Του Κώστα Ράπτη

Έξω πάει καλά – τουλάχιστον εκ πρώτης όψεως. Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, δέχεται ισχυρές διαβεβαιώσεις από τους ξένους εταίρους του ότι ο αγώνας του απέναντι στη ρωσική εισβολή δεν έχει χάσει τη συμπαράτασή τους, παρά τη μετατόπιση του διεθνούς ενδιαφέροντος στην εκρηκτική κρίση της Μέσης Ανατολής. 

Μέσα, όμως, τα προβλήματα πολλαπλασιάζονται. Κυρίως τα πολιτικά, διότι η στασιμότητα στο πεδίο της μάχης αρχίζει και μεταφράζεται σε αμφισβήτηση του Ουκρανού προέδρου από τους στενότερους μέχρι πρότινος συνεργάτες του. 

Ρήγμα στην ηγεσία

Ήδη αποτελεί αντικείμενο δημοσιευμάτων της “Washington Post” και των “New York Times” η ανοιχτή σύγκρουση του Ζελένσκι τόσο με το Κοινοβούλιο (με αντικείμενο το αν θα αναβληθούν ή όχι οι προγραμματισμένες για την επόμενη άνοιξη προεδρικές εκλογές) όσο και με τον αρχηγό των ενόπλων δυνάμεων, Βαλέρι Ζαλούσνι – ο οποίος φέρεται έτοιμος να θέσει υποψηφιότητα για το ανώτατο αξίωμα και βρίσκεται πολύ κοντά στον έτερο επίδοξο διεκδικητή του θώκου, τον πρώην σύμβουλο της προεδρίας Αλεξέι Αρέστοβιτς, ο οποίος έχει καταφύγει στην Αυστρία. 

Χαρακτηριστικά, ο Ζαλούσνι, σε πολυσυζητημένη συνέντευξή του στον “Economist”, περιέγραφε μια κατάσταση στασιμότητας εφάμιλλης του πολέμου χαρακωμάτων του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, τονίζοντας ότι δίχως κάποια τεχνολογική τομή στις οπλικές δυνατότητες της Ουκρανίας δεν μπορεί να υπάρξει νίκη. 

Κινήσεις στήριξης

Την Τετάρτη πάντως από το Τόκιο, όπου πραγματοποίησαν τη σύνοδό τους, οι υπουργοί Εξωτερικών της Ομάδας των Επτά (ΗΠΑ, Ιαπωνία, Γαλλία, Βρετανία, Γερμανία, Ιταλία και Καναδάς) διακήρυξαν, με τη συμμετοχή μέσω βιντεοσύνδεσης και του Ουκρανού ομολόγου τους, Ντμίτρο Κουλέμπα, ότι η στήριξη των χωρών τους προς την Ουκρανία “δεν θα εξασθενήσει ποτέ”, αντίθετα σκοπεύουν να ενισχύσουν τον συντονισμό τους σε ό,τι αφορά τις κυρώσεις που αποβλέπουν στον περιορισμό της πρόσβασης της Ρωσίας σε κρίσιμης σημασίας προϊόντα και τεχνολογίες.

Την ίδια ημέρα, ισχυρό μήνυμα στήριξης της Ουκρανίας έστειλε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διά της απόφασής της να εισηγηθεί τη χορήγηση στη χώρα του Ζελένσκι (και τη Μολδαβία) ημερομηνίας έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων, με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν να υποστηρίζει ότι η κυβέρνηση του Κιέβου ολοκλήρωσε περί το 90% των μεταρρυθμίσεων που της είχαν υποδειχθεί από πέρσι, σε θέματα χρηστής διακυβέρνησης, ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης και καταπολέμησης της διαφθοράς. Επ’ αυτών, η Επιτροπή θα υποβάλει έκθεση στο Συμβούλιο έως τον Μάρτιο του 2024. 

Αναγκαία διάψευση

Πρόκειται, ωστόσο, για μαγική εικόνα. Οι διαβεβαιώσεις της G7 αποτελούν εκείνο το είδος της διάψευσης που επιβεβαιώνει ότι ένα θέμα βρίσκεται εκ των πραγμάτων ήδη στο τραπέζι. Η “ουκρανική κόπωση” στη Δύση είναι ένα ζήτημα το οποίο δεν προκύπτει μόνο πολιτικά, αλλά και στο πεδίο των αντικειμενικών υλικών δυνατοτήτων, που δεν επιτρέπουν, δεδομένης μάλιστα και της ανάφλεξης της Μέσης Ανατολής, τη συνέχιση της εξοπλιστικής βοήθειας προς την Ουκρανία με τους έως τώρα ρυθμούς. 

Ακόμα χειρότερα, το ζήτημα της Ουκρανίας έχει γίνει πλέον, δώδεκα μήνες πριν από τις αμερικανικές εκλογές, αντικείμενο των λυσσαλέων αντιπαραθέσεων της πολωμένης πολιτικής σκηνής της Ουάσινγκτον, με τους Ρεπουμπλικανούς του Κογκρέσου να σαμποτάρουν τη συνέχιση της βοήθειας προς την Ουκρανία και την κυβέρνηση Μπάιντεν να τη διασυνδέει, για τον λόγο αυτό, με την ενίσχυση της (προσφιλούς σε όλους) βοήθειας προς το Ισραήλ. 

