Πολιτική
Η Λιβύη συμπεριφέρεται ξεκάθαρα ως δορυφόρος της Τουρκίας
Ο Ερντογάν επιχειρεί να εγκλωβίσει, με κάθε δυνατό τρόπο, την Ελλάδα, σε ενεργειακό και γεωστρατηγικό επίπεδο, στην Ανατολική Μεσόγειο.

Τη μοναδική ευκαιρία που έχει η Ελλάδα να εκμεταλλευθεί διπλωματικά τη χρονική συγκυρία και να συνομιλήσει ανοιχτά τόσο με την κυβέρνηση της Τρίπολης όσο και με την αντίστοιχη της Βεγγάζης του Χαφτάρ για το θέμα των ενεργειακών ερευνών νοτίως της Κρήτης και να προωθήσει με εξωστρέφεια τα εθνικά της συμφέροντα, υπογραμμίζει ο συνεργάτης του αμερικανικού Ινστιτούτου «Defense & Foreign Affairs», Λάζαρος Καμπουρίδης, σε συνέντευξή του στο Liberal.
Ο έμπειρος στρατιωτικός αναλυτής υπενθυμίζει ότι, παρά το γεγονός πως οι τουρκικές φιλοκυβερνητικές πηγές επιμένουν πως ο Χαφτάρ είναι έτοιμος να επικυρώσει το τουρκολιβυκό μνημόνιο, ο ίδιος δεν το έχει πράξει έως τώρα. Ωστόσο, εκτιμά πως η Λιβύη συμπεριφέρεται πλέον ξεκάθαρα ως δορυφόρος της Τουρκίας, με τον Ερντογάν να επιχειρεί να εγκλωβίσει, με κάθε δυνατό τρόπο, τη χώρα μας, σε ενεργειακό και γεωστρατηγικό επίπεδο, στην Ανατολική Μεσόγειο.
«Η κύρια επιδίωξη, η στρατηγική της Άγκυρας δεν είναι μόνο να καταστεί ένας ενεργειακός κόμβος, κα μάλιστα ο κύριος παράγοντας εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων που ανήκουν σε άλλες χώρες, εκμεταλλευόμενη μελλοντικές συμφωνίες ΑΟΖ με χώρες όπως η Σύρια ή η Παλαιστίνη – όταν θα δημιουργηθεί το κράτος της Παλαιστίνης – ή να αποκλείσει την Ελλάδα και γεωπολιτικά έτσι ώστε να μην έχει πρόσβαση στις θάλασσες εκτός Αιγαίου και σε υδρογονάνθρακες εκτός Αιγαίου που δικαιούται να έχει η Ελλάδα και ακόμη περισσότερο σε συνεργασία με την Κυπριακή Δημοκρατία», επισημαίνει – μεταξύ άλλων – ο Λ. Καμπουρίδης.
Συνέντευξη στον Χρήστο Θ. Παναγόπουλο
Κύριε Καμπουρίδη, φαίνεται πως οι εξελίξεις τρέχουν, καθώς μετά την Τρίπολη και η Βεγγάζη παίζει το παιχνίδι της Τουρκίας και αλλάζει στάση ως προς το τουρκολιβυκό μνημόνιο. Ο Χαφτάρ υποτίθεται ήταν φιλικά διακείμενος στα ελληνικά συμφέροντα. Πώς οδηγηθήκαμε στην καταγγελία των ερευνών νότια της Κρήτης;
Κατ’ αρχάς, θα πρέπει να πούμε ότι ο Χαφτάρ, αν και οι τουρκικές φιλοκυβερνητικές πηγές ισχυρίζονταν ότι επρόκειτο να επικυρώσει το τουρκολιβυκό μνημόνιο, δεν το έχει πράξει μέχρι τώρα. Το ένα θέμα είναι αυτό.
Το δεύτερο, όμως, είναι ότι βλέπουμε πως ο Χαφτάρ επικαλείται και χρησιμοποιεί τον όρο «κυβέρνηση της Λιβύης». Επομένως, ο Χαφτάρ, επί της ουσίας, στέλνει μήνυμα στην Ελλάδα και καλεί την ελληνική κυβέρνηση, για το θέμα της οριοθέτησης ΑΟΖ ή της εκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων νοτίως της Κρήτης, να συζητήσει και να έχει ως άμεσο συνομιλητή τη Βεγγάζη και όχι την Τρίπολη.
Ποιες γεωπολιτικές προεκτάσεις μπορεί να έχουν οι καταγγελίες ειδικά στο πλαίσιο των ελληνοαιγυπτιακών ενεργειακών συνεργασιών, του ενδιαφέροντος από ενεργειακούς «κολοσσούς» για έρευνες νότια της Κρήτης και της αντιπαράθεσης με την Τουρκία;
Ουσιαστικά, βλέπουμε μια Τουρκία, η οποία έχει υπό την πλήρη επήρειά της την κυβέρνηση της Τρίπολης και επιπλέον προσπάθησε να θέσει υπό τον έλεγχό της και τη Βεγγάζη, δηλαδή την Ανατολική Λιβύη του Χαφτάρ και να τη «δορυφοροποιήσει», ώστε να τη χρησιμοποιήσει, για να προωθήσει τα συμφέροντά της.
Ας μην ξεχνάμε, σε αυτό το σημείο, πως ο Χαφτάρ έχει άλλες σχέσεις με την Αίγυπτο, με την οποία η Ελλάδα έχει υπογράψει συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ. Η μεγάλη εικόνα είναι ότι έχουμε δύο πόλους στη Λιβύη και υπάρχει μια αντιπαλότητα, ένας διαγκωνισμός ποια είναι η πιο ισχυρή πλευρά που εκπροσωπεί, στην ουσία, ολόκληρη τη Λιβύη, σε θέματα κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων στην ευρύτερη περιοχή.
Άρα, θα μπορούσαμε να πούμε, με απλά λόγια, ότι είναι ένας διαγκωνισμός ως προς το ποια πλευρά είναι «το μεγάλο αφεντικό» στην όποια συζήτηση ή διαπραγμάτευση.
Πώς η Τουρκία προσεγγίζει τις μέχρι πρότινος «συμμάχους» της Ελλάδας και τι μπορούμε να κάνουμε, για να ανακόψουμε την επιρροή της;
Βλέπουμε ότι ο Ερντογάν, τα τελευταία χρόνια, προσπαθεί να επουλώσει τις πληγές και να αποκαταστήσει τις σχέσεις με χώρες, τις οποίες η Ελλάδα έχει προωθήσει συμμαχίες. Ως χαρακτηριστικά παραδείγματα αναφέρω την Αίγυπτο και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Παρατηρούμε, λοιπόν, ότι η Τουρκία προσπαθεί – προκειμένου να εμφανιστεί ως μια κεντρική δύναμη της περιοχής – να διεμβολίσει τις σχέσεις που έχουν επιτύχει τόσο η Ελλάδα όσο και η Κύπρος, με χώρες τις περιοχής. Κι αυτό επιχειρεί να το πράξει, με συμφωνίες και παροχές, που έχουν σχέση με την αμυντική βιομηχανία, που είναι και το πλέον ισχυρό «χαρτί» της Τουρκίας αυτό.
Με άλλα λόγια, η Τουρκία προσπαθεί να ακυρώσει την προσπάθεια της Ελλάδας στην ευρύτερη περιοχή. Στην προκειμένη περίπτωση, λοιπόν, η Ελλάδα θα πρέπει να ασκήσει μια όσο το δυνατόν πιο εξωστρεφή κι επιθετική εξωτερική πολιτική και, παράλληλα, να καθίσει και να συζητήσει και να βρει τρόπους και πεδία συνεργασίας με χώρες, οι οποίες έχουν στοχοποιηθεί από την Τουρκία. Εδώ, επομένως, στο παράδειγμα της Λιβύης, η Ελλάδα οφείλει να προωθήσει τα εθνικά της συμφέροντα.
