Ενα βήμα πριν την ανάθεση των βασικών μελετών που θα κρίνουν την τελική του όδευση και άρα τα τελικά του κόστη βρίσκεται το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Αιγύπτου, η πρόοδος του οποίου θα συζητηθεί εκ νέου στα τέλη της εβδομάδας σε μια ακόμη επίσκεψη του Θ. Σκυλακάκη στο Κάιρο.

Η πορεία υλοποίησης της υποθαλάσσιας διασύνδεσης μήκους 954 χλμ, είχε απασχολήσει τα ενδιαφερόμενα μέρη το Γενάρη στο περιθώριο του επιχειρηματικού φόρουμ που είχε «τρέξει» παράλληλα με τη τριμερή Ελλάδας-Αιγύπτου-Κύπρου στο Κάιρο, με ένα από τα βασικά πάντα θέματα να αφορά την επικείμενη συμμετοχή της αιγυπτιακής πλευράς στο Gregy.

Δηλαδή να μπει στο σχήμα ως μέτοχος ο Διαχειριστής του Συστήματος Μεταφοράς της Αιγύπτου (EETC), όπως ακριβώς είχε συμφωνηθεί το περασμένο Οκτώβρη κατά τη προηγούμενη συνάντηση του Eλληνα υπουργού με τον Αιγύπτιο ομόλογό του, Dr. Mahmoud Esmat.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες, οι συζητήσεις με τον EETC προχωρούν, χωρίς ακόμη να έχουν καταλήξει και η πρόοδος της υπόθεσης θα τεθεί προφανώς κατά τη νέα επίσκεψη του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας που έχει προγραμματιστεί για τις 16 και 17 Φεβρουαρίου στην αιγυπτιακή πρωτεύουσα και όπου ίσως να υπάρξει επιτάχυνση των εξελίξεων και ως προς το συγκεκριμένο θέμα.

Ο έλληνας υπουργός που θα βρεθεί στο Κάιρο στο πλαίσιο του ετήσιου Egypt Energy Show – EGYPES 2025, ενός εκ των κορυφαίων φόρουμ διεθνώς για τη βιομηχανία υδρογονανθράκων, με πάνω από 500 εταιρείες και φορείς από την αγορά πετρελαίου και φυσικού αερίου, θα έχει μεταξύ των άλλων συναντήσεις με αντικείμενο και τη πρόοδο του Gregy.

Είναι προφανές ότι η μετοχική είσοδος της Αιγύπτου στο έργο, που διατηρεί μια σταθερή στρατηγική σχέση με την Ελλάδα στην Αν. Μεσόγειο, όπως έδειξε και η τριμερής του Ιανουαρίου, όχι μόνο θα αναβαθμίσει το γεωπολιτικό του στίγμα, αλλά και θα στείλει μηνύματα τόσο στο επενδυτικό κοινό όσο και στις τράπεζες για τη χρηματοδότηση του project.

Πότε θα ανοίξουν οι προσφορές

Στο μέτωπο των βασικών μελετών του έργου, έπειτα από τη παράταση που είχαν ζητήσει οι έξι εταιρείες που είχαν απομείνει στο παιχνίδι, τέσσερις εξ αυτών κατέθεσαν τελικά τις προσφορές τους. Συγκεκριμένα, τέσσερις πρόσφορες υποβλήθηκαν για τις λεγόμενες «μελέτες γραφείου» και τέσσερις για τη τεχνική ανάλυση του έργου.

Το σύνολο και των οκτώ προσφορών θα ανοίξουν μέσα στο Φεβρουάριο, ώστε ει δυνατόν οι ανάδοχοι να επιλεγούν ακόμη και εντός του μηνός και να ξεκινήσει η μελέτη για την οριστικοποίηση της όδευσης του υποθαλάσσιου καλωδίου και των σημείων προσαιγιάλωσης σε Ελλάδα και Αίγυπτο.