Αλλά και στο πεδίο της Ε.Ε. είναι πολύ συζητήσιμη η αξία της εισήγησης της Κομισιόν όταν παραμονεύουν οι ενστάσεις ουκ ολίγων κρατών-μελών που θεωρούν συλλογικό αυτοχειριασμό την ενσωμάτωση μιας εμπόλεμης και με τεράστιες ανάγκες ανοικοδόμησης χώρας. Και αν η ανεξέλεγκτη διεύρυνση της Ε.Ε. ταιριάζει απολύτως με το γερμανικό σχέδιο κατάργησης του κανόνα της ομοφωνίας σε κάθε πεδίο της κοινοτικής πολιτικής, συμπεριλαμβανομένης της ασφάλειας και διπλωματίας, οι θιασώτες του “κυριαρχισμού”, ιδίως στην Ανατολική Ευρώπη, δεν προβλέπεται να μείνουν αδρανείς. 

Δεν είναι τυχαίο ότι ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν, είχε στο Πεκίνο άλλη μία συνάντηση με τον Βλαντίμιρ Πούτιν, με αντικείμενο την οικονομική συνεργασία των δύο χωρών, ενώ η κυβέρνησή του έσπευσε να δηλώσει ότι θα μπλοκάρει την ενταξιακή πορεία της Ουκρανίας εάν δεν θεσπίσει μεταβολές στο καθεστώς των μειονοτήτων, αρχής γενομένης από τους 150.000 εθνοτικά Ούγγρους της Υπερκαρπαθίας. Παράλληλα, η νέα κυβέρνηση της Σλοβακίας, υπό τον κεντροαριστερό εθνικιστή Ρόμπερτ Φίτσο, ακύρωσε την Τετάρτη την παράδοση πακέτου όπλων και πυρομαχικών προοριζόμενου για την Ουκρανία, το οποίο είχε προετοιμάσει η προκάτοχός της. 

Το πεδίο των μαχών κρίνει και τη διαπραγμάτευση

Το τι συμβαίνει πάλι στο πεδίο των μαχών το φωτίζει με τον τρόπο της η δήλωση του Γ.Γ. Γενς Στόλτενμπεργκ από το Βερολίνο: “Χρειάζεται να είμαστε έτοιμοι για μακρά διάρκεια. Οι πόλεμοι είναι από τη φύση τους απρόβλεπτοι”. Ο ίδιος εξήγησε ότι η αντεπίθεση που εξαπέλυσαν οι ουκρανικές δυνάμεις τον Ιούνιο (με μεγάλες απώλειες και μικρά εδαφικά κέρδη) ήταν “ανέκαθεν σαφές ότι δεν θα ήταν εύκολη υπόθεση”, δεδομένης της οχυρωματικής προεργασίας της ρωσικής πλευράς. 

Μόλις τη νύχτα της Πέμπτης ο Βλαντίμιρ Πούτιν επισκέφθηκε αιφνιδιαστικά (για δεύτερη φορά σε έναν μήνα) το γενικό επιτελείο του ρωσικού στρατού για την επιχείρηση στην Ουκρανία στο Ροστόφ επί του Ντον, συνοδευόμενος από τον υπουργό Άμυνας, Σεργκέι Σοϊγκού, και τον αρχηγό του γενικού επιτελείου, Βαλέρι Γκερασίμοφ. Προκύπτει αβίαστα η εικόνα ότι η ρωσική πλευρά, που ήδη πολιορκεί την κρίσιμη θέση της Αβντέγιεφκα, προετοιμάζεται για μεγάλες κινήσεις. Εξού και η ουκρανική πλευρά καταφεύγει σε ασύμμετρες (βλ. τρομοκρατικές) κινήσεις, που αναμφίβολα θα τις δούμε να πολλαπλασιάζονται και στο καθαυτό ρωσικό έδαφος, όπως η πρόσφατη δολοφονία με παγιδευμένο με εκρηκτικά όχημα του Μιχαήλ Φιλιπονένκο, βουλευτή και πρώην υψηλόβαθμου στρατιωτικού αξιωματούχου της “Λαϊκής Δημοκρατίας” του Λουχάνσκ, για την οποία την ευθύνη ανέλαβαν οι στρατιωτικές υπηρεσίες πληροφοριών (GUR) της Ουκρανίας. 

Προς συμβιβασμό;

Διόλου τυχαία, ο Γενς Στόλτενμπεργκ παρατήρησε πως “ό,τι συμβαίνει γύρω από ένα τραπέζι διαπραγματεύσεων συνδέεται αξεδιάλυτα με την κατάσταση στο πεδίο της μάχης”. Είναι, άρα, σαφές σε τι απαντά ο Κουλέμπα όταν δηλώνει ότι “όσοι ισχυρίζονται ότι η Ουκρανία θα πρέπει να διαπραγματευθεί με τη Ρωσία τώρα είτε δεν είναι σωστά πληροφορημένοι, είτε κάνουν λάθος, είτε τάσσονται στο πλευρό της Ρωσίας”. 

Σύμφωνα, άλλωστε, με όσα δημοσιοποίησε το NBC News στις 3 Νοεμβρίου, Αμερικανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι έχουν αρχίσει να βολιδοσκοπούν την ουκρανική πλευρά για το περίγραμμα μιας πιθανής συμφωνίας με τη Ρωσία για κατάπαυση του πυρός, δεδομένης της στρατιωτικής δυναμικής στο μέτωπο και της πολιτικής δυναμικής στις δικές τους χώρες. Το ότι το δημοσίευμα δεν ξεσήκωσε ορυμαγδό διαψεύσεων ή καταγγελιών είναι ενδεικτικό. 

capital.gr