Με φόντο αυτές τις εξελίξεις η Τουρκία νομιμοποιείται στην άσκηση δικαιωμάτων που απορρέουν από το τουρκολιβυκό μνημόνιο; Τι επιλογές έχει η Αθήνα;
Σε αυτό το σημείο, θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι το τουρκολιβυκό μνημόνιο συνήφθη υπό την κυβέρνηση LNA της Τρίπολης, η οποία αναγνωρίστηκε από τον ΟΗΕ. Ωστόσο, βλέπουμε ότι εμφανίζεται πολύ ισχυροποιημένος πλέον και ο Χαφτάρ, δηλαδή η κυβέρνηση της Βεγγάζης, στην Ανατ. Λιβύη, η οποία θέλει να διαδραματίσει ρόλο στις εξελίξεις.
Παρά την πίεση της Τουρκίας, φαίνεται ότι δεν προχώρησε σε επικύρωση του τουρκολιβυκού μνημονίου και νομίζω ότι η Ελλάδα, εδώ, έχει ένα χώρο, στον οποίο, ασκώντας εξωστρεφή εξωτερική πολιτική, θα πρέπει να καθίσει και να συζητήσει, για να βρει πεδία συνεννόησης και συνεργασίας και με τις δύο πλευρές – την Τρίπολη και τη Βεγγάζη – προκειμένου να προωθήσουμε τα εθνικά μας συμφέροντα.
Η Λιβύη κατηγορεί την Ελλάδα για παραβίαση κυριαρχικών δικαιωμάτων, λόγω της πρόσφατης προκήρυξης για έρευνες νοτίως της Κρήτης. Πώς αξιολογείτε αυτή την αντίδραση της Τρίπολης και ποιοι θεωρείτε ότι είναι οι κύριοι στόχοι της;
Φαίνεται ξεκάθαρα ότι η Λιβύη έχει καταστεί, πλέον, δορυφόρος της Τουρκίας. Γιατί ενώ η υπόθεση προκήρυξης διαγωνισμού στην επίσημη εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης της β΄φάσης για τα οικόπεδα στο Ιόνιο και νοτίως της Κρήτης έγινε το προηγούμενο έτος και τώρα είχαμε την νέα προκήρυξη και την αντίδραση της Λιβύης, στο υπουργείο Εξωτερικών, με σχετική ανακοίνωση, βλέπουμε ότι στο ενδιάμεσο αυτής της διαδικασίας, δηλαδή τον περασμένο Μάρτιο, υπήρξε σχετική εκδήλωση υπό την πρωθυπουργία της Τρίπολης, στην οποία συμμετείχαν διάφοροι αξιωματούχοι του ενεργειακού τομέα της Λιβύης και του διευθυντή της τουρκικής εταιρείας πετρελαίων, της γνωστής ΤΑΟ, στην οποία ανακηρύξαν την έναρξη της διαδικασίας για έρευνες υδρογονανθράκων στη Λιβύη, και στη θάλασσα και στην ξηρά.
Άρα λοιπόν, πριν από την αντίδραση της Λιβύης, τρεις μήνες πριν, τον περασμένο Μάρτιο, υπήρχε μια συνεργασία ή μια κοινή εκδήλωση Τρίπολης – Άγκυρας, με σκοπό να ανακηρύξουν και αυτοί περιοχές προς εξόρυξη, κάτι που έρχεται σε αντίθεση με τα ελληνικά συμφέροντα.
Συνεπώς, υπάρχει ένας δάκτυλος της Άγκυρας και φαίνεται καθαρά ότι υπάρχει η Λιβύη αμέσως μετά τη διαδικασία της υπογραφής του τουρκολιβυικού μνημονίου το 2019, έχει καταστεί ένας δορυφόρος της Άγκυρας που βρίσκεται απέναντι στα εθνικά μας δίκαια.
Κρύβεται ο Ερντογάν πίσω από αυτή την πρόκληση; Τι άλλαξε και ποιος ο στόχος του Ερντογάν στην Ανατολική Μεσόγειο;
Η μεγάλη εικόνα είναι ότι ενώ τις προηγούμενες δεκαετία η Τουρκία ήθελε να περιορίσει την Ελλάδα στο Αιγαίο και μάλιστα εντός των έξι μιλίων στα χωρικά ύδατα, βλέπουμε, τώρα, μια Τουρκία που δεν αρκείται σε αυτό, δηλαδή στον περιορισμό της Ελλάδας στα έξι ναυτικά μίλια, στο εύρος των χωρικών υδάτων της στο Αιγαίο. Αλλά έχουμε και μια Τουρκία, η οποία επιδιώκει – βάζω στην άκρη τη Λιβύη γιατί, επαναλαμβάνω λειτουργεί ως δορυφόρος της Τουρκίας – να περιορίσει την Ελλάδα ακόμη και σε περιοχές έξω από το Αιγαίο Πέλαγος, μιλάω για το Λιβυικό Πέλαγος, νοτίως της Κρήτης, μιλάω νοτίως του Ιονίου και μιλάω για την περιοχή της ανατολικής Μεσογείου, νοτίως του Καστελορίζου, προς Κύπρο όπου εκεί ταυτίζεται και δυνητικά η ΑΟΖ Ελλάδος – Κυπριακής Δημοκρατίας.
Άρα, λοιπόν, με το τουρκολιβυικό μνημόνιο η Τουρκία δεν επιχείρησε μόνο να κάνει μια συμφωνία προς ρύθμιση των ζωνών με τη Λιβύη, αλλά μιλάμε για μια συμφωνία αποκλεισμού των ζωνών της Ελλάδος σε θάλασσες εκτός Αιγαίου και μιλάμε για το Λιβυικό Πέλαγος μιας και έχουμε την Κρήτη και προς τη Μεσόγειο μιας και έχουμε δυνητική κοινή ΑΟΖ με την Κυπριακή Δημοκρατία.
Ποια θεωρείτε πως είναι τα γεωπολιτικά συμφέροντα της Άγκυρας και του Ερντογάν πίσω από αυτές τις κινήσεις, ειδικά σε σχέση με το Τουρκολιβυκό μνημόνιο;
Εγώ παρατήρησα ότι τρεις ημέρες πριν την πράξη αυτή της κυβέρνησης της Τρίπολης και ενώ υπήρχε εξαγγελθείσα επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών και στη Βεγγάζη και στην Τρίπολη, υπήρχαν συζητήσεις τρείς μέρες στην τουρκική τηλεόραση και μάλιστα από τον θεωρητικό του δόγματος της Γαλάζιας Πατρίδας, τον ναύαρχο εν αποστρατεία Τζιχάτ Γιαϊτζί ο οποίος ανέλυε επάνω σε χάρτη τις επιδιώξεις της Τουρκίας «να βγει έξω από την παγίδα που στήθηκε εναντίον της από την Ελλάδα», με τα θαλάσσια πάρκα αλλά και με την επιδίωξη της Ελλάδας, την μελλοντική, να επεκτείνει τα χωρικά ύδατά της νοτίως της Κρήτης. Τρεις ημέρες μετά ήρθε η ανακοίνωση αυτή από πλευράς Λιβύης που δείχνει ότι λειτουργούν σε μια συγχορδία. Άρα, λοιπόν, η επιδίωξη, η στρατηγική της Άγκυρας δεν είναι μόνο να καταστεί ένας ενεργειακός κόμβος, κα μάλιστα ο κύριος παράγοντας εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων που ανήκουν σε άλλες χώρες, εκμεταλλευόμενη μελλοντικές συμφωνίες ΑΟΖ με χώρες όπως η Σύρια ή η Παλαιστίνη – όταν θα δημιουργηθεί το κράτος της Παλαιστίνης – ή να αποκλείσει την Ελλάδα και γεωπολιτικά έτσι ώστε να μην έχει πρόσβαση στις θάλασσες εκτός Αιγαίου και σε υδρογονάνθρακες εκτός Αιγαίου που δικαιούται να έχει η Ελλάδα και ακόμη περισσότερο σε συνεργασία με την Κυπριακή Δημοκρατία.
