Σε μια ξαφνική ανατροπή της πολιτικής του στην Ουκρανία, ο πρόεδρος Τράμπ ανακοίνωσε τώρα την πρόθεσή του να προμηθεύσει το Κίεβο με αμερικανικά συστήματα αεράμυνας Patriot.

Μόνο που θα τα πληρώσουν οι άλλες χώρες του ΝΑΤΟ, όχι οι Αμερικανοί φορολογούμενοι. Οι Αμερικανοί δεν θα επωμιστούν τα δισεκατομμύρια σε κόστος, είπε ο Τραμπ. Και φυσικά, οι Ευρωπαίοι ηγέτες, με πρώτους τους Γερμανούς, τους Ολλανδούς και τους Δανούς, το αποδέχθηκαν. «Όλοι πρέπει να ανοίξουν τα πορτοφόλια τους εδώ, ας το πούμε έτσι», δήλωσε ο Γερμανός υπουργός Άμυνας Μπόρις Πιστόριους, εκφράζοντας  την κατανόησή του για το αίτημα του Τραμπ για ευρωπαϊκή χρηματοδότηση.

Η Γερμανία παίζει κεντρικό ρόλο στον μαζικό επανεξοπλισμό, στην άνευ όρων υποστήριξη στο Κίεβο και στην άρνηση για κάθε σοβαρή διπλωματική πρωτοβουλία. Ο καγκελάριος Μερτς θέλει να καταστήσει την Μπούντεσβερ «τον ισχυρότερο στρατό στην Ευρώπη» και ο Πιστόριους λέει πώς η χώρα του πρέπει να είναι «έτοιμη για πόλεμο» για πόλεμο με τη Ρωσία έως το 2029. Σε συνέντευξή του στους Financial Times , ο  Γερμανός Υπουργός Άμυνας δήλωσε ότι άλλωστε, πώς αν χρειαστεί, η Μπούντεσβερ πρέπει να είναι έτοιμη να σκοτώσει Ρώσους στρατιώτες!

Οι «ευχαριστίες» Τραμπ με …δασμούς 30%

Η υποτέλεια της Ευρώπης δεν γνωρίζει όρια. Μόνο που αυτή η υποτελής αφοσίωση στα όποια σχετικά δια του Τραμπ γίνεται κίνδυνος για την Ευρώπη.

Υπό τον φόβο μιας αντιπαράθεσης με τον «μπαμπά» τους, τον Ντόναλντ Τραμπ, τα ευρωπαϊκά μέλη του ΝΑΤΟ συμφώνησαν στα τέλη Ιουνίου να επενδύσουν το 5% του ΑΕΠ σε εξοπλισμούς. Αυτό περιλαμβάνει κυρίως την αγορά αμερικανικών οπλικών συστημάτων, φυσικά.

Ο Τραμπ φρόντισε μάλιστα να «ευχαριστήσει» τους Ευρωπαίους, αμέσως: Ανακοίνωσε δασμούς 30% στις ευρωπαϊκές εξαγωγές – μια οικονομική δαμόκλειος σπάθη για την ΕΕ.Η αντίδραση από τις Βρυξέλλες; Μέχρι στιγμής, εκπληκτικά συγκρατημένη και μόνο με λίστες μέτρων. Με την ελπίδα άλλης μίας συνδιαλλαγής με τον Τραμπ.

