Γράφει ο Απόστολος Αποστολόπουλος

Ωραία ακουγόταν το παλιό σύνθημα έως ότου έγινε πιπίλα, από το ΚΚΕ έως την κ. Μπακογιάννη όλοι μιλούσαν για ενότητα, οπότε κατάλαβε και ο τελευταίος ότι δεν είχε άλλο ζουμί και ψάχνουν για κάτι άλλο. Οι δεξιοί στην κυβέρνηση τρώγονται στα μουλωχτά, για να μη χάσουνε το γκουβέρνο, στην Αριστερά αλληλομαχαιρώνονται δημοσίως, τι είχες τι έχασες, μια φορά έγινε το θαύμα, οι άλλοι είναι λιπόσαρκοι, τι να μαχαιρώσεις στους λειψούς, και η Ζωή βρήκε, σαν ψυχωμένη δικηγορίνα «τρανταχτή υπόθεση» αρπάχτηκε από τα θύματα στα Τέμπη (το Μάτι ήταν πρόωρο άρα άτυχο, όπως άτυχα ήταν και όλα τα λεγόμενα Εθνικά θέματα, ούτε η Ζωή ούτε άλλος τα θυμήθηκε να πει δυο λόγια, ούτε η Αριστερά ούτε η Δεξιά, μόνο κάτι συνταξιούχοι πρωθυπουργοί μιλάνε πότε-πότε για την τιμή των όπλων, καλά να ΄ναι ο Γεραπετρίτης και πρωτίστως ο κ. Μητσοτάκης, θα τα βρουν οι επιδέξιοι με τον χαϊδεμένο Ερντογάν και όλα καλά.

Η ΕΛΛΑΔΑ ΚΥΡΙΑΡΧΗ ΤΩΝ ΘΑΛΑΣΣΩΝ

Πολλά έχουν γραφτεί και ποταμός τα δάκρια για την Σμύρνη που χάθηκε. Ιστορικός δεν είμαι και δεν διεκδικώ ούτε φύλλο δάφνης. Αλλά έχω απορία: Όταν ακόμα και τώρα κλαίμε επειδή χάθηκε τότε η «ευκαιρία να γίνει η Ελλάδα θαλασσοκράτειρα των πέντε θαλασσών» που έχουμε το μυαλό μας; Κυρίαρχη των πέντε, δέκα και βάλε θαλασσών ήταν ήδη η Αγγλία. Δεν ήταν λογικό και αναπόφευκτο να μας αντιμετωπίσει το Λονδίνο τότε, το 1922, όπως και το 1944-45, σαν λίαν επικίνδυνους αντίπαλους; Αυτό, στην πρώτη περίπτωση, του Κεμάλ, άναψε την διαμάχη για την ευθύνη του Βενιζέλου και για την δεύτερη περίπτωση έπεσε το κρίμα στον Στάλιν και στο ΚΚΕ. Οι ευθύνες όλων των τότε παρατάξεων, μικρών και μεγάλων, που έσπρωξαν στην αναπόφευκτη καταστροφή εξαϋλώθηκαν και παραμένουν ανεξερεύνητες. Παθαίνουμε αλλά δεν μαθαίνουμε. Τότε χάσαμε τις φιλοδοξίες μας. Τώρα παίζουμε την ύπαρξή μας.

ΔΗΜΟΣΚΟΠΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΕΡΑ ΒΡΕΧΕΙ

Η εποχή των δημοσκόπων ή των δημοκόπων. Καλή του ώρα εκείνου του δημοσκόπου που «έκρυψε» την αλήθεια κάτω από ανεπανάληπτο χιούμορ όταν τον ρώτησαν πως βγαίνει το αποτέλεσμα της (κάθε) δημοσκόπησης. Είπε το αμίμητο και ακριβές: Ότι θέλει ο πελάτης. Περιέγραφε όχι τις πραγματικές δυνατότητες μιας τεχνικής διάγνωσης ενός προβλήματος αλλά το υπονοούμενο «χρήμα» για την έκδοση αποτελέσματος με περιθώριο διαφοράς γύρω στο 2,5 έως και 3% ή και κάτι παραπάνω, αν είναι «πολλά τα λεφτά». Επίσης, υπό συνθήκες, είναι δυνατή η ακριβής πρόγνωση ακόμα και έξη μήνες προ εκλογών, όπως είχα προσωπικά ενημερώσει τον Τσίπρα ( εκλογές 6-5-2012) για το 16%-όταν με άκουσε γέλασε . Τώρα γίνεται άγριο παιχνίδι εντυπώσεων όπου ανεβοκατεβαίνουν κόμματα και υποψήφιοι κατά την βούληση της παραγγελίας της δημοσκόπησης. Πάσχα Ελλήνων.