Το ελληνικό ΥΠΕΞ υποστηρίζει ότι η χώρα μας ασκεί «πλήρως τα κυριαρχικά της δικαιώματα» βάσει διεθνούς δικαίου και νόμου 4001/2011. Πόσο ισχυρή θεωρείτε πως είναι αυτή η νομική βάση;
Το πόσο ισχυρή είναι η νομική βάση, είναι νομικό θέμα, αλλά αν το δούμε γεωπολιτικά ή καθαρά πολιτικά η Ελλάδα έχει το δίκαιο με το μέρος της. Η Ελλάδα πάντα βάδιζε πάνω στις νόρμες, πάνω στο διεθνές δίκαιο και τις συμφωνίες που έχουν υπογραφεί ενώ βλέπουμε ότι υπάρχουν χώρες που αντιδρούν. Σας θυμίζω ότι η συμφωνία της Ελλάδας, η οποία τελικά δεν τελεσφόρησε, με την αλβανική κυβέρνηση και μετά από δάκτυλο της Τουρκίας, ξεκάθαρα, αυτό έχει λεχθεί και από τουρκικά χείλη σταμάτησε η σχετική διαδικασία για την ΑΟΖ.
Λοιπόν, βλέπουμε ότι η Ελλάδα ενώ λειτουργεί σε νόρμες και πάνω στο διεθνές δίκαιο έχουμε μια Τουρκία η οποία προσπαθεί να επιβάλει έναν αποκλεισμό. Θα πρέπει να πούμε ο εξής. Ότι δεν πρέπει να μας διαφεύγει το γεγονός ότι ένα μήνα πριν, είκοσι μέρες είχαμε και την προσπάθεια της Τουρκίας να διεμβολίσει την κυβέρνηση της Ανατολικής Λιβύης, μιλάω για τον Χαφτάρ και για το κοινοβούλιο του Τομπρούκ, όπου τελικά, από ό,τι φαίνεται δεν τελεσφόρησε αυτή η διαδικασία. Δηλαδή της αναγνώρισης της επικύρωσης του τουρκολιβυικού μνημονίου και από την ανατολική Λιβύη και από την εθνοσυνέλευση του Τομπρούκ, παρά το γεγονός ότι έχει αναφερθεί ότι έχει συσταθεί μια επιτροπή, προκειμένου να εξετάσει το θέμα. Νομίζω ότι η Ελλάδα θα πρέπει να εκμεταλλευθεί αυτό το γεγονός.
Νομίζω ότι, παρά την αντίδραση αυτή της Λιβύης, θα πρέπει η Ελλάδα να ενεργήσει επιθετικά, στο πολιτικό κομμάτι μιλάω και όσον αφορά ακόμη την ενίσχυση, περαιτέρω των σχέσεων με τον Χαφτάρ, ο οποίος φαίνεται διστακτικός στο μάτι που του κλείνει η Άγκυρα για την αναγνώριση του τουρκολιβυικού μνημονίου αλλά και όσον αφορά και με την αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ κυβέρνηση της Τρίπολης, γιατί νομίζω ότι το γεγονός ότι η Chevron, αυτό ο αμερικανικός κολοσσό έχει εκφηλώσει ενδιαφέρον για την περιοχή δείχνει ότι το σχέδιο και η δρομολόγηση της εκμετάλλευσης των υδρογονανθράκων νοτίως της Κρήτης δεν μπορεί, πλέον, να παρεμποδισθεί από καμμία άλλη δύναμη ή πρωτοβουλία, , πίσω από την οποία βρίσκεται η Τουρκία.
Η ένδειξη ενδιαφέροντος από την Chevron για τα οικόπεδα νότια της Κρήτης παρουσιάζεται από τα τουρκικά ΜΜΕ ως παράγοντας κλιμάκωσης και φαίνεται πως η Τουρκία το εκμεταλλεύεται αυτό στο έπακρο. Θα ήθελα το σχόλιό σας…
Η Τουρκία έχει δείξει ότι και στην περίπτωση των οικοπέδων της Κυπριακής δημοκρατίας. Αν θυμάστε υπάρχουν οικόπεδα όπου η Τουρκία θεωρεί ότι ανήκουν στο ψευδοκράτος, στο πλαίσιο της συμφωνίας θαλασσίων ζωνών και υφαλοκρηπίδας που έχει κάνει η Τουρκία από το 2011 με το ψευδοκράτος. Η Τουρκία έχει δείξει , λοιπόν, από τότε, ότι όταν επρόκειτο για δοκιμαστικές έρευνες και εμφάνιση εταιρειών στα οικόπεδα της Κυπριακής Δημοκρατίας, που η Τουρκία θεωρούσε ότι είχε δίκιο, και ήταν μεγάλες εταιρείες, εταιρείες κυρίως αμερικάνικες αλλά και γαλλικές, μιλάω για την Exxon Mobil ή την Total η Τουρκία έκανε πίσω γιατί καταλάβαινε ότι θα συναντουσε την αντίδραση από μεγάλες χώρες.
Τώρα, νομίζω ότι το γεγονός ότι έρχεται αυτή η πολύ μεγάλη αμερικανική εταιρεία, η Chevron, να μπεί στο παιχνίδι των ερευνών και της εξόρυξης υδρογονανθράκων στην περιοχή είναι μια πάρα πολύ θετική εξέλιξη και νομίζω ότι δεν μπορεί να αναστραφεί με καμμία τουρκική αντίδραση ή και με καμμία χρησιμοποίηση χωρών, όπως η Λιβύη που για εμένα είναι δορυφόρος της Τουρκίας. Η Τουρκία βλέπουμε ότι έχει, ήδη, στείλει ερευνητικό σκάφος στη Σομαλία στο πλαίσιο της σχετικής έρευνας που έχει κάνει εκεί. Σκοπεύει δε στο πλαίσιο της συμφωνίας που έχει υπογράψει με τη Λιβύη να κάνει έρευνες και στη χώρα αυτή. Βλέπω ότι έχει εμφανιστεί μια μεγάλη εταιρεία αμερικανική, κολοσσός θα έλεγα, στην περιοχή με αξιώσεις να προχωρήσει σε έρευνες και η Τουρκία δεν θέλει να βγει η ίδια μπροστά, χρησιμοποιεί την λιβυική κυβέρνηση. Για εμένα αυτή είναι η μεγάλη εικόνα.
