Επί δύο μήνες, ο αμερικανικός στρατός βομβαρδίζει σκάφη στα ανοικτά των ακτών της Βενεζουέλας. Συνολικά, έχουν βυθιστεί  τουλάχιστον 15 σκάφη, μεταξύ  1ης Σεπτεμβρίου και 29ης Οκτωβρίου. Οκτώ επιθέσεις πραγματοποιήθηκαν στην Καραϊβική και επτά σκάφη βομβαρδίστηκαν στον Ειρηνικό Ωκεανό.

Σύμφωνα με τις ΗΠΑ, 61 άνθρωποι σκοτώθηκαν σε αυτές τις επιθέσεις,που φέρονται να εμπλέκονταν σε παράνομη διακίνηση ναρκωτικών. «Αυτοί είναι ναρκοτρομοκράτες»: Με αυτά τα λόγια, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, υπερασπίστηκε τους βομβαρδισμούς σκαφών στα ανοικτά των ακτών της Νότιας Αμερικής. Σύμφωνα με τις ΗΠΑ, ο επικεφαλής των φερόμενων ως εμπόρων ναρκωτικών που επέβαιναν στα σκάφη είναι ο Νικολάς Μαδούρο, ο πρόεδρος της Βενεζουέλας. Η ηγεσία της Βενεζουέλας το αρνείται αυτό και κατηγορεί τις ΗΠΑ ότι προσπαθούν να ανατρέψουν την αριστερή εθνικιστική κυβέρνηση στο Καράκας.

Οι ΗΠΑ έχουν αναπτύξει οκτώ πλοία στην Καραϊβική και έχουν στείλει μαχητικά αεροσκάφη F-35 στο Πουέρτο Ρίκο. Ένα αεροπλανοφόρο βρίσκεται επίσης καθ’ οδόν προς την περιοχή . Ωστόσο, η Ουάσινγκτον διαψεύδει τις αναφορές ότι οι ΗΠΑ σχεδιάζουν επίθεση στη Βενεζουέλα.

Όταν ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ρωτήθηκε από δημοσιογράφους στο Air Force One την Παρασκευή αν αληθεύουν οι αναφορές των μέσων ενημέρωσης ότι εξετάζει το ενδεχόμενο αεροπορικών επιδρομών εντός της Βενεζουέλας, απάντησε «Όχι».

Δεν είναι σαφές βέβαια αν ο Τραμπ απέκλειε μελλοντικές αεροπορικές επιδρομές ή απλώς έλεγε ότι δεν είχε ακόμη ληφθεί καμία απόφαση. Ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο,διέψευσε επίσης δημοσίευμα της Miami Herald ότι οι αμερικανικές δυνάμεις ήταν στα πρόθυρα επίθεσης στη Βενεζουέλα.

Στρατηγική πρόληψης

Σύμφωνα με τις ΗΠΑ, οι επιθέσεις στα σκάφη αποτελούν μέρος μιας νέας στρατηγικής για την πρόληψη του λαθρεμπορίου ναρκωτικών . Οι τακτικές περιπολίες της ακτοφυλακής είναι πολύ αναποτελεσματικές, δήλωσε ο Μάρκο Ρούμπιο – επειδή τα καρτέλ έχουν ήδη λάβει υπόψη τις απώλειες που υφίστανται.

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ δεν έχει πάντως μέχρι στιγμής, παρουσιάσει κανένα στοιχείο που να αποδεικνύει ότι υπήρχαν ναρκωτικά στα βομβαρδισμένα σκάφη. Επίσης, δεν έχει αποδειχθεί ότι οι άνθρωποι που σκοτώθηκαν ήταν λαθρέμποροι.

Μέλη του Κογκρέσου έχουν, ως εκ τούτου, επανειλημμένα επικρίνει τις ενέργειες της κυβέρνησης τις τελευταίες εβδομάδες και ζητούν αποδείξεις. Μεταξύ των επικριτών είναι και Ρεπουμπλικάνοι, όπως ο πρώην υποψήφιος για την προεδρία Ραντ Πολ και η γερουσιαστής Σούζαν Κόλινς.

