Σάββας Καλεντερίδης: Πληροφορίες για την επιχείρηση του Ισραήλ στο Ιράν. Ο ρόλος των Αμερικανών και γιατί μας προβληματίζει η στάση της Τουρκίας. Η περιοχή οδηγείται σε ανασχηματισμό και πρέπει να έχομε τα μάτια μας δεκατέσσερα ως Ελλάδα.
¨

Οι ηγέτες της G7 θα κατακλύσουν το Κανάνασκις, στην Αλμπέρτα, στις 15 Ιουνίου. Η συνάντηση προβλέπεται πιο συγκρουσιακή από τις προηγούμενες, λόγω των διαφωνιών για την Ουκρανία, το ΝΑΤΟ, τη Μέση Ανατολή και το εμπόριο. Πολλοί ηγέτες της G7 συζητούν επίσης πώς να διαχειριστούν τον Πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ. Δύο συμμετέχοντες, ο Καναδός Πρωθυπουργός Μαρκ Κάρνεϊ, οικοδεσπότης της συνόδου, και ο Αυστραλός Πρωθυπουργός Άντονι Αλμπανέζε, πιθανότατα οφείλουν την εκλογική τους επιτυχία στην αποστροφή των χωρών τους προς τον Τραμπ.

Η ειρήνη… δεν μπορεί να επιτευχθεί στο βωμό του κατευνασμού, του αντισημιτισμού ή του επιφανειακού ηθικισμού.Ο Τραμπ μπορεί να μην ταιριάζει στο πρότυπο του ευγενούς διπλωμάτη, αλλά είναι ειλικρινής στην επιθυμία του για ειρήνη.Έχει απέχθεια προς τον πόλεμο και πιστεύει, ίσως αφελώς, ότι οι επιχειρηματικές σχέσεις μπορούν να υπερβούν την εχθρότητα. Πιθανόν έχει εκτεθεί περισσότερο από οποιονδήποτε σημαντικό αξιωματούχο από την εποχή του Υπουργού Εξωτερικών Φρανκ Μπ. Κέλογκ, ο οποίος το 1929 τιμήθηκε με το Νόμπελ Ειρήνης για την υπογραφή συμφωνίας, που εκ των υστέρων κρίθηκε αφελής, για την απαγόρευση του πολέμου. Ο Τραμπ οφείλει να το καταστήσει σαφές όταν ταξιδέψει στην Αλμπέρτα. Πρέπει να αποστασιοποιηθεί από τον Αλμπανέζε, του οποίου η ανοχή προς τα περιθωριακά αριστερά στοιχεία της Αυστραλίας καθιστά τη χώρα του ολοένα και περισσότερο βάρος για τις Ηνωμένες Πολιτείες, αντί για σύμμαχο.

Στις 11 Ιουνίου, η Αυστραλία προστέθηκε στη Νέα Ζηλανδία, τη Νορβηγία, τον Καναδά και το Ηνωμένο Βασίλειο επιβάλλοντας κυρώσεις στους Ισραηλινούς υπουργούς Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ και Μπετσαλέλ Σμότριτς. Αν και οι εταίροι της Αυστραλίας διατηρούν μακροχρόνια κριτική στάση έναντι του Ισραήλ, η συμμετοχή της Αυστραλίας είναι σχετικά πρόσφατη. Ο Τραμπ οφείλει να στείλει το μήνυμα ότι αυτή η κίνηση δεν θα μείνει χωρίς συνέπειες. Απλά: η Αυστραλία δεν μπορεί να αναμένει αμερικανική υποστήριξη κατά της τρομοκρατίας και ξένων παρεμβάσεων, εάν την ίδια στιγμή εγκαταλείπει άλλες δυτικές δημοκρατίες όταν αντιμετωπίζουν υπαρξιακές απειλές από τρομοκρατικές οργανώσεις και την Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν. Το γεγονός ότι η Αυστραλία, σε αντίθεση με το Ισραήλ, είναι μια χώρα πλήρως οικοδομημένη πάνω στην βρετανική αυτοκρατορία, με λαό χωρίς ιστορικούς δεσμούς με τη γη που κυβερνά, προσθέτει ειρωνεία στην υπόθεση.