Η επίσκεψη του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών, Γ. Γεραπετρίτη στην Τρίπολη και τη Βεγγάζη είναι προγραμματισμένη για την πρώτη εβδομάδα του Ιουλίου. Πιστεύετε ότι μπορεί να λειτουργήσει αποδομητικά απέναντι στις τουρκικές ενεργές προσπάθειες; Τι αποτελέσματα θα περιμένατε από αυτές τις διπλωματικές επαφές;
Βλέποντας τον τρόπο που λειτουργεί η Τουρκία και πραγματικά βλέπω ότι αποφέρει αποτελέσματα πιστεύω ότι η διπλωματία θα πρέπει να διέπεται από κανόνες επιθετικότητας και το λέω καθαρά με όρους εξωστρέφειας, για να μην παρεξηγηθώ. Κάτι το οποίο νομίζω ότι πρέπει να γίνει και στο θέμα της Λιβύης. Ξέρετε, μπορεί η Τουρκία να την βλέπουμε να εμφανίζεται και να κερδίζει αλλά μην ξεχνάτε ότι η Τουρκία, ιστορικά, οι λαοί των χωρών με τις οποίες η Τουρκία έχει βελτιώσει σε κάποιο βαθμό τις σχέσεις της δεν θέλουν την Τουρκία. Και δεν τη θέλουν γιατί όλες οι χώρες της περιοχής είναι αραβικές, οι χώρες της Βόρειας Αφρικής, οι αραβικές χώρες της Μέσης Ανατολής και όχι μόνο. Διακατέχονται από μια αρνητικότητα απέναντι στην Τουρκία. Αντιθέτως, η Ελλάδα έχει ένα ιστορικό βάθους, έχει και βαθειά πολιτιστική κληρονομιά, η οποία αποτελεί και τη βάση της ιστορίας πολλών χωρών της περιοχής, με αποτέλεσμα πολλές χώρες και η Λιβύη, ο λιβυκός λαός και όλοι οι άλλοι λαοί της περιοχής βλέπουν με θετικό μάτι την Ελλάδα.
Θα πρέπει να εκμεταλλευτούμε, λοιπόν, αυτό το θετικό πρόσημο και νομίζω ότι θα πρέπει να μπούμε δυναμικά στο παιχνίδι παρά το γεγονός ότι η Τουρκία διατυμπανίζει ότι έχει άριστες σχέσεις με την κυβέρνηση της Τρίπολης, η Ελλάδα να προσπαθήσει να διεμβολίσει και να βρεί έναν κοινό τόπο συζήτησης για όλα τα θέματα ακόμη και για τα ενεργειακά, έτσι ώστε παρά το γεγονός ότι η Τουρκία, βλέπουμε, να πρωταγωνιστεί στην περιοχή αυτή, να μπούμε και εμείς ενεργά, γιατί είμαστε μια γειτονική χώρα της Λιβύης, έχουμε κοινά συμφέροντα και μπορούμε να βρούμε κοινούς τόπους συνεργασίας.
* Ο Αντιστράτηγος ε.α. Λάζαρος Καμπουρίδης είναι απόφοιτος της Σχολής Εθνικής Άμυνας, κάτοχος MBA από το Nottingham Trend University, Πτυχιούχος του Τμήματος Ιστορίας & Εθνολογίας του ΔΠΘ, και υποψήφιος Διδάκτορας του Παντείου Πανεπιστημίου, ενώ διετέλεσε μέλος της Ελληνικής Διπλωματικής Αντιπροσωπείας στην Κωνσταντινούπολη την περίοδο 1995-1999, Ακόλουθος Άμυνας στην Ελληνική Πρεσβεία στην Άγκυρα/παράλληλη διαπίστευση στο Μπακού την περίοδο 2013-2017. Είναι συνεργάτης του αμερικανικού Ινστιτούτου αναλύσεων, «Defense & Foreign Affairs». Αποστρατεύθηκε τον Μάρτιο / 2022.

Πολιτική
Τί γύρευε ο αντιπρόεδρος της τουρκικής υπηρεσίας αναπτυξιακής βοήθειας στην Θράκη; Ποιά έργα χρηματοδοτεί η ΤΙΚΑ επί ελληνικού εδάφους;
Η ΤΙΚΑ εντάσσεται στους μηχανισμούς της διπλωματίας ήπιας ισχύος του τουρκικού ΥΠΕΞ, συστάθηκε το 1992 κι έχει υλοποιήσει πάνω από 30.000 έργα και δράσεις μέχρι σήμερα. Η ΤΙΚΑ διαθέτει 63 συντονιστικές υπηρεσίες υλοποίησης προγραμμάτων σε 170 χώρες.

Ο Αντιπρόεδρος της Τουρκικής Υπηρεσίας Συνεργασίας και Συντονισμού (TIKA), Δρ. Mahmut Çevik, κατά την διάρκεια της “ιδιωτικού χαρακτήρα” παραμονής στην Θράκη πραγματοποίησε σειρά επισκέψεων και συναντήσεων σε Ξάνθη και Κομοτηνή.
Γράφει ο Νίκος Αρβανίτης, RodopiPress
Όπως -σκοπίμως- κυκλοφορεί σε μειονοτικούς κύκλους ο Δρ. Mahmut Çevik στις συναντήσεις του με τον Γενικό Πρόξενο Τουρκίας και διάφορους παρακρατικούς μικροπαράγοντες τοπικής εμβέλειας, συζήτησε μαζί τους “τα τρέχοντα και τα προγραμματισμένα έργα της TIKA, καθώς και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η τουρκική μειονότητα ενώ έκανε κι αξιολογήσεις για τις τρέχουσες εξελίξεις στην περιοχή, σχετικά με τις κοινωνικές ανάγκες των νέων και τον ρόλο της κοινωνίας των πολιτών στην περιοχή.”
Δεν έλειψαν βεβαίως και οι συμβολικές επισκέψεις στα μουσουλμανικά κοιμητήρια, στο πλαίσιο της ενίσχυσης του πνεύματος του νεκρόφιλου εθνικισμού!
Το ερώτημα, ωστόσο, που προκύπτει αφορά στο ποια έργα χρηματοδοτεί στην Ελληνική Θράκη η τουρκική κρατική υπηρεσία αναπτυξιακής βοήθειας;
Πολιτική
Τέλος εποχής ή μια νέα αρχή που «τρέμει» η Τουρκία με το PKK

Θεόφιλος Γεωργιάδης* – Η ελευθερία της Ελλάδας περνάει από τα βουνά του Κουρδιστάν
Το PKK παραδίδει τα όπλα. Μια συνταρακτική εξέλιξη, στην πολύπαθη Μέση Ανατολή, και μια νέα σελίδα για επίσης πολύπαθο κουρδικό λαό, μια τεράστια εθνότητα δεκάδων εκατομμυρίων που λόγω κυρίως των μη ευνοϊκών γεωπολιτικών ανακατατάξεων των αρχών του 20ου αιώνα, δεν πέτυχε την εθνική του ολοκλήρωση και τη δημιουργία ανεξάρτητου κράτους.
Χιλάδες Κούρδοι, έπειτα από δεκαετίες ακραίας καταπίεσης, πήρα τα όπλα το 1978 και ξεκίνησαν ένοπλο αγώνα, συνασπιζόμενοι γύρω από το πρόσωπο του ηγέτη τους, Αμπντουλάχ Οτσαλάν. Ο ίδιος ηγέτης τους, που από τις φυλακές της Τουρκίας τους ζήτησε να παραδώσουν τα όπλα, κι αυτοί το έπραξαν. Το PKK -χαρακτηριζόμενο τρομοκρατική οργάνωση από την Τουρκία- πέτυχε πολλά αυτές τις δεκαετίες, και κυρίως την επιβίωση της κουρδικής ταυτότητας, όχι όμως και τον αντικειμενικό σκοπό του -την ίδρυση κουρδικού κράτους, στα ιστορικά εδάφη, που εκτός από τη νοτιοανατολική Τουρκία, επεκτείνονται στο Ιράκ, τη Συρία και το Ιράν.