«Σκάψτε» στις τσέπες

Ο Τραμπ παρουσιάζει λοιπόν, τον λογαριασμό και οι Ευρωπαίοι θα χρειαστεί να σκάψουν ιδιαίτερα βαθιά στις τσέπες τους. Εμείς θα πληρώσουμε το 100% των όπλων για το Κίεβο. Το κόστος μπορεί να αφαιρεθεί από το 5% του ΑΕΠ που έχει ζητήσει το ΝΑΤΟ από τις χώρες μέλη, για τους στρατιωτικούς σχεδιασμούς της Συμμαχίας απέναντι στη Ρωσία. Αυτό σημαίνει, ωστόσο, ότι θα υπάρχουν λιγότερα χρήματα για την ενίσχυση των  εθνικών  ενόπλων δυνάμεων των μεμονωμένων χωρών. Μια συναλλαγή που δεν ενισχύει τα αμυντικά σχέδια των χωρών μελών, απέναντι σε πιο υπαρκτούς κινδύνους. Να μην παραβλέψουμε επίσης ότι τα δισεκατομμύρια που θα δαπανηθούν για την άμυνα του ΝΑΤΟ, θα λείψουν από αλλού- για την εκπαίδευση, την υγεία, το κοινωνικό κράτος ή την προστασία του κλίματος.

Παρατείνεται ο πόλεμος

Ακόμα πιο σοβαρό, ωστόσο, είναι ότι αυτή η πολιτική παρατείνει τον πόλεμο στην Ουκρανία, αντί να προωθεί πολιτικές και διπλωματικές λύσεις. Δεν υπάρχουν πολλά να «παίξουμε» με τον Τραμπ: έδωσε στο Ιράν δύο εβδομάδες προθεσμία και επιτέθηκε μετά από τρεις ημέρες. Τώρα έδωσε στον Πούτιν 50 ημέρες για να συμφωνήσει σε μια εκεχειρία, αλλά ουδείς γνωρίζει ποια θα είναι η εξέλιξη. Θα εξαρτηθεί κυρίως από το πώς θα αντιδράσει η χρηματιστηριακή αγορά. Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι ο Τραμπ ενεργεί ανάλογα με την πορεία των αγορών.

Η απειλή του Τραμπ δεν φαίνεται άλλωστε ν` ανησυχεί ιδιαίτερα τη Ρωσία, η οποία, αντίθετα, συνεχίζει την πορεία της- την απόκτηση μέσω πολέμου των όρων που δεν παραχωρήθηκαν από τις διαπραγματεύσεις,

Το πρόβλημα είναι ότι οι Ρώσοι δεν έχουν καμία πρόθεση να υποχωρήσουν. Αποφάσισαν να προχωρήσουν μόνοι τους, με ή χωρίς τον Τραμπ, ακόμη και εναντίον του Τραμπ, αλλά σε κάθε περίπτωση, μόνοι τους. Και μέχρι τότε, η Ευρώπη θα πληρώνει…

Ανατροπή ισορροπιών στη Μεσόγειο φέρνει η πρόσφατη ρηματική διακοίνωση της Λιβύης στον ΟΗΕ, μέσω της οποίας απορρίπτεται ευθέως η ελληνική προσέγγιση για χάραξη θαλάσσιων ζωνών βάσει της «μέσης γραμμής». Πίσω από τη λιβυκή πρωτοβουλία διαφαίνεται καθαρά η σκιά της Τουρκίας, η οποία, αξιοποιώντας το Τουρκολιβυκό Μνημόνιο, επανέρχεται δυναμικά στο παιχνίδι των θαλάσσιων διεκδικήσεων.

Η εξέλιξη έρχεται λίγες μόλις εβδομάδες μετά την πολυδιαφημισμένη ανακοίνωση από την ελληνική κυβέρνηση για την είσοδο της αμερικανικής Chevron σε ερευνητικές γεωτρήσεις νότια της Κρήτης. Ωστόσο, με τη λιβυκή διακοίνωση, όχι μόνο ναρκοθετείται το project, αλλά ακυρώνεται και το αφήγημα περί «σεβασμού της ελληνικής θέσης» από τη Λιβύη. Στην πραγματικότητα, η Τρίπολη αμφισβητεί τη μέση γραμμή όχι μόνο δυτικά αλλά και νότια της Κρήτης, εγείροντας αξιώσεις επί οικοπέδων που η Αθήνα έχει ήδη προκηρύξει για έρευνες.

