«Κανένας δεν έχει το δικαίωμα να μονοπωλεί τον πατριωτισμό σε αυτό τον τόπο» «Τα δημοσιεύματα που με αφορούν στόχο έχουν να χτυπηθεί η πολιτική που υπερασπίζεται δημοκρατικές αξίες και αρχές»

Θάλεια Δραγώνα, Ειδική Γραμματέας Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας:«Ανοικτές οι προτάσεις του υπουργείου για την εκπαίδευση της μειονότητας»

Με αφορμή τη συζήτηση και τις διαφωνίες που έχουν προκύψει κυρίως το τελευταίο χρονικό διάστημα στην κοινωνία της Θράκης αλλά και πανελληνίως, σχετικά με το αν οι εκπαιδευτικοί δικαιούνται να μεταδίδουν τα πολιτικά τους πιστεύω στους μαθητές, συνέπεια της πρόσφατης σχετικής παραίνεσης της Ειδικής Γραμματέως Διαπολιτισμικής Εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας, κ. Θάλειας Δραγώνα στην κ. Νικοπούλου, εκπαιδευτικό στο Μ. Δέρειο του ν. Έβρου, η κ. Δραγώνα μίλησε στο ράδιο Παρατηρητης και στην εκπομπή του Δάμωνα Δαμιανού «Η αιχμή του δόρατος», για τη στηριζόμενη σε «κατασκευασμένες αναλήθειες» επίθεση που δέχεται για τις απόψεις τις από πολιτικούς και μη κύκλους, για το κατά πόσο τέτοιου είδους πρακτικές μπορούν να οδηγήσουν σε εντάσεις, εξέφρασε τις ενστάσεις της σχετικά με τη δημιουργία δίγλωσσου σχολείου και παρέθεσε τις απόψεις της για την καλύτερη λειτουργία του μειονοτικού σχολείου και την ανάγκη ύπαρξης ενός θεσμού αισθητά αναβαθμισμένου σε σχέση με την ΕΠΑΘ.

ΠτΘ: κ. Δραγώνα, είστε το πρόσωπο της ημέρας με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, χωρίς βέβαια να το επιδιώκετε, για μένα με θετικό πρόσημο για κάποιους άλλους όμως με αρνητικό. Τελευταίο κρούσμα της ιστορίας αυτής είναι τα δημοσιεύματα που τροφοδοτούνται στον τύπο και αφορούν στο πρόσωπό σας και στον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζεσθε τα ζητήματα που αφορούν τη διαπολιτισμική εκπαίδευση, καθώς και τα ζητήματα που χαρακτηρίζονται εθνικά τα οποία στο παρελθόν επέφεραν μια αντιπαράθεση επιχειρημάτων ακόμη και με τον Μίκη Θεοδωράκη. Πώς βιώνετε αυτή την κατάσταση;
Θ.Δ.: Είναι πολύ δυσάρεστο και αποκαρδιωτικό να είσαι στόχος επιθετικότητας και αντικείμενο κατηγοριών που στηρίζονται σε κατασκευασμένες αναλήθειες. Αντέχεις όμως όταν ξέρεις ότι έχεις γίνει στόχος για την εξυπηρέτηση συμφερόντων που είναι πέρα και έξω από εσένα, όταν σε χρησιμοποιούν σαν άλλοθι, κατά την έκφραση που λέγεται στη Θράκη, όπου οι πολίτες της μειονότητας συχνά μιλούν με παραβολές, «χτυπούν το σαμάρι για να μη χτυπήσουν το γαϊδούρι». Αντέχεις και προχωράς.

ΠτΘ: Ποιο είναι το ζητούμενο πίσω από αυτό;
Θ.Δ.: Ζητούμενο είναι να χτυπηθεί μια πολιτική της κυβέρνησης που υπερασπίζεται τις δημοκρατικές αρχές και αξίες, με την οποία δεν συμφωνούν κυρίως οι τέως συνάδελφοί μου από το ΛΑΟΣ και διάφοροι άλλοι που μοιράζονται αυτές τις απόψεις.