Οπότε τι σημαίνει η συμφωνία με την Τουρκία για την παράδοση των όπλων; «Τελειώνει» το κουρδικό ζήτημα έτσι; Ή μήπως σημαίνει κάτι άλλο, για παράδειγμα τη μεταφορά του ίδιου αγώνα σε άλλα, λιγότερο αιματηρά, πεδία, και με άλλους -πλην όμως αντίστοιχους- αντικειμενικούς σκοπούς;

Η γεωπολιτική συγκυρία είναι τόσο εύθραυστη στην περιοχή -από την κατάρρευση του καθεστώτος Άσαντ στη Συρία και την ανάληψη της εξουσίας από μια σίγουρα επισφαλή κυβέρνηση, μέχρι τον κίνδυνο επιβίωσης που διαπερνά αυτές τις μέρες την Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν, εξαιτίας των επιθέσεων που δέχεται από το Ισραήλ. Και οι Κούρδοι εκεί ήδη καλοβλέπουν αυτή την εξέλιξη…
Εκατομμύρια Κούρδοι και κουρδικά εδάφη υπάρχουν σε αυτές χώρες – και τα εθνικά οράματα όπως έχει αποδείξει η Ιστορία, δεν θολώνουν έτσι εύκολα, αντίθετα, αναμένουν την κατάλληλη συγκυρία για να εκπληρωθούν. Και αυτό αποτελεί άλλωστε και τον μεγάλο φόβο της Τουρκίας.
Τι γίνεται λοιπόν από εδώ και πέρα, με τη συμφωνία αυτή PKK-Τουρκίας, η οποία ωστόσο δεν έχει αρχίσει να εφαρμόζεται; Το Newsbomb συνομίλησε με ακαδημαϊκούς, διεθνολόγους και τον εκπρόσωπο των Κούρδων στην Αθήνα. Όλοι συγκλίνουν στην άποψη ότι ακόμα κι αν σιγήσουν τα όπλα, το κουρδικό ζήτημα -ως πολιτικό ζήτημα κυρίως αυτή τη φορά- δεν πρόκειται να πάψει να υφίσταται, ενώ δεν αποκλείεται μάλιστα να αποτελέσει στο μέλλον και θρυαλλίδα εξελίξεων.
Η χώρα μας, για ιστορικούς αλλά και για πολύ πιο σύγχρονους, λόγους, αποτελεί βασικό παράγοντα του ζητήματος, με τους ίδιους τους Κούρδους να προσβλέπουν σε εμάς και να μας θεωρούν, όπως πάντα, «φίλους»…
Ο καθηγητής ελληνοτουρκικών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Μπασακσεχίρ της Κωνσταντινούπολης Βύρων Ματαράγκας, εξηγεί στο Newsbomb πώς φτάσαμε μέχρι εδώ.

«Στις 22 Οκτωβρίου 2024, ο Ντεβλέτ Μπαχτσελί, Αρχηγός του Εθνικιστικού Κόμματος ΜΗΡ και Αρχηγέτης των Εθνικιστών και των Γκρίζων Λύκων, απηύθυνε έκκληση στον Αμπντουλάχ Οτσαλάν να υποβάλλει «αίτημα ελπίδας» -αυτό αποτελεί και πιθανότητα αποφυλάκισης- υπό τον όρο της διαλύσεως της οργανώσεως ΡΚΚ και να μιλήσει στην Κοινοβουλευτική Ομάδα του Κόμματος DEM στη Μεγάλη Τουρκική Εθνική Συνέλευση.
Το Κόμμα DEM είναι το Κόμμα των Κούρδων, το οποίο πριν λεγόταν HDP (Halkların Demokratik Partisi), δηλαδή Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών. Το Κόμμα αυτό αναγκάζεται να αλλάζει ονομασίες, διότι ζητείται από το Συνταγματικό Δικαστήριο της Τουρκίας η κήρυξη του εκτός Νόμου και η απαγόρευση της λειτουργίας του.
Στις 27 Φεβρουαρίου 2025 ο Αμπντουλάχ Οτσαλάν έκανε πράγματι «Έκκληση Ειρήνης και Δημοκρατικής Κοινωνίας». Η έκκληση αυτή απευθυνόταν στην ηγεσία του ΡΚΚ στο όρος Κάντιλ του Βορείου Ιράκ και εισακούστηκε. Στη συνέχεια συνεκλήθη το 12ο Συνέδριο του ΡΚΚ στις 5-7 Μαίου 2025 σε δύο διαφορετικές απόρρητες τοποθεσίες.
Το Συνέδριο έλαβε την απόφαση διαλύσεως της οργανωτικής δομής του ΡΚΚ και τερματισμού του ένοπλου αγώνα του. Κάλεσε δε την Κυβέρνηση και την Αξιωματική Αντιπολίτευση καθώς και τα πολιτικά κόμματα που εκπροσωπούνται στην Βουλή μαζί με τους λοιπούς κοινωνικούς τομείς «να συμμετάσχουν στην ειρηνευτική, δημοκρατική, κοινωνική διαδικασία».
Αυτή η όντως σημαντική απόφαση του ΡΚΚ για την αυτοδιάλυση της οργάνωσης καταλήγει λέγοντας ότι, «ο Αρχηγός ΑΠΟ-είναι το υποκοριστικό του ονόματος του Αμπντουλάχ Οτσαλάν, συγχρόνως έχει και την έννοια του θείου -ο οποίος υιοθέτησε την προοπτική της Δημοκρατικής Τουρκικής Δημοκρατίας και την αντίληψη του Δημοκρατικού Έθνους ως το πλαίσιο επίλυσης του Κουρδικού ζητήματος, ενστερνίζεται την έννοια της «Κοινής Πατρίδας» (Ortak Vatan). Το Κουρδικό ζήτημα μπορεί να επιλυθεί μόνο στην βάση της Κοινής Πατρίδας και της Ισότιμης Πολιτικής Μεταρρυθμίσεως».
Αυτό λοιπόν, κατά τον καθηγητή, σημαίνει ότι σύμφωνα με τους εκπροσώπους του Κουρδικού Κόμματος DEM η απόφαση διαλύσεως της οργανωτικής δομής του ΡΚΚ και τερματισμού του ένοπλου αγώνα του θα βοηθήσει στον εκδημοκρατισμό της Τουρκίας, που θα καταστήσει εφικτή την επίλυση του Κουρδικού ζητήματος στη «βάση της Κοινής Πατρίδας και της Ισότιμης Πολιτικής Μεταρρυθμίσεως».
Ιεμπραχέμ Μουσλέμ: «Ο στόχος είναι η συνομοσπονδία – Εάν δεν γίνει, η Τουρκία θα διαλυθεί»

Ο Ιεμπραχέμ Μουσλέμ, εκπρόσωπος του συριακού, κουρδικού κόμματος «Δημοκρατική Ένωση» (PYD) στην Αθήνα, ξεκαθαρίζει ότι «ο στόχος του PKK ήταν πάντα να βρεθεί μια ειρηνική λύση και αυτό έλεγε ο Οτσαλάν από την αρχή του αγώνα. Αυτή η φιλοσοφία του, ελευθερίας, ανεξαρτησίας και αντίστασης στο τουρκικό κράτος, ήταν αυτή που ξαναζωντάνεψε το κουρδικό έθνος και το γλίτωσε από την αφομοίωση».
Κι όπως διαβεβαιώνει, «ο αγώνας δεν σταματάει – είναι ένα νέο ξεκίνημα με άλλους όρους».
