Η διεθνής κοινότητα συνεχίζει να παρακολουθεί με ενδιαφέρον τις αλλεπάλληλες μεταπτώσεις των δημοσίων δηλώσεων του Προέδρου Τραμπ ως προς τον τρόπο με τον οποίο οι Ηνωμένες Πολιτείες θα διαχειριστούν τη στρατιωτική διένεξη ανάμεσα στο Ισραήλ και το Ιράν, που συνεχίζει να βρίσκεται σε εξέλιξη με αμείωτη ένταση. Πάντως, η αίσθηση ότι επίκειται μία άμεση αμερικανική εμπλοκή ενισχύθηκε από τη χθεσινή λακωνική ανάρτηση του Ντόναλντ Τραμπ που έκανε λόγο για «καθολική παράδοση» του Ιράν. Το γεγονός μάλιστα ότι πριν από τη χθεσινοβραδινή έκτακτη σύσκεψη του Αμερικανού Προέδρου με ανώτατους παράγοντες ασφαλείας προηγήθηκε τηλεφωνική επικοινωνία των Τραμπ και Νετανιάχου προκάλεσε τη βεβαιότητα των ισραηλινών μέσων ενημέρωσης ότι στο προεδρικό διάγγελμα που θα ακολουθούσε σε ζωντανή μετάδοση από τον Λευκό Οίκο θα ανακοινωνόταν και επίσημα ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες «μπαίνουν στον πόλεμο».

Παρ’ όλα αυτά, το πολυαναμενόμενο διάγγελμα του Προέδρου Τραμπ δεν έγινε ποτέ, με αποτέλεσμα να διατηρείται και σήμερα το χθεσινοβραδινό αίσθημα ρευστότητας της κατάστασης.

Ισραηλινή επιχειρηματολογία για στρατιωτική εμπλοκή των ΗΠΑ

Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των αναλυτών βρίσκεται η τύχη των πυρηνικών εγκαταστάσεων στο Φορντό του κεντρικού Ιράν. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, θεωρείται πλέον κοινώς παραδεκτό ότι το Ισραήλ μπορεί να έχει καταφέρει επί μέρους πλήγματα στις συγκεκριμένες εγκαταστάσεις. Ωστόσο, ισραηλινοί αξιωματούχοι δηλώνουν πλέον ξεκάθαρα ότι η πλήρης καταστροφή του Φορντό δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς αμερικανική συνδρομή. Μάλιστα, όπως όλα δείχνουν, οι συγκεκριμένες ιρανικές εγκαταστάσεις φέρονται να έχουν κρίσιμη σημασία για τις φερόμενες επιδιώξεις του Ιράν να αποκτήσει πυρηνικό οπλοστάσιο.

Ένα πρόσθετο στοιχείο, που ενισχύει την ισραηλινή επιχειρηματολογία περί της ανάγκης για μία άμεση αμερικανική στρατιωτική εμπλοκή είναι η εκτίμηση που δημοσιεύει σήμερα η Wall Street Journal ότι λιγοστεύουν ολοένα περισσότερο τα αποθέματα των πυραύλων αναχαίτισης του ισραηλινού αντιβαλλιστικού συστήματος Arrow – τη στιγμή μάλιστα που πρωταγωνιστεί στην αντιμετώπιση των αλλεπάλληλων ιρανικών πυραυλικών επιθέσεων.