«Στην κοινωνία έχουμε ιδεολογική σύγκρουση»

ΠτΘ: Έχουν τόσο μεγάλη δύναμη αυτοί οι άνθρωποι; Στην εφημερίδα το «ΘΕΜΑ» είσαστε και πάλι χθες στην πρώτη σελίδα και μάλιστα με απαξιωτικό τίτλο που προσωπικά θεωρώ απαράδεκτο εκ των πραγμάτων για έναν Έλληνα πολίτη και μάλιστα που διακονεί τόσο υψηλή θέση δημόσιου λειτουργού. Σας αποκαλεί τουρκόφιλη και μάλιστα χωρίς εισαγωγικά για το θέμα της κ. Νικοπούλου στο Μεγάλο Δέρειο. Δηλαδή έχουμε μια σύγκρουση στην ελληνική κοινωνία μεταξύ των ανθρώπων μιας διανόησης και άλλων που εκπροσωπούν μια κουλτούρα συγκρουσιακή;
Θ.Δ.: Έχουμε ιδεολογική σύγκρουση. Ανατριχιαστικό (ευτυχώς ακραίο) παράδειγμα είναι το πρόσφατο συμβάν στην παρέλαση στην Αθήνα με τους βατραχανθρώπους. Είναι αδιανόητο αυτό να συμβαίνει σε μια δημόσια παρέλαση. Και όμως έγινε.

«Αποστολή των δασκάλων είναι να μαθαίνουν γράμματα στους μαθητές και να μην τους εμπλέκουν στην πολιτική»

ΠτΘ: Σε κάθε περίπτωση, για να ξεκαθαρίσω το θέμα, γιατί στη Θράκη έχει δημιουργηθεί αχλύ όσον αφορά στην ιστορία του Μεγάλου Δερείου, και πάλι την Παρασκευή ήταν πρωτοσέλιδο σε εφημερίδα της Κομοτηνής, κάνατε νουθεσίες με επιθετικό τρόπο σε μια δασκάλα που υπηρετεί σε χωριό της Θράκης για το πώς υπηρετεί τα καθήκοντά της;
Θ.Δ.: Έχω υποχρέωση από τη θέση μου να υπογραμμίζω ότι οι δάσκαλοι οφείλουν να ασκούν τα εκπαιδευτικά τους καθήκοντα και να αφήνουν την πολιτική έξω από τις σχολικές τάξεις. Αποστολή των δασκάλων είναι να μαθαίνουν γράμματα στους μαθητές και να μην εμπλέκουν στην πολιτική τα μικρά παιδιά. Μίλησα στην κ. Νικοπούλου φιλικά. Της είπα ότι είναι καλή δασκάλα και αφοσιωμένη στο εκπαιδευτικό καθήκον, όμως δεν περιορίζεται σε αυτό, όπως θα έπρεπε. Το υπερβαίνει και εισάγει με την πράξη και με το λόγο την πολιτική στο σχολείο, πράγμα που δεν είναι καθόλου σωστό. Αυτό της είπα. Και πρόσθεσα ότι πρέπει να είναι προσεχτική με την επέτειο της επερχόμενης 25η Μαρτίου, διότι αποτελεί μια επετειακή μέρα ευαίσθητη για την περιοχή σας και δεν είναι καλό να δημιουργούνται εντάσεις, διότι μόνο βλάπτουν και δεν βοηθούν σε τίποτα και προς καμία κατεύθυνση. Άλλωστε οι όποιες εντάσεις ενδέχεται να γίνουν αντικείμενο εκμετάλλευσης που η κ. Νικοπούλου μπορεί να μην έχει προβλέψει και καθόλου να μην επιδιώκει.«Ως υπουργείο θα θέλαμε η κ. Νικοπούλου να περιορισθεί στα εκπαιδευτικά της καθήκοντα τα οποία ασκεί πολύ καλά»

ΠτΘ: Ένα ζήτημα που ουσιαστικά θα αφορά στο υπουργείο σας είναι αυτό των μηνύσεων της κ. Νικοπούλου προς τους τρεις εκδότες μειονοτικών εφημερίδων από τις οποίες ζητά αποζημίωση της τάξης των τριών εκ. ευρώ. Ένας δημόσιος υπάλληλος με αυτό τον τρόπο αφενός αντιδικεί με εφημερίδες και κατά δεύτερο λόγο έχει επιπτώσεις στη λειτουργία της κοινωνίας. Πώς το αντιμετωπίζει αυτό το υπουργείο;
Θ.Δ.: Αυτό που πιστεύω και προσπάθησα να εξηγήσω με ευγενή τρόπο στην κ. Νικοπούλου είναι ότι ζητήματα που δεν αφορούν στο εκπαιδευτικό της καθήκον πρέπει να μένουν έξω και μακριά από το σχολείο. Άλλωστε αυτό αφορά όλους και όχι μόνο την κ. Νικοπούλου. Όλοι μας, κυρίως αν είμαστε δημόσιοι υπάλληλοι, πρέπει στην άσκηση του καθήκοντός μας να μην υπερβαίνουμε τα επαγγελματικά όρια, πόσο μάλλον οι δημόσιοι υπάλληλοι που ασκούν το λειτούργημα του δασκάλου. Οι δίκες είναι κακή πρακτική και μόνο αρνητικά βγαίνουν από τέτοιες καταστάσεις. Ως υπουργείο θα θέλαμε η κ. Νικοπούλου να περιορισθεί στα εκπαιδευτικά της καθήκοντα τα οποία κάνει πολύ καλά. Είναι ταυτισμένη με τη διδασκαλική της ιδιότητα, επενδύει στο σχολείο, είναι υπεύθυνη. Υπάρχουν όμως και άλλοι εκπαιδευτικοί στη Θράκη που κάνουν άριστα και με αφοσίωση τη δουλειά τους, χωρίς όμως να απασχολούν τα προωτοσέλιδα των εφημερίδων.