Και εξηγεί: «Επειδή η Τουρκία δεν μπόρεσε ποτέ να υποτάξει τους Κούρδους μαχητές στρατιωτικά μετά από σχεδόν 50 χρόνια, κι επειδή το κουρδικό εμποδίζει τα σχέδια της Άγκυρας για την αναδιοργάνωση και το νέο «μοίρασμα» που γίνεται στη Μέση Ανατολή, αναγκαστικά προβαίνουν σε αυτή τη λύση. Δηλαδή, επειδή οι Κούρδοι είναι σημαντικός παράγοντας, οι Τούρκοι αναγκάζονται να τα βρουν μαζί τους. Ας μην ξεχνάμε, ότι οι Κούρδοι ελέγχουν ένα μεγάλο μέρος στη Βόρεια Συρία, ενώ αντιμετωπίζουν και τον ISIS.
Αυτή η αλλαγή στάσης είναι απαραίτητη και για τους Κούρδους όμως. Οι συνθήκες είναι πλέον ώριμες για να ασκούν πολιτική οι Κούρδοι μέσα στην Τουρκία, μέσα από το κοινοβούλιο και να διεκδικούν εκεί τα δικαιώματά τους».
Άλλωστε, συνεχίζει, «ο ίδιος ο Οτσαλάν έχει γράψει στα βιβλία του ότι αυτή την εποχή αποκλείεται ο αγώνας να κερδηθεί στρατιωτικά, αλλά μέσω δημοκρατικών διαδικασιών που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αυτόνομα καθεστώτα ή ομοσπονδίες. Ο στόχος, δηλαδή, είναι πια η συνομοσπονδία. Αν δεν πέτυχει αυτό το σχέδιο, τότε η Τουρκία θα διαλυθεί – αυτό ειπώθηκε και μέσα στην τουρκική βουλή.
Τον ρωτάμε αν αυτό σημαίνει την πλήρη αναγνώριση της κουρδικής εθνότητας και τι θα σημαίνει αυτό. Απαντάει καταφατικά.
«Αν αναγνωριστεί το κουρδικό έθνος στην τουρκική κοινωνία ώστε να έχουν όλοι τα ίδια δικαιώματα, τότε πολλά μπορεί να αλλάξουν και να συνεχιστεί ο αγώνας αλλιώς. Όμως εάν δεν γίνει ο εκδημοκρατισμός, τότε τα όπλα δεν θα παραδοθούν. Και αυτό θα είναι κέρδος και για την Τουρκία, να έχει καλές σχέσεις με τους Κούρδους»…
Πάντως «για να τερματιστεί ο αγώνας θα πρέπει να αλλάξει το ίδιο το Σύνταγμα – το άδικο Σύνταγμα του 1924. Εμείς θέλουμε την επιστροφή της Συνθήκης των Σεβρών του 1921 που ορίζει ανεξαρτησία.Φανταστείτε το δημογραφικό στην Τουρκία έχει ως εξής στην πραγματικότητα: Το 41% είναι Τούρκοι και το 45% Κούρδοι, δηλαδή περίπου 30 εκατομμύρια»!
Και υπενθυμίζει ότι «ο αφοπλισμός αφορά μόνο στο PKK και τη δράση του στην Τουρκία. Πρέπει να γνωρίζετε ότι υπάρχουν 120.000 στρατιώτες στη Συρία, και μεγάλα τμήματα τους που είναι μόνο Κούρδοι… Συνολικά οι Κούρδοι στρατιώτες σε όλη την περιοχή ξεπερνούν τις 300.000. Όταν ξεκίνησε τον αγώνα το PKK, ήταν λίγοι αντάρτες με κάποια τυφέκια… Το σημαντικό σε αυτή τη φάση είναι να σωθεί η Ροτζάβα στη Συρία, όπου οι Κούρδοι απολαμβάνουν αυτονομίας. Αυτό θα αναγνωριστεί ντε φάκτο», θεωρεί, για να καταλήξει με ένα μήνυμα για εμάς τους Έλληνες:

«Αυτό που θέλω να πω στους Έλληνες φίλους μας που ανησυχούν για τους Κούρδους, είναι να μην ανησυχούν, ο κουρδικός λαός είναι δυνατός και πάει προς τη νίκη! Ο Οτσαλάν και το PKK ξέρουν τι κάνουν, δεν κάναμε εμείς πίσω, οι Τούρκοι έκαναν πίσω. Και σε αυτή τη νίκη και ο ελληνικός λαός θα έχει μερίδιο, γιατί έχει βοηθήσει πολύ»…
Σταύρος Καλεντερίδης: «Το τέλος είναι μια αρχή – Η Τουρκία ίσως βρεθεί αντιμέτωπη με τον διαμελισμό της»

Ο Σταύρος Καλεντερίδης, πολιτικός επιστήμονας, διεθνολόγος, υπενθυμίζει, με έντονη διάθεση κριτικής, ότι η Ελλάδα έχασε μεγάλες ευκαιρίες που θα μπορούσε να είχε χρησιμοποιήσει προς όφελός της.
«Δεν αξιοποιήσαμε την οργάνωση ως οφείλαμε, και όλες οι κυβερνήσεις έχουν τεράστιες ευθύνες για αυτό. Αντί να αξιοποιήσουμε τους Κούρδους μαχητές, που αιμορραγούσαν την Τουρκία, τους παραδίδαμε ως τρομοκράτες. Συγκεκριμένα ενώ δίνουμε εύκολα το καθεστώς του πρόσφυγα ακόμα και σε τζιχαντιστές, στους Κούρδους αγωνιστές δεν φερθήκαμε καθόλου καλά.

Ένα παράδειγμα είναι το κλείσιμο του κουρδικό καμπ του Λαυρίου, για να ικανοποιήσουμε την Άγκυρα. Να ξέρετε ότι από εκεί τους Κούρδους τους στείλαμε στη Μαλακάσα, μέσα σε σουνίτες φανατικούς που τους στοχοποίησε. Πρόκειται για επικίνδυνη διαχείριση αυτού του ζητήματος και υπάρχουν βαρύτατες πολιτικές ευθύνες.
Επίσης κακώς δεχτήκαμε την εθνικοαπελευθερωτική οργάνωση ως τρομοκρατική. Είναι ντροπή αυτό. Κακώς το υποστήριξαν Έλληνες πολιτικοί, έκαναν έγκλημα και νομιμοποίησαν τη γενοκτονία εναντίον τους, ενώ επρόκειτο για ένα αντάρτικο κίνημα που χτυπούσε μόνο στρατιωτικούς στόχους, και διεξήγαγε πόλεμο αντίστασης κατά του δυνάστη τους», εξηγεί. «Υπήρξαν αποφάσεις ευρωπαϊκών δικαστηρίων που δεν τους χαρακτήριζε τρομοκράτες, θα μπορούσε να «πατήσουμε» σε αυτές, όπως και διεθνής υποστήριξη και εμπάργκο όπλων από κάποιες χώρες στην Τουρκία, ενώ οι Αμερικάνοι συνεργάζονται μέχρι και τώρα μαζί τους. Εμείς όμως δεν πράξαμε ποτέ τα δέοντα», προσθέτει.
Κι ο Σταύρος Καλεντερίδης, θεωρεί ότι το PKK ήδη έχει πετύχει κάτι σημαντικό: «Η προσφορά του PKK στο κουρδικό όραμα για ανεξαρτησία είναι τεράστια, καθώς αυτό το κίνημα πέτυχε το να αποτρέψει την εξόντωση της κουρδικής ταυτότητας η οποία ήταν στα πρόθυμα της εξαφάνισης πριν το 1978. Μέχρι τότε, οι Κούρδοι δεν μπορούσαν καν να αυτοπροσδιοριστούν, ούτε να μιλήσουν δημόσια τη γλώσσα τους. Τους έλεγαν Τούρκους των βουνών, όμως χάρτη στον αγώνα τους πέτυχαν να μην αφομοιωθούν».
