ΤΟΥ ΧΡΥΣΑΝΘΟΥ ΤΣΟΥΡΟΥΛΛΗ
Το σκεπτικό της απόφασής του ν’ αναλάβει πρωτοβουλία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, προς προώθηση της ένταξης της Κύπρου στο «Συνεταιρισμό για την Ειρήνη», αναλύει σε συνέντευξή του στη «Σ» ο ευρωβουλευτής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος Γιαννάκης Μάτσης.
Ο κ. Μάτσης τονίζει πως η ανάληψη αυτής της πρωτοβουλίας είναι αποτέλεσμα…συνδυασμού πολλών παραμέτρων που αφορούν στο γεωστρατηγικό έλεγχο της Κύπρου. «Θεωρώ», υπογραμμίζει, «ότι με την πρωτοβουλία μου αυτή, η οποία έτυχε στήριξης απ’ όλες τις πολιτικές ομάδες πλην της Αριστεράς, διευκολύνεται η Κυπριακή Δημοκρατία εντός της Ε.Ε. και αποφεύγει τάσεις απομονωτισμού, αποκρούοντας ταυτοχρόνως ισχυρισμούς για ευθύνες που δεν της ανήκουν». Ο Κύπριος ευρωβουλευτής τονίζει, μάλιστα, πως οι κυβερνητικές οδηγίες που δόθηκαν προς τη Μόνιμη Αντιπροσωπία, ήταν όπως η τροπολογία του καταψηφιστεί.

Πόσο σημαντική είναι η απόφαση του Ευρωκοινοβουλίου για το θέμα της συμμετοχής της Κύπρου στο Συνεταιρισμό για την Ειρήνη στην Ευρώπη;
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αποτελεί το μοναδικό θεσμό της Ε.Ε., του οποίου τα μέλη εκλέγονται απευθείας από τους λαούς της Ευρώπης. Συνεπώς, διαθέτει και την πολιτική και τη νομική νομιμοποίηση, ώστε να μπορεί κάποιος να ισχυριστεί με ασφάλεια ότι κάθε απόφαση της Ευρωβουλής, ειδικά όταν λαμβάνεται με μεγάλες πλειοψηφίες, αποτυπώνει, κατ’ αναλογίαν, τη βούληση της πλειοψηφίας των Ευρωπαίων πολιτών. Συνεπώς, η Κυπριακή Δημοκρατία έχει στα χέρια της ένα πολιτικό εργαλείο διεκδίκησης. Υπάρχει δηλαδή ήδη διατυπωμένη πολιτική θέση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στον PFP. Επαφίεται στην Κυβέρνηση εάν θα προχωρήσει στην υλοποίηση ή όχι αυτής της πολιτικής θέσης. Στην απόφαση, δηλαδή στην τροπολογία που κατέθεσα, υπάρχουν δύο σκέλη. Στο ένα, καλείται η Κυπριακή Δημοκρατία να επανεξετάσει την υφιστάμενη αρνητική στάση της για ένταξη της Κύπρου στον PFP. Στο δεύτερο σκέλος, καλούνται τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ, μεταξύ των οποίων και η Τουρκία, να μην ασκήσουν βέτο σε κράτη μέλη της Ε.Ε. που θέλουν να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ και κατ’ αναλογίαν στον PFP. Συνεπώς, η Ευρωβουλή προχωρεί σε μια προσπάθεια εξουδετέρωσης του τουρκικού βέτο, σε περίπτωση που η Κυπριακή Δημοκρατία θα ήθελε να ενταχθεί στον PFP ή ακόμα και στο ΝΑΤΟ. Διότι αυτό επιβάλλει το κοινό ευρωπαϊκό συμφέρον.