Η αυστραλιανή κυβέρνηση πλέον παραπλανά το Ισραήλ και τους Εβραίους, υποστηρίζοντας ότι η Αυστραλία και το Ισραήλ παραμένουν φίλοι· η κυβέρνηση Αλμπανέζε και η Υπουργός Εξωτερικών Πένι Γουόνγκ λένε στην εβραϊκή κοινότητα, που ήδη πλήττεται από αυξανόμενο αντισημιτισμό και βία, ότι οι ενέργειες της Αυστραλίας δεν αφορούν τους Εβραίους της χώρας, αλλά απλώς την ισραηλινή κυβέρνηση.

Η κυβέρνηση Αλμπανέζε επιδιώκει να κατευνάσει τους Πράσινους και μέλη του δικού του κόμματος που αντιστοιχούν στο αυστραλιανό «Squad».

Πρόκειται για ανοησίες. Από την ανάληψη της εξουσίας το 2022, ο Αλμπανέζε και η Γουόνγκ έχουν σταθερά επιχειρήσει να ανατρέψουν την παραδοσιακή μετριοπάθεια της Αυστραλίας. Η κυβέρνηση Αλμπανέζε προσπαθεί να κατευνάσει τους Πράσινους και μέλη του δικού του κόμματος που συνιστούν την αυστραλιανή εκδοχή της «ομάδας των προοδευτικών» (the squad). Το πράττουν εις βάρος της δυτικής συνοχής και υπονομεύουν ενεργά την ειρήνη, αποθαρρύνοντας την παλαιστινιακή διπλωματία. Η προσέγγισή τους περί μονομερούς αναγνώρισης παλαιστινιακού κράτους έχει επίσης υποσκάψει τον δυτικό συνασπισμό κατά της Ρωσίας (στον οποίο θεωρητικά ανήκει η Αυστραλία), δημιουργώντας προηγούμενο που μπορεί να αξιοποιήσει η Ρωσία για να δικαιολογήσει τις απαιτήσεις της για ανεξαρτησία του Ντονέτσκ και του Λουχάνσκ.

Η Καμπέρα δεν μπορεί να τα έχει όλα. Η Αυστραλία δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται ως αξιόπιστος σύμμαχος και την ίδια στιγμή να υπονομεύει τα δυτικά συμφέροντα παγκοσμίως χάριν πολιτικών ψευδαισθήσεων. Ο Υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο κατέστησε αυτό σαφές με δριμεία επίπληξη προς την Αυστραλία μετά την κίνηση του Αλμπανέζε. «Αυτές οι κυρώσεις δεν προάγουν τις αμερικανικές προσπάθειες για κατάπαυση του πυρός, επιστροφή όλων των ομήρων και τερματισμό του πολέμου», δήλωσε ο Ρούμπιο. «Απορρίπτουμε κάθε έννοια ισοδυναμίας: η Χαμάς είναι τρομοκρατική οργάνωση που διέπραξε αδιανόητες θηριωδίες, εξακολουθεί να κρατά αθώους πολίτες ομήρους και εμποδίζει τον λαό της Γάζας να ζήσει ειρηνικά. Υπενθυμίζουμε στους εταίρους μας να μη λησμονούν ποιος είναι ο πραγματικός εχθρός». Ο Ρούμπιο ολοκλήρωσε καλώντας σε ταχεία αναστροφή της απόφασης.

Αυτό, ωστόσο, δεν αρκεί. Ο Αλμπανέζε δεν έχει ακόμη επιβεβαιώσει εάν θα συναντηθεί με τον Τραμπ στη σύνοδο της G7. Αν δεν υπάρξει άμεση και δημόσια αναστροφή εκ μέρους της Αυστραλίας, ο Τραμπ πρέπει να καταστήσει σαφές ότι δεν θα υπάρξει συνάντηση, και ότι ο λόγος της αποχής είναι η ηθική ισοδυναμία που αποδίδει η Αυστραλία μεταξύ Χαμάς και Ισραήλ. Ο αυστραλιανός λαός πρέπει να γνωρίζει ότι η διεστραμμένη επίδειξη ηθικολογίας των ηγετών του θα έχει συνέπειες.