Ενδεχομένως η αρχική διαδρομή που ξεκινά από το El Sallum και φτάνει στη Νέα Μάκρη Αττικής, με βάθη πάνω από 3.000 χλμ., που παρακάμπτει ευαίσθητες γεωπολιτικά περιοχές και στην οποία δεν έχει υπάρξει ποτέ μέχρι σήμερα αναλυτική απεικόνιση, εφόσον απαιτηθεί να χρειαστεί τροποποιήσεις.

Το seabed mapping, δηλαδή η λεπτομερής αποτύπωσης του βυθού κατά μήκος 954 χλμ. στην Αν. Μεσόγειο, είναι μια πολύ σύνθετη διαδικασία, γι’ αυτό και οποιαδήποτε χρονοδιάγραμμα για την ολοκλήρωσή της θεωρείται παρακινδυνευμένο.

Εκτάσεις κοντά στα παράλια

Το άλλο θέμα που «τρέχει» παράλληλα με τα παραπάνω αφορά την εξεύρεση των εκτάσεων κοντά στα παράλια της Μεσογείου, όπου και θα αναπτυχθούν τα αιολικά που θα τροφοδοτήσουν τη διασύνδεση. Σύμφωνα με παλαιότερες διαβεβαιώσεις των αιγυπτιακών αρχών, άπαξ και βρεθούν οι κατάλληλες εκτάσεις, η αδειοδότηση των έργων πρέπει να θεωρείται ζήτημα το πολύ μερικών μηνών.

Επειτα από απαίτηση της ελληνικής κυβέρνησης είχε συμφωνηθεί με την αιγυπτιακή κυβέρνηση η μερίδα του λέοντος από τα έργα ΑΠΕ συνολικής ισχύος 9,5 GW που θα αναπτυχθούν στη χώρα να είναι αιολικά. Δηλαδή από τη συνολική παραγόμενη πράσινη ενέργεια που προβλέπεται να εξάγει η Αίγυπτος προς την Ελλάδα, η αναλογία στο μείγμα να είναι 75% αιολικά και μόνο 25% φωτοβολταϊκά.

Στη χώρα υπολογίζεται ότι υπάρχουν 40.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα κατάλληλων εκτάσεων στην έρημο καθώς και στην περιοχή του Σουέζ, υψηλού αιολικού δυναμικού και με ταχύτητες ανέμου 10 και 11 μέτρα το δευτερόλεπτο.

Τέτοια σημεία υπάρχουν άφθονα στη Νότια και τη ΝΔ Αίγυπτο, ωστόσο δεν θα επιλεγούν αυτά, καθώς αναζητούνται περιοχές με καλό αιολικό δυναμικό, αλλά με εγγύτητα στο σημείο προσαιγιάλωσης του καλωδίου. Σε αυτό το φόντο το «σκανάρισμα» των υποψήφιων εκτάσεων εστιάζει κοντά στα παράλια της Β. Αιγύπτου.

Η Λιθουανία ανακοίνωσε σήμερα ότι αποσυνέδεσε το σύστημά της ηλεκτροδότησης από το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας της Ρωσίας, πράγμα το οποίο αποτελεί μέρος ενός σχεδίου βάσει του οποίου οι τρεις χώρες της Βαλτικής δηλώνουν ότι θα υπάρξει στενότερη ενσωμάτωση στην ΕΕ και θα ενισχυθεί η ασφάλειά τους.

“Μπορώ να επιβεβαιώσω ότι η διαδικασία αποσύνδεσης άρχισε στις 06:00” τοπική ώρα, δήλωσε ο εκπρόσωπος Μάτας Νορέικα του δημόσιου φορέα διαχείρισης του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας της Λιθουανίας Litgrid στο AFP.

Πολιτικό όπλο οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις! Οι υψηλές τιμές απειλούν την ενότητα της ενεργειακής αγοράς – Μεγάλες χώρες θέλουν εθνικό έλεγχο και να περιορίζουν τις εξαγωγές.