Γιατί αναλάβατε αυτή την πρωτοβουλία;
Η ανάληψη αυτής της πρωτοβουλίας είναι αποτέλεσμα συνδυασμού πολλών παραμέτρων που αφορούν στο γεωστρατηγικό έλεγχο της Κύπρου, στην άσκηση κυριαρχικών δικαιωμάτων από την Κυπριακή Δημοκρατία, στον περιορισμό του γεω-στρατηγικού μας ελέγχου από Τούρκους και Βρετανούς, στη διευκόλυνση των προσπαθειών που γίνονται για ενίσχυση του αμυντικού βραχίονα της Ευρώπης σε σχέση με το ΝΑΤΟ και στη δημιουργία κοινών συμφερόντων σταθερότητας και μεγαλύτερης ασφάλειας στην περιοχή μας, με απώτερο στόχο την αποτροπή ανεπιθύμητων επεισοδίων. Πρόκειται ταυτοχρόνως για μια προσπάθεια που είναι συναφής με την ομαλή και βιώσιμη λύση του Κυπριακού, το οποίο ανέκαθεν ήταν πρόβλημα γεωστρατηγικό. Σε αυτούς τους παράγοντες οφείλουμε να προσθέσουμε ακόμα δύο. Την ισότιμη συμμετοχή μας σε όλους τους θεσμούς της Ε.Ε. και τη διάσωση της αξιοπιστίας και της αξιοπρέπειάς μας ως κράτους, αλλά και των λειτουργών μας, οι οποίοι είναι υποχρεωμένοι να αποχωρούν από τις αίθουσες της Ε.Ε. και να εισέρχονται ταυτοχρόνως σε αυτές, Τούρκοι ομόλογοί τους, που δεν ανήκουν στην Ε.Ε., κατά την περίπτωση εκείνη που συζητούνται στο πλαίσιο του αμυντικού βραχίονα της Ε.Ε. διαβαθμισμένες πληροφορίες προερχόμενες από τό ΝΑΤΟ. Σε αυτά τα σημεία που έχουμε θίξει θέλω να είμαι συγκεκριμένος:
1) Όταν απεφασίζετο στις 12 Δεκεμβρίου του 2002, στην Κοπεγχάγη, η ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ε.Ε., με τη δική μας ανοχή, σύμφωνη γνώμη, καθώς και των Αθηνών, η Κύπρος αποκλειόταν από τις συνεδριάσεις εκείνες της Ε.Ε. στις οποίες θα συζητούνταν διαβαθμισμένες πληροφορίες προερχόμενες από το ΝΑΤΟ. Επρόκειτο περί τουρκικής και βρετανικής παρεμβάσεως, που στόχευε στο γεωστρατηγικό έλεγχο της Κύπρου από το Λονδίνο και την Άγκυρα, και εδράζετο κάτω από τον εξής ισχυρισμό:
Η Κύπρος και η Μάλτα δεν μπορούν να συμμετέχουν στις συνεδριάσεις διαβαθμισμένων πληροφοριών, προερχομένων από το ΝΑΤΟ, διότι δεν ήταν μέλη ούτε του ΝΑΤΟ αλλά και ούτε άλλων οργανισμών συνδεδεμένων με αυτό, όπως ο PFP. Ως αποτέλεσμα τούτων, είναι να εξέρχονται των αιθουσών της Ε.Ε. αξιωματικοί, διπλωμάτες, ακόμα και Υπουργοί της Κυπριακής Δημοκρατίας, και να εισέρχονται σε αυτές Τούρκοι ομόλογοί τους, που δεν ανήκουν στην Ε.Ε. Υπήρξε και περιστατικό κατά το οποίο πρώην Υπουργός Άμυνας της Κύπρου αναγκάστηκε να αποχωρήσει από την αίθουσα. Δεν θα πρέπει, επιτέλους, να υπερασπιστούμε την ισότιμη συμμετοχή μας και την αξιοπρέπειά μας εντός όλων των θεσμών της Ε.Ε.; Για να αποφύγουμε αυτές τις καταστάσεις, η λύση είναι η ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στον PFP, στον οποίο συμμετέχουν όλες οι χώρες της Ευρώπης, ακόμη και η Ρωσία, η Ελβετία και η Σερβία, που βομβαρδίστηκε από το ΝΑΤΟ, πλην της Κύπρου. Η Μάλτα, προ ολίγων μηνών, συνιστά μέλος του PFP και, ως εκ τούτου, εμείς βρισκόμαστε στο συγκεκριμένο θέμα αυτοκαταδικασμένοι στη μοναξιά μας, με απομονωτικές τάσεις.