ΠτΘ: Γύρω από την κ. Νικοπούλου δημιουργείται μια συσπείρωση πολλών ανθρώπων που δεν ανήκουν στο ΛΑΟΣ ακόμη και από τον χώρο της αριστεράς. Δημιουργείται ένα εθνικό μέτωπο γύρω της ένα μέτωπο αντιπαράθεσης που λέει ότι από εδώ είναι οι Έλληνες πατριώτες και από εκεί οι τουρκόφρονες. Είναι πλέον το θέμα πολιτικό. Μπορεί να το αντιμετωπίσει η ελληνική πολιτεία;
Θ.Δ.: Το θέμα αυτό είναι πολύ πέρα από τους διάφορους πολιτικούς χώρους. Κανένας δεν έχει το δικαίωμα να μονοπωλεί τον πατριωτισμό σε αυτό τον τόπο. Βεβαίως και δεν διαιρείται η ελληνική κοινωνία σε πατριώτες και μη πατριώτες. Αυτό το θέμα με θίγει αφάνταστα και αισθάνομαι να με συκοφαντούν. Δεν είναι λιγότερο πατριώτες όσοι βλέπουν τον πατριωτισμό μέσα από οπτική διαφορετική από την παραδοσιακή που πηγάζει από πολιτικές άλλων εποχών περασμένων.

«Το μειονοτικό σχολείο είναι σχολείο μ’ ένα μεγάλο τείχος ανάμεσα στα δύο μέρη του προγράμματός του που δεν επικοινωνούν»