Συνεχίζονται οι ισραηλινοί βομβαρδισμοί

Εν τω μεταξύ, οι ισραηλινοί βομβαρδισμοί στο δυτικό Ιράν και στην ευρύτερη περιοχή της Τεχεράνης συνεχίζονται με τη συμμετοχή δεκάδων μαχητικών αεροσκαφών. Συνεχίζονται και οι ιρανικές βαλλιστικές επιθέσεις, αν και το τελευταίο εικοσιτετράωρο παρατηρείται μειωμένος αριθμός πυραύλων, γεγονός που τα ισραηλινά ΜΜΕ εξηγούν στο ότι ισραηλινά μαχητικά έχουν καταστρέψει ήδη την πλειονότητα των ιρανικών εκτοξευτήρων. Παράλληλα, με σημερινή του ανάρτηση στην πλατφόρμα Χ, ο ισραηλινός υπουργός Άμυνας, Ισράελ Κατς, ξεκαθάρισε ότι πέρα από τις βιομηχανικές ζώνες του 18ου δημοτικού διαμερίσματος της Τεχεράνης, οι βομβαρδισμοί θα επικεντρωθούν και σε στόχους με ιδιαίτερη συμβολική σημασία για το καθεστώς της Τεχεράνης, προσθέτοντας εμφατικά ότι «έτσι καταρρέουν οι δικτατορίες».

Σε ένα δραματικό, βιντεοσκοπημένο μήνυμα που ανήρτησε στο X, ο εξόριστος διάδοχος του ιρανικού θρόνου Ρεζά Παχλαβί, διαβεβαίωσε ότι «το ισλαμικό καθεστώς καταρρέει» και κάλεσε τους Ιρανούς να ξεσηκωθούν: «Το μέλλον είναι φωτεινό. Μαζί θα γυρίσουμε σελίδα στην Ιστορία. Τώρα είναι η ώρα να σταθούμε όρθιοι, η ώρα να ανακτήσουμε το Ιράν».

Ο Παχλαβί σχολίασε πως η κατάρρευση της Ισλαμικής Δημοκρατίας είναι μη αναστρέψιμη και προαναγγέλλει σχέδιο 100 ημερών για τη μετάβαση σε ένα νέο δημοκρατικό πολίτευμα, εφόσον πέσει το σημερινό καθεστώς λόγω του πολέμου με το Ισραήλ.

Σε μια σπάνια απευθείας έκκληση, στράφηκε μάλιστα προς τον στρατό, την αστυνομία και τον κρατικό μηχανισμό, λέγοντας: «Μη σταθείτε απέναντι στον ιρανικό λαό για χάρη ενός καθεστώτος που έχει ήδη αρχίσει να πέφτει. Αν σταθείτε στο πλευρό του λαού, θα σώσετε τη ζωή σας και θα συμβάλετε στο μέλλον του Ιράν».

Κατήγγειλε δε τον Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ ως «τρομαγμένο αρουραίο που κρύβεται υπόγεια και έχει χάσει τον έλεγχο» και χαρακτηρίζει την παρούσα φάση ως ιστορική καμπή για την απελευθέρωση του ιρανικού λαού από 46 χρόνια καταπίεσης.

The Islamic Republic has come to its end and is collapsing. What has begun is irreversible. The future is bright, and together we will turn the page of history. Now is the time to stand up; the time to reclaim Iran. May I be with you soon. pic.twitter.com/qrbnDmf8SX

— Reza Pahlavi (@PahlaviReza) June 17, 2025

Το σχέδιο μετάβασης

Θα μπορούσε να είναι απλά ένα μήνυμα ενός Ιρανού εξορίστου. Αλλά ο ίδιος θέλησε να είναι κάτι περισσότερο, αφού παρουσίασε σε αυτό και ένα σχέδιο μετάβασης. Επιχειρώντας να διασκεδάσει τις ανησυχίες για χάος και αποσταθεροποίηση μετά από μια ενδεχόμενη πτώση του καθεστώτος, σημείωσε: «Είμαστε έτοιμοι για τις πρώτες εκατό ημέρες. Δεν θα υπάρξει εμφύλιος πόλεμος. Έχουμε σχέδιο για την ειρηνική μετάβαση και την εγκαθίδρυση εθνικής δημοκρατικής κυβέρνησης».

Ο εξόριστος πρίγκιπας τόνισε πως το νέο Ιράν θα βασίζεται στη λαϊκή κυριαρχία, τη δημοκρατία και τον κοσμικό χαρακτήρα του κράτους, ενώ τα βασικά σχήματα της αντιπολίτευσης έχουν ήδη συμφωνήσει στην ανάγκη για Συντακτική Συνέλευση που θα αποφασίσει για το τελικό πολίτευμα – είτε συνταγματική μοναρχία είτε δημοκρατία.