ΠΗΓΗ

Αν και οι αναλυτές επί μακρόν έχουν συζητήσει τόσο τη σοφία όσο και την αποτελεσματικότητα στρατιωτικών επιθέσεων με στόχο την εξάλειψη του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος, αν όχι του ίδιου του καθεστώτος, καμία αμερικανική κυβέρνηση (ούτε Δημοκρατική ούτε Ρεπουμπλικανική) δεν έχει εστιάσει σοβαρά στις διπλωματικές συνέπειες τέτοιων ενεργειών.

Ο πόλεμος μπορεί να είναι εξαιρετικά καταστροφικός. Οι διπλωμάτες, δικαίως, τον θεωρούν αποτυχία της διπλωματίας. Ωστόσο, στην προσπάθειά τους να τον αποτρέψουν, ελάχιστοι διπλωμάτες αναγνωρίζουν, και πόσο μάλλον σχεδιάζουν, τις ευκαιρίες που μπορεί να δημιουργήσει ο πόλεμος.

Το Συνέδριο της Βιέννης (1814–1815) συνέβαλε στη δημιουργία ενός νέου διπλωματικού συστήματος στην Ευρώπη, μετά από χρόνια χάους και συγκρούσεων που ακολούθησαν τη Γαλλική Επανάσταση του 1789 και τους Ναπολεόντειους πολέμους.

Η Συνθήκη των Βερσαλλιών του 1919 δημιούργησε την Κοινωνία των Εθνών και άλλους διεθνείς θεσμούς όπως το Διεθνές Γραφείο Εργασίας, επαναχάραξε αποικιακά σύνορα και καθιέρωσε εντολές σε Αφρική, Μέση Ανατολή και Ειρηνικό, που με τη σειρά τους επιτάχυναν την εκπλήρωση εθνικών φιλοδοξιών λαών υπό μακροχρόνια αποικιοκρατία.

Η Διάσκεψη της Γιάλτας του 1945 διασφάλισε την αποκατάσταση των κατεχόμενων χωρών, αν και οι παραχωρήσεις του Προέδρου Φράνκλιν Ρούσβελτ και του Βρετανού Πρωθυπουργού Ουίνστον Τσόρτσιλ στον Ιωσήφ Στάλιν καταδίκασαν εκατομμύρια ανθρώπους στην Ανατολική Ευρώπη σε κομμουνιστική τυραννία.

Παρόμοια μοτίβα παρατηρούνται και στη Μέση Ανατολή. Η αραβοϊσραηλινή κατάσταση είχε παραμείνει στάσιμη επί δεκαετίες, όταν το Ιράκ του Σαντάμ Χουσεΐν εισέβαλε στο Κουβέιτ το 1990. Μόνο η Αίγυπτος, από τις αραβικές χώρες, αναγνώριζε επίσημα το Ισραήλ. Άλλες χώρες, όπως η Ιορδανία, το Μαρόκο και αρκετά πλούσια σε πετρέλαιο αραβικά κράτη, διατηρούσαν φιλικές, αν και μυστικές, σχέσεις με το εβραϊκό κράτος. Το αντιδραστικό αραβικό στρατόπεδο, ωστόσο, παρέμενε αμετακίνητο στα “τρια όχι” της Διακήρυξης του Χαρτούμ του 1967: όχι ειρήνη με το Ισραήλ, όχι αναγνώριση του Ισραήλ, και όχι διαπραγματεύσεις με το Ισραήλ. Η Συρία, η Λιβύη, το Ιράκ, η Υεμένη και η ίδια η Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης τηρούσαν αυστηρά αυτή τη γραμμή, απορρίπτοντας κάθε ομαλοποίηση των σχέσεων.

Μια στρατιωτική επίθεση που θα αποκεφάλιζε ή θα απονομιμοποιούσε τη Ισλαμική Δημοκρατία θα μπορούσε να αλλάξει ριζικά τα δεδομένα στην περιοχή. Το Ιράν είναι, επίσης, έτοιμο για αλλαγή καθεστώτος. Διαδοχικές και ολοένα πιο συχνές διαδηλώσεις σε εθνικό επίπεδο έχουν αποκαλύψει ότι η Ισλαμική Δημοκρατία είναι ένα ζόμπι-καθεστώς, χωρίς λαϊκή νομιμοποίηση.

