Σαφή μηνύματα ότι προσβλέπει στην παρέμβαση των ΗΠΑ για να ξεμπλοκάρει το καλώδιο εξέπεμψε χθες για πρώτη φορά με σαφήνεια η ελληνική κυβέρνηση, χωρίς να είναι φυσικά σαφές αν αυτό θα γίνει, πότε και ποιος ο ρόλος που μπορεί να διαδραματίσει ως μεσολαβητής το Ισραήλ.

Σε μια συγκυρία που η Άγκυρα επιχειρεί να επιβάλει, δια της απειλής βίας, μέσω της διασύνδεσης Κρήτης – Κύπρου, τον αυτοπεριορισμό της Ελλάδας στην άσκηση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων, η χθεσινή φράση Γεραπετρίτη για «επανενεργοποίηση του 3+1»  και η μετέπειτα συνάντηση Μητσοτάκη με τον ισραηλινό ΥΠΕΞ, δείχνουν μια σαφή πρόθεση να επανεναμπλακεί ο αμερικανικός παράγοντας.

Και να αξιοποιηθεί το «χαρτί» του Τελ Αβίβ, δηλαδή η κυβέρνηση Νετανιάχου που διατηρεί εξαιρετικές σχέσεις με τον Πρόεδρο Τραμπ, για να κρατηθεί ζωντανό το καλώδιο Ελλάδας- Κύπρου – Ισραήλ, χωρίς φυσικά τίποτα να είναι βέβαιο και με το χρόνο να μετρά αντίστροφα.

«Προσβλέπουμε στη διεύρυνση του σχήματος με την επανενεργοποίηση του «3+1» και τη συμμετοχή των Ηνωμένων Πολιτειών. Το θέμα αυτό είχα την ευκαιρία να το θέσω ο ίδιος στον Υπουργό Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ουάσιγκτον, στην πρόσφατη επίσκεψή μου, από τον οποίο είχα καταρχήν θετική ανταπόκριση», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Γεραπετρίτης μετά το τέλος της τριμερούς Ελλάδας- Κύπρου – Ισραήλ στην Αθήνα.

Σύμφωνα με μια ανάγνωση, η φράση Γεραπετρίτη και η γενικότερη στρατηγική της ελληνικής πλευράς, θυμίζει το άνοιγμα προς τις ΗΠΑ που είχε επιχειρήσει η κυβέρνηση ανήμερα της ορκομωσίας Τραμπ, τη Δευτέρα 20 Ιανουάριου. Οταν δηλαδή με το βλέμμα στραμμένο στο «drill baby drill» του νέου Προέδρου, ο οποίος ορκίζονταν την ίδια ημέρα, είχε σπεύσει να ανακοινώσει την εκδήλωση ενδιαφέροντος από τη Chevron για τη Ν.Πελοπόννησο.

Αν και ο υπουργός των Εξωτερικών δεν μπήκε σε λεπτομέρειες, άνθρωποι με γνώση της υπόθεσης εκτιμούν ότι αναφέρονταν στο αμερικανικό κρατικό αναπτυξιακό ταμείο, Development Finance Corporation (DFC), το οποίο έχει εδώ και καιρό εκδηλώσει ενδιαφέρον για χρηματοδότηση ή και συμμετοχή στο καλώδιο, χωρίς έκτοτε να έχουν υπάρξει εξελίξεις λόγω και της στασιμότητας των ερευνών στη θάλασσα.

Στο μηδενικής πάντως ορατότητας σημερινό τοπίο, η φράση Γεραπετρίτη «το έργο θα γίνει και θα ολοκληρωθεί», ερμηνεύεται περισσότερο ως μια πολιτική δήλωση, παρά ότι στηρίζεται σε διαβεβαιώσεις που έχει πάρει η ελληνική πλευρά και κάποια στρατηγική να αντιστρέψει την εντελώς αρνητική τροπή που έχει πάρει το project.

Η συνάντηση Μητσοτάκη – Σάαρ

Στη διμερή στρατηγική σχέση με το Ισραήλ, που μπορεί να αναπτυχθεί περαιτέρω, αναφέρθηκε από τη πλευρά του αργότερα ο Κυρ. Μητσοτάκης, υποδεχόμενος τον ισραηλινό ΥΠΕΞ, με τον Γκιντεόν Σάαρ να αναφέρει ότι «στις σημερινές (χθεσινές) συζητήσεις ήμασταν πολύ πρακτικοί στο πώς να προχωρήσουμε προς τα εμπρός σε διάφορους τομείς».

Τα παραπάνω φυσικά δεν βρίσκονται προς το παρόν παρά στη σφαίρα των ευσεβών πόθων. Το στίγμα των δηλώσεων δείχνει απλώς το τι προσβλέπει η ελληνική πλευρά, όχι κάτι το έμπρακτο και ουδείς γνωρίζει αν θα υπάρξει αμερικανική παρέμβαση – με ή όχι ισραηλινή μεσολάβηση.

Σε μια συγκυρία ωστόσο που η ισχυροποίηση της Άγκυρας στον τομέα της ευρωπαϊκής ασφάλειας, την ενθαρρύνει όχι μόνο να επιβάλει το «γκριζάρισμα» περιοχών άσκησης των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων στο Αιγαίο, αλλά και να διεκδικεί έναν ακόμη πιο αναβαθμισμένο ρόλο στην Αν.Μεσόγειο, το Ισραήλ έχει κάθε λόγο να ανησυχεί.