Οι φιλοδοξίες του Παχλαβί

Ο Ρεζά Παχλαβί γεννήθηκε το 1960 στην Τεχεράνη. Είναι πρωτότοκος γιος του τελευταίου σάχη του Ιράν, Μοχάμεντ Ρεζά Παχλαβί, και της αυτοκράτειρας Φαράχ. Ονομάστηκε διάδοχος το 1967, εκπαιδεύθηκε ως πιλότος στις ΗΠΑ, αλλά η Ισλαμική Επανάσταση του 1979 τον βρήκε στην εξορία, όπου και ζει από τότε.

Στα 20ά του γενέθλια αυτοανακηρύχθηκε Ρεζά Σάχ Β’ – τίτλος που δεν αναγνωρίζει καμία κυβέρνηση. Με τα χρόνια, μετασχημάτισε τη δράση του από βασιλική σε δημοκρατική/αντι-θεοκρατική. Έχει ιδρύσει το Εθνικό Συμβούλιο του Ιράν και καλεί σε ενότητα της διασποράς και των αντικαθεστωτικών δυνάμεων.

Ο Παχλαβί έχει κάνει εμφανείς προσπάθειες να αναδείξει διεθνώς το πρόσωπό του ως εγγυητή μιας δημοκρατικής μετάβασης. Το 2023 συμμετείχε στην τελετή μνήμης του Ολοκαυτώματος στο Yad Vashem, ενώ το 2024 και 2025 μίλησε σε συνέδρια στο Μόναχο και στην Ουάσιγκτον, προβάλλοντας τη στρατηγική του για την πτώση του καθεστώτος.

Έχει καταθέσει μάλιστα σχέδιο ανατροπής σε 5 άξονες:

• κινητοποίηση εσωτερικών δικτύων,
• ενότητα της ιρανικής διασποράς,
• διεθνής πίεση από τις χώρες G20,
• ρήγμα στον κρατικό μηχανισμό του καθεστώτος,
• προετοιμασία για εκλογές και δημοκρατική σταθεροποίηση.

Βαρύτατες προειδοποιήσεις κατά των ΗΠΑ από τον Ανώτατο Ηγέτη του Ιράν, αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, μέσω δήλωσης που μεταδόθηκε από την κρατική τηλεόραση της χώρας.

Η δήλωση διαβάστηκε από παρουσιαστή, όχι από τον ίδιο τον Χαμενεΐ, και περιλάμβανε ευθείες απειλές για τις συνέπειες ενδεχόμενης αμερικανικής στρατιωτικής επέμβασης.

«Κάθε μορφή στρατιωτικής επέμβασης από τις Ηνωμένες Πολιτείες θα αντιμετωπιστεί αναμφίβολα με ανεπανόρθωτη ζημιά», αναφέρει η δήλωση, σύμφωνα με τη μετάδοση που παρακολούθησε το BBC Persian.

Ο Χαμενεΐ απηύθυνε και προσωπικό μήνυμα προς την Ουάσινγκτον, λέγοντας: «Οι σοφοί άνθρωποι που γνωρίζουν το Ιράν, τον λαό του και την ιστορία του, δεν απευθύνονται ποτέ σε αυτό το έθνος με τη γλώσσα των απειλών – γιατί οι Ιρανοί δεν είναι λαός που παραδίδεται». Ήταν βεβαίως μία απάντηση στο ωμό τελεσίγραφο του Τραμπ για «παράδοση άνευ όρων».

Το μήνυμα του Ιρανού ηγέτη αυτή έρχεται εν μέσω αυξανόμενων φημών ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, εξετάζει άμεση στρατιωτική εμπλοκή στο πλευρό του Ισραήλ, το οποίο εδώ και έξι ημέρες ανταλλάσσει πυρά με την Ισλαμική Δημοκρατία.

Μείνετε συντονισμένοι για όλες τις εξελίξεις στο liveblog της Ναυτεμπορικής.