ΠτΘ: Ήρθατε στη Θράκη δύο φορές. Τη μία κάνατε περιοδεία και τη δεύτερη στην παρέλαση της Ξάνθης όπου και έγιναν πολλές δηλώσεις τις οποίες ήθελα να αναλύσουμε. Πάγιο αίτημα των φορέων της μειονότητας είναι το δίγλωσσο νηπιαγωγείο. Αποκωδικοποιώντας τη θέση σας δεν εγκρίνετε ένα δίγλωσσο νηπιαγωγείο στα πρότυπα ενός μειονοτικού σχολείου που έτσι και αλλιώς είναι προβληματικό.
Θ.Δ.: Έχοντας θητεύσει πολλά χρόνια στο αντικείμενο της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης γνωρίζω καλά το θέμα της μητρικής γλώσσας. Σύμφωνα με τις επιστήμες, η μητρική γλώσσα είναι σημαντική για να κτισθεί πάνω σε αυτή η δεύτερη γλώσσα και ξέρω επίσης πολύ καλά ότι το νηπιαγωγείο είναι πολύ σημαντική εμπειρία για την κοινωνικοποίηση ενός παιδιού και για την πρώτη του σχέση με τον εκπαιδευτικό θεσμό και τα γράμματα, τόσο σημαντική ώστε σύμφωνα με διεθνείς έρευνες γνωρίζουμε ότι η φοίτηση σε αυτό σφραγίζει τη μελλοντική πορεία του παιδιού σε σχέση με την εκπαίδευση γενικά και η επιτυχής φοίτηση στο νηπιαγωγείο είναι δείκτης ακόμη και για το μελλοντικό του επάγγελμα. Άρα λοιπόν είναι πολύ σημαντικό τόσο να φοιτήσει ένα παιδί στο νηπιαγωγείο όσο και να αισθανθεί καλά σε αυτό. Το θέμα της μητρικής γλώσσας στη Θράκη είναι βασικό, καθώς υπάρχουν παιδιά που μπαίνοντας στο νηπιαγωγείο δεν ξέρουν καθόλου ελληνικά, όπως συμβαίνει μερικές φορές σε οικισμούς της Θράκης που είναι ομοιογενείς και απομακρυσμένοι. Είναι λοιπόν σημαντικό να υπάρχει μέσα στην τάξη και ο άνθρωπος που θα μπορεί να μιλήσει στα παιδιά στη μητρική τους γλώσσα. Εξάλλου στο νηπιαγωγείο η επαφή γίνεται με την προφορική γλώσσα και όχι με τη γραπτή. Πρωτεύουσα σημασία έχει να προσφέρουμε παντού νηπιαγωγεία. Δεύτερον, έχει σημασία όπου οι γονείς των παιδιών ζητήσουν τη μητρική γλώσσα, το υπουργείο να ακούσει το αίτημα και κάθε φορά να χειρισθεί το θέμα κατά περίπτωση. Τρίτον, όπως πολλές φορές έχω πει, αν και δεν αρέσει στη μειονότητα, το μειονοτικό σχολείο δεν είναι καλό σχολείο. Όχι γιατί είναι δίγλωσσο. Δίγλωσσα σχολεία είναι λίγα στον κόσμο και η δίγλωσση εκπαίδευση αποτελεί πρωτοπορία. Για άλλους λόγους. Είναι ένα σχολείο «στραμπουληγμένο», σφηνωμένο ανάμεσα σε υπερπροσδιορισμούς που του αλλοιώνουν τον εκπαιδευτικό του χαρακτήρα. Είναι σχολείο μ’ ένα μεγάλο τείχος ανάμεσα στα δύο μέρη του προγράμματός του που δεν επικοινωνούν. Είναι σχολείο χωρίς συνοχή. Αυτός άλλωστε είναι ο βασικός λόγος που τα παιδιά τελειώνοντας την έκτη δημοτικού δεν ξέρουν και πολλά γράμματα σε κανένα από τα δύο προγράμματα. Τα τελευταία χρόνια ίσως τα πράγματα έχουν βελτιωθεί, αλλά η κατάσταση παραμένει σε ένα διχασμένο σχολείο. Καταλαβαίνω ότι το μειονοτικό σχολείο η μειονότητα το θέλει και το σέβομαι αυτό, όπως το σέβεται και η πολιτεία μέσα από θεσμικές ρυθμίσεις που παραπέμπουν σε διεθνείς συνθήκες και διμερή πρωτόκολλα. Άρα καθήκον της πολιτείας είναι να βοηθήσει ώστε να γίνει αυτό το σχολείο όσο το δυνατόν καλύτερο. Να επιμορφώνει τους εκπαιδευτικούς τόσο του ελληνόγλωσσου όσο και του τουρκόφωνου προγράμματος, να βελτιώνει την βασική κατάρτιση των τουρκόφωνων εκπαιδευτικών, να βελτιώνει τα υλικά του ελληνόφωνου προγράμματος και να είναι παρούσα όπου της πέφτει λόγος.

ΠτΘ: Αυτές οι προσπάθειες έγιναν τα τελευταία χρόνια…
Θ.Δ.: Έγιναν και θα συνεχίσουν να γίνονται.

«Οφείλουμε να στηρίξουμε το μειονοτικό σχολείο»

ΠτΘ: Υπάρχουν σημάδια ανάκαμψης αλλά το βασικό πρόβλημα που αφορά στο ότι υπολείπεται αυτό το εκπαιδευτικό μόρφωμα που λέγεται μειονοτικό σχολείο συνεχίζει να υφίσταται…
Θ.Δ.: Οι δείκτες πρόσβασης στο γυμνάσιο και το λύκειο έχουν αλλάξει θεαματικά τα τελευταία χρόνια. Άρα βελτιώσεις έχουν γίνει. Το μειονοτικό σχολείο έχει δομικά βαρίδια που το εμποδίζουν να γίνει επιτυχημένο. Όμως οφείλουμε να το στηρίξουμε, να προσπαθήσουμε να γίνει όσο το δυνατό καλύτερο και να εξασφαλίσουμε την ελληνομάθεια που αποτελεί προϋπόθεση για την κοινωνική ένταξη.

ΠτΘ: Υπάρχει πλέον διαδεδομένη η κοινή αίσθηση στην πόλη της Κομοτηνής, της αστικής κοινωνίας εννοώ, ότι δεν εκτιμάται αυτό το σχολείο για τα παιδαγωγικά εφόδια που προσφέρει αλλά το άγχος τους είναι να μάθουν τουρκικά.
Θ.Δ.: Πράγματι οι γονείς θέλουν να καλλιεργήσουν στα παιδιά τους την τουρκική γλώσσα και, όπως παντού στον κόσμο, θέλουν να διατηρήσουν τα ιδιαίτερα στοιχεία της ταυτότητάς τους. Είναι καθήκον μας αυτό να το εξασφαλίσουμε στα παιδιά της μειονότητας και στο δημόσιο σχολείο.