Επιπλέον, τίθεται το ερώτημα γιατί οι αξιωματούχοι της κυβέρνησης των ΗΠΑ τονίζουν τόσο έντονα τον ρόλο της Βενεζουέλας στις εξαγωγές ναρκωτικών. Άλλες χώρες της περιοχής διαδραματίζουν πολύ μεγαλύτερο ρόλο. Για παράδειγμα, σχεδόν όλη η κοκαΐνη που καταναλώνεται στις ΗΠΑ προέρχεται από την Κολομβία. Το 2024, η Κολομβία αντιπροσώπευε μεταξύ 84% και 94% της κοκαΐνης που κατασχέθηκε στις ΗΠΑ, σύμφωνα με ανάλυση της Υπηρεσίας Δίωξης Ναρκωτικών (DEA). Η Βενεζουέλα δεν αναφέρεται στην έκθεση.

Είναι νόμιμες οι στρατιωτικές επιχειρήσεις;

Νομικοί εμπειρογνώμονες έχουν σοβαρές αμφιβολίες σχετικά με τη νομιμότητα των επιθέσεων. Ανεξάρτητοι εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ χαρακτήρισαν τις επιθέσεις  ως «εξωδικαστικές δολοφονίες». Οι επιθέσεις δεν είχαν καμία νομική βάση – ακόμη και αν στόχευαν πράγματι διακινητές ναρκωτικών.

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει παρουσιάσει διάφορα επιχειρήματα τους τελευταίους μήνες για να δικαιολογήσει τις στρατιωτικές επιθέσεις. Ένα επιχείρημα είναι ότι εξυπηρετούν την αυτοάμυνα.

Ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στον ΟΗΕ, Μάικ Βαλτς, επικαλέστηκε το Άρθρο 51 του Χάρτη του ΟΗΕ, το οποίο παρέχει στα κράτη το δικαίωμα να το πράξουν. Ομοίως, μετά την πρώτη στρατιωτική επίθεση τον Σεπτέμβριο, η αναπληρώτρια γραμματέας Τύπου του Λευκού Οίκου, Άννα Κέλι, δήλωσε ότι η επίθεση έγινε στο όνομα της «συλλογικής αυτοάμυνας».

Τις τελευταίες εβδομάδες, η κυβέρνηση των ΗΠΑ φαίνεται να έχει στραφεί σε μια διαφορετική επιχειρηματολογία. Στις αρχές Οκτωβρίου, ο Τραμπ ενημέρωσε το Κογκρέσο ότι η χώρα εμπλέκεται σε μια «μη διεθνή ένοπλη σύγκρουση» με καρτέλ ναρκωτικών. Σε μια τέτοια σύγκρουση, ένα κράτος μπορεί, σύμφωνα με τους κανόνες του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου, να χρησιμοποιήσει και τον στρατό του. Ωστόσο,  νομικοί εμπειρογνώμονες έχουν επιφυλάξεις : «Σε αυτήν την περίπτωση, ο αντίπαλος πρέπει να αποτελείται από μια ένοπλη ομάδα με σαφή δομή διοίκησης που πραγματοποιεί εντατικές ή παρατεταμένες ένοπλες επιθέσεις εναντίον ενός κράτους. Αυτό δεν ισχύει για τα καρτέλ ναρκωτικών», γράφει ο ειδικός στο συνταγματικό δίκαιο Μάρτι Λέντερμαν, ο οποίος ειδικεύεται στην εθνική ασφάλεια στο Πανεπιστήμιο Τζόρτζταουν.