Η Λετονία και η Εσθονία αναμένεται να κάνουν το ίδιο από τις 09:00 ώρα Ελλάδος σήμερα και, με την επιφύλαξη δοκιμών της τελευταίας στιγμής, οι τρεις χώρες θα συγχρονιστούν με το δίκτυο της ΕΕ αύριο, Κυριακή, αφού στο μεταξύ εξασφαλίσουν μόνες τους τη λειτουργία του δικτύου τους.

Οι τρεις χώρες της Βαλτικής αρχίζουν σήμερα την αποσύνδεσή τους από το ρωσικό δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας με στόχο να ενσωματωθούν στο ευρωπαϊκό σύστημα, ύστερα από μια διαδικασία που ξεκίνησε πριν από χρόνια και κατέστη επείγουσα μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Στο προσκήνιο φέρνει η κατάρρευση της κυβέρνησης της Νορβηγίας αυτή την εβδομάδα τις εκατοντάδες ηλεκτρικών διασυνδέσεων που μεταφέρουν ηλεκτρική ενέργεια πέρα από τα εθνικά σύνορα στην Ευρώπη και τον τρόπο με τον οποίο μετατρέπονται σε πολιτικό όπλο.

Μια διαφωνία σχετικά με τις εξαγωγές της φθηνής ενέργειας της Νορβηγίας αποτελεί μέρος της αιτίας πίσω από την κατάρρευση της κυβέρνησης. Παράλληλα, η υπουργός Ενέργειας της Σουηδίας Έμπα Μπούς δήλωσε τον Δεκέμβριο ότι ήταν «έξαλλη» με τη Γερμανία, καθώς οι εξαγωγές στη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης προκάλεσαν υψηλότερες τιμές για τη βόρεια χώρα. Στη Γαλλία, το ακροδεξιό κόμμα θέλει να σταματήσει εντελώς την ελεύθερη εμπορία πέρα από τα σύνορα, επισημαίνει το Bloomberg.

Σύμφωνα με τον ενεργειακό οργανισμό Ember, το ηλεκτρικό σύστημα της Ευρώπης είναι το μεγαλύτερο διασυνδεδεμένο δίκτυο στον κόσμο, που συνδέει σχεδόν 600 εκατομμύρια πολίτες. Ενσαρκώνει το πνεύμα της αλληλεγγύης στην Ευρωπαϊκή Ένωση και της κοινής χρήσης πόρων με τους γείτονές σας. Η άνοδος των δεξιών κομμάτων με έμφαση σε εσωστρεφείς πολιτικές διαταράσσει την αρμονία.

«Θα έχουμε εθνικό έλεγχο», δήλωσε ο πρωθυπουργός της Νορβηγίας Γιόνας Γκαρ Στόρε σε μια συνέντευξη Τύπου την Παρασκευή. «Είναι η νορβηγική δημοκρατία που θα αποφασίζει για τους ενεργειακούς πόρους της Νορβηγίας».

Οι διασυνδέσεις υποτίθεται ότι λειτουργούν με βάση την τιμή και όχι την πολιτική. Η ιδέα είναι ότι η ενέργεια ρέει προς την ακριβότερη αγορά, παρέχοντας περισσότερη προσφορά και μειώνοντας το κόστος σε αυτή τη χώρα. Οι σύνδεσεις λειτουργούν καλύτερα μεταξύ χωρών με διαφορετικές ενεργειακές συνθέσεις, για παράδειγμα η Γαλλία με το τεράστιο πυρηνικό δυναμικό της και το Ηνωμένο Βασίλειο με την προσφορά αιολικής ενέργειας.

Η άνοδος των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας που κάποιες περιόδους δεν έχουν παραγωγή έχει αποκαλύψει το μειονέκτημα αυτών των συνδέσεων — μια έλλειψη σε μια χώρα συχνά οδηγεί σε αύξηση του κόστους και στη γειτονική χώρα.