«Πρόθεση του υπουργείου είναι η παροχή στο δημόσιο δημοτικό σχολείο της τουρκικής γλώσσας προαιρετικά»

ΠτΘ: Αν το στείλουν στο δημόσιο σχολείο το ερώτημα και ο προβληματισμός είναι το πώς θα μάθει τη μητρική του γλώσσα…
Θ.Δ.: Μία από τις προθέσεις του υπουργείου είναι η παροχή στο δημόσιο δημοτικό σχολείο της τουρκικής γλώσσας προαιρετικά το απόγευμα σε όσα παιδιά το επιθυμούν είτε αυτά είναι της μειονότητας είτε της πλειονότητας. Για το γυμνάσιο νομοθέτησε η κ. Γιαννάκου ήδη από το 2005. Το Υπουργείο θα μελετήσει σε συνεργασία με τη μειονότητα τη ζήτηση αλλά και την προσφορά (με ποια υλικά και ποιο προσωπικό) ώστε να εξασφαλιστεί υψηλής ποιότητας εκπαίδευση στην τουρκική γλώσσα. Θα μου επιτρέψετε όμως να κλείσω το θέμα του νηπιαγωγείου. Καθώς δεν θεωρώ ότι το μειονοτικό σχολείο είναι καλό σχολείο, δεν νομίζω ότι έχει νόημα να επεκτείνουμε το διχασμένο μειονοτικό δημοτικό και στο νηπιαγωγείο, δηλαδή να φτιάξουμε πάλι δύο στεγανά προγράμματα που δεν θα συναντώνται ποτέ και στο νηπιαγωγείο. Νομίζω λοιπόν ότι αυτό που μπορεί να κάνει η ελληνική πολιτεία είναι στο ενιαίο και ελληνόγλωσσο νηπιαγωγείο να διορίζεται με ισότιμα προσόντα και ίση αμοιβή με τον/τη νηπιαγωγό ένα δεύτερο πρόσωπο, με γλώσσα του τη μητρική των παιδιών και να συγκροτήσουν μαζί μια ενιαία παιδευτική διαδικασία. Δεν είναι εύκολο εγχείρημα, γιατί δεν υπάρχει πρότυπο. Γι’ αυτό όμως η πολιτεία σκοπεύει να προχωρήσει προσεχτικά, να εφαρμόσει το σχέδιο σε λίγα νηπιαγωγεία πιλοτικά, να δοκιμάσει πώς δουλεύει, πώς θα συνεργάζονται οι δύο νηπιαγωγοί, να δει πώς θα αντιδράσει η τοπική κοινωνία, και να καταλήξει μετά από συναίνεση.

ΠτΘ: Το βασικό ερώτημα παραμένει. Πάγιο αίτημα των εκπροσώπων της μειονότητας είναι τα δίγλωσσα νηπιαγωγεία. Αυτό που λέτε ανατρέπει το αίτημά τους.
Θ.Δ.: Μα, αυτό που σας είπα δεν ακούγεται ότι θα συνυπάρχει η μητρική γλώσσα στο νηπιαγωγείο; Νομίζω ότι καλό νηπιαγωγείο και καλή εκπαίδευση θα έχουμε, όταν αφήσουμε τα κριτήρια της πολιτικής έξω από το σχολείο και ψάξουμε τις λύσεις παιδαγωγικά και με στόχο τη σχολική επιτυχία των μειονοτικών μαθητών.

ΠτΘ: Έτσι ακούγεται αλλά θα πρέπει να υπάρξει απόλυτη συνεργασία μεταξύ των δύο εκπαιδευτικών…
Θ.Δ.: Για αυτό και θα το δοκιμάσουμε πειραματικά. Ξεκινώ σε αυτή τη θέση με ένα μεγάλο πλεονέκτημα. Γνωρίζω τα θέματα της εκπαίδευσης των παιδιών της μειονότητας, τα πονάω και θέλω να τα δω να εξελίσσονται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, διότι πιστεύω ακράδαντα ότι η καλύτερη πρόοδος της μειονότητας έχει σχέση με την καλύτερη πρόοδο της πλειονότητας. Πρόκειται για συγκοινωνούντα δοχεία και όλοι μπορούν να βγουν κερδισμένοι. Θέλω συμβάλω στη βελτίωση της παρεχόμενης εκπαίδευσης με τον καλύτερο τρόπο και με τις καλύτερες προθέσεις.