Πρώτα προειδοποίησε ότι οι ΗΠΑ μπορεί να βυθιστούν σε ύφεση, λόγω της κλιμακούμενης εμπορικής σύγκρουσης. Στη συνέχεια τα έβαλε με τον ίδιο τον πρόεδρο Τραμπ, λέγοντας πώς απειλεί να υπονομεύσει την αξιοπιστία των Ηνωμένων Πολιτειών. Ο λόγος για το πιο διάσημο τραπεζικό «αφεντικό» στις ΗΠΑ : τον ελληνικής καταγωγής Τζέιμι Ντάιμον , διευθύνοντα σύμβουλο της JP Morgan.

Ο Ντάιμον ο οποίος έκλεισε τα 69 τον Μάρτιο, αν και  μιλάει σπάνια, τάραξε τα νερά με την πρόσφατη συνέντευξή του στους Financial Times. Μίλησε  για τη διεθνή κατάσταση μετά τον εμπορικό πόλεμο που ξεκίνησαν οι Ηνωμένες Πολιτείες. Κάλεσε την κυβέρνηση Τραμπ να αναζητήσει γρήγορα επαφή με την Κίνα και «να πλησιάσει την Ευρώπη και όχι να αποστασιοποιηθεί από αυτήν».

Ο επικεφαλής της αμερικανικής τράπεζας έδωσε μαθήματα μάλιστα στον Τράμπ λέγοντας πώς «οι ενήλικες πρέπει να μιλάνε μεταξύ τους, να ακούνε ο ένας τον άλλον και να αναγνωρίζουν πότε ο άλλος έχει  δίκιο. Γιατί αλλιώς, ο κίνδυνος θα ήταν «να καταλήξουμε σε έναν κόσμο που θα  μοιάζει με αυτόν πριν από τον Πρώτο ή τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει στη διάδοση των πυρηνικών όπλων… Με ενδιαφέρουν λιγότερο οι αγορές και περισσότερο η διατήρηση της ενότητας του δυτικού κόσμου, της ελευθερίας του και της δημοκρατικής του ασφάλειας», κατέληξε.

Σκληρές μάχες

Ο Νταιμον, ο οποίος ηγείται της μεγαλύτερης αμερικανικής τράπεζας από το 2005, έχει δώσει πολλές, πολύ σκληρές μάχες. Αλλά όλες αυτές ωχριούν σε σύγκριση με τον αγώνα που έχει ξεκινήσει αυτές τις μέρες. Διότι ο αντίπαλος που επέλεξε, είναι ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ- αναμφισβήτητα ο πιο ισχυρός άνθρωπος στον κόσμο.

Τις τελευταίες εβδομάδες, επέκρινε τη δασμολογική πολιτική του προέδρου Τραμπ, η οποία οδήγησε σε παγκόσμιο οικονομικό χάος, όχι μόνο μία, αλλά πολλές φορές. Παρά το γεγονός ότι μέχρι  πρότινος, ο Έλληνας τραπεζίτης έβλεπε  συμπαθητικά τον Τραμπ.

Ο Ντάιμον τόλμησε να κάνει την πρώτη του κριτική στις 7 Απριλίου: Η τράπεζα δημοσίευσε επιστολή στην οποία ο διευθύνων σύμβουλος σχολίασε και την πολιτική των ΗΠΑ με εξαιρετικά διπλωματικό τόνο. Προειδοποίησε πάντως για τις «δυνητικά αρνητικές επιπτώσεις» των δασμών. Παράλληλα, ο τραπεζίτης ανέφερε ότι η κατάσταση της αμερικανικής οικονομίας είχε ήδη επιδεινωθεί πριν από την ανακοίνωση των δασμών.