Ο αμερικανικός στρατός και μια συμμαχία συμμάχων απελευθέρωσαν το Κουβέιτ σε λίγο περισσότερο από 100 ώρες. Η ευκολία και η αποφασιστικότητα με την οποία οι ΗΠΑ θριάμβευσαν έναντι του πέμπτου μεγαλύτερου στρατού στον κόσμο προκάλεσαν σοκ σε ολόκληρη την περιοχή. Ακόμα και οι πιο αμετακίνητοι άρχισαν να επανεξετάζουν τις θέσεις τους. Ο Υπουργός Εξωτερικών Τζέιμς Μπέικερ επιδίωξε να μετατρέψει τη στρατιωτική νίκη σε διπλωματικό θρίαμβο. Το αποτέλεσμα ήταν η Διάσκεψη της Μαδρίτης το 1991: ο Πρόεδρος Τζορτζ Μπους ο πρεσβύτερος και ο Σοβιετικός ηγέτης Μιχαήλ Γκορμπατσόφ συμπροήδρευσαν της συνάντησης στην οποία κάθισαν στο ίδιο τραπέζι η Συρία και το Ισραήλ για πρώτη φορά. Το Ισραήλ συμμετείχε επίσης σε συνομιλίες με παλαιστινιακή ομάδα, αν και ενταγμένη στην ιορδανική αποστολή. Αν και η διάσκεψη δεν οδήγησε σε ειρήνη, έσπασε τα ταμπού και τελικά οδήγησε στις Συμφωνίες του Όσλο το 1993.

Μια στρατιωτική επίθεση που θα αποκεφάλιζε ή θα απονομιμοποιούσε τη Ισλαμική Δημοκρατία θα μπορούσε να αλλάξει ριζικά τα δεδομένα στην περιοχή. Το Ιράν είναι, επίσης, έτοιμο για αλλαγή καθεστώτος. Διαδοχικές και ολοένα πιο συχνές διαδηλώσεις σε εθνικό επίπεδο έχουν αποκαλύψει ότι η Ισλαμική Δημοκρατία είναι ένα ζόμπι-καθεστώς, χωρίς λαϊκή νομιμοποίηση. Η συνεχιζόμενη απεργία των φορτηγατζήδων, που επηρεάζει πάνω από 120 πόλεις και κωμοπόλεις σε 31 επαρχίες, παραπέμπει στη συνδικαλιστική κινητοποίηση που συνέβαλε στην ανατροπή του Σάχη πριν από 46 χρόνια. Το Ιράν είναι έτοιμο και πρόθυμο για αλλαγή.

Το ερώτημα είναι εάν είναι έτοιμες οι Ηνωμένες Πολιτείες. Το τελευταίο έτος, το Ισραήλ έχει επιδείξει καινοτομία, ικανότητα και ακρίβεια που θα έπρεπε να οδηγήσουν σε νέα αξιολόγηση της δυνατότητάς του να επιτύχει τους στόχους του. Αν το ισλαμικό καθεστώς καταρρεύσει, είναι οι ΗΠΑ έτοιμες να «καθαρίσουν» τον λεγόμενο Άξονα της Αντίστασης; Από τα απομεινάρια της Χεζμπολάχ, μέχρι πολιτοφυλακές στο Ιράκ όπως το Σώμα Μπάντρ και τους Χούθι στην Υεμένη; Τι θα συμβεί αν αυτές οι τρομοκρατικές ομάδες και πολιτοφυλακές μείνουν ξαφνικά «ορφανές» χωρίς τον βασικό τους υποστηρικτή;

Έχουν ο Λευκός Οίκος και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ σχέδιο για να αποτρέψουν την ανάδειξη νέων χορηγών, όπως η Τουρκία, το Κατάρ ή το Πακιστάν;

Ακόμη πιο σημαντικό: μπορούν οι Ηνωμένες Πολιτείες να ολοκληρώσουν τη σταθεροποίηση της περιοχής φέρνοντας ένα μετα-ισλαμικό Ιράν στις Συμφωνίες του Αβραάμ, μαζί με τους πρώην συμμάχους της Ισλαμικής Δημοκρατίας στο Ιράκ; Μετά τις τελευταίες βόμβες και τους πυραυλικούς βομβαρδισμούς, ενδέχεται να προκύψουν μοναδικές ευκαιρίες. Αν οι αμερικανικές αρχές επενδύσουν περισσότερο στον σχολιασμό παρά στην προετοιμασία, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους δεν θα μπορέσουν να εδραιώσουν τα μέγιστα οφέλη.

ΠΗΓΗ