ΠτΘ: Οι τουρκόφωνη δασκάλα για παράδειγμα από πού θα έχει τον πανεπιστημιακό της τίτλο;
Θ.Δ.: Ξέρετε πόσα παιδιά τελειώνουν το τμήμα της προσχολικής αγωγής στα πανεπιστήμια της χώρας; Αυτή τη στιγμή έχουμε είκοσι νηπιαγωγούς, δεκαέξι που έχουν τελειώσει ελληνικά πανεπιστήμια και τέσσερις με ισοτιμία από το ΔΙΚΑΤΣΑ.

«Θα απαντήσουμε ουσιαστικά και επιδιώκοντας τη συναίνεση»

ΠτΘ: Άρα δεν θα είναι ΕΠΑΘ;
Θ.Δ.: Μα η ΕΠΑΘ προετοιμάζει εκπαιδευτικούς για το μειονοτικό δημοτικό. Στην εκπαίδευση δεν μπορούμε να κάνουμε πράγματα πρόχειρα ούτε συμβολικά, για να ικανοποιήσουμε οποιουσδήποτε θερμοκέφαλους από όλες τις μεριές. Θα απαντήσουμε ουσιαστικά και επιδιώκοντας τη συναίνεση. Όπως είπα όταν ανέβηκα στη Θράκη, θα προχωρήσουμε με απόλυτο σεβασμό προς όλες τις κατευθύνσεις και όχι για τη μειονότητα χωρίς τη μειονότητα. Μαζί θα τα κάνουμε όλα. Η πολιτεία βέβαια έχει τον τελευταίο λόγο.

ΠτΘ: Είναι πολύ αισιόδοξο αλλά γνωρίζετε ότι και με την κ. Φραγκουδάκη προσκρούσατε σε τοίχο…
Θ.Δ.: Ναι, αλλά καταφέραμε και πάρα πολλά. Οι δρόμοι, ξέρετε, που βγαίνουν από την πεπατημένη δεν είναι στρωμένοι με τριαντάφυλλα. Σημασία όμως έχει να το πιστεύεις, να έχεις τη στήριξη της πολιτείας, όπως έγινε διαχρονικά όλα αυτά τα χρόνια. Το Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Μουσουλμανοπαίδων στήριξαν όλες οι κυβερνήσεις και όλοι οι υπουργοί Παιδείας από το ’97 μέχρι σήμερα γι’ αυτό τα αποτελέσματα ήταν πάρα πολύ σημαντικά

«Κατά τη γνώμη του υπουργείου η ΕΠΑΘ είναι μια ιστορία που έχει κλείσει τον κύκλο της»

ΠτΘ: Το μειονοτικό δημοτικό θα αλλάξει; Η ΕΠΑΘ που τροφοδοτεί τα μειονοτικά σχολεία με δασκάλους θα συνεχίσει να έχει τα ίδια χαρακτηριστικά;
Θ.Δ.: Στη Θράκη αυτό που έθεσα σε όλους τους συνομιλητές μειονοτικούς και πλειονοτικούς ήταν ότι κατά τη γνώμη του υπουργείου η ΕΠΑΘ είναι μια ιστορία που έχει κλείσει τον κύκλο της. Εξάλλου το ζητά η μειονότητα πάρα πολλά χρόνια.

ΠτΘ: Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι θα την καταργήσετε ή θα την αλλάξετε;
Θ.Δ.: Η πρόταση του υπουργείου, που είναι προς συζήτηση. Θα πρέπει ωστόσο να σκεφτούμε το θέμα με όρους ευρωπαϊκούς, ισοτιμίας, ισοπολιτείας, με σπουδές που θα οδηγούν σε ένα διαβαθμισμένο πτυχίο, γιατί μέχρι τώρα το πτυχίο είναι αδιαβάθμητο και άρα οι απόφοιτοι δεν μπορούν να κάνουν τίποτα άλλο παρά να οδηγηθούν στο μειονοτικό σχολείο. Χρειάζεται να σκεφθούμε την ΕΠΑΘ με όρους του μέλλοντος. Με όρους ουσιαστικής αναβάθμισης. Ο φοιτητής της μειονότητας να κάτσει με όρους ισοτιμίας δίπλα στον πλειονοτικό φοιτητή σε συνθήκες που χαρακτηρίζουν την εκπαίδευση και την κοινωνική ζωή μέσα στα πανεπιστήμια.

ΠτΘ: Δεν θα μπορούσε να γίνει ένα Τμήμα αντίστοιχο με τα Παιδαγωγικά Τμήματα της χώρας ;
Θ.Δ.: Η προσωπική μου άποψη είναι να φοιτούν οι φοιτητές της μειονότητας στα Παιδαγωγικά Τμήματα της χώρας.