Επειδή δεν ήταν σίγουρος το μήνυμά του είχε ληφθεί από τον Τραμπ, δύο μέρες αργότερα  ο Ντάιμον πήγε στο Fox News, στο αγαπημένο κανάλι του Προέδρου. Ήθελε να δώσει ένα μήνυμα που θα έφτανε στον πρόεδρο. Και το έκανε.

Ναι, οι εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ είχαν ενεργήσει «άδικα». Ωστόσο, ήθελε να υπενθυμίσει ότι η αμερικανική οικονομία εξακολουθεί να είναι «η καλύτερη στον κόσμο». Ωστόσο, η κατάσταση θα μπορούσε να «επιδεινωθεί» εάν η κυβέρνηση δεν προχωρήσει σύντομα σε εμπορικές συμφωνίες με τις άλλες χώρες.

Αλλά οι δασμοί περιέπλεξαν ακόμη περισσότερο την ήδη δύσκολη γενική κατάσταση. Ως αποτέλεσμα, μια ύφεση είναι πλέον «πιθανή», είπε.

Τον άκουσε ο Τραμπ

Λίγες ώρες αργότερα, ο πρόεδρος Τραμπ ανακοίνωσε αναστολή των δασμών για 90 ημέρες, και οι τιμές των μετοχών εκτινάχθηκαν. Τα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης έκαναν αμέσως εικασίες σχετικά με τους λόγους για την εκπληκτική αλλαγή πορείας: Ανέφεραν την παρέμβαση του Ντάιμον  μέσω του Fox ως έναν λόγο .

Ο επικεφαλής της JP Morgan θα μπορούσε να τα είχε παρατήσει μετά από αυτή την επιτυχία. Εξάλλου, ο ισχυρότερος άνθρωπος στον κόσμο φάνηκε ξαφνικά σαν «ναυάγιο» αφού προσάρμοσε τόσο γρήγορα τη δασμολογική στρατηγική του.

Αλλά ο Ντάιμον επέμεινε. Μίλησε  στους Financial Times και ήταν εξαιρετικά επικριτικός στα  37 λεπτά και 39 δευτερόλεπτα, που κράτησε η συνέντευξη.

«Η  δασμολογική αβεβαιότητα απειλεί το καθεστώς της Αμερικής ως ασφαλούς καταφυγίου», είπε και εξέφρασε την ελπίδα ότι οι δασμοί θα «εξαφανιστούν και οι άνθρωποι θα μπορούν να πουν: Εμπιστεύομαι την Αμερική».

Η παράδοση της JP Morgan

Η JP Morgan δεν είναι απλώς η μεγαλύτερη τράπεζα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Έχει επίσης κερδίσει τη φήμη ότι είναι πυλώνας κάθε κυβέρνησης. Έχει γίνει σχεδόν παράδοση η JP Morgan να βοηθά τον εκάστοτε πρόεδρο σε περιόδους οικονομικής κρίσης.  Διέσωσε την περιφερειακή τράπεζα First Republic την άνοιξη του 2023, όταν αρκετές μικρές τράπεζες τρέκλιζαν  προς την άβυσσο.

Αλλά αυτός δεν ήταν ο μόνος λόγος που η κριτική του Ντάιμον ενόχλησε τον Τραμπ.

Ο ελληνικής καταγωγής τραπεζίτης είχε τοποθετηθεί ως υπέρμαχος  του Τραμπ τους τελευταίους μήνες. Ή τουλάχιστον, ως κάποιος που δεν ήταν αντίπαλος του προέδρου. Παρά το γεγονός ότι θεωρούνταν προηγουμένως υποστηρικτής των Δημοκρατικών. Όμως πέρυσι, ο Ντάιμον εξέφρασε ξαφνικά κατανόηση για τους ψηφοφόρους του Τραμπ: «Έχουν τους λόγους τους» για να ψηφίσουν τους Ρεπουμπλικάνους , είπε σε συνέντευξή του στη Handelsblatt.

Επίσης το 2024, ο Ντάιμον επαίνεσε τον Τραμπ για την πρώτη του θητεία στην εξουσία: «Η οικονομία είχε πολύ καλή απόδοση υπό αυτόν», είπε.

