οἱ ἐπισκέπτες εἶδαν τὰ λουτρά, τὰ ὁποῖα ἀποτελοῦνταν ἀπὸ πέντε ἢ ἕξι μικροὺς καλλωπισμένους θαλάμους, ὅπου μὲ σωλῆνες εἰσαγόταν ψυχρὸ ἢ χλιαρὸ νερό. Ἔπειτα ἐπισκέφθηκαν τὸ ἱπποτροφεῖο τοῦ ἐμίρη, ποὺ περιεῖχε διακόσιους μέχρι τριακόσιους ὡραίους Ἀραβικοὺς ἵππους. Κάποιοι ἔκειντο πάνω στὴν σκόνη στὴν εὐρύχωρη αὐλή, ἄλλοι δὲ κρατοῦνταν ἀπὸ σιδηρένιους δακτυλίους δεμένοι σὲ μακριὰ σχοινιά, ἄλλους δὲ περιποιοῦνταν μαῦροι δοῦλοι μὲ κοκκινοβαφῆ ἱμάτια. Μουσική, ὠδὲς καὶ αὐτοσχέδιες ποιήσεις ἐτελείωσαν τὴν ἑσπέρα…».
Μία περίεργη καὶ ἀνησυχητικὴ «προφητεία»: Θὰ ἐμφανισθῇ ὁ Μεσσίας τῶν Δρούζων ὅταν γίνῃ εἰσβολὴ ξένων ἐθνῶν στήν… Συρία!
Ἀνησυχία καὶ προβληματισμὸ προξενεῖ μία περίεργη καὶ παράδοξη «προφητεία» ποὺ περιέχεται στὴν «κατήχησι τῶν Δρούζων» καὶ κάνει λόγο γιὰ ἐμφάνισι τοῦ «Μεσσία» τοῦ λαοῦ αὐτοῦ, δηλαδὴ τοῦ Χάκεμ, «ὅταν εἰσβάλουν τὰ ξένα ἔθνη καὶ οἱ Εὐρωπαϊκοὶ στρατοὶ στὴν Συρία….». Καὶ ἡ ἀνησυχία αὐτὴ ἐπισημαίνεται μετὰ τὰ ὅσα ἔχουν συμβῆ ἀπὸ τοὺς τελευταίους μῆνες τοῦ περασμένου χρόνου (2024) στὴν πολύπαθη αὐτὴ χώρα καὶ ἐξακολουθοῦν ἀκόμη νὰ συμβαίνουν ….
Ἂς δοῦμε ἕνα ἐκτενὲς ἀπόσπασμα, τὸ ὁποῖο προκαλεῖ προβληματισμὸ καὶ ἀνησυχία, ἂν συγκριθοῦν αὐτὰ μὲ ὅσα συνέβησαν καὶ συμβαίνουν στὴν Συρία:
«Ἐρώτησις: Πῶς θὰ γίνῃ ἡ ἔλευσις αὐτοῦ, ἀπὸ ποῦ ἔρχεται καὶ ποῦ θὰ κατευθυνθῇ καὶ ποῦ θὰ μείνῃ; Ἀπάντησις: Θὰ ἔλθῃ ὁ δεσπότης μας, ὅταν εἰσβάλουν τὰ ξένα ἔθνη καὶ οἱ εὐρωπαϊκοὶ στρατοὶ σὲ αὐτὰ τὰ μέρη ( ἐννοεῖ βεβαίως τὴν Συρία), καὶ θὰ γίνῃ ἀρχὴ τοῦ πολέμου, καὶ αὐξηθῇ τὸ πῦρ καὶ ὁ σίδηρος, καὶ ἐκλείψῃ ἡ ἀσφάλεια, καὶ νικοῦν οἱ Εὐρωπαῖοι τὸν στρατὸ τῶν Περσῶν, μέχρις ὅτου κυριεύσουν τὴν Μπαλμπέκ (Ἡλιούπολι). Ὅταν ἔλθουν τότε οἱ ἀγγελιαφόροι, θὰ προειδοποιήσουν γιὰ τὴν ἔλευσι τοῦ στρατοῦ (δηλ. τοῦ Χάκεμ). Τότε θὰ ἀκουσθοῦν φωνὲς καὶ ὁ πόλεμος θὰ σταματήση· τὰ ἀντιμαχόμενα μέρη θὰ ἡσυχάσουν, ὅταν βεβαιωθοῦν γιὰ τὴν ἔλευσι τοῦ στρατοῦ (τοῦ Χάκεμ) ἀπὸ τὴν Ἀνατολὴ καὶ θὰ σπεύσουν μὲ δῶρα πρὸς προϋπάντησί του. Ἑπτὰ ἡμέρες πρὶν ἀπὸ τὴν ἄφιξι τοῦ στρατοῦ, ὁ ἥλιος θὰ σκοτισθῇ ἀπὸ τὶς λόγχες τοῦ στρατοῦ, καὶ οἱ χρεμετισμοὶ τῶν ἀλόγων τοῦ κυρίου μας, αὐτοὶ ποὺ θὰ ἀκουσθοῦν σὲ ἀπόστασι