Οι κατηγορίες κατά του Μαδούρο

Η κυβέρνηση των ΗΠΑ κατηγορεί τον πρόεδρο της Βενεζουέλας Νικολάς Μαδούρο ότι συνεργάζεται με εμπόρους ναρκωτικών για να καταστρέψει την εσωτερική τάξη στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ήδη από το τέλος της πρώτης θητείας του Τραμπ πριν από πέντε χρόνια, το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ κατηγόρησε τον Μαδούρο ότι ήταν ο ηγέτης του λεγόμενου «Cartel de los Soles». Το καρτέλ χρησιμοποίησε «την κοκαΐνη ως όπλο εναντίον της Αμερικής», σύμφωνα με το κατηγορητήριο του 2020. Εκείνη την εποχή, η κυβέρνηση των ΗΠΑ είχε επικηρύξει το κεφάλι του Μαδούρο με αμοιβή 15 εκατομμυρίων δολαρίων.

Κατά τη διάρκεια της δεύτερης θητείας του Τραμπ, η κυβέρνηση στην Ουάσινγκτον επιβεβαίωσε και επέκτεινε αυτές τις κατηγορίες. Τους τελευταίους μήνες, έχει επανειλημμένα αναφερθεί στο κατηγορητήριο. «Ο Νικολάς Μαδούρο είναι κατηγορούμενος για έμπορο ναρκωτικών και διώκεται από την αμερικανική δικαιοσύνη», δήλωσε τον Σεπτέμβριο ο υπουργός Εξωτερικών Ρούμπιο.

Τον Ιούλιο, το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ χαρακτήρισε το Cartel de los Soles ως ειδικά χαρακτηρισμένη παγκόσμια τρομοκρατική ομάδα. Αυτός ο χαρακτηρισμός χρονολογείται από τη νομοθεσία που θεσπίστηκε μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001. Επιτρέπει στην κυβέρνηση να δεσμεύει σημαντικά περιουσιακά στοιχεία, συμπεριλαμβανομένων εκείνων στο εξωτερικό, και να επιβάλλει κυρώσεις σε κάθε συναλλαγή με την οργάνωση.

Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ αύξησε επίσης την επικήρυξη για τον Μαδούρο σε συνολικά 50 εκατομμύρια δολάρια.

Ο Νικολάς Μαδούρο είναι ένας αυταρχικός ηγέτης που κυβερνά τη Βενεζουέλα εδώ και 12 χρόνια. Διεθνείς οργανισμοί τον κατηγορούν για επανειλημμένη χειραγώγηση εκλογών και περιορισμό του κράτους δικαίου. Η ΕΕ μάλιστα χαρακτήρισε τις βουλευτικές εκλογές του 2020 ως «κοινοβουλευτικό πραξικόπημα».

Ωστόσο, δεν υπάρχουν στοιχεία ότι ο Μαδούρο ηγείται του εμπορίου ναρκωτικών της Βενεζουέλας ή ότι χρησιμοποιεί αυτά τα ναρκωτικά ως «όπλο» εναντίον των ΗΠΑ. Θεωρείται πιθανό ότι ο Μαδούρο τους επιτρέπει να λειτουργούν ελεύθερα και έτσι εξαγοράζει την αφοσίωσή τους. Ωστόσο, δεν μπορεί κανείς να μιλήσει για μια κεντρικά ελεγχόμενη οργάνωση που επιδιώκει επίσης πολιτικούς στόχους.

Είναι επικείμενος ο πόλεμος;

Προς το παρόν είναι αδύνατο να προβλεφθεί πώς θα εξελιχθεί η σύγκρουση στην περιοχή. Ωστόσο, η κυβέρνηση των ΗΠΑ ξεκαθαρίζει ότι δεν θα διστάσει να κλιμακώσει την κατάσταση στρατιωτικά. Τους τελευταίους μήνες, έχει επανενεργοποιήσει μια εγκαταλελειμμένη στρατιωτική βάση στο Πουέρτο Ρίκο .Η CIA έχει επίσης εξουσιοδοτηθεί να διεξάγει μυστικές επιχειρήσεις στη Βενεζουέλα. Οι εναπομένουσες διπλωματικές συνομιλίες μεταξύ των δύο χωρών έχουν ανασταλεί. Πρόσφατα, σύμφωνα με δημοσίευμα του Reuters, οι δυνάμεις ασφαλείας της Βενεζουέλας συνέλαβαν μια ομάδα μισθοφόρων που σχεδίαζαν μια επίθεση με «ψευδή σημαία» στη χώρα.