Ο Ντάιμον απλά ενσάρκωσε την κλισέ εικόνα των μεγάλων CEO στις Ηνωμένες Πολιτείες ΗΠΑ, οι οποίοι συνήθως είναι υπεράνω των πολιτικών, όταν πρόκειται για τις μπίζνες τους. Όπως είχε πει άλλωστε σε μια άλλη συνέντευξη το  2017: «Είμαι πρωτίστως πατριώτης και όχι Διευθύνων Σύμβουλος της JP Morgan».

ΠΗΓΗ: Ναυτεμπορική

Μετά τις ανακοινώσεις για τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό για πρώτη φορά σε επίσημο κείμενο της Ε.Ε.  αποτυπώνονται τα απώτατα δυνητικά όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας.

Το γεγονός πως υπήρξαν αντιδράσεις από την Άγκυρα ήταν αναμενόμενο, ωστόσο μένει να φανεί ποιες άλλες κινήσεις θα γίνουν από τη γείτονα και πώς οι τελευταίες εξελίξεις θα επηρεάσουν τον ελληνοτουρκικό διάλογο.

Το μήνυμα που εκπέμπεται από την Αθήνα είναι πως «το ότι λύνουμε εκκρεμότητες δεν σημαίνει ότι δεν θέλουμε θετικό κλίμα» στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, ωστόσο υπογραμμίζεται εμφατικά «το ότι συζητάμε δεν σημαίνει ότι κάνουμε εκπτώσεις από τις θέσεις μας και αυτό αποδεικνύεται στην πράξη».

Στην Αθήνα έχουν εξεταστεί εναλλακτικά σενάρια για την επόμενη ημέρα και σε πρώτη φάση μένει να φανεί πώς θα επιλέξει να προχωρήσει τελικά η τουρκική πλευρά.

Η τουρκική στάση

Αυτό που μέχρι τώρα έχει πει το Τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών είναι πως σκοπεύει να  υποβάλει το δικό της ΘΧΣ (Θαλάσσιο Χωραταξικό Σχεδιασμό) στην UNESCO και στα αρμόδια όργανα των Ηνωμένων Εθνών (με  τουρκικά μέσα ενημέρωσης να παρουσιάζουν τους δικούς τους χάρτες).  Ενδεικτικό του κλίματος που επικρατεί στην Άγκυρα είναι πως από το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών αλλά και από πηγές του υπουργείο Άμυνας γίνεται λόγος για «μονομερείς» ενέργειες της Ελλάδας.

Το τελευταίο διάστημα η τουρκική πλευρά-αν και δεν θέλει να φανεί πως «τορπιλίζει» τον διάλογο- υιοθετεί μια ρητορική υψηλών τόνων για μια σειρά θεμάτων, όπως για παράδειγμα την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου. Για το συγκεκριμένο θέμα του καλωδίου δεν υπάρχει κάποια εξέλιξη και από την κυβέρνηση, απαντώντας σε ερωτήματα για το  αν υπήρξε «πάγωμα», λένε πως θα γίνει στον κατάλληλο χρόνο. Να επισημανθεί εδώ πως κυβερνητικές πηγές αποσυνδέουν τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό από την συζήτηση για το καλώδιο.

Όσον αφορά στο επόμενο Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας των δύο χωρών δεν έχει υπάρξει καμία εξέλιξη και πάει όλο και πιο πίσω. Από την κυβέρνηση θέλουν να διατηρηθούν ανοιχτοί οι δίαυλοι επικοινωνίας, προκειμένου οι όποιες διαφορές υπάρχουν να μην παράγουν αυτόματα εντάσεις. Ωστόσο παράλληλα δεν υπάρχουν αυταπάτες πως θα αλλάξει από τη μια στιγμή στην άλλη η τουρκική στάση και δεν αναμένεται πρόοδος στην βαριά ατζέντα.

Πάντως ο Μάιος θεωρείται κρίσιμος μήνας για μια σειρά από λόγους. Για παράδειγμα στα μέσα του μήνα θα υπάρξει μια ακόμα συνάντηση του υπουργού  Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη με τον  Τούρκο ομόλογό του Χακάν Φιντάν, που θα γίνει στο περιθώριο συνόδου των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ.