ἑπτὰ ἡμερῶν, θὰ τοὺς προκαλέσῃ μεγάλη ἔκπληξι, μέχρις ὅτου φθάσουν στὸ τέλος, στὴν ἄκρη, τοῦ Χαυράν (ἀρχαία Αὐρανῖτις) γίνη ἡ προϋπάντησις τῶν συνταγμάτων τῆς προφυλακῆς, τοῦ ὁποίου κάθε σύνταγμα ἔχει 100.000….. Τὴν ἕκτη ἡμέρα…. θὰ βλέπουν τὸν σεβαστὸ κύριο καὶ ὑψηλὸ δεσπότη, ὁ ὁποῖος πορεύεται, περικυκλούμενος ἀπ̉ ὅλα τὰ θηρία καὶ τὰ ζῶα, καὶ ἔχοντας τὴν σημαία πολὺ ὑψωμένη πάνω ἀπὸ τὸ κεφάλι….Αὐτὸς συνεχίζει νὰ πορεύεται, μέχρις ὅτου φθάσῃ στὴν Πετραία Ἀραβία και ἀπὸ ἐκεῖ στὴν Μέκκα, γιὰ νὰ κατεδαφίσῃ τὸ Χαρὰμ (δηλ. τὸ προσκύνημα τῶν Μωαμεθανῶν) καὶ νὰ διασκορπίσῃ τοὺς λίθους του σὲ ὁλόκληρη τὴν οἰκουμένη. Ἀπὸ ἐκεῖ θὰ μεταβῇ στὴν Αἴγυπτο, ὅπου ἀνοίγει τὶς πυραμίδες, καὶ παραδίδει σὲ καθέναν πιστὸ 72 ἐντολὲς καὶ κανονίζονται τὰ πάντα γιὰ τοὺς πιστούς και νεοφώτιστους καὶ ἄπιστους ἀπὸ τοὺς Μωαμεθανούς, τοὺς Χριστιανούς, τοὺς Μουτεβελίδες, τοὺς Ἑβραίους καὶ τοὺς λοιπούς …. Καὶ θὰ διαμείνῃ στὴν Αἴγυπτο…». (Βλέπε «ΠΑΝΔΩΡΑ» , τόμος 20ός, Ἀπρίλιος 1869- Ἀπρίλιος 1870).
Στὸ παρὸν ἄρθρο δόθηκε μία συνοπτικὴ καὶ περιληπτικὴ εἰκόνα τῆς ταυτότητος τῶν Δρούζων ἢ Δρούσων καὶ ὄχι τῆς δράσεως καὶ τῆς ἱστορίας τους, ποὺ εἶναι γεμάτη ἀπὸ σφαγὲς εἰς βάρος τῶν Χριστιανῶν τῆς Μέσης ἢ Ἐγγὺς Ἀνατολῆς. Ὑπάρχει εἰς χεῖρας μου πλῆθος στοιχείων γιὰ τὴν δρᾶσι τους αὐτὴ καὶ ἴσως μᾶς δοθῇ μία ἄλλη φορὰ ἡ εὐκαιρία νὰ τὰ ἐκθέσωμε αὐτά. Καλὸν εἶναι ὁ ἀναγνώστης νὰ ἔχῃ μία εἰκόνα εὐκόλως κατανοητὴ καὶ κατόπιν μὲ βάσι τὰ ἀφομοιωθέντα ἀπ̉ αὐτὸν στοιχεῖα νὰ πληροφορῆται καὶ τὰ ὑπόλοιπα.
-
Ενδιαφέροντα2 μήνες πριν
Αποκάλυψη του ηθοποιού Κωστή Σαββιδάκη! Κόπηκε ταινία στην Ελλάδα από φεστιβάλ επειδή προέβαλλε την Ορθοδοξία
-
Πολιτική6 ημέρες πριν
Έρχεται «τσουνάμι» αποκαλύψεων και στην Ελλάδα για USAID! Οι ΜΚΟ του Soros και οι Πρέσπες του Τσίπρα
-
Απόψεις2 εβδομάδες πριν
Διαβεβαιώνω τον κ. Μητσοτάκη ότι η κυβέρνησή του δεν έχει μέλλον
-
Πολιτική3 εβδομάδες πριν
Αποκάλυψη Στρος Καν! Με έφαγαν οι ΗΠΑ όπως και τον Καραμανλή!
-
Διεθνή3 μήνες πριν
Οι Ουκρανοί ακολουθούν το… δόγμα Μπάιντεν! Χτύπησαν με ATACMS τη Ρωσία – Οδηγούμαστε σε πυρηνικό ολοκαύτωμα;
-
Αναλύσεις2 εβδομάδες πριν
Ο Τραμπ δεν ξεχνά τί έκανε η Ελλάδα!
-
Αναλύσεις1 εβδομάδα πριν
Οδεύει προς αντικατάσταση ο Μητσοτάκης! Σπρώχνει την Ελλάδα περισσότερο προς την καταστροφή
-
Ιστορία - Πολιτισμός3 εβδομάδες πριν
Ένα ταξίδι γεύσεων από τη Μικρά Ασία στη Δράμα