Ο Μαδούρο απέρριψε όλες τις κατηγορίες της κυβέρνησης των ΗΠΑ ως αβάσιμες. Κήρυξε κατάσταση εθνικής έκτακτης ανάγκης, επιστράτευσε χιλιάδες πολιτοφύλακες και επισπεύδει επίσημα την έναρξη των χριστουγεννιάτικων διακοπών για να κρατήσει τον πληθυσμό ευχαριστημένο. Η κυβέρνηση της Βενεζουέλας ζήτησε επίσης έκτακτη συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ.

Η «αυλή της Αμερικής»

Αλλά το Καράκας είναι απλώς ένας σταθμός στο δρόμο της επιστροφής στην αυλή της Αμερικής. Στη δική του ήπειρο, ο πρόεδρος Τραμπ αποφάσισε να ξεκινήσει μια σύγκρουση πρωτοφανούς έντασης. Ένα είδος «νέου πολέμου οπίου», με επίσημο στόχο τους εμπόρους ναρκωτικών, «τον “ISIS” της Δύσης» και « τους τρομοκράτες που είναι πρόθυμοι να δηλητηριάσουν Αμερικανούς πολίτες».

Διακυβεύονται, ωστόσο, πολύ περισσότερα. Η ανακατάληψη της ηγεμονίας στην παλιά «αυλή» των ΗΠΑ , στην οποία έχει «βάλει πόδι» και η Κίνα.

Αφού ξεκίνησε μια προσπάθεια για κυριαρχία στη Διώρυγα του Παναμά, ο Τραμπ επέλεξε τη Βενεζουέλα για να λανσάρει το «Δόγμα Μονρόε 2.0». Μια μια επανερμηνεία της διάσημης ρήσης του  πρώην προέδρου Τζέιμς Μονρόε, «Η Αμερική για τους Αμερικανούς». Το δόγμα αυτό είναι η βάση για πάνω από έναν αιώνα, της  παρέμβασης των ΗΠΑ στα κεντρικά και νότια τμήματα της ηπείρου. Ενα μείγμα αυτοκρατορικής νοσταλγίας, εμμονής κατά της Κίνας -του κατεξοχήν γεωστρατηγικού εχθρού.

Η Ουάσιγκτον έχει άφθονο περιθώριο ελιγμών. Και σκοπεύει να το χρησιμοποιήσει. Το πώς, ωστόσο, είναι άγνωστο.

Οι ορυκτές ύλες

Στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης είναι και η εκμετάλλευση ορυκτών, κρίσιμων για την ενεργειακή μετάβαση, εκ των οποίων η Λατινική Αμερική φιλοξενεί σημαντικά αποθέματα. Το λεγόμενο «τρίγωνο του λιθίου» είναι μόνο ένα: η Βραζιλία, για παράδειγμα, έχει τη δεύτερη υψηλότερη συγκέντρωση σπάνιων γαιών στον κόσμο.

Ο ειδικός απεσταλμένος Ρίτσαρντ Γκρένγουελ είχε εμπιστευτικές συνομιλίες για μήνες με αξιωματούχους του Καράκας, οι οποίοι ήταν ανοιχτοί σε σημαντικές αμερικανικές επενδύσεις στον ενεργειακό τομέα. Οι διαπραγματεύσεις κατέρρευσαν τον Σεπτέμβριο. Μια οριστική διακοπή μπορεί να προαναγγέλλει μια εισβολή…

Η σιδερένια γροθιά της Ουάσινγκτον εκτείνεται πολύ πέρα ​​από το Καράκας. Η Βραζιλία -ένοχη που επέτρεψε στους δικαστές να ασκήσουν δίωξη στον Ζαΐρ Μπολσονάρου για απόπειρα πραξικοπήματος-έχει τιμωρηθεί με επιπλέον φόρους στις εξαγωγές της. Ωστόσο, ο Τραμπ τρέφει μια ενστικτώδη συμπάθεια για τον Λουίζ Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, σύμβολο της παγκόσμιας αριστεράς, όπως αποδεικνύεται από τον έπαινό του στη Γενική Συνέλευση και τη «θετική» συνάντηση στη σύνοδο του ASEAN στη Μαλαισία την περασμένη εβδομάδα.