Και στο στρατιωτικό σκέλος όμως, «οι Κούρδοι στο Κουρδιστάν κέρδισαν. Τους πολεμούσε λυσσαλέα ο δεύτερος μεγαλύτερος στρατός του ΝΑΤΟ επί τόσα χρόνια, κι όμως ελάχιστα ουσιαστικά πλήγματα τους επέφεραν… Από την άλλη, οι Τούρκοι συχνά έκρυβαν τους θανάτους τους -τα παρουσίαζαν στις οικογένειες ως ατυχήματα- ενώ δεν μπόρεσαν ποτέ να επιβληθούν, παρά σύγχρονα όπλα τεχνολογίας αιχμής, και με την πολεμική της αεροπορία. Χρησιμοποιούσε μάλιστα και απαγορευμένα όπλα, όπως αέρια μουστάρδας στις σήραγγες του Καντίλ, ωστόσο καμία διεθνής καταδίκη δεν έγινε και κανένας παρατηρητής του ΟΗΕ δεν τα έλεγξε αυτά».
Όπως ερμηνεύει ο ίδιος αυτό το «παράδοξο», συνέβη διότι «όταν ο Κούρδος αντάρτης βγαίνει στο βουνό, λαμβάνει υπερβατικές αποφάσεις που δεν μπορούμε καν να τις φανταστούμε. Είναι αποφασισμένοι για όλα και για αυτό ήταν τόσο καλοί μαχητές».

Σχετικά με τον αφοπλισμό που συμφωνήθηκε, ο Σταύρος Καλεντερίδης θεωρεί ότι ο αγώνας των Κούρδων δεν παύει, αλλά αλλάζει μορφή.
«Το τέλος, θα το ακολουθήσει μια νέα αρχή. Αν γίνει ο αφοπλισμός, τότε πολλοί Κούρδοι μαχητές θα φύγουν, άλλοι για την Ευρώπη κι άλλοι για τη Ροτζάβα. Τότε, δεν θα υπάρχει η παραμικρή νομιμοποίηση για την Τουρκία να τους χτυπήσει ξανά. Έτσι η Άγκυρα στερείται ένα τεράστιο όπλο και στο εσωτερικό και στο εξωτερικό.
Δηλαδή, με αυτή την κίνηση η Τουρκία δεν έχει ούτε καν την πρόφαση, να καταπιέζει τους Κούρδους και να προβαίνει σε χιλιάδες φυλακίσεις. Σας θυμίζω, ότι μια κατηγορία για τον Ιμάμογλου είναι η υποτιθέμενη συνεργασία με τρομοκρατική οργάνωση! Και εάν δεν υπάρξει συμφιλίωση, τότε είναι δεδομένο ότι οι Κούρδοι θα πάρουν ξανά τα όπλα».
Τι μέλλει γενέσθαι; «Η εξέλιξη αυτή, δεν αποκλείεται να επιφέρει ραγδαίες επιπτώσεις στο εσωτερικό της Τουρκίας. Οι επικεφαλής του κουρδικού κόμματος, του DEM, λέει ότι οι Κούρδοι και οι Τούρκοι πρέπει να ζήσουν με ειρήνη, αλλά για να γίνει αυτό θα πρέπει η γείτονα να εκδημοκρατιστεί, δηλαδή να έχουν φωνή οι μειονότητες, να αναγνωριστούν οι γενοκτονίες». Τότε, θεωρεί ο διεθνολόγος, «εάν το κράτος υποχρεωθεί να αντιμετωπίσει την ιστορία του, τότε αυτό μπορεί να σημάνει σε βάθος ακόμα και ομοσπονδοποίηση της Τουρκίας ή τον ντε φάκτο διαμελισμό της».
«Δηλαδή, αυτό που θα προβάλλουν πια οι Κούρδοι, θα είναι το μοντέλο της αυτονομίας και της ομοσπονδοποίησης, με τη βιωματική μάλιστα δημοκρατία όπως τη ζουν στη Ροτζάβα. Αυτό θα επιδιώξουν κι όχι ανεξάρτητο Κουρδιστάν», καταλήγει.
Και οι τελευταίες εξελίξεις με τον πόλεμο Ισραήλ-Ιράν ίσως και να ευνοούν κάτι τέτοιο, ειδικά αν πέσει το καθεστώς. «Αν πάμε σε διαμελισμό του Ιράν, τότε θα γίνει κουρδικό κράτος στα δυτικά, και μετά αυτή η εξέλιξη θα χτυπήσει την πόρτα της Τουρκίας. Για αυτό ήθελαν άμεσα λύση, προκειμένου να προλάβουν μια εξέλιξη σαν και αυτή»…
Μαριάννα Χαρουντάκη: «Η πολιτική ανεξαρτησία των Κούρδων ίσως είναι προ των πυλών»

Η Μαριάννα Χαρουντάκη, Επίκουρη καθηγήτρια Διεθνούς Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο του Λίνκολν, έχει ειδικότητα στα θέματα Μέσης Ανατολής και στο κουρδικό. Μιλώντας στο Newsbomb για τη συμφωνία, κάνει λόγο για μεν «τέλος εποχής», που μπορεί όμως να επιφέρει μια «νέα τάξη πραγμάτων».
Όπως αναλύει: «Η εν λόγω συμφωνία, αποτέλεσμα πολυετών διαπραγματεύσεων, σηματοδοτεί το τέλος μιας εποχής. Το Κουρδικό κίνημα της Τουρκίας που απασχόλησε έντονα τις περιφερειακές εξελίξεις με αποκορύφωμα τη δεκαετία του 1990 για ακόμα μία φορά παίζει σήμερα ρόλο ρυθμιστή στις εσωτερικές και περιφερειακές αλλαγές. Εν προκειμένω ο αφοπλισμός του PKK στη βάση συνταγματικών εγγυήσεων όχι μόνο θα βάλει τέλος στο πρόβλημα του PKK όπως αυτό έχει χαρακτηριστεί από το τουρκικό κράτος, αλλά θα συνδράμει και στην επίλυση του κουρδικού ζητήματος της Τουρκίας με δεδομένο ότι το τελευταίο είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τους στόχους του κινήματος.
Αυτό απαιτεί πολιτική βούληση και ίσως η συγκυρία της ανάγκης της πολιτικής Ερντογάν για παγίωση του status quo του σε συνδυασμό με την εν εξελίξει αποδυνάμωση των περιφερειακών κρατών – αραβικών και μη – απότοκος της 7ης Οκτώβρη να δώσει λύση σε ιστορικές συγκρούσεις στην περιοχή για τη μετάβαση στην επόμενη τάξη πραγμάτων όπως αυτή θα καθοριστεί από την περιφερειακή και διεθνή πολιτική».
Ρωτάμε την καθηγήτρια ποιες θα είναι οι εξελίξεις από εδώ και πέρα και αν το όραμα των Κούρδων για ανεξαρτησία ή αυτονομία τελειώνει.