ΠτΘ: Όπως τα λέτε μου φαίνεται ότι θα κάνετε μερεμέτια…
Θ.Δ.: Κατά την άποψή μου και την άποψη του υπουργείου δεν πρέπει να το «μερεμετέψουμε», αλλά να μπούνε οι φοιτητές σε ένα παιδαγωγικό τμήμα στο πανεπιστήμιο μαζί με όλους τους άλλους φοιτητές και παράλληλα να διδάσκονται με επάρκεια την τουρκική γλώσσα και την ισλαμική θρησκεία. Ο /η απόφοιτος ενός τέτοιου τμήματος να μπορεί να παίρνει το κρατικό πιστοποιητικό τουρκομάθειας και να μπορεί να βρίσκεται μαζί με άλλους φοιτητές και όχι σε ένα χώρο γκετοποιημένο. Όπως είπα, ήρθα με μια ανοικτή πρόταση για να τη συζητήσουμε με τη μειονότητα χωρίς να την επιβάλουμε από πάνω προς τα κάτω. Η μειονότητα από χρόνια έχει ένα από τα επίμονα αιτήματά της την κακή ποιότητα των αποφοίτων της ΕΠΑΘ. Η πρόταση είναι ανοικτή και πρέπει η μειονότητα να αναλάβει τις ευθύνες της στο τι ακριβώς θέλει.

ΠτΘ: Έχει δημιουργηθεί ένα τεράστιο επιστημονικό δυναμικό αποφοίτων της ΕΠΑΘ που είναι αδιόριστοι οι οποίοι χρησιμοποιούν όσα μέσα θέλετε και πραγματικά πολύ υποτιμητικά για την ηλικία τους και για τα γράμματα που έμαθαν, για τον αγώνα που έκαναν για να μπορέσουν να διοριστούν. Τι θα γίνει με αυτή την ιστορία;
Θ.Δ.: Γι’ αυτό πιστεύω ότι μια γενικότερη αναβάθμιση θα αλλάξει και την αίσθηση της εικόνας των αποφοίτων. Ανεβαίνοντας στη Θράκη ανήγγειλα τον διορισμό τριάντα πέντε αποφοίτων ΕΠΑΘ, αλλά πόσοι ακόμη να διοριστούν; Εξάλλου στην πορεία θα υπάρξει κορεσμός προφοράς. Αυτό που έχει σημασία είναι να προσφέρουμε και μια εξομοίωση όπως και στην περίπτωση των Ακαδημιών όταν έγιναν τα παιδαγωγικά τμήματα. Υπήρχαν απόφοιτοι δύο ταχυτήτων και η πολιτεία προσέφερε την ευκαιρία να εξομοιωθούν οι απόφοιτοι των Ακαδημιών με τους αποφοίτους του Πανεπιστημίου. Αυτό θα ανεβάσει το επίπεδο των μέχρι σήμερα αποφοίτων της ΕΠΑΘ. Σημασία έχει να μπορεί ο άλλος να έχει το κεφάλι ψηλά στηριζόμενος σε καλές σπουδές και με ένα πτυχίο που θα ανοίγει και άλλες πόρτες διότι δεν θα είναι αδιαβάθμητο.

ΠτΘ: Χρονοδιάγραμμα για τις εξελίξεις στην ΕΠΑΘ υφίσταται;
Θ.Δ.: Δεν είμαι εγώ που θα το βάλω. Θα το βάλω σε συνεργασία με το υπουργείο και με τη μειονότητα η οποία θέλω να σκεφτεί αυτές τις εξελίξεις. Πιστεύω ότι πολύ σημαντικό είναι να έχουν οι πολίτες λόγο, γιατί το να λες πάντα «όχι» μπορεί να είναι εύκολο. Ο λόγος είτε της άκριτης άρνησης ή της άκριτης υποταγής είναι μονοσήμαντος και αδιέξοδος. Σημασία έχει οι κοινωνίες καθώς εξελίσσονται και εκσυγχρονίζονται να παράγουν τα υποκείμενα που μπορούν να συγκροτούν λόγο και να οδηγούνται σε λύσεις μέσα από τον διάλογο.