Εχθροί και φίλοι

Αυτό είναι το αντίθετο της αποστροφής του Τραμπ προς τον Κολομβιανό πρόεδρο Γκουστάβο Πέτρο, τον προσωπικό του εχθρό, όπως αποδεικνύεται από τις κυρώσεις που του επιβλήθηκαν με ιδιαίτερα σκληρούς όρους. Και εδώ, ο επίσημος λόγος είναι τα ναρκωτικά: η Μπογκοτά κατηγορείται για έλλειψη δέσμευσης στην καταπολέμηση της παραγωγής κοκαΐνης. Το 2024, μάλιστα, καταγράφηκε μια αύξηση ρεκόρ: 2.600 τόνοι, 53% περισσότερο από πέρυσι. Ωστόσο, οι κατασχέσεις έχουν επίσης εκτοξευθεί: 1.764 τόνοι μεταξύ Αυγούστου 2022 και Νοεμβρίου 2024. Αντιθέτως: οι σχέσεις του Τραμπ με την αριστερή πρόεδρο του Μεξικού, Κλαούντια Σάινμπαουμ – «ένα φανταστικό άτομο», είπε πρόσφατα – είναι εξαιρετικές. Το Μεξικό  έχει αποδειχθεί αποτελεσματικός εταίρος στον περιορισμό της μετανάστευσης από την ήπειρο, η οποία έχει μειωθεί στο χαμηλότερο επίπεδό της τα τελευταία χρόνια. Ταυτόχρονα, οι αρχές έχουν εντείνει τις επιχειρήσεις κατά των ναρκωτικών, με 35.000 συλλήψεις – περισσότερες από τέσσερις φορές περισσότερες από ό,τι κατά την προηγούμενη κυβέρνηση του Αντρές Μανουέλ Λόπεζ Ομπραδόρ – και 1.600 εργαστήρια φαιντανύλης να έχουν καταστραφεί.

Πράγματι, πέρα ​​από τη ρητορική, ο Τραμπ γνωρίζει ότι το Μεξικό είναι ένας «αναπόφευκτος σύμμαχος»: το εμπόριο μεταξύ των δύο χωρών, οι οποίες μοιράζονται 3.200 χιλιόμετρα χερσαίων συνόρων, αποφέρει 950 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως. Στο «ραβδί» των απειλών για ένοπλες επιθέσεις και κυρώσεις, ο Ντόναλντ Τράμπ  συνδυάζει το «καρότο» των οικονομικών κερδών .
Το τελευταίο, εντυπωσιακό παράδειγμα ήταν η σανίδα σωτηρίας 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων -συν ένα ισόποσο σε χρηματοδότηση μέσω ιδιωτικών ιδρυμάτων- για τον Αργεντινό «φίλο» του Χαβιέ Μιλέι. Μια βόηθεια κρίσιμη και για την σαρωτική νίκη  του Μιλέι στις βουλευτικές εκλογές της περασμένης Κυριακής. Ο ηγέτης της Casa Rosada, επομένως, μπορεί να ενεργοποιήσει το αλυσοπρίονο και να συνεχίσει με δρακόντειες περικοπές και υπερφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας. Οι ΗΠΑ, εν τω μεταξύ, «έβγαλαν πολλά χρήματα χάρη σε αυτές τις εκλογές. Οι μετοχές έχουν αυξηθεί, ενώ ο κίνδυνος χρέους της χώρας έχει μειωθεί», σχολίασε ο επικεφαλής του Λευκού Οίκου. Ένα μήνυμα προς τους πολιτικούς σε όλη την ήπειρο: η υποστήριξη του Τραμπ αποδίδει, με πολλούς τρόπους.

Naftemporiki.gr