Πώς βλέπει τα πράγματα ο Τραμπ;

Παράλληλα τα βλέμματα στρέφονται και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, καθώς δεν είναι ακόμα σαφές ποια οπτική έχει ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ για μια σειρά θεμάτων που αφορούν ευρύτερα την Ανατολική Μεσόγειο. Ενα θέμα που μένει να φανεί είναι αν ο κ. Τραμπ θα συμπεριλάβει την Άγκυρα (υπήρξαν κάποια δημοσιεύματα για το θέμα) στην περιοδεία που ετοιμάζεται να κάνει σε χώρες της Μέσης Ανατολής.

Να σημειωθεί εδώ πως στις 20 Μαΐου  ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα μεταβεί στις ΗΠΑ για την κεντρική εκδήλωση της Ελληνικής Προεδρίας του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, με θέμα την θαλάσσια ασφάλεια. Ερωτηματικό παραμένει το  κατά πόσο κατά την διάρκεια της επίσκεψης στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού θα μπορούσε να υπάρξει μια  συνάντηση με τον πρόεδρο των ΗΠΑ.

Σχετικά με δημοσιεύματα περί επίσκεψης στον Λευκό Οίκο κυβερνητικές πηγές έλεγαν πως δεν υπάρχει σχετικός προγραμματισμός επί της παρούσης. Να σημειωθεί πως ερωτηθείς για το ενδεχόμενο συνάντησης του πρωθυπουργού με τον πρόεδρο των ΗΠΑ,  ο Γιώργος Γεραπετρίτης σημείωσε πως θα υπάρξει «εν ευθέτω χρόνω».

Από την κυβερνητική πλευρά – μετά τις ανακοινώσεις για τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό- σημειώνεται πως «κλείνουμε εκκρεμότητες του παρελθόντος, υπερασπιζόμαστε τα εθνικά συμφέροντα στην πράξη».  Σχετικά  με το χρόνο  των ανακοινώσεων αυτό που επισημαίνεται είναι ότι υπάρχει μια απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου που υποχρέωνε τη χώρα μας να εκδόσει τους χάρτες έως τις 27 Απριλίου.

Ποιες άλλες κινήσεις γίνονται

Σε συγκεκριμένες κινήσεις για την περαιτέρω αμυντική θωράκιση της χώρας αλλά και σε πρωτοβουλίες στη διπλωματική σκακιέρα εστιάζει η κυβέρνηση, σε μια εποχή γεωπολιτικής ρευστότητας. Σε πρόσφατη συνέντευξή του ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στη συμφωνία αμυντικής συνεργασίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες και είπε πως σκοπός είναι  να ανανεωθεί το 2026.

Παράλληλα ο Κυριάκος Μητσοτάκης συναντήθηκε με τον Γάλλο υπουργό Ενόπλων Δυνάμεων Σεμπαστιάν Λεκορνί στο Μέγαρο Μαξίμου και αναφέρθηκε σε μια πολύ σημαντική στρατηγική εταιρική σχέση στους τομείς της άμυνας και της ασφάλειας. Από την Αθήνα εστιάζουν ιδιαίτερα και σε μια σειρά κινήσεων που μπορεί να γίνουν για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας, εκπέμποντας ταυτόχρονα σαφή μηνύματα.

«Στόχος είναι να ενισχύσουμε, ως Ένωση, το επίπεδο ετοιμότητάς μας και τις δυνατότητες της αμυντικής μας βιομηχανίας, να μειώσουμε τις εξαρτήσεις μας και όχι να τις διατηρήσουμε» ήταν η χαρακτηριστική αναφορά του πρωθυπουργού. Για να προσθέσει μάλιστα πως  «πρέπει να μειώσουμε την εξάρτησή μας απέναντι σε χώρες που δρουν με τρόπο που αντιβαίνει στα στρατηγικά συμφέροντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Και πρέπει να προστατεύσουμε τα εθνικά συμφέροντα ασφαλείας και άμυνας όλων των κρατών μελών, χωρίς καμία εξαίρεση».

ΠΗΓΗ: Ναυτεμπορική