Και να θεωρήσει πιθανώς την εμπλοκή με το καλώδιο ως μια ακόμη ευκαιρία για να καταστήσει σαφές στη Τουρκία ότι δεν θα ανεχτεί το ρόλο που επιφυλάσσει η ίδια για τον εαυτό της στη περιοχή της Αν.Μεσογείου.

Το σκληρό γεωπολιτικό παιχνίδι

Το παιχνίδι με άλλα λόγια στη περιοχή έχει ούτως ή άλλως χοντρύνει – το καλώδιο είναι απλώς το κερασάκι στη τούρτα – με την επεκτατικότητα της Τουρκίας να προσκρούει ήδη στο μεγάλο εμπόδιο του Ισραήλ, το οποίο έχει καταστήσει σαφές ότι δεν πρόκειται να αποδεχθεί στα σύνορά του την εγκατάσταση τζιχαντιστών, έστω και υπό τον μανδύα των «κυβερνητικών» δυνάμεων της Συρίας.

Σε αυτό το πλαίσιο, έχει ενδιαφέρον πώς η Αθήνα θα εκμεταλλευθεί προς όφελος της αυτή τη κατάσταση. Οχι μόνο για τη τύχη της διασύνδεσης, αλλά συνολικότερα για τα κυριαρχικά της δικαιώματα απέναντι στη προσπάθεια της Τουρκίας να προκαλέσει τετελεσμένα με αναγνώριση διεκδικήσεων σε περιοχές που θεωρεί δική της υφαλοκρηπίδα, βάσει του παράνομου Τουρκολιβυκού Μνημονίου.

Σε αυτό το καυτό σκηνικό, ανάλογα πάντα με τις διπλωματικές κινήσεις της κυβέρνησης και εφόσον το Ισραήλ επιδείξει έμπρακτα ενδιαφέρον για τη διασύνδεση, ίσως υπάρξει μια ευκαιρία για την Αθήνα να πετύχει κάτι για ένα έργο που διατρέχει ούτως ή άλλως τον κίνδυνο να αδρανοποιηθεί, όπως είχε συμβεί στο παρελθόν με τον αγωγό EastMed.

Αξιοποιώντας δηλαδή τη συγκυρία, να εξηγήσει στην ισραηλινή πλευρά ότι χωρίς το τμήμα «Ελλάδα- Κύπρος», δεν υπάρχει ούτε το «Κύπρος -Ισραήλ», επομένως αν πράγματι ποντάρει στο έργο πρέπει να μεσολαβήσει στην Ουάσινγκτον, που έχει το τρόπο να επηρεάσει την Τουρκία, η οποία επιχειρεί μέσω του καλωδίου να επιβάλλει τις διεκδικήσεις της στην περιοχή.

Στον αντίποδα, η κυβέρνηση ανησυχεί, με δεδομένο ότι η εξωτερική πολιτική της Ουάσινγκτον είναι πλέον απρόβλεπτη, ότι ακόμη και αν υπάρξει αμερικανική παρέμβαση μπορεί αυτή να «ανοίξει» θέματα στα ελληνοτουρκικά, τα οποία δεν θα είναι διαχειρίσιμα για την Αθήνα. Και να αποδειχθεί εμπράκτως ότι στην αμερικανική ζυγαριά το γεωστρατηγικό βάρος της Τουρκίας έχει μεγαλύτερη αξία απ’ ότι το ελληνικό, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Νέα ανοίγματα Τουρκίας στον Τραμπ

Εκείνο ωστόσο που θα πρέπει να έχουμε υπόψιν είναι ότι δεν παίζουμε μόνοι μας στο γήπεδο. Την ίδια στιγμή που η Ελλάδα προσβλέπει σε αμερικανική παρέμβαση με ισραηλινή διαμεσολάβηση, η Τουρκία συνεχίζει να κινείται μεθοδικά, ανακοινώνοντας προχθές μια μεγάλη συμφωνία για παραχώρηση εκμετάλλευσης τουρκικών κοιτασμάτων σε αμερικανικές εταιρείες.

Τη Τετάρτη, ο τούρκος υπ. Ενέργειας Αλπαρσλαν Μπαιρακτάρ, (Türkiye inks deal with US-based producers to develop its shale fields), ανήρτησε στη πλατφόρμα «Χ» την είδηση ότι η κρατική εταιρεία πετρελαίου της Τουρκίας, TPAO, υπέγραψε συμφωνία με τις αμερικανικές Continental Resources και TransAtlantic Petroleum για την ανάπτυξη κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου σε σχιστολιθικά πεδία στη νοτιοανατολική επαρχία του Ντιγιάρμπακιρ.

Επιχειρηματικά δηλαδή ανοίγματα «φιλίας» προς την κυβέρνηση Τραμπ κάνουν και οι γείτονες και μάλιστα σε μια στιγμή που το γεωστρατηγικό τους βάρος έχει αναβαθμιστεί σημαντικά, μετά και την πρόθεση να παίξουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην ευρωπαϊκή ασφάλεια και άμυνα, κίνηση που καλοβλέπει η αμερικανική πλευρά.