«Αναμφισβήτητα η σύνδεση των Κούρδων με τις διεθνείς σχέσεις αποτυπώνεται στο γνωστό Κουρδικό ζήτημα που όμως είναι ζητήματα λόγω των διαφορετικών χαρακτηριστικών τους όπως αυτά διαμορφώθηκαν από τις δομές μέσα στις οποίες εξελίχθηκαν. Η διεθνοποίηση του Κουρδικού ζητήματος με την πτώση της Δημοκρατίας της Μαχαμπάτ, από το 1946 δηλαδή και μετά καταδεικνύει την ιστορική σημασία των Κούρδων του Ιράκ, Ιράν, Συρίας και Τουρκίας. Η κουρδική πραγματικότητα για αυτοδιάθεση έχει εκφραστεί με διαφορετικές ρητορικές και έχει αποτυπωθεί σε διαφορετικά μοντέλα συνύπαρξης πάντα στα πλαίσια των υπαρχόντων συνόρων. Ξεχωρίζει η επίλυση του Κουρδικού ζητήματος του Ιράκ με την ανάδειξη της Αυτόνομης Περιοχής του Κουρδιστάν σε συνταγματική οντότητα (2006) μέσω του μοντέλου της ομοσπονδίας.
Τυπικά το Κουρδικό Ζήτημα του Ιράκ έχει επιλυθεί όμως απομένει μια ουσιαστική εφαρμογή του συντάγματος που προυποθέτει μια τριμερή συμφωνία τόσο με τους Άραβες Σιίτες όσο και τους Άραβες Σουνίτες. Όσον αφορά τη Συρία, η ύπαρξη της Αυτόνομης Διοίκησης της Βόρειας και Ανατολικής Συρίας (2013) σηματοδοτεί και την απαρχή της επίλυσης του Κουρδικού ζητήματος και το ίδιο υποσχόμενη διαφαίνεται και η πρόσφατη αντιμετώπιση του PKK από το τουρκικό κράτος».
Και καταλήγει: «Η πολιτική – και όχι όραμα – ανεξαρτησίας των Κούρδων σήμερα όπως αυτή εκφράζεται συλλογικά και συγκεκριμένα ίσως για πρώτη φορά στη νεώτερη ιστορία είναι προ των πυλών του 21ου αώνα»…

ΠΗΓΗ: Newsbomb.gr
Πολιτική
Αίσχος! Έλληνες νομιμοποιούν το ψευδοκράτος – Μέλη του ΕΛΙΑΜΕΠ στο πλευρό του Τατάρ για το ελληνοτουρκικό Φόρουμ
Η συνάντηση όπως ήταν αναμεμενόμενο κεφαλαιοποιήθηκε από τους τούρκους και προβλήθηκε στα τουρκοκυπριακά ΜΜΕ.

Ο κατοχικός ηγέτης Ερσίν Τατάρ συναντήθηκε προχθες με εκπροσώπους του Ελληνο-τουρκικού Φόρουμ στο λεγόμενο «προεδρικό» στα κατεχόμενα σε μια συνάντηση που κρατήθηκε κρυφή στον Ελληνικό Τύπο.
Έντονο προβληματισμό προκαλεί το γεγονός ότι τα μέλη της Ελληνικής πλευράς του Φόρουμ φωτογραφήθηκαν με σύμβολα του κατοχικού καθεστώτος μαζί με τον Τατάρ να Προεδρεύει της συνάντησης.
Σύμφωνα με ανακοίνωση της «Προεδρίας» στο ψευδοκράτος «κατά τη διάρκεια της συνάντησης, ο κ. Τατάρ εξήρε το έργο του φόρουμ –το οποίο αποτελείται από ακαδημαϊκούς και διπλωμάτες από την Τουρκία και την Ελλάδα– τονίζοντας τη σημασία του στην προώθηση της αμοιβαίας κατανόησης μεταξύ των λαών». Όπως σημείωσε, το έργο αυτό συνδέεται άμεσα με την Κύπρο και το μέλλον της.
Ο κ. Τατάρ παρουσίασε τη θέση της τουρκοκυπριακής πλευράς για το Κυπριακό, επαναλαμβάνοντας το όραμά του για λύση δύο κρατών, στη βάση της κυρίαρχης ισότητας και της ίσης διεθνούς υπόστασης.
Στη συζήτηση τέθηκαν επίσης θέματα που αφορούν πρωτοβουλίες συνεργασίας μεταξύ των δύο πλευρών, ενώ ο Τουρκοκύπριος ηγέτης εξέφρασε ανησυχία για «εκφοβισμούς και συλλήψεις» από την «ελληνοκυπριακή πλευρά» σε σχέση με ακίνητες περιουσίες. Εξετάστηκαν ακόμη οι τελευταίες εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή, εν μέσω αυξημένης γεωπολιτικής έντασης.
Συνάντηση έγινε και στην ψευδοβουλή όπου παρακάθηκσαν στο ίδιο τραπέζι με τον βουλευτή του CTP, Φικρί Τόρος, τα μέλη αντάλλαξαν απόψεις για την τελευταία κατάσταση στην Κύπρο.
Στις φωτογραφίες διακρίνονται οι Ιωάννης Ν. Γρηγοριάδης, Επικεφαλής του Προγράμματος Τουρκίας του ΕΛΙΑΜΕΠ, Πωλίνα Λάμψα (ΠΑΣΟΚ), ο Ηλίας Κλής, πρέσβης ε.τ, ο κ. Πέτρος Λιάκουρας από το Πανεπιστήμιο Πειραιά.
Η συνάντηση όπως ήταν αναμεμενόμενο κεφαλαιοποιήθηκε από τους τούρκους και προβλήθηκε στα Τ/κ ΜΜΕ.
📍Yunanistan ve Rumlardan da oluşan Türk-Yunan Forumu üyeleri KKTC Cumhurbaşkanı @ErsinrTatar’ı ziyaret etti.
Bu önemli ziyarette Tatar forum üyelerine, “Kıbrıs Türk Tarafının egemen eşitlik ve eşit uluslararası statüye dayalı iki Devletli duruşunun nedenleri, işbirliği… https://t.co/JQ53amJEdv pic.twitter.com/QYh0wuzCiR
— Dr. Sefa Karahasan (@sefakarahasan) June 19, 2025
ΠΗΓΗ: SigmaLive
-
Πολιτική3 μήνες πριν
Ομολογία αποτυχίας από Γκιουρντενίζ! Οι Τούρκοι εγκαταλείπουν τη “Γαλάζια Πατρίδα” δια στόματος του εμπνευστή της
-
Απόψεις1 εβδομάδα πριν
Γι’αυτό οι Τούρκοι τρέμουν το μένος του Ισραήλ! Η προφητεία του μέντορα του Ερντογάν που “στοιχειώνει” την Άγκυρα
-
Πολιτική3 εβδομάδες πριν
Ανατροπή στην ανατροπή! Ο Σίσι βάζει τα πράγματα στη θέση τους για το Σινά – Καμία προσβολή της μοναδικής και ιερής θρησκευτικής θέσης της Μονής -Δεν αλλάζει πουθενά το καθεστώς
-
Πολιτική3 μήνες πριν
Τούρκοι εισέβαλαν στην Καβάλα για να δείξουν «απειλητική» πινακίδα της ματωμένης Κύπρου! (video)
-
Άμυνα1 μήνα πριν
Χειρουργική επιχείρηση! Η Ινδία χτύπησε το Πακιστάν με SCALP και HAMMER που εκτοξεύτηκαν από Rafale
-
Διεθνή1 μήνα πριν
Ινδός στρατηγός απειλεί με πυρηνικό αφανισμό την Τουρκία
-
Διεθνή3 μήνες πριν
Με την ουρά στα σκέλια! Φιντάν: Η Τουρκία δεν επιθυμεί καμία αντιπαράθεση με το Ισραήλ στη Συρία
-
Άμυνα1 μήνα πριν
Το 20% της αεροπορικής ισχύος του Πακιστάν διέλυσε σε ένα βράδυ η Ινδία!