Οι ελληνικές προσδοκίες για στρατηγική ασφάλεια μέσω της Chevron διαψεύδονται με ηχηρό τρόπο. Όσοι υπολόγιζαν πως η αμερικανική παρουσία θα λειτουργούσε αποτρεπτικά – και ενδεχομένως «θα έφερνε και τον 6ο Στόλο» – φαίνεται πως παρέβλεψαν το προηγούμενο της Κύπρου, όπου διεθνείς ενεργειακοί κολοσσοί υποχώρησαν μπροστά στις τουρκικές απειλές, χωρίς καμία στρατιωτική υποστήριξη.

Όπως υπογραμμίζει η εφημερίδα ΕΣΤΙΑ, η «ψυχρολουσία» έρχεται και από την Ουάσινγκτον. Η νέα Αμερικανίδα πρέσβης στην Αθήνα, Κίμπερλυ Γκίλφουιλ, δεν μάσησε τα λόγια της: «Οι αποφάσεις μου θα βασίζονται στα αμερικανικά συμφέροντα, όχι στο Δίκαιο της Θάλασσας», φέρεται να δήλωσε. Κι αυτό, την ώρα που οι ΗΠΑ δεν έχουν καν υπογράψει τη σχετική σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών.

Στο φόντο αυτών των εξελίξεων, η Ελλάδα μοιάζει να περιορίζεται στον ρόλο του θεατή. Οι αντιδράσεις ήταν υποτονικές. Μέχρι το βράδυ της Κυριακής, ούτε ο Υπουργός Εξωτερικών ούτε άλλος αξιωματούχος είχε προβεί σε επίσημη δήλωση. Μοναδική απάντηση ήταν μια γενικόλογη τοποθέτηση «διπλωματικών κύκλων», που περισσότερο επιβεβαίωνε την αμηχανία παρά καθησύχαζε.

Η λιβυκή διακοίνωση, κατατεθειμένη στον ΟΗΕ στις 20 Ιουνίου και δημοσιευμένη στις 3 Ιουλίου (A/79/860), χαρακτηρίζει τα ελληνικά «οικόπεδα» ως επιχείρηση δημιουργίας τετελεσμένων σε βάρος των «κυριαρχικών συμφερόντων της Λιβύης». Παρότι αναγνωρίζεται ότι οι περιοχές αυτές είναι αντικείμενο «διμερούς διαφοράς», ταυτόχρονα χαρακτηρίζονται από τη λιβυκή πλευρά ως «λιβυκές θαλάσσιες ζώνες», κάνοντας λόγο για παραβίαση του διεθνούς δικαίου και καλώντας τον ΟΗΕ να παρέμβει.

Στους χάρτες που συνοδεύουν το έγγραφο, η Λιβύη υιοθετεί πλήρως τη γραμμή του Τουρκολιβυκού Μνημονίου, εξαφανίζοντας ουσιαστικά την ελληνική ΑΟΖ νοτίως της Κρήτης. Οι κατηγορίες είναι βαριές: η Ελλάδα φέρεται να παραβιάζει σοβαρά το διεθνές δίκαιο, να υπονομεύει την ειρηνική επίλυση διαφορών και να θέτει σε κίνδυνο τη σταθερότητα στη Μεσόγειο.

Η ελληνική απάντηση περιορίστηκε σε μια ακόμη διακήρυξη πίστης στο Δίκαιο της Θάλασσας και στη συνέχιση του διαλόγου «όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν». Ωστόσο, με φόντο την τουρκική επιρροή στη Λιβύη, την αμερικανική ουδετερότητα (ή και αδιαφορία) και τις αβέβαιες γεωτρήσεις της Chevron, το ερώτημα που τίθεται είναι ένα: Πού οδηγείται η Ελλάδα μέσα σε αυτή τη νέα αρχιτεκτονική επιρροών στη Μεσόγειο;