ΠτΘ: Ένα μεγάλο θέμα επίσης είναι τα πολλά δημοτικά σχολεία πού υπάρχουν διάσπαρτα στην Ξάνθη και στη Ροδόπη τα οποία δεν έχουν πολλές φορές λόγο ύπαρξης είναι μονοθέσια ή διθέσια τα οποία δεν θέλουν να κλείσουν γιατί προφανώς φοβούνται ότι αυτό θα δείχνει συρρίκνωση μαθητικού δυναμικού.
Θ.Δ.: Έχω ασχοληθεί γενικότερα με το θέμα και πουθενά στην Ελλάδα δεν αρέσει το κλείσιμο των σχολείων. Όποτε κλείνει ένα σχολείο, η τοπική κοινωνία αισθάνεται ότι γερνάει. Κάποια σχολεία μικρά βέβαια δεν μπορούν να κλείσουν –για παράδειγμα της Γαύδου όπου τα παιδιά δεν έχουν πού αλλού να πάνε. Πάγια θέση της υπουργού είναι να δούμε όλα τα ολιγοθέσια σχολεία διότι από παιδαγωγική άποψη δεν μπορεί να λειτουργήσει ένα σχολείο με έξι μαθητές. Το θέμα το έθεσα τόσο στο Σύλλογο Επιστημόνων όσο και στις ΕΠΑΘ και είπα ότι πρέπει να βοηθήσουμε όλοι μαζί συνεργατικά και να δούμε ποια σχολεία είναι δυνατόν να συγχωνευτούν. Εκ των πραγμάτων είναι δύσκολο να υπάρξουν άμεσα μεγάλες μονάδες γιατί δεν έχουμε αυτή τη στιγμή μεγάλα σχολικά κτίρια. Όμως έχουμε τη δυνατότητα να κάνουμε βήματα προς συγχωνεύσεις σχολείων με πέντε ή έξι παιδιά ή σε χωριά με δύο σχολεία και ελάχιστο αριθμό παιδιών. Ο Σύλλογος Επιστημόνων είπε ότι θα το δει το θέμα θετικά και οι Σύλλογοι ΕΠΑΘ επίσης. Μάλιστα ο Σύλλογος ΕΠΑΘ της Κομοτηνής είπε να μπουν κριτήρια και το δέχθηκα με τη συναίνεση πάντα της κοινωνίας

ΠτΘ: Αν κ. Δραγώνα έρθουν κάποιοι γονείς και σας πουν ότι εμείς θέλουμε δίγλωσσο σχολείο στα ρουμανικά ή στα πομακικά ή στα τουρκικά θα το κάνετε;
Θ.Δ.: Δεν είναι πολλά τα δίγλωσσα σχολεία στον κόσμο και δεν έχουμε αρκετά επιτυχημένα πρότυπα. Υπάρχουν μερικά στην Αυστραλία, στον Καναδά και κάποια στην Αμερική στα σύνορα με το Μεξικό. Στην Ευρώπη υπάρχουν μόνο στο Βέλγιο. Δεν μπορούμε να κάνουμε δίγλωσσα σχολεία σε αυτή τουλάχιστον τη φάση για πολλούς λόγους με βασικό ανάμεσά τους ότι είναι μεγάλη πολυτέλεια σε σχέση με τις λοιπές εκπαιδευτικές ανάγκες. Το υπάρχον δίγλωσσο μειονοτικό σχολείο εδώ στη Θράκη είναι προϊόν του παρελθόντος.

ΠτΘ: Είναι πολλές οι εντάσεις στη Θράκη και δύσκολος ο διάλογος σε πλαίσια συγκρουσιακά.
Θ.Δ.: Συγκρουσιακά, με πράγματι πολύ δύσκολο το διάλογο. Και όμως έχω ζήσει τόσα χρόνια στη Θράκη, με το Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Μουσουλμανοπαίδων πολλές φορές την υπέρβαση του συγκρουσιακού πλαισίου, με τη συνύπαρξη, την αποδοχή των διαφορών, το σεβασμό των ετεροτήτων, το διάλογο και τη συνεργασία. Έχω ζήσει μέσα στα Κέντρα Στήριξης του Προγράμματος Μουσουλμανοπαίδων ομάδες νέων από 9 έως 20 ετών πλειονότητας και μειονότητας μαζί να περνάνε από τη σύγκρουση στον εποικοδομητικό διάλογο, από την αντιπαράθεση στη συνύπαρξη και τη συνεργασία, από τις μονολιθικές ταυτίσεις στις διπλές ταυτότητες, με την αξιοποίηση του μεγάλου πλούτου της Θράκης από γλώσσες, κουλτούρες και παραδόσεις. Είναι δύσκολο αλλά το έχω δει να γίνεται πράξη, έχω βιώσει την αρμονική συνύπαρξη και την ισότιμη συνεργασία καθώς και τα πολύ καλά αποτελέσματά της που είναι θετικά για όλους ανεξαιρέτως.

ΠτΘ: κ. Δραγώνα σας ευχαριστούμε πολύ.
Θ.Δ.: Κι εγώ σας ευχαριστώ.

Συντάκτης:Άννα Πατρωνίδου
e-mail: paratiritis.patronidoy@gmail.com
ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