2) Το Κυπριακό ήταν ανέκαθεν γεωστρατηγικό πρόβλημα. Η μη συμμετοχή της Κύπρου στους αμυντικούς σχεδιασμούς της Ευρώπης, που συνδέονται θεσμικά, κατόπιν αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, με το ΝΑΤΟ, δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντα και την κυριαρχία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η δική μας απουσία δίδει ή δεν δίδει την ευκαιρία στους Βρετανούς και τους Τούρκους, που αποτελούν κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ (οι Βρετανοί μάλιστα είναι και μέλη της Ε.Ε.) να χρησιμοποιούν το γεωστρατηγικό χώρο της Κύπρου για την εξυπηρέτηση των δικών τους εθνικών συμφερόντων; Με τον τρόπο αυτό, δεν ανεχόμαστε την άσκηση τμήματος των δικών μας κυριαρχικών δικαιωμάτων σε διεθνές επίπεδο από τη Βρετανία και την Τουρκία;
Η Κύπρος δεν είναι ούτως ή άλλως ΝΑΤΟ, λόγω των τουρκικών βάσεων και του στρατού κατοχής; Αυτή είναι ή δεν είναι μια πραγματικότητα, από την οποία θα πρέπει ή δεν θα πρέπει να απαλλαγούμε; Εγώ υποστηρίζω ότι πρέπει να απαλλαγούμε. Και η απαλλαγή αυτή μπορεί, μεταξύ άλλων, να γίνει εφόσον η Κυπριακή Δημοκρατία ενταχθεί αρχικώς στον PFP και εν συνεχεία στο ΝΑΤΟ, για να ασκεί αυτή κυριαρχία επί του εδάφους της και να εκπροσωπεί αυτή με όλα τα κυριαρχικά της δικαιώματα, ακόμη και την άρνηση συμμετοχής σε μη ειρηνευτικές επιχειρήσεις, παρά να ανέχεται άσκηση τμήματος των κυριαρχικών της δικαιωμάτων στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ από Βρετανούς και Τούρκους.
3) Η ένταξη της Κύπρου στο PFP ή ακόμα και στο ΝΑΤΟ φέρνει την Κυπριακή Δημοκρατία στο ίδιο τραπέζι ακόμα και με την Τουρκία, ή κατά το ορθότερο, υποχρεώνει την Τουρκία να καθίσει στο ίδιο τραπέζι με την Κυπριακή Δημοκρατία και να την αναγνωρίσει. Το θέλουμε ή δεν το θέλουμε; Προσωπικά το θέλω και το επιδιώκω.

Υπήρξαν αντιδράσεις από τους εταίρους μας;
Το κλίμα μεταξύ των εταίρων μας (επειδή κάποιοι μάλιστα ηθελημένα θέλουν να αποσυνδέσουν τις σχέσεις ΝΑΤΟ -Ε.Ε. από την κατοχή), διαμορφώνεται επί τη βάσει του ότι το Κυπριακό και η αντιπαράθεση της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Τουρκίας προκαλούν προβλήματα στις σχέσεις Ε.Ε. – ΝΑΤΟ. Εάν εξηγήσει κάποιος στους εταίρους μας και στους συναδέλφους μου ότι τα πράγματα δεν είναι έτσι, ότι στην Κύπρο υπάρχει κατοχή, παραβίαση διεθνούς δικαίου και ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την Τουρκία. και ότι η ένταξη στο PFP διευκολύνει την Ε.Ε., τότε ο ισχυρισμός των οποιωνδήποτε καλοθελητών, ότι είμαστε συνυπεύθυνοι στα προβλήματα της διαμόρφωσης του κοινού αμυντικού συστήματος στην Ευρώπη, αποδυναμώνεται και σε αρκετές περιπτώσεις εξουδετερώνεται. Γι’ αυτό, άλλωστε, θεωρώ ότι με την πρωτοβουλία μου αυτή, η οποία έτυχε στήριξης απ’ όλες τις πολιτικές ομάδες πλην της Αριστεράς, διευκολύνεται η Κυπριακή Δημοκρατία εντός της Ε.Ε. και αποφεύγει τάσεις απομονωτισμού, αποκρούοντας ταυτοχρόνως ισχυρισμούς για ευθύνες που δεν της ανήκουν.