Η συζήτηση στη Νορβηγία ζυμώνεται εδώ και αρκετά χρόνια, με τις υψηλές τιμές στη βορειοδυτική Ευρώπη να τροφοδοτούν τη δυσαρέσκεια. Η χώρα ήταν ο τρίτος μεγαλύτερος εξαγωγέας ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη το περασμένο έτος και οι πωλήσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο και σε άλλες αγορές έχουν προκαλέσει αύξηση των τιμών, ιδιαίτερα στο νότο της χώρας. Οι υψηλότεροι λογαριασμοί για τους Νορβηγούς το καθιστούν πολιτικό ζήτημα.

Παρόλο που η Νορβηγία δεν είναι μέλος της ΕΕ, είναι μέρος της ενιαίας ενεργειακής αγοράς. Σύμφωνα με τους κανόνες, οι χώρες δεν επιτρέπεται να περιορίζουν τις ροές προς τις γειτονικές χώρες για μεγάλα χρονικά διαστήματα.

Η ενότητα της ενεργειακής αγοράς της Ευρώπης δοκιμάστηκε κατά τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης. Θα ήταν οι χώρες διατεθειμένες να εξάγουν ηλεκτρική ενέργεια και να διακινδυνεύουν να αυξήσουν ακόμη περισσότερο τους λογαριασμούς τους στο εσωτερικό; είναι το ερώτημα. Το πλαίσιο κατά κύριο λόγο κράτησε, αλλά οι ρωγμές άρχισαν να εμφανίζονται, προκαλώντας τη νορβηγική κυβέρνηση να σκεφτεί έναν μηχανισμό ελέγχου για τον περιορισμό των εξαγωγών.

Το αν θα αντικατασταθούν τα παλαιά καλώδια στη Νορβηγία που πλησιάζουν στο τέλος της λειτουργικής τους ζωής «έχει γίνει μια τεράστια πολιτική συζήτηση και μια πολύ λαϊκιστική συζήτηση», δήλωσε ο Λαρς Όβε Σκόρπεν, διευθυντής Power and Renewables Energy στην Pareto Bank ASA στο Όσλο.

Ο πρωθυπουργός της Νορβηγίας Στόρε λέει ότι θέλει να συνεργαστεί με άλλες βόρειες χώρες για να αντιμετωπίσει τις διακυμάνσεις και την αστάθεια στην ενεργειακή αγορά.

«Αν σηκώσουμε το βλέμμα μας και κοιτάξουμε μπροστά σε όσα συμβαίνουν γύρω από τη Βόρεια Θάλασσα, υπάρχει μια ισχυρή έμφαση στην ανανεώσιμη ενέργεια από όλες τις χώρες», δήλωσε. «Αλλά τότε κάθε χώρα πρέπει να καθίσει και να σκεφτεί ποιο είναι το μερίδιό της σε μια τέτοια δυνατότητα και δεν υπάρχει κανείς που θα κάνει κάτι που δεν είναι στα συμφέροντά του».

Στη Γαλλία, το Εθνικό Συνέδριο της Μαρίν Λε Πεν θέλει να ανακτήσει τον έλεγχο και να αντικαταστήσει την ελεύθερη εμπορία με διμερείς ή πολυμερείς συμβάσεις με γειτονικές χώρες. Η Γαλλία και οι 57 αντιδραστήρες της αποτελούν τη ραχοκοκαλιά του ευρωπαϊκού ενεργειακού συστήματος. Σημείωνεται ότι εάν οι πολιτικοί μπορέσουν να βρουν έναν τρόπο να κρατήσουν περισσότερο από αυτή τη φθηνή προσφορά στο εσωτερικό, ίσως να προσελκύσει περισσότερες βιομηχανίες και βιομηχανικές μονάδες, παρέχοντας οικονομική ώθηση.