ΚΑΤΟΠΙΝ ΟΔΗΓΙΩΝ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΜΟΝΙΜΗ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΙΑ
Έκαναν εκστρατεία για καταψήφιση της τροπολογίας
Υπήρξε συνδρομή στην πρωτοβουλία σας από την Κυβέρνηση και το Υπουργείο Εξωτερικών;
Λόγω κακών, νομίζω, εκτιμήσεων, πιθανόν και πληροφόρησης, ή ανεπαρκούς κατανόησης του κλίματος που επικρατεί στην Ευρώπη και του τρόπου αποτελεσματικής εξυπηρέτησης των εθνικών μας συμφερόντων, οι κυβερνητικές οδηγίες που δόθηκαν προς τη Μόνιμη Αντιπροσωπία, ήταν όπως η τροπολογία Μάτση καταψηφιστεί. Έγινε, μάλιστα, εκστρατεία επί του θέματος εντός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Όμως, η κοινωνία κοινών συμφερόντων και η παράθεση ορθολογιστικών επιχειρημάτων είχαν ως αποτέλεσμα να κατανοήσουν οι πολιτικές ομάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ότι η τροπολογία μου και η ένταξη της Κύπρου στο PFP είναι προς το συμφέρον όλων.
Μήπως τυχόν αίτηση δημιουργήσει προβλήματα στις συνομιλίες; Δεν θα πρέπει να θεωρείται βέβαιη η αντίδραση της Άγκυρας; Είναι η κατάλληλη στιγμή για μιαν αντιπαράθεση με την Άγκυρα;
Αλίμονο εάν η άσκηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας καθορίζεται από τις συνομιλίες ή τις τουρκικές αντιδράσεις. Τότε δεν θα ήμασταν κράτος κυρίαρχο αλλά κράτος υπό την τουρκική κηδεμονία ή υπό την κηδεμονία οποιουδήποτε άλλου χρησιμοποιεί τις συνομιλίες για να μας στερήσει τα κυριαρχικά μας δικαιώματα. Προφανώς, αυτή είναι η θέση της Τουρκίας και του κ. Ταλάτ. Εξ ου και οι αντιδράσεις του, όταν ο Πρόεδρος Χριστόφιας επισκέφθηκε τη Βρετανία και ακολούθως τη Μόσχα. Άλλωστε, η ένταξη της Κύπρου στον PFP μπορεί να διευκολύνει τη λύση του Κυπριακού στον τομέα της ασφάλειας. Η συμμετοχή της Κύπρου στους αμυντικούς μηχανισμούς και οργανισμούς της Ευρώπης και γενικότερα, ουδόλως θα δικαιολογεί την παρουσία και παραμονή τουρκικών στρατευμάτων στην Κύπρο, ούτε πριν ούτε μετά τη λύση. Βεβαίως, αυτή η παράνομη παρουσία δεν δικαιολογείται ούτως ή άλλως από το Διεθνές Δίκαιο και τις αρχές της Ε.Ε. Όμως θα πρέπει, ρεαλιστικά δρώντες, να ενισχύσουμε τις αρχές και τις αξίες της Ε.Ε. με επιχειρήματα και πολιτικές που στηρίζονται σε συμφέροντα.
tsouroullis@sigmatv.com